NÂNG CAO NĂNG lực LÃNH đạo của ĐẢNG ủy cấp xã TRONG xây DỰNG XA, PHƯỜNG, THỊ TRẤN KIỂU mẫu

Chuyên đề 2
NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ỦY CẤP XÃ
TRONG XÂY DỰNG XÃ, PHƯỜNG, THỊ TRẤN KIỂU MẪU
A. MỤC TIÊU
1.Về kiến thức: Cung cấp cho người học những kiến thức cơ bản về năng
lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã trong xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu; thực
trạng năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã ở Thanh hóa trong xây dựng xã,
phường, thị trấn kiểu mẫu; định hướng một số giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo
của đảng ủy cấp xã trong xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu, đáp ứng yêu cầu
xây dựng và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
2.Về kỹ năng:Nâng cao năng lực tư duy, vận dụng kiến thức, kinh nghiệm của
người học vào thực tiễn cơng tác góp phần xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.
3. Về thái độ: Nâng cao ý thức, trách nhiệm của người học; giúp cho người
học xác định mục tiêu, động cơ, thái độ học tập đúng đắn để trở thành những người
cán bộ mẫu mực, góp phần tích cực có hiệu quả trong xây dựng xã, phường, thị trấn
kiểu mẫu.
B. NỘI DUNG
1. Một số vấn đề chung về năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã trong
xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu
1.1. Khái niệm năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã trong xây dựng xã,
phường, thị trấn kiểu mẫu
Theo Đại từ điển Tiếng Việt: “Năng lực” là khả năng để thực hiện tốt một cơng
việc: có năng lực chuyên môn, năng lực tổ chức” (1) .Như vậy, Năng lực là khả năng
hiện thực, sẵn có của chủ thể để thực hiện một hoạt động nào đó, khả năng hồn
thành một cơng việc hay khả năng biến các yếu tố, các điều kiện đã có của tư duy
thành hiện thực. Năng lực khơng phải là những thuộc tính cá nhân riêng lẻ mà là
11.
2

Nguyễn Như Ý( 1999), Đại từ điển tiếng việt, Nxb Văn hóa- thơng tin, Hà Nội, tr. 1172
. Từ điển Tiếng việt, Viện Ngôn ngữ học, Nxb. Đà nẵng, 1997, tr 693.

1


một tổ hợp các thuộc tính cá nhân đáp ứng u cầu cao của hoạt động. Các thuộc
tính ấy có quan hệ tác động lẫn nhau, thống nhất với nhau trong một chỉnh thể. Mỗi
con người có thể tích hợp nhiều năng lực tiềm ẩn, những năng lực đó được bộc lộ
ra hay không tùy thuộc vào những điều kiện chủ quan hay khách quan. Có thể
khẳng định: Năng lực là khả năng hiện thực, sẵn có của chủ thể để thực hiện một
hoạt động nào đó, khả năng hồn thành một công việc hay khả năng biến các yếu
tố, các điều kiến đã có của tư duy thành hiện thực.
Đối với thuật ngữ “Lãnh đạo”, theo các cuốn từ điển Tiếng việt, thì “lãnh đạo” là
đề ra các chủ trương, đường lối và tổ chức động viên thực hiện2; hay “Lãnh đạo” là dẫn
dắt tổ chức phong trào theo đường lối cụ thể3. Ở nước ta thuật ngữ lãnh đạo thường
được sử dụng cho các chủ thể là cơ quan của Đảng từ Trung ương đến địa phương trong
việc tác động đến các mặt của đời sống xã hội, đến các bộ phận trong hệ thống chính trị
và việc điều chỉnh hành vi của nhân dân để họ thực hiện theo chủ trương của Đảng. Như
vậy năng lực lãnh đạo có thể được hiểu là khả năng của một tập thể hay cá nhân trong
việc đề ra mục tiêu, chủ trương, đường lối và khả năng tổ chức, dẫn dắt tập thể, thực
hiện thắng lợi chủ trương, đường lối đó.
Năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã hiểu một các chung nhất là khả năng hiện
thực, sẵn có của đảng ủy cấp xã trong việc quán triệt, vận dụng chủ trương, đường lối
của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; chủ trương, nghị quyết của cấp ủy cấp
trên, để đề ra các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp...về kinh tế, xã hội, an ninh,
quốc phòng...phù hợp và lãnh đạo thực hiện thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu đó, tạo ra sự
chuyển biến tiến bộ về mọi mặt của đời sống xã hội ở cấp xã. Với ý nghĩa đó, trong
xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu, năng lực của Đảng ủy cấp xã được hiểu là
khả năng đề ra chủ trương, nghị quyết, chương trình hành động... xây dựng xã,
phường, thị trấn kiểu mẫu sát đúng với điều kiện thực tế của địa phương; khả năng
2

3.Từ điển Tiếng việt, Nxb Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh, năm 2008,tr886.

3

2


lãnh đạo, chỉ đạo chính quyền cụ thể hóa chủ trương của Đảng, chính sách pháp
luật của Nhà nước, Nghị quyết của cấp ủy các cấp về xây dựng xã, phường, thị trấn
kiểu mẫu thành các chương trình, đề án, kế hoạch cụ thể để thực hiện; khả năng
lãnh đạo, chỉ đạo MTTQ và các đồn thể chính trị - xã hội làm nòng cốt trong tuyên
truyền, giáo dục, thuyết phục và tổ chức phong trào hành động cách mạng của quần
chúng nhân dân; khả năng kiểm tra, giám sát của Đảng ủy, đảm bảo cho chủ
trương, nghị quyết của Đảng uỷ đi vào hiện thực cuộc sống; khả năng sơ kết, tổng
kết, nhân rộng các mơ hình, điển hình tiến tiến và bổ sung làm cho chủ trương của
Đảng ủy ngày càng phù hợp với thực tế khách quan.
Trong giai đoạn hiện nay, hoạt động lãnh đạo của đảng ủy cấp xã đang phải
đối diện với những thách thức lớn như sự phát triển nhanh chóng của khoa học,
cơng nghệ; yêu cầu bảo đảm, phát huy quyền làm chủ của nhân dân; bảo đảm
quyền con người, quyền công dân ngày càng cao; yêu cầu về nâng cao đời sống vật
chất, văn hóa, tinh thần của các tầng lớp nhân dân ở cấp xã...Điều này, đòi hỏi mỗi
đảng ủy viên và tập thể đảng ủy cấp xã phải hội tụ đầy đủ các thành tố như: Năng
lực tư duy lý luận, tư duy thực tiễn, khả năng nghiên cứu, nắm bắt các quy luật khách
quan; khả năng nhận thức đúng đắn các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về
xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu; năng lực phân tích, dự báo tình hình và đề ra các
chủ trương, biện pháp chỉ đạo thực hiện xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu phù hợp
với các quy luật khách quan và điều kiện của địa phương; năng lực hoạt động thực
tiễn trong lãnh đạo, chỉ đạo thể hiện ở việc nắm vững và thực hiện đầy đủ các bước,
các khâu trong quy trình lãnh đạo, khả năng lựa chọn phương pháp lãnh đạo, hình

thức tổ chức các hoạt động phù hợp nhằm thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra
để xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu. Nếu thiếu hoặc yếu một trong những
thành tố trên đều ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả trong hoạt động lãnh đạo, chỉ
đạo xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.
1.2. Nội dung năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã trong xây dựng xã,
3


phường, thị trấn kiểu mẫu
Năng lực lãnh đạo của Đảng ủy cấp xã trong xây dựng xã, phường, thị trấn
kiểu mẫu thực chất là năng lực quán triệt đường lối chủ trương của Đảng, chính
sách pháp luật của Nhà nước, của cấp ủy cấp trên nói chung và về xây dựng xã,
phường, thị trấn, kiểu mẫu nói riêng từ đó cụ thể hóa thành chủ trương xây dựng
xã, phường, thị trấn kiểu mẫu phù hợp với điều kiện thực tế địa phương có tính khả
thi; năng lực lãnh đạo, chỉ đạo chính quyền cụ thể hóa thành các đề án, kế hoạch cụ
thể thực hiện; năng lực lãnh đạo Mặt trận và các đoàn thể nhân dân, tăng cường
mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhân dân; năng lực kiểm tra, giám sát, sơ kết,
tổng kết nhân rộng điển hình tiên tiến và bỏ sung làm cho chủ trương ngày càng
đúng đắn, phù hợp hơn. Như vậy, năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã trong xây
dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu bao gồm những nội dung chủ yếu:
- Năng lực quán triệt, vận dụng đúng đắn, sáng tạo chủ trương, đường lối của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị của cấp trên để đề ra
chủ trương, nghị quyết, nhiệm vụ, giải pháp... để xây dựng xã, phường, thị trấn
kiểu mẫu phù hợp với thực tiễn địa phương.
- Năng lực chỉ đạo, lãnh đạo chính quyền cấp xã thể chế hóa, cụ thể hóa chủ
trương, nghị quyết của cấp ủy đảng thành các đề án, chương trình, kế hoạch, nhiệm
vụ và giải pháp để xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu ở địa phương.
- Năng lực chỉ đạo, lãnh đạo đối với chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các
đồn thể nhân dân ở cấp xã trong việc tập hợp, vận động quần chúng, phát huy sức
mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị để thực hiện thắng lợi các chủ trương,

đường lối, chính sách, mục tiêu, nhiệm vụ và các tiêu chí xây dựng xã, phường, thị
trấn kiểu mẫu của địa phương.
- Năng lực sơ kết, tổng kết thực tiễn, vừa để nhân diện các điển hình tiên tiến
vừa điều chỉnh khắc phục những hạn chế yếu kém, đồng thời bổ sung hồn thiện
nghị quyết, nhiệm vụ chính trị ngày càng phù hợp hơn.
4


- Năng lực kiểm tra, giám sát toàn bộ hoạt động của hệ thống chính trị; kịp
thời phát hiện và xử lý đúng đắn, có hiệu quả những vấn đề phức tạp mới nảy sinh
trong thực tiễn xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu để rút kinh nghiệm
2. Thực trạng năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã trong xây dựng xã,
phường, thị trấn kiểu mẫu ở Thanh Hóa
Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Tỉnh Thanh Hố phải trở nên
một tỉnh kiểu mẫu, thì phải làm sao cho mọi mặt chính trị, kinh tế, quân sự, phải là
kiểu mẫu. Làm một người kiểu mẫu, một nhà kiểu mẫu, một làng kiểu mẫu, một
huyện kiểu mẫu, một tỉnh kiểu mẫu. Quyết tâm làm thì sẽ thành kiểu mẫu” (tập 5.
Tr.77), thể hiện quyết tâm xây dựng Thanh Hóa trở thành tỉnh kiểu mẫu trong giai
đoạn mới, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo UBND tỉnh cụ thể hóa các tiêu chí,
tiêu chuẩn về “kiểu mẫu”, ngày 09/4/2019 UBND tỉnh ban hành Quyết định số
09/2019/QĐ-UBND về việc ban hành “Quy định các tiêu chí kiểu mẫu và trình tự,
thủ tục xét cơng nhận các danh hiệu kiểu mẫu” (thay thế cho Quyết định số
488/2014/QĐ-UBND ngày 17-2-2014 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa “quy
định các tiêu chí kiểu mẫu và trình tự, thủ tục xét công nhận các danh hiệu kiểu
mẫu theo lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH
quê hương, đất nước giai đoạn 2014 - 2020”). Trong đó, các xã, phường, thị trấn
kiểu mẫu phải đạt được các tiêu chí:
Thứ nhất, tiêu chí “Xã kiểu mẫu” gồm:
(1). Đã được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu và đạt chuẩn
“Cộng đồng học tập” cấp xã.

(2). Đến thời điểm xét cơng nhận, có 70% trở lên gia đình đạt danh hiệu “Gia
đình kiểu mẫu”.
Thứ hai, tiêu chí “Phường, thị trấn kiểu mẫu” gồm:
(1). Đã được công nhận “Phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị” và đạt
chuẩn “Cộng đồng học tập” cấp xã.
5


(2). Khơng có hộ nghèo (trừ các trường hợp thuộc diện bảo trợ xã hội theo
quy định, hoặc do tai nạn rủi ro bất khả kháng, hoặc do bệnh hiểm nghèo); tỷ lệ
người dân có việc làm trên tổng số lao động trong độ tuổi có khả năng tham gia lao
động đạt từ 95% trở lên.
(3). Các trường học (mầm non, tiểu học, trung học cơ sở), trạm y tế đạt chuẩn
quốc gia; tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt từ 75% trở lên, trong đó cấp bằng, chứng chỉ
đạt ít nhất 30%; tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt từ 95% trở lên.
(4). Có 100% hộ được sử dụng nước hợp vệ sinh, trong đó nước sạch đạt từ
98% trở lên theo chuẩn mới; 100% hộ có nhà tiêu, nhà tắm, bể chứa nước sinh hoạt
hợp vệ sinh; 100% chất thải rắn được thu gom và xử lý theo đúng quy định; rác thải
sinh hoạt được phân loại, áp dụng biện pháp xử lý phù hợp đạt từ 60% trở lên;
nghĩa trang nhân dân được xây dựng theo quy hoạch; mai táng đảm bảo vệ sinh
môi trường theo quy định.
(5). Công khai minh bạch, đầy đủ các thủ tục hành chính, giải quyết thủ tục
hành chính cho các tổ chức, cơng dân đảm bảo đúng quy định; có mơ hình điển
hình về cải cách thủ tục hành chính.
(6). Có đủ tổ chức trong hệ thống chính trị và duy trì hoạt động thường xun
theo quy định; đến năm xét cơng nhận, Đảng bộ, chính quyền được đánh giá, xếp loại
hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; Mặt trận Tổ quốc và các đồn thể chính trị xếp loại
xuất sắc; 100% cán bộ, công chức phường, thị trấn đạt chuẩn theo quy định.
(7). Trong 3 năm liên tục đến năm xét công nhận, an ninh trật tự, an tồn xã
hội ổn định, khơng để xảy ra trọng án, khơng có tội phạm, tệ nạn xã hội, vụ việc nổi

cộm, phức tạp về an ninh trật tự; khơng có người phạm tội bị khởi tố, truy tố, xét
xử; khơng có khiếu kiện đơng người trái pháp luật.
(8). Đến thời điểm xét cơng nhận, có 80% trở lên tổ dân phố, cơ quan, đơn
vị, doanh nghiệp trên địa bàn đạt chuẩn văn hố, trong đó có 60% trở lên tổ dân
phố đạt danh hiệu “Tổ dân phố kiểu mẫu” và 60% trở lên cơ quan, đơn vị, doanh
6


nghiệp đạt danh hiệu “Cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp kiểu mẫu”.
Bám sát các tiêu chí xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu, gắn với thực
hiện các mục tiêu, chỉ tiêu xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông
thôn mới kiểu mẫu; đảng ủy các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh tập trung lãnh
đạo, chỉ đạo hiện thực hóa. Kết quả thể hiện:
2.1. Kết quả đạt được
Thứ nhất, cụ thể hóa chủ trương của cấp trên, ban hành các chủ trương, nghị
quyết sát đúng để thực hiện có hiệu quả các mục tiêu, chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng xã,
phường thị trấn kiểu mẫu phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương.
Để cụ thể hóa thực hiện 02 tiêu chí xã kiểu mẫu; 08 tiêu chí phường, thị trấn
kiểu mẫu (theo Quyết định số 09/2019/QĐ-UBND), đảng ủy các xã, phường, thị
trấn trên địa bàn tỉnh đã chủ động tổ chức nghiên cứu quán triệt và ban hành các
chủ trương, nghị quyết về xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu với những mục
tiêu, chỉ tiêu, bước đi và cách làm phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương.
Nét nổi bật là, cùng với việc tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện và giữ vững các
mục tiêu, chỉ tiêu xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao,
nông thôn mới kiểu mẫu; phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị, đảng ủy cấp
xã trên địa bàn tỉnh đã chủ động lãnh đạo lựa chọn các khâu đột phá về các lĩnh
vực: phát triển kinh tế, giáo dục & đào tạo, văn hóa, mơi trường... để triển khai các
mơ hình kiểu mẫu vừa đảm bảo phát huy thế mạnh của địa phương vừa góp phần
thực hiện các tiêu chí kiểu mẫu. Chính cách làm này, đã tác động tích cực, làm cho
nhận thức của cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân được nâng lên; tạo được sự

chuyển biến mạnh mẽ trong các phong trào thi đua u nước xây dựng các mơ hình
kiểu mẫu từ thôn, làng, bản cho đến xây dựng văn minh đô thị, thay đổi tác phong,
lề lối công tác của đội ngũ cán bộ, cơng chức... Theo đó, thực hiện chủ trương của
tỉnh, đến cuối năm 2021 trên địa bàn tỉnh có 07 huyện và 01 thành phố đạt chuẩn
nơng thôn mới (các huyện: Yên Định, Quảng Xương, Đông Sơn, Thọ Xuân, Vĩnh
7


Lộc, Hoằng Hóa, Nga Sơn; thành phố Thanh Hóa), 03 huyện đang chờ quyết định
cơng nhận của Thủ tướng Chính phủ, 341 xã và 1.018 thơn, bản (trong đó có 809
thôn, bản miền núi) đạt chuẩn NTM; 48 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 5 xã và 152
thôn, bản đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Tồn tỉnh có 158 sản phẩm OCOP cấp tỉnh,
trong đó có 1 sản phẩm OCOP cấp quốc gia. Phấn đấu trong năm 2022, Thanh Hóa
có thêm 2 đơn vị cấp huyện, 18 xã, 83 thôn/bản miền núi đạt chuẩn nông thôn mới;
22 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; 7 xã, 59 thôn/bản đạt chuẩn nơng thơn
mới kiểu mẫu, bình qn tồn tỉnh đạt 17,9 tiêu chí/xã; có 120 sản phẩm OCOP cấp
tỉnh, 1 sản phẩm cấp quốc gia. Đến hết năm 2025 có 17 huyện, thị xã, thành phố,
88% số xã đạt chuẩn nông thôn mới; 25% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao;
8% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; bình qn tồn tỉnh đạt 18,6 tiêu
chí/xã; tỷ lệ xã, phường, thị trấn, cơ quan đạt tiêu chí kiểu mẫu năm 2025 đạt 20%
trở lên. Đây chính là tiền đề là động lực và tiền đề hết sức quan trọng để đảng ủy
cấp xã trên địa bàn tỉnh tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện thắng lợi các mục tiêu,
chỉ tiêu xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu
mẫu, hướng tới xây dựng xã, phường, thị trấn, kiểu mẫu.
Thứ hai, lãnh đạo, chỉ đạo chính quyền cấp xã thể chế hóa, cụ thể hóa nghị
quyết của đảng thành các đề án, chương trình, kế hoạch, nhiệm vụ và giải pháp để
phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu ở địa phương.
Với vai trò là hạt nhân trong lãnh đạo chính trị, đảng ủy cấp xã có trách
nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo các tổ chức trong hệ thống chính trị cấp xã, bảo đảm
chủ trương về xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu được cụ thể hố và tổ

chức thực hiện có hiệu quả trên thực tế. Theo đó, đảng ủy cấp xã đã lãnh đạo, chỉ
đạo chính quyền cụ thể hóa chủ trương, nghị quyết của cấp ủy đảng thành các đề
án, các mô hình, điển hình, các kế hoạch...rất cụ thể, phù hợp, có tính khả thi và
tổ chức thực hiện thắng lợi chủ trương, nghị quyết đó. Trong đó, tập trung vào
các nội dung:
8


(1). Làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về mục
đích, ý nghĩa, nội dung của chương trình xây dựng xã nơng thơn mới kiểu mẫu;
phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị cho cán bộ, đảng viên và các tầng lớp
nhân dân; tạo sự đồng thuận và tinh thần thi đua chung sức xây dựng xã,
phường, thị trấn kiểu mẫu.
(2) Kiện toàn bàn chỉ đạo, xây dựng đề án, kế hoạch, lập quy hoạch phù hợp
với điều kiện cụ thể của địa phương. Trong đó, tập trung chỉ đạo việc xây dựng
mơ hình kiểu mẫu với yêu cầu cần phải rõ: tên gọi của mơ hình; các tiêu chí
đánh giá; cách thức tổ chức triển khai; phương thức hỗ trợ xây dựng mơ hình;
quy trình thẩm định cơng nhận; rút kinh nghiệm từ các mơ hình thí điểm; giao
chỉ tiêu cho các đơn vị...Trên cơ sở đó, phát vai trị tiền phong, gương mẫu của
cán bộ, đảng viên, công chức tập hợp được sức dân, đồng sức, đồng lịng, đồn
kết thực hiện thành cơng các mơ hình kiểu mẫu.
(3). Đề cao tính dân chủ để dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân
giám sát, dân hưởng thụ. Các bước tiến hành phải trên cơ sở phù hợp với điều
kiện thực tế của địa phương, trong đó xác định được khâu đột phá để tập trung
lãnh đạo, chỉ đạo Nhân dân cùng vào cuộc thực hiện. Nhằm phát huy vai trò làm
chủ của người dân trong xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.
(4). Trong quá trình huy động nguồn lực phải đẩy mạnh cơng tác xã hội hóa,
tranh thủ được sự ủng hộ của con em thành đạt xa quê, huy động Nhân dân ủng
hộ ngày công trong xây dựng nhà sạch kiểu mẫu, vườn kiểu mẫu, bê tơng hóa
mặt đường, trồng hoa...

(5) Xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu là cả một q trình dài, tổng
hịa nhiều mối quan hệ. Do đó, trong q trình tổ chức triển khai cần tăng cường
đào tạo, tập huấn để có lực lượng chuyên sâu, làm nịng cốt. Trong q trình tổ
chức thực hiện khơng chủ quan, nóng vội, vừa làm vừa học tập kinh nghiệm, vừa
đúc kết thực tiễn, vừa gắn chặt với những đặc điểm, tình cảm của người dân tại
9


địa phương, vận dụng tốt các quy định của cấp trên, lấy hiệu quả và sự hài lòng
của người dân là mục tiêu quan trọng để đánh giá các tiêu chí.
Thứ ba, lãnh đạo, chỉ đạo Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã
hội tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; tăng cường tuyên truyền,
giáo dục vận động và tổ chức các phong trào thi đua xây dựng xã, phường, thị
trấn kiểu mẫu.
Qua tổng kết 10 năm xây dựng nông thôn mới của tỉnh Thanh Hóa, nhất là
thực tiễn xây dựng nơng thơn mới, nông thôn mới nâng cao, nâng thôn mới kiểu
mẫu; xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu thời gian qua đã chứng minh vai
trò quan trọng của MTTQ và các đoàn thể nhân dân ở cấp xã. Để phát huy vai
trị của MTTQ và các đồn thể nhân dân, Đảng ủy cấp xã đã lãnh đạo, chỉ đạo
MTTQ và các đoàn thể nhân dân bám sát chủ trương, nghị quyết của cấp ủy;
chương trình, kế hoạch, đề án của chính quyền để: 1) xây dựng kế hoạch, cụ thể
hóa thành những chương trình hành động thiết thực, phát huy sức mạnh đại đoàn
kết toàn dân trong xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu. 2) Lồng ghép nội
dung tuyên truyền xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu vào các hội nghị, phát
động triển khai sâu rộng các phong trào, hoạt động cụ thể ở các địa phương...
qua đó tạo sức lan tỏa rộng khắp, từng bước nâng cao nhận thức và trách nhiệm
của các tầng lớp nhân dân, phát huy vai trò chủ thể của nhân dân trong xây dựng
xã, phường, thị trấn kiểu mẫu. 3) Tiếp tục đẩy mạnh đổi mới nội dung, đa dạng
hóa các hình thức tuyên truyền như đối thoại nhân dân, lồng ghép tuyên truyền
xây dựng nông thôn mới với các nội dung Cuộc vận động “Tồn dân đồn kết

xây dựng nơng thơn mới, đô thị văn minh” cùng các cuộc vận động, các phong
trào thi đua yêu nước khác nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của mỗi người
dân và cộng đồng trong thực hiện đường lối, chủ chương, chính sách pháp luật
của Đảng, nhà nước và các chủ trương, nghị quyết của cấp ủy, chính quyền các
cấp về xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.4) tăng cường công tác vận động,
10


huy động nguồn lực, xã hội hóa, động viên nhân dân phát huy nội lực, đóng góp
cơng sức, cơ sở vật; tích cực tham gia phát triển kinh tế khu vực nông thôn; đẩy
mạnh liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị; liên kết sản xuất nhóm kinh tế tổ hợp,
hợp tác xã nhằm nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, qua đó góp
phần thực hiện hiệu quả công tác an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững.5) Tập
trung xây dựng các mơ hình, điển hình thực hiện hiệu quả các tiêu chí xây dựng
nơng thơn mới gắn với xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu...6) thực hiện tốt
công tác hướng dẫn kiểm tra, giám sát, đặc biệt là phát huy vai trò giám sát nhân
dân trong triển khai thực hiện xây dựng nông thôn mới và các chủ trương, chính
sách của tỉnh về nơng nghiệp, nông dân, nông thôn, đồng thời lồng ghép với việc
triển khai chương trình giám sát theo Quyết định 217, 218 của Bộ Chính trị về
Giám sát, phản biện của MTTQ và các đoàn thể. Hằng năm kịp thời tổng kết,
biểu dương khen thưởng, nêu gương những tập thể, cá nhân có thành tích xuất
sắc trong cơng tác xây dựng nông thôn mới, xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu
mẫu, đồng thời tổ chức cho từng khu dân cư đăng ký thi đua quyết tâm phấn đấu
thực hiện chỉ tiêu xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn
mới kiểu mẫu; xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.
Thực tế xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới
kiểu mẫu; xã, phường, thị trấn kiểu mẫu thời gian qua cho thấy, để phát huy sức
mạnh của MTTQ và các đoàn thể nhân dân trong xây dựng xã, phường, thị trấn
kiểu mẫu, đảng ủy cấp xã đã lãnh đạo MTTQ các đồn thể như Hội Nơng dân,
Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên... chủ động trong việc lập kế hoạch, chương trình,

đăng ký nhiệm vụ cụ thể để thực hiện. Chính nhờ sự quan tâm, chỉ đạo của đảng
ủy mà các tổ chức đồn thể đã có nhiều cách làm hay, nhiều sáng kiến độc đáo
đem lại hiệu quả cao. Điển hình như Ủy ban MTTQ triển khai thực hiện cuộc
vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” gắn với
phong trào “Chung sức xây dựng nông thôn mới”; Hội LHPN cấp xã với phong
11


trào “Đoạn đường kiểu mẫu”, “Đường hoa yêu thương”, “Tuyến đường xanh,
sạch, đẹp”, mơ hình “Khơng có người thân vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội”,
câu lạc bộ “Phụ nữ với pháp luật”; “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo,
xây dựng gia đình hạnh phúc“, gắn với cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5
khơng, 3 sạch“, và “Tự tin - Tự trọng - Trung hậu - Đảm đang”...Đoàn Thanh
niên với phong trào “Thắp sáng đường quê”, “Con đường thanh niên xây dựng
nông thôn mới”, “Ngày thứ 7 tình nguyện”, “Ngày Chủ nhật xanh”, “Tuổi trẻ
chung tay xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh”; mơ hình “Dịng sơng
khơng rác thải”, “Thanh niên xung kích bảo vệ mơi trường”; Hội Cựu chiến binh
với phong trào “CCB giúp nhau giảm nghèo, làm kinh tế giỏi”;... Từ đó, tạo
được các phong trào thi đua yêu nước sôi nổi trong các tầng lớp nhân dân thực
hiện các tiêu chí kiểu mẫu ở các địa phương.
Thứ tư, tăng cường cơng tác kiểm tra, giám sát q trình triển khai thực hiện
xây dựng xã, phừờng, thị trấn kiểu mẫu
Trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ, đảng ủy cấp xã đã
quan tâm công tác kiểm tra, giám sát quá trình triển khai tổ chức thực hiện nhằm
đảm bảo cho các chủ trương, chính sách xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu
được triển khai thực hiện có hiệu quả, đùng hướng. Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy đã
tham mưu Ban Thường vụ Đảng ủy cấp xã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện
công tác kiểm tra, giám sát trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao vai trò trách
nhiệm của tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên trong xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu
mẫu, góp phần cùng Đảng bộ hồn thành các tiêu chí kiểu mẫu. Do vậy cơng tác

kiểm tra, giám sát của Đảng ủy cấp xã có trọng tâm trọng điểm, phù hợp tình hình
thực tế ở địa phương. Qua kiểm tra, giám sát đã giúp cấp ủy nắm được tình hình;
những kiến nghị, đề xuất của nhân dân, từ đó tìm ra những giải pháp cụ thể, kịp
thời tháo gỡ những khó khăn cho từng nhiệm vụ cụ thể; đồng thời, nâng cao nhận
thức của cán bộ, đảng viên, sự quyết tâm của cả hệ thống chính trị trong thực hiện
12


xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu, nhân dân thực sự là chủ trong xây dựng
các tiêu chí kiểu mẫu và củng cố thêm lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo, chỉ
đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương. Nhờ vậy, kinh tế - xã hội của các xã,
phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh đã có những bước phát triển tồn diện, nơng thơn
được quy hoạch phát triển theo hướng văn minh, hiện đại gắn với phát triển đô thị;
cơ sở hạ tầng được đầu tư nâng cấp ngày càng đồng bộ, hiện đại, phục vụ hiệu quả
sản xuất, đời sống của nhân dân; sản xuất phát triển, an sinh xã hội được quan tâm.
Các giá trị văn hóa truyền thống bảo tồn phát huy, mơi trường ngày càng được cải
thiện, hệ thống chính trị tiếp tục được củng cố, dân chủ từ cơ sở ngày càng được
nâng cao, nhận thức, ý thức trách nhiệm của người dân được nâng lên. An ninh, trật
tự xã hội được giữ vững ổn định, tạo động lực cho phát triển kinh tế - xã hội.
Thứ năm, Tăng cường công tác sơ kết, tổng kết hoàn thiện các chủ trương về
xây dựng xã, phường thị trấn kiểu mẫu
Để xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu được đúng hướng và có hiệu quả,
đảng ủy cấp xã thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá
phong trào, cuộc vận động; xây dựng và nhân rộng các mơ hình điển hình kiểu
mẫu, kịp thời khen thưởng các tập thể và cá nhân có thành tích xuất sắc trong xây
dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu. Qua đó, vừa bổ sung hồn thiện các chủ
trương, chính sách vừa rút kinh nghiệm trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo làm cho
chủ trương, chính sách ngày càng đúng đắn hơn; quá trình lãnh đạo, chỉ đạo triển
khai thực hiện nhất là việc xây dựng các mơ hình kiểu mẫu phù hợp hơn. Đồng
thời, phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị cấp xã, tinh thần tiên phong, gương

mẫu của mỗi cán bộ, đảng viên; huy động được tối đa nguồn lực và vai trò chủ thể
của nhân dân trong xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.
2.2. Hạn chế và nguyên nhân
2.2.1. Một số hạn chế
- Trong lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu một số
13


đảng ủy cấp xã chưa thực sự có tầm nhìn bao quát, toàn diện dẫn tới việc xây
dựng chủ trương, nghị quyết, chương trình hành động chưa sát với thực tế, tính
dự báo chưa cao. Theo đó, khả năng vận dụng, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện
các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của
cấp ủy cấp trên về xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu ở một số đảng ủy cấp
xã còn hạn chế; việc xác định các mục tiêu, chỉ tiêu, mơ hình kiểu mẫu,...chưa sát,
chưa phát huy được thế mạnh và chưa huy động, tập trung nguồn lực, khơi dậy sự đồng
thuận, ý chí quyết tâm phấn đấu, khát vọng vươn lên của cán bộ, đảng viên và nhân dân
ở địa phương.
- Trong tổ chức lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện chủ trương, nghị quyết chưa làm
rõ được cơ chế phối hợp để phát huy vai trò lãnh đạo của cấp ủy, quản lý điều
hành của chính quyền và làm chủ của nhân dân trong xây dựng xã, phường, thị
trấn kiểu mẫu. Quá trình lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện xây dựng xã,
phường, thị trấn kiểu mẫu địi hỏi phải đầu tư nhiều cơng sức, nhiều nguồn lực,
nhiều phương thức… Tuy nhiên, một số cấp ủy chưa thực sự quyết tâm cao, nỗ
lực lớn, hành động quyết liệt và trách nhiệm, tố chất người đứng đầu chưa được
phát huy.
- Phương thức lãnh đạo của một số cấp ủy đảng cấp xã đối với chính
quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đồn thể chính trị- xã hội còn hạn chế, chưa
phát huy được vai trò chủ động, sáng tạo của các tổ chức trong lập quy hoạch,
kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hướng tới thực hiện các tiêu chí kiểu mẫu;
trong tuyên truyền, giáo dục thuyết phục, vận động và tổ chức các phong trào

thi đua của các tầng lớp nhân dân.
- Công tác kiểm tra, giám sát, phát huy vai trò tiên phong gương mẫu của
cán bộ, đảng viên ở một số đảng ủy cấp xã chưa cao. Chất lượng sinh hoạt cấp
ủy, sinh hoạt chi bộ một số nơi chậm được đổi mới; việc phân công cấp ủy viên
về dự sinh hoạt chi bộ thực hiện chưa nghiêm túc. Tính chiến đấu, tự phê bình và
14


phê bình trong sinh hoạt cấp ủy, sinh hoạt chi bộ có lúc, có nơi chưa tốt, cịn nể
nang, né tránh.
- Công tác sơ kết, tổng kết việc tổ chức triển khai thực hiện xây dựng xã,
phường, kiểu mẫu chưa được coi trọng; quy trình xây dựng, nhân rộng mơ hình
kiểu mẫu chưa được quan tâm nhiều, dẫn tới chất lượng tiêu chí ở một số xã đạt
chuẩn nơng thơn mới chưa cao, kém bền vững; bộ mặt nông thôn chưa thật sự
khởi sắc, nhất là cảnh quan, môi trường; nhiều bất cập trong các hộ gia đình và
cộng đồng thơn xóm như: vườn hộ phát triển một cách tùy tiện, khơng có quy
hoạch, giá trị kinh tế thấp, thiếu mỹ quan; bố trí nhà vệ sinh, chuồng trại chăn
ni bất hợp lý, không đảm bảo vệ sinh (nhà vệ sinh, chuồng trại gần bếp nấu,
bể nước); tình trạng bê tơng hóa đường làng, ngõ xóm, nền, mặt đường hẹp,
thiếu rãnh tiêu thoát nước, điểm tránh xe, hệ thống điện chiếu sáng, cây bóng
mát…; các hoạt động văn hóa, thể thao ít được phát huy,... Đặc biệt vai trị chủ
thể của người dân chưa được thể hiện rõ, thiếu chủ động, thiếu sự gắn kết trong
thơn xóm,... xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu chưa trở thành việc làm
thường xuyên, gắn với những nhu cầu thiết thực của người dân.
2.2.2. Nguyên nhân của những hạn chế, yếu kém
- Một số cấp uỷ đảng nhất là người đứng đầu nhận thức chưa đầy đủ về ý
nghĩa và tầm quan trọng của việc xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.
- Phương thức lãnh đạo của cấp ủy đối với chính quyền, MTTQ và các tổ
chức chính trị - xã hội chậm đổi mới; cơ chế Đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý,
nhân dân là chủ chưa được phát huy.

- Năng lực, trình độ, trách nhiệm của tập thể cấp ủy, người đứng đầu cấp ủy,
chính quyền một số nơi cịn hạn chế.
3. Giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã trong xây
dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu
3.1. Nâng cao nhận thức của đảng ủy cấp xã về xây dựng xã, phường, thị
15


trấn kiểu mẫu
Xây dựng xã, phường, thị trấn là một chủ trương hợp lịng dân. Để hiện thực
hóa chủ trương này, đòi hỏi đảng ủy cấp xã, mỗi cán bộ, đảng viên phải nhận thức
sâu sắc, đầy đủ và toàn diện về mục tiêu, nội dung, cách thức và các tiêu chí xây
dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu; Từ đó, tạo ra sự thống nhất trong nhận thức
của tập thể cấp ủy, mỗi cấp ủy viên, của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai
trị quan trọng của việc xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu, từ đó thấy được sự
cần thiết và có sự quan tâm tồn diện, đồng bộ với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực
lớn và hành động quyết liệt để xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu đáp ứng yêu
cầu phát triển tỉnh Thanh Hóa trong giai đoạn mới. Để nâng cao nhận thức của
đảng ủy cấp xã cần:
- Định hướng hoàn thiện nhận thức bằng các chủ trương, nghị quyết, cơ chế,
chính sách, quy định của cấp trên về xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu; thông
qua quán triệt, sơ kết, tổng kết, thảo luận... … Từ đó, tạo ra sự thống nhất nhận
thức của đảng ủy cấp xã về mục tiêu, nội dung, cách thức xây dựng xã, phường, thị
trấn kiểu mẫu.
- Nâng cao nhận thức thông qua thực tiễn và sơ kết, tổng kết thực tiễn xây
dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.
- Thực tiễn luôn luôn đổi mới và vận động và đặt ra những yêu cầu mới đối
với đảng ủy cấp xã. Nhận thức của đảng ủy cấp xã, của mỗi cán bộ đảng viên chỉ
được phát triển thơng qua q trình tự đào tạo, bồi dưỡng. Quá trình này được hình
thành trên cơ sở thái độ tích cực và ý thức trách nhiệm, tính tự giác cao đối với yêu

cầu xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu… Từ đó, xác định mục tiêu, tích cực
tiếp thu những kiến thức mới, nắm bắt được quy luật, hình thành niềm tin, thế giới
quan khoa học, hoàn thiện phẩm chất nhân cách, nâng cao năng lực, phương pháp
công tác, tác phong đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới. Thơng qua đó, nhận thức
ngày càng sâu sắc hơn, toàn diện hơn về sự cần thiết phải xây dựng xã, phường, thị
16


trấn kiểu mẫu.
Bên cạnh đó, đảng ủy cấp xã cần tiếp tục quán triệt và thực hiện Nghị quyết
số 22-NQ/TW ngày 02/02/2008 của Ban Chấp hành Trung ương về “Nâng cao
năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng đội ngũ cán
bộ, đảng viên”; Kết luận số 38-KL/TW ngày 13/11/2018 của Bộ Chính trị về “Tổng
kết 10 năm thực hiện NQ số 22-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khoá X về
nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng và chất lượng
đội ngũ cán bộ, đảng viên” gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh, gắn với thực hiện nghiêm Nghị quyết Trung ương 4
khóa XI, XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng đến các cấp ủy đảng, cán
bộ, đảng viên; Chương trình hành động số 04-CTr/TU ngày 18/12/2020 của Tỉnh
uỷ Thanh Hoá về “Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX, nhiệm
kỳ 2020 - 2025”, trong đó có nội dung tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện một
trong 06 chương trình trọng tâm của nhiệm kỳ đó là: “Chương trình nâng cao năng
lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức cơ sở đảng; tạo chuyển biến rõ nét
trong sắp xếp tổ chức bộ máy và xây dựng đội ngũ cán bộ”. Quán triệt và tổ chức
thực hiện Quyết định số 09/2019/QĐ-UBND ngày 09/4/2019 của UBND tỉnh về
việc ban hành Quy định các tiêu chí và trình tự thủ tục xét, công nhận các danh
hiệu kiểu mẫu.
3.2. Nâng cao chất lượng ban hành các chủ trương, nghị quyết về xây
dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu của đảng ủy cấp xã
Nội dung lãnh đạo của cấp ủy đảng thể hiện ở việc cụ thể hóa đường lối chủ

trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các chỉ thị, nghị quyết của cấp
trên thành nghị quyết, nhiệm vụ chính trị phù hợp với điều kiện thực tiễn ở địa phương
và tổ chức thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đó. Để nâng cao năng lực lãnh đạo của cấp ủy
đảng trước hết phải nâng cao năng lực chuẩn bị và ra nghị quyết, quyết định; xác định
đúng đắn, chính xác nhiệm vụ chính trị, các chủ trương công tác của đảng bộ sao cho
17


phù hợp với đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về xây dựng xã, phường, thị
trấn kiểu mẫu và sát hợp với thực tế của địa phương trên các mặt kinh tế, văn hóa, xã
hội, an ninh, quốc phịng, phù hợp với yêu cầu, nguyện vọng, lợi ích chính đáng của
nhân dân và quy luật của cuộc sống. Để thực hiện tốt phương hướng trên, cần chú
trọng thực hiện một quy trình làm việc khoa học, bảo đảm cho các nghị quyết, quyết
định của cấp ủy về xây dựng nơng thơn mới có tính chính xác cao.
Để cấp ủy ra được một nghị quyết, quyết định đúng đắn, chính xác về xây
dựng nơng thơn mới thì khâu chuẩn bị là hết sức quan trọng. Trước khi ra nghị
quyết, quyết định, cấp ủy phải đánh giá đúng đắn và sâu sắc về tình hình, đặc điểm
kinh tế, xã hội, những tiềm năng thế mạnh và những yếu kém, tồn tại, thuận lợi,
khó khăn của đất nước, của địa phương và xu hướng phát triển của địa phương, đất
nước (trong xu thế phát triển của thế giới). Từ đó, xác định đúng đắn, chính xác
nhiệm vụ chính trị, các chủ trương cơng tác của đảng bộ phù hợp với đường lối,
chính sách của Đảng, Nhà nước và sát hợp với thực tế của địa phương trên các mặt
kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh phù hợp với yêu cầu, nguyện vọng,
lợi ích chính đáng của nhân dân và quy luật phát triển của cuộc sống. Một trong
những yếu tố quan trọng nâng cao chất lượng ra nghị quyết, quyết định của cấp ủy
là phải quan tâm nâng cao chất lượng sinh hoạt của cấp ủy, sinh hoạt của cấp ủy
phải được thực hiện thành nền nếp, thường xuyên, phải bảo đảm nguyên tắc tập thể
lãnh đạo, dân chủ, phát huy vai trò của từng cấp ủy và các cơ quan tham mưu trong
việc chuẩn bị và ra quyết định của cấp ủy. Phải khơi dậy khơng khí chính trị tích
cực, thực hành dân chủ, cơng khai để đảng viên và nhân dân thảo luận, đóng góp ý

kiến vào dự thảo trước khi trở thành nghị quyết, quyết định chính thức của đảng bộ.
Phát huy năng lực trí tuệ, năng lực tổng kết thực tiễn của cấp ủy viên, cán bộ chủ
chốt và quần chúng nhân dân tham gia xây dựng, góp ý, làm cho các nghị quyết,
quyết định của cấp ủy về xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu phản ánh được
quy luật phát triển, những kinh nghiệm thực tiễn, ý chí và nguyện vọng của đảng bộ
18


và nhân dân. Việc ra nghị quyết, quyết định, xây dựng các chủ trương, nhiệm vụ
của đảng bộ trong xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu phải đảm bảo sự lãnh
đạo, chỉ đạo của cấp ủy cấp trên, đặc biệt là cấp trên trực tiếp và các cơ quan, ban,
ngành có liên quan.
3.3. Nâng cao chất lượng tổ chức thực hiện nghị quyết và kiểm tra, giám
sát việc thực hiện nghị quyết về xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu
Thực tế cho thấy, nhiều nghị quyết của Đảng chậm đi vào cuộc sống, nguyên
nhân chủ yếu là việc quán triệt nghị quyết, tổ chức thực hiện và kiểm tra, giám sát
thực hiện nghị quyết chưa tốt. Trách nhiệm đó, trước hết thuộc về cấp ủy đảng. Một
trong những tiêu chuẩn đánh giá năng lực lãnh đạo của cấp ủy đảng trong thực hiện
chủ trương xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu mạnh hay yếu, đáp ứng yêu cầu
hay khơng là ở chỗ cấp ủy đó có tổ chức thực hiện tốt và kiểm tra có hiệu quả việc
thực hiện chủ trương đó hay khơng. Việc nâng cao chất lượng tổ chức thực hiện
nghị quyết và kiểm tra, giám sát việc thực hiện nghị quyết về xây dựng xã, phường,
thị trán kiểu mẫu là một trong những giải pháp cơ bản nhằm nâng cao năng lực lãnh
đạo của cấp ủy và cần phải thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:
Một là, quán triệt, làm rõ những nội dung cơ bản của đường lối, chủ trương
của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của cấp ủy cấp trên và cấp mình về
xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu một các sâu sắc trong tổ chức đảng, cán bộ,
đảng viên và nhân dân, qua đó nâng cao nhận thức của cán bộ đảng viên về mục
tiêu, yêu cầu, nội dung và các tiêu chí xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.
Để nghị quyết sớm đi vào cuộc sống, biến thành hiện thực cuộc sống, cấp ủy

cần tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, phối hợp với chính quyền sớm cụ thể hóa các nội
dung nghị quyết về xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu của đảng bộ thành
những quyết định mang tính pháp lý về mặt nhà nước. Tăng cường và đổi mới công
tác tuyên truyền, giáo dục, thuyết phục nhân dân trên cơ sở phát huy vai trò tiên
phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong thực hiện các mục tiêu, tiêu
19


chí xã, phường, thị trấn kiểu mẫu. Đây là một trong những nhân tố quan trọng góp
phần thực hiện thắng lợi nghị quyết chủ trương của Đảng và các tiêu chí xã,
phường, thị trấn kiểu mẫu.
Cấp ủy đảng cần phải thực hiện tốt phương châm: Dân biết, dân bàn, dân
làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng. Qua đó, phát huy cao độ vai trị
chủ thể của người dân trong xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu. Như vậy, mục
tiêu cần đạt được trong việc chỉ đạo tổ chức thực hiện nghị quyết về xây dựng xã,
phường, thị trấn kiểu mẫu là làm cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nâng cao nhận
thức tư tưởng, nhất trí và thơng suốt quan điểm, chủ trương, chính sách về xây
dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu, đồng thời tạo ra sự chuyển biến mạnh mẽ trong
phong trào hành động cách mạng của quần chúng nhân dân thực hiện thắng lợi các
tiêu chí xã, phường, thị trấn kiểu mẫu ở địa phương.
Hai là, trong quá trình chỉ đạo và kiểm tra, giám sát thực hiện nghị quyết về
xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu, cấp ủy cần chú trọng công tác tổng kết
thực tiễn. Mỗi một chủ trương, chính sách, biện pháp dù là đúng đắn nhất trong q
trình thực hiện vẫn có những vấn đề mới nảy sinh cần phải giải quyết. Vì vậy, trong
lãnh đạo xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu, cấp ủy cần phải kịp thời phát hiện
những nhân tố tích cực, sáng tạo, những điển hình tiên tiến, cách làm hay để nhân
diện, đồng thời uốn nắn những lệch lạc, tổng kết những kinh nghiệm thực tiễn trên
từng lĩnh vực cụ thể, từng việc làm cụ thể góp phần bổ sung, hồn thiện nghị quyết
về xây dựng nông thôn mới ngày càng sát đúng và tính khả thi cao.
Các cấp uỷ, tổ chức đảng cần tập trung vào kiểm tra việc triển khai, thực hiện

các nghị quyết của Đảng trong các tổ chức đảng và mọi cán bộ, đảng viên. Kiểm tra
về phẩm chất đạo đức, lối sống, những dấu hiệu vi phạm kỷ luật Đảng, pháp luật
Nhà nước trong cán bộ và đảng viên. Qua kiểm tra, cần xử lý nghiêm minh những
tổ chức, cá nhân vi phạm, làm cho tổ chức đảng ngày càng trong sạch, vững mạnh.
Công tác kiểm tra, giám sát của cấp uỷ, tổ chức đảng phải chủ động, kịp thời,
20


chặt chẽ, nghiêm túc, đúng nguyên tắc, thủ tục theo hướng dẫn của Uỷ ban Kiểm
tra Trung ương và phải có tác dụng giáo dục sâu sắc, hiệu quả thiết thực. Việc đánh
giá, kết luận trong kiểm tra phải đúng mức, cơng tâm. Q trình kiểm tra phải kết
hợp chặt chẽ với cơngtác thanh tra của chính quyền, phát huy vai trị của quần
chúng bảo đảm tính chuẩn xác, khách quan.
Qua kiểm tra kịp thời biểu dương, động viên, khen thưởng những cá nhân, tập
thể có thành tích tốt; kỷ luật nghiêm minh những đảng viên, tổ chức vi phạm; ấn định
thời gian phấn đấu cho những đảng viên có khuyết điểm, sai lầm và tạo điều kiện để
họ sửa chữa. Kiên quyết đưa ra khỏi Đảng những đảng viên không đủ tư cách. Kiểm
tra, xử lý kỷ luật phải ln gắn với củng cố kiện tồn cấp uỷ, bố trí cán bộ, bảo đảm
tính ổn định của tổ chức để lãnh đạo cơ quan và đơn vị hoàn thành nhiệm vụ.
3.4. Tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra của cấp trên, đối với đảng
ủy cấp xã trong xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu
Cấp uỷ cấp trên cần nắm chắc tình hình, kịp thời tháo gỡ khó khăn, giải
quyết những vấn đề nảy sinh trong quá trình xây dựng xã, phường, thị trấn kiểu
mẫu; kiện toàn tổ chức cơ sở đảng về tổ chức, thu hẹp những tổ chức cơ sở đảng
yếu kém. Điều chỉnh, uốn nắn những lệch lạc đảm bảo cho hoạt động của tổ chức
cơ sở đảng đúng định hướng chính trị. Đổi mới, tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn,
kiểm tra hoạt động của cấp trên theo hướng khắc phục bệnh quan liêu, hướng mạnh
tới cơ sở, lấy sự chuyển động của tổ chức cơ sở đảng để làm thước đo công tác xây
dựng Đảng.
Sự lãnh đạo của cấp trên trước hết thể hiện ở việc nghiên cứu và ban hành

những những chính sách, quy định đúng đắn làm chuẩn mực nâng cao nhận thức,
hướng dẫn hoạt động của đảng ủy cấp xã trong xây dựng xã, phuwongfd, thị trấn
kiểu mẫu; thể hiện ở sự gương mẫu trong đổi mới tư duy, đổi mới công tác cán bộ,
đổi mới phương thức lãnh đạo của chính ngay cấp trên đối với cấp xã. Cấp trên
trực tiếp của tổ chức cơ sở đảng cấp xã cần tiến hành khảo sát, đánh giá đúng thực
21


trạng và nguyên nhân để có biện pháp phù hợp; coi trọng hướng dẫn, kiểm tra,
chăm lo đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, nhất là cán bộ chủ chốt, đồng thời tổng kết, phổ
biến kinh nghiệm của những điển hình tiên tiến; kịp thời phát hiện những khó khăn,
lệch lạc ở cấp xã, để uốn nắn, giúp đỡ thiết thực.
CÂU HỎI ÔN TẬP
1. Nội dung năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã trong xây dựng xã,
phường, thị trấn kiểu mẫu.
2. Thực trạng năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã ở Thanh Hóa trong xây
dựng xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.
3. Giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo của đảng ủy cấp xã trong xây dựng
xã, phường, thị trấn kiểu mẫu.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại biểu tồn quốc lần thứ
XIII, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội. 2021.
2. Nghị quyết số 26-NQ/TW ngày 19/5/2018 của Ban Chấp hành Trung ương
“Về tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược, đủ phẩm
chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ”.
3. Nghị quyết số 58 NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 05-8-2020 về xây dựng
và phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
4. Quyết định số 09/2019/QD-UBND ngày 09-4-2019 của Chủ tịch Ủy ban
nhân dân tỉnh Thanh Hóa về việc ban hành “Quy định các tiêu chí kiểu mẫu và
trình tự, thủ tục xét công nhận các danh hiệu kiểu mẫu”.

5. Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa: Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX,
nhiệm kỳ 2020-2025, Nxb.Thanh Hóa, 2020.
7. Quyết định số 691/QĐ-TTg ngày 05-6-2018 của Thủ tướng Chính phủ về
việc Ban hành tiêu chí xã nơng thơn mới kiểu mẫu giai đoạn 2018-2020
22


8. Thông tư số 02/2013/TT-BVHTTDL ngày 24-01-2013 của Bộ trưởng Bộ
Văn hóa, Thể thao và Du lịch quy định chi tiết tiêu chuẩn, trình tự, thủ tục xét và
cơng nhận “Phường đạt chuẩn văn minh đô thị”, “Thị trấn đạt chuẩn văn minh đô
thị”.
9. Thông tư số 44/2014/TT-BGDĐT ngày 12-12-2014 của Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo quy định về đánh giá, xếp loại “Cộng đồng học tập” cấp xã.

23