Lập dàn ý bài văn nghị luận (3)

HOẠT ĐỘNG: KHỞI ĐỘNG
Câu hỏi: Có bao nhiêu học sinh trong lớp không lập dàn ý trước khi
viết bài? Không lập dàn ý trước khi viết bài đã để lại hậu quả gì?


Chủ đề 28 (Làm văn): VĂN NGHỊ LUẬN
Hot Tip
Tiết 73 :
• How do I incorporate my logo to a slide that
will apply to all the other slides?
– On the [View] menu, point to [Master], and then click [Slide
Master] or [Notes Master]. Change images to the one you like,
then it will apply to all the other slides.
[ Image information in product ]
 Image : www.openas.com
Note to customers : This image has been licensed to be used within this PowerPoint template
only.
You may not extract the image for any other use.


MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
1. Nắm được tác dụng của việc lập dàn ý và cách thức lập
dàn ý bài văn nghị luận
2. Lập được dàn ý cho bài văn nghị luận
3. Có ý thức và dần hình thành thói quen lập dàn ý trước khi
viết các bài văn nghị luận trong nhà trường cũng như
ngoài cuộc sống


CẤU TRÚC BÀI HỌC
I. TÁC DỤNG CỦA LẬP DÀN Ý

1. Khái niệm lập dàn ý
2. Tác dụng của lập dàn ý

II. CÁCH LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
1. Ngữ liệu
2. Kết luận: Cách lập dàn ý bài văn nghị luận
3. Ghi nhớ

III. LUYỆN TẬP


.

I. TÁC DỤNG CỦA VIỆC LẬP DÀN Ý:
1. Khái niệm lập dàn ý:
- Là

công việc lựa chọn và sắp xếp những nội
dung cơ bản dự định triển khai vào bố cục ba
phần của văn bản.

5


.

I. TÁC DỤNG CỦA VIỆC LẬP DÀN Ý:
2. Tác dụng của việc lập dàn ý:
- Giúp người viết bao quát được những nội dung
chủ yếu, những luận điểm, luận cứ cần triển

khai, phạm vi và mức độ nghị luận…nhờ đó
mà tránh được tình trạng xa đề, lạc đề hoặc lặp
ý.
- Tránh được việc bỏ sót hoặc triển khai ý
khơng cân xứng.
- Người viết sẽ phân phối thời gian làm bài
hợp lí, khơng bị rơi vào tình trạng “đầu voi
đi chuột”.
6


II. CÁCH LẬP DÀN Ý BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
1. Ngữ liệu(SGK T89)
Bàn về vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời
sống tinh thần của con người, nhà văn M.Go-rơ-ki:
“Sách mở rộng trước mắt tôi những chân trời mới”
Hãy giải thích và bình luận ý kiến trên.

7


a. Bước 1: Xác định yêu cầu của đề
- Kiểu bài: Nghị luận xã hội
- Nội dung: Vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời
sống tinh thần của con người
- Thao tác cần làm rõ: giải thích và bình luận
- Phạm vi kiến thức: Thực tế cuộc sống


b. Bước 2: Tìm ý cho bài văn

* Xác định luận đề
- Vai trò và tác dụng to lớn của sách trong đời sống tinh thần
của con người
* Xác định luận điểm
- Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của con người
- Sách mở rộng những chân trời mới
- Cần có thái độ đúng với sách và việc đọc sách


* Tìm luận cứ cho các luận điểm


* Tìm luận cứ cho các luận điểm

THẢO LUẬN NHĨM


Nhóm 1: Tìm các luận cứ cho luận điểm 1: Sách là sản
phẩm tinh thần kì diệu của con người.

Nhóm 2: Tìm các luận cứ cho luận điểm 2: Sách mở rộng
những chân trời mới.

Nhóm 3: Tìm các luận cứ cho luận điểm 3: Cần có thái độ
đúng đối với sách và việc đọc sách

Nhóm 4: Kể tên một vài cuốn sách mà anh/chị cho là bổ
ích.

Luận
điểm
1
Sách là
sản phẩm
tinh
thần kì diệu của con
ngi.
1
Sách
là sản
phẩm
tinh
thần
của
con
ngi.

2 Luận
cứ

Sác
h là
kho
tri
thứ
c.

3
Sách

giúp
con
ngi
vt
qua
không
gian,


Luận
điểm 2
Sách mở rộng những chân
trời mới.
1
Sách
giúp
con
ngi
hiểu
biết
mọi
lĩnh

Luận
cứ

2
Là ngi
bạn tâm
tình gần

gũi giúp
con ngi
hoàn
thiện về
nhân


Luận
điểm 3
Cần có thái độ đúng với sách và việc
đọc sách.
1
Đọc và
làm
theo
sách
tốt, phê
phán
sách có
hại.

Luận
cứ

2
Tạo thói
quen lựa
chọn
sách,
hứng thú

đọc và
học
điều


Ln ®Ị
Vai trị và tác dụng to lớn của sách trong i sng
tinh thn ca con ngi
Sách là sản phẩm
tinh
thần kì diệu của
con ngi
Sách là sản phẩm
tinh thần của con
ngi
Sách là kho tri
thức
V mi lnh vc
Sách giúp ta vt
qua

Sách mở rộng
những
chân trời mới
Sách giúp ta
hiểu biết
mọi lĩnh vực TN,
Là ngiXH
bạn tâm
tình

gần gũi giúp ta
hoàn
thiện mình về
nhân

Cần có thái độ
đúng
đối với sách
và việc đọc sách
Đọc và làm theo
sách tốt, phê
phán
sách có hại
Tạo thói quen lựa
chọn sách, hứng
thú đọc và học
điều hay trong
s¸ch


c. Bước 3: Lập dàn ý cho bài văn


* Mở
bài

- Giới thiệu về vai trò và tác dụng của sách trong đời sống tinh thần
- Trích dẫn câu nói của M. Go-rơ-ki
LC1: Sách là sản phẩm tinh thần
LĐ1: Sách là sản phẩm

tinh thần kì diệu

* Thân
bài

LC2: Sách là kho tri thức
LC3: Sách giúp ta vượt qua thời gian,
không gian

LĐ2: Sách mở rộng
Những chân trời mới

LC1: Sách giúp ta hiểu biết mọi lĩnh
vực tự nhiên, xã hội
LC2:Sách là người bạn tâm tình,
giúp con người hồn thiện
về nhân cách

LĐ3: Cần có thái độ đúng
với sách và việc đọc sách

LC1: Đọc và làm theo sách tốt;
Phê phán sách có hại
LC2: Tạo thói quen lựa chọn sách,
học tập điều hay trong sách

* Kết
bài

- Nhấn mạnh về vai trò và tác dụng của sách trong đời sống tinh thần

- Hoặc mở rộng vấn đề


Dàn ý bài văn nghị luận
Gii thiu v nh hng triển khai
vấn đề.

Nhấn mạnh hoặc mở rộng vấn đề.
19


2. Kết luận: Cách lập dàn ý bài văn nghị luận
a. Muốn lập dàn ý bài văn nghị luận cần:
- Đọc kỹ đề, xác định yêu cầu của đề
- Xác định luận đề và hệ thống luận điểm, luận cứ.
- Sắp xếp, triển khai chúng theo thứ tự hợp lí, có
trọng tâm.
b. Lập dàn ý: Gồm ba phần:
- Mở bài: Giới thiệu và định hướng triển khai vấn
đề.
- Thân bài: Sắp xếp hệ thống luận điểm, luận cứ.
- Kết bài: Nhấn mạnh hoăc mở rộng vấn đề.


3.
Xác định yờu cu
ca

GHI NH
Gii thiu & nh hng

trin khai vấn đề.

LuËn cø 1
LuËn cø 2
LuËn cø n
LuËn cø 1
LuËn cø n
LuËn cø 1
LuËn cø 2
LuËn cø n
Nhấn mạnh hoặc mở rộng
21
vấn đề.


III. LUYỆN TẬP- VẬN DỤNG
Bài tập 1 (SGKT 91)


Sau đây là một đề làm văn:
Trong một lần nói chuyện với học sinh, Chủ tịch
đãđã
tìm
một tài
số mà
ý: khơng có đức là
HồMột
Chí bạn
Minh
chỉđược

rõ: “Có
người
dụng,
có niệm
đức mà
có tài thì làm việc gì
a. Giảivơthích
khái
tàikhơng
và đức.
cũng khó.”
b. Có tài mà khơng có đức là người vô dụng.
Theo em nên hiểu và vận dụng lời dạy đó của
c. Có đức
Người
như mà
thế khơng
nào? có tài thì là việc gì cũng khó.
d. Đức và tài có quan hệ khăng khít với nhau trong
mỗi người.
* Bổ sung các ý còn thiếu
e. Cần phải thường xuyên rèn luyện và phấn
đấu để có cả tài lẫn đức.


* Lập dàn ý cho bài văn:
- Mở bài:
+ Giới thiệu lời dạy của Bác.
+ Khẳng định đây là bài học quý giá và có ý
nghĩa sâu sắc với việc rèn luyện, tu dưỡng của

từng cá nhân.
+ Chúng ta cần tiếp thu học hỏi lời dạy của
Bác.


LẬP DÀN Ý
LC1: Tài là gì?

- Thân
bài

LĐ1: Khái niệm tài,
đức

LĐ2: Vai trò của
tài và đức

LĐ3: Ý nghĩa
lời dạy của Bác
với việc tu dưỡng
rèn luyện của
từng cá nhân

LC2: Đức là gì?
LC1: Nếu chỉ có tài mà
khơng có đức
LC2:Nếu chỉ có đức mà
khơng có tài
LC3: Khi có cả tài và đức
LC1: Tài và đức có vai trị

Quan trọng trong cuộc
sống con người
LC2: Cần thường xuyên
rèn luyện để có cả tài lẫn
đức