Nước đại việt ở thế kỉ XIII (3)

Chuyên đề

Phần 1: Nhà Trần và sự củng cố chế độ phong kiến tập quyền
Phần 2: Cuộc kháng chiến chống xâm lược Mông - Nguyên
Phần 3: Kinh tế - văn hóa thời Trần


Trần Thủ Độ
- người dựng
cơ nghiệp của
nhà Trần


Hình ảnh Lý Chiêu Hồng nhường ngơi cho Trần Cảnh


Phần 1
NHÀ TRẦN VÀ SỰ CỦNG CỐ
CHẾ ĐỘ PHONG KIẾN TẬP QUYỀN
1. Nhà Trần thành lập
- Từ cuối thế kỉ XII, nhà Lý suy yếu. Đầu năm 1226, Lý Chiêu
Hoàng nhường ngôi cho Trần Cảnh. Nhà Trần thành lập.
- Theo chế độ quân chủ trung ương tập quyền, các chức quan
đại thần do họ Trần nắm giữ, được tổ chức quy củ và đầy đủ.
- Cả nước chia thành 12 lộ, dưới là phủ, châu/huyện, xã.
- Pháp luật: Ban hành bộ “Quốc triều hình luật”.
- Qn đội theo chính sách “ngụ binh ư nông”, được học tập binh
pháp và luyện tập võ nghệ thường xuyên.


SƠ ĐỒ BỘ MÁY NHÀ NƯỚC THỜI TRẦN

Vua
(Thái Thượng Hoàng)
Đại thần văn
( Họ Trần)

Đại thần võ
( Họ Trần )

Các cơ quan
Quốc Thái
Tơn
sử
y viện nhân
viện
phủ

Cấp triều đình

Các chức quan
Hà Khuyến Đồn
đê
nơng
điền
sứ
sứ
sứ

12 lộ
(Chánh, phó an phủ sứ)
Phủ

( Tri phủ )

Các đơn vị
hành chính
trung gian

Châu, huyện
(Tri châu, Tri huyện)
Xã
(Xã quan )

Đơn vị hành
chính cấp cơ sở


Phần 2:
CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG XÂM LƯỢC
MÔNG - NGUYÊN
1. Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược
Mông Cổ (1258)
2. Cuộc kháng chiến lần thứ hai chống quân xâm lược
Nguyên (1285)
3. Cuộc kháng chiến lần thứ ba chống quân xâm lược Nguyên
(1287 – 1288)


1. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC MÔNG CỔ (1258)

Thành Cát Tư Hãn (Thiết Mộc Chân)

– người sáng lập đế chế Mông Cổ


1. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC MƠNG CỔ (1258)
“- Qn Mơng Cổ lớn lên trên n
ngựa, tự luyện tập chiến đấu, từ mùa
xuân đến mùa đông, ngày ngày săn bắn,
đó là cách sống của họ.
-Trăm quân kị quay vịng, có thể bọc
được vạn người. Nghìn qn kị tản ra có
thể dài tới trăm dặm , kẻ địch chia ra thì
họ chia ra, kẻ địch hợp lại thì họ hợp lại
nên kị đội là thế mạnh của họ.
Đội quân lúc ẩn lúc hiện, đến thì như
trời rơi xuống, đi thì nhanh như chớp
giật. Họ mà thắng thì đuổi theo địch
chém giết khơng để trốn thốt, họ mà
thua thì chạy rất nhanh, đuổi theo khơng
kịp”.
(Theo lời Sử học nhà Tống)


1. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC MƠNG CỔ (1258)

Khơng có một dịng suối, một con sơng nào khơng tràn đầy nước mắt chúng ta, khơng cịn
một ngọn núi, một cánh đồng nào không bị quân Mông Cổ giày xéo…
Nhà thơ Ác- mê- ni (1210- 1290)

1.
CUỘC KHÁNG
KHÁNG CHIẾN
CHIẾN LẦN
LẦN THỨ
THỨ NHẤT
NHẤT CHỐNG
CHỐNG QUÂN
QUÂN XÂM
XÂM
1. CUỘC
LƯỢC
LƯỢC MÔNG
MÔNG CỔ
CỔ (1258)
(1258)

Ngột Lương Hợp Thai
(1200-1271) là một chỉ
huy quân sự kiệt xuất
của quân đội MôngNguyên và là tướng chỉ
huy qn Mơng Cổ xâm
lược Đại Việt lần thứ
nhất vào năm 1258. Ơng
được xếp là công thần
đứng hàng thứ 3 của
nhà Nguyên.

Liên Bang Nga
Mông Cổ
Trung Quốc

Việt Nam

LƯỢC ĐỒ CÁC NƯỚC CHÂU Á


1. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC
MÔNG
CỔ
(1258)
Phần
1: Nhà
Trần
và sự củng cố chế độ phong kiến tập quyền

Vua Trần bắt giam sứ giả Mông Cổ


1. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC
MÔNG
CỔ
(1258)
Phần
1: Nhà
Trần

và sự củng cố chế độ phong kiến tập quyền


S.
C

hả
y

S.

Tháng 1/1258

Qui Hóa

Sơng
Thao

Cầ
u

Bạch Hạc
Bình Lệ Ngun
S. Cà
S.

Đà

S. Nhị( S.
H

ồng)

THĂNG
LONG

Lồ

Phù Lỗ

S. Đuốn
g

Đơng Bộ Đầu

h
S. N
ị( S

29-1-1258
Qn địch tiến
qn

Qn địch rút
chạy

Phịng tuyến của
ta

Qn ta rút

lui

Qn ta tiến
cơng

ng)
. Hồ

Thiên Mạc

Qn ta truy
kích

Lược đồ Cuộc kháng chiến lần thứ nhất chống quân xâm lược Mông Cổ (1258)


S.
Ch
ả

y

S.
C

ầu

Tháng11258

Qui Hóa

Sơng
Thao

Bạch Hạc
Bình Lệ Ngun

S. C à

Lồ

Phù Lỗ
Đ
S.

à

S. Nhị( S.
H

ồng)

THĂNG
LONG

S. Đuốn

g

Đông Bộ Đầu

h
S. N
ị( S

Thiên Mạc

. Hồ
ng)


S.

Qui Hóa

Sơng
Thao

Ch
ảy

S.

Cầ
u

Tháng
1/1258
Bạch Hạc
Bình Lệ Ngun

S. Cà

Lồ

Phù Lỗ
S.

Đà

S. Nhị( S.

Hồng)

THĂNG
LONG

S. Đuốn

g

Đơng Bộ Đầu

S
hị(
S. N

Thiên Mạc

. Hồ

ng)

16


S.

Ch
ảy

S.

Cầ
u

Qui Hóa

Bạch Hạc
Bình Lệ Ngun

S. Cà

Lồ

Phù Lỗ
S.

Đà

S. Nhị( S.

Hồng)

THĂNG
LONG

S. Đuốn

g

Đơng Bộ Đầu

Thiên Mạc

S
hị(
S. N

29-1-1258

. Hồ
ng)

17


1. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ NHẤT CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC MÔNG CỔ (1258)

NỘI DUNG

ÂM MƯU XÂM LƯỢC

KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN MƠNG NGUN LẦN
THỨ NHẤT (1258)

Vua Mơng Cổ cho qn xâm lược Đại Việt để đánh lên phía
Nam Trung Quốc, thực hiện kế hoạch gọng kìm tiêu diệt Nam
Tống.

CHUẨN BỊ CỦA NHÀ TRẦN

Vua Trần ban lệnh sắm sửa vũ khí, quân đội ngày đêm luyện
tập.

CHIẾN THẮNG TIÊU BIỂU

Trận Đông Bộ Đầu

KẾT QUẢ

29/1/1258, Quân Mông Cổ rút khỏi Thăng Long về nước.
Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Mông Cổ kết thúc
thắng lợi.


2. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ HAI CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC NGUYÊN (1285)

Vua Nguyên Hốt Tất Liệt

2. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ HAI CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC NGUYÊN (1285)

CHÚ GIẢI
Quân Nguyên
tiến đánh
Quân Cham-pa
phản công
Quân Nguyên rút
vế cố thủ phía
bắc Cham-pa

CHAM - PA


Hội nghị Diên Hồng

Sát Thát

Hội nghị Bình Than


Thu Vật

LANG CHÂU
THĂNG
LONG

Vạn Kiếp
Chương Dương
Hàm Tử
Tây Kết

THIÊN
TRƯỜNG

CHÚ GIẢI

THANH HÓA

Quân Trần chặn đánh
Quân Trần
rút lui bảo toàn lực lượng

Quân Trần tiến công
Quân Nguyên tiến đánh

--

THỜI TRẦN

ch

Quân

am

Nguyên tháo chạy

NGHỆ AN

a
-p


Thoát Hoan chui vào ống đồng, bắt linh khiêng chạy về nước


2. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ HAI CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC NGUYÊN (1285)

NỘI DUNG

KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN NGUYÊN LẦN
THỨ HAI (1285)

CHUẨN BỊ CỦA NHÀ
TRẦN

Sau khi thống nhất toàn bộ Trung Quốc, vua Nguyên ráo riết
chuẩn bị xâm lược Chăm –pa và Đại Việt.
-Triệu tập hội nghị Bình Than bàn kế phá giặc
- Trần Quốc Tuấn được giao nhiệm vụ chỉ huy kháng chiến
- 1285, vua Trần mời các bơ lão có uy tín trong cả nước về dự
Hội nghị Diên Hồng.
- Tổ chức cuộc tập trận lớn và duyệt binh ở Đông Bộ Đầu.

CHIẾN THẮNG TIÊU

BIỂU

Tây Kết, Hàm Tử, Chương Dương, giải phóng Thăng Long.

KẾT QUẢ

Giặc phần bị chết, phần cịn lại rút chạy về nước, Thoát Hoan
chui vào ống đồng về nước, Toa Đô bị chém đầu.

ÂM MƯU XÂM LƯỢC


3. CUỘC KHÁNG CHIẾN LẦN THỨ BA CHỐNG QUÂN XÂM
LƯỢC NGUYÊN (1288)

an
o
tH
á
o
Th

hàn Tiếp
Ô Mã Nhi- P