Mỗi ngày một trò chơi

Chia sҿHERRN&KLDVHPRLFRP

Lờiđềtặng
TặngJohanna,béconmớichậpchữngbiếtđicủamẹ.
Viếtcuốnsáchnàythậtlàkhókhiconcứbấurịtlấychânmẹ;
Nhưngnếukhơngcócon,mẹsẽkhơngthểviếtcuốnsáchnày.


Lờigiớithiệu
“Concáilàsợidâygắnkếtngườimẹvớicuộcđời.”
−Sophocles(1)
TơibắtđầuviếtcuốnsáchMỗingàymộttrịchơikhibéútJohannabắtđầubước
vàogiaiđoạntậpđi.Bétậpđitừngbướcrồibiếtchạychỉvàithángtrướckhi
đếnsinhnhậtđầutiên,vàkểtừlúcđóbéđikhơngngừng!Saubalầntrảiqua
nhữngtháchthứctronggiaiđoạnnitrẻsơsinh/trẻtậpđi/trẻmẫugiáovớicác
anhchịlớncủaJohanna,tơichợtqnnỗigiannankhinidạymộtembémới
biếtđi,nhấtlàmộtembécựckìhiếuđộng!
Nhưngtơicũngvơcùngsungsướngkhithấybélớnlêntheotừnggiaiđoạn,
từnhữngthángngàychậpchữngtậpđiđếnbiếtđivững.Trướckhibiếtbịvà
biếtđi,béchỉbiếtngồimộtchỗ,nơibéđượcđặt.Thếmàgiờđây,chỉvàitháng
sauđó,béhồhởiđikhámpháxungquanhngơinhà.Thậtvuibiếtbaokhithấy
béquấyrầyanhchịlớn,bắtchướcbamẹ,haykhibébắtđầuvớicáctrịchơigiả
vờ,vídụnhưkhibévỗ“embé”,haykhitơinhậnthấynétmặtđầyxúccảmcủa
békhibéthấyngườikháckhóc,haykhibéthểhiệnsựbiếtchiasẻbằngcách
chochúmèonhỏănmộtchútbánhcủamình!
Giaiđoạnbétậpđilàgiaiđoạntuyệtvờitrongcuộcđờitrẻvàchamẹ,và
bạnsẽthíchthúhơnnữavớigiaiđoạnnàynếubạnchuẩnbịtinhthầnđểgiảm
chậmnhịpsốnghơnmộtchút;hãyngồitrênsànnhànhiềuhơnvàchỉdọndẹp
đồchơicủaconvàobuổitối,khiconđãđingủ.Hãysắpxếpkhơnggiantrong
nhàthànhkhuvuichơiantồn,lýthúchoconkhámphá.Hãythườngxuncho

conlàmquenvớinhữngconngườimới,địađiểmmới,trảinghiệmmới.Hãy
nângcaotinhthầnphiêulưuvànhìnthếgiớixungquanhquađơimắtcủacon,vì
conđangbắtđầukhámphánhữngđiềukìdiệucủathếgiớinày.
Mỗingàymộttrịchơisẽgiúpbạntậnhưởngniềmvuicủanhữngnămđầu
đờibétậpđivàbiếtđi.Cuốnsáchsẽgiúpbạnkhơidậysựhàohứngcủatrẻ
bằngnhữngýtưởngđơngiản,thúvịmàngaycảnhữngơngbốbàmẹbậnrộn
nhất,haynhữngbảomẫuchămsóctrẻ,đềucóthểthựchiệnđược.Cuốnsách
baogồmcácgợiýdànhchonhiềutìnhhuống:hoạtđộngtrongnhàhayngồi
trời,dùhèhayđơng,vàonhữnglúcntĩnhhaybậnrộn.Tơiviếtcuốnsáchnày


dànhtặngcácchamẹởnhàtrơngcon,nhưngcuốnsáchcũngrấthợpvớinhững
aicómộtembémớibiếtđitrongnhà:cácbàmẹ,cácơngbố,ơngbà,dì,cậu,
chú,ngườitrơngtrẻ,giáoviênmầmnon,cáctusĩhoặcngườichủtrịcủanhóm
trẻmẫugiáo(2).Nếubạndànhchútthờigiannàođóchomộtđứatrẻmớibiếtđi,
vậythìcuốnsáchnàydànhchobạnđấy!
Mặcdùrấtnhiềutrongsốcácýtưởngtrongcuốnsáchnàycóthểsẽkhiếntrẻ
thíchthúsaugiaiđoạnmớibiếtđi,nhưngcáchoạtđộngnàyphùhợpnhấtcho
trẻtừ1đến3tuổi.Dokhảnăngcủacáctrẻởđộtuổinàycónhiềukhácbiệtnên
mộtsốýtưởnghoạtđộngcóvẻqmứcsovớitrẻ1tuổi,trongkhimộtsốý
tưởngkháclạiqdễsovớitrẻ3tuổi.Hãyvậndụngkhảnăngđánhgiáđểlựa
chọnhoạtđộngphùhợpnhấtvớikhảnăngvàsởthíchcủacon.Bạnkhơngnên
từbỏngaynếumộtsốhoạtđộngchưađemlạihiệuquảnhưmongđợi;hãythử
lạicáchoạtđộngđóvàotuầnsau,thángsauhoặcnămsau,hoặcthayđổisaocho
hoạtđộngđótạonhiềuýnghĩavàthúvịhơnchocon.
Tơithựcsựthíchthúkhiđượctrảinghiệmlạigiaiđoạntậpđicủaconthêm
lầnnữakhiđứaconđầulịngđãbướcvàođộtuổithiếuniên.Kinhnghiệmni
bađứaconđãgiúptơitrântrọngsựngắnngủicủanhữngnămthơấuđầuđời–
tơiđãkhơngcóđượcsựtrântrọngđócáchđâymườinăm,khiđứaconđầulịng
hãycịnlàmộtđứatrẻmớibiếtđi.Mặcdùhồiđó,dườngnhưđámtrẻnhàtơi

khơngchịulớn,nhưngthựcratấtcảchúngđềulớnlêntừngngày,vàconbạn
cũngvậy.Rồisẽđếnlúctãvàbỉmchỉlàchuyệncủangàyhơmqua;nàobình
sữa,númvúcaosu,chậutắmphủkínđồchơi,nhữnggiấcngủngắnbuổichiều,
nhữngngóntaydínhbẩn…vàrấtnhiềunhữngdấuấnriêngtronggiaiđoạnbé
tậpđisẽtrởthànhchuyệnqkhứmàthơi.
Mỗigiaiđoạntrongthờithơấucủatrẻđềuđemlạinhữngtháchthứcvàniềm
vuiđặcbiệt.Sẽcónhữngngàybạnsungsướnghơnhẳn,nhưngcónhữngngày
bạnsẽchỉmongmaumauhếtngày.Mơhìnhnàykhơngthayđổiđâunhé,bấtkể
conbạnbaonhiêutuổiđinữa!Tơihivọngbạnsẽuthươngconvơđiềukiện,
biếtcáchvậndụngkhiếuhàihướcvàtậnhưởngnhữngnămbémớibiếtđi-vì
giốngnhưdấutaycủacontrêntường-thángngàyđósẽtrơiquatrướckhibạn
kịpnhậnthấyđấy.

TrishKuffner


Chương1

Giúptơivới!Nhàtơicómộtđứabémới
biếtđi!
“Theođịnhnghĩatrongtừđiển,mộtđứatrẻmớibiếtđilàđứatrẻcịnđangđi
chậpchững,tứclàtrẻ‘đinhữngbướcđikhơngvững.’Dùcácchungiahay
ngườingồinóithếnào,nhữngbướcđinhỏxíuđóvẫnsẽđưabạnđếnvới
nhữnggiaiđoạncáutiếtnhấttrongcuộcđờimộtngườitrưởngthành.”
−JainSherrard(1)
Ngườitacóthểmơtảnhiềuđiềuvềnhữngđứatrẻmớibiếtđi.Cóngườinóilà
chúngthậtkinhkhủng;nhưngcũngcóngườinóirằngchúngthật“tuyệtvời”
(mặcdùtơingờrằngkhihọnóivậy,họkhơngphảibậntaytrơngnomđếnbấtkì
đứatrẻmớibiếtđinào.)Phầnlớncácembémớibiếtđinàyđềuđượcmơtả
bằngtừngữtrunglậpgiữahaitừnày.Hơmnaychúnglànhữngcơbé,cậubétí

hontuyệtvời,nhưngngàymaichúnglạilàmộtthửtháchđầygiannan.
Bướcvàogiaiđoạntậpđilàcácembéđangbướcvàogiaiđoạnpháttriểnvơ
cùnglýthú.Bécóthểtựmìnhđiloanhquanh,tuynhiênbévẫncầnđượctrơng
chừngcẩnthận.Béhiểugầnhếtnhữngđiềubénghethấy,nhưngbévẫnchưa
biếtthểhiệnrõnétmongmuốnvànhucầucủamình.Bémuốntựmìnhlàmmọi
việc,nhưngkĩnăngvàkhảnăngcủabévẫncịnrấthạnchế.Bémuốnđượcthử
làmmọithứ,nhưngphầnlớnhànhđộngcủabéđượcthơithúcbởiniềmhammê
đốivớingunnhânvàtácđộng.(“Thửxemchuyệngìsẽxảyrakhimà…”)
Trẻmớibiếtđilntràntrềnănglượng.Khimớibướcvàogiaiđoạntậpđi,
cóbévẫnngủngắnhailầnmỗingày,nhưngkhikếtthúcgiaiđoạn,rấtnhiềubé
sẽkhơngchịungủngắnnữa.Khiđó,chamẹhoặcbảomẫusẽphảichămnomtrẻ
nhiềugiờtrongngàymàkhơngđượcnghỉngơi.Đâyquảlàmộtthửtháchđối
vớingườilớn,dùđólàlầnđầu,lầnthứhai,lầnthứbahaylầnthứtưhọtrơngtrẻ
mớibiếtđi.
Cùngvớinguồnnănglượngdồidàovàkhaokhátđượckhámpháthếgiới
xungquanh,trẻmớibiếtđicũngcónhucầuvàđặctínhrấtriêngtronggiaiđoạn


này.Trẻkhơngcịnlànhữngembésơsinhtậpđihaylàtrẻmầmnonhaytèdầm
nữa.Trẻvàchamẹhoặcbảomẫusẽtrởnêngiậndữnếuchamẹhoặcbảomẫu
kỳvọngtrẻsẽthamgiavàocáchoạtđộngkhơngđủhấpdẫnvớitrẻhoặccác
hoạtđộngvượtqkhảnăngcủatrẻ.
Vậythìtrẻmớibiếtđicầngì?Cha,mẹhoặcbảomẫucóthểtạorahoạtđộng
nàođểgiúptrẻvuivẻ,saymêvàthíchthú?Nidưỡngtrẻlàmộtchuyện,
nhưngxửlýnhucầucầnthiếtcủatrẻmớithựcsựkhiếnchúngtađauđầu.Cha,
mẹởnhàcảngàyvớitrẻmớibiếtđithườngthíchthúvớiýnghĩrằngcácvị
chungia(nhàsưphạmvềtuổimầmnonhoặccácbảomẫugiàukinhnghiệm)
sẽgiỏihơntrongviệckíchthíchvàkhiếntrẻhamthíchtrịchơinàođó.
Nhưngliệuconbạncóvuihơnhoặchamthíchhơnnếucácchungianày
chămsócbékhơng?Trongcáctìnhhuốngcựcđoan,cólẽcâutrảlờisẽlàcó,

nhưnghầuhếtcácbậcchamẹchỉthiếukinhnghiệmvàsựtựtin.Dùbiếthay
khơngnhưngchamẹthườngcósẵnthứcóthểkhiếntrẻvuivàhamthích.Bạn
hãynhớrằngphầnlớncáchoạtđộngtạitrườngmẫugiáovàcáctrungtâmchăm
sóctrẻđềubắtchướccáchoạtđộngdiễnrahếtsứctựnhiêntạinhà:trịchuyện,
cahát,đọcsách,khámphá,ănnhẹ,vuichơingồitrời,chơiđùavớibạnbèhoặc
anhchịem,ngủtrưa…Hẳncóngườinghĩrằnghoạtđộngtheonhómtạitrường
mầmnonhoặctrungtâmtrơngtrẻbanngàysẽđemlạiíchlợichotrẻ,nhưng
thựcsựlàtrẻmớibiếtđikhơnghọcđượcnhiềuđiềutrongcáchoạtđộngnhóm.
TrongcuốnsáchHoạtđộngnhómdànhchotrẻmớibiếtđi:Bảnhướngdẫnlập
kếhoạchtrọnvẹnđểcóchươngtrìnhhoạtđộngchotrẻmớibiếtđi(Toddlers
Together:TheCompletePlanningGuideforaToddlerCurriculum)Nhàxuấtbản
Gryphon,1994,tácgiảCynthiaCatlinnói:“Trẻmớibiếtđihọchỏiđượcnhiều
nhấtthơngquanhữngcuộckhámpháđộclậpcủabảnthânvàsựtươngtácvới
ngườichămsócbởingườichămnomtrẻcóthểthơithúckhảnănghọchỏicủa
trẻbằngcáchchotrẻlàmquenvớicáchoạtđộngdựatrênsởthíchvàtháiđộ
chơiđùacủatrẻ.”
Nhưvậy,theobảnnăng,chamẹvàngườichămsócđanglàmmọiviệcđể
kíchthíchtrẻhọchỏi.Trịchuyệnbằngđiệnthoạitrịchơi,hỏitrẻ“Taiconđâu
nhỉ?”khithayquầnáochocon,cùngconchơitrốntìmhoặcúịa,chophéptrẻ
treonồi,chảotrongbếp-bạnthựchiệncáchoạtđộngnàycảtrămlầnmàkhơng
haybiếtrằngchínhmìnhđangtạochoconmơitrườnghọchỏiphongphú.Đúng
vậyđấy.Chạynhảy,lắclưvàvuichơingồitrờilàcáchoạtđộngkhuyếnkhích
sựpháttriểnthểchất.Chơivớibộtnặn,bútmàu,đấtnặngiúptrẻpháttriểnkĩ
năngvậnđộngvàkíchthíchkhảnăngsángtạo.Rửataytrướckhiăngiúptrẻ


hiểuvềsứckhỏe.“Nóngđấy!Khơngđượcđụngvàoconnhé!”dạychotrẻbiết
vềsựantồn,vàkhoảngthờigianngắnchơiđùavớibạnbègiúptrẻhọccáckĩ
nănggiaotiếpxãhội.
Nóimộtcáchđơngiản,trẻmớibiếtđicầnmơitrườngcóthểkíchthíchtrẻvà

thậtnhiềutrảinghiệm,cónhưvậytrẻmớipháttriểntốt.Cáchoạtđộnghướng
vàoýthứcvàhoạtđộngthểchấtrấthữuíchvớitrẻ.Mộtchươngtrìnhvuichơi
nhấtqnmỗingàysẽgiúptrẻbiếtmìnhsẽđượclàmnhữnggìvàgiúptrẻtựlập
hơn.Trẻrấtthíchnhữngđiềuquenthuộcđượcthểhiệntrongcácbàihát,những
câuchuyện,cácđồchơithủcơng,cáctrịchơiđơngiảnvàtrẻcũngrấtthíchđiều
mớilạ.Mỗingày,bạnhãycốgắngdànhmộtchútthờigianchoconđidạohoặc
vuichơingồitrời.Hãydànhchoconthậtnhiềuthờigianđểconkhámphá.
Chúngtaaicũngsẽhọchỏiđượcnhiềunhấtkhiđammêthơithúcchúngta
khámpháthứgìđó,vàtrẻmớibiếtđicũngkhơngphảilàngoạilệ.
Bạnkhơngnênchỉdựavàonhữngcuốnsáchnhưthếnàyđểtìmkiếmnhững
ýtưởnghayhochocon.Rấtnhiềuýtưởngphùhợpvớicácbạncùngtranglứa
nhưnglạikhơngphùhợpvớiconbạn,hoặccóthểngaylúcnàycácýtưởngđó
vẫnchưaphùhợp.Hãyquansátcon,lưuýxemđiềugìkhiếnconhammêvà
hãybắtđầutừniềmhammêđó.Hãytựxâydựngchomìnhmộtcuốnsổcác
hoạtđộngmàconuthích.Cóthểmộtsốhoạtđộngchỉkháchoạtđộngcũmột
chút,nhưngcũngcóhoạtđộnghồntồnmớimẻ.Trẻdưới3tuổinắmvữngkĩ
năngthơngquasựlặplại.Hãythựchiệnlặpđilặplạihoạtđộngphùhợpvớitrẻ.
Nếutrẻkhơngthíchhoạtđộngnàođó,hãydừnglạimộtthờigianvàthửlạisau
mộttuần,mộtthánghoặcmộtnăm.

TỔCHỨCTRỊCHƠICHOTRẺMỚIBIẾTĐI
Trongnhiềutrườnghợp,trẻmớibiếtđisẽtựchơinếuđượcchocácvậtliệuphù
hợp.Mặcdùbạnphảiliêntụcđểmắtđếnconnhưngbạncóthểcungcấpcácvật
liệuchoconnhằmkhuyếnkhíchconchơisángtạovàđộclập.Bướcđầutiênlà
hãyđảmbảongơinhàantồntuyệtđốichotrẻmớibiếtđi.Tiềnxuvàhạtcườm
thườnghấpdẫntrẻnhưngcóthểgâynguycơnghẹnnếutrẻnuốt.Hãyđảmbảo
cácmónđồnguyhiểmđóởngồitầmvớicủatrẻ-đâyquảlàmộtnhiệmvụkhó
khănnếunhàbạncóthêmmộttrẻlớnhơn.
Nhữnggợiýtiếptheosẽgiúpbạntổchứcngơinhàtốthơnđểđápứngnhu
cầuliêntụcthayđổicủamộtembémớibiếtđi.NếubạnđãđọccuốnThe

Preschooler’sbusybook(Giúptrẻmầmnonlnbậnrộn)cóthểbạnsẽnhận


thấymộtsốcácýtưởng(cácýtưởngnàyđãđượcchỉnhsửachophùhợpvớitrẻ
mớibiếtđi.)
Cấthộpdụngcụlàmbánhtrongbếp
Vừanấubếpvừađểmắttrơngchừngmộtembémớibiếtđilànhiệmvụvơcùng
khókhăn.Cólúcembé1tuổibằnglịngngồitrênghếcaohoặcngồitrênchiếc
bànnhỏvớimộtvàimónđồchơihoặcchútđồăntrongkhimẹđunnấu.Nhưng
sẽcólúcbéchỉmuốnđượcbấurịtlấymẹvàtheochânmẹlàmmọiviệc.Chạn
vàngănkéotủbếpđựngđầynhữngthứkhiếntrẻkhơngthểcưỡnglạiđược.
VậythìtạisaobạnkhơngchuẩnbịchotrẻHộpdụngcụlàmbánhriêngnhỉ?
Hãyđặtcácdụngcụlàmbếpkhơngthểvỡtrongrổnhựahoặcmộtchiếchộp
nhỏ.Hãycấthộpvàongănchạnvừatầmvớicủacon.Bécóthểchơivớicác
dụngcụnày,hoặcgiúpbạnnấunướnghoặclàmbánh.Hộpdụngcụlàmbánhcó
thểbaogồm:
Chảonướngbánh
Giáđựngbánh
Dụngcụcắtbánhquy
Giấylótbánh
Bátnhựahoặcbátnhơmto
Thìađongnước
Khaylàmbánh
Đĩađựngbánh
Cốcnhựa
Xẻngcaosuđểlậtbánh
Thìagỗ
ChuẩnbịsẵnHộpđồchơichobé
Mỗingàychúngtadànhrấtnhiềuthờigiantrongbếp,vìvậymộtngănchạnbếp

trốngvàvừatầmvớicủaconchínhlànơilýtưởngđểbécấtHộpđồchơicủa
mình-mộtchiếchộphoặcrổnhựađựngcácmónđồmàbécóthểchơimọilúc,
mọinơi.Trẻlớnhơnsẽrấtthíchcácmónđồchơitronghộp:bútchìmàu,bút
nhớdịng,sáchmàu,giấy,băngdính,giấydán,kéo,hồdán,giấythấmmựcvà
tem,bộtnặn…NhưngchọnđồchơiđểchovàoHộpđồchơichotrẻmớibiếtđi
sẽkhókhănhơnnhiều.Chắcchắnchúngtakhơngmuốnembé1tuổichơibăng
dínhvàbútnhớdịngnếukhơngcósựtrơngcoicẩnthậncủangườilớn.
CácmónđồtrongHộpđồchơiphảiđảmbảoantồnchotrẻmớibiếtđikhi
béchơimàngườilớnkhơngcầnphảigiámsátsítsao,vàcácmónđồđókhơng
nêntạoramớbịngbong(ítnhấtlàcũngkhơngbừabộnq.)Bạnhãythửđểý
xemembécủabạnthíchthứgìvàchothứđóvàohộp.Vídụ,nếubéthíchchơi
vớichaivànắpnhựa,hãyđặtmộtvàichainhựavàohộp(hãyđảmbảokích
thướcnắpchaisẽkhiếnbékhơngthểchovàomiệngnuốt.)Hầuhếttrẻmớibiết
điđềuthíchđượcxâyxâyđắpđắp,vìvậyhãyđặtvàimónđồhìnhkhốivàohộp,
vídụnhưvỏhộpngũcốc,ốngchỉ,vỏhộpsữachuavàlõicuộngiấyvệsinh.
RấtnhiềuýtưởngtrongcuốnsáchnàyphùhợpvớiHộpđồchơicủaembé
mớibiếtđicủabạn.TrongChương2,bạnsẽthấycácýtưởngvuichơithúvị.
Phầnlớntrẻđềuthíchchơitrịnàođónhưngtrẻsẽquantâmvàhammê
khámphátrịchơimới.ChỉcầnbạnthayđổicácmónđồtrongHộpđồchơicủa
trẻ,trẻsẽlnlnnhậnthấyđiềumớilạvàthúvị,giúpbévuivẻvàlnbận
chânbậntay.
Thùnghànhlývuivui
Thùnghànhlývuivuiđựngđầyquầnáovàbúpbêsẽkhơngchỉthơithúctrẻ
sángtạocácvởkịchmàcịnkhiếntrẻsaymêvớinhữngđiềuthúvịtrongthùng.
Hãychoquầnáongườilớn,giầydép,mũ,khăn,găngtayvàđồtrangsứcvào
thùng,hộpđồchơi,túinhựalớnhoặcthùngcác-tơngđểbétậpmặcđồchobúp
bê.Bạncũngcóthểchovàothùngnhữngbộquầnáocũ,váykiểuHawai,áovét,
mũchơibóngchày,váyphùdâu,bộđồngủ,tócgiả,ủng,dépbơngđitrongnhà
vàcảvínữa.Bạncóthểmuacácmónđồnàyvớigiácựcrẻtạicửahàngđồcũ,

hoặcmuaáochồngcơngchúa,quầnáochođộngvậttạicáccửahànggiảmgiá
saungàylễhộihóatrang.
Trẻmớibiếtđicóthểgặprắcrốikhinghịchkhóakéovànhữngchiếccúc
nhỏ,vìvậyhãynhớthaymiếngdánvelcro(2)hoặcthaycúcnhỏbằngcúctođể
nhữngngóntaynhỏxinhcủabédễdàngnắmđược.


Thùnghànhlývuivuiđựngđầyquầnáosẽlàmộttrongnhữngđồchơithúvị
nhấtmàbạncóthểđemđếnchocon.Consẽrấtthíchthúvàlnbậnrộncởivà
mặcquầnáochobúpbê,vàbiếtđâuthùnghànhlýđócũngchínhlàmộtphầnvơ
giáchovaidiễncủacontrongvởkịchnhiềunămsauđó.
Hộpđồchơidànhchongàymưa
Trơngnomtrẻsơsinh,trẻmớibiếtđivàtrẻmẫugiáocảngàycóthểkhiếnbạn
cảmthấymộtngàythậtlàdài,nhưngnhữngngàymưacóvẻdàihơnrấtnhiều.
Khithờitiếtxấuhoặckhiconbệnh,Hộpđồchơidànhchongàymưacóthểphá
vỡsựbuồntẻ.CácmónđồthúvịtrongHộpbaogồm:
Cácmónđồdùngmới(miếnghútẩm,bútnhớ,hộpthuốcmàu,giấydán
hoặcbộtnặn)
Mónđồchơimới(hoặcmónđồmàmộtthờigianrồibékhơngchơiđến)
Mộtcuốnsách,băngnhạchoặccuộnphimmới
Cácmónđồhóatrangđặcbiệt
Cácmảnhghépvàbảnghướngdẫnbéchơitrịchơimới(hãylắpsẵncác
mảnhghépvớinhau,chovàotúinhựatrongvàđặtsẵnvàoHộpđồchơicho
ngàymưa.)
BạnđừnglạmdụngHộpđồchơitrongngàymưanhé.Bésẽchỉhamthíchhộp
đồchơinàynếuhộpxuấthiệntrongnhữngdịpthậtđặcbiệt.Hãycấthộpđồchơi
vàonơiantồnvàchỉmangrachoconchơinếubạnnhậnthấyngàyhơmđódài
lêthê.
LàmHộpviệcnhàchocon
Dùbạnđilàmcảngàyhayởnhàtrơngcon,dùbạnlàbảomẫuchămsócbéhàng

ngàyhaymộtngườitrơngtrẻtheogiờ,chắcchắnsẽcólúcbạnphảihồnthành
việcnhàtrongkhibéluẩnquẩnbêncạnh.Đâylàlúcbạncóthểgiúpbéhọchỏi
vàghinhớýthứclàmviệcnhà.(Ngaycảcácembémớilẫmchẫmbiếtđicũng
rấtthíchcảmgiáclàbébiếtgiúpđỡngườikhác.)
BạncóthểlàmHộpviệcnhàbằngmộtchiếclọrỗng,hộpcàphêhoặcmột
chiếchộpnhỏrỗng.Sauđóhãycắtcácmẩugiấynhỏvàghitêntừngviệclàm
trêncácmẩugiấy.Cácembémớibiếtđirấtthíchlausànnhàhoặclautủlạnh


bằngmộtmảnhvảihoặcmiếngbọtbiểnẩm,hoặccấtkhănvàochạn,hoặcnhặt
đồchơivàcấtvàorổ.Bạnsẽsớmbiếtbégiỏiviệcgìvàkhiđóbéchỉcầnbạn
trợgiúpvàđểmắttrơngchừngmộtchútthơi.
Lnphiênđồchơichocon
Trongnhữngnămđầuđời,hầuhếtcácbéđềunhậnđượcrấtnhiềumónđồchơi
thúvịnhândịpsinhnhật,kìnghỉhoặccácdịpkhác.Chamẹrấttrântrọngýđịnh
tốtđẹpcủangườitặngq,nhưngdườngnhưbéđangcórấtnhiềuđồchơi.Tuy
nhiên,mónđồchơisángtạonhấtcũngkhócóthểníukéođượcsựhamthíchcủa
bénếunóhiệndiệnsuốtngày.Chỉcầnlnphiêncácmónđồchơitrongkhoảng
từbốnđếnsáutuần,chắchẳnbésẽthấymónđồchơiđómớilạ,vàbésẽlại
thíchthúchomàxem.
Hãychiađồchơicủabéthànhcácphầnnhỏ.(Hãyđểriêngmónđồchơibé
ưathíchranhé.)Sauđóđặtmộtphầnvàokhuvuichơicủabé,cấtcácphầncịn
lạivàohộpriêng,ghirõngàythángcáchộpnàysẽđượcđemrachobéchơi.
Nếubạnbècũngcóconnhỏtrạctuổibé,vậythìtạisaobạnkhơngtraođổiđồ
chơivớihọnhỉ?Hãylậpdanhsáchcácmónđồchơiđượctraođổivànhớlàhai
bênphảinhấttrívớicácđiềukiệntraođổitừtrướcnhé(vídụnhưtraođổitrong
baolâu,aisẽchịutráchnhiệmnếuđồchơibịvỡ…)
LàmHộpsaymêchobé
Cóngườitừngvígiờăntốilà“khoảngthờigiancựckỳnguyhiểm.”Bạnsẽhiểu
tạisaongườitalạivínhưthếkhicómộthoặchaiđứatrẻmớibiếtđiluẩnquẩn

quanhchânbạnsuốtbữatối!Đâychínhlàlúcbạnbậnbịunhất,cịnbémớibiết
đisẽchọnthờiđiểmnàylàlúcquậyphánhất!Giữamớbịngbongnày,bạn
khơngmonggìhơnlàcóthứgìđócóthểkhiếntrẻthơinghịchphá.Lúcnày,bạn
sẽkhólịngnghĩracáchoạtđộngsángtạochoconđược;vìvậy,hãychuẩnbị
trướcchoconmộtHộpsaymênhé.
Hãylậpngaydanhsáchcáchoạtđộngkhơngcầnđếncácvậtliệuđặcbiệt,
khơngmấtthờigianchuẩnbịhoặcdọndẹp,vàbạncũngkhơngcầnphảitrơng
chừnghoặcthamgiatrịchơivớicon.Hãyviếtcácýtưởngđóvàocáctấmthẻ
hoặcmảnhgiấynhỏvàđặtvàotrongvỏhộpcàphê.Bạncũngcóthểtrangtrí
thêmởmặtngồihộp,hoặcbọchộpbằngtranggiấymàcontựtơvẽhoặcghi
nguệchngoạc.Khiconnghịchngợmq(hoặckhiconkhơngcógìđểchơi)hãy
chọnmộttấmthẻtronghộpchoconnhé.ThamkhảothêmPhụlụcBđểxemcác
hoạtđộngphùhợpchoHộpsaymê.


Túiđồvuinhộn
Túiđồvuinhộnsẽgiúpbạnchủđộngnhữngkhiphảingồiđợiởphịngkhám,
hiệulàmtóchaynhàhàng.Hãymaythêmdảinútởmiệngtúivàcấtvàođócác
mónđồđặcbiệtmàconvẫnthíchchơi.Bạncóthểmượntạmcácmónđồcóthể
mangđitrongHộpđồchơi,hoặcmangtheocácmónđồnhư:
Búpbêvàquầnáo,chăn,chainhựavàphụkiệncủabúpbê.
Chuỗihạtmàbécóthểănđược(vídụhạtngũcốchoặcbánh
quygiịncólỗtrịnởgiữa,sauđólấykẹocamthảoxâucáchạt
hoặcbánhvàonhauthànhmộtchuỗi).
Mónđồchơiưathíchcủabé,gấunhồibơnghoặcchiếcchănmỏng.
Namchâmvàchiếcchảokimloạinhỏxíu
Vỏbaodiêmđểbéxếphìnhơtơ
Cácđồchơiđơngiảnbằnggỗ
Đồănnhẹ
Giấydánvàsổdángiấy

BạnhãyvậndụngkhảnăngsángtạocủamìnhkhichọncácmónđồchovàoTúi
đồvuinhộn.Bạncũngcóthểtựchođồchơivàotúiđểkhiếnconngạcnhiên,
hoặcđểcongiúpbạnchođồchơivàotúitrướckhirakhỏinhà.Chương6sẽ
cungcấpchobạnrấtnhiềuýtưởngcóthểgiúpbévuivẻvàbậnrộnmỗikhihai
mẹconphảirangồi.
Tìmkiếmcáchoạtđộngvàtrảinghiệmmới
Trẻcầncóthờigianmộtmìnhđểtựchơitrịchơimangtínhsángtạovàthời
gianđểkhámpháthếgiớixungquanhmàkhơngcầnđượclênlịchsẵn,nhưng
trẻcũngcầnbạnhướngdẫnchơicáchoạtđộngvàthamgiacáccuộcphiêulưu
mới.Đơilúccũngkhócóthểlàmviệcnàymộtcáchbấtngờ,vìvậybạncũng
nênlậpsẵnkếhoạch.Mỗingày,hãycốgắnglậpkếhoạchchomộthoặchaitrị
chơisángtạo,thúvị,thửthách(khơngnhấtthiếtphảilàtrịchơiqkhóhoặc
qlâu-chỉcầntrịchơinămphútcũngđủchobé).Hãyquyếtđịnhtrướcvềcác
trịchơinàyvàchuẩnbịsẵncácmónđồcầnthiết.


LẬPKẾHOẠCHCHOCÁCHOẠTĐỘNG
NhưtơiđãđềcậptrongcuốnPreschooler’sBusyBook,khơnglậpkếhoạchtức
làlậpkếhoạchđểthấtbại.Việcnàyhồntồnđúngđốivớicácvấnđềlớn(ví
dụnhưtiếtkiệmtiềnđểchoconđihọc)đếnvấnđềnhỏ(vídụcùngchơivới
con.)Trườngmẫugiáovàcáctrungtâmchămsóctrẻchuẩnbịchươngtrìnhdạy
họccẩnthậnnhằmđảmbảomỗingàytrẻđềucóthậtnhiềutrảinghiệm.Cólẽ
chamẹởnhàsẽkémchuđáohơnnhưngbạnđừngbaogiờbỏquatầmquan
trọngcủaviệclậpkếhoạchchocáchoạtđộngmớivàsángtạonhé.Aicũngcó
thểdễdàngmuahoặcmượncáccuốnsáchviếtvềhoạtđộngchobé.Tuynhiên,
cácýtưởngtrongcuốnsáchnàysẽchỉcógiátrịkhibạnápdụng.Nếubạn
khơnglậpkếhoạch,dùchỉlàmộtchút,rấtcóthểbạnsẽkhơngsửdụngđếncác
ýtưởngđóđâu.Dướiđâylàmộtsốchỉdẫngiúpbạnlậpkếhoạchchocáchoạt
động:
1. Đọctừngtrangsáchvàlậpkếhoạchhàngtuầnchocáchoạtđộngmàbạn

muốnápdụngtừngngàytrongtuần.(ÁpdụngmẫuKếhoạchHoạtđộng
hàngtuần).Bạncũngnênbổsungmộtvàihoạtđộngthaythếđểđềphịng
nhữngngàythờitiếtxấuhoặctrongtrườnghợpcáchoạtđộngtrongkếhoạch
khơngđemlạihiệuquả.
2. Vậndụngbảnkếhoạchhoạtđộnghàngtuầnđểliệtkêcácngunvậtliệu
cầnthiết,tìmkiếmhoặcmuasẵn.
3. Liệtkênhữngviệcbạncầnchuẩnbịtrướckhiconthamgiahoạtđộng.Vídụ
nhưtrộnmàu,chuẩnbịđồchơi…
4. Lậpkếhoạchcáchoạtđộngđặcbiệtchongườitrơngtrẻvàchuẩnbịsẵncác
vậtliệucầnthiết.Việcnàysẽgiúphọbiếtrằnghọkhơngnênchotrẻxem
truyềnhìnhcảngày.
5. Liệtkêcácýtưởnghayhomàbạncóthểthựchiệnbấtcứlúcnào.Hãy
chuẩnbịsẵnbảndanhsáchnàyphịngkhibạncóthờigianrảnhrỗingồidự
kiến.

TÍCHTRỮTỦĐỒCHƠICHOBÉ
Hầuhếtcáctrịchơitrongcuốnsáchnàyđềucầnđếncácngunvậtliệucơ
bản.Dướiđâylàmộtsốmónđồmàbạncầntíchtrữtrongtủđồthủcơng,dùbạn
sửdụngtủthậthaychỉlàmộtchiếchộpdướitầngtrệt.


Cácmónđồbạnnêncất:

Tấmlákimloại
Đĩakimloạihìnhtrịn
(nhiềukíchcỡ)
Bóngtrịn(bónggơn,bóng
bàn,bóngtennít)
Giỏđựngtráicây
Nắpchai

Hộp
Tấmnilơngcótúikhí
Cúcáo
Nến
Bìacáctơng
Catalog
Ngũcốcvàmìkhơ
Vỏhộpngũcốc


Đũa
Vỏlonsạch
Loncàphêcónắp
Phinlọccàphê
Đồngxu
Túigiấy(nhiềukíchcỡ)
Kẹpgiấy
Baogiấyđựngchén
Đĩa/ly/bátgiấy
Cácmảnhgiấy
Khăngiấy/lõicuộngiấyvệ
sinh
Ảnhngườithânvàbạnbè
Quảthơng
Bát,nắpvàchainhựa
Bìnhsữabằngnhựa


Hộpsữachuabằngnhựa
hoagiấy

Hộpđựngcótaycầm
Nútbần(nútchai)
Bơnggịn
Gậyđánhbóngbằngbơng
Cácmảnhvảibơng
Hộpđựngtãlót
Đậukhơ
Mìkhơ(hìnhdạngvàkích
thướckhácnhau)
Bútnhớdịng
Hộpđựngtrứng
Vỏtrứng
Phongbì
Cácmiếngvải


Lôngvũ
Vảinỉ
Hộpđựngphim
Thiệpmừng(thiệpcũ)
Lọvànắplọ
Bỏngngô
Quekem
Cácđoạnruy-băng
Gạo(sống)
Cácviênđá
Chaikhửmùi(rỗng)
Dâychun
Hộpđựnggiavị(rỗng)
Giấyráp

Khăn(vảithe)


Vỏsị,vỏhến
Hộpđựnggiầycónắp
Chainướccóga(rỗng)
Thưrác
Cácđồvậtlớn,nhẹđểbé
nânglênvàbêhoặcvác
Cácloạinắp
Quyểntạpchí
Hộpbánhbằngkimloại
Nắpcanđựngnướcép
Báogiấy
Quyểnlịchcũ
Quầnáocũvàphụkiệnđể
béchơitrịmặcđồchobúp
bê
Tạpchícũ
Găngtay,tất,găngtayhở


ngóncũchobúpbê
Chăncũ
Sổđiệnthoạicũ
Bànchảiđánhrăng(cũ)
Vỏhộpđựngmàu
Chaixịt
Chainướcsốthoặcchai
đựngmùtạt(đãhếtvàsạch

sẽ)
Tem
Cácloạigiấydán
Dâybện
Quenhựaquấyđồuống
Chỉ
Ốngchỉ
Tăm


Cácmẩugỗ
Cácmẩugiấygóiq
Lenvụn
Cácmónđồcầnmua:

Áokhốcngồi(hoặcáosơ
micũ)
Quảkhícầu
Hạtcườm(hạttodànhcho
trẻtừ1đến3tuổi)
Quảchng
Phấn
Kéodùngđượcchotrẻ
Bìnhxịt
Giấymàu
Kẹpquầnáo(loạicólịxo)
Giấybóngkínhmàu


Giấythủcơngnhiềumàu

Namchâm
Phấnmàugiấykếp
Dâychun
Sơnphếtlênvải
Phẩmmàu
Hạtóngánh
Súngbắnkeo
Keodán
Mắtnhựa
Thiếtbịđụclỗ
Phiếulàmmụclục
Hồnước
Namchâmdẻodạngtấm
Băngdính


Kẹpgiấy
Giấylótcốc,đĩa
Miếngchặngiấy
Bútchìmàu
Gọtbútchì
Bútchì
Bútbi
Dụngcụlàmsạchống
Tấmlótgiấyđểghichép
Quảtrứngnhựa
Ngùlen(quảcầunhỏtrên
mũlen)
Kẹocaosu
Thướckẻ

Miếngbọtbiển
Dậpghim


Giấydán
Ốnghút
Màuvàchổiqtmàu
Khăngiấy
Băngtrắng
Bútnhớdịngxóađược
Thìagỗ
Túinhựatrong
BÉCĨNÊNXEMTRUYỀNHÌNHKHƠNG?
Nhiềunămquangườitavẫntranhluậnsơinổivềảnhhưởngcủachươngtrình
truyềnhìnhđốivớitrẻem.Dùembénhàbạnvẫncịnnhỏvàchưađếnlúcbạn
phảibậntâmvềvấnđềconxemtruyềnhình,nhưnghãylnnhớrằngđólàvấn
đềmàbạnsẽcầnphảisuynghĩcẩntrọngtrongnhữngnămtiếptheo.
NhưtơiđãnóitrongcuốnThePreschooler’sBusyBookvấnđềthenchốt
giữatrẻ-em-và-truyền-hìnhkhơngphảilàviệcconxemtruyềnhìnhqnhiều,
bởichúngtacóthểkiểmsốtthờilượngtrẻxem.Tơiquantâmhơnđếncáchcha
mẹsửdụngkênhtruyềnhìnhvàviệctrẻkhơnglàmkhitrẻxemtruyềnhình.
Ngườitrơngtrẻthườngbậttivichotrẻxem,nhưngthóiquenxemtivicóthể
gâynghiệnchocảchamẹvàbé.Tốthơnlàbạnnêndànhthờigianđểcùngchơi,
đọcsách,đidạo,trịchuyện,vẽtranh,làmđồthủcơngvớicontrongnhữngnăm
đầuđờicủabé.
Nhưngtivivẫnlnhiệnhữu,bấtkểchúngtathíchhaykhơng.Chamẹcó
nhiệmvụsửdụngtiviđúngcách,saochotivihữuíchvớisựpháttriểncủacon


vàmốiquanhệgiữachamẹvàconcái.Vậychamẹphảilàmthếnào?Trước

hết,hãychọnlọckênhtruyềnhìnhchoconxem.Chươngtrìnhtruyềnhìnhhay
cóthểkhiếntrẻhamhọchỏivàmởrộngkiếnthứccủatrẻ.Khitrẻlớnhơn,
chươngtrìnhnhưSesameStreet(3)cóthểgiúpbéchuẩnbịsẵnsàngtrướckhiđi
học.Hãylựachọnthơngminh.Hãytìmkiếmcácchươngtrìnhhoặcđoạnphim
cóthểhướngdẫnvàcủngcốnhữnggiátrịvàngunlýmàbạnmuốnconghi
nhớ.
Thứhai,hãyhạnchếthờilượngconxemtruyềnhìnhmỗingày.Hãynhớ
rằnglúcconxemtivichínhlàlúcconkhơngdànhthờigianđểthựchiệncác
hoạtđộnggiàugiátrịhơn,vídụnhưchơitrịchơi,đọcsách(hoặcđượcđọccho
nghe)hayvậndụngkhảnăngsángtạocủamìnhvàocáchoạtđộngkhác.
Thứhai,hãycùngconxemtivimỗikhicóthờigian.Hầuhếtcácchương
trìnhđềudiễntiếnnhanhqmứctậptrungcủakhángiảnhí.Nhưngbétừ1đến
3tuổisẽkhóbắtkịpnộidungchươngtrình;hơnnữatrẻkhócóthểcóthờigian
nghĩxemchươngtrìnhđangchiếucáigì.Khixemcùngcon,bạnsẽtạođượcsự
kếtnốicầnthiếtgiữaconvànộidungchươngtrình.Vàconsẽhiểuhơnvềhình
ảnhmìnhđangxemnếubạnnhắcchoconnhớđếncácsựviệc,tìnhhuốngtrong
đờithực.
Cuốicùng,hãylàmtấmgươngsángchoconnoitheo.Hãychoconthấyrằng
bạnmuốnđượcđọcsách,chơitrịchơihoặctrịchuyệnvớiconhơnlàxemtivi.
Đừngtrơngđợiconsẽhạnchếthờigianxemtivivàchọnkênhtruyềnhìnhphù
hợpnếubạnhànhxửngượclại.Bạnhãynhớnhé,trẻnhỏhọchỏitừhànhđộng
hơnlàtừlờinóicủangườilớn.

ĐƠILỜIKHUYẾNKHÍCH
Niconlànhiệmvụvơcùnglớnlaovànhiệmvụđósẽđemlạicho
bạnvơsố“phầnthưởng”-rấtnhiềuphầnthưởngsẽđếnvớibạnsau
nhiềunămvấtvả.Nhưngmỗingàychamẹđềucóthểnhậnđượcrất
nhiềunhững“phầnthưởngngọtngào”từcon:lầnđầutiênconcườivớibạn,từ
đầutiênconnóiđược,bướcđiđầutiêncủacon,cáiơmâuyếmcủaconvà
nhữngviệcđánguvơcùngmàconlàmkhiếnbạnphảikểngaychoơngbàcủa

bénghe.Bạncũngsẽnhậnthấynhữngthayđổicủachínhmìnhkhiconlớndần
từgiaiđoạnsơsinh,rồilẫmchẫmbiếtđivàđếntuổiđilớpmẫugiáo.Bạnsẽ
trưởngthànhhơn,họchỏiđượcnhiềuđiềumớimẻ(phầnnhiềulàvềchínhbạn)
vàbạnsẽkiênnhẫnhơnbaogiờhết.


Nếubạnđangnimộtđứatrẻđếntuổihọcmầmnonvàmộtđứatrẻmới
biếtđi,hoặcmộtđứatrẻmớibiếtđivàmộtembésơsinh,hoặccảbaembénày
(cóthểnhiềuhơnnữa)cùnglúc,tháchthứcvớibạnmỗingàysẽcànglớnhơn.
Cóthểbạnsẽkhơngđượcđirangồithườngxunnhưmongđợihoặclàm
nhữngviệcthúvịmàbạnmuốnđượctựlàmvớitừngtrẻ,nhưngnếubạnđọc
cuốnsáchnày,tơitinrằngbạnsẽxửlýđượctháchthứcđó.Hãytrântrọng
nhữnggìbạnđượctrao,sốngtíchcựcvàthựchiệncơngviệctốtnhấtmàbạncó
thểlàmmỗingày.(Rồiconsẽtrưởngthànhthơi–tơihứavớibạnlànhưthế
đấy!)
Cóphảichỉcómộtcáchđểnidạynhữngđứatrẻvuivẻ,khỏemạnh,tựtin
vàgiỏigiangkhơng?Ồ,khơngđâu.Nhưngnếubạntạochoconcáchoạtđộng
đơngiảnvàthúvị,nếubạnquantâmđếnniềmvuivàkĩnănghọchỏicủacon
hơnlàvẻhiệndiệncủangơinhà,nếubạntrịchuyệnvớiconbằngngơnngữcủa
con,bạnsẽđiđúnghướngđểđạtđượcmụctiêutrên.Consẽđượcchuẩnbịtốt
hơntrướckhiđimẫugiáovàtrướckhibướcvàothếgiớirộnglớn.Trongq
trìnhnày,bạnsẽgiúpconcóđượcthậtnhiềukỉniệmthơấutươiđẹp.

Kếhoạchhoạtđộnghàngtuần
Tuần: