Tài liệu Xử lý rau sống bằng gibberellin docx

Xử lý rau sống bằng
gibberellin







GA tác dụng lên tế bào thực vật thông qua việc
phân hủy protein kìm hãm sinh trưởng, tạp chí
Science 2003
Gần đây báo chí Việt Nam có quan tâm đến sự
kiện nông dân tự ý phun vào rau một loại thần
dược có nguồn gốc từ Trung Quốc. Việc này
gây quan ngại đối với người tiêu dùng mà theo
như Bộ trưởng Cao Đức Phát trả lời báo giới thì
gia đình ông cũng lo lắng không kém. Chi cục
Bảo vệ Thực vật Hà Nội đã tiến hành kiểm tra
"định tính" và kết luận rau phun thuốc kích
thích tăng trưởng không lớn hơn đáng kể. Thí
nghiệm có quy mô hơi nhỏ và điều kiện nuôi
trồng chưa tối ưu (lạnh hơn so với nhiệt độ phát
triển của xà lách). "Thần dược" được Chi cục
bảo vệ thức vật "chiết xuất" là Gibberellic acid
(gibberellin) GA3. Sau đó, TS. Nguyễn Văn
Khải (Trung tâm hoạt hoá điện hoá) lại cho thấy
"thần dược" làm dài cả xà lách và cải cúc. Do
đó, Bộ NN&PTNT đã yêu cầu Viện nghiên cứu
Bảo vệ Thực vật tổ chức thí nghiệm đánh giá

hiệu quả của "thần dược" gồm có thuốc An
Khang (50ppm GA3, đã cấp phép sử dụng), và
những loại "thần dược" "lậu" của Trung Quốc
(cũng là GA3) nhưng không đăng ký, không mô
tả thành phần. Kết luận từ thí nghiệm chưa công
bố nhưng với những kết quả ban đầu có thể đưa
ra nhận định là 1) việc truyền thông mô tả phun
GA3 làm cây phát triển nhanh trong vài ba ngày
là sai sự thât. Những cây rau khi phun GA3 phải
phát triển từ 3-4 tuần mới có sự khác biệt về
hình thái. 2) Khi phun GA3, cây trồng sẽ có
thân cao, lá nhạt màu so với những cây bình
thường. Kết quả này phù hợp hoàn toàn với các
quan sát của người dân cũng như mô tả về chức
năng của gibberellin đã được nghiên cứu rộng
rãi trên thế giới vì giberellin là một loại
hormone thực vật có tác dụng kích thích sinh
trưởng, kéo dài thân và lá.
Gibberellin được phát hiện lần đầu tiên bởi nhà
khoa học người Nhật Kurosawa được sản sinh
từ chủng nấm Gibberella fujikuroi. Về sau,
gibberellin được tìm thấy ở hầu hết các loài thực
vật chứng tỏ nó hoạt động như một hormone
thực vật nội sinh tự nhiên. Các GA hoạt tính
(trong đó có GA3) có tác dụng chính là kéo dài
tế bào (cellular elongation) thông qua việc phân
hủy một nhóm protein kìm hãm sinh trưởng ở
thực vật là DELLA protein. Ngoài ra, GA còn
có tác dụng kích thích nảy mầm hạt, kích thích
ra hoa và hình thành quả không hạt. Trên thế

giới, GA được sử dụng rộng rãi để tăng năng
suốt cây trồng do kéo dài thân hoặc tăng kích
thước lá. Từ năm 1995, Cục Bảo vệ Môi trường
Hoa Kỳ (nơi cấp phép cho các hóa chất được sử
dụng trong nông nghiệp) đã xếp GA3 nằm ở
nhóm chất độc nhóm 3 và nhóm 4, nghĩa là
nhóm có độc tính nhẹ nhất và gần như không
đáng kể. EPA cho phép sử dụng GA3 ở Hoa Kỳ
mà không hề có bất kỳ cảnh báo về ảnh hưởng
của nó đối với môi trường cũng như vật nuôi và
sinh vật hoang dã. Điều duy nhất phải chú ý khi
sử dụng GA3 là không được phép đổ thẳng GA3
vào nguồn nước thủy lợi hoặc bón cho cây đang
ở trạng thái ngập nước. Thực tế cách sử dụng
GA3 hữu hiệu nhất là hòa tan hoàn toàn GA3
trong bình dung dịch và phun trực tiếp lên lá.
Việc phun GA3 không thể thay thế việc cung
cấp chất dinh dưỡng (bón phân) hay bảo vệ khỏi
sâu hại (trừ sâu). Thông thường nên phun GA3
trước khi thu hoạch độ 4-5 ngày để rau phát
triển hoàn toàn cũng như loại bỏ các tồn dư có
hại với người sử dụng. Trong khi đó, người sử
dụng các rau quả có bón GA3 chỉ cần rửa sạch
và gọt vỏ thì hoàn toàn có thể an tâm.
Những nông dân muốn sử dụng GA3 để phục vụ
sản xuất xin hãy chọn mua các sản phẩm có ghi
nhãn mác cẩn thận, nơi sản xuất và hạn sử dụng
rõ ràng. Chất GA3 chỉ có tác dụng tốt nhất khi
nó còn ở dạng hoạt tính và nếu bảo quản không
đúng cách, mua hàng kém chất lượng, lẫn nhiều

tạp chất thì giá trị sử dụng của hóa chất rất thấp,
không tương xứng với chi phí đầu tư. Chất GA3
có một ngưỡng nồng độ hoạt động tối ưu nhất
định nên khi sử dụng phải tuân thủ theo đúng
hướng dẫn của sản phẩm. Việc tăng hay giảm
ngoài biên độ đều làm giảm hoạt tính của GA3
đối với thực vật. Giá một bình GA3 khoảng 4lit
của hãng MegaGro (USA) là tầm 100$ (dung
dịch dùng trực tiếp).
Một số lưu ý đối với các thí nghiệm kiểm định
và công bố kết quả đối với người dân.
Thứ nhất việc báo chí gây sốc khi để tựa 'Hoạt
chất tưới rau là chất độc loại 3' mặc dù đúng về
nội dung nhưng đưa một thông điệp hoàn toàn
ngược lại. Hầu hết các hóa chất đều có tác hại
(độc tính) đối với người hoặc động vật ở một
ngưỡng liều nhất định. GA3 được xếp vào độc
loại 3 có nghĩa là loại nhẹ thứ 2 trong bảng xếp
loại các chất độc. Loại 3 có nghĩa là độc rất nhẹ
trong khi loại 4 có thể coi là không độc. Bộ
Nông nghiệp Hoa Kỳ nghiêm cấm phun GA3
quá ngưỡng liều là 20g ai/acre (tương đương 5
mg/m²) đối với đa số các loại nông sản, rau quả
(chi tiết).
Thứ hai, đối với các loại rau trồng nông nghiệp
thì khi đánh giá định lượng thiết tưởng phải tính
ra đơn vị sản lượng. Vd. nếu dùng thuốc GA3
thì người dân sẽ thu hoạch được bao nhiêu kg
nông sản trên 1ha. Đây mới là con số có ý nghĩa
hơn là việc thông báo cây rau sẽ cao hơn bao

nhiêu % so với đối chứng.
Thứ ba, việc tiến hành tiếp tục các thử nghiệm
"định tính" và "định lượng" trên các loại thực
vật khác nhau, vùng đất khác nhau là một sự
lãng phí. Việc cần thiết là dùng GC-MS xác
định rõ các thành phần trong "thần dược" là
những gì, có chất lẫn tạp nào gây độc không.
Nếu chỉ có GA3 thì việc GA3 có tác dụng đối
với thực vật như thế nào đã được nhân loại
chứng minh và tìm ra cơ sở khoa học từ hơn 50
năm trước. Có hay chăng là cục bảo vệ thực vật
cần đưa ra quy định chính thức cho nông dân về
nồng độ (hàm lượng) cho phép tối đa của "thần
dược" trên một đơn vị khối lượng rau, quả.
Đồng thời, ngăn cấm một cách hiệu quả việc sử
dụng trái phép các "thần dược" nhập lậu, không
rõ thành phần, xuất xứ cũng như khuyến cáo sử
dụng các thần dược tương đương đã qua quy
chế kiểm duyệt an toàn.
Thứ tư, các tổ chức khuyến nông cần phổ biến
kiến thức về sử dụng GA3 cho bà con nông dân
một cách hợp lý. Bà con nông dân cần hiểu rằng
GA3 chỉ có tác dụng cao thân, dài lá nên thích
hợp với một số loại rau nhưng nếu dùng cho lúa
thì sẽ bị tổn thất nghiệm trọng gây nên bệnh lúa
von. Nghĩa là cây lúa rất cao nhưng hạt lúa lép
vì thiếu dinh dưỡng. Do đó, tuyệt đối tránh để
GA3 bị nhiễm vào nước tưới tiêu của các cây
trồng khác.
Ngoài ra, bà con cần suy tính về lợi nhuận trước

khi quyết định có sử dụng GA3 cho các luống
rau của mình. Việc người tiêu dùng dễ dàng
nhận thấy những cây xà lách, cải cúc được phun
GA3 (vì lá dài rất bất bình thường) sẽ gây tâm
lý nghi ngại và họ có lẽ sẵn sàng trả một cái giá
cao hơn đối với những cây rau sạch, không sử
dụng chất bảo vệ thực vật (như GA3). Đồng
thời, người viết cũng mong muốn các tổ chức
bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Việt Nam sẽ
hoạt động hiệu quả trong việc giám sát và tư vấn
việc sản xuất các nông sản "sạch", không sử
dụng thuốc trừ sâu và thuốc bảo vệ thực vật.