CCSA MCCB 2018

KỸ THUẬT KHÁM VÀ GIẢI PHẪU HỌC SIÊU
ÂM BỤNG
Bs Nguyễn Hoàng Thuấn
BM. CĐHA ĐHYD Cần Thơ


MỤC TIÊU
1. Trình bày được các qui ước về mặt phẳng giải phẫu, mặt cắt
siêu âm.
2. Xác định được các mốc giải phẫu cơ bản trên hình siêu âm.
3. Phân tích được hình các lát cắt siêu âm cơ bản.
4. Trình bày được các điều kiện và trình tự thăm khám siêu âm
bụng.
5. Viết được bệnh án siêu âm


NỘI DUNG
•
•
•
•
•
•

Nhắc lại nguyên lý
Qui ước chung
Các mốc giải phẫu cơ bản
Các mặt cắt cơ bản
Cách khám siêu âm bụng
Cách mô tả bệnh án siêu âm

KẾT LUẬN
• Giải phẫu
• Kỹ thuật (vị trí đặt đầu dị)
• Phân tích


Tài liệu tham khảo
TIẾNG VIỆT
• Nguyễn Q Khống (2001), “Kỹ thuật thăm khám trong siêu âm”, Bài giảng lớp chứng chỉ siêu âm,
Trường Đại học y khoa Phạm Ngọc Thạch, Tp Hồ Chí Minh.
• Phí Ích Nghị (2003), “Khái qt về hình ảnh học siêu âm”, Bài giảng lớp chứng chỉ siêu âm, Bệnh viện
Đại học Y Dược Tp Hồ Chí Minh.
• Nguyễn Phước Bảo Qn (2006), “Siêu âm bụng tổng quát”, NXB Y học.
TIẾNG ANH
• A. Bonnin (1997), “Cẩm nang siêu âm”, Lê Văn Tri dịch, NXB Y học.
• Matthias Hofer (1999), “Ultrasound Teaching Manual”, 1st edit, Thieme.
• David A. Lisle (2001), “Imaging for Students”,2nd edit, Arnold.
• P.E.S. Palmer (1995), “Manual of diagnostic ultrasound”, WHO.
• Carol M. Rumack et al (2005), “Diagnostic Ultrasound”, 3rd edit, Mosby.
• J. Taboury (1999), “Hướng dẫn thực hành siêu âm ổ bụng”, Nguyễn Trung Hưng dịch, NXB Y học.
• Các trang Web chuyên ngành Chẩn đốn hình ảnh.


CÁM ƠN SỰ THEO DÕI
CỦA QUÍ BÁC SĨ


Nhắc lại ngun lý
• Siêu âm là gì?

• Độ hồi âm?
• Thang thước xám?


Siêu âm là gì?
• Là sóng âm
• Có tần số >20 000 Hz
• Tần số sóng âm dùng trong chẩn đốn được tính bằng MHz


Siêu âm là gì?


Độ hồi âm
Phụ thuộc cường độ sóng phản xạ


• ECHO TRỐNG
• < TUỶ THẬN
• < VỎTHẬN
• < GAN
• < LÁCH
• < TỤY
• < XOANG THẬN
• < CƠ HỒNH

THANG THƯỚC XÁM


Qui ước chung

•
•
•
•
•
•

Tư thế giải phẫu
Mặt phẳng giải phẫu
Tư thế bệnh nhân
Kiểm tra đầu dò
Cách sử dụng đầu dò
Qui ước quốc tế về hình siêu âm


Tư thế giải phẫu



Mặt phẳng giải phẫu


Tư thế bệnh nhân



Qui ước quốc tế về hình siêu âm


Đỉnh

Trái

Phải
Đáy




Cách cầm đầu dò


Kiểm tra đúng

Chạm 1 góc đầu dị vào da bụng bệnh
nhân => nếu cùng bên là đúng


Xoay đầu dị
• Dọc  ngang: 90o ngược chiều kim đồng hồ.
• Ngang  dọc: 90o theo chiều kim đồng hồ.


Khi ngược đầu dị
• Xoay 180o
Hoặc
• Ấn nút đảo chiều đầu dò