skkn lịch sử trung học phổ thông

Sáng kiến kinh nghiệm
THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến
TỔ CHỨC TIẾT HỌC NGỒI KHƠNG GIAN LỚP HỌC CHO HỌC SINH TRƯỜNG
THPT MỸ LỘC TRONG VIỆC XÂY DỰNG CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP LIÊN MƠN
“PHÁT HUY TRUYỀN THỐNG U NƯỚC TRÊN QUÊ HƯƠNG NAM ĐỊNH”
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến
Chương trình Giáo dục cơng dân lớp 10, Lịch sử lớp 10.
3. Thời gian áp dụng sáng kiến: Năm học 2016-2017; Năm học 2017-2018
4. Tác giả
MỤC LỤC
Nội dung
I. ĐIỀU KIỆN HỒN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN

Trang
3

II. MƠ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
2. Mơ tả giải pháp sau khi có sáng kiến
2.1. Cơ sở lí luận
2.2. Xây dựng chủ đề tích hợp liên môn “Phát huy truyền thống yêu
nước trên quê hương Nam Định”
2.2.1. Nội dung và thời gian thực hiện chủ đề
2.2.2. Mục tiêu của chủ đề
2.2.3. Ý nghĩa của việc tổ chức tiết học ngồi khơng gian lớp học cho
học sinh trường THPT Mỹ Lộc thông qua xây dựng chủ đề tích hợp
liên mơn.
2.2.4. Kế hoạch thực hiện chủ đề
2.2.5. Tiến trình tổ chức các hoạt động học tập chủ đề
2.3. Tổ chức các tiết học ngồi khơng gian lớp học cho học sinh trường

THPT Mỹ Lộc trong việc xây dựng chủ đề tích hợp liên mơn “Phát huy
truyền thống yêu nước trên quê hương Nam Định”
2.3.1. Hướng dẫn học sinh tự nghiên cứu, tự tìm hiểu các tài liệu có liên
quan để hồn thành nhiệm vụ học tập trong dự án.
2.3.2. Tổ chức tiết học ngồi khơng gian lớp học cho học sinh trường
THPT Mỹ Lộc qua hoạt động tham quan dã ngoại tại khu di tích lịch
sử văn hóa Đền Trần – Chùa Tháp.
2.3.3. Tổ chức hoạt động ngoại khóa giao lưu tun truyền chủ đề tích
hợp liên môn “Phát huy truyền thống yêu nước trên quê hương Nam
Định” cho học sinh trường THPT Mỹ Lộc trong tiết chào cờ đầu tuần.
2.3.4. Một số hoạt động tuyên truyền, phổ biến ngồi khơng gian lớp
học cho học sinh trường THPT Mỹ Lộc, năm học 2017-2018.
2.3.5. Kết quả đạt được qua q trình tổ chức các tiết học ngồi khơng

4
4
5
5
6

1

6
7
8

9
11
14

14
19

21

22
22


Sáng kiến kinh nghiệm
gian lớp học cho học sinh trường THPT Mỹ Lộc trong việc xây dựng
chủ đề tích hợp liên môn “Phát huy truyền thống yêu nước trên quê
hương Nam Định”
2.2.6. Một số lưu ý trong quá trình tổ chức các tiết học ngồi khơng
gian lớp học cho học sinh trường THPT Mỹ Lộc
III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI
III.1. Kết quả đạt được hiện nay so với thực tế trước khi áp dụng sáng
kiến.
III.2. Hiệu quả về kinh tế
III.3. Hiệu quả về mặt xã hội
III.4. Tính kế thừa, điểm mới và tính phổ biến của sáng kiến
IV. CAM KẾT KHÔNG SAO CHÉP HOẶC VI PHẠM BẢN QUYỀN
Các sản phẩm của học sinh
Sản phẩm của nhóm 3, 4
Một số hoạt động năm học 2017-2018
Bài thuyết trình của nhóm 1
Bài thuyết trình của nhóm 2
Bài hùng biện của nhóm 5
Bài thuyết minh về Đền Trần nhóm 6
Phụ lục

Tư liệu tham khảo

2

23
24
24
24
25
25
26
27
27
36
40
44
48
51
54
62


Sáng kiến kinh nghiệm

I. ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN
Theo Luật Giáo dục số 38/2005/QH11, Điều 28 quy định: “Phương pháp giáo dục
phổ thơng phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù
hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả
năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác
động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”

Hội nghị Trung ương 8 khóa XI, Đảng ta đã đề ra Nghị quyết số 29/NQTW ngày
4/11/2013 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu cơng
nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa và hội nhập quốc tế. Một trong những mục tiêu cơ bản của Nghị quyết đó là:
Giáo dục con người Việt Nam phát triển toàn diện và phát huy tốt nhất tiềm năng, khả
năng sáng tạo của mỗi cá nhân; yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và
làm việc hiệu quả. Đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể chất,
hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định
hướng nghề nghiệp cho học sinh. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng
giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kỹ
năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học,
khuyến khích học tập suốt đời.
Thực hiện Cơng văn số 5555/BGĐT-GDTrH ngày 8/10/2014 về việc hướng dẫn
sinh hoạt chuyên môn về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá; về tổ
chức các hoạt động chuyên môn của trường trung học/trung tâm giáo dục thường
xuyên qua mạng; các công văn hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học hằng
năm. Theo đó, thay cho việc dạy học đang được thực hiện theo từng bài/tiết trong sách
giáo khoa như hiện nay, các tổ/nhóm chun mơn căn cứ vào chương trình và sách
giáo khoa hiện hành, lựa chọn nội dung để xây dựng các chủ đề dạy học trong mỗi
môn học và các chủ đề tích hợp liên mơn phù hợp với việc sử dụng phương pháp dạy
học tích cực trong điều kiện thực tế của nhà trường. Trên cơ sở rà soát chuẩn kiến
thức, kĩ năng, thái độ theo chương trình hiện hành và các hoạt động học dự kiến sẽ tổ
chức cho học sinh theo phương pháp dạy học tích cực, xác định các năng lực và phẩm
chất có thể hình thành cho học sinh trong mỗi chun đề đã xây dựng. Các kiến thức
liên mơn có thể nằm ở chương trình của các lớp khác nhau và đều có thể được lựa
chọn để xây dựng thành các chủ đề dạy học tích hợp liên mơn. Tùy vào điều kiện,
hồn cảnh cụ thể, nhà trường có thể xây dựng các chủ đề tích hợp liên mơn phù hợp.
Thực hiện Công văn số 1282/SGDĐT Nam Định về việc tập huấn giáo viên THPT,
GDTX về việc tổ chức dạy học các chủ đề tích hợp, liên mơn. Trên tinh thần tập huấn
do Sở GD và ĐT Nam Định tổ chức vào ngày 23 và 24 tháng 11 năm 2015, chúng tôi

đã tiến hành xây dựng một số chủ đề liên môn trong lĩnh vực khoa học xã hội như:
Chủ đề Môi trường và sự phát triển bền vững (kết hợp giữa mơn Địa lí lớp 10 và

3


Sáng kiến kinh nghiệm
GDCD lớp 10); Chủ đề Công nghiệp hóa, hiện đại hóa (kết hợp giữa mơn Địa lí lớp 10
và môn GDCD lớp 11)… và Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam (kết hợp
giữa môn Lịch sử lớp 10 và môn GDCD lớp 10).
Năm học 2016-2017, năm học 2017-2018 thực hiện kế hoạch năm học của trường
THPT Mỹ Lộc, Hướng dẫn giảng dạy môn học của Sở GD&ĐT và kế hoạch của tổ,
nhóm chun mơn, nhằm đáp ứng yêu cầu về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và
đào tạo theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh. Chúng tôi đã
mạnh dạn xây dựng kế hoạch thực hiện chủ đề tích hợp liên mơn giữa mơn Lịch sử
lớp 10 Bài 28 Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến, tiết lịch
sử địa phương lớp 10 và môn GDCD lớp 10 Bài 14 Công dân với sự nghiệp xây dựng
và bảo vệ Tổ quốc, thành chủ đề chung: “Phát huy truyền thống yêu nước trên quê
hương Nam Định”.
Việc xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học theo chủ đề tích hợp
liên mơn: “Phát huy truyền thống yêu nước trên quê hương Nam Định” cho học sinh
Trường THPT Mỹ Lộc trong năm học 2016-2017 và năm học 2017-2018 đã phát huy
được vai trò tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh trong quá trình thực hiện các
hoạt động của chủ đề. Đặc biệt thông qua việc tổ chức các tiết học, các hoạt động
ngồi khơng gian lớp học như hoạt động tham quan, dã ngoại tại khu di tích lịch sử,
văn hóa Đền Trần, Chùa Tháp; hoạt động tự tìm hiểu về truyền thống yêu nước của
dân tộc Việt Nam, truyền thống yêu nước trên quê hương Nam Định và địa phương
Mỹ Lộc để phục vụ cho dự án; hoạt động ngoại khóa giao lưu, tun truyền về chủ đề
tích hợp “truyền thống yêu nước trên quê hương Nam Định” cho học sinh toàn trường
trong tiết chào cờ đầu tuần”; hoạt động phổ biến Ngày Pháp luật Việt Nam; hoạt động

kỉ niệm 72 năm “Ngày truyền thống phòng, chống thiên tai” Việt Nam. Học sinh đã
phát triển các năng lực và phẩm chất như: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng
lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác theo nhóm, năng lực tự quản lí, năng lực vận
dụng các kiến thức liên môn phục vụ bài học, năng lực sáng tạo, năng lực sử dụng
ngôn ngữ, công nghệ thông tin và truyền thông; các năng lực chuyên biệt: năng lực tự
nhận thức, tự chịu trách nhiệm và tự điều chỉnh hành vi cho phù hợp với pháp luật và
chuẩn mực đạo đức xã hội; các phẩm chất như: yêu gia đình, u q hương, đất nước;
có trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường tự nhiên;
sống tốt và làm việc hiệu quả.
Từ những lí do trên tơi đã xây dựng sáng kiến kinh nghiêm là: Tổ chức tiết học
ngồi khơng gian lớp học cho học sinh trường THPT Mỹ Lộc trong việc xây dựng
chủ đề tích hợp liên mơn “Phát huy truyền thống yêu nước trên quê hương Nam
Định” với mong muốn được chia sẻ những kinh nghiệm trong quá trình xây dựng,
thực hiện chủ đề tích hợp liên mơn và việc tổ chức các hoạt động ngồi khơng gian lớp
học cho học sinh trung học phổ thông, tới bạn bè, đồng nghiệp.
II. MƠ TẢ GIẢI PHÁP
1. Mơ tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến

4


Sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng việc giảng dạy bộ môn giáo dục công dân thường được coi là khô
khan cứng nhắc, “khó, khổ”, nặng về lí thuyết; các tiết thực hành chủ yếu diễn ra trên
lớp, học sinh làm bài thực hành thơng qua các tình huống do giáo viên cung cấp hoặc
do tự liên hệ. Hầu hết các chủ để của bộ môn mới chỉ dừng lại ở việc lồng ghép các
kiến thức có liên quan: giáo dục ý thức đạo đức, giáo dục tư tưởng đạo đức và phong
cách Hồ Chí Minh, giáo dục truyền thống, giáo dục pháp luật, bảo vệ môi trường…
Các tiết học trên lớp cịn nặng về lí thuyết, chủ yếu là thuyết trình, đơi khi cịn
mang tính áp đặt từ người thày đơn lẻ, thậm trí khi tiết học kết thúc có những học sinh

trầm trồ khen thày, cô dạy hay thật nhưng rồi “chữ thày lại trả cho thày”. Do đó việc
giảng dạy bộ môn chưa thực sự hiệu quả, chưa thể hiện được tâm tư tình cảm, nguyện
vọng ước muốn của học sinh; chưa phát huy được khả năng khám phá, khả năng tự
học, tự nghiên cứu cũng như chưa phát huy được các phẩm chất yêu gia đình, quê
hương, đất nước, phát huy các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc; chưa phát huy
hết hiệu quả của sự phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong tổ, nhóm chun mơn
và các lực lượng giáo dục trong nhà trường như ban giám hiệu, đoàn thanh niên, giáo
viên bộ môn, giáo viên chủ nhiệm và các lực lượng giáo dục khác.
Trong các năm học gần đây, nhà trường đã có kế hoạch và triển khai các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhưng chủ yếu gắn với các chủ đề hàng tháng theo các
ngày lễ lớn trong năm. Hoặc mới chỉ dừng lại ở việc tổ chức hoạt động ngồi giờ lên
lớp cho từng mơn học riêng biệt nên chưa phát huy được khả năng vận dụng kiến thức
liên môn của học sinh trong việc giải quyết các vấn đề thực tiễn đặt ra.
Xuất phát từ tình hình thực tế của học sinh nhà trường: đa số các em là học sinh
nông thôn, hầu hết các em đều có ý thức học tập, tu dưỡng và rèn luyện đạo đức nhưng
do điều kiện gia đình cịn khó khăn nên ít được tham gia các hoạt động giao lưu, trải
nghiệm, chưa mạnh dạn, thiếu tự tin trong giao tiếp, trong trình bày một vấn đề trước
lớp, trước đám đơng. Trong hoạt động hình thành các kiến thức mới và hoạt động củng
cố luyện tập thuộc hầu hết các môn học ở nhà trường thường bó hẹp trong khơng gian
lớp học.
Xuất phát từ yêu cầu về đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá theo
định hướng phát triển các năng lực và phẩm chất của học sinh, để học tập môn GDCD
đạt kết quả cao, tạo hứng thú học tập của học sinh với bộ môn GDCD và để góp phần
thực hiện được mục tiêu của giáo dục Việt Nam là hình thành nhân cách con người
Việt Nam phát triển tồn diện. Tơi đã mạnh dạn chọn chủ đề này để nghiên cứu.
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến
2.1. Cơ sở lí luận
* Quan niệm về tích hợp liên mơn
Tài liệu tập huấn về dạy học tích hợp liên mơn/ Vụ Giáo dục Trung học có viết:
Dạy học tích hợp liên mơn là dạy học những nội dung kiến thức liên quan đến hai hay

5


Sáng kiến kinh nghiệm
nhiều mơn học. "Tích hợp" là nói đến mục tiêu của hoạt động dạy học còn "liên môn"
là đề cập tới nội dung dạy học.
Ở mức độ thấp lồng ghép những nội dung giáo dục có liên quan vào q trình dạy
học một mơn học.
Mức độ tích hợp cao: xử lí các nội dung kiến thức trong mối liên quan với nhau,
bảo đảm cho học sinh vận dụng được tổng hợp các kiến thức để giải quyết các vấn đề
trong học tập, trong cuộc sống, đồng thời tránh việc học sinh phải học lại nhiều lần
cùng một nội dung kiến thức ở các môn học khác nhau.
* Quan niệm về tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp
Điều 24, Điều lệ trường Trung học quy định: “… Hoạt động GDNGLL do nhà trường
phối hợp với các lực lượng giáo dục ngoài nhà trường tổ chức, bao gồm hoạt động
ngoại khóa về khoa học, văn học, nghệ thuật, thể dục, thể thao nhằm phát triển năng
lực toàn diện của học sinh và bồi dưỡng học sinh có năng khiếu; các hoạt động vui
chơi, tham quan, du lịch, giao lưu văn hóa; các hoạt động giáo dục mơi trường; các
hoạt động lao động cơng ích; các hoạt động xã hội; các hoạt động từ thiện phù hợp với
đặc điểm sinh lý lứa tuổi học sinh”.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp học làm cơ sở cho các em bổ sung và hoàn
thiện những tri thức đã học trên lớp, liên hệ, vận dụng các kiến thức đã học với thực tế
cuộc sống trong cộng đồng.
Hoạt động giáo dục ngồi giờ lên lớp học có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với hoạt
động tự giáo dục, tự rèn luyện của học sinh. Ở lứa tuổi này các em rất thích và khát
khao hoạt động, có tính năng động, tự lập, tự vươn lên học làm người; các em rất thích
tự khẳng định mình trước tập thể. Vì vậy, hoạt đơng giáo dục ngồi khơng gian lớp học
là môi trường tốt nhất để các em thể hiện khả năng của mình, giúp cho nhà trường định
hướng được quá trình giáo dục nhằm thực hiện tốt mục tiêu đào tạo của cấp học, góp

phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đổi mới nội dung phương pháp dạy và
học, là cầu nối tạo ra mối liên hệ hai chiều giữa nhà trường và xã hội. Là điều kiện và
phương tiện để huy động sức mạnh cộng đồng cùng tham gia vào quá trình phát triển
giáo dục của nhà trường.
2.2. Xây dựng chủ đề tích hợp liên mơn “Phát huy truyền thống yêu nước trên
quê hương Nam Định”
2.2.1. Nội dung và thời gian thực hiện chủ đề
* Mạch kiến thức của chủ đề
Sự hình thành truyền thống yêu nước
Quá trình phát triển và tơi luyện truyền thống u nước Việt Nam thời phong
kiến.
Những biểu hiện của lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam. Đặc trưng nổi bật
của truyền thống yêu nước Việt Nam thời phong kiến
Truyền thống yêu nước Việt Nam trên quê hương Nam Định
Trách nhiệm của học sinh trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

6


Sáng kiến kinh nghiệm
* Thời gian thực hiện chủ đề
Thời điểm thực hiện chủ đề: Học kì II lớp 10 năm học 2016-2017 và năm học
2017-2018.
Thời gian thực hiện chủ đề: 5 tiết trong đó có 1 tiết thực hiện hoạt động khởi
động, thành lập nhóm và giao nhiệm vụ trên lớp; 3 tiết tổ chức cho học sinh tham
quan, dã ngoại tại khu di tích lịch sử văn hóa Đền Trần – Chùa Tháp, Nam Định và 1
tiết ngoại khóa, giao lưu tun truyền với học sinh tồn trường trong tiết chào cờ đầu
tuần.
Để thực hiện chủ đề tích hợp trên, tơi đã tổ chức các tiết học ngồi không gian
lớp học cho học sinh khối 10 năm học 2016 – 2017 thơng qua các hình thức: Tham

quan, dã ngoại tại khu di tích lịch sử văn hóa Đền Trần – Chùa Tháp và tổ chức ngoại
khóa, giao lưu, tuyên truyền về chủ đề tích hợp “Phát huy truyền thống yêu nước trên
quê hương Nam Định” trong tiết chào cờ thứ hai đầu tuần và hướng dẫn học sinh tự
tìm hiểu, tự sưu tầm các tài liệu để hồn thành dự án học tập; Năm học 2017-2018 tổ
chức tiết học nhằm tổ chức hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam và hoạt động kỉ
niệm 72 năm “Ngày truyền thống phòng, chống thiên tai” Việt Nam.
2.2.2. Mục tiêu của chủ đề
* Về kiến thức: Qua chủ đề học sinh nắm được
Hiểu được truyền thống yêu nước là truyền thống quý báu nhất của dân tộc Việt
Nam
Nắm được quá trình hình thành, phát triển và tôi luyện của truyền thống yêu
nước Việt Nam thời phong kiến, nắm được các biểu hiện của lịng u nước Việt Nam
Xác định và lí giải được đặc trưng của truyền thống yêu nước Việt Nam thời
phong kiến là đấu tranh chống giặc ngoại xâm
Nắm được những biểu hiện cụ thể của truyền thống yêu nước Việt Nam trên quê
hương Nam Định
Biết được trách nhiệm của học sinh trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
* Về kỹ năng
Rèn luyện kĩ năng thuyết trình một nội dung học tập
Kĩ năng giao tiếp, ứng xử, làm việc nhóm
Kĩ năng sưu tầm tư liệu lịch sử, tư liệu văn học phục vụ bài học
Kĩ năng so sánh, phân tích, đánh giá, sâu chuỗi các nội dung về truyền thống
yêu nước của dân tộc Việt Nam
Kĩ năng xử lí tình huống, kĩ năng tư duy phê phán hành vi ảnh hưởng xấu đến an
ninh đất nước.
* Về thái độ
Bồi dưỡng tình yêu gia đình, yêu quê hương, đất nước
Tự hào về truyền thống tốt đẹp của quê hương mình, đất nước mình
Có ý thức học tập và rèn luyện để góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
quê hương đất nước.

* Các năng lực, phẩm chất cần hình thành cho học sinh thơng qua chủ đề
Về năng lực

7


Sáng kiến kinh nghiệm
Năng lực chung
Năng lực tự học: Thông qua việc học sinh tiếp nhận các nhiệm vụ học tập mà
giáo viên chuyển giao để nghiên cứu, thông qua việc đi khảo cứu các tư liệu lịch sử ở
Nam Định thể hiện rõ nét truyền thống yêu nước, thông qua việc tìm hiểu các di tích
lịch sử và văn hóa Trần
Năng lực giao tiếp: xác định được mục đích giao tiếp, chủ động giao tiếp với bạn
bè, thầy cô, với những người xung quanh. Biết lựa chọn nội dung giao tiếp, biết tôn
trọng, lắng nghe, biết kiềm chế, tự tin khi nói trước đơng người.
Năng lực giải quyết vấn đề: thu thập và làm rõ các thơng tin có liên quan đến
chủ đề “truyền thống yêu nước trên quê hương Nam Định”; đề xuất những kế hoạch và
hành động cụ thể trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.
Năng lực hợp tác theo nhóm: tự nhận trách nhiệm và vai trị của mình trong hoạt
động chung của nhóm; phân tích được các cơng việc cần thực hiện để hồn thành
nhiệm vụ đáp ứng được mục đích chung, đánh giá khả năng của mình có thể đóng góp
thúc đẩy hoạt động của nhóm.
Năng lực tự quản lí: Đánh giá được ảnh hưởng của các yếu tố tác động đến
hành động và việc làm của mình trong học tập và trong cuộc sống. Tự nhận ra và điều
chỉnh được một số hạn chế của bản thân trong học tập, lao động, sinh hoạt ở nhà, ở
trường, ở địa phương
Năng lực vận dụng các kiến thức liên môn phục vụ bài học: Biết vận dụng các
kiến thức liên môn giữa Lịch sử, Giáo dục cơng dân, Ngữ văn, Giáo dục quốc phịng
an ninh, Tin học để giải quyết các nhiệm vụ học tập
Năng lực sáng tạo: Có được những ý tưởng độc đáo, sáng tạo trong thể hiện sản

phẩm học tập, trong tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hoạt động ngoại khóa.
Năng lực chuyên biệt
Năng lực tự nhận thức, tự chịu trách nhiệm và tự điều chỉnh hành vi cho phù
hợp với pháp luật và chuẩn mực đạo đức xã hội
Khả năng quan sát và chỉ ra những biểu hiện của truyền thống yêu nước của dân
tộc Việt Nam
Khả năng làm việc theo nhóm: sử dụng tranh ảnh, nêu được những biểu hiện và
nét đặc trưng của truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam
Phân tích được mối liên hệ, ảnh hưởng, tác động giữa các nội dung, vấn đề của
truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam…
Về phẩm chất: Yêu gia đình, yêu quê hương, đất nước; nhân ái khoan dung; có
trách nhiệm với bản thân, cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường tự nhiên; thực
hiện nghĩa vụ đạo đức tôn trọng, chấp hành kỉ luật, pháp luật; sống tốt và làm việc hiệu
quả.
2.2.3. Ý nghĩa của việc tổ chức tiết học ngồi khơng gian lớp học cho học sinh
trường THPT Mỹ Lộc thông qua xây dựng chủ đề tích hợp liên mơn.
Tổ chức các hoạt động đưa học sinh ra ngồi khơng gian lớp học trong việc
xây dựng chủ đề tích hợp liên mơn“ Phát huy truyền thống yêu nước trên quê
hương Nam Định” có ý nghĩa:

8


Sáng kiến kinh nghiệm
Ngồi việc xây dựng chủ đề tích hợp trên để tránh tình trạng trùng lặp về nội
dung, tránh việc cả 2 môn học đều tổ chức dạy học, giảm được thời gian học tập cho
học sinh, qua đó khắc phục được tình trạng thiếu sự liên hệ, tác động giữa kiến thức
lịch sử và giáo dục công dân; Học sinh có thể vận dụng kiến thức của môn Lịch sử và
môn Giáo dục công dân trong việc nhận thức và thực hiện trách nhiệm của mình trong
việc xây dựng và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Tạo điều kiện để đổi mới phương pháp dạy học, đa dạng hóa các hình thức tổ
chức dạy học, học sinh được hoạt động, được tự học và tự nghiên cứu thơng qua đó
góp phần hướng tới hình thành các năng lực, phẩm chất cho học sinh.
Học sinh được kết hợp giữa lịch sử dân tộc với lịch sử địa phương, giữa nội
dung giáo dục công dân gắn liền với niềm tự hào trên chính mảnh đất quê hương mình
từ đó các em sẽ thấy hứng thú hơn đối với môn học
Học sinh được đặt các tác phẩm văn học trong không gian lịch sử, vận dụng kĩ
năng làm văn thuyết minh vào một vấn đề mang tính chất lịch sử, giới thiệu về một
danh thắng quê hương. Nhờ đó, lịch sử bớt đi tính khơ khan, đồng thời giáo dục được
tinh thần yêu quê hương đất nước, trách nhiệm của học sinh đối với đất nước quê
hương mình
Nội dung học tập của bài được sử dụng xây dựng thành chủ đề với các hoạt
động học được xây dựng nối tiếp nhau thành một chuỗi các hoạt động liên tục có gắn
kết với nhau, học sinh được nhận nhiệm vụ trên lớp và được tìm hiểu, nghiên cứu ở
ngồi khơng gian lớp học, trường học từ đó góp phần làm tăng thời gian học tập của
học sinh.
Phát triển phẩm chất của con người Việt Nam trong giai đoạn hiện nay: Yêu gia
đình, yêu quê hương, đất nước; nhân ái khoan dung; có trách nhiệm với bản thân, cộng
đồng, đất nước, nhân loại và môi trường tự nhiên; thực hiện nghĩa vụ đạo đức tôn
trọng, chấp hành kỉ luật, pháp luật; có ý thức sống tốt và làm việc hiệu quả.
2.2.4. Kế hoạch thực hiện chủ đề
*Kế hoạch chung
Thời
Tiến trình
Hỗ trợ của giáo
gian
dạy học
viên
Tiết 1
Hoạt động

Cho HS xem
khởi động,
video về truyền
giao nhiệm
thống yêu nước
vụ học tập.
Định hướng các
hoạt động học tập
của HS, giúp HS
hình thành các
nhóm học tập
Chuyển giao
nhiệm vụ học tập
cho các nhóm

Hoạt động của
học sinh
Xem các video,
nhận nhiệm vụ giải
quyết vấn ðề.
Thành lập nhóm,
bầu nhóm trưởng,
thư kí, phân công
công việc cho các
thành viên.
Tiếp nhận phiếu
học tập.

9

Kết quả/ sản
phẩm dự kiến
Báo cáo hiểu biết
ban đầu của học sinh
về chủ đề.
Thành lập được 6
nhóm
Xây dựng được kế
hoạch thực hiện dự
án của các nhóm.
Bảng phân cơng
nhiệm vụ, thống
nhất địa điểm, cách


Sáng kiến kinh nghiệm

Tiết 2,3,
4

Tổ chức tiết
học ngồi
khơng gian
lớp học tại
khu di tích
lịch sử văn
hóa Đền
Trần – Chùa

Tiết 5

Hoạt động
ngoại khóa
giao lưu
tuyên truyền
trong tiết
chào cờ đầu
tuần

Chuẩn bị kế
hoạch thực hiện dự
án, hợp đồng học
tập, phiếu định
hướng hoạt động
nhóm, phiếu đánh
giá sản phẩm, biên
bản làm việc
nhóm, những hỗ
trợ khác cho việc
thực hiện dự án của
học sinh.
Giao phiếu học
tập của chủ đề.
Giúp đỡ theo dõi
các nhóm trong
q trình thực hiện
dự án.
Tổ chức cho HS
trải nghiệm sáng
tạo tìm hiểu về khu

di tích lịch sử Đền
Trần, chùa Tháp.

Xây dựng kế
hoạch tổ chức hoạt
động ngoại khóa
tích hợp về truyền
thống u nước tại
trường THPT Mỹ
Lộc.

thức tiến hành.

Các nhóm bố trí
thời gian triển khai
thực hiện dự án
trong thời gian ngồi
giờ lên lớp.
Báo cáo tiến trình
thực hiện dự án của
học sinh.
Tham gia trải
nghiệm sáng tạo do
nhà trýờng và Tổ Sử
- Ðịa – GDCD tổ
chức.
Tổ chức thực hiện
chương trình ngoại
khóa tích hợp truyền
thống u nước theo

kế hoạch đã xây
dựng.

Biên bản làm việc
nhóm.
Bản đánh giá kết
quả hoạt động nhóm
Sản phẩm học tập
của các nhóm theo
dự án.

- Các tiết mục biểu
diễn trong hoạt động
ngoại khóa.
- Hùng biện về chủ
đề: Yêu quê hương
đất nước, chúng em
cùng hành động.

* Thiết bị dạy học, học liệu
Thiết bị dạy học
Máy tính, máy chiếu, máy ảnh, mạng Internet, phần mềm máy tính soạn thảo văn
bản, phần mềm soạn thảo bài trình chiếu Power point
Giấy Ao, bút dạ, bảng đen, phấn
Học liệu

10


Sáng kiến kinh nghiệm

Sách giáo khoa lịch sử 10, Giáo dục cơng dân 10, Giáo dục quốc phịng an ninh
10, Ngữ văn 10 tập 2, Ngữ văn lớp 9, Tin học 11
Video, tranh ảnh liên quan đến truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam và
quê hương Nam Định
Nguồn tư liệu về khu di tích đền Trần, về Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn,
các bài viết về truyền thống yêu nước Việt Nam, các bài viết giới thiệu về Nam Định –
vùng đất giàu truyền thống.
* Phương pháp dạy học
Dạy học nêu vấn đề, thảo luận nhóm, dạy học theo dự án
2.2.5. Tiến trình tổ chức các hoạt động học tập chủ đề
Thực hiện trong 2 tuần (5 tiết)
TIẾT 1
* Hoạt động 1: Hoạt động khởi động và giao nhiệm vụ học tập
Hình thức dạy học: trên lớp
Phương pháp: dạy học theo dự án
Hỗ trợ của giáo viên
Hoạt động học tập Kết quả/ sản
của học sinh
phẩm
dự
kiến
Đặt vấn đề
Theo dõi video
Học sinh
Tổ chức cho học sinh xem video về lòng
Tiếp nhận các bước đầu định
yêu nước, yêu cầu HS trả lời về nội dung phản nhiệm vụ học tập
hướng được
ánh trong video đó
Suy nghĩ, định nhiệm vụ học

Đưa ra hệ thống các câu hỏi cần phải giải hướng cách thức tập
quyết thông qua chủ đề:
giải quyết vấn đề
Câu 1: Thế nào là truyền thống yêu nước?
Truyền thống yêu nước được hình thành và
phát triển như thế nào?
Câu 2: Nêu và phân tích những biểu hiện của
truyền thống yêu nước Việt Nam. Xác định
đặc trưng nổi bật của truyền thống yêu nước
Việt Nam và lí giải tại sao đó là đặc trưng nổi
bật nhất?
Lập nhóm, bầu
Câu 3: Truyền thống yêu nước Việt Nam nhóm trưởng, thư kí, Thành
lập
được biểu hiện cụ thể và phát huy như thế nào phân công nhiệm vụ được 6 nhóm
trên quê hương Nam Định?
cho các thành viên
học tập, bước
Câu 4: Là những công dân tương lai của đất Kí kết hợp đồng học đầu định hình
nước, chúng ta phải làm gì để xây dựng và tập với giáo viên
kế hoạch học
bảo vệ Tổ quốc Việt Nam Xã hội chủ nghĩa?
Thảo luận nhóm, tập của nhóm.
Phân 6 nhóm học tập, giao nhiệm vụ học xây dựng kế hoạch
tập cho các nhóm ( dự án học tập)
thực hiện dự án
Nhóm
Nhiệm vụ học tập
1
Tìm hiểu các biểu hiện của truyền

11


Sáng kiến kinh nghiệm

2

3

4
5

6

thống yêu nước Việt Nam thông
qua lịch sử dân tộc và thơ văn yêu
nước
Tìm hiểu các biểu hiện của truyền
thống yêu nước Việt Nam trên quê
hương Nam Định
- Xây dựng một tiểu phẩm về Trần
Hưng Đạo với cuộc kháng chiến
chống giặc Mông Nguyên lần thứ
hai
- Dàn dựng một tiết mục múa về
Hào khí Việt Nam
- Hùng biện về chủ đề: Yêu quê
hương đất nước chúng em cùng
hành động.

- Chọn và trình bày một tác phẩm
văn học thời Trần thể hiện lịng u
nước
- Đóng vai hướng dẫn viên du lịch
giới thiệu về di tích lịch sử đền
Trần – niềm tự hào của quê hương
Nam Định

GV cung cấp phiếu định hướng hoạt động
cho các nhóm, kí kết hợp đồng học tập với
các nhóm HS
Hỗ trợ HS xây dựng kế hoạch học tập
TIẾT 2, 3, 4
* Hoạt động 2: Hoạt động tìm tịi, khám phá, hoạt động trải nghiệm, sáng
tạo
Hình thức dạy học: ngồi khơng gian lớp học, tổ chức cho học sinh tham
quan dã ngoại tại khu di tích lịch sử văn hóa Đền Trần – Chùa Tháp
Phương pháp: dạy học theo dự án
Bước 1: Tổ chức hoạt động ngoại khóa
Hỗ trợ của giáo viên
Hoạt động học tập của
Sản phẩm/kết quả dự
học sinh
kiến
Trên cơ sở giao nhiệm vụ
Các nhóm bố trí thời Các nhóm trình bày sản
cho HS từ tiết 1, qua quá gian triển khai thực hiện phẩm của nhóm mình
trình duyệt chương trình dự án trong thời gian ngồi
Đại diện nhóm 6: trình
thời gian ngồi giờ lên lớp, giờ lên lớp

bày bài thuyết minh về
giáo viên xây dựng kế
Báo cáo tiến trình thực Đền Trần

12


Sáng kiến kinh nghiệm
hoạch tổ chức cho học sinh
hoạt động ngoại khóa về
chủ đề tích hợp truyền
thống u nước
Gửi giấy mời tới Ban
giám hiệu, giáo viên chủ
nhiệm khối 10, đoàn thanh
niên tham dự buổi học tập
ngoại khóa
Giáo viên nhận xét, đánh
giá về buổi ngoại khóa

hiện dự án của học sinh
Đại diện nhóm 1: thuyết
Tham gia trải nghiệm trình về truyền thống yêu
sáng tạo do nhà trường và nước của nhân dân Việt
Tổ Sử - Địa – GDCD tổ Nam
chức.
Đại diện Nhóm 2: bài
thuyết trình về truyền
thống u nước trên của
q hương Nam Định và

địa phương Mỹ Lộc
Đại diện nhóm 5: hùng
biện về chủ đề “Yêu quê
hương đất nước, chúng em
cùng hành động”
Học sinh nhóm 3,4: biểu
diễn một số tiết mục văn
nghệ.
Bước 2: Đánh giá kết quả học tập thông qua dự án
Giáo viên trong Ban tổ chức hoạt động ngoại khóa nhận xét, rút kinh nghiệm.
TIẾT 5
Hoạt động 3: Hoạt động tìm tịi, khám phá, hoạt động trải nghiệm, sáng tạo
Hình thức dạy học: ngồi khơng gian lớp học
Phương pháp: dạy học theo dự án
Bước 1: Tổ chức hoạt động ngoại khóa giao lưu tuyên truyền về truyền thống
yêu nước cho học sinh toàn trường trong tiết chào cờ đầu tuần.
Hỗ trợ của giáo viên
Hoạt động học tập của
Sản phẩm/kết quả dự kiến
học sinh
Xây dựng kế hoạch tổ
Học sinh dẫn chương
Các tiết mục biểu diễn
chức hoạt động ngoại khóa trình, tiến hành hoạt động trong hoạt động ngoại khóa
tích hợp về truyền thống ngoại khóa tại
trường + Màn múa về hào khí Việt
yêu nước tại trường THPT THPT Mỹ Lộc
Nam
Mỹ Lộc trong tiết chào cờ
+ Tiểu phẩm: Hưng Đạo

đầu tuần.
Vương – Trần Quốc Tuấn với
kháng chiến chống Mông –
Nguyên lần thứ hai
+ Ngâm thơ: Thuật Hoài
( Phạm Ngũ Lão)
Hùng biện về chủ đề “Yêu
quê hương đất nước, chúng
em cùng hành động”.
Bước 2: Đánh giá kết quả học tập thông qua dự án
Giáo viên trong Ban tổ chức hoạt động ngoại khóa chủ trì cuộc họp rút kinh nghiệm.

13


Sáng kiến kinh nghiệm
Các nhóm thảo luận, rút kinh nghiệm, đề nghị khen thưởng cá nhân có đóng góp
tích cực.
Giáo viên tổng kết chủ đề học tập, chốt lại những điểm chính của nội dung, đánh
giá q trình làm việc thực hiện dự án của từng nhóm, đánh giá kết quả học tập theo
các sản phẩm.
Bước 3: Yêu cầu học sinh viết bài thu hoạch về chủ đề “Phát huy truyền thống
yêu nước trên quê hương Nam Định”
2.3. Tổ chức các tiết học ngồi khơng gian lớp học cho học sinh trường THPT Mỹ
Lộc trong việc xây dựng chủ đề tích hợp liên mơn “Phát huy truyền thống u
nước trên quê hương Nam Định”
Để đạt được mục tiêu của chủ đề tích hợp liên mơn là nhằm hướng đến phát triển
các năng lực phẩm chất, giáo dục giá trị sống, rèn kỹ năng sống cho học sinh, bản thân
tôi đã xây dựng kế hoạch và triển khai các hoạt động, các tiết học ngồi khơng gian
lớp học cho học sinh phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng và đặc điểm tâm lý lứa tuổi

học sinh THPT. Cụ thể qua các hoạt động sau
2.3.1. Hướng dẫn học sinh tự nghiên cứu, tự tìm hiểu các tài liệu có liên quan để
hồn thành nhiệm vụ học tập trong dự án.
* Mục đích: Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo cho học sinh trong việc lĩnh
hội tri thức. Rèn cho các em các kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng giao tiếp.., phát triển
các phẩm chất như yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; sống tốt và làm việc hiệu
quả. Tạo cơ hội cho các em được tự mình trải nghiệm khám phá, đề xuất các ý tưởng
dưới sự định hướng của giáo viên.
* Hướng dẫn học sinh thực hiện dự án
Trên cơ sở các nhóm đã được thành lập, các em tiến hành thực hiện dự án của
nhóm mình theo nhiệm vụ đã phân cơng trong xây dựng chủ đề và qua phiếu định
hướng học tập.
Học sinh tiến hành nghiên cứu, tìm hiểu và sưu tầm tài liệu.
Giáo viên hỗ trợ, giúp đỡ học sinh tháo gỡ những khó khăn gặp phải khi thực
hiện dự án
Phát hiện những học sinh có năng khiếu, có khả năng sáng tạo để bồi dưỡng cho
các em vươn lên.
Phụ lục phân công nhiệm vụ học tập cho các nhóm trong thực hiện chủ đề.
Nhó
Nhiệm vụ học tập
m
1
Tìm hiểu các biểu hiện của truyền thống yêu nước Việt Nam thông qua lịch sử
dân tộc và thơ văn yêu nước
2
Tìm hiểu các biểu hiện của truyền thống yêu nước Việt Nam trên quê hương
Nam Định
3
- Xây dựng một tiểu phẩm về Trần Hưng Đạo với cuộc kháng chiến chống giặc
Mông Nguyên lần thứ hai

4

- Dàn dựng một tiết mục múa về Hào khí Việt Nam

14


Sáng kiến kinh nghiệm
5

6

- Hùng biện về chủ đề: Yêu quê hương đất nước chúng em cùng hành động.
- Chọn và trình bày một tác phẩm văn học thời Trần thể hiện lịng u nước
- Đóng vai hướng dẫn viên du lịch giới thiệu về di tích lịch sử đền Trần – niềm
tự hào của quê hương Nam Định

15


Sáng kiến kinh nghiệm

PHIẾU HỌC TẬP ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG
PHIẾU HỌC TẬP ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG NHÓM 1
Yêu cầu về nội dung:
Tìm hiểu các biểu hiện của truyền thống yêu nước Việt Nam thông qua lịch sử
dân tộc và thơ văn yêu nước
1.

Nêu được các biểu hiện của truyền thống yêu nước Việt Nam

2. Lấy được dẫn chứng về các biểu hiện đó qua q trình phát triển của lịch sử
dân tộc từ xưa đến nay, dẫn chứng thông qua các câu ca dao tục ngữ, các tác phẩm
văn học trong chương trình
3. Liên hệ được trách nhiệm của học sinh nhằm phát huy truyền thống yêu
nước quý báu đó của dân tộc Việt Nam
Yêu cầu về hình thức:
1.

Thiết kế bài trình chiếu Power point về truyền thống yêu nước Việt Nam

2.

Viết bài thuyết trình về truyền thống yêu nước Việt Nam ( Bản Word)

3. Bài trình chiếu, bài thuyết trình phải khớp nhau về nội dung, hình thức, đảm
bảo tính thẩm mỹ, tính chính xác, tính khoa học

PHIẾU HỌC TẬP ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG NHÓM 2
Yêu cầu về nội dung:
Tìm hiểu các biểu hiện của truyền thống yêu nước Việt Nam trên quê hương
Nam Định
1. Nêu được nét khái quát nhất về đất và người Nam Định
2. Nêu được các biểu hiện của truyền thống yêu nước trên quê hương Nam
Định
3. Chứng minh được truyền thống yêu nước trên quê hương Nam Định thông
qua thơ văn, sự phát triển của lịch sử quê hương
4. Nêu được trách nhiệm của bản thân trong việc ǵn giữ và phát huy truyền
thống tốt đẹp của quê hương

1.

Yêu cầu vệ hình thức:
Thiết kế bài trình chiếu Power point về truyền thống yêu nước Việt Nam

2.

Viết bài thuyết trình về truyền thống yêu nước Việt Nam ( Bản Word)

3.

Bài trình chiếu, bài thuyết trình phải khớp nhau về nội dung, hình thức, đảm

16


Sáng kiến kinh nghiệm
bảo tính thẩm mỹ, tính chính xác, tính khoa học.
PHIẾU HỌC TẬP ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG NHĨM 3
Yêu cầu về nội dung:
Xây dựng một tiểu phẩm về Trần Hưng Đạo với cuộc kháng chiến chống giặc
Mông Nguyên lần thứ hai
1. Thể hiện được tinh thần yêu nước, sự dũng cảm quyết tâm của Trần Hưng
Đạo và quân dân nhà Trần
2.

Thể hiện được hào khí Đơng A

3.

Bối cảnh lịch sử của cuộc kháng chiến chống Mông – Nguyên lần thứ hai
Yêu cầu về hình thức

1.

Thời gian: 5 – 7 phút

2.

Tiểu phẩm phải có mở đầu, cao trào, kết thúc

3. Diễn xuất đạt được thần thái của Trần Hưng Đạo, khơng khí sẵn sàng cho
cuộc kháng chiến chống Mơng – Nguyên lần thứ hai

17


Sáng kiến kinh nghiệm

PHIẾU HỌC TẬP ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG NHÓM 4
Yêu cầu về nội dung:
Dàn dựng một tiết mục múa về Hào khí Việt Nam
Phải thể hiện được truyền thống yêu nước hào hùng của dân tộc
Yêu cầu về hình thức
1.

Phù hợp với nội dung

2.

Phù hợp với lứa tuổi

3.

Thời gian không quá 7 phút

PHIẾU HỌC TẬP ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG NHÓM 5
Yêu cầu về nội dung:
- Hùng biện về chủ đề: yêu nước chúng em cùng hành động
- Chọn và trình bày một tác phẩm văn học thời Trần thể hiện
1. Nêu khái quát được về truyền thống yêu nước Việt Nam
2. Trách nhiệm của học sinh trong xây dựng và bảo vệ đất nước
3. Nêu được những hành động thiết thực của HS trong xây dựng và phát triển
đất nước hiện nay
Yêu cầu về hình thức
1. Bố cục chặt chẽ của một bài hùng biện
2. Bản hùng biện bằng bản Word
3. Bản trình chiếu Power point

18


Sáng kiến kinh nghiệm

PHIẾU HOC TẬP ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG NHĨM 6
u cầu về nội dung:
Đóng vai hướng dẫn viên du lịch giới thiệu về di tích lịch sử đền Trần – niềm
tự hào của quê hương Nam Định
1. Giới thiệu được khái quát tổng thể kiến trúc của khu di tích lịch sử đền Trần
2. Giới thiệu cụ thể từng đền: Thiên Trường, Cố Trạch, Trùng Hoa

3. Thể hiện được niềm tự hào của người con Nam Định về di tích lịch sử đền
Trần
u cầu về hình thức
1.

Có hình ảnh minh họa rõ nét

2.

Bản thuyết minh về di tích lịch sử đền Trần ( Bản Word)

3.

Bài trình chiếu Power point về khu di tích lịch sử đền Trần

* Đánh giá hoạt động: Đạt được mục tiêu đề ra, học sinh đã tự nghiên cứu tự tìm
hiểu các tài liệu có liên quan và đã hồn thành nhiệm vụ học tập trong dự án. Đồng
thời phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong việc lĩnh hội tri thức, rèn
cho các em các kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng ứng xử, hợp tác, kĩ
năng thu thập và xử lí thơng tin, phát triển các năng lực và phẩm chất cần thiết như:
yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào; yêu thiên nhiên , sống tốt và làm việc hiệu
quả. Có ý thức vươn lên, phát huy khả năng tự học, tự bồi dưỡng để trở thành cơng
dân tốt có ích cho xã hội.
2.3.2. Tổ chức tiết học ngồi khơng gian lớp học cho học sinh trường THPT Mỹ
Lộc qua hoạt động tham quan dã ngoại tại khu di tích lịch sử văn hóa Đền Trần –
Chùa Tháp
* Mục đích
Thơng qua hoạt động tham quan dã ngoại tại khu di tích lịch sử văn hóa Đền
Trần-Chùa Tháp giúp học sinh tìm hiểu sâu sắc hơn về tư tưởng triết học của người
Việt qua các hoạt động sinh hoạt tín ngưỡng, lễ hội truyền thống tại các đền phủ trong

tỉnh, giúp cho học sinh vừa có dịp tìm hiểu về lịch sử nhà Trần và khu di tích lịch sử
đền Trần vừa tự hào thêm về truyền thống quê hương.
Giáo dục cho học sinh khả năng tự khám phá, tìm hiểu thơng tin liên quan đến lịch
sử, văn hóa, văn học, đời sống, trang bị cho học sinh những kiến thức, giá trị và kỹ
năng phù hợp. Trên cơ sở đó hình thành cho học sinh những hành vi, thói quen lành
mạnh, tích cực biết trân trọng, giữ gìn nét đẹp văn hóa q hương, ý thức giữ gìn bảo
vệ mơi trường (cụ thể ở các khu di tích lịch sử - văn hóa tâm linh); loại bỏ những hành
vi, thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày.
Giúp các em lĩnh hội kiến thức của chủ đề một cách linh hoạt, sáng tạo bằng chính
năng lực tự học, tự tìm tịi, tự khám phá của bản thân.

19


Sáng kiến kinh nghiệm
Giáo dục cho các em một số giá trị sống và kĩ năng sống
+GTS: Hịa bình; hợp tác; trách nhiệm.
+KNS: Tự nhận thức; lắng nghe tích cực; giao tiếp; làm việc nhóm.
* Cách thức tiến hành (được thực hiện qua các bước)
Bước 1: Lập kế hoạch
Xác định rõ mục tiêu, nội dung và chương trình hoạt động;
Thành phần tham gia; phân công công việc cụ thể cho từng đối tượng tham gia.
Dự kiến thời gian thực hiện, địa điểm;
Xây dựng chương trình;
Họp tổ, nhóm chun mơn phân công nhiệm vụ cho các thành viên
Họp với giáo viên chủ nhiệm khối 10, chủ nhiệm phổ biến trước lớp các yêu
cầu về trang phục, phương tiện, giấy bút ghi chép tư liệu...
Bước 2: Chuẩn bị
Giáo viên
Đi tiền trạm tại Đền Trần – Chùa Tháp, liên hệ về thời gian, các thủ tục cần thiết

cho buổi ngoại khóa;
Hướng dẫn cho học sinh chuẩn bị bài viết, hoàn thiện nội dung thuyết trình của
các nhóm và tập các tiết mục văn nghệ.
Học sinh
Sưu tầm tài liệu viết bài thuyết minh về Đền Trần; về truyền thống yêu nước của
dân tộc Việt Nam, của quê hương Nam Định và địa phương Mỹ Lộc; luyện tập văn
nghệ, chuẩn bị trang phục biểu diễn.
Bước 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch (hoạt động được tổ chức vào 1 buổi chều thứ
7)
- 13h15’ – 13h 30: Tập trung tại trường THPT Mỹ Lộc theo đơn vị lớp
- 13h35’: xuất phát từ trường đến khu di tích lịch sử đền Trần
- 14h 00’ đến 14h 45’: Nghe thuyết minh về Đền Trần (Nhóm 6), nghe bài thuyết
trình về truyền thống yêu nước của nhân dân Việt Nam (Nhóm 1), bài thuyết trình về
truyền thống u nước trên của quê hương Nam Định và địa phương Mỹ Lộc (Nhóm 2);
dâng hương tại đền Trần và đền Cố Trạch
- 14h 45’ đến 15h15’: Hoạt động văn nghệ, thăm quan tự do dưới sự giám sát của
giáo viên.
- 15h 15’ đến 15h 45’: Thăm quan khu Chùa Tháp, nghe hướng dẫn viên thuyết
minh về Chùa Tháp.
- 15h 45 – 16h30: Dọn vệ sinh khu vực Chùa Tháp
- 16h 30’: Trưởng đoàn nhận xét rút kinh nghệm, giao học sinh viết bài thu
hoạch.
- 16h 45: về trường, kết thúc buổi trải nghiệm

20


Sáng kiến kinh nghiệm
Bước 4: Yêu cầu học sinh viết bài thu hoạch về buổi ngoại khóa
* Đánh giá hoạt động

Thơng qua hoạt động trải nghiệm tại di tích lịch sử văn hóa Đền Trần-chùa Tháp
đã giúp các em lĩnh hội các tri thức một cách hào hứng, tích cực, có nhận thức sâu sắc
hơn về tư tưởng triết học của người Việt qua các hoạt động sinh hoạt tín ngưỡng, lễ hội
truyền thống tại các đền phủ trong tỉnh, giúp cho học sinh tự hào thêm về truyền thống
quê hương.
Các em đã lĩnh hội kiến thức của chủ đề một cách linh hoạt, sáng tạo bằng chính
năng lực tự học, tự tìm tịi, tự khám phá và bằng những cảm xúc của bản thân.
Đã phát triển khả năng tự khám phá, tự tìm hiểu thơng tin liên quan đến lịch sử,
văn hóa, văn học, đời sống, trang bị cho học sinh những kiến thức, giá trị và kỹ năng
phù hợp. Trên cơ sở đó đã hình thành cho học sinh những hành vi, thói quen lành
mạnh, tích cực biết trân trọng, giữ gìn nét đẹp văn hóa q hương, ý thức giữ gìn bảo
vệ mơi trường (cụ thể ở các khu di tích lịch sử - văn hóa tâm linh); loại bỏ những hành
vi, thói quen tiêu cực trong các mối quan hệ, các tình huống và hoạt động hàng ngày.
2.3.3. Tổ chức hoạt động ngoại khóa giao lưu tun truyền chủ đề tích hợp liên
mơn “Phát huy truyền thống yêu nước trên quê hương Nam Định” cho học sinh
trường THPT Mỹ Lộc trong tiết chào cờ đầu tuần.
* Mục đích
Thơng qua hoạt động ngoại khóa giao lưu, tun truyền về chủ đề tích hợp “ Phát
huy truyền thống yêu nước trên quê hương Nam Định” cho toàn thể học sinh trường
THPT Mỹ Lộc nhằm tăng thêm hiểu biết cho học sinh về những truyền thống hào
hùng của dân tộc ta, ông cha ta trong lịch sử dựng nước và giữ nước.
Từ những hiểu biết sâu sắc của các em về truyền thống đó sẽ tạo nên một sức
mạnh tinh thần làm hành trang để các em vươn lên trong cuộc sống đồng thời có sức
mạnh lan tỏa rộng rãi tới mọi người dân trên quê hương Việt Nam và bạn bè Thế giới.
* Cách thức tiến hành (được thực hiện qua các bước)
Bước 1: Lập kế hoạch
Xác định rõ mục tiêu, nội dung và chương trình hoạt động
Thành phần tham gia; phân công công việc cụ thể cho từng đối tượng tham gia
Dự kiến thời gian thực hiện (thứ 2 tuần...)
Xây dựng chương trình

Họp tổ, nhóm chun mơn phân công nhiệm vụ cho các thành viên.
Bước 2: Chuẩn bị
GV: Làm phông chữ, chuẩn bị loa đài… cho tiết ngoại khóa
Hướng dẫn cho học sinh chuẩn bị bài viết, tập các tiết mục văn nghệ.
HS: Sưu tầm tài liệu viết bài hùng biện về chủ đề “yêu quê hương chúng ta cùng
hành động”; chuẩn bị 1 bài thơ; luyện tập văn nghệ, chuẩn bị trang phục biểu diễn.
Bước 3: Tổ chức thực hiện kế hoạch (hoạt động được tổ chức vào tiết chào cờ đầu
tuần)
Tập trung học sinh theo đơn vị lớp (như các tiết chào cờ)

21


Sáng kiến kinh nghiệm
Chào cờ, hát Quốc ca
Đại diện Ban tổ chức giới thiệu về hoạt động (mục đích, ý nghĩa và nội dung
chương trình)
Nghe bài hùng biện về chủ đề “yêu quê hương chúng ta cùng hành động”
Nghe học sinh đọc bài “Thuật hoài”
Hoạt động văn nghệ, giao lưu học sinh giữa các khối
Đại diện Ban tổ chức nhận xét về tiết ngoại khóa.
Bước 4: Yêu cầu học sinh viết bài thu hoạch, hoàn thiện chủ đề học tập
* Đánh giá hoạt động
Thơng qua hoạt động ngoại khóa đã đạt được mục tiêu đề ra, giúp học sinh có
những nhận thức sâu sắc về truyền thống yêu nước của dân tộc, thấy được mỗi người
dân Việt Nam yêu nước đều thể hiện lịng u nước của mình bằng những cách khác
nhau nhưng đều có điểm chung đó là tinh thần đem hết khả năng của mình để phục vụ
lợi ích của Tổ quốc. Từ đó giúp các em nhận thức rõ về trách nhiệm của bản thân đối
với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay.
2.3.4. Một số hoạt động tuyên truyền, phổ biến ngồi khơng gian lớp học cho học

sinh trường THPT Mỹ lộc, năm học 2017-2018.
Năm học 2017-2018 diễn ra với nhiều sự kiện quan trọng như Lễ kỉ niệm 45 năm
thành lập trường và các hoạt động khác do ngành phát động như: hoạt động phổ biến
Ngày Pháp luật Việt Nam; hoạt động kỉ niệm 72 năm “Ngày truyền thống phòng,
chống thiên tai” Việt Nam. Để tiếp tục phát triển đề tài, tôi đã cùng với Ban giám hiệu
nhà trường, cùng với tổ, nhóm chun mơn và Đồn thanh niên tổ chức cho học sinh
tham gia các hoạt động ngoài lớp học như giao lưu tuyên truyền về Ngày Pháp luật
Việt Nam, thi vẽ tranh kỉ niệm “Ngày truyền thống phòng, chống thiên tai”
* Cách thức tiến hành bao gồm các bước như hoạt động ngoại khóa giao lưu tuyên
truyền chủ đề tích hợp liên mơn “Phát huy truyền thống yêu nước trên quê hương Nam
Định” cho học sinh trường THPT Mỹ Lộc trong tiết chào cờ đầu tuần (mục 2.3.3)
2.3.5. Kết quả đạt được qua quá trình tổ chức các tiết học ngồi khơng gian lớp
học cho học sinh trường THPT Mỹ Lộc trong việc xây dựng chủ đề tích hợp liên
mơn “Phát huy truyền thống u nước trên quê hương Nam Định”
* Đối với giáo viên
Đã phát huy tối đa hiệu quả của việc đổi mới sinh hoạt chuyên môn, tạo nên sự
gắn kết giữa giáo viên thuộc các bộ môn khác nhau, đã phát huy được sức mạnh trí tuệ
của các lực lượng giáo dục trong việc giảng dạy và giáo dục học sinh. Đồng thời góp
phần bồi dưỡng, nâng cao kiến thức và kĩ năng sư phạm cho giáo viên.
Hiểu sâu sắc hơn về tâm tư nguyện vọng và điều kiện hoàn cảnh của các em, qua
đó góp phần đánh giá đúng q trình học tập và rèn luyện của học sinh. Đồng thời,
bản thân giáo viên có thể chia sẻ những kinh nghiệm sống, giá trị sống về đạo đức về
lối sống, về khát vọng vươn lên, về định hướng nghề nghiệp cho học sinh trong tương
lai.

22


Sáng kiến kinh nghiệm
* Đối với học sinh

Đây là dịp để các em tự tìm tịi, tự khám phá, tự khẳng định chính mình trong
q trình chinh phục tri thức, phát huy tối đa các năng lực và phẩm chất, phát huy
được khả năng sáng tạo và rèn luyện được những kĩ năng cần thiết trong cuộc sống.
Tham gia các hoạt động trong chủ đề tích hợp liên mơn gắn với thực tiễn sẽ giúp
học sinh vận dụng kiến thức tổng hợp vào giải quyết tình huống, ít phải ghi nhớ kiến
thức một cách máy móc, hiểu sâu sắc hơn đơn vị kiến thức mình đang học và cịn giúp
các em vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn của cuộc sống, thấy cần thiết và hứng
thú với các môn học cả tự nhiên và xã hội.
Tổ chức ngoại khóa giao lưu tuyên truyền về chủ đề “Phát huy truyền thống yêu
nước trên quê hương Nam Định” góp phần nâng cao nhận thức sâu sắc về truyền thống
yêu nước của cha ông ta trong lịch sử đấu tranh hào hùng của dân tộc. Từ nhận thức
của mỗi học sinh về truyền thống quý báu đó của dân tộc sẽ tạo thành sức mạnh, biến
thành hành động yêu nước, lan tỏa, phát triển truyền thống yêu quê hương đất nước
trong thời đại ngày nay.
2.3.6. Một số lưu ý trong quá trình tổ chức các tiết học ngồi khơng gian lớp học
cho học sinh trường THPT Mỹ Lộc
* Đối với giáo viên
Việc xây dựng kế hoạch và tổ chức các hoạt động, các tiết học ngồi khơng
gian lớp học cho học sinh phải phù hợp với đặc điểm tâm lí lứa tuổi, nguyện vọng của
học sinh; phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của nhà trường, của địa phương; phù hợp
với nội dung chủ đề học tập và mang tính giáo dục cao.
Tổ chức các hoạt động phải phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của
học sinh, hướng tới việc phát triển các năng lực và phẩm chất của người học, giáo dục
cho học sinh các giá trị sống và rèn luyện kĩ năng sống thông qua những hành động cụ
thể để trở thành các kĩ năng trong cuộc sống hàng ngày cho các em.
Phải đảm bảo được nội dung kiến thức cần đạt cho học sinh theo chuẩn kiến thức
kĩ năng của từng môn học.
* Đối với học sinh
Thực hiện nghiêm túc nội quy của nhà trường, của điểm đến tham quan cũng như
những nơi các em tự đến tìm hiểu các thơng tin, các tư liệu phục vụ cho dự án.

Tuân thủ các quy định về pháp luật, đảm bảo an tồn giao thơng trong suốt quá
trình tổ chức hoạt động; tham gia các hoạt động theo sự hướng dẫn của giáo viên phụ
trách.
Thực hiện nhiệm vụ học tập theo dự án đã đề ra nghiêm túc vớí tinh thần trách
nhiệm cao, giúp đỡ lẫn nhau, cùng nhau tháo gỡ những khó khăn gặp phải trong quá
trình thực hiện dự án hướng đến chất lượng và hiệu quả các sản phẩm của dự án.

23


Sáng kiến kinh nghiệm
III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI
III.1. Kết quả đạt được hiện nay so với thực tế trước khi áp dụng sáng kiến.
Việc tổ chức tiết học cho học sinh ra ngồi khơng gian lớp học trong việc xây
dựng chủ đề tích hợp liên mơn “Phát huy truyền thống yêu nước trên quê hương Nam
Định” đã góp phần đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá; đã hướng tới
việc phát triển các năng lực, phẩm chất và rèn được các kĩ năng cơ bản cho học sinh;
tạo môi trường học tập rộng mở cho các em có dịp được dựng lại những trang sử hào
hùng của dân tộc ta, nhân dân ta, đã giúp các em có những nhận thức sâu sắc hơn về
các giá trị, biểu hiện truyền thống yêu nước của dân tộc; có mục đích, động cơ học tập
đúng đắn, có ý thức tích cực trong học tập, lao động, rèn luyện và vươn lên trong cuộc
sống; có tinh thần tham gia các hoạt động từ thiện, nhân đạo, đền ơn đáp nghĩa; biết
yêu thương giúp đỡ mọi người, biết phải cống hiến và hi sinh khi cần thiết; biết cảnh
giác trước mọi âm mưu chia rẽ, xuyên tạc của các thế lực thù địch; phê phán, đấu tranh
với những thái độ, việc làm gây tổn hại đến an ninh quốc gia, xâm phạm chủ quyền và
toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc; thực hiện tốt nghĩa vụ của công dân trong việc xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc.
So sánh kết quả điều tra trước và sau khi thực hiện chủ đề

III.2. Hiệu quả về kinh tế

Việc tổ chức tiết học cho học sinh ra ngồi khơng gian lớp học khơng chỉ nhằm
mục đích giúp các em lĩnh hội tri thức một cách tích cực, chủ động, sáng tạo mà cịn
giúp các em nâng cao nhận thức của mình về mọi mặt của đời sống xã hội. Giúp các
em có những nhận thức đúng đắn về các vấn đề kinh tế, chính trị, văn hóa xã hội…của
đất nước, từ đó các em có thể vận dụng kiến thức liên mơn để giải quyết các vấn đề mà
thực tiễn đặt ra, mỗi một hành động, việc làm đúng đắn với tinh thần trách nhiệm cao
của các em đều có thể đem lại những lợi ích nhất định về kinh tế.
Ví dụ: việc tham gia lao động dọn vệ sinh trong buổi ngoại khóa, giúp các em nhận
thức được việc bảo vệ mơi trường là vấn đề cấp bách địi hỏi bất cứ ai trong mỗi
chúng ta đều phải hành động. Việc chung tay bảo vệ mơi trường là hành vi có ý nghĩa

24


Sáng kiến kinh nghiệm
rất lớn trong việc giảm thiểu nguy cơ biến đổi khí hậu, giảm nguy cơ gia tăng bệnh tật
của con người là bảo vệ cho cuộc sống của chính chúng ta.
Ngồi ra với những nhận thức đúng đắn về các giá trị biểu hiện trong truyền thống
yêu nước của dân tộc Việt Nam như cần cù, sáng tạo trong lao động sản xuất, bên cạnh
việc học tập các em có thể giúp đỡ bố mẹ những việc làm phù hợp, có ý thức thực
hành tiết kiệm trong cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày…
III.3. Hiệu quả về mặt xã hội
* Đối với học sinh
Thông qua các hoạt động học tập của chủ đề, các em đã phát triển được các năng
lực và phẩm chất như: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp, năng lực giải quyết vấn đề,
năng lực hợp tác theo nhóm, năng lực tự quản lí, năng lực vận dụng các kiến thức liên
mơn phục vụ bài học, năng lực sáng tạo, năng lực sử dụng ngôn ngữ, công nghệ thông
tin và truyền thông, năng lực nhận xét đánh giá các vấn đề lịch sử; các n ăng lực
chuyên biệt: năng lực tự nhận thức, tự chịu trách nhiệm và tự điều chỉnh hành vi cho
phù hợp với các chuẩn mực đạo đức xã hội và các quy định của pháp luật.

Học sinh không chỉ được lĩnh hội kiến thức khoa học của một bộ mơn mà cịn lĩnh
hội kiến thức của các mơn học khác, vận dụng các kiến thức liên môn để giải quyết các
vấn đề mang tính chất khoa học, lí luận, giải quyết vấn đề thực tiễn. Việc học tập
không chỉ bó hẹp trong khơng gian lớp học, trường học mà cịn mở rộng khơng gian
ngồi trường học. Việc tiếp thu kiến thức chuyển từ thụ động nặng về lí thuyết sang
tiếp thu một cách chủ động sáng tạo gắn liền với thực tiễn giúp học sinh có hứng thú
học tập, dễ hiểu, dễ nhớ, nhớ sâu, nhớ lâu.
* Đối với giáo viên
Thơng qua việc tổ chức tiết học ngồi khơng gian lớp học cho học sinh, đã góp
phần đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá đã tạo sự hứng thú, tích cực,
chủ động, sáng tạo học tập cho học sinh.
Là sự tiếp cận dần với chương trình giáo dục mới đưa hoạt động ngồi giờ lên lớp
thành hoạt động trải nghiệm sáng tạo ở mức độ nhận thức và yêu cầu cao hơn và
thường xuyên hơn, gắn liền với các mơn học trong chương trình. Do đó đã tác động
mạnh mẽ đến nhận thức và hành động của bản thân giáo viên là không ngừng phấn đấu
vươn lên, tự học, tự bồi dưỡng để đáp ứng với yêu cầu đổi mới của sự nghiệp giáo dục
và đào tạo trong thời đại của cuộc cách mạng 4.0 hiện nay.
III.4. Tính kế thừa, điểm mới và tính phổ biến của sáng kiến
* Tính kế thừa
Kế thừa hoạt động trải nghiệm, sáng tạo của đơn môn để xây dựng hoạt động dạy
và học ngồi khơng gian lớp học trong xây dựng chủ đề tích hợp liên mơn.

25