Tài liệu Phát hiện các thể đột biến ở VSV pdf

Phát hiện các
thể đột biến ở
VSV


Muốn phát hiện các đột biến có hiệu quả
cần có hệ thống chọn lọc để tìm thấy các
đột biến hiếm hoi trong khối rất lớn các
dạng không đột biến. Các hệ thống chọn
lọc đột biến có nhiều phụ thuộc vào các
đột biến khác nhau. Liên quan đến chọn
lọc đột biến ở vi sinh vật, người ta đưa ra
khái niệm lực phân giải (resolving
power). Khái niệm này dùng để chỉ khả
năng phát hiện các đột biến rất hiếm so
với không đột biến.
Có nhiều phương pháp để phát hiện các
loại đột biến ở vi sinh vật:
- Phương pháp đề kháng: ở vi khuẩn
các tác nhân chọn lọc thường là thuốc và
phage. Các đột biến được dễ dàng phát
hiện trên môi trường agar có thuốc hay
phage ở dạng các khuẩn lạc được mọc
lên.
- Phương pháp làm giàu chậm: việc
phát hiện đột biến khuyết dưỡng khó
khăn hơn. Dung dịch vi khuẩn pha loãng
được cấy lên bề mặt môi trường agar tối
thiểu để mọc rời thành khuẩn lạc. Một
lớp môi trường tương tự được đổ lên

trên, phủ lớp mỏng. Hộp petri được ủ để
các khuẩn lạc bình thường mọc lên. Sau
đó, đổ phủ thêm một lớp môi trường dinh
dưỡng có chất bổ sung và ủ tiếp cho chất
bổ sung khuếch tán. Các đột biến khuyết
dưỡng sẽ mọc sau khi có chất bổ sung,
nên khuẩn lạc nhỏ hơn do mọc chậm.
- Phương pháp làm giàu hạn chế: là
dạng đơn giản của phương pháp làm giàu
chậm. Các vi khuẩn được cấy trên môi
trường tối thiểu có một ít bổ sung. Trong
điều kiện đó các đột biến khuyết dưỡng
mọc đến khi hết chất dinh dưỡng bổ sung
thì dừng, nên tạo khuẩn lạc nhỏ. Các vi
khuẩn bình thường tiếp tục mọc tạo
khuẩn lạc to.
- Phương pháp làm giàu nhờ penicillin:
được áp dụng cho các vi khuẩn.
Penicillin có tác dụng diệt các vi khuẩn
bình thường khi phân chia. Các vi khuẩn
được cho vào môi trường tối thiểu có
penicillin. Các vi khuẩn đang tăng trưởng
bị diệt chỉ có các tế bào đột biến không
tăng trưởng còn sống sót. Sau đó hỗn hợp
được cấy lên môi trường không có
penicillin thì các đột biến khuyết dưỡng
mọc lên với tỷ lệ tương đối cao hơn.
- Phương pháp chọn lọc: được sử dụng
để chọn lọc các đột biến khuyết dưỡng ở
nấm sợi.

Dung dịch các bào tử được nuôi trong
môi trường dinh dưỡng thiếu chất bổ
sung. Các đột biến thiếu chất bổ sung
không mọc được, các dạng bình thường
mọc ra nhiều sợi. Khi lọc qua màng lọc
sợi thủy tinh, các dạng bình thường nhiều
sợi bị giữ lại, các dạng đột biến đi qua
màng lọc. Dung dịch có nhiều dạng đột
biến được cấy trên môi trường có chất bổ
sung và kiểm tra tìm các dạng đột biến.
- Trong phương pháp in, các vi khuẩn
được cấy để mọc rời từng khuẩn lạc trên
môi trường dinh dưỡng tối thiểu. Các
khuẩn lạc đột biến không mọc lên được.
Căn cứ vào đột biến không mọc ở bản
sao tách các đột biến khuyết dưỡng.
Ngoài ra còn có các phương pháp chuyên
biệt để phát hiện các loại đột biến khác.