Nước đại việt ở thế kỉ XIII (2)

KÍNH CHÀO Q THẦY CƠ
Cho
CÙNG CÁC EM HỌC SINH THÂN MẾN
Dân
ta
phải

tường
gốc
tích
nước

biết

nhà

sử

Việt

ta

Nam


KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi
Hãy nêu tình hình giáo dục thời Lý và
nhận xét?

Đền Đô (Từ Sơn – Bắc Ninh),
nơi thờđại
các vịnhà
vua nhàLý
Lý
Triều

thành lập từ năm (1009
– 1226), trải qua 9 đời
vua, tồn tại 216 năm.


Thứ năm, ngày 31.10.2019
Tiết 19

Chương III
Nước Đại Việt thời Trần (thế kỉ XIII – XIV)

Bài 13
NƯỚC ĐẠI VIỆT Ở THẾ KỈ XIII
I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP
1. Nhà Lý sụp đổ


I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP
1. Nhà Lý sụp đổ

- Cuối thế kỉ XII, nhà Lý
suy yếu, chính quyền
khơng chăm lo đời sống

nhân dân, vua quan ăn
chơi sa đọa.
- Kinh tế khủng hoảng,
mất mùa, dân li tán.

Hạn hán, đồng ruộng nứt nẻ


I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP
1. Nhà Lý sụp đổ
- Cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy
yếu, chính quyền khơng chăm
lo đời sống nhân dân, vua quan
ăn chơi sa đọa.
- Kinh tế khủng hoảng, mất
mùa, dân li tán.
-- Các thế
thếlực
lựcđịa
địaphương
phương
nổinổi
dậy,
dậy, nhà Lý buộc phải dựa vào
họ Trần để dẹp loạn.
- Tháng 12 năm Ất Dậu (đầu
năm 1226), Lý Chiêu Hồng
nhường ngơi cho chồng là Trần
Cảnh. Nhà Trần thành lập.

Trong ngày lễ lên ngôi của
Trần Cảnh, Điện tiền chỉ
huy sứ Trần Thủ Độ nhấn
mạnh: “ Hiện nay, giặc
cướp đều nổi, họa loạn
Đâyngày
là q
trình
chuyển
mỗi
một
tăng…nhà
giao
quyền
Lý suy
yếu,lực
thếchính
nướctrị
trong
hịađổ,
bình,
hợp
quy
nghiêng
nguy
ngập
Thái
độ
luậtChiêu
lịch sử.

nên chúa
Hồng
của các thế lực
khơng thể gánh vác nổi
địa
phương
Lý
Chiêu
Hồng
mới ủy
thác
cho
chồng”.

nhường
ngơi cho
– Trần Cảnh
như
thếchồng
nào?

Nhận xét
bối cảnh ra đời
của nhà Trần?


I. NHÀ TRẦN THÀNH LẬP
1. Nhà Lý sụp đổ
- Cuối thế kỉ XII, nhà Lý
suy yếu, chính quyền

khơng chăm lo đời sống
nhân dân, vua quan ăn
chơi sa đọa.
- Kinh tế khủng hoảng,
mất mùa, dân li tán.
- Các thế lực phong kiến
địa phương nổi dậy, nhà
Lý buộc phải dựa vào họ
Trần để dẹp loạn.
- Tháng 12 năm Ất Dậu
(đầu năm 1226) Lý Chiêu
Hồng nhường ngơi cho
chồng là Trần Cảnh. Nhà
Trần thành lập.

Vua Trần Thái Tông (1218 – 1277)


1. Nhà Lý sụp đổ
- Cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu,
chính quyền khơng chăm lo đời
sống nhân dân, vua quan ăn chơi
sa đọa.
- Kinh tế khủng hoảng, mất mùa,
dân li tán.
- Các thế lực địa phương nổi dậy,
nhà Lý buộc phải dựa vào họ Trần
để dẹp loạn.
- Tháng 12 năm Ất Dậu (đầu năm
1226), Lý Chiêu Hồng nhường

ngơi cho chồng là Trần Cảnh. Nhà
Trần thành lập.

2. Nhà Trần củng cố chế độ
phong kiến tập quyền


2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền

- Bộ máy quan lại thời
Trần giống như thời Lý, tổ
chức theo chế độ quân
chủ trung ương tập quyền,
gồm 3 cấp:


2. Nhà Trần củng
cố chế độ phong
kiến tập quyền
- Bộ máy quan lại
thời Trần giống như
thời Lý, tổ chức theo
chế độ qn chủ
trung
ương
tập
quyền, gồm 3 cấp:
triều đình, đơn vị
hành chính trung gian
và cấp cơ sở là xã.

- Thực hiện chế độ
Thái thượng hoàng.
- Đặt thêm các cơ
quan: Quốc sử viện,
Thái y viện và chức
quan: Hà đê sứ,
Khuyến nông sứ...

SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN
Thái thượng hoàng
Vua
Đại thần văn
( Họ Trần)

Đại thần võ
( Họ Trần )

Các cơ quan

Các chức quan

Quốc
sử
viện

Thái
y
viện

Tơn

nhân
phủ

Hà
đê
sứ

Khuyến
nơng sứ

12 lộ
(Chánh, phó an phủ sứ)
Phủ
(Tri phủ)
Châu, huyện
(Tri châu, Tri huyện)
Xã
(Xã quan)

Cấp
triều
đình

Đồn
điền
sứ

Đơn vị
hành
chính

trung
gian

Cấp
cơ sở


2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền
- Bộ máy quan lại thời Trần giống
như thời Lý, tổ chức theo chế độ
quân chủ trung ương tập quyền,
gồm 3 cấp: triều đình, các đơn vị
trung gian và cấp cơ sở là xã.
- Thực hiện chế độ Thái thượng
hoàng.
- Đặt thêm các cơ quan: Quốc sử
viện, Thái y viện và chức quan: Hà
đê sứ, Khuyến nông sứ...
- Cả nước chia thành 12 lộ, phủ.
- Các quý tộc họ Trần được phong
vương và ban thái ấp.

Tại sao các chức
quan lớn đều do
người họ Trần
nắm giữ?


SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN
Thái Thượng Hoàng

Vua
Đại thần văn
( Họ Trần)

Đại thần võ
( Họ Trần )

Các cơ quan
Quốc
sử
viện

Các chức quan

Thái Tơn
y
nhân
viện phủ

Hà
đê
sứ

Khuyến Đồn
nơng
điền
sứ
sứ

12 lộ

(Chánh, phó an phủ sứ)

SƠ ĐỒ
BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÝ

Vua

Ngày
Qua
sơ càng
đồ, em
Quan
hồn
chỉnh,
có
nhận
xétQuan
gì
văn
võ
về bộ
nhà
qui
cũmáy
và đầy
nước
thời
Trần?
đủ
hơn

24 lộ,
phủ
(Tri phủ, Tri châu)

Phủ
(Tri phủ)

Huyện

Châu, huyện
(Tri châu, Tri huyện)

Hương, xã

Xã
(Xã quan)


2. Nhà Trần củng cố chế độ phong kiến tập quyền
- Bộ máy quan lại thời Trần
giống như thời Lý, tổ chức
theo chế độ quân chủ trung
ương tập quyền, gồm 3 cấp:
triều đình, các đơn vị trung
gian và cấp cơ sở là xã.
- Thực hiện chế độ Thái
thượng hoàng.
- Đặt thêm các cơ quan:
Quốc sử viện, Thái y viện và
chức quan: Hà đê sứ,

Khuyến nông sứ...
- Cả nước chia thành 12 lộ,
phủ.
- Các quý tộc họ Trần được
phong vương và ban thái ấp.

Nhân dân có cuộc sống
ấm no, sung túc, an vui


3. Pháp luật thời Trần

Để ổn định trật tự xã hội,
nhà nước làm gì?


3. Pháp luật thời Trần

- Năm 1230, nhà Trần
ban hành bộ luật mới, bổ
sung bộ luật thời Lý gọi
là Quốc triều hình luật.

Nhà Trần ban
hành bộ luật gì?
Nội dung ra
sao?


Thảo luận

3 phút

Nêu những điểm tiến bộ
của pháp luật thời Trần
so với thời Lý?


Luật “Hình thư” thời Lý
và “Quốc triều hình luật” thời Trần

Nội dung

Thời Lý

Thời Trần

Bảo vệ vua, hoàng tộc, cấm giết trâu
Giống nhau bị, khuyến khích sản xuất, xử phạt kẻ
có tội….

Điểm
tiến bộ

Bổ sung thêm:
- Xác nhận và bảo vệ
quyền tư hữu tài sản.
- Quy định cụ thể việc
mua bán ruộng đất.
- Đặt cơ quan Thẩm
hình viện để xét xử

kiện cáo.


3. Pháp luật thời Trần
- Năm 1230, nhà Trần ban
hành bộ luật mới, bổ sung bộ
luật thời Lý gọi là Quốc triều
hình luật.
- Luật xác nhận và bảo vệ
quyền tư hữu tài sản.
- Cơ quan pháp luật được
tăng cường và hồn thiện.
- Thẩm hình viện là cơ quan
chun việc xét xử kiện cáo.
Pháp luật hoàn thiện và
chặt chẽ hơn.

Để tăng cường
luật pháp nhà
Trần cịn làm gì?


CỦNG CỐ
Câu 1. Đây là một chế độ chỉ xuất hiện ở
vương triều Trần
a. Chế độ lập Thái tử sớm.
b.

Chế độ Thái thượng hoàng.

c.

Chế độ lập nhiều hoàng hậu.


SƠ ĐỒ

SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN
Thái Thượng Hoàng
Vua
Đại thần văn
( Họ Trần)

Vua

Đại thần võ
( Họ Trần )

Các cơ quan
Quốc
sử
viện

BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI LÝ

Các chức quan

Thái Tôn
y
nhân

viện phủ

Hà
đê
sứ

Khuyến Đồn
nơng
điền
sứ
sứ

12 lộ
(Chánh, phó an phủ sứ)

Quan
văn

Quan
võ

24 lộ, phủ
(Tri phủ, Tri châu)

Phủ
(Tri phủ)

Huyện

Châu, huyện

(Tri châu, Tri huyện)

Hương, xã

Xã
(Xã quan)


Câu 2.
Thời Trần
đã ban
hành bộ
luật nào?


Câu 3.
3. Tên
Tên một
một cơ
cơ quan
quan chuyên
chuyên xét
xét
Câu
xử kiện
kiện cáo
cáo thời
thời Trần?
Trần?
xử

THẨM
HÌNH
VIỆN



DẶN DÒ
- Học bài.
- Vẽ sơ đồ bộ máy nhà nước thời Trần và so
sánh với thời Lý.
- Chuẩn bị bài mới:
+ Đọc trước và trả lời các câu hỏi ở sách
giáo khoa phần II. “ Nhà Trần xây dựng quân
đội và phát triển kinh tế”.
+ Sưu tầm tranh ảnh về quân đội thời Trần.