XÁC ĐỊNH TÂM XOÁY THUẬN NHIỆT ĐỚI BẰNG ẢNH MÂY VỆ TINH

xác định tâm xoáy
thuận nhiệt đới bằng
ảnh mây vệ tinh


Mục đích của tiểu luận là mô tả những thủ
tục và những đặc tính của mây để xác
định tâm xoáy thuận nhiệt đới bằng ảnh
mây vệ tinh
ã Kĩ thuật xác định tâm xoáy thuận nhiệt đới
bằng ảnh thị phổ và hồng ngoại gồm 5 bớc:
1) Xác định tâm của cả hệ thống mây
2) Kiểm tra các dấu hiệu mây quy mô nhỏ
3) So sánh tâm đà xác định ở 2 bớc trên với vị
trí ngoại suy theo thời gian và với dự báo
4) So sánh tâm với tâm trớc đây
5) HiƯu chØnh l¹i


ã Bớc 1: Xác định tâm của cả hệ thống mây
Xác định bằng 2 phơng pháp:
+ Xác định vị trí của độ xoắn dải mây và đờng
mây quy mô nhỏ
+ So sánh hệ thống mây đang phân tích với hệ
thống mây trong mô hình gồm cả vị trí tâm
Hệ
thống
mây
thờng đợc chia thành 4 dạng:
- Dạng
băng

cuốn
- Dạng lệch tâm
- Dạng có mắt
- Dạng đĩa mây dày đặc trung tâm (CDO)
Mỗi dạng có cách xác định riêng


1) Dạng băng cuốn:
Ngoại suy hoặc kéo dài những đờng cong hoặc
những dải cong để định vị rõ vùng nhỏ nhất
chung cho tất cả các đờng cong. Chỉ những đ
ờng hoặc dải có quy mô rộng sẽ đợc ngoại suy
trong bớc này. Công việc chính của bớc này là xác
đinh vùng mà trung tâm chắc chắn rơi vào đó.
Kiểu phân tích này nên dùng cho những mẫu
mây ban đầu không rõ ràng hoặc cho những
mẫu mây khó (hình 1, hình 2)


Hình 1: Phơng pháp xác định toàn bộ phần mây
trung tâm sử dụng đờng mây hoặc dải cong. Hình 1b
minh hoạ những đờng cong đợc kéo dài nh thế nào
(những chấm nhỏ bên trong vùng mây) bao quanh vùng


Hình 2: Đầu tiên, vẽ trục của dải cong xuyên qua trung
tâm của phần mây dày đặc nhất (hoặc lạnh nhất).
Sau đó vẽ một đờng từ chỗ sâu nhất của nêm mây
nhỏ tại B đến mũi nhon của trục dải cong tại A theo ng
ợc chiều kim đồng hồ. Trung tâm đám mây đợc đặt

vào phần giữa của đờng này.


Hình 3: Mẫu vị trí tâm cơ bản của dạng mây dải băng cu


Hình 4: Hai ví dụ riêng biệt về dạng mây dải
băng cuốn, (a) và (b) với phân tích của chúng đ
ợc phác hoạ bên dới.


2) Dạng lệch tâm
Tâm ở khu vực xoắn nhất của các dải mây tầng
thấp.


Hình 5: Mộu dạng mây CDO (trên) và dạng lệch
tâm (díi)


3) Dạng đĩa mây dày đặc trung tâm (CDO)
Tâm nằm ở trung tâm vùng phủ mây dày đặc


4) Dạng có mắt
Đây là giai đoạn trởng thành và có cờng độ
mạnh nhất của xoáy thuận nhiệt đới. Tâm nằm ở
vị trí mắt

ã Bớc 2: Kiểm tra các dấu hiệu mây quy mô nhỏ
Đặc điểm của đám mây đợc sử dụng bao gồm:
- Có mắt hay dấu hiệu của mắt
- Những dải mây cong ở mực thấp, vùng mây
nhỏ nhất, hoặc một vùng liên kết những dải mây
- Đặc điểm mây tầng giữa, tầng trên mây nh
những đờng hoặc dải cong, vùng mây lạnh, hố
trong vùng phủ mây


Hình 6: Những dải mây cong mực thấp đợc kéo
dài ®Õn t©m cđa hƯ thèng m©y


Hình 7: Dờu hiệu mây tầng cao để xác định
tâm. Hình 7a là vùng phủ mây dày đặc với
đỉnh mây Cb, hình 7b có một lỗ hổng trong
vùng CDO


ã Bớc 3: So sánh vị trí trung tâm với vị trí dự báo
So sánh vị trí tâm đợc xác định ở bớc 1 và 2 với vị trí tâm quỹ
đạo ngoại suy (hoặc dự báo). Bớc phân tích này rất cần thiết
để tìm ra vấn đề mà các phân tÝch tríc cha ph¸t hiƯn ra.


ã Bớc 4: So sánh vị trí trung tâm với vị trí trung
tâm lúc trớc
Bớc 4 là một kĩ thuật thờng giúp xác định vị trí
tâm mây phức tạp. Kĩ thuật này so sánh vị trí

trung tâm trong các đặc trng mây của hình ảnh
trớc với vị trí tâm mây với cùng đặc trng mây tại
kiểu mây hiện tại. Trên hình 8b tâm khó phân
tích, hình 8a tâm rõ ràng h¬n


H×nh 8


ã Bớc 5: Hiệu chỉnh vị trí tâm đo
- Sai số ô lới
- Sự di chuyển của tâm hệ thống mây cách xa
tâm gió bề mặt của xoáy thuận
- Do góc chiếu của vệ tinh: tâm xoáy thuận xuất
hiện xa hơn tâm thực tế do góc chiếu của vệ tinh,
khoảng cách chân vệ tinh và XTNĐ, độ cao mây
Khi phân tích các đặc trng mực cao ở khoảng cách
đáng kể so với điểm subsatellite, vị trí tâm xoáy
thuận sẽ luôn xuất hiện ở xa hơn với vị trí thực của
nó (thể hiện trên hình 9). Sự sai lệch này liên quan
đến góc nhìn của vệ tinh (a), đại lợng này là hàm
của khoảng cách (d) giữa các điểm subsatellite với
xoáy thuận và độ cao (h) đám mây đặc trng. Đối
với xoáy thuận nhiệt đới vĩ độ trung bình tâm
biểu kiến phải đợc điều chỉnh về các điểm
subsatellite khoảng 0.05 độ kinh vĩ, khoảng 0.1
độ ở vĩ độ 30 hoặc lớn h¬n


H×nh 9