THỬ NGHIỆM MỘT SỐ PHƯƠNG THỨC NUÔI VỊT THỊT

B

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

TRƯ NG Đ I H C NƠNG LÂM TP. H

CHÍ MINH

KHOA CHĂN NI THÚ Y

KHÓA LU N T T NGHI P

TH

NGHI M M T S

PHƯƠNG TH C NUÔI V T TH T

H và tên sinh viên

: Tr n Th V n

Ngành

: Thú y

Niên khóa

: 2003 -2008

Tháng 09/2008

TH

NGHI M M T S

PHƯƠNG TH C NUÔI V T TH T

Tác gi

TR N TH V N

Khóa lu n đư c đ trình đ đáp ng u c u c p b ng bác sĩ Thú Y

Giáo viên hư ng d n
GVC. TS. DƯƠNG DUY Đ NG

Tháng 09/2008


I C M ƠN

Tơi xin chân thành c m ơn
• Ban Giám hi u trư ng Đ i H c Nơng Lâm Thành Ph H Chí Minh
• Ban ch nhi m Khoa cũng như tồn b q th y cơ trong Khoa Chăn
Nuôi – Thú Y, quý th y cô Khoa Cơ B n và tồn th cán b cơng nhân viên
trư ng đã h t lịng d y d , giúp đ cho tơi trong su t th i gian h c t p t i
trư ng.

• Ti n sĩ Dương Duy Đ ng đã h t lịng hư ng d n, giúp đ tơi trong

su t th i gian h c t p cũng như khi th!c t p t t nghi p.

• Ti n sĩ Ph m Tr ng Nghĩa đã h t lịng hư ng d n, giúp đ tơi trong
su t th i gian h c t p cũng như khi th!c t p t t nghi p.

• Con thành kính ghi ơn ba m" cùng nh#ng ngư i thân trong gia đình
đã ln t o ñi$u ki n và ñ ng viên con trong su t q trình h c t p.
• Các b n bè trong và ngồi l p đã h t lịng giúp đ , đ ng viên tơi
trong su t th i gian h c t p.

Tr n Th% V"n


M CL C
Chương 1: M

Đ U

1.1. Đ&t v n ñ$ ................................................................................................................ 1
1.2. M'c đích và u c u ................................................................................................ 2
1.2.1. M'c đích....................................................................................................... 2
1.2.2. u c u......................................................................................................... 2

Chương 2: T NG QUAN
2.1. Gi i thi u chung v$ m t s gi ng v%t trong và ngoài nư c ..................................... 3
2.1.1. Đ i cương ..................................................................................................... 3
2.1.2. Gi i thi u chung v$ gi ng v%t CV – Super M .............................................. 3
2.2. M t s mơ hình chăn ni v%t hi n nay.................................................................... 5
2.2.1. Ni v%t ch y đ ng ....................................................................................... 5
2.2.2. Chăn ni k t h p các hình th c cá – lúa- v%t.............................................. 7

2.2.3. Nuôi v%t trên ao nuôi cá ................................................................................ 7
2.3. M t s hình th c ni v%t trên th gi i .................................................................... 8
2.3.1. Nuôi v%t ch y đ ng ....................................................................................... 8
2.3.2. Ni v%t ) ao ni cá .................................................................................... 8
2.3.3. Ni nh t hồn tồn khơ .............................................................................. 9
2.3.4. Nuôi n*a nh t............................................................................................... 9
2.4. K+ thu t chăn nuôi v%t t p trung công nghi p.......................................................... 10
2.4.1. Ch n con gi ng ............................................................................................ 10
2.4.2. Chu ng nuôi ................................................................................................. 11
2.4.3. Sư)i úm v%t ................................................................................................... 11
2.4.4. Th c ăn......................................................................................................... 11


2.4.5. Nư c u ng .................................................................................................... 13

Chương 3: N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHI M
3.1.Th i gian, đ%a ñi m và ñ i tư ng thí nghi m............................................................ 14
3.2.B trí thí nghi m ....................................................................................................... 14
3.3.Đi$u ki n thí nghi m................................................................................................. 14
3.3.1.Con gi ng ...................................................................................................... 14
3.3.2.Chu ng nuôi .................................................................................................. 14
3.3.3.Trang thi t b% ................................................................................................. 16
3.3.4.Chăm sóc ni dư ng.................................................................................... 16
3.3.4.1.Các bư c chu,n b% trư c khi ñem v%t v$ nuôi ................................. 16
3.3.4.2.Sư)i úm v%t ...................................................................................... 17
3.3.4.3.Th c ăn............................................................................................ 17
3.3.4.4.Nư c u ng ....................................................................................... 18
3.3.4.5.Ch đ t-m....................................................................................... 18
3.3.4.6.Quy trình phòng b nh...................................................................... 19
3.4.Các ch. tiêu kh o sát ................................................................................................. 19

3.4.1.Tr ng lư ng và tăng tr ng c a v%t sau 8 tu n tu/i ....................................... 19
3.4.2.S! s* d'ng th c ăn........................................................................................ 19
3.4.3.T0 l nuôi s ng ............................................................................................. 19
3.4.4.T0 l m c lông............................................................................................... 19
3.4.5.Các ch. tiêu m/ kh o sát qu y th%t ................................................................ 20
3.4.6.Hi u qu kinh t ............................................................................................ 21
3.5.X* lý s li u .............................................................................................................. 21
Chương 4: K T QU VÀ TH O LU N
4.1.Tr ng lư ng và tăng tr ng c a v%t sau 8 tu n tu/i .................................................... 22


4.2.S! s* d'ng th c ăn.................................................................................................... 24
4.3.T0 l s ng.................................................................................................................. 25
4.4.T0 l m c lông ......................................................................................................... 26
4.5.Các ch. tiêu m/ kh o sát qu y th%t ............................................................................ 28
4.5.1.Tr ng lư ng và t0 l móc hàm ...................................................................... 28
4.5.2.Tr ng lư ng và t0 l qu y th%t....................................................................... 29
4.5.3.Tr ng lư ng và t0 l ñùi................................................................................ 29
4.5.4.Đánh giá c m quan v$ hai ch. tiêu v$ mùi và ñ ch-c c a th%t ..................... 29
4.6.Hi u qu kinh t ........................................................................................................ 31
Chương 5: K T LU N VÀ Đ NGH
5.1.K t lu n ..................................................................................................................... 33
5.2.Đ$ ngh%...................................................................................................................... 33

TÀI LI U THAM KH O ........................................................................................... 35

PH L C...................................................................................................................... 37


DANH SÁCH CÁC B NG

B ng 2.1:Năng su t v%t CV – Super M ........................................................................... 5
B ng 2.2: Nhu c u dinh dư ng trong th c ăn c a v%t th%t............................................... 12
B ng 2.3: Đ%nh m c th c ăn cho v%t th%t ........................................................................ 12
B ng 2.4: Đ%nh lư ng nư c u ng cho v%t........................................................................ 13
B ng 3.1: B trí thí nghi m............................................................................................. 14
B ng 3.3: Lư ng th i gian t-m ....................................................................................... 18
B ng 4.1: Tr ng lư ng và tăng tr ng c a v%t sau 8 tu n tu/i ......................................... 22
B ng 4.2: S! s* d'ng th c ăn c a v%t t1 0 tu n tu/i ñ n h t 8 tu n tu/i........................ 24
B ng 4.3: T0 l nuôi s ng c a v%t t1 0 tu n ñ n h t 8 tu n tu/i ..................................... 25
B ng 4.4: K t qu m/ kh o sát ....................................................................................... 28
B ng 4.5: K t qu v$ mùi và ñ ch-c c a th%t v%t ........................................................... 30
B ng 4.6: Hi u qu kinh t ............................................................................................. 31


TĨM T T
Đ$ tài đã đư c th!c hi n t1 ngày 27/02/08 ñ n ngày 23/04/08 t i tr i chăn
nuôi c a khoa Chăn nuôi – Thú y trư ng Đ i h c Nông Lâm Thành Ph H Chí
Minh.
N i dung là kh o sát s c sinh trư)ng và s n xu t th%t c a v%t th%t đư c ni
theo 3 phương th c: ni th ao t! do, nuôi trên sàn, không t-m; nuôi trên sàn có
t-m b ng d ng nư c phun tia. S lư ng kh o sát cho m i lô là 82 con v%t 1 ngày
tu/i. Th i gian nuôi v%t là 56 ngày (8 tu n tu/i).
- Tr ng lư ng lúc 56 ngày tu/i cao nh t ) lô I (nuôi th ao) là 3060 g, k đ n
là lơ III (ni sàn, có t-m) là 3016 g và th p nh t ) lô II (nuôi sàn, khơng t-m) là
2997 g.
- H s chuy n hóa th c ăn (kg th c ăn/kg tăng tr ng) th p nh t ) lô I (nuôi
th ao) là 3,13, k đ n là lơ III (ni sàn, có t-m) 3,29 và cao nh t ) lô II (nuôi sàn,
khơng t-m) là 3,42.
- T0 l ni s ng đ n 56 ngày tu/i cao nh t ) lô II (ni sàn, khơng t-m) là
98,78 %, k đ n là lơ III (ni sàn, có t-m) 97,56 % và th p nh t ) lô I (nuôi th

ao) là 93,90 %.
- T0 l móc hàm cao nh t ) lơ I (ni th ao) là 76,55 %, k đ n là lơ III
(ni sàn, có t-m) là 76,03 % và th p nh t là lô II (nuôi sàn, không t-m) là
75,61%.
- T0 l qu y th%t cao nh t ) lơ III (ni sàn, có t-m) là 65,29 %, k đ n là lơ I
(ni th ao) 65,19% và th p nh t ) lô II (nuôi sàn, không t-m) là 63,99 %.
- T0 l ñùi c a v%t ) 3 lô không chênh l ch nhau nhi$u và cao nh t ) lơ III (
ni sàn, có t-m) là 15,37 %.
- Đánh giá mùi hôi lông: th%t v%t ) c 3 lơ đ$u có mùi hơi lơng ít.
- Đánh giá ñ ch-c c a th%t: ñ m$m c a th%t v%t ) 3 lơ đ$u ch p nh n đư c.
- C 3 lơ đ$u đem l i hi u qu kinh t , trong đó cao nh t ) lơ I (11.650
đ/con), k đ n là lơ III (8.412 đ/con) và th p nh t ) lơ II (7.032 ñ/con).


Chương 1
M

Đ U

1.1. Đ t v n đ!
Ngh$ chăn ni v%t là ngh$ truy$n th ng lâu ñ i c a nông dân nư c ta và g-n
li$n v i ngh$ tr ng lúa nư c. Đàn v%t t p trung s lư ng đơng nh t ) vùng đ ng
b ng sông C*u Long, sông H ng và ven bi n mi$n Trung. Hình th c chăn ni v%t
ch y u là ch y ñ ng, th t! do ) ao h , sông, su i. Nhưng v i tình hình d%ch cúm
gia c m b c phát, đ ngh$ chăn ni v%t đư c /n đ%nh và an tồn thì các hình th c
chăn ni trên khơng cịn phù h p n#a.
Cho đ n nay hình th c ni v%t ch y đ ng là ch y u vì s2 t n d'ng ngu n
th c ăn t! nhiên như lúa, bèo, rau, c, sâu r y, côn trùng t1 đó gi m đư c chi phí
th c ăn và cũng góp ph n di t sâu r y, côn trùng, cung c p phân h#u cơ cho cây
lúa, nhưng bên c nh cũng có như c đi m d4 lây lan d%ch b nh, v%t có th b% nhi4m

ñ c thu c b o v th!c v t…Trong s nh#ng d%ch b nh thì nguy hi m, nh hư)ng
nghiêm tr ng ñ n s c kh5e con ngư i và gây thi t h i kinh t n&ng n$ đó là d%ch
cúm gia c m do virus H5N1 gây ra. K t1 khi d%ch cúm gia c m bùng phát vào ñ u
năm 2003 ñ n tháng 6 năm 2007 nư c ta đã có 42 ngư i ch t và kho ng 43,2 tri u
gia c m b% ch t và tiêu h y (Bùi Quý Huy, 2008). Trư c tình hình d%ch cúm gia
c m ñang di4n bi n ph c t p, c n ñ/i m i phương th c chăn nuôi th y c m nh m
ki m sốt an tồn d%ch b nh. Chăn ni mang tính b$n v#ng và đ m b o v sinh
môi trư ng là r t c n thi t, v i m'c tiêu trên chăn nuôi v%t không nên nuôi th )
sông su i và th t! do ngồi đ ng. Do v y đ

kh-c ph'c tình hình d%ch cúm gia

c m ngồi vi c tiêm vaccine, chúng tơi thi t nghĩ c n có mơ hình chăn ni t p
trung theo l i cơng nghi"p ñ# d$ dàng ki#m soát d ch b"nh. Ngư c l i chăn ni
v%t t p trung cũng có nh#ng như c ñi m như t n th c ăn nhi$u hơn do khơng t n
d'ng đư c ngu n th c ăn t! nhiên, ngư i chăn nuôi thư ng cho r ng v%t ni nh t,
khơng có nư c t-m s2 d4 b% tình tr ng hơi lơng, th%t có mùi khó ch%u s2 khơng th
tiêu th' đư c. Vì v y c n có s! đánh giá v$ m&t k+ thu t, kinh t cũng như ch t
lư ng th%t v%t nuôi theo phương th c t! nhiên, th ao so v i ni nh t hồn toàn.


Đ tìm hi u v n đ$ này, đư c s! cho phép c a Khoa Chăn nuôi Thú Y, dư i
s! hư ng d n c a TS. Dương Duy Đ ng, chúng tơi đã ti n hành th!c hi n đ$ tài:
“Th% nghi"m m&t s' phương th(c ni v t th t”.
1.2. M)c đích và u c u
1.2.1. M)c đích
So sánh m t s ch. tiêu v$ s c sinh trư)ng và s c s n xu t th%t c a v%t th%t
đư c ni theo 3 phương th c: nuôi th ao t! nhiên, nuôi trên sàn khơng t-m và
ni trên sàn có t-m b ng cách phun nư c d ng tia.
1.2.2. Yêu c u

- Theo dõi ñư c m t s ch. tiêu v$ sinh trư)ng, s c s ng c a v%t theo t1ng lơ
thí nghi m.
- Đánh giá đư c s c s n xu t th%t: ph,m ch t qu y th%t và ch t lư ng th%t.
- Đánh giá ñư c hi u qu kinh t c a 3 phương th c nuôi qua h s chuy n
bi n th c ăn và chi phí đ s n xu t đư c 1 kg th%t v%t hơi.


Chương 2.
T NG QUAN
2.1. Gi*i thi"u chung v! m&t s' gi'ng v t
2.1.1. Đ+i cương
V%t thu c nhóm th y c m chân màng thu c h

Anatidae trong b

Anserformes ñư c thu n hóa và phát tri n ) vùng châu Á mà ch y u là Trung
Qu c và m t s vùng ) châu Âu. Qua nhi$u th i kỳ phát tri n cho ñ n nay Trung
Qu c và vùng Đơng Nam Á là nơi có đàn v%t chi m 82% t/ng s v%t trên th gi i
(Lâm Minh Thu n, 2004).
Hi n nay v%t ñư c ni ) nư c ta g m có v%t n i ñ%a như v%t C5, v%t Tàu, v%t
B u, v%t Nông nghi p,…, v%t ngo i nh p như v%t B-c Kinh, v%t Hòa Lan, v%t Khaki
Campbell, v%t CV 2000, v%t CV - Super M, v%t Szarwas, v%t Cherry Valley,…
Thông thư ng, m'c đích ni v%t d!a vào lo i hình s n ph,m như v%t chuyên th%t,
v%t chuyên tr ng, v%t kiêm d'ng (l y c th%t và tr ng). Căn c vào các lo i hình trên
có th t m phân lo i các gi ng v%t như sau:
• V%t chuyên th%t g m: v%t Aylesbury, v%t B-c Kinh, v%t Rouen, v%t CV- Super
M, v%t Cherry Valley, v%t Szarwas.
• V%t chuyên tr ng g m: v%t Bali, v%t Khaki Campbell, v%t ch y Mn Đ , v%t
C5, v%t CV 2000
• V%t kiêm d'ng g m: v%t Orington, v%t B u, v%t B ch Tuy t

(Chu Th% Thơm, Phan Th% Lài, Nguy4n Văn Tó, 2005)
2.1.2. Gi*i thi"u chung v! gi'ng v t CV - Super M
V%t CV - Super M là gi ng v%t chuyên th%t cao s n ra đ i năm 1976 t i cơng
ty Cherry Valley Farm Ltd, Rothwell, Lincoln Vương qu c Anh. Hi n nay v%t CV
- Super M ñã xu t hi n và đang phát tri n có hi u qu ) 86 nư c trên kh-p 5 châu
l'c.
V%t CV - Super M ñư c nh p vào nư c ta t1 năm 1989. Trong đi$u ki n chăn
ni t i Vi t Nam (c 2 mi$n Nam, B-c) v%t CV - Super M ñã ch ng t5 là m t
gi ng v%t chuyên th%t cao s n th t s!.


V%t CV - Super M có màu lơng tr-ng tuy$n, m5 và chân màu vàng da cam,
thân hình ch# nh t, ng!c sâu, r ng, ñ u to, c/ dài, lưng thNng, chân v#ng vàng.
V%t CV - Super M thích h p v i đi$u ki n chăn ni thâm canh, song trong
đi$u ki n ni chăn th , có cho ăn b/ sung (bán thâm canh) v%t v n ñ t k t qu t t;
lúc 75 ngày tu/i ñ t tr ng lư ng 2,8 – 3,2 kg. Th c ăn tiêu t n cho 1 kg th%t hơi là
1,8 – 2,0 kg. V%t tr ng CV- Super M cũng ñã ñư c s* d'ng ñ lai v i các gi ng v%t
n i cho con lai cũng có năng su t khá, ni chăn th 75 - 90 ngày tu/i ñ t 2,2 –
2,9 kg.
V%t CV - Super M đã đư c cơng ty Cherry Valley ch n t o ra v%t CV - Super
M2 năng su t cao hơn và ñã nh p vào nư c ta. V%t CV - Super M2 thành th'c sinh
d'c lúc 24 tu n tu/i, kh i lư ng v%t mái 3,25 kg, 42 tu n ñO ñ t 230 tr ng/mái, t0
l phôi cao 92 %, t0 l n) 82 %, v%t th%t 47 ngày tu/i 3,3 kg, th c ăn tiêu t n 2,35
kg cho 1 kg tăng tr ng.
V%t CV - Super M ñư c phát tri n r ng rãi ) nhi$u vùng nh t là ñ ng b ng
sông C*u Long nuôi v i quy mô khá l n. Hi p h i chăn nuôi v%t CV - Super M
g m các h i viên ) thành ph H Chí Minh, Long An…, ch y u nuôi v%t gi ng b
m" cung c p hàng tri u v%t con ni th%t. V%t ni ch y đ ng có t0 l ni s ng cao
90 - 92 %, kh i lư ng 2,9 – 3,1 kg vào 75 - 80 ngày tu/i (v%t Anh Đào, B-c Kinh
nuôi 80 - 90 ngày tu/i cho 1,8 - 2,0 kg). V%t CV - Super M chăn ñ ng r t ham

ki m m i.


B,ng 2.1: Năng su t c a v%t CV - Super M
Ch. tiêu

Năng su t ) Vi t Nam

V%t ông bà

Dịng ơng

Dịng bà

Tr ng lư ng trư)ng thành (kg)

3,0 – 3,3

T0 l ni s ng đ n lúc đO (%)

98

Năng su t tr ng 1 v%t mái

Năng su t ) Anh
Dịng ơng Dịng bà
3,19

2,74

94 – 97

90

90

169,6

189,7

180

180

82

80

-

-

94,16

94,02

-

-

(40 tu n đO) (qu )
Tr ng lư ng tr ng (g)
T0 l phôi (%)
V%t b m"
Tr ng lư ng v%t mái thành th'c

2,95

3,10

200

220

75

78

Tr ng lư ng 56 ngày tu/i (kg)

3,01

3,24

Tiêu t n th c ăn cho1 kg th%t hơi

2,95

2,81

(kg)
Năng su t tr ng 1 v%t mái
(40 tu n ñO) (qu )
T0 l n) (%)
V%t thương ph,m

(trong đi$u ki n ni nh t) (kg)
(Ngu n: Lương T t Nh , Hoàng Văn Ti u, 2008)
2.2. M&t s' mơ hình chăn ni v t hi"n nay
2.2.1. Ni v t ch+y đ.ng
Đây là hình th c chăn nuôi v%t truy$n th ng và ph/ bi n c a nơng dân nư c
ta. Con gi ng thích h p cho ki u chăn nuôi này là v%t Tàu, v%t Khaki Campbell, v%t
C5, v%t B-c Kinh. Có th s* d'ng gi ng v%t siêu th%t nhưng ) giai ño n cịn nh5,
giai đo n v béo khơng thích h p, vì v%t n&ng cân lư i v n đ ng và ki m m i kém.
Hơn n#a trong giai ño n v béo v%t v n ñ ng nhi$u s2 khơng m p vì tiêu hao nhi$u
năng lư ng cho v n đ ng do đó mà tiêu t n nhi$u th c ăn cho tăng tr ng (Dương
Thanh Liêm, 2002).
Hai hình th c ni v%t ch y đ ng:


+ Th v%t sau khi g&t lúa ñ t n d'ng lúa ñ/ trên ñ ng, ăn c5 d i và m i côn
trùng, cá con trên ru ng. Phương th c chăn ni này r t ít t n th c ăn.
+ Th v%t con vào ru ng lúa sau khi c y kho ng 10 ngày, nuôi su t ngồi
ru ng cho đ n khi lúa tr/ bơng. Phương th c này có ưu đi m là t n d'ng ñư c
th c ăn trên ñ ng ru ng, bãi chăn th như thóc lúa, cua, c, cá con, côn trùng,
bèo…; v%t lùng s'c b-t sâu r y h i lúa và tiêu di t c5 d i, s'c bùn bón phân h#u cơ
cho lúa; tiêu t n th c ăn th p ch. 1,6 – 2,0 kg th c ăn cho 1 kg tăng tr ng; v%t chăn
th v n đ ng cơ b-p nhi$u do đó s n xu t th%t nhi$u hơn m vì v y ph,m ch t th%t
thơm ngon. Tuy nhiên phương th c này cũng có như c đi m như hao h't ñ u con
l n do m t mát, do ng ñ c thu c tr1 sâu; t n nhi$u cơng chăn gi# ví d' như ni

1000 v%t thì c n ít nh t 3 ngư i chăn gi#; chăn ni ph i theo mùa v' do đó khơng
th cung c p s n ph,m quanh năm, mà trong khi đó n u theo mùa thì s n ph,m
cung c p quá nhi$u d4 gây tình tr ng ngư i mua ép giá ngư i chăn ni; khó ki m
sốt d%ch b nh, n u có d%ch b nh thì lây lan nhanh chóng ví d' như tình hình d%ch
cúm gia c m H5N1vào năm 2003 lây lan nhanh m nh, khó kh ng ch d%ch là
ph n l n do chăn ni v%t ch y đ ng làm phát tán d%ch b nh.
- Kinh nghi m nuôi v%t th%t th i v' ch y ñ ng
P mi$n B-c
+ V%t v' chiêm: tháng 5 mua v%t con v$ ni đ n đ u tháng 6 v%t đã bi t ăn
thóc thì th ra đ ng kh p v i v' g&t chiêm xuân.
+ V%t v' mùa: tháng 10 mua v%t con v$ ni đ n đ u tháng 11 thì th ra
đ ng.
+ Mùa hoa c5: ni ) các bãi ven sơng, b mương, b đê…t1 tháng 7 đ n
tháng 9.
P mi$n Nam
+ V%t v' mùa c y: tháng 5 mua v%t con v$ ni đ n cu i tháng 5 ñ u tháng 6
là v' cày b1a ñ ng sQn m i tôm tép, cua c…chi$u v$ cho ăn thêm thóc. Tháng 7
ti p t'c th ra ru ng chưa c y.
+ V%t v' mùa g&t: tháng 10 mua v%t con v$ ni đ n tháng 11 lúa b-t ñ u thu
ho ch r thì th ra ñ ng.


Đ n nay, mùa v' c y lúa, g&t lúa có nhi$u thay đ/i do thâm canh, tăng v',
ng d'ng ti n b k+ thu t cho nên còn tùy thu c tùy vùng mà đi$u ch.nh l%ch chăn
ni thích h p.(Lê H ng M n, Bùi Đ c Lũng, 2003)
2.2.2. Các hình th(c chăn ni k3t h4p: lúa – v t, cá- lúa- v t
- Ưu ñi m c a phương th c chăn nuôi k t h p:
+ Ngu n phân th i ra và th c ăn th1a c a v%t là th c ăn cho cá và lúa.
+ V%t bơi l i làm tăng lư ng ôxy trong nư c giúp cá hô h p t t hơn.
+ Đ i v i ru ng lúa thì khi v%t mò th c ăn s2 giúp s'c bùn và làm s ch c5 cho

ru ng.
+ V%t ăn sâu b , cơn trùng, cịn có tác d'ng đu/i chu t.
- Như c đi m:
+ V%t có th ăn cá nh5 cho nên không th vào ao cá gi ng.
+ V%t mị s'c có th làm s t l) b ru ng.
+ V%t có th làm nh hư)ng đ n mơi trư ng nư c do đó ph i có di n tích
chăn th phù h p, m i con v%t c n 3-5 m2 m&t nư c ao h .
+ V%t có th làm hư h5ng lúa m i c y ho&c ăn thóc do đó khơng nên th v%t
ru ng lúa trư c khi lúa chưa bén r4 ho&c khi lúa đã tr/ bơng.
+ R t khó khăn cho cơng tác v sinh phịng d%ch.
(Nguy4n Đ c Tr ng, 2006)
2.2.3. Nuôi v t trên ao nuôi cá
Hi n nay m t s nơi ) Đ ng b ng sơng C*u Long đã áp d'ng hình th c ni
này ñ nuôi v%t thương ph,m hay v%t ñO ñem l i hi u qu kinh t cao. Khi k t h p
đư c v i ni cá đ t n d'ng th c ăn rơi và phân v%t làm m i cho cá thì dù giá v%t
th%t có b% t't dư i giá thành ngư i chăn nuôi v n ch%u đ!ng đư c nh có thu ho ch
cá có th thu l i và cịn có l i. Theo kinh nghi m c a nh#ng h nơng dân đã áp
d'ng hình th c này cho bi t ni v%t theo cách m i này thì ch. c n 1 ngư i chăm
sóc mà v n đ m b o ñư c ñ u con, d4 ki m soát b nh t t, ñ&c bi t là ñ m b o an
tồn d%ch b nh, t0 l ni s ng lúc bán th%t ñ t trên 95 %, v%t ñ ng ñ$u, d4 bán,
hi u qu kinh t cao, c ni 2 đ t v%t th%t s2 thu m t đ t cá th%t, cá hồn tồn
khơng ph i cho ăn thêm mà năng su t cá không thua kém so v i nuôi cá thâm canh
cho ăn th c ăn tồn b (Trung tâm khuy n nơng Qu c gia).


Ví d' như: v i 3500 m2 đ t chia ra 2 ph n, ph n ao cho v%t t-m kho ng 2.500
m2, 1.000 m2 còn l i là chu ng tr i. V i t/ng ñàn 1300 con v%t ñO siêu th%t thì m i
năm thu lãi kho ng 90 tri u đ ng. Nhưng bên c nh đó cũng có h n ch là c n ph i
có di n tích l n đ làm ao l c nư c khi cho vào cũng như l-ng và x* lý th t k+
trư c khi th i ra môi trư ng, m t đ ni khơng cao l-m.

Ngồi các hình th c chăn ni trên cịn có m t s hình th c chăn ni m i
như ni khơ hồn tồn khơng c n nư c bơi l i, ni trong vư n cây…

Hình 2.1: Ni v%t đO CV - Super M trên ao cá. ( nh t! ch'p)
2.3. M&t s' mơ hình chăn ni v t trên th3 gi*i
2.3.1. Ni v t ch+y đ.ng
Hình th c ni này ) nhi$u nư c cũng tương t! như hình th c ni v%t ch y
đ ng ) nư c ta. P Indonesia ngư i ta thư ng ni v%t đO ch y ñ ng, t n d'ng th c
ăn ) nh#ng cánh ñ ng vào mùa thu ho ch và nh#ng nơi có ngu n th c ăn d i dào.
V%t thư ng ăn thóc, c, cơn trùng, rau c5…. Bu/i t i, v%t ñư c nh t b ng nh#ng
hàng rào b ng tre và sáng ra thu lư m tr ng. Hình th c này cũng áp d'ng ñ nuôi
l y th%t. Như c ñi m l n nh t c a hình th c ni này là khó ki m sốt d%ch b nh.
(William F.Dean, Ph.D, and Tirath S. Sandhu, DVW, Ph.D, 2008)
2.3.2. Nuôi v t 5 ao ni cá
V%t đư c th trên ao có chu ng ) g n đó. V%t ni hình th c này thì t n d'ng
thêm th c ăn đ ng v t và th!c v t có ) trong ao, phân v%t cung c p th c ăn và làm
tăng s! phát tri n c a ñ ng th!c v t làm th c ăn cho cá…nhưng vi c cung c p
nhi$u phân làm phát tri n quá m c th!c v t trong nư c s2 là nguyên nhân làm


thi u oxy trong nư c và cá s2 ch t. Hình th c này đư c áp d'ng r ng rãi ) Đ c,
Hungari, Nga, Thái Lan, Mn Đ …

Hình 2.2: Ni v%t ) ao cá
(Ngu n: William F.Dean, Ph.D, and Tirath S. Sandhu, DVW, Ph.D, 2008)
2.3.3. Nuôi nh't hồn tồn khơ
Hình th c này thư ng dùng đ nuôi v%t thương ph,m. Chu ng tr i ph i ñư c
cách ly v i nơi ). Các nhóm tu/i thì đư c nh t cách ly ho&c ) tr i riêng ho&c )
trong khu riêng có vách ngăn ch-c ch-n. Sàn thì có 1 trong 2 ki u: tồn b lư i
kim lo i ho&c k t h p ch t ñ n và sàn lư i kim lo i v i h th ng c p nư c ñư c b

trí ) sàn kim lo i. Chu ng tr i ph i có h th ng thơng gió có th đi$u ch.nh đư c
lu ng khơng khí và có các qu t hút khí đư c b trí ) vách chu ng. Th y c m
thư ng u ng nhi$u nư c, hay v,y nư c và bài th i nhi$u nư c hơn nh#ng gia c m
nên chu ng tr i c n ph i thoáng và có h th ng c p nhi t đ

làm khơ nư c đ ng

và duy trì nhi t đ thích h p (William F.Dean, Ph.D, and Tirath S. Sandhu, DVW,
Ph.D, 2008
2.3.4. Nuôi n%a nh't
Chu ng nuôi v%t n*a nh t thì cũng tương t! như chu ng ni nh t hồn tồn
nhưng có thêm sân chơi ngồi tr i. V%t trên 2 - 3 tu n tu/i thì cho chúng ra vào sân
chơi bên ngoài t! do, v%t trên 4 tu n tu/i thì nh t bên ngồi là ch y u.


Hình 2.3

Hình 2.5

Hình 2.4

Hình 2.6

Hình 2.7

Ghi chú : hình 2.3, hình 2.4, hình 2.5, hình 2.6, hình 2.7 : chăn ni v%t theo hình
th c n*a nh t. William F.Dean, Ph.D, and Tirath S. Sandhu, DVW, Ph.D, 2008)
2.4. K6 thu7t chăn nuôi v t t7p trung công nghi"p
Là phương th c chăn nuôi tiên ti n t o m i ñi$u ki n ñáp ng nhu c u c a v%t
v$ th c ăn, nư c u ng, nhi t đ , ,m đ chu ng ni, tiêm phịng, v sinh thú y, ít

ph' thu c vào s! thay đ/i c a môi trư ng và ngo i c nh. V i phương th c chăn
ni này có th chăn nuôi v%t quanh năm, thư ng nuôi các gi ng v%t công nghi p
cao s n, chăn nuôi quy mô l n, s n ph,m th%t v%t ch t lư ng cao, nuôi trong th i
gian ng-n thư ng kho ng 7- 8 tu n là m/ th%t.
2.4.1. Ch n con gi'ng
V%t ni th%t ch n gi ng t1 đàn v%t b m" hư ng th%t ho&c kiêm d'ng th%t
tr ng như v%t CV - Super M, v%t lai, v%t B u…Ch n nh#ng v%t con kh5e m nh,
nhanh nh"n, khơng có d% t t như h) r n, qu"o ñ u, không b t lông, vv…V%t con là


con lai c a t/ h p lai t1 3 - 4 máu, có ưu th lai rõ r t ñ có t c ñ sinh trư)ng cao
và tiêu t n th c ăn th p, có hi u qu kinh t .
2.4.2. Chu.ng ni
Có th ni v%t trên sàn xi măng, g ch, ho&c t t hơn là nuôi sàn lư i có đ
cao hơn n$n 0,8- 1 m. u c u có m t đ ni thích h p theo tu/i.
Tu n tu/i th 1

: 4 - 15 con/m2

Tu n tu/i th 2

: 10 - 12 con/m2

Tu n tu/i th 3

: 6 - 7 con/m2

Tu n tu/i th 4 ñ n th 7 - 8

: 4 - 5 con/m2

2.4.3. Sư5i úm v t
V%t con c n ñư c sư)i m, thư ng mùa m sư)i trong 2 tu n, mùa l nh sư)i
ñ n 3 - 4 tu n.
Tu n tu/i ñ u

: 35 - 24 oC

Tu n tu/i th 2

: 24 - 18 oC

Tu n tu/i th 3

: 18 - 17 oC

Nhi t ñ sư)i tu n ñ u r t quan tr ng, v%t m, ăn u ng nhi$u, lịng đ5 ) b'ng
tiêu nhanh, v%t kh5e, nhanh nh"n. Tu n ñ u sư)i m su t ngày ñêm b ng ch'p
sư)i, ñèn sư)i, b p ga, b p than c i. Ch'p sư)i hình nón g-n bóng đi n, dây
mayxo, bóng đèn m 60 W ho&c bóng to 300 - 400 - 500 W.
2.4.4. Th(c ăn
Th c ăn cho v%t có th c ăn h n h p hồn ch.nh ch bi n cơng nghi p ho&c t!
nghi$n tr n ñ m b o dinh dư ng tùy theo giai ño n phát tri n c a v%t. T t hơn là
dùng th c ăn viên 1,5 - 2 mm. Tuy t ñ i lo i b5 lo i b5 th c ăn có ch m m c vì
v%t r t nh y c m v i ñ c t aflatoxin c a n m m c gây ch t hàng lo t v%t con. Th c
ăn ph i ñư c b o qu n ) nơi khơ ráo, thống mát, có nhi t đ , ,m đ thích h p.


B,ng 2.2: Nhu c u dinh dư ng trong th c ăn c a v%t th%t
Thành ph n dinh dư ng

Đơn v%
tính

V%t 0 - 2 tu n tu/i

V%t 3 tu n tu/i
đ n m/ th%t

Năng lư ng trao đ/i

Kcal/kg

3000

3100

Protein thơ

%

22

16,5

Lysine

%

1,2

0,8

Methionine

%

0,47

0,35

Methionine + Cystine

%

0,8

0,6

Arginine

%

1,2

1,0

Tryptophan

%

0,23

0,20

Canxi

%

0,65

0,60

Photpho

%

0,40

0,35

Mangan

%

0,60

0,50

K2m

%

0,06

0,05

Vitamin A

IU/kg

4000

3000

Vitamin D

ICD/kg

500

400

Vitamin E

IU/kg

10

5

Vitamin K

mg/kg

2

1

(Ngu n: Lê H ng M n, Bùi Đ c Lũng, 2003)
B,ng 2.3: Đ%nh m c th c ăn cho v%t th%t (g)
Tu n tu/i

Bình quân ngày

C tu n

C ng d n

1

32

230

230

2

107

750

980

3

165

1160

2130

4

191

1340

3470

5

210

1470

4900

6

230

1630

6580

7

252

1770

8350

(Ngu n: Lê H ng M n, Bùi Đ c Lũng, 2003)


2.4.5. Nư*c u'ng
Ngày nay trong nuôi v%t thâm canh ngư i ta không nh t thi t ph i cung c p
nư c cho v%t bơi. Th!c t nư c cho v%t bơi ch. có tác d'ng làm mát mơi trư ng
trong nh#ng ngày nóng b c. Đi$u h t s c quan tr ng có tác d'ng quy t ñ%nh ñ i
v i s! phát tri n c a cơ th v%t đó là nư c u ng. Nư c u ng ph i đ su t ngày đêm
vì v%t khơng th ăn mà khơng u ng. Vì v y c n cung c p nư c ñ y ñ ñ v%t phát
tri n t t.
B,ng 2.4: Đ%nh lư ng nư c u ng cho v%t (lít)
Tu n tu/i

Nư c c tu n

Bình quân nư c/ ngày

1

1,54

0,22

2

4,20

0,60

3

4,62

0,66

4

4,76

0,68

5

5,95

0,85

6

8,40

1,20

7

10,50

1,50

(Ngu n: Lê H ng M n, Bùi Đ c Lũng, 2003)


Chương 3
N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP THÍ NGHI M
3.1. Th8i gian, đ a đi#m và đ'i tư4ng thí nghi"m
- Th i gian: t1 ngày 27/02/08 ñ n ngày 23/04/08
- Đ%a đi m: Tr i chăn ni- khoa Chăn ni Thú y trư ng Đ i h c Nông Lâm
TP. H Chí Minh.
- Đ i tư ng thí nghi m: v%t th%t CV - Super M
3.2. B' trí thí nghi"m
Thí nghi m đư c b trí theo ki u hồn toàn ng u nhiên, m t y u t . Y u t
thí nghi m là phương th c ni.
B,ng 3.1: B trí thí nghi m
Phương th c

I (n=82)

II (n=82)

III (n=82)

Th c ăn h n h p

Th c ăn h n h p

Th c ăn h n h p

Chu ng ni

N$n đ t

N$n sàn

N$n sàn

Hình th c t-m

T-m ao t! do

Khơng t-m

Ch. tiêu

(lơ)

Th c ăn

Có t-m dư i vịi
nư c phun tia

V%t 1 ngày tu/i ñã ñư c ch n l!a ) m i lô g m 41 v%t mái và 41 v%t tr ng.
3.3. Đi!u ki"n thí nghi"m
3.3.1. Con gi'ng
V%t con CV - Super M 1 ngày tu/i ñư c mua t1 Tr i v%t gi ng tư nhân c a
ông Tr n Văn Mong ) xã L c T n, huy n Tân Tr', t.nh Long An. Ngày n)
27/02/08.
3.3.2. Chu.ng ni
- Lơ I: v%t đư c ni ) chu ng g n ao th cá. Chu ng có mái và vách lá.
Chu ng có sân chơi và v%t ñư c t-m ao t! do.


Hình 3.1: V%t ni th ao ) lơ I
- Lơ II: chu ng nuôi theo ki u công nghi p có kích thư c 6 m x 4 m, chu ng
sàn cao 0,5 m, sàn b ng nh!a kích thư c l c a sàn 50 mm x 25 mm, n$n chu ng
làm b ng xi măng, h th ng thoát nư c và ch t th i d4 dàng, chu ng có đ thơng
thống cao.

Hình 3.2: Chu ng ni v%t ) lô II
- Lô III: chu ng nuôi cũng gi ng lơ II nhưng có thêm h th ng cung c p nư c
cho v%t t-m.


Hình 3.3. Chu.ng ni v t 5 lơ III
M t ñ chu ng nuôi v%t:
Tu n tu/i th 1

: 4 - 15 con/m2

Tu n tu/i th 2

: 10 - 12 con/m2

Tu n tu/i th 3

: 6 - 7 con/m2

Tu n tu/i th 4 ñ n th 7- 8

: 4 - 5 con/m2

Trong thí nghi m chúng tơi ti n hành úm v%t trong quây () chu ng nuôi) r i t1 t1
m) r ng di n tích qy đ m b o cho v%t có m t đ phù h p.
3.3.3. Trang thi3t b
- Ngu n sư)i m cho 82 v%t là 2 bóng đèn trịn 75 W
- Máng ăn có d ng hình trịn, đư ng kính 0,4 m, cao 0,05 m. Máng u ng là
máng ch'p t! ñ ng, hình trịn, đư ng kính 0,3 m, cao 0,3 m.
- Cân lo i 200 g dùng ñ cân v%t 1 ngày tu/i.
- Cân ñ ng h lo i 5 kg dùng ñ cân v%t lúc xu t chu ng.
- D'ng c' m/ kh o sát: dao, kéo…
3.3.4. Chăm sóc ni dư9ng
3.3.4.1. Các bư*c chu:n b trư*c khi đem v t v! nuôi
Trư c khi nh p v%t, chu ng đư c x%t r*a b ng vịi nư c tồn b t1 trên tr n
xu ng dư i sàn, n$n, l i đi, c ng rãnh sau đó đ khơ ráo, qt vơi, phun thu c sát
trùng, đ tr ng chu ng ít nh t 2 tu n.

Máng ăn, máng u ng và các d'ng c' chăn ni đư c r*a s ch b ng xà phịng
sau đó đ khơ và phun thu c sát trùng.
3.3.4.2. Sư5i úm v t
V%t con có s c đ$ kháng cịn y u, r t nh y c m v i nhi t đ mơi trư ng và
kh năng gi# thân nhi t kém nên r t c n ñư c sư)i m. V%t con 1 ngày tu/i khi
nh p v$ ñư c cân tr ng lư ng 1 ngày tu/i, sau đó đư c úm trong chu ng úm có
b t che và chu ng ñã ñư c sư)i m trư c khi cho v%t vào. V%t con ñư c úm trên
n$n tr u, bóng đèn trịn đ&t phía trên, máng ăn, máng u ng đư c b trí xung quanh,
phân b đ$u, có nhi t k g-n gi#a trung tâm chu ng úm ñ theo dõi nhi t ñ .
Cách ki m tra nhi t đ úm có thích h p không b ng cách theo dõi s! phân b
c a v%t trong chu ng úm:
- N u ñàn v%t t'm l i dư i ñèn và n m ch ng lên nhau là nhi t ñ quá th p,
v%t b% l nh.
- N u t n ra xa ñèn và n m sát vào vách chu ng là nhi t đ q cao.
- N u v%t xơ d t vào t1ng góc m t cách khơng bình thư ng, khơng đ$u thì
ch-c ch-n trong chu ng có ch b% gió lùa.
- N u đàn v%t t n đ$u trong chu ng ñi l i, ho t ñ ng nhanh nh"n thì nhi t đ
sư)i thích h p.
3.3.4.3. Th(c ăn
V%t thí nghi m đư c ni b ng th c ăn h n h p c a m t công ty s n xu t
th c ăn n i ñ%a.
- T1 1- 44 ngày tu/i cho ăn th c ăn h n h p d ng m nh ký hi u D44 có
thành ph n dinh dư ng theo nhãn ghi trên bao như sau:
Protein (%)

17

Năng lư ng trao ñ/i (Kcal /kg)

2800

Xơ thô (%)

5

Ca (%)

0,3 – 0,5

Hoocmon và kháng hoocmon

khơng có

Kháng sinh dư c li u

khơng có

- T1 44 ngày tu/i – xu t chu ng cho ăn th c ăn viên l n ký hi u D88 có
thành ph n dinh dư ng theo nhãn ghi trên bao như sau: