Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện Công tác chủ nhiệm

Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI

***************

MÃ SKKN

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP
XÂY DỰNG LỚP HỌC THÂN THIỆN

Lĩnh vực
Cấp học

: Chủ nhiệm
: Tiểu học

NĂM HỌC 2016 - 2017

0/25


MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ......................................................................................................1
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.......................................................................................2
1. Cơ sở lý luận..................................................................................................2
2. Thực trạng vấn đề..........................................................................................2
3. Các biện pháp đã tiến hành............................................................................3
3.1. Xây dựng môi trường lớp học thân thiện...............................................3
3.2. Xây dựng vai trò và trách nhiệm của các thành viên trong lớp..............5
3.3. Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động học tập

và sinh hoạt tập thể lớp thân thiện.................................................................9
3.4. Tích cực tham gia các hoạt động tập thể và thường xuyên củng cố các
mối quan hệ thân thiện................................................................................12
3.5. Giáo dục truyền thống văn hóa dân tộc và anh hùng cách mạng qua tủ
sách lớp em và các câu chuyện kể...............................................................20
4. Tự đánh giá kết quả thực hiện.....................................................................21
4. 1. Đối với học sinh:.................................................................................21
4.2. Đối với phụ huynh học sinh:................................................................22
4.3. Với Ban giám hiệu và đồng nghiệp:.....................................................23
4.4. Kiểm tra thực hiện có so sánh đối chứng:............................................23
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ...........................................................................24
1. Kết luận:......................................................................................................24
2. Kiến nghị:....................................................................................................24
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện

ĐẶT VẤN ĐỀ
“Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”
Đúng như lời Bác Hồ muôn vàn kính u đã dạy, mỗi “búp non”, “chồi
biếc” ấy có được phát triển hay không là nhờ vào sự chăm sóc, giáo dục của gia
đình và xã hội. Dời vịng tay yêu thương của cha mẹ, các em đến trường được
thầy cơ dạy dỗ, u thương. Gia đình – nhà trường và các tổ chức đoàn thể trong
xã hội cùng phối hợp giáo dục để trẻ được phát triển toàn diện về đức – trí - thể mĩ. Là một giáo viên Tiểu học, tôi luôn ý thức được tầm quan trọng của việc
ngoan, tự tin, tích cực, chủ động là cả một quá trình bền bỉ, kiên trì, khéo léo.
Các biện pháp giáo dục tích cực mang lại nhiều lợi ích mong muốn cho trẻ, giúp
các em có tâm trạng vui vẻ lúc ở nhà, tinh thần thoải mái khi đến trường học tập
và vui chơi đạt kết quả tốt. Tinh thần thoải mái làm cho các em thân thiết với

mọi thành viên trong gia đình, thân thiện với bạn bè và trường lớp, vui vẻ, yêu
thích đến trường và tích cực học tập. Vì vậy, từ kinh nghiệm thực tế, tơi nhận
thấy học sinh thích đi học là những học sinh tìm thấy được niềm vui khi tới lớp,
những học sinh đó được thầy yêu, bạn mến và việc học tập đối với các em
không mấy vất vả. Học sinh đến trường cần có niềm vui, có vui mới học được
tốt.
Hơn hai mươi năm trong nghề dạy học tôi luôn quan tâm đến công tác chủ
nhiệm lớp. Tôi ln định hướng cho mình phải gây được tâm thế cho học sinh
trong những ngày đầu năm học để rồi dẫn dắt các em bước vào năm học đầy tự
tin và phấn khởi. Để có được kết quả tưởng chừng như đơn giản thế thôi nhưng
cách thức để đi đến khơng dễ một chút nào. Có được niềm vui cho trẻ không chỉ
tạo ra được từ một giờ học, một ngày học mà phải ở mọi lúc, mọi nơi qua giao
tiếp với thầy cơ, bạn bè… Chính vì những lẽ đó mà tơi đã dành khá nhiều thời
gian, tâm sức cho cơng tác chủ nhiệm lớp mình. Vì vậy tơi mạnh dạn chia sẻ
“Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện” nhằm mang đến sự hứng thú,
phát triển những kĩ năng giúp học sinh chủ động tiếp thu kiến thức, trong đó đặc
biệt là phát huy khả năng tự tìm hiểu, khám phá, tư duy sáng tạo cần có cho các
em học sinh, làm cho các em cảm nhận được rằng“ Mỗi ngày đến trường là một
ngày vui”.

1/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện

GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận
Căn cứ chỉ thị 40/2008/CT-BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ giáo dục và
Đào tạo về việc phát động phong trào thi đua “Xây dựng Trường học thân thiện,
học sinh tích cực” trong ngành học phổ thông giai đoạn 2008 -2015; kế hoạch số

307/KH –BGDĐT ngày 22/7/2008 của Bộ giáo dục và Đào tạo về triển khai
phong trào thi đua “Xây dựng Trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong
các trường phổ thơng. Căn cứ công văn số 4304/BGDĐT-GDTH ngày
31/8/2016 của Bộ GD và ĐT về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học
2016 – 2017, Bộ Giáo dục đã chỉ đạo các nhà trường tiếp tục thực hiện sáng tạo
các nội dung của hoạt động “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực”, chú trọng các hoạt động giáo dục đạo đức, kĩ năng sống cho học sinh
thông qua các môn học, hoạt động giáo dục và xây dựng quy tắc ứng xử văn
hoá. Nhà trường chủ động phối hợp với gia đình và cộng đồng cùng tham gia
chăm sóc giáo dục đạo đức và kĩ năng sống cho học sinh. Thiết nghĩ để những
mục tiêu và yêu cầu của phong trào đạt hiệu quả thì yêu cầu mỗi giáo viên
chúng ta cần phải ý thức việc chủ động cùng với nhà trường, ngành giáo dục
phối hợp với các cấp chính quyền, các tổ chức đoàn thể xã hội và mọi người dân
cùng phối hợp “Xây dựng Trường học thân thiện – học sinh tích cực” thành cơng
và hiệu quả. Vì vậy, tôi khẳng định rằng công tác của giáo viên chủ nhiệm lớp ở
Tiểu học là cực kì quan trọng, là nhân tố số một quyết định chất lượng giáo dục
toàn diện cho học sinh.
2. Thực trạng vấn đề
Học sinh đi học lớp Một là một bước ngoặt lớn trong cuộc đời. Các em
chuyển từ môi trường Mầm non sang trường Tiểu học. Cơ sở vật chất của trường
mới khác hẳn so với trường mẫu giáo mà các em đã học. Mọi thứ ở Tiểu học rất
xa lạ với các em, từ bàn ghế đến sách vở, giờ giấc vui chơi,… Các em cịn bỡ
ngỡ, lạ lẫm với mơi trường mới nên chưa mạnh dạn phát huy hết khả năng của
mình, chưa dám làm những điều mà mình có thể làm được. Học sinh mới học
lớp Một nên khả năng giao tiếp, các kĩ năng xã hội để đáp ứng yêu cầu vẫn còn
hạn chế. Sự nhận thức của các em còn non nớt, sự nhớ còn chưa cố định. Ở mẫu
giáo các em đang được chơi là chính, khả năng tập trung cịn kém, cịn vụng dại
ngây ngơ. Thực tế còn nhiều em chưa biết tự phục vụ bản thân. Một số học sinh
vẫn còn rất thụ động, tự ti, kĩ năng giao tiếp kém; các em có biểu hiện rụt rè,
không tham gia vào các hoạt động trên lớp, có một số học sinh hầu như cơ lập

với mọi người, khơng chịu hợp tác với bạn, cũng có em tỏ ra sợ sệt khi được
mời lên trình bày ý kiến trước lớp…
2/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
Vốn từ, vốn kiến thức và kinh nghiệm thực tế của học sinh lớp Một còn rất
hạn chế nên khi giao tiếp với các em sẽ có cảm giác khó hiểu và không thể cảm
nhận được việc đến trường là cần thiết, khơng nghĩ đến trường là vui. Khả năng
kiên trì của học sinh lớp Một trong q trình học nói chung còn chưa cao.
Phụ huynh học sinh cũng mang một tâm lý lo lắng, sợ con em mình khơng
tiếp thu được kiến thức bài học, nhất là đối tượng học sinh còn hạn chế về năng
lực học tập. Một bộ phận cha mẹ học sinh còn chưa quan tâm đến việc học tập,
sinh hoạt của con mà cịn “khốn trắng” công tác dạy học và giáo dục cho nhà
trường. Bố mẹ của các em nhiều khi cịn nng chiều con, chưa biết cách động
viên để con phát huy được những năng lực tiềm ẩn.
Những sai lầm và khó khăn thường gặp của một số giáo viên là nói nhiều
mà chưa quan tâm đến lời mình nói đã hồn tồn cuốn hút học sinh chưa. Giáo
viên luôn nghĩ rằng các em ai cũng muốn đến trường nên chưa tìm tịi, nghiên
cứu để có phương pháp lơi cuốn học sinh một cách hiệu quả. Giáo viên cịn lúng
túng khi có những tình huống nảy sinh. Giáo viên đôi lúc vẫn coi các em như
những đứa trẻ mẫu giáo, vẫn lo lắng và quan tâm tới các em quá mức, nhiều việc
các em có thể làm được nhưng giáo viên vẫn làm hộ và nói hộ các em. Chính
điều đó làm cho các em chưa tự tin, chưa tự lập được. Vơ hình chung, giáo viên
đã tạo cho các em luôn phải dựa dẫm và hướng theo cơ. Khi khơng có cơ giáo,
học sinh sẽ mất phương hướng.
3. Các biện pháp đã tiến hành
3.1. Xây dựng môi trường lớp học thân thiện.
Một trường học thân thiện thì kiến trúc của tồn bộ trường học cũng cần
được thiết kế phù hợp với lứa tuổi và tâm sinh lý học sinh. Cảnh quan và môi

trường trong trường cũng cần được quan tâm khi thiết kế để tạo một mơi trường
thân thiện và an tồn cho học sinh khi ra chơi và các hoạt động ngoài trời. Một
trường học, lớp học xanh mát, ngập tràn sắc màu thiên nhiên để mỗi ngày đến
trường, các em học sinh có cảm giác như mình đang vào cơng viên. Nhìn ở
phương diện khoa học: cây cỏ, lá hoa được ví như lá phổi thanh lọc những khí
chất độc hại cho cơ thể. Ở góc độ đời sống tinh thần, màu xanh thiên nhiên có
tác dụng giúp tâm hồn thư giãn, sảng khoái. Thật may mắn khi ban giám hiệu
của trường tôi rất quan tâm đến vấn đề này nên tồn trường được đồng bộ hóa hệ
thống cây xanh và các bồn hoa cây cảnh. Xung quanh trường trồng đủ các loại
cây cho hoa trái quanh năm. Vào giờ ra chơi, tơi khuyến khích học sinh cùng đi
dạo quanh lớp, ngắm vườn cây, hoa lá trong trường. Mục đích là tạo lập, rèn
luyện cho học sinh thói quen quan tâm đến tập thể, môi trường, thiên nhiên. Hoa
lá xung quanh trường lớp dần trở thành góc khám phá vơ tận: hình như có thêm
3/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
một mầm non, một chiếc lá sắp nhú; hình như có chiếc lá đã già cỗi, bắt đầu ngả
vàng; hình như thân cây đã dài thêm được một đoạn … Chan hịa cùng sắc màu
thiên nhiên giúp cho các em khơng còn căng thẳng, mệt mỏi sau mỗi giờ học.

Chúng em đi thăm vườn cây trong giờ ra chơi
Trong trường học hai hoạt động chính đó là dạy và học. Hai hoạt động
này thực hiện chủ yếu trong lớp học nhưng môi trường học tập này thật đơn điệu
và kém hấp dẫn. Trang bị trong một lớp học phổ biến ngoài bàn ghế học sinh,
bàn ghế giáo viên, bục giảng, bảng, tủ đựng đồ dùng bán trú và bốn bức tường.
Học sinh phải ngồi trong lớp học cả ngày trong hàng năm trời thì tránh sao khỏi
nhàm chán. Học sinh cần được khuyến khích tự tạo ra mơi trường học tập trong
lớp theo sở thích của các em. Hãy để các em trang trí lớp học bằng tranh ảnh hay
các vật trang trí khác để lớp học thật gần gũi và ấm cúng như là góc học tập ở

nhà của các em, từ đó tạo thêm hứng thú học tập cho các em. Hãy để các em tự
nêu ra khẩu hiệu học tập và rèn luyện cho chính các em.
Trong lớp học môi trường học tập thân thiện đã được quan tâm thực hiện:
ngồi bàn ghế và diện tích lớp học đạt chuẩn quy định, các biện pháp tích cực
khác cơ trò và phụ huynh cùng kết hợp thực hiện. Các biện pháp tích cực đã
thực sự đem lại một mơi trường thân thiện ở lớp học, đã gây hứng thú và phát
huy tính tích cực trong học tập của các em.

4/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện

Trang trí lớp dịp Tết Trung thu
Vào mỗi ngày lễ trong năm như Tết Trung thu, ngày Noel hoặc Tết
Nguyên đán, tôi kết hợp cùng cha mẹ các em đến trang trí lớp học phù hợp với
nội dung của từng ngày lễ làm cho lớp học sinh động hơn. Đây cũng là món quà
bất ngờ dành cho các con khi đến trường. Với những hình dán chú Cuội, chị
Hằng và những chiếc đèn lồng nhỏ xinh trong lớp làm cho các em đón Tết Trung
thu vui hơn. Hay những hình dán ông già Noel, những cây thông và các thiên
thần khiến cho các em nghĩ rằng mình đang được sống trong khơng khí Noel.
Nhìn gương mặt các em rạng rỡ, lúc đó tơi biết các em đã rất vui và hạnh phúc
như thế nào.
3.2. Xây dựng vai trò và trách nhiệm của các thành viên trong lớp.
Các em học sinh lớp Một còn bé, còn bỡ ngỡ, sợ sệt khi mới bước chân
vào trường Tiểu học. Chính vì thế mà ngay từ ngày đầu nhận lớp tơi đã đóng vai
trị vừa là cô giáo, vừa là mẹ hiền, vừa là người chị, người bạn để dìu dắt và
nâng đỡ các em, giúp các em thích nghi với mơi trường mới để các em học tập
và rèn luyện tốt hơn. Tôi đã tìm hiểu qua sơ yếu lý lịch của các em để nắm bắt
được nơi ở cũng như hoàn cảnh gia đình, đặc điểm riêng của từng em. Từ đó có

những biện pháp giáo dục tích cực, phù hợp nhất với từng đối tượng, nhất là các
em có hồn cảnh khó khăn, khuyết tật.
Tôi luôn tạo ra sự gần gũi với các em trong học tập cũng như trong giao
tiếp, vui chơi để phát hiện khả năng nhận thức, tư duy ở mỗi em. Tôi thường
xuyên quan sát để phát hiện học sinh nào chăm học, chịu khó tìm hiểu; học sinh
nào chưa chăm học, học sinh nào trung thực, học sinh nào chưa trung thực,...
Với những học sinh chưa chăm học, tơi thường động viên các em bằng những
lời nói nhẹ nhàng, bằng những lời khen khi các em có sự tiến bộ dù là nhỏ nhất.
5/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
Với những học sinh chưa trung thực, tôi thường giảng giải để các em hiểu được
tác hại của sự thiếu trung thực để từ đó các em cần phải tránh.
Cơ giáo là người mẹ thứ hai ở đây thể hiện rất rõ, tôi quan tâm từ bữa ăn
đến giấc ngủ trưa của các em. Trước khi ăn, tôi luôn nhắc nhở các em đi rửa tay
bằng xà phòng và xả nước cho sạch tay. Khi bắt đầu vào giờ ăn bán trú, bao giờ
tôi cũng hướng dẫn các em gọi tên các loại thức ăn. Trước khi ăn cơm, tôi hướng
dẫn các em mời cơm cô và các bạn trong lớp. Sau khi ăn xong, tơi hỏi các em ăn
có ngon miệng không và nhắc các em lấy khăn lau miệng, uống nước và không
quên lưu ý các em vận động nhẹ nhàng để đảm bảo sức khỏe, tránh đau bụng.
Với những bạn ăn chậm tơi động viên và khuyến khích các em ăn nhanh hơn.
Tôi xếp bạn ăn nhanh ngồi cạnh bạn ăn chậm để các em cùng thi đua và giúp đỡ
lẫn nhau.
Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học có một vị trí vơ cùng quan trọng trong
việc hình thành cho học sinh những cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và
lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học
sinh tiếp tục học Trung học cơ sở. Học sinh Tiểu học là giai đoạn mở đầu cho
một con người đến với văn hóa. Cũng từ giai đoạn này, nhân cách của học sinh
được hình thành và dần dần phát triển. Giống như trong xây dựng cơ bản, khi

xây một tòa nhà cao tầng hiện đại thì việc xử lý nền móng là hết sức quan trọng
mà nền móng của ngơi nhà lại nằm dưới đáy nhà và một phần sâu trong lòng đất
nên những người bình thường thì khơng nhìn thấy được mà chỉ có những nhà
chun mơn mới quan tâm và nhìn thấy bản chất, tầm quan trọng, giá trị đích
thực của nền móng đó. Giai đoạn học sinh ở bậc tiểu học nhất là giai đoạn lớp
Một với học sinh là hết sức quan trọng. Đây chính là giai đoạn nền móng của
q trình phát triển năng lực tư duy và đặc biệt là quá trình phát triển nhân cách
của học sinh sau này.
Học sinh lớp Một rất ngây thơ, tâm hồn các em như một tờ giấy trắng, vẽ
lên đó đẹp hay xấu phần lớn là tác động của người thầy. Đặc biệt là giờ đây khi
các trường có điều kiện tổ chức cho các em học 2 buổi/ngày thì phần lớn thời
gian trong ngày các em được sống và giao tiếp với thầy – cô chủ nhiệm, bạn bè
trong lớp. Nhận thức được tầm quan trọng của người giáo viên chủ nhiệm, đặc
biệt là chủ nhiệm lớp Một tôi luôn tự nhủ: Trước tiên mình phải là một tấm
gương cho học sinh về cách ăn nói mẫu mực, xử sự với học trò đúng mực,
“nghiêm túc” nhưng “thân thiện”, thực sự có lịng u thương, thơng cảm với
các em sao cho các em cảm nhận được cô giáo như người mẹ thứ hai của các
em, là chỗ để các em tin cậy về mặt tinh thần nhưng không quá thân thiết để học
sinh có thể bỡn cợt quên khoảng cách giữa giáo viên và học sinh.
6/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
Cứ chuẩn bị bước vào năm học mới, lịng tơi lại thấy hoang mang và có
chút lo lắng. Những câu hỏi cứ liên tiếp hiện lên trong đầu tôi: Làm sao mình đủ
kiên nhẫn để gần gũi, khơi gợi được niềm vui cho các em ham thích, vui vẻ đến
trường đây? Làm sao để khi đến trường, các em có cảm giác như lớp học là ngơi
nhà thứ hai của mình, sẽ không cảm thấy lạ lẫm và sợ sệt?...
Những câu hỏi ấy cứ lởn vởn trong tâm trí khiến tơi suy nghĩ nhiều ngày,
tơi dần dần xây dựng cho mình những biện pháp chủ nhiệm mà tôi đã đúc kết

được từ những năm mình làm cơng tác chủ nhiệm trước đó và từ những kinh
nghiệm đã học hỏi của bạn bè đồng nghiệp đi trước mình. Ngay từ đầu năm học,
tôi đã luôn chăm lo tổ chức xây dựng lớp thành một tập thể tự quản tốt. Thành
lập đội ngũ cán bộ lớp là việc làm không thể thiếu trong công tác chủ nhiệm lớp.
Tháng đầu tiên tôi sẽ cho học sinh xung phong và chọn lựa những em có đủ
năng lực làm cán bộ. Đội ngũ cán bộ của lớp tơi gồm có: 1 lớp trưởng, 2 lớp
phó, 4 tổ trưởng. Tôi phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng em và luân phiên các
em làm cán bộ lớp bằng cách tơi cho học sinh bình chọn bạn vào các chức danh
của lớp từ tháng thứ hai trở đi. Tơi cịn có kế hoạch bồi dưỡng về ý thức đạo
đức, về cách quản lý cho các em để các em trở thành những tấm gương sáng cho
các bạn khác học tập. Qua đó, các em đều rất muốn phấn đấu, thi đua nhau học
tập để được cô giáo và các bạn bình chọn làm cán bộ lớp. Từ đó, các em phát
triển được khả năng tự quản của mình; mạnh dạn, tự tin hơn trước tập thể và
không ngừng cố gắng để xứng đáng với vai trò mà giáo viên đã giao phó.
Bên cạnh đó, tơi cịn giáo dục học sinh biết yêu lao động, ý thức giữ gìn
vệ sinh chung, phát huy khả năng tự phục vụ của mình. Thứ bảy hàng tuần, cuối
buổi học tơi đều tổ chức cho các em lao động như: vệ sinh chỗ ngồi của mình,
rửa cốc uống nước, cùng cơ tham gia quét lớp, lau sàn lớp học...
Trong một lớp học, có rất nhiều đối tượng học sinh. Vì vậy, ngay từ đầu
năm học, người giáo viên chủ nhiệm phải tìm hiểu từng đối tượng học sinh trong
lớp:
* Với những học sinh thích được thể hiện:
Một số học sinh thường thích mình là nhân vật trung tâm được làm mẫu
để các bạn chú ý tán thưởng và đề cao mình. Nắm được đặc điểm tâm lý đó, tơi
thường tranh thủ cho các em đó có dịp được thể hiện mình khi có thể được.
Trong giờ học, em Tất Đạt, Minh Dương thường làm Toán nhanh, bao giờ cũng
xong trước các bạn nhưng cịn ẩu. Tơi cho em lên bảng chữa bài nhưng với điều
kiện: “Nếu em trình bày đúng và sạch đẹp sẽ được cơ khen”. Vì em rất thích
được cơ khen và các bạn thán phục mình nên em làm bài trên bảng rất nhanh và
trình bày bài rất cẩn thận. Em trở về chỗ ngồi của mình trong lời khen của cô và

7/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
tràng pháo tay giòn giã của các bạn nên rất vui. Nét mặt hớn hở không giấu nổi
niềm vui sướng và hãnh diện khi được các bạn mệnh danh là “người giải Tốn
đúng và nhanh nhất”. Chính từ sự động viên, khích lệ của cơ giáo và bạn bè mà
hai em thi giải toán trên Internet bằng Tiếng Anh và Tiếng Việt cấp Quận đều đạt
điểm tối đa. Em Minh Trang cũng vậy, em có giọng đọc rất to và rõ ràng nên tôi
thường chọn em đọc truyện cho các bạn nghe vào các giờ Sinh hoạt theo chủ đề,
Sinh hoạt lớp,… Mẹ em đã kể lại là khi về nhà con khoe: “Cô giáo phân công
con đọc truyện cho các bạn nghe, con vui lắm mẹ ạ!” Cũng từ đó, tơi thấy em
ngày càng đọc tốt hơn, ngoan hơn vì em sợ nếu em không ngoan cô sẽ đổi cho
bạn khác đọc, sẽ khơng có dịp được thể hiện trước các bạn nữa.
Trong giờ Tập đọc, Đạo đức, Kể chuyện,…tôi thường cho các em đọc
phân vai hay đóng những đoạn tiểu phẩm (trong giờ Đạo đức). Đa số các em đều
rất thích, xung phong tham gia bởi vì đây chính là dịp để các em thể hiện mình.
Nội dung tiết học với các em mang tính tự nhiên, mọi thành viên trong lớp đều
cảm thấy vui vẻ, thoải mái và rất tích cực trong giờ học, tích cực hịa nhập với
tập thể lớp. Học sinh được thể hiện qua các tiết học trở nên mạnh dạn, tự tin hơn
trước đám đơng.
* Với những học sinh có tính hiếu thắng:
Có lẽ, bất kì đứa trẻ nào cũng đều có tính hiếu thắng, nhưng khơng hẳn
đứa trẻ nào cũng theo hướng tích cực. Tôi đã rất cố gắng kiềm chế sự hiếu thắng
đó của các em lại theo hướng tích cực. Xây dựng tính hiếu thắng đó trở thành
hướng phấn đấu, sự cố gắng của học sinh trong học tập. Tôi chọn những cặp học
sinh ngang sức, khuyến khích các em thi đua với nhau trong những khoảng thời
gian ngắn. Trong thời gian đó, em nào vượt lên sẽ được khen và tìm một bạn
khác tốt hơn để ghép đơi với mục đích khuyến khích các em tính ham học hỏi,
phải ln cố gắng để khơng thua bạn.

Ví dụ: Em Nhật Tiến và em Thanh Hương có sức học ngang nhau. Tơi
ghép các em thành một cặp “Đôi bạn cùng tiến”, cùng giúp đỡ nhau trong học
tập và thi đua xem ai có nhiều cố gắng hơn trong học tập. Sau ít ngày, lực học
của em Thanh Hương vượt lên so với lực học của em Nhật Tiến. Đến lúc này, tôi
lại ghép cặp em Thanh Hương với em Nhật Linh học lực tốt. Lúc ấy, Nhật Linh
lại là cái đích mới để em Thanh Hương cố gắng tiếp vì muốn chiến thắng bạn.
Hay như em Quế Anh và Thanh Tâm là đôi bạn viết chữ chưa đẹp, tôi ra chỉ
tiêu: Sau 2 tuần, em nào có ý thức rèn chữ viết đẹp hơn bạn sẽ được phong danh
hiệu là “Người chiến thắng”. Suốt thời gian ấy, giữa hai em có cuộc chạy đua
ngầm vì em nào cũng muốn mình là người chiến thắng. Tôi thường xuyên vận
động những phong trào thi đua nhỏ như vậy, quả thật 1A1 của tơi có phong trào
8/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
thi đua học tập sôi nổi hơn. Những phong trào thi đua như vậy tôi cho là rất lành
mạnh, giúp cho các em ln có được cái mốc mới cao hơn cần vươn tới. Những
em sẵn có tính hiếu thắng thường thu được kết quả rõ rệt sau mỗi phong trào thi
đua.
* Với những học sinh thích sự khích lệ động viên:
Tơi thường nhìn nhận và quan sát học sinh của mình bằng sự vận động,
nhìn thấy những tiến bộ nhỏ của một học sinh nào đó trong lớp, ngay lập tức tơi
đã động viên, khích lệ và khen em đó ngay trước lớp. Trong lớp tơi có em
Phương Mai lúc mới vào lớp rất nhút nhát và chưa nhớ hết các mặt chữ đã học
nên việc học tập diễn ra chậm và khó khăn hơn những em khác. Đầu tiên tôi đã
nghĩ em Phương Mai lười học và không muốn đọc, viết bài. Qua nhiều lần quan
sát, tôi đã phát hiện ra khi đọc bài, em luôn dừng lại để nghĩ và nhớ lại mặt chữ,
đánh vần hoặc tìm sự trợ giúp của các bạn. Cũng như khi viết bài, em thường
viết rất chậm, có lúc cịn viết sai chính tả hoặc quay sang bạn bên cạnh để nhìn.
Đến giờ chính tả tơi thường đứng gần em, khi em qn chữ nào thì tơi nhắc chữ

đó. Kiên trì suốt học kì I đến nay, tơi đã giúp em viết đúng và nhanh hơn, theo
kịp với tốc độ chung của cả lớp. Tôi đã tuyên dương sự cố gắng của em trước
lớp, lúc đó em Phương Mai đã rất vui và tơi nhận thấy em khơng cịn thu mình
như trước nữa. Hay em Phương Thảo viết rất chậm, khi thu vở tôi thường thấy
em chưa viết xong bài, nên cứ nghĩ là em tiếp thu bài chậm. Cho đến một hôm
tôi cố kiên nhẫn cho em thêm giờ để viết bài, em đã viết xong chữ rất sạch đẹp.
Tôi lại chợt nhận ra điểm yếu của em là ở thao tác chưa nhanh chứ khả năng tiếp
thu vẫn hết sức bình thường. Mỗi khi em viết được nhanh hơn một chút là tôi lại
động viên và khen thưởng em. Cho đến bây giờ, em Phương Thảo đã viết theo
kịp tốc độ chung của lớp.
Nhờ biện pháp động viên, khen thưởng kịp thời, đúng lúc và đúng chỗ, sự
kiên trì, nhẫn nại mà tôi đã giúp được một số em không cảm thấy lạc lõng với
tập thể lớp. Có khen thưởng kịp thời nên các em đều có sự chuyển biến đáng kể.
3.3. Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh thông qua các hoạt động học tập và
sinh hoạt tập thể lớp thân thiện.
Trong mỗi giờ học, ngoài việc tương tác với thầy cơ thì việc tương tác với
bạn bè cũng vơ cùng quan trọng giúp cho học sinh có kĩ năng giao tiếp ứng xử
một cách hợp lý trong cuộc sống hằng ngày, học sinh làm quen và có kỹ năng
làm việc, sinh hoạt theo nhóm. Để làm được việc này tơi ln quan tâm đến việc
học theo nhóm của học sinh. Việc đầu tiên tôi hướng dẫn các em cách chia nhóm
đơi, nhóm ba, nhóm bốn…và cơng việc của các thành viên trong mỗi nhóm theo
vị trí ngồi học của mình. Tùy từng nội dung bài học tơi cho học sinh học theo
từng nhóm. Trong mỗi nhóm tơi cũng quan tâm việc sắp xếp chỗ ngồi sao cho
9/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
trình độ các bạn trong mỗi nhóm đồng đều để bạn giỏi giúp đỡ bạn yếu và các
bạn sẽ có cơ hội học tập lẫn nhau. Việc ngồi học sẽ được đổi chỗ thường xuyên
để các em làm quen với nhiều bạn trong lớp. Trong thời gian học sinh làm việc,

tôi đến hoặc đi xung quanh các nhóm để quan sát các hoạt động của nhóm, nếu
có vấn đề gì thì kịp thời định hướng. Những nhóm có học sinh cịn yếu về kiến
thức hoặc năng lực thực hành thì tơi có thể làm việc chung với nhóm học sinh cụ
thể. Đặt câu hỏi gợi mở và trợ giúp cho nhóm. Khen ngợi và động viên học sinh
nói về kết quả làm việc. Trong q trình giao việc cho các nhóm, nếu thấy các
nhóm làm việc chăm chú và trao đổi sơi nổi thì giáo viên mới có thể n tâm.
Một khi thấy các nhóm làm việc trầm lắng, hay nhốn nháo … giáo viên cần nghĩ
ngay tới các lí do như phiếu học tập chưa phù hợp với trình độ hay chưa thực
hiện đúng vai trò, học sinh chưa hiểu cần phải cứu trợ… ngay lúc đó giáo viên
phải có mặt kịp thời và giải quyết vấn đề mà nhóm hoặc một vài cá nhân trong
nhóm gặp phải. Việc giải quyết vấn đề không phải chỉ ngay con đường đến đích
cho học sinh mà giáo viên phải có những câu hỏi gợi mở để học sinh tìm ra đáp
án. Phương pháp giảng dạy theo hướng “Lấy người học làm trung tâm” thực sự
là phương pháp giảng dạy “thân thiện” với người học vì người ta quan niệm
người thầy chỉ là người tổ chức và trợ giúp hoạt động tiếp thu kiến thức cho học
trò. Học trò thực sự là nhân vật trung tâm trên lớp học. Người thầy là người nêu
vấn đề và cùng học trò tranh luận cho tới khi học trị hiểu thấu đáo vấn đề đó.
Học sinh có thể được thầy cơ giao cho các bài tập làm chung theo nhóm để các
em có cơ hội cùng nhau chia sẻ và đóng góp kiến thức của cá nhân mình cho
nhóm. Người thầy cũng có thể nêu trước vấn đề và cho học trò về nhà tự nghiên
cứu, tìm tịi để đến buổi học trên lớp sau đó học trò thảo luận và tranh luận với
nhau trong cặp và trong nhóm. Việc tranh luận đó sẽ giúp các em hiểu sâu hơn
và nhớ nhanh hơn vì các em được tiếp thu kiến thức một cách chủ động, thoải
mái. Phương pháp giảng dạy này đã tạo nên nhu cầu tự học tự nghiên cứu bên
ngoài lớp học và rèn luyện cho người học thói quen đào sâu suy nghĩ về một vấn
đề nào đó. Dần dần học trị sẽ hình thành thói quen suy nghĩ một cách chủ động,
độc lập sáng tạo và biết chia sẻ những suy nghĩ của mình với người khác. Qua
thực tiễn, tơi nhận thấy ngày càng tự tin hơn về kĩ năng đặt câu hỏi của mình, từ
đó vận dụng linh hoạt vào thực tế giảng dạy với mong muốn ln kích thích sự
phát triển tư duy học sinh.

Tôi luôn quan tâm rèn kỹ năng sống cho các em theo cách sống đẹp qua
các giờ chơi hàng ngày, trong các tiết đạo đức, tiết dạy nếp sống thanh lịch văn
minh và các tiết sinh hoạt lớp. Trong mỗi bài học tôi đều lồng ghép và liên hệ
các hành vi đẹp với học sinh trong lớp. Mỗi hành vi đẹp, việc làm tốt của các em
đều được tôi tuyên dương khen ngợi trước lớp.
10/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
Giờ sinh hoạt lớp là giờ cơ và trị cùng nhau trị chuyện, chia sẻ những
vướng mắc, khó khăn mà học sinh gặp phải trong tuần và từ đó cả cơ và trò cùng
nhau đưa ra cách khắc phục. Bên cạnh đó, giờ sinh hoạt lớp cịn là giờ mà giáo
viên và học sinh có thể qn đi những hình thức rập khn, một bức tường ngăn
cách thầy trị để tạo nên sự gần gũi, vui vẻ. Nắm được điều đó nên trong giờ sinh
hoạt giúp tơi có thời gian trị chuyện, nắm bắt được tình hình học sinh của lớp
mình. Giúp các em nhìn lại những ưu khuyết điểm của mình trong tuần qua và
ln có thái độ cố gắng khắc phục những khuyết điểm đó.
Trong giờ sinh hoạt cần tạo cho các em tâm thế thoải mái, không gây sức
ép nặng nề đối với học sinh bằng những lời trách phạt, phê bình mà tơi tập cho
các em biết phê và tự phê. Trong mỗi tiết sinh hoạt, tôi cho học sinh tự nhận xét
ưu, khuyết điểm bằng nhiều hình thức khác nhau như: Cán bộ lớp nhận xét, cá
nhân tự nhận xét, thảo luận Tổ trình bày theo bảng nhóm, học sinh ghi phiếu tự
đánh giá bản thân, ...
Cách thực hiện phiếu tự đánh giá: mỗi cá nhân học sinh sẽ nhớ lại những
hoạt động trong tuần, sau đó sẽ tự ghi nhận xét vào từng hoạt động ( thực hiện
tốt, chưa tốt, cịn sai phạm gì, có tiến bộ khơng…). Sau đó các em sẽ họp nhóm,
từng học sinh sẽ đọc phần tự nhận xét của mình và các thành viên còn lại cho ý
kiến đánh giá ( đồng ý, khơng đồng ý, vì sao…)
BẢNG TỰ NHẬN XÉT CÁC HOẠT ĐỘNG
STT

CÁC HOẠT ĐỘNG

TỰ NHẬN XÉT
BẢN THÂN

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10

Ý KIẾN CỦA TỔ

Xếp hàng
Truy bài đầu giờ
Giữ vệ sinh
Lễ phép với người lớn
Học tập
Tham gia phong trào
Giữ trật tự, kỉ luật
Rèn chữ – giữ vở
Dùng lời hay ý đẹp
Đoàn kết, thân ái
Bên cạnh đó, tơi cũng tạo điều kiện cho học sinh bày tỏ những suy nghĩ

của mình qua một tuần học: những điều em thích, những điều em chưa thích,
mong muốn của em, khuyến khích bày tỏ qua hộp thư “ Điều em muốn nói” của
lớp... Qua đó, tơi nắm được tâm tư, nguyện vọng của từng học sinh mà có những
biện pháp giáo dục phù hợp.
Cũng trong tiết sinh hoạt, tôi đưa ra những yêu cầu, nội dung về rèn luyện
kiến thức, kĩ năng, năng lực, phẩm chất rồi tổ chức cho học sinh thảo luận lập kế
hoạch hành động cụ thể. Tôi nhận xét và chọn những hành động thiết thực để
11/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
các em thực hiện. Sau mỗi tuần, hoặc thời gian quy định, tôi cho học sinh tự
nhận định, đánh giá lại những việc đã làm được và chưa làm được so với kế
hoạch, từ đó rút kinh nghiệm để thực hiện tốt hơn. Với những học sinh còn chưa
chăm hoặc hiếu động, tôi gặp riêng các em trong các giờ ra chơi để trị chuyện
cùng các em, phân tích cho các em hiểu những việc làm nào là nên hay không
nên làm, chỉ cho các em thấy việc học tập chăm chỉ sẽ đem lại hiểu biết cho
mình và niềm vui cho những người thân xung quanh em. Tôi nhắc các em trong
lớp luôn quan tâm giúp đỡ bạn, cho bạn phụ trách một hoạt động nào đó trong
lớp học để em đó thấy bản thân mình cũng rất quan trọng đối với lớp.
Bên cạnh đó, trong các tiết sinh hoạt, tôi lồng ghép một số hoạt động giáo
dục về quyền trẻ em, an tồn giao thơng, giáo dục mơi trường, tìm hiểu về lịch
sử,... nêu những tấm gương tốt cho học sinh noi theo. Trong các buổi sinh hoạt
lớp tôi thường tuyên dương, trao thưởng ngay cho những em học sinh có hành vi
đạo đức tốt: khơng tham của rơi, biết giúp đỡ bạn …. Chính vì vậy trong học kì
qua lớp tơi đã có những tấm gương điển hình: Em Quế Anh nhặt được 30.000
đồng, em Tuệ Lâm, Thanh Hương … nhiều lần nhặt được bút, sách, đồ dùng
học tập của bạn và các anh chị để quên trả lại cho người mất. Em Nhật Linh, Tất
Đạt, Minh Tâm… giúp đỡ các bạn vươn lên trong học tập. Em Quang Huy,
Thành Trung, Giáng Hương … tích cực tham gia các hoạt động từ thiện giúp đỡ

bạn có hồn cảnh khó khăn trong lớp, trong trường. Ngồi ra, trong giờ sinh hoạt
tôi lồng ghép hướng dẫn các em chơi các trò chơi dân gian và tập hát các bài hát
tập thể mang tính chất giáo dục hoặc sưu tầm trên mạng Internet những bộ phim
có tính giáo dục về An tồn giao thơng, phịng tránh đuối nước, phịng ngừa các
tệ nạn xã hội… cho các em xem và cùng nhau thảo luận về nội dung của mỗi bộ
phim và bài học rút ra sau mỗi bộ phim đó.
3.4. Tích cực tham gia các hoạt động tập thể và thường xuyên củng cố các
mối quan hệ thân thiện.
Tôi thường xuyên nắm bắt thông tin và các kế hoạch hoạt động của các
đoàn thể trong nhà trường, để tạo cho các em có cơ hội thực hiện các hoạt động
như: Tham gia văn hoá, văn nghệ, thi năng khiếu, sinh hoạt tập thể, sinh hoạt
đội.... Tạo điều kiện cho các em có cơ hội giao tiếp với thế giới xung quanh,
giúp các em mạnh dạn, tự tin hơn trong sinh hoạt.
Trong buổi họp phụ huynh đầu năm và cuối học kì I, ngồi những nội
dung thơng báo của trường tới phụ huynh tơi cịn tun truyền cho phụ huynh
hiểu về những hoạt động trong trường Tiểu học, tuyên truyền cách đánh giá theo
thông tư 22. Giúp cha mẹ học sinh tham gia đánh giá kết quả học tập, rèn luyện,
quá trình hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất của con em mình; tích
12/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
cực hợp tác với nhà trường trong các hoạt động giáo dục học sinh. Giáo dục học
sinh khơng chỉ bó hẹp trong một phạm vi mà cần có được sự sắp xếp theo trình
tự từ thấp đến cao, từ cá nhân đến tập thể....Tâm lý của học sinh trong giai đoạn
này đang ở mức nhạy cảm hiếu động, đặc thù của lứa tuổi này là muốn được làm
người lớn, chính vì vậy các em luôn lấy người lớn để soi cho chính mình, vậy
nên cần tổ chức và tạo cho các em một sân chơi bổ ích, học tập hoạt động có
hứng thú, phù hợp với từng lứa tuổi. Cần tơn trọng các ý kiến của học sinh kể cả
khi các em sai vì ngay lúc đó các em cần có sự che chở, vỗ về an ủi, cần được

phân tích, giảng giải từ phía người lớn nhất là bố, mẹ, thầy, cơ giáo. Chính vì
vậy cần có sự kết hợp hài hồ giữa cơ giáo và học sinh để các em tiến bộ trong
học tập và tự tin hướng tới tương lai tươi sáng. Đây chính là điều mà mỗi giáo
viên trường tiểu học chúng tôi hướng tới. Vào những ngày lễ trong năm như Tết
Trung thu, ngày Noel, Tết Nguyên đán, 20 - 11… tôi kết hợp cùng ban phụ
huynh của lớp tổ chức cho học sinh vui liên hoan, tìm hiểu về ngày lễ và dành
những phần quà u thích cho học sinh của mình. Từ đó tạo thêm động lực phấn
đấu cho các em tốt hơn.
Ví dụ 1: Ngày Tết Trung thu, tôi cùng với Ban phụ huynh lớp tổ chức cho
các em đón một cái Tết Trung thu rất vui và ấm cúng. Trước ngày đó tơi và ban
phụ huynh lớp đến trang trí khung cảnh xung quanh lớp học phù hợp với ngày
lễ. Khi tổ chức ban phụ huynh cùng giáo viên trang trí mâm cỗ trung thu, kể
chuyện chú Cuội, chị Hằng và có các trị chơi giao lưu. Lần lượt tơi tặng cho
mỗi em một chiếc đèn ông sao nhỏ xinh, học sinh nam nhận được một cái mặt
nạ, học sinh nữ nhận được một cái bờm xinh xắn. Sau đó các em cùng nhau liên
hoan bánh kẹo, khơng khí Tết Trung thu tràn ngập lớp học bởi bài hát Rước đèn
ông sao và những chiếc đèn ông sao lấp lánh Qua buổi hoạt động đó, các em
hiểu rõ hơn về các ngày lễ, hội cổ truyền của dân tộc Việt Nam.

13/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện

Chúng em Vui Tết Trung thu
Ví dụ 2: Để tổ chức các hoạt động chào mừng Ngày 20 tháng 11, tôi phát
động tới các học sinh trong lớp thi đua học tập tốt, tích cực tham gia một số hoạt
động như làm báo tường, thi văn nghệ. Những bạn có năng khiếu vẽ thì trang trí
bài viết, vẽ tranh… Những bạn có khả năng về âm nhạc thì tham gia đội văn
nghệ, các em cùng tôi lựa chọn tiết mục và lên lịch tập luyện.

Vui văn nghệ chào mừng 20 – 11
14/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện

Những lời tri ân thầy cô nhân dịp 20/11

15/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
Ví dụ 3: Trước ngày Noel tôi mời ban phụ huynh của lớp đến để cùng
trang trí lớp học. Những hình dán ông già Noel, những cây thông và các thiên
thần khiến cho các em nghĩ rằng mình đang được sống trong khơng khí Noel.
Đúng ngày Noel tơi mời một ơng già Noel đến để phát quà. Ông đã lần lượt tặng
quà cho từng em và dặn dò các em phải học giỏi, ngoan, biết vâng lời ông bà, bố
mẹ, thầy – cơ giáo. Nhìn gương mặt các em rạng rỡ, lúc đó tơi biết các em đã rất
vui và hạnh phúc như thế nào, có lẽ các em rất bất ngờ vì nghĩ rằng mình được
gặp ơng già Noel thật…

Vui cùng ơng già Noel
Ví dụ 4: Ngày 8/3, để các em nhận thức và hiểu được ý nghĩa của ngày
Quốc tế Phụ nữ, tơi tổ chức ngày đó như sau: Tơi đã chuẩn bị các phần q được
gói lại và để các bạn trai lên tặng quà bạn gái cùng bàn (phần quà là những chiếc
bờm và cặp tóc rất xinh xắn). Sau đó các bạn gái cảm ơn các bạn trai và cả lớp
liên hoan bánh kẹo mà tôi đã chuẩn bị sẵn. Tiếp theo tôi phát cho mỗi em một tờ
giấy để các em làm thiệp, vẽ và hướng dẫn các em ghi lời chúc của mình vào đó
mang về tặng bà, tặng mẹ, tặng cơ,.... Nhìn mỗi tấm thiệp với một hình vẽ, một

lời chúc khác nhau khiến tôi càng thêm tin yêu vào những cô – cậu học trị nhỏ
bé của mình. Các em đã biết dùng chính đơi tay của mình để tạo nên các nét vẽ,
nét chữ mà mình học được để làm ra những tấm thiệp bày tỏ sự yêu thương, biết
ơn của mình với bà, với mẹ và với cơ.
16/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
Để có được những hoạt động tích cực trong hoạt động của lớp thì bản thân
tơi phải thường xun tạo được các mối quan hệ thân thiện, gắn kết các thành
viên trong tập thể:
*Mối quan hệ đầu tiên cần phải thân thiện đó là quan hệ thầy - trị:
Phương pháp dạy theo hướng “Lấy người dạy là trung tâm” hiện nay đã ảnh
hưởng sâu sắc đến quan hệ thầy trò. Nhiều thầy cơ vẫn duy trì quan niệm rằng
thầy là “người trên” và học trò là “người dưới”. Quan niệm này đã dẫn đến sự xa
cách trong quan hệ thầy trò. Học trị rất ít khi dám tranh luận với thầy cơ vì sợ
thầy cơ phật ý. Các thầy thường ít khi dám thừa nhận mình sai hay nhầm lẫn vì
sợ học sinh đánh giá. Do đó, họ thường có thái độ áp đặt và chủ quan với học
trò. Các thầy cơ hiện nay rất khó có thể trở thành người bạn tin cậy để học sinh
có thể chia sẻ mọi vấn đề vì giữa họ và học sinh ln có khoảng cách về tuổi tác
và tri thức như vậy. Việc thay đổi phương pháp giảng dạy theo hướng “Lấy
người học làm trung tâm” giúp các thầy cơ có được mối quan hệ thân thiện với
học sinh vì học sinh được xem là nhân vật trung tâm của quá trình giáo dục. Các
em được tôn trọng và được tự do bày tỏ ý kiến cá nhân mình. Mối quan hệ thầy
trị sẽ gần gũi hơn, thoải mái hơn. Người thầy cần học cách lắng nghe ý kiến của
học sinh và biết chấp nhận những ý kiến “đối lập” và cũng có thể hoàn thiện
kiến thức thêm nhờ tranh luận với học trị. Người thầy có thể lấy ý kiến đánh giá
của học trị thơng qua các phiếu điều tra khơng ghi tên để khơng ngừng tự hồn
thiện mình. Có kế hoạch khen thưởng động viên kịp thời. Sử dụng phiếu khen
thưởng để khuyến khích học sinh.

Tặng phiếu khen thưởng cho học sinh 1 tuần/ 1 lần hoặc hàng ngày về các
mặt kiến thức, kĩ năng, năng lực, phẩm chất, tham gia phong trào, thực hiện nội
quy, rèn chữ- giữ vở…để tạo hứng thú, tinh thần tích cực thi đua đối với học
sinh

17/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện

Một số mẫu phiếu khen học sinh hàng tuần
Tuy nhiên sử dụng phiếu khen thưởng không phải là suốt cả năm học chỉ
sử dụng một số loại phiếu và cách khen thưởng, mục tiêu cần đạt như nhau. Mà
tơi cần có sự thay đổi thường xuyên về nội dung phiếu, về tiêu chí cần đạt được,
về cách khen thưởng đối với từng loại phiếu. Có như thế mới kích thích được sự
hứng thú, tiến bộ ở học sinh.
Ví dụ: để đạt phiếu khen thưởng “Học tập tốt”, học sinh phải thực hiện
tốt các mục tiêu sau:
- 2 tuần đầu năm học: làm bài và học bài đầy đủ.
- 2 tuần tiếp theo: làm bài và học bài đầy đủ đúng thời gian quy định
- Sau một tháng: làm bài và học bài đầy đủ đúng thời gian quy định, bài làm cẩn
thận sạch sẽ, ít sai sót.
18/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
Ví dụ: đối với phiếu khen tặng “Xếp hàng tốt” giáo viên thực hiện như
sau:
- 2 tuần đầu năm học: học sinh cần thực hiện tốt mục tiêu: xếp hàng nhanh
chóng, ngay ngắn.

- 2 tuần tiếp theo: học sinh phải thực hiện tốt các nội dung: Xếp hàng nhanh
chóng, ngay ngắn. Nghiêm túc trật tự khi chào cờ, khơng nói chuyện trong giờ
sinh hoạt dưới cờ.
- Sau một tháng: học sinh phải thực hiện tốt các nội dung trên cùng với việc thực
hiện tốt trật tự An tồn giao thơng.
Nếu sau đó tơi thấy học sinh đều đã thực hiện tốt vấn đề này rồi thì có thể
khơng sử dụng loại phiếu này nữa mà thay bằng loại phiếu có nội dung khác mà
học sinh lớp mình cịn hạn chế.
Để nhận được phần thưởng học sinh cần đạt nhiều phiếu nhất trong tháng
đó.
Sang Học kỳ II, tơi cho học sinh tự đánh giá các hoạt động của bản thân
sau đó các thành viên trong tổ sẽ cho ý kiến. Tôi kết hợp với việc đánh giá của
tổ để phát phiếu khen thưởng cho học sinh. Để nhận được phần thưởng, tôi sẽ
cho các tổ thảo luận, chọn ra các học sinh thực hiện tốt các mặt hoạt động, các
học sinh có tiến bộ để khen thưởng.
Cứ mỗi tháng, tôi sẽ tổng kết phát thưởng 1 lần. Phần thưởng là những
câu chuyện về đạo đức, những tấm lòng hiếu thảo, những tấm gương vượt khó
học giỏi…hay một số dụng cụ học tập thơng dụng như thước kẻ, bút chì, tẩy,
giấy màu…
Hình thức phiếu khen thưởng:
- Chăm chỉ học tập.
- Giữ vở sạch – Viết chữ đẹp.
- Chăm sóc và bảo vệ cây.
- Thực hiện tốt vệ sinh trường lớp.
- Giúp đỡ các bạn trong học tập.
- Đoàn kết thân ái với các bạn.
- Thật thà khơng tham của rơi.
- Tích cực phát biểu xây dựng bài.
- Tiến bộ trong học tập.
- Tích cực tham gia các phong trào của trường và lớp.

*Mối quan hệ thân thiện giữa các học trò: Phương pháp giảng dạy theo
hướng “Lấy người học làm trung tâm” nhấn mạnh vào việc tự học, tự nghiên
cứu của cá nhân với các hoạt động học tập theo nhóm trong và ngoài giờ học.
19/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
Mối quan hệ giữa các học trị khơng chỉ là sự kết bạn cùng sở thích riêng như ở
các trường học hiện nay mà còn là mối quan hệ chia sẻ kiến thức trong nhóm khi
thảo luận trên lớp và các hoạt động theo nhóm ngồi lớp học khi cùng làm một
bài tập sưu tầm hay nghiên cứu nhỏ ngoài lớp học. Mối quan hệ giữa học trò sẽ
thân thiện hơn, gắn bó hơn do các em tham gia các hoạt động khơng chỉ vui chơi
giải trí mà cịn học tập với nhau, chia sẻ công việc và tri thức cùng với nhau.
* Mối quan hệ thân thiện giữa phụ huynh và giáo viên: Đây là mối
quan hệ không thể thiếu được, nó đóng góp khơng nhỏ cho hoạt động dạy và học
trong nhà trường. Để tạo được mối quan hệ thân thiện này thì bản thân tơi tự rèn
luyện cho mình những hành vi chuẩn mực. Trong cả năm học tôi thường đến lớp
trước giờ vào học để hướng dẫn các em truy bài và chuẩn bị đồ dùng cho buổi
dạy. Trong giao tiếp với các em học sinh, tôi luôn dùng những lời lẽ ân cần chỉ
bảo cho các em vì tơi nghĩ các em chính là chiếc gương phản chiếu hành vi của
các thầy cô. Đối với phụ huynh tơi giữ mối quan hệ đúng mực và chân
tình….Chính vì thế năm nào tơi làm chủ nhiệm cũng được sự ủng hộ nhiệt tình
của phụ huynh trong các hoạt động chung.
Ngồi các mối quan hệ trên tơi cịn chú ý xây dựng các mối quan hệ khác
như: Quan hệ tốt giữa học sinh trong lớp với các học sinh trong khối, giữa học
sinh các khối với nhau, giữa cha mẹ và học sinh, giữa học sinh với họ hàng.
3.5. Giáo dục truyền thống văn hóa dân tộc và anh hùng cách mạng qua tủ
sách lớp em và các câu chuyện kể
Giáo dục truyền thống dân tộc cho các em ở tuổi mới đến trường khơng gì
bằng qua các câu chuyện kể về các gương anh hùng dân tộc, các địa danh lịch

sử, qua các câu truyện trong sách em đọc. Đối với các em chưa có ý niệm về lịch
sử, truyền thống, hình thành dần ở các em đó hình ảnh gần gũi của các nhân vật
anh hùng nhỏ tuổi, đồng lứa như Thánh Gióng, Cơ Tấm , Kim Đồng,... nên tôi
đã chú ý chọn lựa các đầu sách truyện tranh lịch sử, cổ tích,..hợp với lứa tuổi các
em. Đồng thời qua đó ngầm giáo dục hình thành trong các em những truyền
thống lịch sử dân tộc, truyền thống q hương.
Ngồi ra tơi có kế hoạch để giáo dục truyền thống lịch sử ở các em, qua
những giờ hoạt động tập thể của từng tháng:
+ Ngày 10 - 10 giáo dục lòng yêu quý và tự hào về thủ đơ Hà Nội.
+ Ngày 20 - 11 giáo dục lịng biết ơn và kính u thầy cơ giáo.
+ Ngày 22 - 12 giáo dục lịng u kính và biết ơn anh bộ đội, tự hào về
truyền thống anh dũng của quân đội nhân dân Việt Nam.
+ Ngày 3 - 2 giáo dục lịng kính u biết ơn Đảng.
+ Ngày 19 - 5 giáo dục lịng kính u và biết ơn Bác Hồ…
20/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
Qua đó dần dần hình thành trong các em lịng tự hào truyền thống, quý trọng
di tích lịch sử,..

C
Chúng em cùng đọc sách, báo trong giờ ra chơi
4. Tự đánh giá kết quả thực hiện
4. 1. Đối với học sinh:

21/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện

Qua việc vận dụng các phương pháp dạy học tích cực, tơi nhận thấy
khơng khí trong các tiết học năm nay khác hẳn so với những năm học trước. Học
sinh luôn học tập với tâm trạng hồ hởi, thích thú, các em tỏ ra say mê và tích cực
chủ động chiếm lĩnh kiến thức. Các em có điều kiện phát huy sở trường cá nhân
của mình. Học sinh được làm chủ lớp học, làm chủ quá trình học tập. Hàng ngày
tới lớp, các em được sinh hoạt và học tập trong mơi trường thân thiện, thoải mái,
khơng bị gị bó, ln được gần gũi với bạn bè, với thầy cô. Không những việc
học tập có tiến bộ mà các em cịn phát triển các kĩ năng: nghe, nói, hợp tác…
một cách rõ rệt.
Các em học sinh ngày càng năng động hơn, tư duy của các em phát triển
hơn nhiều so với đầu năm. Ngồi ra, các em cịn biết lập cho mình những kế
hoạch học tập ở lớp, ở nhà và cả kế hoạch giúp đỡ những bạn học chậm. So với
đầu năm học những học sinh thụ động nhút nhát, các em đã dần mạnh dạn hơn,
tự tin hơn, thân ái mạnh dạn giao tiếp với bạn bè, bây giờ các em yêu thích đến
trường. Trong các giờ học, các em đã có ý kiến chia sẻ với thầy cơ, với bạn bè
và nhiều em đã có khả năng trình bày suy nghĩ trước lớp.
Mối quan hệ bạn bè trong lớp ngày càng tốt đẹp hơn, các em luôn biết
quan tâm, chia sẻ và giúp đỡ nhau trong học tập.
Tuy chưa hết năm học nhưng học sinh lớp tôi đã đạt được nhiều thành tích
đáng kể như:
+ 1 học sinh đạt giải Ba môn Cờ vua cấp Trường
+ 2 học sinh đạt giải Nhất và 2 học sinh đạt giải Nhì giải Tốn trên Internet cấp
trường.
+ 4 học sinh đạt điểm tối đa thi Giải Toán bằng Tiếng Anh và Tiếng Việt cấp
Quận.
+ Lớp đạt giải Nhì hội thi văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.
+ Lớp đạt giải Nhì bích báo chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11.
+ Đạt tập thể lớp Xuất sắc và lớp Thân thiện.
- So với đầu năm học, tôi thấy các em có ý thức hơn, tự tin hơn trong giao tiếp,
mạnh dạn đề đạt và bày tỏ ý kiến của mình trước tập thể. Các em chủ động và

tích cực hơn trong các hoạt động chung của lớp. Tinh thần đoàn kết trong các em
cũng được thể hiện rõ, các em biết thông cảm, sẻ chia và giúp đỡ nhau trong học
tập và các hoạt động khác.
4.2. Đối với phụ huynh học sinh:
Mặc dù trong cuộc họp phụ huynh học sinh đầu năm, tơi đã trình bày và
phân tích rõ những hiệu quả của phương pháp dạy học tích cực mới nhưng nhiều
phụ huynh vẫn còn lo lắng, chưa tin tưởng. Họ sợ con em mình khơng đảm bảo
22/25


Một số biện pháp xây dựng lớp học thân thiện
kiến thức khi thấy các em chơi trong giờ học hoặc lượng bài tập về nhà ít hẳn đi.
Nhưng thơng qua kết quả học tập và chính sự tiến bộ rõ rệt của các em, tôi đã
thuyết phục được họ. Phụ huynh cảm thấy hài lịng khi con em mình trở nên
nhanh nhẹn, hoạt bát, biết đưa ra ý kiến cá nhân và nhất là ý thức học tập của
các em ngày càng được nâng cao. Rất nhiều phụ huynh đến gặp và cảm ơn cô
dạy dỗ mà con, em họ có rất nhiều tiến bộ. Tơi xin trích ra ý kiến của một số
phụ huynh sau :
Phụ huynh em Đồng Phương Thảo nói :“Em cảm ơn chị, nhờ chị mà bây
giờ cháu thích học, mạnh dạn và tự tin hơn nhiều so với đầu năm. Khi về nhà
cháu biết chia sẻ bài học trên lớp với bố mẹ. Buổi sáng cháu tự giác dậy sớm để
chuẩn bị đi học”.
Phụ huynh em Vương Gia Khánh:“Gia đình chân thành cảm ơn cơ và
nhà trường đã ân cần dạy bảo cho cháu tiến bộ. Từ một học sinh cá biệt, hay
bắt nạt bạn bè, thường xuyên vẽ linh tinh vào sách vở… nhưng giờ đây cháu đã
tiến bộ, chăm chỉ học tập, tự giác chuẩn bị bài, đồn kết với các bạn.”
Cịn phụ huynh em: Dương Văn Thu nói :“Nhờ sự động viên, gần gũi và
luôn quan tâm đặc biệt đến học tập của cháu, từ một em đọc viết yếu, sai lỗi
nhiều, làm tốn chậm… bản thân tiếp thu cịn hạn chế vì em ln tự ti về bản
thân mình thế mà bây giờ cháu đã tiến bộ. Cảm ơn cô nhiều lắm” ….

4.3. Với Ban giám hiệu và đồng nghiệp:
Trong quá trình vận dụng những phương pháp dạy học tích cực, tôi và
đồng nghiệp luôn nhận được sự động viên và ủng hộ từ phía Ban giám hiệu. Hầu
hết các tiết học mà đồng nghiệp dự hoặc Ban giám hiệu và Phịng giáo dục thanh
kiểm tra, lớp tơi ln được đánh giá là lớp học tốt, hiệu quả, học sinh tự tin,
mạnh dạn, tích cực tham gia các hoạt động. Vì thế, lớp tôi luôn được chọn thực
hiện những tiết thao giảng, chuyên đề để giới thiệu cho các đồng nghiệp trong
trường, trong khối.
4.4. Kiểm tra thực hiện có so sánh đối chứng:

Tháng
Tháng 9 + 10
Tháng 11 + 12
Tháng 1 + 2
Tháng 3
Tháng 4 + 5

Học tập
Tốt
Chưa tốt
25
20
28
17
30
15
32
13
38
7

Kỉ luật
Tốt Chưa tốt
29
16
32
13
34
11
37
8
45
0

23/25

Vệ sinh
Tốt
Chưa tốt
27
18
34
11
37
8
41
4
45
0