Tài liệu Bài 20: Lực từ và cảm ứng từ pptx

Sở giáo dục và đào tạo Đăk Lăk
Trường thpt Krông Bông
GV: Trần Thị Thanh Thương
Môn : Vật lý 11
KI
KI
Ể
Ể
M TRA B
M TRA B
À
À
I C
I C
Ũ
Ũ


Nêu
Nêu
đ
đ
ị
ị
nh
nh
ngh
ngh
ĩ
ĩ
a

a
t
t
ừ
ừ
trư
trư
ờ
ờ
ng
ng
?
?


Ph
Ph
á
á
t
t
bi
bi
ể
ể
u
u
đ
đ
ị

ị
nh
nh
ngh
ngh
ĩ
ĩ
a
a
đư
đư
ờ
ờ
ng
ng
s
s
ứ
ứ
c
c
t
t
ừ
ừ
?
?
1. Định nghĩa:
2.
2.

T
T
ừ
ừ
tr
tr
ư
ư
ơ
ơ
ø
ø
ng
ng
đ
đ
e
e
à
à
u
u
:
:
I.
I.
L
L
ự
ự

c
c
t
t
ừ
ừ
:
:
3. Xác đònh lực từ do từ trường
đều tác dụng lên một đoạn dây dẫn có
dòng điện:
II.
II.
Ca
Ca
û
û
m
m
ứ
ứ
ng
ng
t
t
ừ
ừ
:
:
1.Cảm ứng từ tại1điểm trong từ trường

:
2. Vectơ cảm ứng từ:
3. Biểuthứccủalực điệntừ và
F
r
B
r
(Tiết 39)
Slide 3
N2
NH, 23/11/07
I.L
I.L
ự
ự
c
c
t
t
ừ
ừ
:
:
1. Định nghĩa:
Lựctừ là lựcdo từ trường tác
dụng lên một đoạndâydẫn
mang dòng điện
S
N
I.

I.
L
L
öï
öï
c
c
t
t
öø
öø
:
:
1. Định nghĩa:
2
2
.
.
T
T
öø
öø
tr
tr
ö
ö
ô
ô
ø
ø

ng
ng
ñ
ñ
e
e
à
à
u
u
:
:
Dựa vào hình vẽ có nhận xét gì về các
đường sức giữa 2 cực của nam châm?
Slide 5
N1
NH, 23/11/07
*
*
V
V
ậ
ậ
y
y
t
t
ừ
ừ
trư

trư
ờ
ờ
ng
ng
đ
đ
ề
ề
u
u
l
l
à
à
g
g
ì
ì
?
?
T
T
ừ
ừ
trư
trư
ờ
ờ
ng

ng
đ
đ
ề
ề
u
u
l
l
à
à
t
t
ừ
ừ
trư
trư
ờ
ờ
ng
ng
m
m
à
à
đ
đ
ặ
ặ
c

c
t
t
í
í
nh
nh
c
c
ủ
ủ
a
a
n
n
ó
ó
gi
gi
ố
ố
ng
ng
nhau
nhau
t
t
ạ
ạ
i

i
m
m
ọ
ọ
i
i
đi
đi
ể
ể
m
m
;
;
c
c
á
á
c
c
đư
đư
ờ
ờ
ng
ng
s
s
ứ

ứ
c
c
t
t
ừ
ừ
l
l
à
à
nh
nh
ữ
ữ
ng
ng
đư
đư
ờ
ờ
ng
ng
th
th
ẳ
ẳ
ng
ng
song

song
song
song
,
,
c
c
ù
ù
ng
ng
chi
chi
ề
ề
u
u
v
v
à
à
c
c
á
á
ch
ch
đ
đ
ề

ề
u
u
nhau
nhau
I.
I.
L
L
ự
ự
c
c
t
t
ừ
ừ
:
:
1. Định nghĩa
2.
2.
T
T
ừ
ừ
trư
trư
ờ
ờ

ng
ng
đ
đ
ề
ề
u
u
:
:
Slide 6
N4
NH, 23/11/07
3. Xác định lựctừ do từ trường đều tác dụng lên 1
đoạn dây dẫn có dòng điện:
Xét NC hình chữ U và đoạndây
dẫnM
1
M
2
đặt trong lòng nam châm:
M
1
M
2
I. L
I
. L
ự
ự

c t
c t
ừ
ừ
:
:
1. Định nghĩa
2. T
2. T
ừ
ừ
trư
trư
ờ
ờ
ng
ng
đ
đ
ề
ề
u:
u:
3. Xác định lựctừ do từ trường đềutácdụng lên 1
đoạndâydẫncódòngđiện:
*Khi chưacódòngđiện qua M
1
M
2
thì nó

nằmcânbằng vì sao?
Vì trọng lựccủaM
1
M
2
cân bằng vớitác
dụng củacáclựccăng
gm
r
*Khi cho dòng điện chạy qua dây dẫn
M
1
M
2
hãy dự đoán hiện tượng xảy ra?
3. Xác định lựctừ do từ trường đềutácdụng lên 1
đoạndâydẫncódòngđiện:
*
*
T
T
ừ
ừ
hi
hi
ệ
ệ
n
n
tư

tư
ợ
ợ
ng
ng
quan
quan
s
s
á
á
t
t
đư
đư
ợ
ợ
c
c
hãy
hãy
gi
gi
ả
ả
i
i
th
th
í

í
ch
ch
v
v
ì
ì
sao
sao
l
l
ạ
ạ
i
i
c
c
ó
ó
hi
hi
ệ
ệ
n
n
tư
tư
ợ
ợ
ng

ng
đ
đ
ó
ó
?
?
* Dựavàokếtquả thí nghiệm hãy cho biết
phương và chiềucủalự
ctừ như thế nào?
M
1
M
2
3. Xác định lựctừ do từ tường đều tác dụng lên 1
đoạn dây dẫncódòngđiện:
I
O
1,2
θ
θ
gm
r
Hướng từ trường
*Hãy cho bi
*Hãy cho bi
ế
ế
t c
t c

á
á
c l
c l
ự
ự
c n
c n
à
à
o t
o t
á
á
c d
c d
ụ
ụ
ng lên dây d
ng lên dây d
ẫ
ẫ
n
n
M
M
1
1
M
M

2
2
?
?
Dây dẫnM
1
M
2
nằmcânbằng khi tổng
trực đốivớilựccăng của 2 dây treo
F
P
r
r
+
T
r
F = mgtan
F = mgtan
θ
*Từ hình vẽ hãy xác định độ lớn của lực từ ?
T
r
F
r
3. Xác định lựctừ do từ trường đềutácdụng lên 1
đoạndâydẫn có dòng điện:
Hiệntượng gì xảyranếutađổichiềudòng
điện?
M

1
M
2
3
.X
á
c đ
ị
nh lựct
ừ
do t
ừ
trư
ờ
ng đ
ề
ut
á
cdụng l
ê
n
1

đoạndâydẫncódòngđiện:
Nếu đổicựccủa NC thì hiệntượng gì xảyra?
M
2
M
1
Nếu đổicựccủa NC và đổichiềudòngđiện

thì hiệntượng gì xảyra?
M
2
M
1
3. Xác định l
ự
ct
ừ
do t
ừ
tr
ư
ờ
ng đ
ề
u tác dụng lên 1
đoạn dây dẫncódòngđiện:
3. Xác định lựctừ do từ trường dềutácdụng lên
1 đoạndâydẫncódòngđiện
Vậy chiều của lực từ , chiều dòng điện và chiều
đường cảm ứng từ có liên quan với nhau và chúng
hợp với nhau theo 1 quy tắc gọi là quy tắc bàn tay
trái:
F
r
F
r
F
r

F
r
F
r
F
r
M
1
M
2
I
B
r
F
r
3. Xác định lựctừ do từ trường dềutácdụng lên
1 đoạndâydẫncódòngđiện
Quy tắc bàn tay trái:
Đặt bàn tay trái duỗi thẳng sao cho các
đường cảm ứng từ xuyên vào lòng bàn tay ,
chiều từ cổ tay đến ngón giữa là chiều dòng
điện , khi đó ngón cái choãi ra 90
0
ch
ỉ chiều
của lực từ tác dụng lên dòng điện
II. Cảm ứng từ:
1.Cảm ứng từ tạimột điểmtrong
từ trường
I.

I.
L
L
ự
ự
c
c
t
t
ừ
ừ
:
:
1. Định nghĩa:
2.
2.
T
T
ừ
ừ
trư
trư
ờ
ờ
ng
ng
đ
đ
ề
ề

u
u
:
:
3. Xác định lựctừ
do từ trường đều
tác dụng lên 1
đoạn dây dẫncó
dòng điện:
0,016
0,016
0,024
0,024
0,032
0,032
0,04
0,04
F(N)
F(N)
2
2
3
3
4
4
5
5
I(A)
I(A)
.

F
I
l
Hãy nhận xét kết quả thí nghiệm?
Nhậnxét: F ~ I
0.08
0.08 0.08 0.08
a. Thí nghiệm1:
l = 10cm = const
1.Cảm ứng từ tại một điểm trong từ trường
0,1
0,1
0,08
0,08
0,06
0,06
0,04
0,04
F(N)
F(N)
0,25
0,25
0,2
0,2
0,15
0,15
0,1
0,1
l(m
l(m

)
)
I = 5A=const
.
F
I
l
b. Thí nghiệm2:
Hãy nhậnxétkếtquả thí nghiệm?
Nhậnxét: F ~ l
0.08 0.08
0.08 0.08
1.Cảm ứng từ tại một điểm trong từ trường
II.Cảm ứng từ:
Từ kếtquả 2 thí nghiệmhãyrútranhậnxét?
.
F
Il
F ~ I.l hay = const = B
I
I.Cảm ứng từ:
1. Cảm ứng từ tại1 điểmtrongtừ
trường:
Cảm ứng từ tại1 điểmtrongtừ trường là
đạilượng đặctrưng cho tác dụng củatừ
trường tại điểm đó. Kí hiệulàB.
Cảm ứng từ tại1 điểmlàđạilượng đobằng
thương số giữalựctừ tác dụng lên 1 phầntử
dòng đi
ệncóđộ dài l đặt vuông góc với

đường cảm ứng từ tại điểm đóvàtíchcủa
cường độ dòng điệnvới độ dài đoạndâyđó
.
F
I
l
Biểuthức: B =
Đơnvị cảm ứng từ trong hệ SI là tesla (T)
II. Cảm ứng từ:
1. Cảm ứng từ
tại1 điểm
trong từ
trường:
Cảm ứng từ là đạilượng vô hướng hay đại
lượng vectơ?
Trong đó: F(N) , I(A) , l(m)
.
F
B
Il
=
r
r
Vectơ cảm ứng từ có đặc điểm gì
(về hướng và độ lớn)?
2.
2.
Vectơ
Vectơ
c

c
ả
ả
m
m
ứ
ứ
ng
ng
t
t
ừ
ừ
:
:
II. Cảm ứng từ
1. Cảm ứng từ
tại1 điểmtrong
từ trường:
Biểu thức cảm ứng từ dưới dạng vectơ:
Ta
Ta
ï
ï
i
i
mỗi
mỗi
đ
đ

ie
ie
å
å
m
m
trong
trong
không
không
gian
gian
co
co
ù
ù
t
t
ừ
ừ
tr
tr
ư
ư
ơ
ơ
ø
ø
ng
ng

xa
xa
ù
ù
c
c
đ
đ
ònh
ònh
mo
mo
ä
ä
t
t
vectơ
vectơ
ca
ca
û
û
m
m
ứ
ứ
ng
ng
t
t

ừ
ừ
:
:
B
r
•-Có hướng trùng với hướng của từ trườn
g
tại điểm đó
•-Có độ lớn là: B =
.
F
I
l
2.
2.
Vectơ
Vectơ
c
c
ả
ả
m
m
ứ
ứ
ng
ng
t
t

ừ
ừ
:
:
II. Cảm ứng từ
1.Cảm ứng từ
tại1 điểm
trong từ
trường: