Nước đại việt ở thế kỉ XIII (9)

Chương III. Nước Đại Việt thời Trần (thế kỉ XIII - XIV)
Chủ đề : NƯỚC ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI TRẦN

Tuần: 10,11,12,13,14 .
Tiết: 20,21,22,23,24,25,26,27,28.
Họ tên: Mai Thanh Hải
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC
1. Kiến thức, kỹ năng, thái độ:
1.1.Kiến thức:
- Những nét chính về chính trị xã hội, kinh tế cuối thời Lý dẫn tới sự sụp đổ của triều đại Lý. Trần Cảnh lên ngôi vua, thiết lập triều đại Trần. Thế kỉ XIII nhà Trần đã thực hiện nhiều biện pháp tích
cực để xây dựng quân đội và củng cố quốc phịng,phục hồi và phát triển kinh tế. Do đó qn đội và quốc phịng của Đại Việt thời đó hùng mạnh, kinh tế phát triển.
- Âm mưu xâm lược Đại Việt của qn Mơng Cổ. Chủ trương, chính sách và những việc làm của vua, quan nhà Trần để đối phó với qn Mơng Cổ. Việc chuẩn bị cho việc xâm lược Đại Việt lần
thứ 2 của quân Nguyên chu đáo hơn so với lần một. Nhờ sự chuẩn bị chu đáo, đường lối đánh giặc đúng đắn và quyết tâm cao, quân dân Đại Việt đã giành thắng lợi vẻ vang.
- Nắm những nét chủ yếu về tình hình kinh tế, xã hội nước ta sau chiến thắng chống Mông Nguyên lần thứ 3. Nắm được những thành tựu phản ánh sự phát triển của văn hóa, giáo dục, khoa học kỹ
thuật thời Trần.
1.2.Kĩ năng:
-Đánh giá các thành tựu xây dựng nhà nước,, pháp luật thời Trần, chống giặc ngoại xâm, .......
1.3.Thái độ:
Tự hào về lịch sử dân tộc, ý thức tự lập tự cường của ông cha ta thời Trần.
2. Năng lực có thể hình thành và phát triển cho học sinh:
Tự học, giải quyết vấn đề và sáng tạo, hợp tác, giao tiếp..


VĂN MIẾU – QUỐC TỬ GIÁM


TƯỢNG SƯ TỬ, TƯỢNG HỔ Ở LĂNG TRẦN THỦ ĐỘ


Trần Hưng Đạo

ĐỀN THỜ CÁC VUA TRẦN (NAM ĐỊNH)


Tháp Phổ Minh


CHỦ ĐỀ
NƯỚC ĐẠI VIỆT DƯỚI THỜI NHÀ
TRẦN


CHỦ ĐỀ
NƯỚC ĐẠI VIỆT
DƯỚI THỜI NHÀ TRẦN

I. Sự thành lập nhà Trần và sự củng cố chế độ

phong kiến tập quyền.
NỘI
DUNG
BÀI

II. Các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm dưới
thời Trần.

HỌC
III. Tình hình kinh tế, văn hóa thời Trần.


2. Nhà Trần

củng cố chế độ
1. Nhà Trần
thành lập

I. SỰ THÀNH

phong kiến

LẬP NHÀ TRẦN

tập quyền

VÀ SỰ CỦNG
CỐ CHẾ ĐỘ
PHONG KIẾN
TẬP QUYỀN

3. Pháp luật
thời Trần


1. Nhà Trần thành lập

01


1. Nhà Trần thành lập

Nêu những biểu hiện về sự suy yếu
của nhà Lý?

- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu, chính quyền khơng chăm lo đời sống
nhân dân, quan lại ăn chơi sa đoạ.
- Kinh tế khủng hoảng, mất mùa, dân li tán.


“Bấy giờ nhà vua vẫn cứ tiến hành mọi việc thở mợc khơng ngừng, nghe nói ngồi
kinh thành có giặc cướp, cũng giả vờ làm ngơ để bưng bít đi, chỉ ham thích của cải. Các
bầy tơi (quan lại) đều bắt chước, tranh nhau bán quan bn ngục, ngồi ra khơng cịn
nghĩ đến việc gì”.
“Chính sự ngày mợt đở nát, đói kém xảy ra ln ln. Nhân dân cùng q̃n, khốn
khó, giặc cướp nởi lên ở nhiều nơi”
(Khâm định Việt sử thông giám cương mục)


1. Nhà Trần thành lập

Việc làm nói trên của vua quan nhà
Lý dẫn tới mâu thuẫn gì?

- Một số thế lực phong kiến địa phương nổi dậy.


1. Nhà Trần thành lập

Trước tình hình đó nhà Lý đã
dựa vào thế lục nào?

- Nhà Lý buộc phải dựa vào thế lực họ Trần để chống lại các lực
lượng nổi loạn.

1. Nhà Trần thành lập

Nhà Trần được thành lập như
thế nào?

- Họ Trần buộc Lý Chiêu Hồng phải nhường ngơi cho chồng là Trần Cảnh
vào đầu năm 1226. ->Nhà Trần được thành lập.


Trần Cảnh khi mới lên 8 t̉i,…“có chú họ là Trần Thủ Độ làm điện tiền
chỉ huy sứ, nên được vào hầu trong cung. Chiêu Hồng thấy vua (Trần
Cảnh) thì ưa. Năm Ất Đạu mùa đông, tháng 12 (đầu năm 1226), được Chiêu
Hồng nhường ngơi, lên ngơi Hồng đế”.
(Đại Việt sử kí tồn thư)



2. Nhà Trần củng cố chế độ phong
kiến tập quyền

02


2. Nhà Trần củng cổ chế độ phong kiến tập quyền

Bộ máy quan lại thời Trần được
tổ chức theo chế đợ gì? Gồm
mấy cấp?

Bộ máy quan lại thời Trần được tổ chức theo chế độ Trung ương tập quyền, gồm 3
cấp: triều đình, các đơn vị hành chính trung gian từ lộ, phủ, huyện, châu và cấp hành
chính cơ sở là xã. Thời Trần thực hiện theo chế độ Thái Thượng Hoàng.


2. Nhà Trần củng cổ chế độ phong kiến tập quyền

Nhà Trần đã đặt thêm một số cơ quan
để trông coi việc nước. Em hãy nêu
chức năng của các cơ quan đó.


2. Nhà Trần củng cổ chế độ phong kiến tập quyền

Cơ quan

Chức năng

Quốc sử viện

Đảm nhiệm việc viết sử

Thái y viện

Coi việc chữa bệnh trong cung vua.

Tôn nhân phủ

Nắm sự vự của họ hàng tôn thất

Hà đê sứ

Trông coi việc đê điều.

Khuyến nông sứ

Trông coi việc sản xuất nông nghiệp

Đồn điền sứ

Đảm nhiệm việc theo dõi các đồn điền


2. Nhà Trần củng cổ chế độ phong kiến tập quyền

Dựa vào gợi ý
sau, Em hãy vẽ
sơ đồ bộ máy
nhà nước thời
Trần.


SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN

Vua, Thái Thượng Hồng

Triều đình
Quan Văn

Quan Võ

12 Lộ

Cấp trung gian

Phủ

Huyện, Châu

Cấp cơ sở

Xã


2. Nhà Trần củng cổ chế độ phong kiến tập quyền

Bợ máy nhà nước thời Lý và thời Trần có
điểm gì giống và khác nhau

Nhà Lý

Giốngnhau

Khác
nhau

Nhà Trần

2. Nhà Trần củng cổ chế độ phong kiến tập quyền
Nhà Lý

Nhà Trần

Đều tổ chức theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền.
Giốngnhau

- Thực hiện chế độ Thái thượng hoàng.
- Các chức quan đại thần do người họ Trần nắm

Khác
nhau

giữ.

- Đặt thêm một số cơ quan và chức quan.
- Cả nước chia làm 12 lộ.

- Cả nước chia làm 24 lợ

* Nhận xét : Bộ máy nhà Trần hồn chỉnh, chặt chẽ hơn nhà Lý => Chứng tỏ chế độ tập quyền thời Trần được củng cố
hơn thời Lý.


2. Nhà Trần củng cổ chế độ phong kiến tập quyền

Vì sao nhà Trần thực hiện chế
đợ Thái thượng hồng?

Thời Trần thực hiện chế đợ Thái thượng hồng, các vua thường nhường
ngôi sớm cho con, cùng vua cai quản đất nước (trong các thời kì đầu vua con
mới lên ngơi).