Ankan trò chơi Dành cho lớp 11

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH


Ôn tập bài cũ
1. Hợp chất hữu cơ được chia thành mấy loại?
Hợp chất hữu cơ được chia thành 2 loại: Hidrocacbon
và Dẫn xuất hidrocacbon.
2. Thế nào là đồng đẳng? Thế nào là đồng phân?
 
Chất đồng
đẳng
Chất đồng
phân

Công thức phân
tử

Công thức cấu
tạo

Khác nhau một
hay nhiều nhóm Tương tự nhau
CH2
Giống nhau

Khác nhau

Tính chất

Tương tự nhau

Khác nhau



SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH BÌNH DƯƠNG
TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THƠNG TRỊNH HỒI ĐỨC

BÀI GIẢNG MƠN HĨA HỌC LỚP 11

Chương 5: HIDROCACBON NO
Bài 25:
ANKAN (tiết 1)
GV: Hứa Thị Thanh Thùy
Tháng 01, năm 2022


NỘI DUNG BÀI HỌC
ĐỒNG PHÂN – ĐỒNG
ĐẲNG – DANH PHÁP

TÍNH CHẤT HĨA HỌC

ANKAN
TÍNH CHẤT VẬT LÝ

ĐIỀU CHẾ

ỨNG DỤNG

I. ĐỒNG ĐẲNG – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
1. Dãy đồng đẳng của ankan

Metan có cơng thức phân tử : CH4.

Hidrocacbon no: là hidrocacbon mà trong
Công thức cấu tạo phân tử chỉ có liên kết đơn.

Ankan là những hidrocacbon no, khơng có mạch vịng.
Ankan có cơng thức chung: CnH2n+2 (n1).


Mơ hình phân tử Butan (C4H10)

n-Butan

Dựa vào 2 mơ hình phân tử
Butan hãy nhận xét giống – khác
nhau về đặc điểm cấu trúc và
liên kết trong phân tử?

Isobutan


I. ĐỒNG ĐẲNG – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
2. Đồng phân

- Từ C4H10 trở đi có đồng phân mạch C (đồng phân cấu tạo).
+ Đồng phân không phân nhánh

+ Đồng phân phân nhánh
- Cách xác định số đồng phân:
+Bước 1: Chọn mạch C là mạch không nhánh chứa tất
cả số C.
+Bước 2: Giảm dần số C để được mạch phân nhánh,
mỗi lần giảm 1C, sao cho số C mạch chính > tổng số C.
VD: Có 4C chỉ giảm số C được đến 3C>2C.
*Lưu ý: Đối với mạch C là mạch chính, phải chọn
trục đối xứng => Thêm nhánh vào 1 bên trục.


I. ĐỒNG ĐẲNG – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
2. Đồng phân
Ví dụ: Viết đồng phân của C5H12.
Xác định số đồng phân của C5H12: 5C = 5C + 0C = 4C + 1C = 3C + 1C +1C
* (5C + 0C): C – C – C – C – C
* (4C + 1C): C – C – C – C

CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – CH3
CH3 – CH – CH2 – CH3
CH3
CH3

* (3C + 1C + 1C): C – C – C

CH3 – C – CH3
CH3


I. ĐỒNG ĐẲNG – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP

2. Đồng phân

*Bậc của Cacbon: bậc của 1 nguyên tử C ở phân tử ankan
= số nguyên tử C liên kết trực tiếp với nó.
I

II

II

II

I

CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – CH3
CH3

IV

CH3 – C – CH3
CH3

III

CH3 – CH – CH2 – CH3
CH3


I. ĐỒNG ĐẲNG – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
3. Danh pháp

a) Ankan mạch không phân nhánh
Tên ankan = Tên Cacbon mạch chính + an
Vd: CH4: metan
C2H6: etan
C3H8: propan
C4H10: butan


I. ĐỒNG ĐẲNG – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
3. Danh pháp

a) Ankan mạch không phân nhánh
*Tên gốc ankyl (CnH2n+1- ) có dạng:
Gốc ankyl = Tên mạch Cacbon mạch chính + yl
CH3-: metyl
Hãy gọi tên các gốc ankyl
CH3-CH2-: etyl
sau:
CH3-CH2-CH2-:propyl
CH3-CH2-: ………………………
CH3-CH2-CH2-:………………..


Một số gốc ankyl khác


I. ĐỒNG ĐẲNG – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
3. Danh pháp

b) Ankan mạch phân nhánh (tên thay thế):
Tên thay thế:
Số chỉ vị trí + tên nhánh + tên mạch chính + AN
*Quy tắc:
+ Chọn mạch chính
là mạch dài nhất,
nhiều nhánh nhất.
+ Đánh số sao cho
tổng số chỉ vị trí
nhánh là nhỏ nhất.
+ Gọi tên nhánh theo thứ tự vần chữ cái. Số chỉ vị
trí nhánh nào đặt ngay trước gạch nối với tên
nhánh đó.


I. ĐỒNG ĐẲNG – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
3. Danh pháp
*Lưu ý tên thường: + Nếu 1
Ví dụ: Gọi tên các đồng phân của C5H12.
* (5C + 0C): C – C – C – C – C

nhánh CH3 ở C2 gọi là Iso
+ Nếu 2 nhánh CH3 ở C2 gọi là
Neo

CH3 – CH2 – CH2 – CH2 – CH3
n-pentan

* (4C + 1C): C – C – C – C

* (3C + 1C + 1C): C – C – C

CH3 – CH – CH2 – CH3
2-metyl butan
CH3
CH3
CH3 – C – CH3
CH3

(Isopentan)

2,2-đimetyl propan
(neopentan)

*Lưu ý:
+ Nếu có nhiều nhóm thế giống nhau: 2,3,4,..dùng tiếp đầu ngữ: đi, tri, tetra,…thay
cho việc lặp lại nhóm thế.
+ Nếu có nhiều nhóm thế khác nhau thì gọi theo thứ tự: a,b,c,…


I. ĐỒNG ĐẲNG – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP
3. Danh pháp

Vd2: Hãy gọi tên CTCT thu gọn sau:
3-etyl-2,2-đimetyl pentan


II. Tính chất vật lý
-Điều kiện thường các ankan:
+ CH4 đến C4H10: là

chất khí.
+ C5H12 đến C17H36: là chất lỏng.
+ Từ C18H38 trở đi là chất rắn.
-

,

khối lượng riêng tăng theo chiều tăng của phân tử khối.

-Ankan nhẹ hơn nước, không tan trong nước, tan nhiều trong các
dung môi hữu cơ.



Quay lại

Những chậu hoa đang rất cần được tưới
nước để có thể phát triển. Các em hãy
tưới nước cho chúng bằng cách cùng
nhau trả lời những câu hỏi nhé.


DẶN DÒ


Nêu định nghĩa ankan.

Ankan là những hidrocacbon
no, không có mạch vòng.

Nêu công thức chung của dãy đồng
đẳng ankan.
Công thức chung: CnH2n+2 (n1)


Nêu danh pháp tên thay thế của ankan.

Tên thay thế: Số chỉ vị trí + tên nhánh
+ tên mạch chính + AN


Điền vào chỗ trống còn thiếu sau đây:
-, , khối lượng riêng …….. theo chiều
tăng của ……….
-Ankan tan tốt trong dung môi……..
Tăng, phân tử khối, hữu cơ.


Thế nào là bậc của nguyên tử Cacbon
trong phân tử?
Bậc của 1 nguyên tử C ở phân tử
ankan = số nguyên tử C liên kết trực
tiếp với nó.