Đặc điểm chung và vai trò của ngành chân khớp (10)

TRƯỜNG THCS NHƠN ÁI

KÍNH CHÀO Q THẦY CƠ GIÁO
CHÀO CÁC EM HỌC SINH


Em hãy kể tên một số
động vật thuộc ngành
chân khớp mà em biết
và cho biết lồi nào có
ở địa phương em?



BÀI 29

ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA
NGÀNH CHÂN KHỚP


I. Đặc điểm chung

Nội dung

II. Sự đa dạng của chân
khớp

III. Vai trò của chân
khớp

I - ĐẶC ĐIỂM CHUNG

Đặc điểm cấu tạo phần phụ


Cấu tạo cơ quan miệng


Phát triển ở Châu chấu

Phát triển ở Bướm

sự phát triển và tăng trưởng của
chân khớp


Vỏ kitin

Cơ dọc
Cơ lưng bụng

Lát cắt ngang qua ngực châu chấu


Cấu tạo mắt kép

cấu tạo mắt kép của chân
khớp

Tập tính ở kiến


Em hãy đánh dấu () vào ô trống vuông để chọn lấy các
đặc điểm được coi là đặc điểm chung của ngành chân khớp.



1. Phần phụ chân khớp phân đốt. Các đốt khớp động với nhau
làm phần phụ rất linh hoạt.
2. Cơ quan miệng gồm nhiều phần phụ tham gia để: bắt, giữ và
chế biến mồi.



3. Sự phát triển và tăng trưởng gắn liền với sự lột xác, thay
vỏ cũ bằng vỏ mới thích hợp với cơ thể.



4. Vỏ ki tin vừa che chở bên ngoài, vừa làm chỗ bám cho cơ.
Do đó có chức năng như xương, được gọi là bộ xương ngồi.
5. Mắt kép (ở tơm, sâu bọ) gồm nhiều ơ mắt ghép lại. Mỗi Ơ có
đủ màng sừng, thể thuỷ tinh và các dây thần kinh thị giác
6. Một số lồi kiến biết chăn ni các con rệp sáp để hút dịch
ngọt do rệp tiết ra làm nguồn thức ăn.


Những đặc điểm chung ngành Chân khớp:


1. Phần phụ chân khớp phân đốt. Các đốt khớp động với nhau
làm phần phụ rất linh hoạt.
2. Cơ quan miệng gồm nhiều phần phụ tham gia để: bắt, giữ và
chế biến mồi.



3. Sự phát triển và tăng trưởng gắn liền với sự lột xác, thay
vỏ cũ bằng vỏ mới thích hợp với cơ thể.



4. Vỏ kitin vừa che chở bên ngoài, vừa làm chỗ bám cho cơ. Do
đó có chức năng như xương, được gọi là bộ xương ngồi.
5. Mắt kép (ở tơm, sâu bọ) gồm nhiều ơ mắt ghép lại. Mỗi Ơ có
đủ màng sừng, thể thuỷ tinh và các dây thần kinh thị giác
6. Một số lồi kiến biết chăn ni các con rệp sáp để hút dịch
ngọt do rệp tiết ra làm nguồn thức ăn.


Trong các đặc điểm của ngành chân
khớp thì đặc điểm nào ảnh hưởng lớn
đến sự phân bố rộng rãi của chúng ?
- Phần phụ chân khớp phân đốt. Các đốt khớp
động với nhau làm phần phụ rất linh hoạt.
- Sự phát triển và tăng trưởng gắn liền với sự lột
xác, thay vỏ cũ bằng vỏ mới thích hợp với cơ
thể.
- Vỏ ki tin vừa che chở bên ngoài, vừa làm chỗ

bám cho cơ. Do đó có chức năng như xương,
được gọi là bộ xương ngoài.


II. SỰ ĐA DẠNG Ở CHÂN KHỚP
1. Đa dạng về cấu tạo và mơi trường sống:

TƠM HÙM

CHÂU CHẤU

NHỆN


Tơm

Ve
bị

mối
Hải quỳ
Quan sát các động vật sau.
- Động vật nào thuộc ngành chân khớp?
- Sắp xếp các động vật đó vào đúng các lớp
đã học? +Lớp giáp xác:
+Lớp hình nhện:
Cua
Gián
+Lớp sâu bọ:

KINL

Nhện đỏ

SỪNG BÒ

Mực

CÁI GHẺ


Lớp Giáp xác
Tơm

Lớp hình nhện

Lớp sâu bọ

Ve bị

mối

CÁI GHẺ

KINL

Cua biển

Nhện đỏ

Gián


Cua biển
Con ong

Con chân
kiếm

Con ve bò

Con nhện

Con cua

Con cái ghẻ Con cánh cam

Con kiến

Rận nước

Tôm

Con ve sầu

Con tôm

Bọ cạp

Tơm

Lớp Giáp
xác
Cua
biển
Con tơm

Con chân
kiếm

Con cua

Rận nước

Lớp Hình nhện
Con nhện

Con cái ghẻ

Con ve
bò

Bọ cạp

Lớp Sâu bọ

Con cánh cam Con ve sầu

Con kiến

Con ong


II - SỰ ĐA DẠNG Ở CHÂN KHỚP
1. Đa dạng về cấu tạo và môi trường sống
Bảng 1. Sự đa dạng về cấu tạo và môi trường sống của chân khớp
MƠI TRƯỜNG
SỐNG
S
T
T

TÊN ĐẠI
DIỆN

1

Giáp xác
(Tơm sơng)

2

Hình nhện
(Nhện)

3

Sâu bọ
(Châu

chấu)

NƯỚ
C

NƠI
ẨM

RÂU

CÁNH

CHÂ
CÁC
N
PHẦN
NGỰ
CƠ
Ở
SỐ
KHƠNG C (SỐ KHƠNG
THỂ
LƯỢNG
CĨ
CĨ
ĐƠI)
CẠN



2


2 đơi

2


3


1 đơi

5 đơi



4 đơi



3 đơi

CĨ

2
đơi

Em hãy rút ra nhận xét về cấu tạo và môi trường sống của
chân khớp?

2. Đa dạng về tập tính
S
T
T

CÁC TẬP TÍNH CHÍNH

1 Tự vệ và tấn cơng.
2 Dự trữ thức ăn.

TƠM

TƠM
Ở
NHỜ





4 Cộng sinh để tồn tại.
6 Chăn nuôi động vật khác.

VE
SẦU






3 Dệt lưới bẫy mồi.
5 Sống thành xã hội.

NHỆN



KIẾN

ONG
MẬT















7 Đực, cái nhận biết nhau bằng

tín hiệu.
8 Chăm sóc thế hệ sau.







 Đánh dấu () vào ô trống của bảng 2 để chỉ rõ tập
tính đặc trưng của từng đại diện chân khớp.


Em hãy rút ra nhận xét đa dạng về tập tính
của chân khớp?

Giải thích vì sao chân khớp đa dạng về
tập tính?

Chân khớp đa dạng về tập tính vì:
Hệ thần kinh, giác quan phát triển


II - SỰ ĐA DẠNG Ở CHÂN KHỚP
2. Đa dạng về tập tính
phần
và 2,
cáckiện
em sống
Nhờ sựQua

thích
nghi1với
điều
hãy cho
biết:
và mơi trường
sống
khác nhau mà chân
Vì sao
khớp
rấtmơi
đa trường
khớp rất đa
dạngchân
về cấu
tạo,
dạng
về cấu tạo, mơi
sống và tập
tính.
trường sống và tập tính?


MỘT SỐ TẬP TÍNH Ở LỒI KIẾN

Chăm sóc thế hệ sau


Tấn công kẻ đột nhập