BDNC unit 14 + 15 translation assessment 1+2

TRANSLATION ASSESSMENT
Unit 14: Translation assessment 1
Task 1: (Warm-up activity) Work in pairs. Translate the following short
story into Vietnamese. Then determine if the subsequent statements
numbered 1 – 8 are True, False or Questionable.
“A businessman had just turned off the lights of the store when a man appeared
and demanded money. The store owner opened the cash register. Its contents
were taken out, and the man left, running. A police officer was quickly notified”
“Một chủ tiệm vừa tắt điện cửa hàng thì một người đàn ơng xuất hiện và địi
tiền. Chủ cửa hàng mở quầy thu ngân đưa hết số tiền trong đó cho người đàn
ơng, ngay sau đó hắn ta bỏ chạy. Vụ việc này đã nhanh chóng được thơng báo
tới cảnh sát.”
True, false, or questionable.
1.

A man appeared after the store owner turned off the lights of his store.
True False Questionable

2.

The thief was a man not a woman.
True False Questionable

3.

The man who appeared did not demand money.
True False Questionable

4.

The man who opened the cash register was the store owner.

True False Questionable


5.

The store owner took out the contents of the cash register and then ran out
of the store.
True False Questionable

6.

After the man who demanded the money had taken out the contents of the
cash register, he fled as fast as he could.
True False Questionable

7.

While the cash register did have money, the story doesn‘t say how much.
True False Questionable

8.

It was the middle of the day when the man appeared inside the store.
True False Questionable

In group, discuss the answers and identify which lessons can be withdrawn
from the translation of such a short story. What implications are there for
the translator?
Because the information is not always clearly shown on each word, it is vital to
pay attention to the implications in each sentence and link the contents of each

sentence together when translating. In addition, the interpreter must also
understand the context of the story.
Task 2: Consider the following examples. Why do you think there is a
mismatch between the translation and the original sentences? Which words
in the translation reflect an added subjective opinion? How can these
differences impact on the reader/listener:
1. Trong một chương trình "Người Đương thời", MC Tạ Bích Loan phỏng vấn
tác giả Stephen Covey về quyển sách: "7 Habits of Highly Effective People"


được Nhà Xuất bản Trẻ dịch sang tiếng Việt là: "7 thói quen của người thành
đạt"
“Highly Effective People - người thành đạt”
The book has been present in the Vietnamese market for more than 10
years under the name "7 Thói quen để Thành đạt". The new 2016 edition is
re-branded with the rustic name inherent in the English original "7 thói
quen hiệu quả".
expand the scope of the book
2. Theo GS Nguyễn Đăng Hưng, ơng Dương Khiết Trì, Bộ trưởng Ngoại giao
Trung Quốc sau khi nghe lời phát biểu của bà Clinton, Ngoại trưởng Hoa Kỳ về
Biển Đông, đã lên tiếng bằng giọng kẻ cả với các nước ASEAN: “Các anh là
nước nhỏ, Trung Quốc là nước lớn”. (Nguyên văn tiếng Anh: “China is a big
country and other countries are small countries, and that's just a fact.”)
“Other countries - Các anh”
This is a subjective translation that brings the listeners a heavier feeling.
They may conclude from the translation that the Chinese have a tendency
to exalt their own country while disparaging others.
chỉ đích danh nước nào
Task 3: Work in pairs or in groups: Compare the source texts and the
target texts. Identify words or phrases that you think were inaccurately

translated or can be improved.
1. - Source Text (ST): The American public‘s not just disenchanted by the
misguided foray into Iraq and the seemingly endless conflict in Afghanistan, it‘s


also been battered by a wrenching recession and a recovery from which only the
already well off have so far profited.
- Target Text (TT): Công chúng Mỹ không chỉ thất vọng bởi bước đột phá sai
lầm ở Iraq và cuộc xung đột dường như vơ tận ở Afghanistan, mà họ cịn bị
cuộc suy thối đau đớn nện vào q trình phục hồi cho đến nay chỉ ra làm
cho những kẻ vốn được lợi mà thôi.
=> Người dân Mỹ không chỉ thất vọng bởi bước tiến công sai lầm ở Iraq và
cuộc xung đột dường như không hồi kết ở Afghanistan, mà họ cịn bị giáng một
địn chí mạng bởi cuộc suy thối nặng nề và q trình phục hồi mà chỉ những
người vốn đã khá giả cho đến nay mới được hưởng lợi.
2. - ST: Syria is not witnessing a battle for democracy, but an armed conflict
between government and opposition in a multi-religious country. There are few
champions of democracy in Syria. But there are more than enough Qaeda
fighters and extremists of all stripes battling the government. The United States
State Department has designated Al Nusra Front and the Islamic State of Iraq
and the Levant, fighting with the opposition, as terrorist organizations. This
internal conflict, fueled by foreign weapons supplied to the opposition, is one of
the bloodiest in the world.
- TT: Không phải là Syria đang trải qua một cuộc chiến vì dân chủ, mà là một
cuộc xung đột vũ trang giữa chính phủ và phe đối lập trong một quốc gia đa tôn
giáo. Ở Syria có rất ít người đấu tranh vì dân chủ. Nhưng lại có quá đủ tay súng
của al Qaeda và mọi loại Hồi giáo cực đoan đang chống lại chính quyền. Bộ
Ngoại giao Mỹ đã chỉ rõ rằng Mặt trận Al Nusra và Nhà nước Hồi giáo Iraq và
Al Sham (tên gọi cũ của Syria) - đang giao tranh với phe đối lập - chính là
những tổ chức khủng bố. Cuộc xung đột được thổi bùng lên bởi các loại vũ khí

nước ngồi cung cấp cho phe đối lập chính là một trong những cuộc nội chiến
đẫm máu nhất thế giới.


=> Không phải là Syria đang trải qua một cuộc chiến vì dân chủ, mà là một
cuộc xung đột vũ trang giữa chính phủ và phe đối lập trong một quốc gia đa tơn
giáo. Ở Syria có rất ít người đấu tranh vì dân chủ. Nhưng lại đầy rẫy những
tay súng của al Qaeda và mọi loại phần tử cực đoan đang chống lại chính
quyền. Bộ Ngoại giao Mỹ đã chỉ rõ rằng Mặt trận Al Nusra và Nhà nước Hồi
giáo Iraq và Al Sham (tên gọi cũ của Syria) - sát cánh cùng với phe đối lập chính là những tổ chức khủng bố. Cuộc nội chiến được thổi bùng lên bởi các
loại vũ khí nước ngồi cung cấp cho phe đối lập chính là một trong những cuộc
chiến đẫm máu nhất thế giới.
3. - ST: Debates about the attribution of competences to the EU institutions,
the efficiency of decision-making, differentiated forms of integration or the role
of Europe in the world are running high ahead of the elections for the European
Parliament at the end of May.
- TT: Đã có những cuộc tranh luận về năng lực và thẩm quyền của các thiết
chế EU, tính hiệu quả của các quyết định, các hình thức liên kết khác nhau đang
diễn ra trước thềm cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu vào cuối tháng 5 tới.
=> Ngay trước thềm cuộc bầu cử Nghị Viện Châu Âu vào cuối tháng 5 tới, đã
có những cuộc tranh luận sôi nổi về chức năng và thẩm quyền của các thiết chế
EU trên thế giới, tính hiệu quả của các quyết định, và các hình thức hội nhập
khác nhau.
4. - ST: The public lecture is organised as part of the overall efforts to increase
understanding and visibility of the EU in Vietnam, and to encourage reflection
and discussion on the EU's policies, its guiding fundamental values and its
external relations' agenda.
- TT: Buổi diễn thuyết được tổ chức như một phần của nỗ lực chung để tăng
cường hiểu biết và tầm nhìn của EU tại Việt Nam, và khuyến khích sự phản ánh

và thảo luận về các chính sách, cũng như đưa ra những giá trị cốt lõi và trao đổi
về quan hệ đối ngoại của EU - Việt Nam.
●

“tầm nhìn” => “hình ảnh”

●

“phần của” => bỏ

●

thêm “những giá trị cơ bản mang tính định hướng”

5. - ST: Tay Thi Nguyen is one of the mightiest people I‘ve met, at 94 pounds.
She has a towering presence (dáng/vóc), at a bit more than 5 feet tall. She is so
strong that she probably could bench press 25 pounds.
- TT: Nguyễn Thị Tây là một trong những người mạnh mẽ nhất mà tôi đã từng
gặp, dù cơ chỉ nặng có 43kg. Mặc dù chỉ cao hơn 1m5 nhưng ở cơ tốt lên một
tầm vóc đáng nể phục. Cô gái này “khỏe” tới mức cùng lắm là nâng được tạ 11
kg.
=> Nguyễn Thị Tây là một trong những người mạnh mẽ nhất mà tôi đã từng
gặp, dù cơ chỉ nặng có 43kg, cao hơn 1m5 nhưng ở cơ tốt lên một vóc dáng
đáng nể phục. Cơ gái này “khỏe” tới mức có thể nâng được tạ 11 kg.
6. - ST: At a conference in Kuala Lumpur organized by Maritime Institute of
Malaysia (MIMA), delegates went away feeling optimistic that good sense will
eventually prevail in the sea. However, they cautioned against rising assertive
actions and provocative posturing among the claimant states and external
powers that can threaten peace and stability in the sea.

- TT: Tại một hội nghị do Viện Hàng hải Malaysia (MIMA) tổ chức ở Kuala
Lumpur, các đại biểu đã khơng cịn cảm giác lạc quan rằng lẽ phải cuối cùng sẽ
thắng thế trên biển. Tuy nhiên, họ cảnh báo chống lại các hành động quyết đoán
đang gia tăng và giả vờ khiêu khích giữa các nước tranh chấp chủ quyền và các
nước bên ngồi, có thể đe dọa hịa bình và ổn định trên biển.


=> Tại một hội nghị do Viện Hàng hải Malaysia (MIMA) tổ chức ở Kuala
Lumpur, các đại biểu đã không lạc quan rằng lẽ phải cuối cùng sẽ thắng thế
trên biển. Tuy nhiên, họ cảnh báo chống lại các hành động quyết đốn đang gia
tăng và động thái khiêu khích giữa các nước tranh chấp chủ quyền và các nước
bên ngồi, điều này có thể đe dọa hịa bình và ổn định trên biển.
7. - ST: China's continued refusal to settle the disputes through a third party
such as using arbitration or mediation has become a major impediment against
moving forward the agenda of finding durable solutions to disputes.
- TT: Trung Quốc tiếp tục từ chối giải quyết các tranh chấp thông qua một
bên thứ ba, như sử dụng trọng tài hoặc người hòa giải, đã trở thành một trở
ngại lớn chống lại việc tiến tới nghị trình tìm kiếm giải pháp lâu bền cho các
tranh chấp.
=> Việc Trung Quốc tiếp tục từ chối giải quyết các tranh chấp thông qua bên
thứ ba, như sử dụng trọng tài hoặc người hòa giải, đã trở thành một trở ngại
lớn đối với việc tiến tới nghị trình tìm kiếm giải pháp lâu bền cho các tranh
chấp.
8. - ST: The call for a more binding Code of Conduct (CoC) to be agreed
between ASEAN and China looks a long shot at this point in time.
- TT: Kêu gọi đưa ra bộ Quy tắc ứng xử (COC) ràng buộc được thỏa thuận
giữa ASEAN và Trung Quốc xem ra là một cố gắng lâu dài vào thời điểm này.
=> Thỏa thuận giữa ASEAN và Trung Quốc để đưa ra bộ Quy tắc ứng xử
(COC) mang tính ràng buộc hơn xem ra ít có khả năng thành cơng vào thời
điểm này.

9. - ST: The tense situation cannot be left unattended indefinitely as it will
push an edgy situation to an unbearable point where full-blown conflicts are


inevitable. This is something that nations in the region, whose economic and
strategic interests ride on the sea, can ill-afford.
- TT: Tình trạng căng thẳng khơng thể bỏ mặc vơ thời hạn cho tới khi tình
hình bị đẩy tới mức nguy hiểm, không thể chịu đựng được nữa, nơi các
xung đột chín mùi chắc chắn xảy ra. Đây là điều mà các nước trong khu vực,
những nước có lợi ích kinh tế và chiến lược trên biển, có thể khơng đủ sức ngăn
chặn.
=> Khơng thể làm ngơ tình trạng căng thẳng này thêm được nữa nếu khơng
thì việc bùng nổ các cuộc xung đột là điều khó tránh khỏi. Đây là điều mà các
nước trong khu vực, những nước có lợi ích kinh tế và chiến lược trên biển, có
thể khơng đủ khả năng ngăn chặn.
10. - ST: In Dung‘s second term, Phuc first coordinated cabinet business and
then served as one of five deputy prime ministers. He is regarded as a capable
executive, and, apparently, as one not likely to buck the party line. The former
Minister of National Security, police general Tran Dai Quang, will fill the
largely ceremonial job of State President. Nguyen Thi Kim Ngan, the National
Assembly‘s new chair, regularly tops political popularity polls. She was an
effective Minister of Social Welfare.
- TT: Dưới nhiệm kỳ thứ hai của ông Dũng, ông Phúc có phối hợp cơng việc
nội các và sau đó là 1 trong 5 phó thủ tướng. Ơng được coi như là một nhà điều
hành có khả năng, và rõ ràng, như một người khơng có vẻ chống lại đường lối
của đảng. Cựu Bộ trưởng Bộ Công an, tướng công an Trần Đại Quang, sẽ trám
chỗ Chủ tịch nước. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch mới của Quốc hội,
thường xun đứng đầu trong các cuộc thăm dị chính trị phổ quát. Bà là một bộ
trưởng được việc về vấn đề an sinh xã hội.

=> Dưới nhiệm kỳ thứ hai của ông Dũng, ông Phúc có phối hợp cơng việc nội
các và sau đó là 1 trong 5 phó thủ tướng. Ơng được coi là một nhà lãnh đạo có
khả năng, và rõ ràng là một người luôn đi theo đường lối của đảng. Cựu Bộ
trưởng Bộ Công an, tướng công an Trần Đại Quang, sẽ giữ chức vụ Chủ tịch
nước. Bà Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch mới của Quốc hội, thường xuyên
đứng đầu trong các cuộc thăm dị chính trị phổ qt. Bà là một bộ trưởng được
việc về vấn đề an sinh xã hội.
Week 15: Translation assessment 2
Task 1:
Information background
Trong một khóa tập huấn dành cho những người làm cơng tác phịng chống
tham nhũng của Việt Nam, có một bài tập mà trong đó giảng viên người Úc yêu
cầu học viên VN đọc kỹ tài liệu và
(i) nhận diện tất cả các hiện tượng mà họ thấy là “tiêu cực” hoặc “có vấn đề” về
liêm khiết hay đạo đức nghề nghiệp, hay có thể dẫn tới “tham nhũng”;
(ii) xác định nguyên nhân; và
(iii) nêu cách phòng tránh trong tương lai.
Cơ sở để học viên thảo luận là tình huống dưới đây bằng tiếng Anh, được dịch
sang tiếng Việt.

Vietnamese translated version:

Original text in English

TRƯỜNG HỢP 1

CASE 1

Một cán bộ quản lý công tác vệ sinh A Cleaning Manager for a small
trong một trường đại học nhỏ là người University was responsible for the
chịu trách nhiệm ký các hợp đồng contracts for cleaning services, which
dịch vụ vệ sinh ký với các nhà cung were

contracted

out

to

private

cấp dịch vụ tư nhân bên ngoài trường. providers.

Tháng 7 năm 2007, người quét dọn vệ In July2007, the existing cleaner of
sinh cho các văn phịng của Phó Hiệu the Vice-Chancellor‘s offices became
trưởng nghỉ việc nhưng chỉ báo trước unavailable at short notice, creating
trong thời gian ngắn, do vậy trường an urgent need for a new cleaner.
có nhu cầu cấp thiết tuyển một người
làm vệ sinh mới.

Bà quản lý công tác vệ sinh nhận thấy The Cleaning Manager recognised
tình trạng khẩn thiết này là một cơ hội that this emergency presented an
tốt; bà đã ra yêu cầu và nâng giá đơn opportunity; she created a request to
đặt hàng lên $12,946 (cộng cả thuế raise a purchase order for $12,946
hàng hóa và dịch vụ GST) dành cho (plus GST) in favour of a company
công ty thuộc sở hữu chung với người which she jointly owned with her exchồng cũ của mình.

husband.

Tiếp đến bà quản lý nộp đề xuất này She then submitted the requisition to
lên cấp trên và đã được cấp trên phê her supervisor, who subsequently
duyệt. Và thế là công ty của bà được approved it. This was the first time
trường đại học này sử dụng dịch vụ.

her company had ever been used by
the University.


Trong thời gian giữa năm 2007 và Between 2007and 2009, the cleaning
2009, bà quản lý vệ sinh đã trao hợp manager awarded contracts worth
đồng trị giá hơn $355,843 cho công more than $355,843 to the company.
ty. Bà ta không bao giờ hé lộ với She never disclosed to the university
trường về việc mình sở hữu cơng ty.

her ownership of the company.

Individual work
If you were asked to revise the Vietnamese translation, what changes would you
make?
What I do not consider to be wrong, but if I were the translator, I would use a
different word:
-

chịu trách nhiệm - phụ trách

-

ký (bỏ)

-

bên ngoài nhà trường (bỏ)

-

người làm vệ sinh - nhân viên vệ sinh

-

khẩn thiết - cần thiết (khẩn thiết - cấp thiết & nguy bách: trong tình huống
nguy cấp)

-

và (bỏ)

-

dành cho - đối với

-

cấp trên - lãnh đạo/nhân viên giám sát

-

hé lộ - để lộ ra

What I consider to be essentially wrong and must be corrected; otherwise, the
results of the discussion might be compromised:
-

Và thế là công ty của bà được trường đại học này sử dụng dịch vụ. →Và
đó là lần đầu tiên cơng ty của bà được trường đại học này sử dụng dịch vụ

Task 2:

1

As predictably as the annual Cũng giống như có thể dự đốn được
monsoon

sweeps

across

the hàng năm về những cơn gió mùa thổi

South China Sea, the question of qua Biển Đông, câu hỏi nước nào, hay
which country, or countries, own những nước nào, sở hữu phần nào trên
which parts of the maritime Biển Đông, đang ngày càng trở nên
region has grown annually more phiền phức qua mỗi năm.
vexing.

- What you think needs to be corrected
because the translation is incorrect and
can cause misunderstanding

“câu hỏi nước nào, hay những nước
nào, sở hữu phần nào trên Biển Đông,
đang ngày càng trở nên phiền phức
qua mỗi năm”
→ Câu hỏi trở nên phiền phức?
- What you think is not really wrong,
but should be translated differently to
read more smoothly
“Cũng giống như có thể dự đốn được
hàng năm về những cơn gió mùa thổi


qua Biển Đơng”
→ Cũng giống như việc dự đốn được
hàng năm về những cơn gió mùa thổi
qua Biển Đơng

2

The typhoon season ends, the Qua mùa bão, những đội tàu đánh cá
fishing fleets set sail and efforts lại nhổ neo và các dự án thăm dò dầu
to find oil and gas beneath the khí dưới đáy biển lại tiếp tục. Thế là
seabed resume. A series of tense một loạt những đối đầu căng thẳng đã
face-offs ensue between China xảy ra giữa Trung Quốc và Việt Nam,
and Vietnam or China and the hoặc giữa Trung Quốc và Philippines.
Philippines. Diplomats enjoin all Các nhà ngoại giao yêu cầu tất cả các
parties to refrain from acts that bên tự kiềm chế, cố gắng xa tránh
will inflame the situation.

những hành động đổ dầu vào lửa.

- What you think needs to be corrected
because the translation is incorrect and
can cause misunderstanding
dự án → nỗ lực
- What you think is not really wrong,
but should be translated differently to
read more smoothly
cố gắng xa tránh → cố gắng tránh xa
đổ dầu vào lửa → thêm dầu vào lửa


3

The story by now seems so Câu chuyện rất quen thuộc, và cả một
familiar, and the tangle of claims loạt đòi hỏi thách thức của các bên
so perplexing, that readers can đều quá phức tạp, đến mức độc giả rất
hardly be faulted for mousing có thể muốn chuyển sang đọc một
over to another story. The truth chuyện gì khác. Tuy nhiên, sự thực là
is, however, that recent events những vụ việc gần đây đã làm thay
have altered experts' assessment đổi đánh giá của giới chuyên gia về
of the South China Sea disputes tranh chấp trên Biển Đơng, và có thể
and may yet show the way to a cho thấy con đường đi tới một sáng
game-changing initiative.

kiến có ý nghĩa thay đổi cả ván cờ.
- What you think needs to be corrected
because the translation is incorrect and
can cause misunderstanding
“chuyển sang đọc một chuyện gì
khác”

→ “ nhầm lẫn với một chuyện khác”
- What you think is not really wrong,
but should be translated differently to
read more smoothly
“ Câu chuyện rất quen thuộc, và cả
một loạt đòi hỏi thách thức của các
bên đều quá phức tạp, đến mức độc
giả rất có thể muốn chuyển sang đọc
một chuyện gì khác”
→ Câu chuyện giờ đây dường như đã


quá quen thuộc, và hàng đống những
yêu sách khiến người đọc khó khơng
thể tránh khỏi bị nhầm từ chuyện này
sang chuyện khác.
“và có thể cho thấy con đường đi tới
một sáng kiến có ý nghĩa thay đổi cả
ván cờ”
→ và có thể mở đường cho một sáng
kiến thay đổi cục diện

4

Going back several years now, Vài năm gần đây, cách hành xử của
China's

behavior

vis-à-vis Trung

Quốc

với

Việt

Nam

và

Vietnam and the Philippines has Philippines quá đỗi hiếu chiến, đến
been so egregiously assertive mức ngay cả những chuyên gia thân
that even the friendliest of thiện nhất của Trung Quốc cũng khó
"China hands" are hard put to tìm được lời biện hộ cho họ. Tới gần
find excuses. Until recently, đây, tính tốn khơn ngoan của
Washington's wisdom was that Washington vẫn chỉ là, Trung Quốc là
China is a bumptious new một siêu cường mới nổi, tự mãn, nếu
superpower that if carefully and đối xử cẩn thận và tôn kính đối với họ
respectfully
reasoned
"partnership".

handled
into

can

be thì có thể thuyết phục họ trở thành

mature "đối tác chín chắn"
- What you think needs to be corrected
because the translation is incorrect and
can cause misunderstanding


“cho họ”
- What you think is not really wrong,
but should be translated differently to
read more smoothly
“Tới gần đây, tính tốn khôn ngoan
của Washington vẫn chỉ là”
→ “Tới gần đây, Washington vẫn cho
rằng”

5

However,

Beijing's

insistence Tuy nhiên, việc Bắc Kinh khăng

that its claim to ownership of the khăng yêu sách rằng họ có chủ quyền
South China Sea running nearly "tuyệt đối" trên Biển Đông, tới tận gần
up to the beaches of Singapore is bờ biển Singapore, là không phù hợp
"absolute" just doesn't fit the với mơ hình này. Mà cũng chẳng
model. Nor does its unrelenting tương thích với hành động quấy rối
harassment

of

Filipino

and khơng ngớt của họ nhằm vào ngư dân

Vietnamese fishermen or its Philippines và Việt Nam, hay các nỗ
semi-successful

efforts

to lực phần nào thành công của họ nhằm

intimidate oil companies under đe dọa những cơng ty dầu khí nào có
contract by Manila or Hanoi to ký hợp đồng với Manila hay Hà Nội
explore their offshore economic để thăm dò trong vùng đặc quyền kinh
zones. Acts like these don't jibe tế của hai nước. Những hành động
with China's claim that its như thế không thể đi cùng với tuyên
objective is regional peace and bố của Trung Quốc, cho rằng mục tiêu
stability.

của họ là hòa bình và ổn định khu
vực.


- What you think needs to be corrected
because the translation is incorrect and
can cause misunderstanding
“khơng phù hợp với mơ hình này”
(mơ hình nào?)

“Mà cũng chẳng tương thích với” (cái
gì khơng tương thích?)
- What you think is not really wrong,
but should be translated differently to
read more smoothly
“Những hành động như thế không thể
đi cùng với tuyên bố của Trung Quốc”
→ “Những hành động như thế không
phù hợp với tuyên bố của Trung
Quốc”

6

Profound disillusionment has set Mộng ước tan vỡ đã bắt đầu với
in

with

and

within

the ASEAN và từ bên trong ASEAN.

Association of Southeast Asian Nhóm 10 nước này cho thấy chưa đủ
Nations

(ASEAN).

The

10- đồn kết để đương đầu với những

nation group has proven a thách thức của Trung Quốc. Mặc dù
wholly inadequate foil to China's Mỹ, Nhật Bản, Úc và một loạt các
challenge.

Though

the

US, nước khác mong muốn ủng hộ một lối

Japan, Australia and other over- tiếp cận mang tính khu vực nhằm bảo
the-horizon powers would much vệ hịa bình, nhưng ASEAN khơng thể


prefer to support a regional tiến lên phía trước được. Họ hoạt
approach

to

preserving

the động trên nguyên tắc đồng thuận; thật

peace, ASEAN just can't get out không may cho Manila và Hà Nội,
in front. The grouping works on chủ tịch đương nhiệm của ASEAN lại
the

principle

of

consensus; lệ thuộc vào Trung Quốc, tức là

unfortunately for Manila and Campuchia. Đáng chú ý, Thái Lan,
Hanoi,

ASEAN's

chairman

is

China's

current Myanmar và Lào cũng khơng thích va
client, chạm với Bắc Kinh.

Cambodia. Thailand, Myanmar
and Laos are also notably averse
to crossing Beijing.

➔

Nhóm 10 quốc gia này cho
thấy… Mặc dù Mỹ, Nhật Bản,
Úc và một loạt các cường quốc
khác mong muốn hỗ trợ một

cách tiếp cận khu vực để gìn
giữ hịa bình, nhưng ASEAN
khơng thể đứng ngoài cuộc
được… Các nước ASEAN hoạt
động trên nguyên tắc đồng
thuận; thật không may cho
Manila và Hà Nội, chủ tịch
đương nhiệm của ASEAN lại lệ
thuộc vào Trung Quốc và
Campuchia. Đáng chú ý, Thái
Lan, Myanmar và Lào cũng
khơng thích đối đầu với Bắc
Kinh.

7

ASEAN has been trying to forge Các nước ASEAN đã và đang cố gắng


a consensus on a binding "code thúc đẩy đồng thuận về một “bộ quy
of conduct" for the South China tắc ứng xử” có tính ràng buộc trên
Sea. On July 9, heading into the Biển Đông. Vào ngày 9 tháng 7, trước
annual ASEAN Regional Forum ngày khai mạc Diễn đàn Khu vực
(ARF) with the US, China and ASEAN (ARF) thường niên với sự
other dialogue partners, there tham dự của Mỹ, Trung Quốc và các
were reports that ASEAN senior đối tác đối thoại khác, có những thơng
officials had at last reached tin cho rằng các quan chức cấp cao
agreement on a draft code. ASEAN cuối cùng đã đạt được thỏa
Instead, the meeting ended in thuận về bản dự thảo quy tắc ứng xử.
chaos; participants couldn't even Tuy nhiên, ngược lại, hội nghị đã kết

agree

to

issue

a

communique.

wrap-up thúc trong hỗn loạn; các bên tham gia
thậm chí khơng nhất trí nổi với nhau
để cho ra một thông cáo chung.
➔

đồng thuận => sự đồng thuận

➔

Tuy nhiên, ngược lại => Tuy
nhiên

➔

khơng nhất trí nổi với nhau để
cho ra => không thống nhất
được

8

"Utterly irresponsible," muttered “Cực kỳ vô trách nhiệm” – Ngoại
Indonesia's

Foreign

Minister trưởng Indonesia cằn nhằn với báo

Marty Natalegawa to reporters. giới. “Trung Quốc đã mua ghế [chủ
"China bought the chair, simple tịch], chỉ đơn giản có thế thơi” – một
as that," summarized another vị quan chức ẩn danh cho biết.


unnamed ASEAN official.

9

➔

Cằn nhằn với => phê bình

Further, the notion that China Hơn thế nữa, quan điểm cho rằng
isn't really spoiling for a fight Trung Quốc thật ra khơng thích đối
looks increasingly strained. In đầu có vẻ như ngày càng khó tin. Hồi
late

April,

the

International cuối tháng 4, Tổ chức Nghiên cứu

Crisis Group, a Brussels-based Khủng hoảng Quốc tế (ICG, một viện
think tank, issued a lengthy nghiên cứu có trụ sở ở Brussels) phát
report that described Beijing as hành một báo cáo được lưu ý rộng rãi,
not really in control of the trong đó họ đánh giá Bắc Kinh thật sự
situation, despite appearances to khơng kiểm sốt được tình hình, mặc
the contrary. Instead, said the dù bề ngồi có vẻ ngược lại. ICG cho
ICG, China's central government rằng, chính quyền trung ương Trung
is driven by public opinion and Quốc bị công luận lôi kéo, và bị tê liệt
hamstrung by the illcoordinated bởi những sáng kiến thiếu sự phối hợp
initiatives of its coast guard giữa các lực lượng tuần tra bờ biển,
forces,

oil

companies

and công ty dầu khí và chính quyền địa

provincial governments on the phương tại các tỉnh ven biển. Đó là
South China Sea littoral. It was một bản báo cáo quan trọng, dựa vào
an important report, based on rất nhiều cuộc phỏng vấn, và chắc
many interviews and doubtless chắn nó phản ánh thái độ của hàng
reflecting

the

comments

of trăm quan chức ở Trung Quốc và các

hundreds of officials in China nơi khác.
and elsewhere.

➔

quan điểm TQ thật sự khơng
thích đối đầu có vẻ như ngày
càng khó tin.


➔

bề ngoài => thực tế

10 And yet, excepting perhaps the Tuy thế, cho đến nay, chỉ trừ vài giờ
first few hours of a face-off đầu của cuộc va chạm giữa các tàu hải
between

well-armed

Chinese giám Trung Quốc được trang bị vũ khí

fishery protection vessels and hiện đại với tàu tuần tra của
Philippine patrol boats at a reef Philippines, tại một vỉa đá cách Luzon
145 off Luzon, nothing that has 140 cây số; ngồi ra chưa có gì xảy ra
happened

since

then để có thể chứng minh giả định của

substantiates the ICG's premise ICG về sự thiếu thống nhất trong
that China's core problem is chính sách nội bộ của Trung Quốc.
internal policy incoherence.

➔

ngoại trừ

➔

khơng có gì xảy ra

11 When China's diplomats blew Tháng 7 này, khi các nhà ngoại giao
off the ASEAN Code of Conduct Trung Quốc gạt bỏ bản dự thảo của
draft this month, it was just one Bộ Quy tắc Ứng xử ASEAN, đó chỉ là
more event that by its nature một sự kiện tiếp theo cho thấy, về bản
must

have

had

Beijing's chất, [bản dự thảo] cần phải có sự phê

approval. That closely followed chuẩn của Trung Quốc. Chuyện xảy ra
the China National Offshore Oil ngay sau đó là Cơng ty Dầu khí Hải
Company's startling invitation to dương Trung Quốc (CNOOC) đưa ra
foreign oil companies last month một lời mời rất ngạc nhiên, đề nghị

to tender bids for the right to các công ty dầu khí nước ngồi dự
explore nine tracts just off thầu quyền khai thác 9 lơ dầu khí nằm
Vietnam's coast.

ngay sát bờ biển Việt Nam.


➔

… cho thấy về bản chất, …

➔

Ngay sau đó, sự việc Cơng ty
Dầu khí Hải dương Trung Quốc
(CNOOC) đưa ra một lời đề
nghị rất ngạc nhiên đối với các
công ty dầu khí nước ngồi…

12 At almost the same time last Và gần như cũng đúng vào lúc đó,
month

came

China's Trung Quốc tuyên bố rằng quần đảo

proclamation that the Paracel Hoàng Sa và Trường Sa và bãi
and Spratly Islands and the Macclesfield (mà theo Trung Quốc là
Macclesfield

Bank

(which bao gồm cả bãi cạn Scarborough mà

according to China includes the họ tranh giành với Philippines gần
Scarborough Shoal that it has đây) bây giờ là một đơn vị hành chính
lately

contested

with

the của Trung Quốc, gọi chung là thành

Philippines) are now a Chinese phố Tam Sa. Tỉnh Hải Nam đã xúc
administrative

entity

called tiến việc này từ nhiều năm nay; nhưng

Sansha City. Hainan Province cho đến gần đây, chính quyền trung
has urged this step for years; up ương vẫn từ chối cấp phép.
until

recently,

government

the

central

has

refused

permission.

13 In a more ambiguous category Gần đây cũng đã xảy ra hai sự kiện
are two other recent events: nhập nhằng: Trung Quốc tuyên bố
China's

announcement

frigates

of

its

that rằng tàu chiến của Cơ quan Hải giám

Maritime Trung Quốc sẽ thường xuyên tuần tra


Surveillance

Agency

would quần đảo Trường Sa, và họ triển khai

regularly patrol the Spratlys and một con tàu công xưởng nặng 32.000
the deployment of a 32,000-ton tấn để phục vụ cho hàng trăm tàu cá
factory ship to support a fleet of nhỏ, một việc mà các chuyên gia
smaller

fishing

boats

that Singapore cho là sẽ làm cạn kiệt

Singapore-based experts say are nhanh chóng tài nguyên của Biển
fast depleting South China Sea Đơng.
marine resources.

➔

Gần đây, có hai sự kiện nhập
nhằng xảy ra

➔

Việc triển khai một tàu nhà máy
32.000 tấn để hỗ trợ một đội tàu
đánh cá nhỏ hơn mà các chuyên
gia ở Singapore cho là sẽ làm
cạn

kiệt

nhanh

chóng

tài

ngun của biển Biển Đơng.

14 Against this, Hanoi's riposte - a Đáp lại, địn phản cơng của Hà Nội là
vote by its National Assembly to việc bỏ phiếu của Quốc hội thông qua
pass a law on the management of một đạo luật quản lý biên giới biển
Vietnam's

maritime

frontiers của Việt Nam nhưng không nêu cụ thể

which does not specify where biên giới đó ở đâu – dường như là một
these

are

-

seems

like

a hành động tương đối vừa phải. Chính

comparatively small move. The quyền Việt Nam và Philippines muốn
Vietnamese

and

Philippine làm nhiều hơn nữa để kiềm chế đà tiến

governments wish they could do xuống phía nam của hải quân Trung
more to blunt the southward Quốc, nhưng tổng tham mưu của hai
creep of Chinese maritime power nước nói trên, khác với những người


but their general staffs, if not dân trên đường phố, hay đa số thành
members of their legislatures, viên của Quốc Hội hai nước, đều biết
know that their armed forces are rằng lực lượng vũ trang của họ sẽ rất
considerably outgunned.

khó đối phó với quân lực Trung Quốc.
➔

… dường như là một động thái
tương đối nhẹ nhàng. Chính
phủ VN và Philippines muốn
làm nhiều hơn nữa để ngăn
chặn sức mạnh của hải quân
Trung Quốc tiến xuống phía
nam, nhưng tổng tham mưu của
hai nước VN và Philippines,

không phải là thành viên trong
cơ quan lập pháp của họ, đều
biết rằng lực lượng vũ trang của
họ sẽ rất khó đối phó với quân
lực Trung Quốc.

15 After years of neglect, the Sau nhiều năm xao lãng, lực lượng vũ
Philippine

armed

forces

are trang Philippines gần như chỉ còn khả

barely capable of maintaining năng duy trì trật tự trong nước, chứ
domestic

order,

let

alone đừng nói tới việc ngăn chặn sự xâm

deterring Chinese encroachment. lăng của Trung Quốc. Hải quân,
Vietnam's navy, air and air khơng qn và phịng khơng của Việt
defense forces have made strides Nam đã đạt nhiều bước tiến trong thập
over the past decade and could niên qua và chắc chắn có thể tự vệ
likely hold their own in a dust-up trong một cuộc xung đột với lực lượng

with China's blue water marine hải quân viễn dương Trung Quốc cùng
surveillance

and

fisheries các tàu bảo hộ ngư nghiệp của nước

enforcement craft. An armed này. Tuy nhiên, một vụ đụng độ có vũ
confrontation would, however, trang sẽ tạo cớ cho Hải quân của Quân
give

the

Peoples

Liberation đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc

Army Navy (PLAN) cause to ra tay can thiệp để – như những kẻ mị
intervene in order to - as Chinese dân Trung Quốc thường xuyên đề
demagogues frequently urge - xướng – “dạy cho Việt Nam một bài
"teach Vietnam a lesson".

học”.
●

“Sau nhiều năm xao lãng” =>
“Sau nhiều năm không được
chú trọng” (bản dịch trên
không thể hiện được sự bị động

của chủ thể chính, khi đặt vào
cấu trúc rút gọn làm mệnh đề
bổ trợ ở đầu câu thì ở đây phải
được hiểu là the Philippine
armed forces phải chịu sự
neglect chứ không phải là the
Philippine armed forces neglect
cái gì đó)

●

đề xướng => cổ xúy/ cổ động
(động từ gốc được sử dụng là
urge, có nghĩa mang tính thúc
giục ai đó làm gì, ngồi ra đối
tượng thực hiện hành động urge
là những người mang tính tiêu