Tài liệu Bài 43: Cấu trúc các loài virut doc

WELCOME!
Xin Chμo mõng c¸c
thÇy c« vμ c¸c em!
BÖnh Sars
BÖnh AIDS
BÖnh cóm gμ
T¸c nh©n g©y bÖnh:
Virut
Virut lμ g×?
§Æc ®iÓm chung cña c¸c bÖnh nμy lμ g×?
virut vμ
bÖnh truyÒn nhiÔm
Ch−¬ng III
CÊu tróc c¸c lo¹i Virut
Bμi43
Sù ph¸t hiÖn ra virut
Thí nghiệm của Ivanôpxki (năm 1892)
Dịch lọc
Nuôi
trên môi
trờng
thạch
Nhiễm
volá
cây lnh
Soi dới
kính hiển vi
quang học
Không
thấy
mầm

bệnh
Không
thấy
khuẩn
lạc
Cây vẫn
bị bệnh
Gọi mầm bệnh l
virut
Lá cây
thuốc lá
bị bệnh
Dịch chiết
Nghiền
Lọc qua nến
lọc vi khuẩn
Qua thí nghiệm trên,
emcónhậnxétgìvề
kích thớc của yếu tố
gây bệnh ?
Rất nhỏ bé, nhỏ
hơn rất nhiều so
với kích thớc
của vi khuẩn.
I. §Æc ®iÓm chung cña Virut
1. KÝch th−íc cña virut
→ RÊt nhá bÐ: tõ 10 nm – 100 nm
(1 nm = 10
-6
mm)

→
ChØ cã thÓ quan s¸t ®−îc d−íi KHV ®iÖn tö
Virut lín nhÊt = 1/10 vi khuÈn E.Coli
Virut nhá nhÊt = 1/100 vi khuÈn E.Coli
Mét sè Virut th−êng gÆp
Virut
viªm n·o
Virut d¹i Virut HIV
Phage T2
Virut kh¶m
thuèc l¸
Virut b¹i liÖt
Dùa vμo h×nh d¹ng, ta cã thÓ ph©n
chia virut thμnh nh÷ng lo¹i nμo?
2. H×nh d¹ng cña virut
→ Chñ yÕu gåm 3 d¹ng:
1. H×nh trô
xo¾n
2. H×nh khèi
3. D¹ng
phèi hîp
Virut kh¶m
thuèc l¸
Virut b¹i liÖt Phage T2Virut HIV
Khèi ®a diÖn Khèi cÇu
T¹i sao virut l¹i cã h×nh d¹ng nh− vËy
? H×nh d¹ng cña virut phô thuéc vμo
yÕu tè nμo?
H×nh d¹ng virut phô thuéc
vμo cÊu t¹o cña virut

3. CÊu t¹o cña Virut
* Virut ®−îc cÊu t¹o gå
m
nh÷ng thμnh phÇn nμo?
* B¶n chÊt cña c¸c thμn
h
phÇn ®ã lμ g×?
Gåm 2 phÇn chÝnh:
¾Lâi( bé gen): Axit Nuclªic
¾Vá (capsit): Pr«tªin
(Ngoμi ra mét sè virut cßn
cã thªm líp vá ngoμi bao
bäc)
Nuclª«capsi
t
Vá(capsit)
Pr«tªin
Lâi (bé gen)
Axit nuclªic
Axit
nuclªic
Capsit
BégencñavirutcãthÓ
lμ ADN hoÆc ARN,
1 sîi hoÆc 2 sîi
Bé gen cña sinh
vËt nh©n chuÈn
lu«n lμ ADN 2 sîi
Bé gen cña virut cã ®iÓm g× sai kh¸c so víi
so víi bé gen cña sinh vËt nh©n chuÈn?

Bé gen (ARN) Bé gen (ADN)
Bé gen cña virut
Bé gen cña sinh vËt
nh©n chuÈn
Bé gen (ADN)
a, Lâi (bé gen) cña virut
-Vácapsit ®−îc cÊu
t¹o tõ nh÷ng ®¬n vÞ
nhá h¬n lμ capsome.
-Virutcμng lín, sè
l−îng capsome cμng
nhiÒu
b, Vá (capsit) cña virut
Vá capsit cña virut
®−îc cÊu t¹o nh− thÕ
nμo?
Capsome
Capsit
KÝch th−íc cña virut vμ sè
l−îng capsome cã quan
hÖ víi nhau nh− thÕ nμo?
c, Lớp vỏ ngoi
virut chỉ có cấu tạo
gồm lõi v vỏ capsit
có lớp vỏ bọc bao bên
ngoi vỏ capsit, trên có
gắn các gai glycôprôtêin
Virut trần
(virut đơn giản)
Virutcóvỏbọc

(virut phức tạp)
Dựa vo hình trên, hãy cho biết:
Virut có thể có các dạng cấu tạo
no? Đặc điểm của các dạng cấu tạo
đó?
Axit nuclêic
Capsit
Vỏ ngoi
Gai
glycôprôtêin
líp lipit kÐp vμ pr«tªin
t−¬ng tù mμng sinh
chÊt→ b¶o vÖ virut.
lμm nhiÖm vô kh¸ng
nguyªn, gióp virut b¸m
trªn bÒ mÆt tÕ bμo.
Vá ngoμi cña virut
cã b¶n chÊt lμ g×?
Nã cã t¸c dông g×?
Gai glyc«pr«tªin
cã t¸c dông g× ?
Virut cã vá bäc
Lâi
Capsit
Vá ngoμi
Gai glyc«pr«tªin
Virut đã đợc coi l một cơ
thể sống cha, vì sao?
Virut cha có cấu tạo tế
bo nên cha đợc gọi l

cơ thể m chỉ đợc coi l
một dạng sống đặc biệt ,
gọi l hạt virut hay
virion.
Virut
Axit
nuclêic
Prôtêin
Chúng chỉ có cấu tạo
tơng đơng với một
Nhiễm sắc thể
Nhiễm sắc thể
Axit
nuclêic
Prôtêin
Hạt virut có cấu tạo
tơng đơng với loại cấu
trúc no trong tế bo
sinh vật nhân chuẩn?
Víi cÊu t¹o nh− vËy,
ph−¬ng thøc sèng cña
virut sÏ nh− thÕ nμo?
4. Ph−¬ng thøc sèng
→ KÝ sinh b¾t buéc trong tÕ bμochñ
VËt chñ mμ virut ký sinh cã thÓ lμ
nh÷ng sinh vËt nμo? ChovÝdô?
TÕ bμochñ
§éng vËt:
Thùc vËt:
Vi sinh vËt:

Virut H5N1,virut d¹i…
Virut khoai t©y,cμ chua,
thuèc l¸ …
Phag¬ T
2
, T
4
cña
E.Coli…
Thí nghiệm của Ivanôpxki (năm 1892)
Trong thí nghiệm của
Ivanopxki, giai đoạn no
chothấyrõphơng thức
sống của virut ?
Lá cây
thuốc lá
bị bệnh
Dịch lọc
Nhiễm
volá
cây lnh
Soi dới
kính hiển vi
quang học
Nuôi
trên môi
trờng
thạch
Không
thấy

mầm
bệnh
Không
thấy
khuẩn
lạc
Cây vẫn
bị bệnh
Dịch chiết
Nghiền
Lọc qua nến
lọc vi khuẩn
Virut
Có thể nuôi virut trên môi
trờng nuôi cấy nhân tạo
nh vi khuẩn đợc không?
Không, bắt buộc phải nuôi
virut trong tế bosống
Thí nghiệm của Franken v Conrat
Nghiên cứu SGK v cho
biết, Franken v
Conrat đã tiến hnh thí
nghiệm nh thế no?
Tại sao virut phân
lập đợc không phải
l virut chủng B?
Thí nghiệm ny nói lên
vai trò quyết định của
thnh phần no, axit
nuclêic hay vỏ Prôtêin ?

Axit nuclêic có vai trò quyết định,
quy định mọi đặc điểm của virut.
ThÝ nghiÖm cña Franken vμ Conrat
ViÖc cã thÓ t¸ch riªng axit
nuclªic ra khái vá Pr«tªin
thμnh hai chÊt riªng nh− lμ
c¸c hîp chÊt ho¸ häc; khi
trén lÉn, chóng l¹i cã thÓ tù
l¾p ghÐp trë l¹i thμnh h¹t
virut thÓ hiÖn tÝnh chÊt nμo
cña virut ?
Khi ë ngoμitÕbμochñ,
chóng biÓu hiÖn ®Æc tÝnh
nh− mét thÓ v« sinh hay h÷u
sinh?
ë ngoμitÕbμo chñ,
virutbiÓuhiÖnnh−
mét thÓ v« sinh.
ThÝ nghiÖm cña Franken vμ Conrat
Khi tån t¹i trong tÕ
bμo chñ (nhiÔm vμo
l¸ c©y), biÓu hiÖn cña
virut nh− thÕ nμo?
Chóng biÓu hiÖn nh− mét thÓ
h÷u sinh, cã thÓ nh©n lªn, t¹o thÕ
hÖ virut míi cã ®Çy ®ñ ®Æc ®iÓm
di truyÒn cña virut ban ®Çu.
Qua thÝ nghiÖm nμy, ta cã thÓ
kÕt luËn g× vÒ ®Æc ®iÓm sèng
cña virut khi chóng tån t¹i bªn

trong hoÆc bªn ngoμitÕbμo?
→
KÕt luËn vÒ ®Æc ®iÓm sèng cña virut:
¾ ë ngoμitÕbμochñ, virutbiÓu
hiÖn nh− mét thÓ v« sinh
¾ ChØ khi ë trong tÕ bμochñ, virut
míi ho¹t ®éng nh− mét thÓ sèng.