Chương IV
VIỆT NAM TỪ NĂM 1954 ĐẾN NĂM 1975
Bài 21
XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở MIỀN BẮC,
ĐẤU TRANH CHỐNG ĐẾ QUỐC MĨ
VÀ CHÍNH QUYỀN SÀI GỊN Ở MIỀN NAM (1954 – 1965)
I. Tình hình và nhiệm vụ cách mạng nước ta sau
hiệp định Giơnevơ năm 1954 về Đơng Dương
1. Tình hình nước ta sau hiệp định
Giơnevơ
Với Hiệp định Giơnevơ, cuộc chiến tranh xâm
lược của Pháp ở Đơng dương (có Mỹ giúp) đã
chấm dứt.
Quang cảnh lễ ký kết hiệp định Giơ-ne-vơ
ngày 20/7/1954
Phó Thủ tướng Phạm Văn Đồng cùng phái đồn nước Việt Nam Dân chủ Cộng
hòa đến Thụy Sĩ tham dự Hội nghị Giơnevơ về Đông Dương, ngày 4/5/1954.
Vĩ tuyến 17
Miền Nam
Miền Bắc
Cầu Hiền Lương (sông Bến Hải – vĩ tuyến 17)
1. Tình hình
a. Miền Bắc
- Ngày 10/10/1954, quân ta tiếp quản Hà Nội.
Bộ đội trở về tiếp quản thủ đô, năm cửa ơ (Ơ Cầu Giấy, Ơ Cầu Dền) đón mừng đồn
qn tiến về - bộ đội tiếp quản thủ đô Hà Nội tháng 10 năm 1954.
- Ngày 1/1/1955, Trung ương Đảng, Chính phủ
và Chủ tịch Hồ Chí Minh ra mắt nhân dân thủ đô.
- Ngày 16/ 5/1955, Pháp rời khỏi Hải Phòng
=> Miền Bắc hồn tồn giải phóng.
Qn Pháp rút khỏi Hà Nội, Hải Phòng
1. Tình hình
a. Miền Bắc
b. Miền Nam
- Giữa tháng 5/1956, Pháp rút khỏi miền
Nam khi chưa thực hiện hiệp thương tổng
tuyển cử.
- Mỹ Ngơ Đình Diệm lên nắm chính quyền,
âm mưu chia cắt VN, biến miền Nam Việt
Nam thành thuộc địa kiểu mới, căn cứ quân
sự ở Đông Dương và Đông Nam Á.
→ Với âm mưu của Mỹ và chính quyền Ngơ
Đình Diệm, nước ta tạm thời bị chia cắt làm
hai miền với hai chế độ chính trị khác nhau.
NGƠ ĐÌNH DIỆM
NGƠ ĐÌNH DIỆM
(1901 – 1963)
- Thủ tướng Quốc gia
Việt Nam (1954 – 1955)
- Tổng thống đầu tiên của
Việt Nam Cộng hòa (1955
– 1963)
- Đảng Cần lao Nhân vị
- Học sinh trường:
+ Trường dòng Pellerin
Huế
+ Collège Quốc học
+ Trường Hậu bổ, Hà
Nội
+ Đại học Michigan,
Hoa Kỳ
Ông NGÔ ĐÌNH DIỆM thăm Mĩ 1957
Đất nước tạm thời
bị chia cắt
Vĩ tuyến 17
2. Nhiệm vụ
- Miền Bắc hàn gắn vết
thương chiến tranh, khôi
phục kinh tế, tiến lên
CNXH.
- Miền Nam tiếp tục
cuộc cách mạng dân tộc
dân chủ nhân dân, thực
hiện hịa bình thống
nhất nước nhà.
10/10/1954 quân ta về tiếp quản Thủ đô.
1/1/1955 TW Đảng, chính phủ dời chiến khu về HN
Nhi
ệ
CM m vụ
M.B
ắc
Miề
n
Bắc
Khắc phục hậu quả chiến tranh
16/5/1955 Pháp rút khỏi miền Bắc.
MB nước ta được hồn tồn giải phóng
Tiến lên CM XHCN
Đất nước tạm thời bị chia cắt
5/1956, Pháp rút khỏi miền Nam
khi chưa hiệp thương tổng tuyển cử
thống nhất 2 miền Nam- Bắc
- Mĩ thay chân Pháp, xây dựng chính quyền Ngơ Đình Diệm,
âm mưu chia cắt VN, thành thuộc địa kiểu mới
và căn cứ quân sự của Mĩ.
vụ
ệm
Nhi .Nam
M
CM
n
Miề
Nam
Tình hình Việt Nam
Sau HĐ Giơ-ne-vơ
1954
Tiếp tục CM DTDCND
Giải phóng miền Nam
Thống nhất đất nước
II. MIỀN BẮC HỒN THÀNH CẢI CÁCH RUỘNG ĐẤT,
KHƠI PHỤC KINH TẾ, CẢI TẠO QUAN HỆ SẢN XUẤT
(1954-1960) – (SGK – Đọc thêm)
III. Miền Nam chống chế độ Mĩ-Diệm, giữ gìn và
phát triển lực lượng CM, tiến tới Đồng Khởi
(1954-1960)
1. Đấu tranh chống chế độ Mĩ-Diệm, giữ gìn và phát
triển lực lượng CM(1954-1959) (SGK)
2. Phong trào đồng khởi
a. Nguyên nhân
- Từ (1957 – 1959) chính quyền Ngơ Đình Diệm thi hành chính
sách khủng bố tàn bạo: đặt cộng sản ra ngồi vịng pháp luật,
đề ra Luật 10/59, công khai chém giết, bắt giam hàng chục
ngàn đồng bào…làm cho CM MN gặp muôn vàn khó khăn, tổn
thất.
→ Mâu thuẫn giữa nhân dân VN với Mĩ-Diệm phát triển gay gắt,
địi hỏi phải có một biện pháp quyết liệt để đưa cách mạng vượt
qua khó khăn thử thách.
b. Diễn biến:
- Năm 1959, lúc đầu nổ ra lẻ tẻ ở Vĩnh Thạnh
(Bình Định), Bắc Ái (Ninh Thuận), Trà Bồng
(Quảng Ngãi) →lan rộng khắp miền Nam thành
một cao trào cách mạng, tiêu biểu là cuộc khởi
nghĩa “Đồng Khởi” ở Bến Tre.
- Đêm 17/1/1960 "đồng khởi " nổ ra ở Mỏ Cày
sau đó lan ra tồn tỉnh Bến Tre :
c. Kết quả:
-Phong trào lan khắp Nam Bộ, Tây Nguyên và
một số nơi ở Trung Trung bộ. CM làm chủ
nhiều thơn xã.
- 20/12/1960 Mặt trận Dân tộc Giải phóng
miền Nam Việt Nam ra đời do luật sư Nguyễn
Hữu Thọ làm chủ tịch
Luật sư Nguyễn Hữu
Thọ, Chủ tịch Mặt trận
Dân tộc Giải phóng
miền Nam Việt Nam
thăm Qn Giải phóng
miền Nam tại miền
Đơng Nam Bộ.
d. Ý nghĩa:
- Giáng địn nặng nề vào chính sách thực dân mới của Mỹ.
- Làm lung lay tận gốc chế độ tay sai Ngơ Đình Diệm.
(→ Làm phá sản chiến lược chiến tranh một phía
(chiến lược Eisenhower )
- Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam VN ra đời đã đoàn
kết toàn dân đấu tranh chống chế độ Mĩ – Diệm
Ý nghĩa
IV. Miền Bắc xây dựng bước đầu cơ sở vật chất – kĩ
thuật của chủ nghĩa xã hội (1961 - 1965)
1. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng
(9 -1960)
a, Hoàn cảnh lịch sử
- Đất nước tạm thời bị chia cắt làm 2 miền
- CM hai miền có những bước tiến quan trọng.
Đảng Lao Động Việt Nam tổ chức Đại hội III từ
5 – 10/9/1960 tại Hà Nội.
Ngày 5-9-1960, Đảng Lao động Việt Nam họp Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III
(Trong ảnh: Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc diễn văn khai mạc Đại hội). Ảnh: Tư liệu TTXVN