Giáo trình công nghệ trải vải - Nghề may thời trang (Trung cấp)

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BR – VT
TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ

GIÁO TRÌNH
MƠ ĐUN CƠNG NGHỆ TRẢI VẢI
NGHỀ : MAY THỜI TRANG
TRÌNH ĐỘ TRUNG CẤP
(Ban hành kèm theo Quyết định số … ngày ………. của Hiệu trưởng trường Cao
đẳng nghề tỉnh BR – VT)

Bà Rịa – Vũng Tàu


TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thơng tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham
khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.


LỜI GIỚI THIỆU
Mô đun Công nghệ trải vải là mô đun bắt buộc trong danh mục các môn học đào tạo nghề
May và thiết kế thời trang.
Mô đun: Công nghệ trải vải là mô đun đào tạo nghề được biên soạn theo hình thức
tích hợp lý thuyết và thực hành. Trong quá trình thực hiện, người biên soạn đã tham khảo
nhiều tài liệu về kỹ thuật cắt may, kết hợp với kinh nghiệm trong thực tế sản xuất.
Giáo trình này là một tài liệu tham khảo hữu ích cho học viên trong ngành may mặc. Sau
khi học xong môn học này, học sinh có khả năng: Biết trải vải đúng nguyên tắc, đảm bảo kỹ
thuật. Thực hiện cắt bán thành phẩm đảm bảo yêu cầu kỹ thuật và an toàn lao động.Thực hiện
việc bóc tập, đánh số đúng quy định đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.

Để hoàn thiện cuốn giáo trình này, tơi đã rất cố gắng và thận trọng trong trình bày, nhưng chắc chắn
khơng tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của độc
giả để giáo trình được hồn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!

Biên soạn

Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

3


GV-KS.Nguyễn Thị Thuý HằngMÔ ĐUN ĐÀO TẠO CÔNG NGHỆ TRẢI VẢI VÀ
CẮT BÁN THÀNH PHẨM
Mã số của môn học: MĐ24
Thời gian môn học: 30h

(Lý thuyết: 10h ; Thực hành: 20h)

I. VỊ TRÍ, TÍNH CHẤT MƠ ĐUN:
−

Mơ đun trải vải và cắt bán thành phẩm là mô đun chuyên môn nghề trong danh mục các môn học,
môđun đào tạo tự chọn của nghề May và Thiết kế thời trang.

−

Mô đun trải vải và cắt bán thành phẩm mang tính tích hợp giữa lý thuyết và thực hành, là một
phần trong quá trình sản xuất may cơng nghiệp địi hỏi kiến thức chun mơn vững vàng, vừa địi
hỏi sự linh hoạt, sáng tạo.

II. MỤC TIÊU CỦA MƠ ĐUN:
Học xong mơ đun này học sinh có khả năng:
−

Trải vải đúng nguyên tắc, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật

−

Thực hiện cắt bán thành phẩm đảm bảo yêu cầu kỹ thuật và an toàn lao động.

−

Thực hiện việc bóc tập, đánh số đúng quy định, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.

III. NỘI DUNG CỦA MÔ ĐUN:
1. Nội dung tổng quát và phân phối thời gian:
Số
TT
1

Tên các bài trong mơ đun
Bài 1: Trải vải

Thời
gian
5

Hình thức
giảng dạy
Tích hợp

2

Bài 2: Cắt bán thành phẩm

5

Tích hợp

3

Bài 3: Đánh số, phối kiện bán thành phẩm

5

Tích hợp

4

Kiểm tra

2

Thực hành

5

Bài 4: Hạch tốn bàn cắt
Bài 5: Điều hành quản lý quy trình cắt bán thành
phẩm

Kiểm tra

5

Tích hợp

5

Tích hợp

3

Thực hành

6
7

Cộng

*Ghi
chú:
Thời
gian
kiểm
tra
được
tích

30

hợp

giữa lý thuyết với thực hành được tính vào giờ thực hành.

MỤC LỤC
Cơng nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

4


Mục tiêu môn học......................................................................................................3
Bài 1: Trải vải............................................................................................................. 6
1.

Xác định chủng loại vải........................................................................................6

2.

Xác định khổ vải..................................................................................................7

3.

Xác định mặt vải..................................................................................................8

4.

Kiểm tra chiều dài bàn vải....................................................................................9

5.

Trải vải.................................................................................................................9

6.

Trải sơ đồ, kẹp bàn vải.........................................................................................11

7.

Ghi chép............................................................................................................... 11

Bài 2: Cắt bán thành phẩm......................................................................................... 12
1.

Kẹp bàn vải..........................................................................................................12

2.

Cắt phá.................................................................................................................12

3.

Cắt gọt.................................................................................................................. 12

4.

Buộc bán thành phẩm...........................................................................................12

Bài 3: Đánh số, phối kiện bán thành phẩm.............................................................. 13
1.

Đánh số................................................................................................................13

2.

Phối kiện..............................................................................................................13

3.

Bó buộc bán thành phẩm......................................................................................13

4.

Vệ sinh cơng nghiệp.............................................................................................14

Bài 4: Hạch tốn bàn cắt...........................................................................................15
1.

Đọc tài liệu kỹ thuật.............................................................................................15

2.

Nghiên cứu kế hoạch cắt sản phẩm......................................................................15

3.

Thống kê, tính tốn..............................................................................................15

Bài 5: Điều hành quản lý quy trình cắt bán thành phẩm.......................................16
1.

Điều hành , quản lý quá trình cắt bán thành phẩm...............................................16

2.

Tiến trình cắt........................................................................................................16

3.

Phân cơng lao động, điều hành q trình cắt bán thành phẩm..............................16

Tài liệu tham khảo..................................................................................................... 18

Cơng nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

5


BÀI 1. TRẢI VẢI
1.Xác định chủng loại vải
Nguyên liệu trong ngành may bao gồm các sản phẩm của ngành kéo sợi và ngành dệt
như: chỉ vải, vải lót, vải dựng… Ngồi ra, cịn là sản phẩm của các ngành phụ thuộc khác như
móc, dây kéo, thun…
Nắm được tính chất ngun liệu, chúng ta sẽ sử dụng chúng có hiệu quả kinh tế cao
hơn trong sản xuất, sẽ bảo quản vật liệu tốt hơn, tránh được lỗi do chất lượng của ngun phụ
liệu khơng đảm bảo
Ngun phụ liệu may có những tính chất chung, đồng thời cũng có những tính chất
riêng. Do đó, chúng ta cần nắm vững những tính chất này để xử lý trong quá trình làm việc
nhằm nâng cao chất lượng công việc
Vải là sản phẩm của ngành dệt và là nguyên liệu của ngành may. Vải được làm ra từ
xơ, sợi theo nhiều cách khác nhau bằng phương pháp dệt hay liên kết kỹ thuật, Người ta phân

loại vải như sau:
- Theo yêu cầu sử dụng: vải mặc ngồi, vải mặc lót, vải kỹ thuật…
- Theo bề dày của vải: vải dày, vải trung bình, vải mỏng… để chọn máy gia công cho phù hợp
- Theo cấu trúc và cấu tạo của vải: dệt thoi, dệt kim, không dệt
* Các nguyên tắc kiểm tra đo đếm nguyên phụ liệu:
- Tất cả các hàng nhập kho, xuất kho phải có phiếu giao nhận ghi rõ số lượng, phải ghi sổ và ký
nhận rõ ràng để tiện việc kiểm tra sau này
- Tất cả các nguyên phụ liệu phải được tiến hành đo đếm, phân loại màu sắc, số lượng , chất
lượng, khổ vải trước khi cho nhập kho chính thức
- Đối với các loại hàng cao cấp như nỉ, dạ, nhung, băng lông… phải dùng những dây mềm để
bó buộc, khơng được dùng những dây cứng như dây đay, thừng, gai… Trong khi xếp không
được ấn mạnh tay, gây xô lệch, khi vân chuyển phải nhẹ nhàng, không được nhấc mạnh,
không được dẫm đạp lên nguyên liệu.
- Đối với 1 số mặt hàng có độ co giãn lớn, chỉ được xếp cao 1m. Cần phải phá kiện trước 3
ngày và xổ vải cho ổn định độ co ít nhất 1 ngày trước khi đưa vào sản xuất

Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

6


- Khi đo đếm xong, phải ghi đầy đủ ký hiệu, số lượng, khổ vải, chất lượng của cây vải
vào 1 miếng giấy nhỏ dính vào đầu cây vải theo quy định. Sau đó, chịu trách nhiệm báo
cho phịng kỹ thuật hoặc phòng kế hoạch trước 3 ngày để tiện cân đối cho khâu thiết kế
và giác sơ đồ. Đồng thời phải chuẩn bị đủ số lượng vải cho phân xưởng cắt trước ít nhất
1 ngày để nơi đây có thể chủ động sản xuất
- Khi cấp phát nguyên liệu cho phân xưởng cắt, phải thực hiện phân loại theo từng bàn
cắt và theo phiếu hạch toán số liệu giác sơ đồ của phòng kỹ thuật nhằm sử dụng nguyên
phụ liệu chi hợp lý, tránh phát sinh đầu tấm
- Đối với vải đầu tấm, cần phải được kiểm tra , phân chia theo từng loại khổ, chiều dài,

màu sắc… Sau đó làm bảng thống kê, gửi phịng kỹ thuật và có kế hoạch nhận lại số
vải này về kho để có thể quản lý và lên kế hoạch tận dụng vào việc tái sản xuất
- Đối với các loại hàng cần phải đổi như sai màu, lỗi sợi, lẹm hụt… đều phải có biện bản
ghi rõ nguyên nhân sai hỏng và số lượng cụ thể đối với mỗi loại làm cơ sở làm việc lại
với khách hang
2.Xác định khổ vải:
- Khổ vải là khoảng cách nhỏ nhất mà ta có thể đo được giữa 2 điểm nằm trên 2 biên vải.
Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất vải, dù sợi vải đã được ổn định nhiệt để bền hình
dạng, nghĩa là giảm độ co xuống tối thiểu, thế nhưng khi dệt trên máy, sợi vẫn bị căng ra
ở các mức độ khác nhau, nên vải thành phẩm vẫn bị co giãn khơng đều nhau. Vì thế,
biên vải thường khơng song song với nhau mà có dạng gợn sóng
- Trong sản xuất may cơng nghiệp, việc xác định chính xác khổ vải sẽ là 1 yếu tố rất quan
trọng giúp nà sản xuất sử dụng hiệu quả nguyên phụ liệu và tiết kiệm nguyên phụ liệu
cao. Do đó, người ta thường chọn phương pháp đo khổ nhiều lần rôi láy trị số trung bình
- Để tiến hành đo, ta sử dụng thước dây để tránh sự co giãn. Thước phải đảm bảo 3 diều
kiện sau:
+ CĨ độ chính xác cao, chữ số rõ ràng
+ Thước phải trơn láng để đảm bảo chất lượng bề mặt của vải trong q trình đo

Cơng nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

7


+ Chiều dài của thước đo phải lớn hơn chiều dài của khổ vải định đo thì khi đo mới
đảm bảo độ chính xác
- Cách đo khổ vải: đặt vải lên bàn phẳng, dùng thước đặt vng góc với chiều dài
cây vải, cứ 5m đo 1 lần. Tùy theo từng loại mép vải có biên trơn, xù hay lỗ kim, phải
báo cáo cụ thể về kích thước bieenc ho phịng kỹ thuật để có kế hoạch trừ hao khi giác
sơ đồ

+ Đối với vải in bông: Phần vải được in bông , in màu là khổ thực tế.
+ Đối với vải trơn: Phần khổ vải thưc tế được giới hạn trong hia biên có lỗ kim
hoặc keo.
+ Đối với vải lưới hoặc ren: Khổ vải sử dụng được là những phần ren và lưới
chính
+ Đối với các loại vải in sọc, in bơng theo chu kỳ thì cần báo cáo thêm số liệu về
chu kỳ ngang, dọc để tiện việc giác sơ đồ sau này.
- Nếu khơng có thời gian, sau khi kiểm tra bằng mắt thường thấy khơng có khác
biệt đáng kể về kích thước của khổ vải cũng có thể lấy số đo như sau:
+ Với vải xếp tập: đo lần 1 ở đầu cây,lần 2 ở giữa cây, lần 3 ở cuối cây.
+ với vải cuộn tròn, lần 1 ở đầu cây, lần 2 lùi vào 3 m, lần 3 lùi vào 5 m.
- Trong quá trình đo, nếu thấy khổ vải nhỏ hơn ở phiếu ghi q nhiều,phải báo cho phịng
kỹ thuật để có hướng giải quyết ngay trong ngày, tránh để qua ngày hôm sau.
3.Xác định mặt vải:
Sau khi nhận nguyên phụ liệu, phân xưởng cắt cần tiến hành kiểm tra kỹ lưỡng
nguyên phụ liệu đã nhận để chắc chắn sẽ không xảy ra sai xót trong q trình trải vải –
cắt vải thực hiện. Công tác kiểm tra cụ thể được tiến hành như sau:
- Căn cứ vào phiếu tác ngiệp màu, kiểm tra lại về màu sắc, kích thước, chủng loại, khổ …
của nguyên phụ liệu đó
- Kiểm tra để chắc chắn độ co của nguyên phụ liệu đã bảo hòa
- Kiểm tra tình trạng biên vải để có kế hoạch xử lý biên vải cho hợp lý: bấm biên, giữ
biên, cắt biên…
- Kiểm tra tình trạng lỗi vải để có phương án xử lý vải phù hợp nhất: cắt bỏ, hạ khổ vải…
Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

8


- Kiểm tra chiều dài các cây vải đang có và dựa trên phiếu tác ngiệp bàn cắt để tìm ra các
bất hợp lý trong phiếu, nhàm có kế hoạch xử dụng vải hợp lý, tránh phát sinh đầu tấm,

đầu khúc.
- Đề xuất các biện pháp ngăn chặn các phát sinh nếu có trong q trình trải vải - cắt vải:
lót giấy để tăng ma sát giữa các lớp vải, tính tốn vị trí nối vải phù hợp, trải mặt phải
hay mặt trái của lá vải lên trên để tránh nhầm lẫn trong quá trình trải vải.
4.Kiểm tra chiều dài bàn vải:
- Căn cứ vào phiếu tác ngiệp màu, kiểm tra lại về màu sắc, kích thước, chủng loại, khổ …
của nguyên phụ liệu đó
- Kiểm tra để chắc chắn độ co của nguyên phụ liệu đã bảo hòa
- Kiểm tra tình trạng biên vải để có kế hoạch xử lý biên vải cho hợp lý: bấm biên, giữ
biên, cắt biên…
- Kiểm tra tình trạng lỗi vải để có phương án xử lý vải phù hợp nhất: cắt bỏ, hạ khổ vải…
- Lưu ý: các dấu 2 bên đầu bàn phải đảm bảo vng góc với cạnh bàn cắt
- Lấy đấu chiều dài bàn vải xong, cuộn sơ đồ lại và trải 1 lớp giấy lót bên dưới bàn vải để
tạo thuận lợi cho quá trình cắt bàn thành phẩm sau này
5.Trải vải:
- Cắt bỏ phần đầu xấu ở phần đầu cây vải thawengr theo canh sợi ngang, đảm bảo độ
vuông cạnh thẳng sợi ở đầu cây
- Hai người đứng ở 2 bên đầu bàn vải, tay nắm mép biên và cùng lúc dẫn vải sang phía
đầu bàn vải bên kia, đặt chính xác dấu gạch đầu bàn, dùng vật nặng chặn giữ đầu cây
vải. Trong luc quay trở lại, đồng thời với việc bắt biên 2 biên cho thẳng mép, dùng que
gạt gạt phẳng toàn bộ mặt vải. Khi sử dụng cây gạt, đặt thước nằm ngang và gạt theo
chiều dọc vải. Không được dùng đầu cây gạt để đẩy mặt vải, sẽ làm biến dạng canh sợi
vải
- Khi trở về đến đầu bàn, dùng kéo hoặc dao cắt chính xác đầu bàn theo gờ cắt.
Sau đó, nắm đầu cây vải dẫn tiếp lớp thứ 2, thao tác lập lại đunngs như lớp thứ nhất

Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

9

- Trong quá trình bắt biên và làm phẳng bàn vải, đồng thời với việc kiểm tra chất lượng
nguyên liệu, nếu phát hiện vải bị lỗi thì dùng giấy phủ lên vị trí có lỗi để dễ thay thân
sau này. Nếu vải có lỗi nặng thì xử lý cắt bỏ đoạn đó hoặc báo với lãnh đạo xí ngiệp để
có hường giải quyết cụ thể
- Khi bàn vải đã trải được 5 lớp, phải trải sơ đồ lên bàn vải đẻ kiểm tra lại chiều dài, khổ
vải xem có vấn đề gì khơng. Nếu đạt u cầu thì trải tiếp 10 lớp nữa và phủ sơ đồ lên
kiểm tra lại lần cuối. Sau đó trải tiếp tục cho hết bàn vải. Khi bàn vải trải xong, kiểm tra
lại số lớp cho đúng tác nghiệp
6.Trải sơ đồ, kẹp bàn vải:
Kiểm tra kỹ để chắc chắn đã chịn đúng sơ đồ cần trải – cắt theo đúng tác nghiệp
bàn cắt đã có. Cần lưu ý: có thể trong 1 lơ hàng có nhiều sơ đồ có chiều dài giống nhau
nhưng số cỡ vóc trên sơ đồ lại khác nhau
7.Ghi chép, tổng hợp:
- Chiều dài bàn vải phải được chính xác theo chiều dài sơ đồ và cộng hao phí hai đầu bàn.
Khổ vải phù hợp với khổ sơ đồ.
- Bàn vải phải đứng thành, thẳng cạnh một bên mép biên, hai đầu bàn cắt ổn định và
vng góc.
- Tồn bộ lá vải phải ngay canh thẳng sợi đúng mặt vải quy định và phải thẳng tồn bộ.
- Bàn vải khơng được nghiêng vệ đê, nghiêng lợi chậu hoặc gù tang trống.

Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

10


BÀI 2: CẮT BÁN THÀNH PHẨM
1. Kẹp bàn vải: :
Kiểm tra kỹ để chắc chắn đã chịn đúng sơ đồ cần trải – cắt theo đúng tác nghiệp
bàn cắt đã có. Cần lưu ý: có thể trong 1 lơ hàng có nhiều sơ đồ có chiều dài giống nhau

nhưng số cỡ vóc trên sơ đồ lại khác nhau
2. Cắt phá:
Cắt thô những chi tiết lớn, hoặc từng mảng chi tiết nhỏ, cắt bằng máy cắt đẩy tay
Máy cát đẩy tay làm việc với 1 lưỡi cắt đi lên đi xuống theo phương thẳng đứng.
Dùng để cắt phá và cắt chi tiết chính xác, có thể cắt lớp ngun liệu dày tới 300mm.
Các góc nhọn, góc lượn được cắt rất chính xác. So với máy cắt dao đĩa, lớp cắt của máy
cắt đẩy tay chính xác hơn và tất cả cacs lớp vải được cắt cùng lúc
3. Cắt gọt:
Là cắt theo vạch chi tiết theo hình dạng ,cịn gọi là cắt tinh.
Cắt tinh để cắt những chi tiết nhỏ cần độ chính xác cao bằng máy cắt vịng.
Khi cắt bằng máy cắt vòng, phải di chuyển khối vải và dao cắt. Do đó, phải kẹp
tập vải chặt lại bằng kẹp hoặc bằng các ngón tay để tập vải khơng bị xơ lệch. Một số
bàn vải có lỗ phun khí để giảm ma sát giữa vải và mặt bàn. Cần hết sức cẩn thận trong
khi cắt để không bị tai nạn lao động
Khi cắt bằng máy cắt tay, bàn vải đứng yên, ta phải lách máy vào đường cắt.
Đường cắt càng phức tạp thì càng khó thao tác, máy bị rung nên khó cắt chính xác.
4. Buộc bán thành phẩm:
- Tất cả các đồ vặt bó buộc chặt liên kết với nhau thành 1 cụm.
- Các chi tiết thêu, in, ép dính … bó buộc riêng và cài số mặt bàn.
- Bó buộc thân to để trên và dưới, các chi tiết đồ vặt để giữa, bó buộc chặt gọn gàng, cài
phiếu mặt bàn vào dây buộc, để bó hàng vào đúng nơi quy định.
- Yêu cầu phải bó buộc đúng quy định
Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

11


BÀI 3: ĐÁNH SỐ, PHỐI KIỆN BÁN THÀNH PHẨM
1. Đánh số:
- Tùy theo loại nguyên phụ liệu mà người ta quy định rõ việc đánh số đượcthực hiện trên

bề phải hay bề trái của chi tiết.
- Cần đánh số trong diện tích đường may của chi tiết sao cho khi may xong thì khuất số.
- Đánh số phải quan sát lá giấy trên mặt để phát hiện số bàn, cỡ vóc có đúng với phiếu
hạch tốn bàn cát hay khơng.
- Đánh số theo thứ tự từ 1 cho đến hết từng màu một.
- cần có bản vẽ quy định đánh số và vị trí ép mex. Có thể sử dụng thêm bút lông màu để
phân biệt mặt vải khi đánh số và ký hiệu các loại mex.
- Vị trí đánh số phải đúng như quy định, chiều cao của số không được vượt quá 2/3 độ
rộng đường may.
2. Phân mầu, phân cỡ (phối kiện):
- Khi phối kiện 1 loại sản phẩm nào, phải hiểu rõ nội dung loại sản phẩm đó gồm bao
nhiêu chi tiết, chi tiết nào có đơi, đói xứng, đuổi nhau, chi tiết nào có lần ngồi, lần lót..
- Trước khi phối kiện phải kiểm tra lại số mặt bàn giữa thân to và các chi tiết phụ vặt xem
có khớp nhau hay khơng
- Đối với những bàn vải có từ 2 cỡ trở lên phải chú ý dấu phối kiện của từng cỡ vào với
nhau để tránh nhầm lẫn
- Những loại vải có tuyết phải kiểm tra lại để 1 áo cùng xuôi 1 chiều tuyết.
3. Bó buộc bán thành phẩm:
- Tất cả các đồ vặt bó buộc chặt liên kết với nhau thành 1 cụm.
- Các chi tiết thêu, in, ép dính … bó buộc riêng và cài số mặt bàn.
- Bó buộc thân to để trên và dưới, các chi tiết đồ vặt để giữa, bó buộc chặt gọn gàng, cài
phiếu mặt bàn vào dây buộc, để bó hàng vào đúng nơi quy định.
- u cầu phải bó buộc đúng quy định.
Cơng nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

12


4. Vệ sinh công nghiệp:
- Bán thành phẩm cắt xong phải đảm bảo gọn gàng sạch sẽ, mép cắt chính xác

- Số viết rõ ràng, khơng tẩy xóa
- Bó buộc, để vào nơi đúng quy định,

Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

13


BÀI 4. HOẠCH TOÁN BÀN CẮT
1. Đọc tài liệu kỹ thuật:
- Nghiên cứu tài liệu kỹ thuật xem mã hàng có bao nhiêu sản phẩm, bao nhiêu màu, bao
nhiêu cỡ
- Gồm mấy sơ đồ
- Nắm rõ các yêu cầu khi cắt
- Yêu cầu về nguyên liệu:
• Lấy vải đúng mã, đúng màu quy định trên bảng mẫu nguyên phụ liệu
• Gỡ vải đủ 24 giờ trước khi trải.
• Kiểm tra và thơng báo ngay với bộ phận có liên quan khi có phát hiện lỗi vải.

2. Nghiên cứu kế hoạch cắt sản phẩm
• Trước khi cắt kiểm tra lại tồn bộ thơng tin của bàn cắt
• Cắt phải sử dụng mẫu của sơ đồ
• Sử dụng máy cắt đẩy tay lưỡi thẳng để cắt phá
• Sử dụng máy cắt vịng để cắt tinh
• Đường cắt chính xác, sắc nét, mép cắt khơng bị xơ tước
• Mép cắt đứng thành, chi tiết khơng bị lẹm hụt
• Người cắt phải nắm được các thao tác cần thiết trong khi cắt
• Đảm bảo về an tồn lao động
• Chi tiết khơng bị biến dạng sau khi cắt
• Cắt xong kiểm tra lá trên cùng, lá dưới cùng và lá mặt bàn chi tiết phải bằng nhau

• Các dấu bấm đầy đủ, chính xác, bấm sâu vào BTP 3cm.
3. Thống kê, tính tốn:
Thống kê và tính tốn lại tất cả các vấn đề liên quan để có biện pháp xử lý kịp thời
Cơng nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

14


BÀI 5. ĐIỀU HÀNH QUẢN LÝ QUY TRÌNH CẮT BÁN THÀNH
1.Điều hành quản lý quá trình cắt bán thành phẩm
- Cắt đúng quy trình, đúng phương pháp
- Thực hiện đúng tài liệu kỹ thuật
- Thực hiện đúng theo kế hoạch cắt
2.Tiến trình cắt:
- Cắt phá bàn vải
- Cắt thơ những chi tiết lớn, hoặc từng mảng chi tiết nhỏ,cắt bằng máy cắt đẩy
tay
- Cắt tinh để cắt những chi tiết nhỏ cần độ chính xác cao bằng máy cắt vịng
Chú ý: Khi cát bằng máy cắt vòng, phải di chuyển khối vải và dao cắt. Do đó, phải kẹp
tập vải chặt lại bằng kẹp hoặc bằng các ngón tay để tập vải khơng bị xơ lệch. Một số
bàn vỉa có lỗ phun khí để giảm ma sát giữa vải và mặt bàn. Cần hết sức cẩn thận để
không bị tai nạn lao động
- Phương pháp ép đột: quá trình cắt, đầu tiên lớp vải sẽ bị ép xuống. Dưới tác
dụng của lực ép và độ sắc của dao, các lớp vải sẽ bị phá hủy theo biên ngoài của
cạnh dao. Các lớp vải phía trên sẽ có kích thước dài hơn các chi tiết ở lớp dưới.
Nếu tăng số lớp vải cần trải, độ sai lệch sẽ càng nhiều nên phải tín tốn số lớp
vải sao cho phù hợp.
3.Phân cơng lao động, điều hành quá trình cắt bán thành phẩm
- Phân công cho phân xưởng cắt làm việc đúng thời gian, đúng chất lượng
- Cắt đúng quy trình, đúng phương pháp

- Thực hiện đúng tài liệu kỹ thuật
- Cần kiểm tra cụ thể như sau:
+ Lỗi cắt: lấy 1 lá đầu, 1 lá cuối và 1 lá giữa trong chi tiết, trải êm phẳng trên bàn. Tiến
hành đặt mẫu rập lên trên, mẫu vải phải trùng với mẫu rập, thông số phait đảm bảo đúng

Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

15


tiêu chuẩn. Dung sai cho phép đối với chi tiết bằng vải là ±2mm. Nếu quá dung sai cho
phép, bào cáo cho tổ trưởng tổ cắt có biện pháp xử lý, vào biên bản kiểm tra

Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

16


+ Sự cân xứng giữa các chi tiết: lấy lá đầu và lá cuối tiến hành so sánh 2 lá với mẫu
cứng. Dung sai cho phép là ±3mm. Tiến hành báo cáo cho tổ trưởng tổ cắt có biện pháp
xử lý nếu có xảy ra sai sót. Ghi trực tiếp biện pháp xử lý vào biên bản kiểm tra
+ Các góc của chi tiết: kiểm tra tất cả các góc bằng cách đặt mẫu lên trên chi tiết đầu
tiên. Dung sai cho phép là ±2mm. Nếu vượt qua dung sai này phải báo cáo tổ trưởng tổ
cắt
+ Xơ cắt: kiểm tra các xơ cắt trên các chi tiết dựa trên các tiêu chuẩn kỹ thuật của sản
phẩm. Nếu các chi tiết không đạt, bắt buộc phải cắt lại
+ Đánh số: số đánh trên vị trí phải rõ, đúng vị trí, dễ đọc, đúng số thứ tự tập, đúng bàn,
đúng chiều cao cho phép.

Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

17


 TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Giáo trình cơng nghệ sản xuất – trường CĐ Nghề CN dệt may NĐ
2. Giáo trình cơng nghệ may- ĐH Bách Khoa HN
3. Giáo trình công nghệ may – ĐH CN TP HCM

Công nghệ trải vải và cắt bán thành phẩm

18