Khí hóa lỏng có rất nhiều loại và có nhiều ứng dụng trong nhiều lĩnh vực trong cuộc sống và sản xuất nhưng chúng ta chỉ xét ba loại chính là LPG, LNG, CNG

EBOOKBKMT.COM

Bố cục bài tiểu luận
Phần mở đầu
I. Phần nội dung
I.1. LPG
1, LPG là gì ?
2, Phân loại
3, Nguồn gốc
4, Thành phần của LPG
5, Tính chất cơ bản của LPG
6, Chỉ tiêu đánh giá chất lượng LPG
7, Ưu – nhược điểm của LPG
8, So sánh tính năng của LPG với các loại nhiên liệu khác
9, Ứng dụng
10, Thị trường LPG Việt Nam và thế giới
11, Các phương pháp sản xuất LPG chính
12, Các vấn đề thường gặp trong sử dụng GAS và khắc
phục I.2. LNG
1, LNG là gì ?
2, Phân loại


EBOOKBKMT.COM

3, Nguồn gốc
4,Thành phần của LNG
5,Tính chất cơ bản của LNG
6, Chỉ tiêu đánh giá chất lượng LNG
7,Ưu – nhược điểm của LNG
8, Các cơng đoạn chính trong sản xuất LNG

9, Các công nghệ sản xuất hiện nay
10, Ứng dụng
11, Thị trường LNG
12, Lịch sử phát triển LNG
I.3. CNG
1, CNG là gì ?
2, Phân loại
3, Nguồn gốc
4,Thành phần của CNG
5,Tính chất cơ bản của CNG
6,Ưu – nhược điểm của CNG
7, Ứng dụng
8, Thị trường CNG Việt Nam và thế giới


EBOOKBKMT.COM

9, An toàn trong sử dụng CNG
Phần kết luận
Tài liệu tham khảo


EBOOKBKMT.COM

Chi tiết
Phần mở đầu

I. Phần nội dung
Khí hóa lỏng có rất nhiều loại và có nhiều ứng dụng trong nhiều lĩnh vực trong
cuộc sống và sản xuất. Nhưng chúng ta chỉ xét ba loại chính là : LPG, LNG, CNG.

I.1. LPG
1, LPG là gì ?
LPG ( Liquefied Petroleum Gas) là khí dầu mỏ hóa lỏng hay khí hóa lỏng
có thành phần chính là Propane và Butane.
2, Phân loại
Chủ yếu LPG được phân loại theo chỉ tiêu sự khác nhau về độ tinh khiết (hàm
lượng propan và butan) hoặc tỉ lệ thành phần của propan : butan.
3, Nguồn gốc
LPG tồn tại trong thiên nhiên ở các giếng dầu hoặc giếng gas và cũng có thể sản
xuất ở các nhà máy lọc dầu. Nguyên liệu ban đầu dùng để sản xuất LPG là dịng
khí thiên nhiên khai thác từ các mỏ dầu hoặc qua q trình xử lý dầu thơ để thu
được LPG. Về cơ bản, quy trình sản xuất LPG gồm các bước sau:
•

Làm sạch khí: loại bỏ các tạp chất bằng phương pháp lắng, lọc... Sau khi loại

bỏ các tạp chất, khí ngun liệu cịn lại chủ yếu là các hydrocarbon như etan,
propan, butan…


EBOOKBKMT.COM

•

Tách khí: hỗn hợp khí ngun liệu cần được tách riêng từng khí để sử dụng và

pha trộn cho từng mục đích sử dụng khác nhau. Có thể dùng các phương pháp tách
khí như phương pháp nén, hấp thụ, làm lạnh từng bậc, làm lạnh bằng giãn nở
khí… Qua hệ thống các dây chuyền tách khí có thể thu được propan và butan
tương đối tinh khiết với nồng độ từ 96-98%.

•

Pha trộn: các khí thu được riêng biệt lại được pha trộn theo các tỷ lệ thể tích

khác nhau tùy theo yêu cầu. Hiện nay trên thị trường Việt Nam có khá nhiều loại
LPG khác nhau do các hãng cung cấp với các tỷ lệ propan: butan là 30:70,
40:60, 50:50… Đối với LPG có tỷ lệ là 30:70, 40:60 thường được sử dụng trong
sinh hoạt. Còn tỷ lệ pha trộn 50:50 thường được sử dụng làm nguyên liệu trong
các ngành công nghiệp như nấu thủy tinh, sản xuất ắc quy, cơ khí đóng tàu...
Khi chuyển từ thể lỏng sang thể khí, LPG có tỷ lệ giãn nở rất lớn. 1 lít LPG lỏng
sẽ tạo ra khoảng 250 lít khí.
Do vậy trong các bồn chứa LPG không bao giờ được nạp đầy, chúng được quy
định chỉ chứa từ 80% - 85% dung tích.
Sản xuất LPG khơng khó nhưng có lẽ vấn đề tồn trữ LPG ln là một trở ngại vì
chi phí xây dựng các bồn chứa LPG khá cao. Để có được một kho chứa LPG
1.000 tấn theo đúng tiêu chuẩn, cần khoảng 60 tỷ đồng. Vì là bồn chứa chịu áp lực
cao nên phải tuân thủ các quy định trong tiêu chuẩn TCVN 6486-1999 hay TCVN
7441-2004. Kho LPG của PVGas Việt Nam hiện có sức chứa lớn nhất nước nhưng
cũng chứa được tối đa 7.000 tấn. Với số lượng này, chỉ hai tàu bơm trong vài ngày
là hết. Do khơng có kho chứa đủ lớn nên các doanh nghiệp thường không dám ký
hợp đồng nhập khẩu dài hạn với số lượng lớn; hoặc ký hợp đồng nhưng không thể


EBOOKBKMT.COM

cùng lúc chuyển về với khối lượng lớn. Vì vậy các doanh nghiệp thường bị động
trong việc bình ổn thị trường, và đó cũng là lý do khiến thị trường LPG trong
nước thường có nhiều biến động về giá so với thế giới.
4, Thành phần của LPG
Thành phần của LPG chủ yếu là propan và butan ngồi ra có một số chất khác

nữa nhưng rất ít do tinh chế chưa sạch hoặc là do cho thêm vào để cải thiện tính
chất nào đó của LPG hoặc với mục đích nào đó (chất tạo mùi…). Thành phần của
LPG thì có thể biến động theo từng cơ sở sản xuất và do ứng dụng của nó.
Nhưng thơng thường thì tỉ lệ propan : butan = 50 : 50 nhưng đôi khi là 30:70,
40:60 tùy thuộc cơ sở và mục đích sử dụng.
5, Tính chất cơ bản LPG
Tính chất của LPG phụ thuộc vào thành phần của nó. Ta có tính chất của các
thành phần của nó như sau:
ĐẶC TRƯNG KỸ THUẬT CỦA LPG
Số
TT

1
2
3

ĐẶC TÍNH

Tỉ trọng tại 150C
Áp suất hơi ở 37.80C
(Kpa)
Thành phần (% khối
lượng ):


EBOOKBKMT.COM

+

Ethane

+

Propane

+

Butane

Pentane và thành phần
khác

40
40

+

4

Ăn mòn lá đồng ở
(37.80C /giờ)

5

Nước tự do( % khối
lượng ):

6

Sulphur sau khi tạo mùi

(PPM)

7

Cặn còn lại sau khi hoá
hơi ( % khối lượng ):

8

H2S ( % khối lượng ):
Nhiệt lượng :
+ KJ/Kg

9

1A

0

20

0
0

+ Kcal/m3 (150C ,
760 mm Hg)
+ Kcal/kg

10

Nhiệt lượng 1 kg LPG
tương đương :
+

Điện (KW.h)

+

Dầu hỏa (Lít)

+

Than (kg)

11.300
12.000

14
1.5-2
3-4
7-9


EBOOKBKMT.COM

+ Củi gỗ (kg)
Nhiệt độ cháy (0C) :
+ Trong không khí

1900

+ Trong oxy

2900

12

Tỉ lệ hố hơi : Lỏng --->
Hơi

250

13

Giới hạn cháy trong
khơng khí (% thể tích)

11

lần

2-10

Nhưng nói chung thì LPG:

-Khơng màu , không mùi , không độc hại ( nhưng được pha thêm chất
Etylmecaptan có mùi đặc trưng để dễ phát hiện khi có rị xì gas )
-

Nhiệt độ sơi của gas thấp ( từ - 45 đến - 2oC ) nên để gas lỏng tiếp xúc trực

tiếp với da sẽ bị phỏng lạnh
-Trong điều kiện nhiệt độ môi trường gas bốc hơi rất mãnh liệt , khi gas chuyển từ
trạng thái lỏng sang hơi thì thể tích tăng đến 250 lần
-Áp suất của gas phụ thuộc vào nhiệt độ mơi trường , khi nhiệt độ tăng thì áp suất
gas sẽ tăng và ngược lại . Trong điều kiện nhiệt độ khu vực phía nam thì áp suất
gas dao động trong khoảng từ 4 - 7 kg/cm2


EBOOKBKMT.COM

-Tỉ trọng của gas lỏng nhẹ hơn nước , khối lượng riêng trong khoảng DL = 0.51 0.575 Kg/Lít
-Tỉ trọng gas hơi nặng hơn khơng khí DH = 1.51 - 2 lần , nên gas bị rị xì sẽ tích
nơi trũng , thấp hơn mặt bằng xung quanh ( cống , rãnh )

6, Chỉ tiêu đánh giá chất lượng LPG
Các chỉ tiêu để đánh giá chất lượng của LPG được liệt kê trong bảng sau:
STT

Đơn vị

Các chỉ tiêu

1

Áp suất hơi ở 37,8 °C

tính
Kpa

2

Hàmmax lượng lưu huỳnh,

Ppm

3

% kl

4

Hàm lượng nước tự do
Độ ăn mòn tấm đồng
trong 01 giờ ở 37,8 °C

5

Tỷ trọng ở 15°C
Thành phần:
-

Hàm lượng Etan

-

Hàm lượng Butan và

các chất nặng hơn, max
6

- Hàm lượng Pentan và
các chất nặng hơn, max

- Hydrocarbon kh
ơng bão hịa

-

Số 1ASTM D1838 - 91


Kg/l

% mol
% mol
% mol
% mol


EBOOKBKMT.COM

07 Thành phần cặn sau khi
bốc hơi 100ml, max
7, Ưu – nhược điểm của LPG
-Ưu điểm:
+Tỏa năng lượng (nhiệt) khá cao:mỗi kg LPG cung cấp khoảng 12.000 kcal
năng lượng, tương đương nhiệt năng của 2 kg than củi hay 1,3 lít dầu hỏa hoặc
1,5 lít xăng.
+

Việc sản sinh ra các loại chất ( khí NOx ,SOx )khí độc và tạp chất trong quá trình

cháy thấp đã làm cho LPG trở thành một trong những nguồn nhiên liệu thân thiện
với môi trường.
+Dễ cháy vì thế nên hiệu suất cháy cao, cháy hồn tồn, ít gây ơ nhiễm
+Nhiệt độ cháy cao (có thể đạt 1900-1950oC ) nên có thể nung chảy hầu hết
mọi thứ.
+

Vận tốc bay hơi của LPG rất nhanh, dễ dàng khuyếch tán, hịa trộn với khơng

khí thành hỗn hợp cháy tốt.
+Vì có tương đối ít thành phần hơn nên dễ đạt được đúng tỷ lệ pha trộn nhiên liệu,
cho phép sản phẩm cháy hoàn toàn. Việc này đã làm cho LPG có các đặc tính của
một nguồn nhiên liệu đốt sạch.
+Cả Propane và Butane đều dễ hóa lỏng và có thể chứa được trong các bình áp
lực. Những đặc tính này làm cho loại nhiên liệu này dễ vận chuyển, và vì thế có thể
chun chở trong các bình hay bồn gas đến người tiêu dùng cuối cùng.


EBOOKBKMT.COM

+LPG là loại nhiên liệu thay thế rất tốt cho xăng trong các động cơ đánh lửa.Trong
một động cơ được điều chỉnh hợp lý, đặc tính cháy sạch giúp giảm lượng chất thải
thoát ra, kéo dài tuổi thọ.
+Như một chất thay thế cho chất nổ đẩy aerosol và chất làm đông, LPG được chọn
để thay cho fluorocarbon vốn được biết đến như một nhân tố làm thủng tầng
ozone.
+Với các đặc tính là nguồn nhiên liệu sạch và dễ vận chuyển, LPG cung cấp

một nguồn năng lượng thay thế cho các nhiên liệu truyền thống như: củi, than, và
các chất hữu cơ khác. Việc này cung cấp giải pháp hạn chế việc phá rừng và
giảm được bụi trong khơng khí gây ra bởi việc đốt các nhiên liệu truyền thống.
-Nhược điểm:
+

Do hơi LPG có tỷ trọng với khơng khí lớn hơn 1 (Tỉ trọng LPG nhẹ hơn so với

nước là: Butane từ 0,55 – 0,58 lần, Propane từ 0,5 – 0,53 lần; Ở thể hơi (gas) trong
mơi trường khơng khí với áp suất bằng áp suất khí quyển, gas nặng hơn so với
khơng khí: Butane 2,07 lần; Propane 1,55 lần) nên khi thốt ra ngồi sẽ bay là là
trên mặt đất, tích tụ ở những nơi kín gió, những nơi trũng, những hang hốc của kho
chứa, bếp…thậm chí là mặt nước rất dễ gây cháy nổ.
+Màu sắc: LPG ở trạng thái ngun chất khơng màu khơng có mùi nên khó
nhận biết sự có mặt của nó (khắc phục nhược điểm này LPG được pha trộn thêm
chất tạo mùi Mercaptan với tỉ lệ nhất định để có mùi đặc trưng nên có thể nhận
biết bằng khứu giác).
+LPG là loại nhiên liệu dễ cháy khi kết hợp với khơng khí tạo thành hỗn hợp
cháy nổ. Đạt tới giới hạn nồng độ cháy, dưới tác dụng của nguồn nhiệt hoặc ngọn
lửa trần sẽ bắt cháy làm phá hủy thiết bị, cơ sở vật chất, cơng trình.


EBOOKBKMT.COM

+LPG tồn tại ở nhiệt độ thường với áp suất khá cao nên cần phải được bảo quản ở
nơi có áp suất cao. Vì vậy địi hỏi các thiết bị chứa phải có độ bền cao
8, So sánh tính năng của LPG với các loại nhiên liệu khác
Sản lượng khí dầu mỏ hóa lỏng trên thế giới đạt 130 triệu tấn trong năm 1995 và
trong năm 2000 con số này tăng lên đến trên 200 triệu tấn. Khí dầu mỏ hóa lỏng đã
được phát triển và thương mại hóa từ những năm 1950. Trước đây, chúng được

dùng chủ yếu cho công nghiệp và sinh nhiệt gia dụng. Việc nghiên cứu sử dụng
LPG trên phương tiện giao thông vận tải mới được tiến hành trong những thập niên
gần đây. Để góp phần làm giảm ơ nhiễm mơi trường khơng khí, một số nước đã áp
dụng chính sách thuế đặc biệt để khuyến khích người dân sử dụng khí LPG chẳng
hạn như Hà lan, Ý, Hàn quốc …Hình bên dưới giới thiệu tỉ lệ ôtô sử dụng LPG tại
một số quốc gia trên thế giới.

Tỷ lệ ôtô sử dụng LPG tại một số nước trên thế giới
Quá trình cháy của LPG diễn ra thuận lợi hơn nhiều so với xăng do hỗn hợp


EBOOKBKMT.COM

được hịa trộn tốt. Mặt khác LPG ở thể khí trong điều kiện khí trời nên khơng có
lớp nhiên liệu lỏng ngưng tụ trên thành xy lanh hay thành đường ống nạp do đó
giảm thành phần các chất khí chưa cháy trong khí thải động cơ. Thực nghiệm cho
thấy ơtơ chạy bằng LPG dễ dàng thỏa mãn những tiêu chuẩn khắt khe nhất của luật
môi trường hiện nay. Trong điều kiện hoạt động bình thường, ơtơ LPG có mức độ
phát ô nhiễm giảm 80% đối với CO, 55% đối với HC và 85% đối với NOx so với
động cơ xăng cùng cỡ. Ngoài ra sử dụng nhiên liệu LPG cũng góp phần làm đa
dạng hóa nguồn năng lượng sử dụng cho giao thơng vận tải.
Do LPG có các đặc tính kỹ thuật như có tính chống kích nổ cao, khơng có chì
(khi so với xăng pha chì) nên sản phẩm cháy khơng có muội than, khơng có hiện
tượng đóng màng nên động cơ làm việc với LPG ít gây kích nổ hơn, ít gây mài
mịn xy lanh, piston, segment, và các chi tiết kim loại khác trong động cơ.
So sánh khí thải của các xe chạy bằng xăng, diesel và LPG


EBOOKBKMT.COM

EBOOKBKMT.COM

So sánh khí thải của một số loại xe chạy bằng Diesel, xăng và LPG

Nguồn sản xuất và đặc tính khí thải động cơ sử dụng Propane
Qua các nghiên cứu thực nghiệm quá trình cháy của động cơ sử dụng LPG, từ
các kết quả thực nghiệm các nhà nghiên cứu đã rút ra được những kết luận sau :


EBOOKBKMT.COM

·

Tốc độ cháy của hỗn hợp LPG – khơng khí lớn hơn tốc độ cháy của hỗn

hợp xăng – không khí và phụ thuộc vào tốc độ động cơ. Do đó cần điều chỉnh lại
góc đánh lửa sớm khi chuyển động cơ xăng sang LPG.
·

Hỗn hợp LPG – khơng khí có thể cháy ổn định ở giới hạn dưới của độ đậm

đặc.
Vì vậy có thể thiết kế động cơ làm việc với hỗn hợp lỗng để nâng cao tính
kinh tế và giảm ô nhiễm môi trường.

9,Ứng dụng
LPG được sử dụng với nhiều mục đích khác nhau như sau:
•

Dân dụng: các hộ gia đình sử dụng LPG làm nhiên liệu, chất đốt trong sinh hoạt

theo hình thức sử dụng bình gas 12kg. (tỷ lệ propan :butan = 30 :70 hoặc 40 :60)
•

Thương mại: chủ yếu là các khách sạn, nhà hàng, khu vui chơi giải trí… sử dụng

bình gas 45kg. (tỷ lệ propan :butan = 30 :70 hoặc 40 :60)
•

Tiêu thụ công nghiệp: các nhà máy sử dụng LPG làm nhiên liệu để phục vụ sản

xuất như nhà máy sản xuất gốm, sứ, thủy tinh, gạch men, chế biến thực phẩm,
nông sản, thủy sản… Đây là nguồn tiêu thụ LPG quan trọng ở Việt Nam. (LPG có
tỉ lệ propan :butan = 50 :50)
•

Giao thơng vận tải: sử dụng LPG thay thế cho các nhiên liệu truyền thống như


EBOOKBKMT.COM

xăng, dầu; và “xanh hóa” nhiên liệu. Tuy nhiên đến thời điểm hiện nay việc sử
dụng LPG trong giao thông vận tải cịn khiêm tốn. Đi ngồi đường thỉnh thoảng
chúng ta bắt gặp những chiếc taxi “xanh” với nhiên liệu LPG của hãng Petrolimex.
Kết quả thử nghiệm sử dụng bộ chuyển đổi LPG cho xe taxi sẽ tiết kiệm được
khoảng 25-29% chi phí so với chạy xăng. Việt Nam cũng bắt đầu ứng dụng LPG
làm nhiên liệu thay xăng cho xe gắn máy.
Thống kê từ cơ sở dữ liệu sáng chế (SC), trên thế giới, từ năm 1955 đến nay có
4.259 SC về khí hóa lỏng và các ứng dụng của nó. Ba nước dẫn đầu số lượng sáng

chế LPG là Hàn Quốc (1.181 SC), Trung Quốc (1.155 SC) và Nhật Bản (834 SC).
Các doanh nghiệp châu Á cũng là những đơn vị sở hữu nhiều sáng chế LPG nhất
như Hyundai (371 SC), Kia (106 SC), Toyota (98 SC)… Tại Việt Nam số lượng
sáng chế về LPG có khoảng hơn 10 SC, chủ yếu là các SC ứng dụng LPG vào làm
nhiên liệu cho động cơ xe, trong đó GS. TSKH. Bùi Văn Ga (Giám đốc Đại học
Đà Nẵng) có 5 SC.
10,Thị trường LPG Việt Nam và thế giới
Thị trường LPG Việt Nam • Nguồn cung
LPG
Những năm gần đây chúng ta đã có q nhiều chuyện để nói về cơng nghiệp dầu
khí Việt Nam. Vào những năm 70 của thế kỷ trước, với sự giúp đỡ của các chuyên
gia Liên Xơ đã bắt đầu có những điều tra cơ bản và quy mơ về tiền năng dầu khí ở
Việt Nam. Khởi đầu thất bại đã khiến nhiều người cho rằng Việt Nam tuy sở hữu 1
thềm lục địa dài và rộng nhưng khơng hề tồn tại các mỏ dầu khí. May mắn và 1
chút kiên nhẫn đã phát lộ tiềm năng dầu khí Việt Nam. Tuy nhiên thực tế rằng


EBOOKBKMT.COM

những gì ngành dầu khí làm được từ đó đến nay vẫn chỉ là việc xuất khẩu dầu thô
để thu ngoại tệ và lại đem ngoại tệ đó để mua các sản phẩm dầu mỏ đã qua chế
biến với giá chắc chắn là cao hơn. Tất nhiên không thể 1 sớm 1 chiều đưa nền CN
dầu khí VN lên 1 đẳng cấp mới được, nhưng thật sự việc chờ đợi đã khiến nhiều
người mất kiên nhẫn trong vấn đề đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển kinh bền
vững, ổn định an ninh quốc phòng...
LPG do nhà máy xử lý khí Dinh Cố (Bà Rịa-Vũng Tàu) sản xuất đáp ứng khoảng
30% nhu cầu thị trường LPG Việt Nam. Sản lượng LPG dự kiến năm 2009 sẽ đạt
khoảng 270.000 tấn. Dự kiến sản lượng LPG Dinh Cố sẽ đạt khoảng 230.000 tấn
vào năm 2010, giảm dần xuống còn 173.000 tấn vào năm 2015, tăng trở lại mức
279.000 tấn vào năm 2020 và đạt mức 230.000 tấn vào năm 2025 (số liệu báo cáo

đầu tư dự án Kho LPG lạnh Thị Vải của PVGAS). Sản phẩm LPG của nhà máy
Dinh Cố đã được Quatest 3 cấp chứng nhận phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế ASTM
D 1835-03.
Kể từ năm 2009, thị trường LPG Việt Nam có thêm nguồn cung LPG mới từ nhà
máy lọc dầu Dung Quất. Từ tháng 7/2009, nhà máy lọc dầu Dung Quất đã chính
thức cung cấp LPG cho thị trường với sản lượng khoảng 130.000 tấn (năm 2009),
các năm tiếp theo sẽ cung ứng cho thị trường khoảng 340.000 tấn/năm.
Sản lượng LPG sản xuất nội địa trong năm 2009 đạt khoảng 400.000 tấn, đáp
ứng khoảng 42% nhu cầu cả nước.
Hàng năm, Việt Nam vẫn phải nhập khẩu thêm LPG từ các quốc gia lân cận như
Thái Lan, Malaysia, Singapore, Đài Loan, Trung Quốc. Tuy nhiên trong những năm
gần đây, nguồn cung LPG cho thị trường Việt Nam từ các nước trong khu vực Đông
Nam Á ngày càng trở nên khan hiếm và không ổn định. Dự kiến trong tương


EBOOKBKMT.COM

lai, nguồn cung LPG nhập khẩu cho thị trường Việt Nam sẽ chủ yếu từ các nước
thuộc khu vực Trung Đơng.
Cả nước hiện có khoảng 60 doanh nghiệp tham gia thị trường kinh doanh LPG,
và cũng có chừng ấy thương hiệu. Trong các thương hiệu LPG ấy, có nhiều thương
hiệu cố tình gian lận thương mại như sang chiết gas trái phép, nhái bao bì mẫu mã,
sử dụng vỏ bình gas khơng bảo đảm quy chuẩn an tồn và chính người tiêu dùng
bị ảnh hưởng quyền lợi trực tiếp. Cách đây hơn 10 năm, Thái Lan cũng là nước
loạn thương hiệu LPG như Việt Nam. Sau đó, ngành LPG Thái Lan đã tổ chức quy
hoạch sắp xếp lại. Đến nay, ở Thái Lan chỉ còn 5 thương hiệu dù nhu cầu tiêu thụ
LPG của Thái Lan cao gấp 4 lần Việt Nam.
Hiện nay, ở Việt Nam có thể tạm chia ra 4 cụm khai thác khí quan trọng.
-

Cụm khí thứ nhất nằm ở vùng đồng bằng Bắc Bộ, gồm nhiều mỏ khí nhỏ,

trong đó có Tiền Hải - Thái Bình, trữ lượng khoảng 250 tỷ m3 khí (?), được bắt
đầu khai thác năm 1981 phục vụ cho công nghiệp địa phương.
-

Cụm khí thứ 2 thuộc vùng biển Cửu Long, gồm có 4 mỏ dầu Bạch

Hổ, Rồng, Rạng Đơng, Ru Bi.
-

Cụm thứ 3 ở vùng biển Nam Côn Sơn gồm mỏ Đại Hùng đang khai thác

và các mỏ khí đã phát hiện khu vực xung quanh Lan Tây, Lan Đỏ, Hải Thạch, Mộc
Tinh.
-

Cụm mỏ thứ 4 tại thềm lục địa Tây Nam gồm có mỏ BungaKewa - Cái

Nước.
Cơng nghiệp khí địi hỏi phải có cơng nghệ đồng bộ từ khai thác, vận chuyển,
chế biến và tiêu thụ. Nguồn tiêu thụ đầu tiên là dự án khai thác và dẫn khí vào bờ
cho các nhà máy điện Phú Mỹ I và Phú Mỹ II, nhà máy sản xuất phân đạm. Cùng


EBOOKBKMT.COM

với nó, ngày 1/1/1995 nhà nước đã quyết định cho nhà máy điện Bà Rịa - Vũng
Tàu sử dụng khí đồng hành thay diezen, đồng thời xây dựng nhà máy khí Dinh Cố
tại Bà Rịa với cơng suất thiết kế là vận chuyển vào bờ 3 triệu m3 khí/ngày và sẽ

được nâng lên 3,5 - 4 tỷ m3 khí/năm. Đây là nhà máy xử lý khí đầu tiên của nước
ta đã chính thức hoạt động, cung cấp LPG phục vụ cho công nghiệp và dân dụng.
LPG được sản xuất tại Dinh Cố sử dụng nguồn nguyên liệu là khí đồng hành
được vận chuyển từ các mỏ Bạch Hổ, Rồng, Đại Hùng. Khí đồng hành tại các mỏ
này có hàm lượng H2S và CO2 rất thấp (0,4 - 4%) rất thuận lợi cho chế biến và sử
dụng (khí ngọt).
Dầu mỏ Bạch Hổ có tỷ xuất khí hịa tan trung bình là 180m3/tấn nghĩa là cứ một
tấn dầu trong điều kiện mỏ có áp suất lớn hơn áp suất bão hịa khi khai thác lên có
thể tách ra 180m3 khí. Đây là một nguồn nguyên liệu rất dồi dào thúc đẩy nhanh
ngành cơng nghiệp chế biến khí của nước ta, đồng thời thúc đẩy sự phát triển các
ngành cơng nghiệp khác có liên quan. Tài ngun dầu khí có hạn trong khi đó CN
dầu khí – hóa dầu VN vẫn hầu như chưa có gì nên bên cạnh việc phát hiện, khai
thác dầu khí với sản lượng ngày càng tăng thì đây cũng chính là 1 sự lãng phí tài
nguyên thiên nhiên của đất nước.

• Nhu cầu LPG
Miền Nam vẫn được xem là thị trường lớn nhất và có nhu cầu tiêu thụ cao
nhất, chiếm khoảng 66% nhu cầu LPG của cả nước, miền Bắc và miền Trung
chiếm khoảng 30% và 4%.
Theo số liệu dự báo mới nhất, nhu cầu tiêu thụ LPG của Việt Nam đến những năm


EBOOKBKMT.COM

2010 sẽ đạt khoảng 1,3 triệu tấn với mức tăng trưởng bình quân mỗi năm là 10%.
Đến năm 2015 nhu cầu LPG khoảng 2 triệu tấn. Với dự báo trên, thị trường LPG
Việt Nam hứa hẹn tiềm năng phát triển to lớn.

Thị trường LPG thế giới
Giá LPG thế giới 2 năm qua dao động với biên độ khá rộng. Tháng 6/2008, giá

propan giao ngay tại khu vực Bắc Âu trung bình là gần 950 USD/tấn nhưng tới
tháng 12/2008 nó đã giảm gần 340 USD/tấn. Tháng 3/2010, giá propan giao ngay
trung bình đã trở lại mức giá 700 USD/tấn.
Đặc biệt trong năm 2009, sản xuất LPG thế giới giảm sút xuống mức kỷ lục, mức
tăng trưởng của thị trường chỉ là 0.1%, nếu so sánh với mức tăng trưởng trung bình


EBOOKBKMT.COM

0.6% - 6.5%/năm trong suốt giai đoạn 25 năm về trước thì rõ ràng là rất tồi tệ. Tuy
nhiên sự phục hồi của nền kinh tế thế giới và việc giá dầu hạ nhiệt đã tác động
nhiều tới thị trường LPG trong năm nay. Và đó cũng chính là những nhân tố quan
trọng tác động tới cung, cầu và giá LPG trong giai đoạn tiếp theo. Ngoài ra, sự tiến
bộ của khoa học công nghệ và các nguồn nhiên liệu mới, đã giúp nguồn cung LPG
trở nên đa dạng hơn. Những yếu tố mang tính chất bất thường như thời tiết lạnh giá
kéo dài tại Mỹ và Châu Âu 2009-2010 cũng là một trong những yếu tố tác động tới
nhu cầu loại năng lượng này.
•

Nguồn cung LPG thế giới.
LPG và các loại khí hóa lỏng khác đều là sản phẩm của cơng nghiệp khai thác

và chế biến dầu khí. Vì vậy, bất cứ một sự thay đổi lớn nhỏ nào trong q trình
khai thác và chế biến dầu khí đều có những ảnh hưởng nhất định tới thị trường
LPG. Hiện nay, khoảng 35% LPG là sản xuất ra từ khí thiên nhiên, 24% từ nguồn
khí đồng hành và khoảng 41% cịn lại là sản phẩm từ q trình lọc hóa dầu.
Năm 2008, các nước OPEC sản xuất khoảng 45% lượng dầu thô thế giới.
Năm 2009, tổng nhu cầu dầu thô thế giới sụt giảm khoảng 1.7% đã làm cho sản
lượng khai thác của OPEC sụt giảm khoảng 3.8 triệu thùng/ngày.
Trong khi đó, các nước ngồi OPEC dù nỗ lực gia tăng sản lượng khai thác,

nhưng tổng sản lượng khai thác dầu thơ tồn thế giới vẫn giảm khoảng 2.7 triệu
thùng/ngày, tương đương khoảng 3.7% so với năm trước. Khai thác dầu thơ suy
giảm kéo theo đó sản lượng khí đồng hành sụt giảm là nguyên nhân khiến nguồn
cung LPG sụt giảm 3.4% từ nguồn này. Cùng với đó, khủng hoảng kinh tế làm cho
các nhà máy lọc dầu buộc phải cắt giảm hoạt động, nguồn cung LPG từ lọc dầu
trong năm 2009 giảm khoảng 1.8%.
Chỉ có LPG từ khí thiên nhiên là tăng lên trong năm 2009, bù đắp một phần


EBOOKBKMT.COM

lượng LPG sụt giảm từ các nguồn khác. Khai thác khí phục vụ cho việc sản xuất
LPG tăng lên chủ yếu là từ khí dầu đá phiến ở khu vực Bắc Mỹ.
Uớc tính sản xuất LPG từ tất cả các nguồn trên thế giới trong năm 2009 là khoảng
235 triệu tấn, xấp xỉ mức sản lượng năm 2008. Mặc dù tăng trưởng thấp, nguồn
cung LPG thế giới vẫn tăng khoảng 1.9% kể từ năm 2000, thời điểm mà nguồn
cung thế giới đạt mức 198 triệu tấn.
Dự báo nguồn cung LPG có thể đạt mức 269 triệu tấn vào năm 2013, mức tăng
trưởng bình quân khoảng 3.4%/năm.
Những nhân tố làm tăng nguồn cung là do nguồn khí đồng hành sẽ hồi phục do
sản lượng khai thác dầu thô tăng lên, các nhà máy lọc dầu hoạt động với qui mô và
công suất lớn hơn và khơng cịn phải cầm chừng như trước do tác động của việc
nền kinh tế thế giới hồi phục.

• Nhu cầu LPG thế giới
Một nửa lượng LPG tiêu thụ trên thế giới hiện nay là dùng cho khu vực thương
mại và dân dụng nhằm mục đích đun nấu và sưởi ấm. Nhu cầu của khu vực này rất
nhạy cảm với những biến động của giá.
Thông thường nhu cầu cơ bản đối với LPG thường có xu hướng hơi trễ so với
nhu cầu trong một khoảng thời gian nhất định và thường duy trì mức thặng dư

(khoảng 3-7% tổng lượng tiêu thụ) bằng lượng tiêu thụ từ ngành cơng nghiệp hóa
chất.
Năm 2009, nhu cầu cơ bản tăng khoảng 2.7%, lượng tiêu thụ đạt khoảng 119
triệu tấn.
Khu vực tiêu thụ LPG lớn thứ 2 là cơng nghiệp hóa chất dầu khí, hàng năm tiêu
thụ khoảng 54 triệu tấn. Nhu cầu tiêu dùng LPG trong cơng nghiệp hóa chất dầu
khí là sản xuất Olefin, nhu cầu cho ngành này khoảng 10 triệu tấn/năm.


EBOOKBKMT.COM

Tiếp đến là thị trường nhiên liệu cho giao thông vận tải chiếm khoảng 22 triệu tấn
trong năm 2009. Thị trường LPG cho nhiên liệu giao thông vận tải ở đây khơng
tính đến lượng butan sử dụng trong các nhà máy lọc dầu để tổng hợp pha chế xăng
hoặc ankyl.
LPG sử dụng làm nhiên liệu trong giao thông vận tải là lĩnh vực tăng trưởng
nhanh nhất trong giai đoạn 2000-2009, mức tăng trưởng trung bình hơn 4%/năm.
Tiếp theo là lĩnh vực cơng nghiệp hóa chất dầu khí, mỗi năm tiêu thụ của ngành
này tăng trưởng trung bình khoảng 3%/năm. Lĩnh vực thương mại – dân dụng,
tiêu thụ lớn nhất với khối lượng tăng lên khoảng 21 triệu tấn/năm tương ứng với
mức tăng trưởng trung bình khoảng 2%/năm.

11, Các phương pháp sản xuất LPG chính
a. Phương pháp nén
Nguyên tắc của phương pháp là nguyên liệu được đưa vào tháp chưng sẽ tách ra
các khí hydrocacbon chủ yếu từ C2 tới C4. Các khí này được đưa vào máy nén
tới áp suất p = 1,2 – 1,5 MPa, hóa lỏng, rồi được đưa sang tháp tách etan và tháp
tách propan. Sản phẩm của quá trình là etan, propan, butan