MỘT số GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN lý HOẠT ĐỘNG dạy học ở TRƯỜNG TRUNG học PHỔ THÔNG HUYỆN KRÔNG nô, TỈNH đăk NÔNG

0

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

TRỊNH ĐỨC TIẾN

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
HUYỆN KRÔNG NÔ, TỈNH ĐĂK NÔNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

NGHỆ AN - 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VINH

TRỊNH ĐỨC TIẾN

MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO
HIỆU QUẢ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
HUYỆN KRÔNG NÔ, TỈNH ĐĂK NƠNG
Chun ngành: Quản lý giáo dục
Mã sớ: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS. PHẠM MINH HÙNG

NGHỆ AN - 2017


i
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện làm luận văn, bản thân
nhận được sự giúp đỡ và tạo điều kiện của các nhà khoa học, Giáo sư, Phó giáo sư,
Tiến sĩ trường đại học Vinh; của các cấp lãnh đạo, quý thầy giáo, cô giáo, quý đồng
nghiệp các trường THPT trên địa bàn huyện Krông Nơ, tỉnh Đăk Nơng.
Với tình cảm chân thành, chúng tơi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới: Quý
thầy giáo, cơ giáo trong ban lãnh đạo Nhà trường, Phịng Đào tạo Sau Đại học,
Khoa Giáo dục của Trường Đại học Vinh; BGH và quý thầy giáo, cô giáo các
trường THPT tại huyện Krông Nô; của Huyện uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân
dân huyện Krông Nô đã tạo điều kiện và tận tình giúp đỡ bản thân tơi. Đặc biệt, tác
giả chân thành bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Phạm Minh Hùng, người
hướng dẫn khoa học đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ trong suốt q trình nghiên cứu và
hồn thành luận văn.
Mặc dù bản thân đã hết sức cố gắng trong quá trình học tập, nghiên cứu,
song với thời gian nghiên cứu còn hạn chế, kinh nghiệm quản lý chưa nhiều vì vậy
luận văn khơng tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế nhất định. Chúng tơi rất mong
được sự đóng góp ý kiến chân thành của quý thầy giáo, cô giáo và mọi người để vấn
đề nghiên cứu được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cám ơn!
Nghệ An, tháng 6 năm 2017
Tác giả

Trịnh Đức Tiến


ii
MỤC LỤC
Trang

LỜI CẢM ƠN...........................................................................................................i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT.....................................................................vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG................................................................................vii
MỞ ĐẦU..................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài...............................................................................................1
2. Mục đích nghiên cứu.........................................................................................2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu...................................................................2
4. Giả thuyết khoa học...........................................................................................2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu........................................................................................2
6. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................3
7. Đóng góp của luận văn......................................................................................3
8. Cấu trúc của luận văn........................................................................................4
Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ
QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG...........................................................................................................5
1.1. LƯỢC SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ.............................................................5
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài..............................................................5
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước..................................................................7
1.2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN...................................................................9
1.2.1. Dạy học và hoạt động dạy học ở trường THPT...................................9
1.2.2. Quản lý và quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT.....................12
1.2.3. Hiệu quả và hiệu quả quản lý chất lượng hoạt động dạy học ở
trường THPT......................................................................................15

1.2.4. Giải pháp và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy
học ở trường THPT............................................................................16
1.3. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT...........................................17
1.3.1. Mục tiêu hoạt động dạy học ở trường THPT.....................................17
1.3.2. Nội dung hoạt động dạy học ở trường THPT.....................................18


iii
1.3.3. Phương pháp dạy học ở trường THPT...............................................18
1.3.4. Đánh giá kết quả hoạt động dạy học ở trường THPT........................20
1.4. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT...........................................................................21
1.4.1. Sự cần thiết phải nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng hoạt
động dạy học ở trường THPT............................................................21
1.4.2. Nội dung nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng hoạt động dạy
học ở trường THPT............................................................................22
1.4.3. Phương pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học ở
trường THPT......................................................................................30
1.4.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến việc nâng cao hiệu quả quản lý hoạt
động dạy học ở trường THPT............................................................31
Kết luận chương 1...............................................................................................33
Chương 2. THỰC TRẠNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG THPT HUYỆN KRÔNG
NÔ, TỈNH ĐĂK NÔNG.....................................................................................34
2.1. KHÁI QUÁT VỀ ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ
GIÁO DỤC CỦA HUYỆN KRÔNG NÔ, TỈNH ĐĂK NÔNG...........................34
2.1.1. Điều kiện tự nhiên..............................................................................34
2.1.2. Tình hình kinh tế - xã hội...................................................................35
2.1.3. Tình hình phát triển giáo dục.............................................................35
2.2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT

HUYỆN KRÔNG NÔ, TỈNH ĐĂK NÔNG........................................................35
2.2.1. Thực trạng thực hiện mục tiêu hoạt động dạy học ở trường
THPT huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông.............................................35
2.2.2. Thực trạng thực hiện nội dung, chương trình dạy học ở trường
THPT huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông.............................................37
2.2.3. Thực trạng thực hiện phương pháp, hình thức tổ chức dạy học ở
trường THPT huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông.................................39


iv
2.2.4. Thực trạng thực hiện đánh giá kết quả dạy học ở trường THPT
huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông........................................................43
2.3. THỰC TRẠNG NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG
DẠY HỌC Ở TRƯỜNG THPT HUYỆN KRÔNG NÔ, TỈNH ĐĂK NÔNG
............................................................................................................................47
2.3.1. Thực trạng nhận thức của giáo viên, cán bộ quản lý về sự cần thiết
phải nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT
...........................................................................................................47
2.3.2. Thực trạng quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT huyện
Krông Nô, tỉnh Đăk Nông..................................................................49
2.3.3. Thực trạng sử dụng các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý
hoạt động dạy học ở trường THPT huyện Krông Nô, tỉnh Đăk
Nông..................................................................................................59
2.4. NGUYÊN NHÂN CỦA THỰC TRẠNG.....................................................70
2.4.1. Nguyên nhân thành công...................................................................70
2.4.2. Nguyên nhân hạn chế, thiếu sót.........................................................70
Kết luận chương 2...............................................................................................73
Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN
KRÔNG NÔ, TỈNH ĐĂK NÔNG.......................................................................74

3.1. CÁC NGUYÊN TẮC ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP.............................................74
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu......................................................74
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn......................................................74
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả......................................................74
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi.........................................................75
3.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ HOẠT
ĐỘNG DẠY HỌC Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG HUYỆN
KRÔNG NÔ, TỈNH ĐĂK NÔNG.......................................................................75


v
3.2.1. Nâng cao nhận thức của giáo viên, cán bộ quản lý về sự cần
thiết phải quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT huyện
Krông Nô, tỉnh Đăk Nông..................................................................75
3.2.2. Xây dựng kế hoạch quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT
huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông một cách khoa học.........................77
3.2.3. Tổ chức chặt chẽ hoạt động dạy học ở trường THPT huyện
Krông Nô, tỉnh Đăk Nông..................................................................84
3.2.4. Chỉ đạo ứng dụng công nghệ thông tin, tăng cường cơ sở vật
chất phục vụ hoạt động dạy học ở trường THPT huyện Krông
Nô, tỉnh Đăk Nông.............................................................................89
3.2.5. Thường xuyên kiểm tra, đánh giá hoạt động dạy học ở trường
THPT huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông.............................................94
3.2.6. Đảm bảo các điều kiện để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động
dạy học ở trường trung học phổ thông huyện Krông Nô, tỉnh
Đăk Nông.........................................................................................100
3.3. KHẢO SÁT SỰ CẦN THIẾT VÀ TÍNH KHẢ THI CỦA CÁC GIẢI
PHÁP ĐỀ XUẤT..............................................................................................102
3.3.1. Mục đích khảo sát............................................................................102
3.3.2. Đối tượng khảo sát...........................................................................102

3.3.3. Kết quả khảo sát..............................................................................102
Kết luận chương 3.............................................................................................104
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ.............................................................................106
1. Kết luận.........................................................................................................106
2. Kiến nghị.......................................................................................................107
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................109
PHỤ LỤC


vi

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
BGH
CBQL
CBQLGD
CNH - HĐH
CSVC - TBDH
CLDH
CNTT
DH
GD - ĐT
GV
GVCN
GDPT
GDCD
GD&ĐT
HS
HSG
HĐDH

KT-ĐG
KT-KN
PPCT
PP
PPDH
PTDH
QL
QLGD
SGK
THPT
THCS
TB
TCN
UBND

Chữ viết đầy đủ
Ban giám hiệu
Cán bộ quản lý
Cán bộ quản lý giáo dục
Cơng nghiệp hóa - Hiện đại hóa
Cơ sở vật chất - Thiết bị dạy học
Chất lượng dạy học
Công nghệ thông tin
Dạy học
Giáo dục và Đào tạo
Giáo viên
Giáo viên chủ nhiệm
Giáo dục phổ thông
GDCD
Giáo dục và đào tạo

Học sinh
Học sinh giỏi
Hoạt động dạy học
Kiểm tra-Đánh giá
Kiến thức-kỹ năng
Phân phối chương trình
Phương pháp
Phương pháp dạy học
Phương tiện dạy học
Quản lý
Quản lý giáo dục
Sách giáo khoa
Trung học phổ thơng
Trung học cơ sở
Trung bình
Trước cơng ngun
Ủy ban nhân dân


vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG
Trang
Sơ đồ:
Sơ đồ 1.1. Cấu trúc hệ thống quản lý.....................................................................14
Sơ đồ 1.2. Sơ đồ tóm tắt nội dung quản lý hoạt động dạy học...............................15
Bảng:
Bảng 2.1. Xếp loại học lực năm học 2011 - 2012.................................................43
Bảng 2.2. Xếp loại học lực năm học 2012 - 2013.................................................43
Bảng 2.3. Xếp loại học lực năm học 2013 - 2014.................................................43
Bảng 2.4. Xếp loại học lực năm học 2014 - 2015.................................................44

Bảng 2.5. Xếp loại học lực năm học 2015 - 2016.................................................44
Bảng 2.6. Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp hàng năm......................................................44
Bảng 2.7. Số lượng học sinh giỏi hàng năm.........................................................45
Bảng 2.8. Ý kiến của giáo viên, cán bộ quản lí về sự cần thiết của việc quản lí
hoạt động dạy học................................................................................48
Bảng 2.9. Việc QL thực hiện mục tiêu, chương trình, nội dung, kế hoạch DH
.............................................................................................................49
Bảng 2.10. Thực trạng QL việc soạn bài và chuẩn bị lên lớp của GV....................50
Bảng 2.11. Kết quả khảo sát các biện pháp QL giờ lên lớp của GV.......................51
Bảng 2.12. Quản lý việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh..............53
Bảng 2.13. Yêu cầu đối với HS trong việc học tập các bộ mơn văn hóa................54
Bảng 2.14. Thơng tin về đội ngũ giáo viên các trường năm học 2015 - 2016.........55
Bảng 2.15. Đội ngũ giáo viên của các trường THPT..............................................56
Bảng 2.16. Quy mô phát triển trường lớp...............................................................57
Bảng 2.17. Tuyển sinh vào các trường THPT của huyện Krông Nô.......................58
Bảng 2.18. Thực trạng giải pháp quản lí việc thực hiện nội dung chương trình
.............................................................................................................59
Bảng 2.19. Đánh giá thực trạng quản lí hoạt động lập kế hoạch.............................61


viii
Bảng 2.20. Đánh giá thực trạng biện pháp quản lí việc soạn bài, giờ lên lớp, nề nếp
chuyên môn của giáo viên....................................................................62
Bảng 2.21. Thực trạng quản lí việc dự giờ và đánh giá giờ dạy của giáo viên........63
Bảng 2.22. Thực trạng quản lí việc thực hiện đổi mới PPDH.................................65
Bảng 2.23. Thực trạng QL hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của
học sinh................................................................................................66
Bảng 2.24. Thực trạng giải pháp quản lí hoạt động học của học sinh.....................68
Bảng 2.25. Thực trạng giải pháp quản lí cơ sở vật chất, thiết bị dạy học................69
Bảng 3.1. Các nhóm đối tượng được khảo sát....................................................102

Bảng 3.2. Tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp (n=65)......................102


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện
giáo dục và đào tạo đã xác định mục tiêu: “Xây dựng nền giáo dục mở, thực học,
thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lý tốt; có cơ cấu và phương thức giáo dục hợp lý,
gắn với xây dựng xã hội học tập; bảo đảm các điều kiện nâng cao chất lượng; chuẩn
hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và
đào tạo; giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Phấn đấu đến
năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực”.
Để thực hiện được mục tiêu trên, địi hỏi phải đổi mới căn bản, tồn diện nền
giáo dục nước nhà, “từ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đến mục tiêu, nội dung, phương
pháp, cơ chế, chính sách, điều kiện bảo đảm thực hiện; đổi mới từ sự lãnh đạo của
Đảng, sự quản lý của Nhà nước đến hoạt động quản trị của các cơ sở GD&ĐT và
việc tham gia của gia đình, cộng đồng, xã hội và bản thân người học; đổi mới ở tất
cả các bậc học, ngành học”.
Đối với GDPT, mục tiêu của sự đổi mới là nhằm “tập trung phát triển trí tuệ,
thể chất, hình thành phẩm chất, năng lực cơng dân, phát hiện và bồi dưỡng năng
khiếu, định hướng nghề nghiệp cho HS. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện,
chú trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống, đạo đức, lối sống, ngoại ngữ, tin học,
năng lực và kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn. Phát triển khả
năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”.
Giáo dục THPT là một bộ phận hợp thành của hệ thống giáo dục phổ thông.
Thời gian vừa qua, giáo dục THPT đã có sự đổi mới mạnh mẽ về nội dung, chương
trình, PPDH... Đặc biệt, sau năm 2015, chương trình, sách giáo khoa THPT sẽ được
đổi mới theo hướng phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học, đảm bảo
hài hòa giữa “dạy chữ”, “dạy người” và định hướng nghề nghiệp.

Khi giáo dục THPT có sự đổi mới căn bản và tồn diện như vậy, địi hỏi tồn
bộ hoạt động của nhà trường THPT cũng phải đổi mới nhằm nâng cao chất lượng


2
giáo dục nói chung, chất lượng dạy học nói riêng.
Krơng Nô là một huyện của tỉnh Đăk Nông. Trong những năm qua, các cấp
ủy Đảng, chính quyền rất quan tâm đến sự phát triển của ngành GD&ĐT. Giáo dục
THPT của huyện cũng đã đạt được những thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, trước
yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện GDPT hiện nay, giáo dục THPT của huyện
Krông Nô cũng cịn có những hạn chế nhất định, trong đó có hạn chế về quản lý
hoạt động dạy học.
Từ những lý do trên, chúng tôi chọn đề tài “Một số giải pháp nâng cao hiệu
quả quản lý hoạt động dạy học ở các trường trung học phổ thông huyện Krông
Nô, tỉnh Đăk Nơng” để nghiên cứu.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số giải pháp nâng
cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT huyện Krông Nô, tỉnh
Đăk Nông.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Vấn đề quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT
huyện Krơng Nơ, tỉnh Đăk Nơng.
4. Giả thuyết khoa học
Có thể nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học ở trường THPT huyện
Krông Nô, tỉnh Đăk Nông, nếu đề xuất và thực hiện được các giải pháp có cơ sở
khoa học, có tính khả thi.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu

5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận của vấn đề nâng cao hiệu quả quản lý hoạt
động dạy học ở trường THPT.
5.2. Khảo sát thực trạng nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học ở
trường THPT huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông.


3
5.3. Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học ở
trường THPT huyện Krơng Nơ, tỉnh Đăk Nơng.
6. Phương pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng cơ
sở lý luận của đề tài. Thuộc nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận, có các phương
pháp nghiên cứu cụ thể sau đây:
- Phương pháp phân tích - tổng hợp tài liệu.
- Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập.
6.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Nhóm phương pháp này nhằm thu thập các thông tin thực tiễn để xây dựng
cơ sở thực tiễn của đề tài. Thuộc nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn có các
phương pháp nghiên cứu cụ thể sau đây.
- Phương pháp điều tra.
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục.
- Phương pháp nghiên cứu các sản phẩm hoạt động.
- Phương pháp lấy ý kiến chuyên gia.
6.3. Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng các công thức thống kê và các phần mềm để xử lý số liệu thu được.
7. Đóng góp của luận văn
7.1. Về mặt lý luận
Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về quản lý hoạt động dạy học và nâng
cao hiệu quả hoạt động dạy học ở các trường THPT.

7.2. Về mặt thực tiễn
Làm rõ thực trạng nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học ở các trường
THPT huyện Krơng Nơ, tỉnh Đăk Nơng; trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp có
cơ sở khoa học, có tính khả thi để nâng cao hiệu quả quản lí hoạt động dạy học ở
các trường THPT huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông, đáp ứng yêu cầu đổi mới
giáo dục.


4
8. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo và
phụ lục nghiên cứu, luận văn có 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận của vấn đề nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động
dạy học ở trường THPT.
Chương 2: Thực trạng nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học ở
trường THPT huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông.
Chương 3: Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động dạy học
ở trường THPT huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nông.


5
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. LƯỢC SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
Chiến lược phát triển của các quốc gia trên thế giới thì giáo dục ln là một
trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu. Trong Giáo dục và Đào tạo, quản lý là
nhân tố giữ vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng giáo dục. Trong đó,
giải pháp quản lý HĐDH nhằm nâng cao chất lượng giáo dục luôn là vấn đề được

nhiều người quan tâm.
Từ thời cổ đại, Khổng Tử (551-479 TCN), triết gia nổi tiếng, nhà giáo dục lỗi
lạc của Trung Quốc cho rằng: Đất nước muốn phồn vinh, yên bình thì người quản lý
cần chú trọng đến 3 yếu tố: Thứ (dân đông); Phú (dân giàu); Giáo (dân được giáo
dục) và ông cho rằng giáo dục là cần thiết cho mọi người (hữu giáo vô loại). Thế kỷ
XVI - XVII có nhiều cơng trình khoa học nghiên cứu về giáo dục, tiêu biểu nhất là
nhà sư phạm Tiệp Khắc (cũ) Cmenxky (1592 - 1670). Ông là người đầu tiên đưa ra
được một hệ thống các nguyên tắc trong dạy học mà đến ngày hơm nay những
ngun tắc đó vẫn cịn có ý nghĩa trong các ngun tắc dạy học hiện đại, theo ơng
q trình dạy học để truyền thụ và tiếp nhận tri thức là phải dựa vào sự vật, hiện
tượng do học sinh tự quan sát, tự suy nghĩ mà hiểu biết, không nên dùng uy quyền
bắt buộc, gò ép người ta chấp nhận bất kỳ một điều gì và ơng đã nêu ra một số
ngun tắc dạy học có giá trị rất lớn đó là: Nguyên tắc trực quan; nguyên tắc phát
huy tính tự giác tích cực của học sinh; Nguyên tắc hệ thống và liên tục; Nguyên tắc
củng cố kiến thức; Nguyên tắc giảng dạy theo khả năng tiếp thu của học sinh (vừa
sức); Dạy học phải thiết thực; Dạy học theo nguyên tắc cá biệt…
Các nhà giáo dục học Xô Viết trước đây như: V.A Xukhom linxki, Zaxapob,
Macarenco...đã tổng kết các kinh nghiệm quý báu về công tác quản lý trường học
qua nhiều tác phẩm nổi tiếng, trong đó khẳng định người Hiệu trưởng sẽ quản lý


6
thành công HĐDH khi xây dựng được một đội ngũ giáo viên yêu nghề, vững mạnh
về nghiệp vụ, phát huy được tính sáng tạo trong lao động của họ và tạo ra mơi
trường phù hợp để họ được hồn thiện tay nghề sư phạm. Các tác giả cũng nhấn
mạnh rằng: “Kết quả toàn bộ hoạt động quản lý của nhà trường phụ thuộc rất nhiều
vào việc tổ chức đúng đắn và hợp lý hoạt động giảng dạy của đội ngũ giáo viên”.
V.A Xukhomlinxki cho rằng một trong những biện pháp để quản lý HĐDH
hiệu quả là xây dựng và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên trở thành tập hợp: “Những
người yêu trẻ, biết giao tiếp với trẻ, nắm vững chuyên mơn giảng dạy, nắm vững

các khoa học có liên quan đến các môn học trong nhà trường, vận dụng linh hoạt lý
luận dạy học, lý luận giao tiếp, tâm lý học…trong thực tiễn cơng tác của mình, đồng
thời phải thành thạo kỹ năng trong một lĩnh vực nào đó”.
Đến nửa cuối thế kỷ XIX, Chủ nghĩa Mác - Lê nin ra đời cùng với sự phát
triển của kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật của nhân loại, khoa học giáo dục đã có
những bước tiến quan trọng cả về lượng lẫn về chất. Trong quá trình dạy học, người
học đóng vai trị rất quan trọng trong q trình nhận thức tri thức, nhận thức kỹ
năng... Lê Nin đã kế thừa và phát huy học thuyết của Các - Mác một cách hồn
thiện và ơng chỉ ra quan điểm khoa học về nhận thức luận như sau: “Từ trực quan
sinh động đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trừu tượng đến thực tiễn...đó là con
đường biện chứng của nhận thức luận”.
Dù mỗi giai đoạn phát triển khác nhau nhưng nhìn chung các quốc gia đều
mong muốn làm sao để đưa nền giáo dục của dân tộc mình phát triển một cách
nhanh chóng. Tun ngơn của tổ chức UNESCO đã chỉ rõ "Khơng có một sự tiến
bộ và thành đạt nào có thể tách khỏi sự tiến bộ và thành đạt trong lĩnh vực giáo dục
của mỗi quốc gia đó và quốc gia nào coi nhẹ giáo dục hoặc không đủ tri thức và khả
năng cần thiết để làm giáo dục một cách có hiệu quả thì số phận của quốc gia đó coi
như đã an bài và điều đó còn tồi tệ hơn cả sự phá sản”. Nguyên Thủ tướng Lý
Quang Diệu (Singapore) nói rằng: Trong thế kỷ XXI, quốc gia nào chiến thắng
trong giáo dục thì quốc gia đó sẽ chiến thắng trong kinh tế.
Tất cả các yêu cầu bức xúc của các quốc gia đều nhằm chấn hưng nền giáo


7
dục nước mình, chính u cầu đó đã làm cơ sở, làm tiền đề cho các nhà khoa học
nghiên cứu về giáo dục và khoa học quản lý giáo dục phát triển.
1.1.2. Các nghiên cứu trong nước
Tư tưởng Hồ Chí Minh về QL Giáo dục và DH, người đã để lại cho nền giáo
dục Việt Nam những tư tưởng, lý luận có giá trị cao trong q trình phát triển lý
luận và dạy học.

Trong nước nhiều nhà khoa học, nhà giáo dục đã có nhiều cơng trình nghiên
cứu về quản lý giáo dục, quản lý trường học, quản lý hoạt động dạy học:
PGS.TS Nguyễn Ngọc Hợi; PGS.TS Phạm Minh Hùng; PGS.TS Thái Văn
Thành khi nghiên cứu về “ Một số biện pháp quản lý hoạt động chuyên môn nghiệp
vụ của giáo viên” đã khẳng định: “Tùy theo các bậc học, trong từng nội dung hoạt
động chuyên môn của giáo viên có thể có những yêu cầu biện pháp khác nhau nhằm
góp phần xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo
dục”[2].
TS Trần Kiểm trong giáo trình “ Quản lý giáo dục và trường học” đã xác
định: “ Quản lý hoạt động dạy học là quá trình dạy của giáo viên và quá trình học
của học sinh. Đây là hai quá trình thống nhất gắn bó hữu cơ”[18]...
Trong chiến lược phát triển giáo dục, q trình dạy học có ý nghĩa đặc biệt
quan trọng. Chính vì vậy có rất nhiều các chun gia, nhà giáo, nhà khoa học đã
tiến hành nghiên cứu một cách tồn diện các vấn đề về vị trí, vai trị của việc tổ
chức q trình dạy học, ý nghĩa của việc nâng cao chất lượng dạy học, đổi mới
phương pháp, hình thức dạy học như Hà Thế Ngữ, Đặng Vũ Hoạt, Vũ Ngọc Bảo,
Trần Kiều….Để nâng cao hiệu quả hoạt động dạy học cần có rất nhiều yếu tố, trong
đó yếu tố quan trọng khơng thể thiếu được nó quyết định tới chất lượng giáo dục và
sự phát triển giáo dục đó chính là q trình quản lý hoạt động dạy học. Nghị quyết
phát triển Giáo dục và Đào tạo của Đảng ta về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục,
đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, đã từng được khẳng định trong các văn kiện
Đảng trước đây, đặc biệt là trong Nghị quyết số 29 của Hội nghị Trung ương 8,
khóa XI, khẳng định đây khơng chỉ là quốc sách hàng đầu, là “chìa khóa” mở ra con


8
đường đưa đất nước tiến lên phía trước, mà cịn là “mệnh lệnh” của cuộc sống [1].
Trong Văn kiện đại hội XII của Đảng, kế thừa quan điểm chỉ đạo của nhiệm kỳ
trước, Đảng ta đưa ra đường lối đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo, phát
triển nguồn nhân lực, xác định đây là một kế sách, quốc sách hàng đầu, tiêu điểm

của sự phát triển, mang tính đột phá, khai mở con đường phát triển nguồn nhân lực
Việt Nam trong thế kỷ XXI, khẳng định triết lý nhân sinh mới của nền giáo dục
nước nhà “dạy người, dạy chữ, dạy nghề”, phát triển Giáo dục và Đào tạo nhằm
nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài [10].
Trong công tác quản lý các hoạt động giáo dục ở nhà trường đòi hỏi sự chỉ
đạo của người Hiệu trưởng phải mang tính tồn diện. Đặc biệt quản lý hoạt động
dạy học phải được coi là khâu đột phát để nâng cao chất lượng giáo dục trong
nhà trường.
Như vậy, quản lý HĐDH có hiệu quả được xem là khâu đột phá để nâng cao chất
lượng học tập của người học, đây cũng chính là vấn đề cấp thiết được quan tâm nghiên
cứu nhằm nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường trong giai đoạn hiện nay.
Vấn đề quản lý HĐDH ở trường phổ thông từ trước đến nay đã có một số đề
tài luận văn nghiên cứu về các giải pháp quản lý tốt các hoạt động dạy học ở các
cấp học, các vùng miền khác nhau. Tuy mỗi đề tài đều nghiên cứu thực trạng và đưa
ra các giải pháp khác nhau phù hợp với thực tế từng cấp học, từng loại hình trường
học, từng địa phương, nhưng cơ bản đều thống nhất cần tăng cường một số giải
pháp trọng tâm để nâng cao chất lượng dạy học, đó là: Nâng cao chất lượng đội
ngũ; quản lý tốt hoạt động dạy của thầy, hoạt động học của trò; đổi mới phương
pháp dạy học; đổi mới việc kiểm tra đánh giá; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất,
thiết bị dạy học; phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường - gia đình - xã hội. Các luận văn
đó được đánh giá cao và được áp dụng trong thực tế ở các địa phương. Tuy nhiên,
cho đến nay trên địa bàn huyện Krông Nô, tỉnh Đăk Nơng vẫn chưa có tác giả nào
nghiên cứu cụ thể về quản lý HĐDH ở các trường THPT, để từ đó xác lập giải pháp
quản lý phù hợp với hoàn cảnh thực tiễn của địa phương nhằm nâng cao chất lượng
HĐDH ở các trường THPT của huyện nhà.


9
1.2. MỘT SỐ KHÁI NIỆM CƠ BẢN
1.2.1. Dạy học và hoạt động dạy học ở trường trung

học phổ thông
1.2.1.1. Dạy học
Dạy học là những hoạt động giao tiếp mang ý nghĩa xã hội bao gồm hoạt
động dạy của giáo viên và hoạt động học của HS. Chủ thể hoạt động dạy là giáo
viên và chủ thể hoạt động học là người học, đó là hai hoạt động khác nhau nhưng
khơng phải là đối lập nhau, mà có sự thống nhất cao của hai mặt để cùng hướng tới
mục đích.
Hoạt động của giáo viên là truyền thụ tri thức, lãnh đạo, tổ chức điều khiển,
uốn nắn hoạt động chiếm lĩnh tri thức cho HS. Vai trò của người giáo viên là người
dẫn dắt, dẫn đường, là người đồng hành với HS trên con đường chiếm lĩnh tri thức
tạo nên sự gắn kết chặt chẽ giữa người dạy và người học.
Hoạt động học của HS là q trình nhận thức, nó trở nên có ý nghĩa và kết
quả khi nó là tự giác, tích cực, nỗ lực, hoạt động học khơng chỉ dừng lại ở việc nhắc
lại, lặp lại bài học, hành vi mà hơn thế nữa nó là sự tái tạo cho bản thân, sáng tạo
trong tư duy, biết sử dụng và điều khiển tri thức trong quá trình lĩnh hội và chiếm
lĩnh khoa học. Dạy và học là hai hoạt động của một q trình dạy học có mối quan
hệ chặt chẽ thống nhất với nhau. Kết quả học tập của HS không chỉ là kết quả của
hoạt động học mà cịn là kết quả của hoạt động dạy. Khơng thể tách rời kết quả học
tập của trò trong việc đánh giá kết quả của thầy. Bởi vì, nếu như hoạt động dạy là
việc tổ chức điều khiển tối ưu quá trình HS chiếm lĩnh tri thức, hình thành và phát
triển nhân cách thì trong hoạt động học, HS tiếp nhận khái niệm khoa học, tự giác,
tích cực, tự lực chiếm lĩnh khoa học dưới sự điều khiển của giáo viên.
Dạy là một hoạt động tổ chức điều khiển sự học tập của HS, giúp HS nắm
vững kiến thức, hình thành kĩ năng, hình thành nhân cách thì hoạt động học sẽ đạt
được ba mục đích: Trí dục (nắm vững tri thức, hình thành kĩ năng), phát triển (phát
triển tư duy và năng lực hoạt động trí tuệ) và giáo dục (hình thành thế giới quan
khoa học, nhân cách, phẩm chất đạo đức). Nói cách khác dạy học sẽ giúp con người


10

phát triển cả đức lẫn tài, cả năng lực lẫn phẩm chất.
Hoạt động dạy là hoạt động truyền đạt thông tin và điều khiển hoạt động học
là lĩnh hội và tự điều khiển.
Hoạt động dạy theo chương trình nội dung qui định, thì hoạt động học phải
tuân thủ, thực thi theo tồn bộ hệ thống khái niệm của mơn học, cấu trúc lôgic của
môn học, ứng dụng hiểu biết vào học tập và lao động.
Hoạt động dạy theo phương pháp định chế của nhà trường và sự thích ứng
sáng tạo của giáo viên thì hoạt động học phải đồng thời có phương pháp nhận thức,
phương pháp chiếm lĩnh biến thành học vấn của bản thân.
Dạy - học là hai hoạt động có sự thống nhất chặt chẽ, có mối quan hệ hữu cơ
giữa thầy và trò, giữa truyền thụ và lĩnh hội, giữa dạy và học.
Mục đích của dạy học gắn liền với mục tiêu của môn học, bài học. Người ta
thường nói mục đích chung của dạy học là trang bị cho người học tri thức, kĩ năng,
thái độ và các giá trị. Mục tiêu chuyên biệt đưa ra yêu cầu cụ thể cho hoạt động của
giáo viên và HS với từng nội dung, từng chủ đề nhận thức. Đó là mục tiêu trực tiếp
được tính tốn xây dựng trên cơ sở đặc điểm cụ thể của môn học, đặc điểm đối
tượng HS. Mục đích dạy học được thơng qua việc thực hiện mục tiêu của bài học,
môn học.
1.2.1.2. Hoạt động dạy học
Dạy học là hoạt động diễn ra theo một q trình tồn vẹn có sự thống nhất
giữa hai mặt của các chức năng hoạt động dạy và học. Đó là q trình vận động và
phát triển được biểu hiện thông qua sự vận động và phát triển của các thành tố tạo
nên hoạt động dạy học. Hiệu quả dạy học tạo nên mối quan hệ tương tác, sự hỗ trợ
của hoạt động dạy và hoạt động học đó là: “Hoạt động dạy học là một q trình bộ
phận, một phương tiện để trao đổi học vấn, phát triển năng lực và giáo dục phẩm
chất, nhân cách thông qua sự tác động qua lại giữa người dạy và người học nhằm
truyền thụ và lĩnh hội một cách có hệ thống những tri thức khoa học, những kĩ năng
nhận thức và thực hành”.
HĐDH bao gồm hai hoạt động đó là hoạt động dạy và hoạt động học. Hai

11
hoạt động này ln gắn bó mật thiết với nhau, tồn tại với nhau và cùng phát triển.
Trong đó, hoạt động dạy của thầy đóng vai trị chủ đạo, tổ chức và điều khiển HS.
Trong hoạt động học, HS chủ động tích cực tự giác và sáng tạo dưới sự điều khiển
của GV. Nói cách khác, hoạt động dạy học là quá trình vận động kết hợp giữa hai
kiểu hoạt động dạy và học nhằm đạt được nhiệm vụ của dạy học. Trong hoạt động
dạy học người dạy chủ động lựa chọn trọng tâm, trọng điểm, nội dung, phương
pháp, phương tiện lựa chọn các hình thức tổ chức cũng như chuẩn kiến thức trong
đánh giá, người học dựa trên các cơ sở kiến thức khoa học nhằm nâng cao chất
lượng kiến thức của mình lên một trình độ mới.
Hoạt động dạy: Hoạt động dạy của giáo viên gồm các chức năng: hướng
dẫn, tổ chức, chỉ đạo, điều khiển, truyền đạt và tự điều khiển luôn tương tác và
thống nhất với nhau. Là sự tổ chức, điều khiển tối ưu quá trình HS lĩnh hội tri thức,
hình thành và phát triển nhân cách HS. Vai trò chủ đạo của hoạt động dạy được biểu
hiện với ý nghĩa là tổ chức và điều khiển sự học tập của HS, giúp họ nắm kiến thức,
hình thành kỹ năng, thái độ. Hoạt động dạy có chức năng kép là truyền đạt thơng tin
dạy và điều khiển hoạt động học. Nội dung dạy học theo chương trình quy định,
bằng phương pháp nhà trường.
Hoạt động học: Là một bộ phận quan trọng của hoạt động dạy học, là qui
định lơgic của q trình dạy học về lý luận dạy học nghĩa là trình độ của học sinh có
ảnh hưởng quyết định đến việc tổ chức dạy học, là quá trình học sinh tự điều khiển
tối ưu sự chiếm lĩnh khái niệm khoa học, bằng cách đó hình thành cấu trúc tâm lý
mới, phát triển nhân cách. Vai trò tự điều khiển của hoạt động học thể hiện ở sự tự
giác, tích cực, tự lực và sáng tạo của học sinh dưới sự tổ chức, điều khiển của thầy
nhằm chiếm lĩnh khái niệm khoa học.
Hoạt động học có hai chức năng thống nhất với nhau là: Lĩnh hội thơng tin
và tự điều khiển q trình chiếm lĩnh khái niệm của mình một cách tự giác, tích cực,
tự lực. Nội dung của hoạt động học bao gồm toàn bộ hệ thống khái niệm của môn
học, phương pháp đặc trưng của mơn học, của khoa học đó với phương pháp nhận

thức độc đáo, phương pháp chiếm lĩnh khoa học để biến kiến thức của nhân loại


12
thành học vấn của bản thân đó là phương pháp (mơ tả, giải thích, vận dụng) [20].
Hoạt động dạy học gắn liền với hoạt động giáo dục. Cả hai hoạt động này
đều hướng tới mục tiêu chung là phát triển toàn diện nhân cách học sinh. Hoạt động
dạy học là một hệ thống toàn vẹn bao gồm các thành tố cơ bản: Mục đích, nội dung,
phương tiện, hình thức tổ chức, người dạy, người học. Các thành tố này tương tác
với nhau, thâm nhập vào nhau để thực hiện nhiệm vụ dạy học nhằm nâng cao chất
lượng và hiệu quả dạy học.
Mục đích là kết quả được hình dung trước mà dạy học cần đạt được. Khi đặt
ra mục đích cần chú ý đến đặc điểm đối tượng và các yếu tố khác có đảm bảo việc
đạt được mục đích hay không.
Nội dung là đối tượng lĩnh hội của học sinh, nó là yếu tố khách quan, quyết
định lơgic của bản thân quá trình dạy học về mặt khoa học.
Phương pháp là cách thức để tiến hành hoạt động dạy học nhằm đạt được
hiệu quả.Việc lựa chọn phương pháp dạy là hoạt động của mỗi giáo viên nhằm giúp
HS chiếm lĩnh tri thức một cách tốt nhất. Phương pháp học của HS nó phù hợp với
điều kiện cá nhân và cả phương pháp của giáo viên.
Phương tiện là điều kiện đủ để hoạt động dạy học diễn ra bình thường. Đặc
biệt hiện nay sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại đã mang lại hiệu quả rất tốt
cho dạy học.
Hình thức tổ chức là việc tổ chức hoạt động dạy học dưới các dạng khác
nhau sao cho phù hợp với nội dung và phương pháp dạy học của môn học đó.
Qua nghiên cứu các quan điểm trên, ta thấy: “Hoạt động dạy học là q trình
mà trong đó dưới sự tổ chức, tự điều khiển hoạt động nhận thức và học tập của
mình nhằm thực hiện những nhiệm vụ dạy học.”
1.2.2. Quản lý và quản lý hoạt động dạy học ở trường
THPT

1.2.2.1. Quản lý
Về nội dung, thuật ngữ“Quản lý”có nhiều cách hiểu không hẳn như nhau:
Theo lý luận của chủ nghĩa Mác về quản lý “Quản lý xã hội một cách khoa


13
học là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý đối với toàn bộ hay những hệ thống
khác nhau của hệ thống xã hội trên cơ sở nhận thức và vận dụng đúng đắn những
quy luật khách quan vốn có của nó nhằm đảm bảo cho nó hoạt động và phát triển tối
ưu theo mục đích đặt ra” [15].
Theo tác giả Nguyễn Văn Tứ, quản lý là hành động đưa các cá nhân trong tổ
chức làm việc cùng nhau để thực hiện, hoàn thiện mục tiêu chung. Công việc quản
lý bao gồm: Xây dựng kế hoạch, tổ chức, chỉ huy, phối hợp và kiểm sốt. Trong đó,
các nguồn lực có thể được sử dụng và để quản lý là nhân lực, tài chính, cơng nghệ
và thiên nhiên. Nhiệm vụ cơ bản của quản lý là hoạch định kế hoạch, tổ chức thực
hiện, bố trí nhân lực, lãnh đạo động viên đối tượng quản lý, kiểm soát quá trình hoạt
động.[13]
Theo tác giả Nguyễn Minh Đạo cho rằng, “Quản lý là sự tác động liên tục có
tổ chức, có định hướng của chủ thể quản lý (người quản lý, tổ chức quản lý) lên
khách thể quản lý (đối tượng quản lý) về các mặt chính trị, văn hố, kinh tế,…bằng
một hệ thống các luật lệ, các chính sách, các nguyên tắc, các phương pháp và các
giải pháp cụ thể nhằm tạo ra môi trường và điều kiện cho sự phát triển của đối
tượng” [12].
Trong khi tác giả Nguyễn Ngọc Quang định nghĩa: “Quản lý là tác động có
mục đích, có kế hoạch của chủ thể quản lý đến tập thể những người lao động (nói
chung là khách thể quản lý) nhằm thực hiện những mục tiêu dự kiến” [17] thì về
một khía cạnh khác, tác giả Trần Quốc Thành cho rằng: “Quản lý là sự tác động có
ý thức của chủ thể quản lý để chỉ huy, điều khiển hướng dẫn các quá trình xã hội,
hành vi và hoạt động của con người nhằm đạt tới mục đích, đúng với ý chí nhà quản
lý, phù hợp với quy luật khách quan” [21].

Theo tác giả Thái Văn Thành cho rằng: “Quản lý là sự tác động có mục đích,
có kế hoạch của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm đạt được mục tiêu đề
ra” [19].
Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý nhằm phối hợp nỗ lực của nhiều người sao
cho mục tiêu của từng cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội” [17]...


14
Như vậy có thể xem quản lý là một quá trình tác động có mục đích, có kế
hoạch nhằm gây ảnh hưởng của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý, thông qua
cơ chế quản lý, nhằm đạt được mục đích của quản lý.
Tuy có nhiều cách diễn đạt khái niệm về quản lý khác nhau nhưng chúng đều
có một điểm chung thống nhất như sau: Quản lý là một q trình tác động có định
hướng phù hợp quy luật khách quan của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý
nhằm khai thác và tận dụng hiệu quả những tiềm năng và cơ hội của đối tượng quản
lý để đạt được mục tiêu quản lý trong một môi trường luôn biến động, chủ thể quản
lý tác động bằng các chế định xã hội, tổ chức về nhân lực, tài lực và vật lực, phẩm
chất và uy tín, chế độ chính sách đường lối chủ trương trong các phương pháp quản
lý và công vụ quản lý để đạt mục tiêu quản lý.
Cấu trúc hệ thống quản lý có thể biểu diễn qua sơ đồ sau:
Sơ đồ 1.1. Cấu trúc hệ thống quản lý
CƠNG CỤ

CHỦ THỂ
QUẢN LÍ

KHÁCH THỂ
QUẢN LÍ

MỤC

TIÊU

PHƯƠNG
PHÁP

1.2.2.2. Quản lý hoạt động dạy học
Quản lý giáo dục là hoạt động có ý thức của nhà quản lý nhằm đạt tới mục


15
tiêu quản lý. Nhà quản lý cùng với đông đảo đội ngũ giáo viên, học sinh, các lực
lượng xã hội, … bằng hành động của mình biến mục tiêu đó thành hiện thực. Dạy
học và giáo dục trong sự thống nhất với nhau là hoạt động trung tâm của nhà
trường. Mọi hoạt động đa dạng và phức tạp khác của nhà trường đều hướng vào tiêu
điểm này. Vì vậy quản lý nhà trường thực chất là quản lý quá trình sư phạm của
thầy, hoạt động học tập - tự giáo dục của trị, diễn ra chủ yếu trong q trình dạy
học. Như vậy, quản lý hoạt động dạy - học thực chất là những tác động của chủ thể
quản lý vào quá trình dạy học (được tiến hành bởi tập thể giáo viên và học sinh, với
sự hỗ trợ đắc lực của các lực lượng xã hội) nhằm góp phần hình thành và phát triển
tồn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường.
Sơ đồ 1.2. Sơ đồ tóm tắt nội dung quản lý hoạt động dạy học
QL hoạt động DH

QL hoạt động dạy

Nguồn

QL hoạt động học

của GV

kinh phí

của HS

QL cơ sở vật chất kỹ
thuật phục vụ dạy và học

1.2.3. Hiệu quả và hiệu quả quản lý chất lượng hoạt
động dạy học ở trường THPT
1.2.3.1. Hiệu quả
Hiệu quả là đạt được một kết quả giống nhau nhưng sử dụng ít thời gian,
cơng sức và nguồn lực nhất.
1.2.3.2. Hiệu quả quản lý chất lượng hoạt động dạy học