Bài 5: Trùng biến hình và trùng giày

KIỂM TRA BÀI CŨ
H: Em hãy cho biết trùng roi sinh sản bằng hình thức nào?
Hãy mơ tả q trình đó theo hình minh họa dưới đây :

Trùng Roi sinh sản vơ tính bằng cách phân đơi cơ thể (4 đ)
Bước 1 : Tế bào tích lũy các chất để chuẩn bị cho q trình phân đơi
Bước 2 : Nhân phân đôi, roi phân đôi
Bước 3 : Chất nguyên sinh và các bào quan phân đôi (điểm mắt, không
bào co bóp, hạt diệp lục)
Bước 4 : Tế bào bắt đầu tách đôi
Bước 5 : Tế bào tiếp tục tách đôi
Bước 6 : Hai tế bào con được hình thành
(6 đ)


TIẾT 3 - BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
Quan sát đoạn phim kết hợp đọc thông tin trong SGK trả lời câu
hỏi:
(?)Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài và di chuyển của trùng biến hình?

- Cấu tạo ngồi: Là cơ thể đơn bào đơn giản nhất gồm:
màng cơ thể, chất ngun sinh, nhân, khơng bào tiêu hóa,
khơng bào co bóp.
- Di chuyển bằng chân giả: do dịng chất ngun sinh dồn về
1 phía tạo thành  ln biến đổi hình dạng.


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
I. TRÙNG BIẾN HÌNH
1. Cấu tạo ngồi và di chuyển
Tên Đ/v

Đặc điểm

Trùng biến hình

Trùng giày

-Gồm 1 tế bào có:
+Chất nguyên sinh lỏng, nhân.
+Không bào tiêu hóa, không bào co bóp.
Di chuyển - Nhờ chân giả (do chất nguyên sinh dồn
về một phía)
Cấu tạo

Dinh
dưỡng
Sinh saûn

2. Dinh dưỡng.
Nội dung ghi vở


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
2) Dinh dưỡng.
Hãy quan sát đoạn phim, sắp xếp theo trình tự hợp lý cách
bắt và tiêu hóa mồi của trùng biến hình?

2

Lập tức hình thành chân giả thứ 2 vây lấy mồi

1

Khi chân giả tiếp cận mồi (tảo, vi khuẩn, vụn hữu cơ...)

4

Khơng bào tiêu hóa tạo thành bao lấy mồi, tiêu hóa mồi nhờ dịch
tiêu hóa.

3

Hai chân giả kéo dài nuốt mồi vào sâu trong chất nguyên sinh.


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
2. Dinh dưỡng.
Tên Đ/v
Đặc điểm

Trùng biến hình

- Gồm 1 tế bào có:
+Chất nguyên sinh lỏng, nhân.
+Không bào tiêu hóa, không bào co bóp.
Di chuyển - Nhờ chân gia û(do chất nguyên sinh dồn về
t phía)
H-mộ
Vậy
trung biến hình dinh dưỡng như

Trùng giày

Cấu tạo

Dinh
dưỡng

thế nào?

- Hơ hấp; trao đổi khí qua bề mặt cơ thể
- Tiêu hóa nội bào.
- Bài tiết: Chất thừa dồn đến không bào co
bóp → thải ra ngoài ở mọi vị trí trên cơ thể

Sinh sản

3. Sinh sản :

Nội dung ghi vở


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
2. Dinh dưỡng.
3. Sinh sản.
Tên Đ/v
Đặc điểm

Trùng biến hình

Trùng giày

Cấu tạo

- Gồm 1 tế bào có:
+Chất nguyên sinh lỏng, nhân.
+Không bào tiêu hóa, không bào co bóp.
Di chuyển - Nhờ chân gia û(do chất nguyên sinh dồn về
một phía)
- Hơthì
hấp;
trao đổi
khíhình
qua bềmới
mặt cơ
thể sản và sinh sản bằng
(?) Khi nào
trùng
biến
sinh
- Tiêu hóa nội bào.
cách
Dinh nào?
dưỡng

Sinh sản

- Bài tiết: Chất thừa dồn đến không bào co
bóp → thải ra ngoài ở mọi vị trí trên cơ thể

- Vô tính: bằng cách phân đôi cơ theå theo

mọi hướng

Nội dung ghi vở


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
II. TRÙNG GIÀY
1. Cấu tạo và dinh dưỡng

Nội dung ghi vở


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
* Đọc thơng tin trong SGK, chú thích cho hình cấu tạo trùng Giày
Khơng bào co bóp

Nhân lớn
Nhân nhỏ
Miệng
Hầu
Khơng bào
tiêu hóa

Khơng bào co bóp
Lỗ thốt thải bã


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
THẢO LUẬN NHĨM
Câu 1. Nhân trùng giày có gì khác với nhân trùng biến hình

(về số lượng và hình dạng)?
Câu 2. Khơng bào co bóp của trùng giày và trùng biến hình
khác nhau như thế nào?


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
II.TRÙNG GIÀY :
1. Cấu tạo di chuyển và dinh dưỡng :
Tên Đ/v
Đặc điểm

Cấu tạo

Di chuyển

Dinh
dưỡng
Sinh sản

Trùng biến hình

Trùng giày

- Gồm 1 tế bào có:
+ Chất nguyên sinh lỏng,
nhân.
+ Không bào tiêu hóa, không
bào co bóp.

- Gồm 1 tế bào có :

+ Chất nguyên sinh, nhân lớn, nhân
nhỏ.
+ 2 không bào co bóp, không bào tiêu
hóa, rãnh miệng, hầu.
+ Lông bơi xung quanh cơ thể.
- Nhờ lông bơi.

- Nhờ chân gia û(do chất
nguyên sinh dồn về một phía)
- Tiêu hóa nội bào.
- Bài tiết: Chất thừa dồn đến
không bào co bóp → thải ra
ngoài ở mọi vị trí trên cơ thể
- Vô tính: bằng cách phân đôi
cơ thể

Nội dung ghi vở


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
Khơng bào co bóp

Nhân lớn
Nhân nhỏ
Miệng
Hầu
Khơng bào
tiêu hóa

Khơng bào co bóp

Lỗ thốt thải bã


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY

 Tiêu hóa ở trùng giày khác với ở trùng biến hình như thế
nào (về cách lấy thức ăn, quá trình tiêu hóa và thải bã)?


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY
II. TRÙNG GIÀY :
1. Cấu tạo và dinh dưỡng :
Tên Đ/v
Đặc điểm

Cấu tạo

Di chuyển

Dinh
dưỡng
Sinh sản

Trùng biến hình
- Gồm 1 tế bào có:
+ Chất nguyên sinh lỏng,
nhân.
+ Không bào tiêu hóa,
không bào co bóp.
- Nhờ chân giả (do chất

nguyên sinh dồn về một
phía)
- Tiêu hóa nội bào.
- Bài tiết: Chất thừa dồn đến
không bào co bóp → thải ra
ngoài ở mọi vị trí trên cơ thể
- Vô tính: bằng cách phân
đôi cơ thể

Trùng giày
- Gồm 1 tế bào có :
+ Chất nguyên sinh, nhân lớn, nhân
nhỏ.
+ 2 không bào co bóp, không bào tiêu
hóa, rãnh miệng, hầu.
+ lông bơi xung quanh cơ thể.
- Nhờ lông bơi.
- Thức ăn → miệng → hầu → không bào
tiêu hóa → biến đổi nhờ Enzim
- Chất thải được đưa đến không bào co bóp
→ lỗ thoát ra ngoài

Nội dung ghi vở


BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY

II. TRÙNG GIÀY
1. Cấu tạo và dinh dưỡng.
2. Sinh sản.

BÀI 5: TRÙNG BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY

 Nêu điểm giống và
khác nhau giữa trùng
giày và trùng roi về sinh
sản?


II. TRÙNG GIÀY
1. Cấu tạo và dinh dưỡng.
2. Sinh sản.
Teân Đ/v
Đặc điểm

Trùng biến hình

- Gồm 1 tế bào có:
+ Chất nguyên sinh lỏng,
nhân.
+ Không bào tiêu hóa, không
bào co bóp.
Di chuyển - Nhờ chân giả (do chất
nguyên sinh dồn về một phía)
Cấu tạo

Dinh
dưỡng

Sinh sản

Nội dung ghi vở

Trùng giày
- Gồm 1 tế bào có :
+ Chất nguyên sinh, nhân lớn, nhân
nhỏ.
+ 2 không bào co bóp, không bào tiêu
hóa, rãnh miệng, hầu.
+ Lông bơi xung quanh cơ thể.
- Nhờ lông bơi.

- Tiêu hóa nội bào.
- Bài tiết: Chất thừa dồn đến
không bào co bóp → thải ra
ngoài ở mọi nơi.

- Thức ăn → miệng → hầu → không bào
tiêu hóa → biến đổi nhờ Enzim
- Chất thải được đưa đến không bào co
bóp → lỗ thoát ra ngoài

- Vô tính: bằng cách phân
đôi cơ thể

- Vô tính: bằng cách phân đôi cơ thể
theo chiều ngang.
- Hữu tính: bằng cách tiếp hợp

-Gồm 1 tế bào có:
+Chất nguyên sinh lỏng, nhân.
+Không bào tiêu hóa, không bào co bóp.
- Di chuyển nhờ chân giả.

Cấu

g
ỡn
dư

- Tiêu hóa nội bào.
-Bài tiết: Chất thừa dồn đến
không bào co bóp→ thải ra ngoài ở mọi
nơi.

huyển

ng

Sinh sản

dư
ỡ

iến
b
g
Trùn nh

hì

Trùng biến
hình và trùng
giày

di c
tạo v à

iày
g
ng
ù
r
T

Din
h

Sinh sản

nh
Di

Vô
tính:
bằng
cách
phân
đôi cơ

thể

Cấu

huyển
c
i
d
à
tạ o v

- Gồm 1 tế bào có :
+Chất nguyên sinh, nhân lớn, nhân nhỏ.
+ 2 không bào co bóp, không bào tiêu hóa,
rãnh miệng, hầu.
+ Lông bơi xung quanh cơ thể.
- Di chuyển nhờ lông bơi.
- Vô tính:
bằng cách
phân đôi cơ
thể theo
chiều
ngang.
- Hữu tính:
bằng cách
tiếp hợp

-Thức ăn→ miệng→ hầu→ không bào tiêu
hóa→ biến đổi nhờ Enzim
- Chất thải được đưa đến không bào co bóp→

lỗ thoát ra ngoài


2

1

CÂU HỎI CỦNG CỐ BÀI HỌC


HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Câu 1: Trùng biến hình và trùng giày sinh sản như thế
nào?

1

Cả hai đều chỉ có hình thức sinh sản vô tính, bằng cách
phân đôi cơ the.å

2

Cả hai đều có hình thức sinh sản vô tính, nhưng trùng giày co
thêm hình thức sinh sản hữu tính bằng cách tiếp hợp.

15
14
13
12
11
10

123456789

3

Cả hai đều có thể sinh sản hữu tính bằng tiếp hợp.

4

Chỉ trùng biến hình còn có thêm hình thức sinh sản hữu tính
bằng cách tiếp hợp.


HÃY CHỌN CÂU ĐÚNG
Câu 1: Trùng biến hình và trùng giày sinh sản như thế
nào?

S

Cả hai đều chỉ có hình thức sinh sản vô tính, bằng cách
phân đôi cơ thể

2

Cả hai đều có hình thức sinh sản vô tính, nhưng trùng giày có
thêm hình thức sinh sản hữu tính bằng cách tiếp hợp

SAI

3

Cả hai đều có thể sinh sản hữu tính bằng tiếp hợp

4

Trùng biến hình còn có thêm hình thức sinh sản hữu tính
bằng cách tiếp hợp