Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền (thế kỉ XVI XVIII) (2)

Chương V: ĐẠI VIỆT Ở CÁC THẾ KỶ XVI – XVIII

Bài 22: SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN (THẾ
KỶ XVI – XVIII).
I. Tình hình chính trị

1. Triều đình nhà Lê

-Từ đầu thế kỷ XVI, triều đình Lê sơ bắt đầu
-Vua quan ăn chơi sa đoạ, nội bộ giai cấp

suy thoái

thống trị tranh giành quyền lực.

2.Phong trào khởi nghĩa của nông dân đầu
a.Nguyên nhân: vua quan nhà Lê bóc lột

thế kỷ XVI
nhân dân thậm tệ; đời sống

nhân dân lâm vào khốn cùng => mâu thuẫn giai cấp gay gắt.

b. Diễn biến (lập bảng):


c. Kết quả và ý nghĩa:

-Các cuộc khởi nghĩa lần lượt bị đàn áp và
-Góp phần làm triều đình nhà Lê sơ mau

thất bại

chóng sụp đổ



II.Các cuộc chiến tranh Nam – Bắc triều
1.
a.

và Trịnh – Nguyễn

Chiến tranh Nam – Bắc triều
Hoàn cảnh:

-.Năm 1527, Mạc Đăng Dung lật đổ triều Lê

sơ và lập ra triều Mạc (đóng

đơ ở Thăng Long), sử gọi là Bắc triều

-.Năm 1533, Nguyễn Kim cùng một số cựu

thần nhà Lê sơ đã lập một

người thuộc dịng dõi nhà Lê sơ lên ngơi ở Thanh Hoá, sử gọi là Nam
triều.
b. Diễn biến (SGK/107)
c. Kết quả:

-.Nam triều đánh bại được Bắc triều và tạm

thời thống nhất được đất

nước

-.Đất nước bị tàn phá nghiêm trọng, đời sống

nhân dân thêm bần cùng.



2. Chiến tranh Trịnh – Nguyễn và sự chia cắt Đàng Trong – Đàng Ngoài
a. Hoàn cảnh:

-Năm 1545, Nguyễn Kim mất, con rể là Trịnh

Kiểm nắm toàn quyền => thế

lực họ Trịnh (chúa Trịnh) hình thành.

-Năm 1558, Nguyễn Hồng (con trai của

Nguyễn Kim) vào trấn thủ Thuận

Hố, hình thành thế lực họ Nguyễn (chúa Nguyễn).
b. Diễn biến (SGK/108 – 109)
c. Kết quả:

-Hai bên bất phân thắng bại, cuối cùng lấy

sông Gianh (Quảng Bình) làm

ranh giới. Từ sơng Gianh trở ra bắc gọi là Đàng Ngồi; từ sơng Gianh trở
vào nam gọi Đàng Trong.

-Ở Đàng Ngoài, chúa Trịnh xây phủ chúa
toàn quyền, sử gọi là “vua Lê – chúa Trịnh”.

bên cạnh cung vua Lê và nắm


- Ở Đàng Trong, con cháu của họ Nguyễn (tức Nguyễn Hoàng) nối nhau
cầm quyền, sử gọi là “chúa Nguyễn”.
=> đây là cuộc chiến tranh phi nghĩa giữa hai tập đoàn phong kiến Trịnh –
Nguyễn; cuối cùng khiến đất nước càng chia cắt và nhân dân càng đói
khổ hơn, kinh tế chậm phát triển.



Triều đình vua Lê thế kỷ XVII.

Dặn dị: học bài và làm bài tập trong sách bài tập từ trang 107 – 109. Chuẩn bị bài mới (bài 23)