skkn02 áp dụng phương pháp dạy học tích hợp liên môn trong môn mỹ thuật để nâng cao hiệu quả chất lượng môn học

UBND HUYỆN THANH TRÌ
TRƯỜNG THCS VẠN PHÚC

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TÍCH HỢP LIÊN MƠN
TRONG MƠN MỸ THUẬT ĐỂ NÂNG CAO HIỆU QUẢ,
CHẤT LƯỢNG MÔN HỌC

Lĩnh vực/ Mơn: Mỹ thuật
Cấp học: THCS
Tên tác giả : Hồng Thị Hải Anh
Đơn vị công tác: Trường THCS Vạn Phúc
Chức vụ: Giáo viên

NĂM HỌC 2020 -2021


2

MỤC LỤC
TT

Nội dung

Trang

A. ĐẶT VẤN ĐỀ

1

I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
II. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
IV. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

1
2
2.1
2.2
2.3
2.4

3

I. CƠ SỞ LÝ LUẬN

3

II. CƠ SỞ THỰC TIỄN

4

III. CÁC BƯỚC THỰC HIỆN GIẢI PHÁP …

6

Quy trình áp dụng phương pháp dạy học tích hợp liên mơn.
Vận dụng quy trình áp dụng phương pháp dạy học tích hợp liên mơn …
Lựa chọn bài học

Lựa chọn nội dung giáo dục cần tích hợp
Thiết kế bài dạy theo hướng tích hợp
Trao đổi với tổ nhóm chun môn về việc thực hiện đề tài

6
6
6
7
7
9

2.5 Giáo viên và học sinh chuẩn bị cho tiết học

9

2.6 Các bước thực hiện

9

2.7 Trao đổi với tổ nhóm chun mơn về việc áp dụng đề tài

11

IV. KẾT QUẢ TRIỂN KHAI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN

12

V. HIỆU QUẢ ÁP DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

13

C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ

15

I.Kết luận

15

II. Khuyến nghị

15

Tài liệu tham khảo
Phụ lục (Ảnh và các phiếu điều tra minh họa)


3

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài.
Mĩ thuật là một trong những mơn nghệ thuật có nhiều thú vị, nếu việc dạy
học đã khó thì dạy nghệ thuật lại càng khó hơn. Song khơng phải là khơng thực
hiện được, vì học Mĩ thuật đem lại cho con người nhiều niềm vui, làm cho con
người biết nhận ra cái đẹp, thực sự nó gần gũi và đáng yêu... Hoạ sĩ lão thành
Nguyễn Phan Chánh đã từng nói: Mĩ thuật là cách tạo ra cái đẹp (vì mĩ là đẹp,
thuật là cách thức phương pháp). Mĩ thuật là nghệ thuật của con mắt (nghệ thuật
thị giác) nhìn thấy cái đẹp. Nhìn thấy cái đẹp, tạo ra cái đẹp và thưởng thức cái
đẹp là một đặc điểm chỉ có ở con người.
Dạy học Mĩ thuật ở trong nhà trường phổ thông không nhằm giáo dục, đào

tạo học sinh trở thành hoạ sĩ hay người làm công tác Mĩ thuật. Thông qua học
tập Mĩ thuật ở trường phổ thông, bước đầu học sinh sẽ được làm quen với ngơn
ngữ tạo hình, những yếu tố cơ bản của Mĩ thuật, những kiến thức thẩm mĩ qua
các bài tập thực hành, qua các tác phẩm nghệ thuật của cuộc sống và thiên nhiên.
để từ đó hình thành cảm xúc thẩm mỹ lành mạnh, đúng đắn. cũng chính vì lẽ đó,
giáo dục nghệ thuật trong nhà trường phổ thơng cịn mang ý nghĩa giáo dục nhân
văn, giáo dục nhân cách con người trong xã hội.
Mĩ thuật ở cấp THCS được coi là bộ môn cần thiết và quan trọng đây là bộ
môn giúp tạo hứng thú cho các em trong học tập, các em thể hiện những tình cảm,
sự đam mê nghệ thuật của mình, như được tham gia hòa nhập vào thế giới phong
phú cịn nhiều huyền bí, qua đó tạo một hoạt động tìm tịi nảy sinh sáng tạo.
Trong đó, thường thức mỹ thuật là một phân môn quan trọng đối với học
sinh, nó có tác dụng giáo dục cho học sinh biết cảm thụ cái đẹp, biết nghiên cứu
tìm tịi ra cái đẹp, đưa ra các chuẩn mực của cái đẹp. Là giáo viên mĩ thuật, tôi
luôn tự hỏi nếu không hiểu biết về hội hoạ thì khơng biết sẽ dạy học sinh cái gì,
từ đó mà tơi ý thức rằng việc giáo dục nhận thức thẩm mỹ trong nhà trường là
một điều khơng thể thiếu được. Nó vừa quan trọng vừa mang tính cấp bách.
Xuất phát từ mục tiêu chung “Nâng cao tính chủ động, phát huy tính tích
cực, tư duy của học sinh”. Mơn Mỹ thuật ở trường THCS góp phần thực hiện
mục tiêu trên đó là giúp học sinh phát triển một cách tồn diện về đạo đức, trí
tuệ , thể chất, thẩm mỹ và kỹ năng cơ bản để hình thành nhân cách con người,
hiểu được cuộc sống và luôn biết vươn đến cái: Chân - Thiện - Mĩ.
Phần lớn, tầng lớp tríthức làtất cảmoịđối tương,,̣ moịtầng lớp trong xa ̃ hơị. Mỡi lứa
tuổi laịcónhững cách cảm nhân,,̣ suy nghĩ vàlígiải vềcái đep,̣ khác nhau. Người lớn
cócách cảm nhâṇ logic, cịn trẻem thic̀ ócái nhiǹ vơ tư, trong sáng. Chúng ta biết rằng:
Mĩ thuâṭlàmôṭtrong những môn hoc,̣ đăc,̣ thù, giữvai


4

trịquan trong,̣ trong giáo duc,̣ thẩm my ̃ởtrường phổthơng hiêṇ nay. Đólàmơn hoc,̣
vềcái đep,,̣ khơi dâỵ tư duy sáng taọ trong tâm hồn trong sáng, thơ ngây và đáng
yêu của lứa tuổi thiếu nhi. Daỵ nghê ,̣ thuâṭnói chung vàdaỵ Mĩ thṭnói riêng,
khơng phải làđưa ra mơṭcơng thức cứng nhắc đểlàm, đểve ̃ màđiều cốt lõi quan
trong,̣ làlối tư duy, taọ điều kiêṇ cho sư ,̣phát triển tưởng tương,,̣ khả năng sáng taọ
của trẻem.
Nhu cầu thẩm my ̃ngày càng cao cùng với sư ,̣phát triển của kinh tếxa ̃hôi,,̣ cho
nên việc nhiǹ nhâṇ vàthưởng thức cái đep,̣ của đaịbô ,̣phâṇ nhân dân làvấn đề tất yếu
khách quan, không chỉ làđối với người sáng tác, nhi ̀n sư ,̣ vâṭqua lăng kính màu
hờng, khơng vướng những ngun tắc, trăn trởmàtâp,̣ trung ti ǹ h cảm, sư ,̣yêu thich́
của mình vào mỡi bài ve. ̃
Những năm qua, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm đến sư ,̣phát triển của
giáo dục, đăc,̣ biêṭlàchất lương,,̣ cùng với sư ,̣ phát triển ngày càng cao của con
người về đức dục, trid́ uc,,̣ thểduc,̣ thim
̀ y ̃duc,̣ cũng không ngừng phát triển và dần
cóvai trị quan trọng trong đời sống của mỗi con người vànhất làthếhê ,̣trẻ.
Daỵ - hoc,̣ Mĩ thuật ở trường THCS không phải nhằm đào taọ hoạ sĩ hay
người làm nghệ thuật mànhằm giáo dục thi ,̣ hiếu thẩm my ̃ cho các em. Chủyếu
taọ điều kiện cho các em tiếp xúc, làm quen vàthưởng thức cái đep,,̣ tâp,̣ taọ ra cái
đẹp, vận dụng cái đep,̣ vào trong cuộc sống hàng ngày. Nhưng hoc,̣ sinh muốn
cónhững cảm nhân,,̣ những cái nhiǹ đúng không lêcḥ lac,̣ thic̀ ần truyền đaṭvốn kiến thức bổić h.

Có một câu nói rằng: “Dù đã dắt ngựa đến bờ sông cũng không thể bắt nó
uống nước được”. Vấn đề học tập của trẻ cũng vậy. Dù có bắt được chúng ngời
ngay ngắn học tập nhưng nếu khơng thích thú, trẻ khơng thể học tốt được. Chính
vì vậy ngồi việc truyền đạt kiến thức cho học sinh của người thầy, chúng tôi
nghĩ rằng mình cần phải biết gây hứng thú học tập cho học sinh để tiết học thực
sự nhẹ nhàng, sinh động. Học sinh tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên, không
gượng ép.
Vậy làm sao để học sinh thêm hứng thú học tập bộ môn này nên tôi đã

nghiên cứu và làm đề tài: “Áp dụng phương pháp dạy học tích hợp liên môn
trong môn Mỹ thuật để nâng cao hiệu quả chất lượng môn học”.
II. Thời gian nghiên cứu
- Năm học 2019-2020
III. Đối tượng nghiên cứu
- Học sinh trường THCS Vạn Phúc.
IV. Phạm vi nghiên cứu
- Trường THCS Vạn Phúc.


5

B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
I. Cơ sở lí luận.
Trước những yêu cầu mới của sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước,
Nghị quyết số 29-NQ/TW của Đảng ta đã khẳng định: "Đổi mới căn bản, toàn
diện nền giáo dục Việt Nam theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hóa,
dân chủ hóa và hội nhập quốc tế, trong đó, đổi mới cơ chế quản lý giáo dục,
phát triển đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục là khâu then chốt” và
“Giáo dục và đào tạo có sứ mệnh nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực,
bồi dưỡng nhân tài, góp phần quan trọng xây dựng đất nước, xây dựng nền văn
hóa và con người Việt Nam". Như vậy giáo dục là một trong những động lực
quan trọng thúc đẩy sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, là điều
kiện để phát huy nguồn lực con người.
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8 khóa XI ngày 24/01/2018 về đổi mới
căn bản, tồn diện giáo dục và đào tạo nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ
phương pháp dạy và học theo hướng hiện đại; phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo và vận dụng kiến thức, kỹ năng của người học; khắc phục lối truyền thụ
áp đặt một chiều, ghi nhớ máy móc, tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến
khích tự học, tạo cơ sở để người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kỹ năng,

phát triển năng lực…”.
Căn cứ vào công văn 3711/BGDĐT-GDTrH ngày 24/08/2018 về việc
hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục trung học năm học 2018-2019 một trong
những nhiệm vụ cụ thể cần thực hiện đó là sử dụng hiệu quả cơ sở vật chất, thiết
bị dạy học; tổ chức kiểm tra, rà soát thực trạng thiết bị dạy học để có kế hoạch
sửa chữa và bổ sung kịp thời. Vì vậy, để thực hiện nhiệm vụ năm học, giáo viên
phải thực hiện rà soát, bổ sung các đồ dùng dạy học phục vụ giảng dạy.
Theo văn bản này, ngày 1/9/2011, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành
công văn số 5842/BGDĐT-VP về việc hướng dẫn điều chỉnh nội dung dạy học
giáo dục phổ thông theo hướng tinh giản để dạy và học phù hợp với chuẩn kiến
thức, kỹ năng, phù hợp với thời lượng dạy học và điều kiện thực tế của nhà
trường.
Dạy học tích hợp có nghĩa là đưa những nội dung giáo dục có mối liên hệ
vào q trình giảng dạy các mơn như: tích hợp giáo dục đạo đức, lối sống; giáo
dục pháp luật; giáo dục chủ quyền quốc gia về biên giới, biển, đảo; giáo dục sử
dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường, an tồn giao thơng…
vào các mơn học như: Địa lí, Hóa học, Giáo dục công dân, Anh văn, Ngữ văn,
Sinh học, Âm nhạc, Mỹ thuật…


6

Dạy học liên môn là phải xác định các nội dung kiến thức có sự tương
đờng đến hai hay nhiều môn học để dạy học, tránh việc học sinh phải học đi học
lại nhiều lần một nội dung kiến thức ở nhiều môn học không giống nhau. Đối
với những kiến thức liên mơn nhưng có một mơn học chiếm ưu thế thì có thể
sắp xếp dạy trong chương trình của mơn đó và khơng dạy lại ở các mơn cịn lại.
Nội dung mang tính thực tiễn khách quan hơn giúp cho bài học trở nên sinh
động, thu hút với các em, không gây nhàm chán mà tạo động lực để các em sáng
tạo, tự tư duy theo cách suy nghĩ của bản thân. Những kiến thức được các em

vận dụng ngay vào giải quyết những vấn đề thực tiễn, ít học vẹt.
Những nội dung đã tích hợp cịn tiết kiệm thời gian học cho các em tìm
hiểu những kiến thức khác vì các em khơng phải học đi học lại một nội dung ở
những môn khác nhau nữa mà các em có thể tiếp cận được kiến thức của khối
lớp lớn hơn tạo được sự tị mị muốn tìm hiểu của các em. Điều đó khơng tạo
q nhiều áp lực, gây tẻ nhạt trong việc học, làm chậm khả năng tư duy của các
em, biến bộ não thành những cỗ máy lập trình sẵn nữa mà thay vào đó làm tăng
khả năng tự giác, chủ động trong học tập, giúp các em tìm lại niềm hứng thú.
II. Cơ sở thực tiễn.
1. Thuận lợi
Trường THCS Vạn Phúc nơi tôi công tác là một ngơi trường có bề dày
thành tích trong cơng tác dạy và học. Nhà trường có đội ngũ giáo viên giàu kinh
nghiện, vững về chuyên môn luôn chú trọng tìm tịi để đổi mới nâng cao chất
lượng dạy và học. Nhìn chung học sinh của trường ngoan có ý thức và tinh thần
vươn lên trong học tập. Bên cạnh đó phụ huynh ln quan tâm đến việc học của
con em mình. Khơng những thế BGH nhà trường rất quan tâm, tạo mọi điều kiện
tốt nhất cả về vật chất, tinh thần cho việc giảng dạy của giáo viên và việc học tập
của học sinh.
2. Khó khăn
Trường THCS Vạn Phúc, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội là một trường
ngoại thành vùng bãi ven sông Hồng, người dân sống chủ yếu bằng việc sản
xuất nông nghiệp nên điều kiện kinh tế của phụ huynh cịn khó khăn. Vì vậy học
sinh còn gặp nhiều hạn chế trong việc tiếp xúc với các môn nghệ thuật đặc biệt
là môn Mỹ thuật. Vậy làm sao để học sinh có hứng thú, u thích mơn học đó là
vấn đề mà nhiều giáo viên trăn trở và khơng ngừng tìm tịi áp dụng nhiều
phương pháp dạy học để đạt hiệu quả cao nhất.
Hiện nay, ở các nhà trường giáo viên đã tích cực tìm tịi áp dụng nhiều
phương pháp dạy học khác nhau để giờ dạy trên lớp đạt hiệu quả cao nhất. Tuy
nhiên, các phương dạy học đó cịn chưa tích hợp được nhiều nội dung giáo dục,

7

chưa kết nốt được kiên thức giữa các môn học, chưa phát huy được sự tích cực
chủ động sáng tạo của học sinh nên chưa tạo được sự yêu thích, say mê hứng thú
học tập của học sinh đối với mơn học.
Vai trị của phương pháp dạy học:
Phương pháp dạy học là một mắt xích quan trọng khơng thể thiếu trong
quy trình dạy học:

Phương pháp dạy học chính là phương tiện có khả năng tối ưu hố q
trình dạy học. Vai trị của phương pháp dạy học góp phần đem lại sự sáng tạo và
hứng thú học tập cho học sinh.
- Góp phần hướng dẫn và đẩy mạnh hoạt động nhận thức của học sinh, giúp
học sinh nhận thức bài học nhanh.
- Kích thích hứng thú nhận thức của học sinh, phát triển trí tuệ, tư duy của
học sinh.
- Giáo dục nhân cách học sinh.
- Giáo dục về lòng tự hào dân tộc và tình yêu thương con người, tình yêu
quê hương đất nước.
- Giáo dục về ý thức bảo vệ môi trường.
Trước khi thực hiện giải pháp, giáo viên đã tiến hành phát phiếu điều tra
đối với học sinh khối 8 của trường về sự yêu thích đối với môn học và kết quả
thu được như sau:
(Bảng điều tra học sinh khối 8 về học Mỹ thuật)
Tổng số
% cả khối
HS u thích
47
19

HS khơng u thích
161
65,2
HS có năng khiếu
39
15,8


8

Kết quả điều tra cho thấy việc áp dụng phương pháp dạy tích hợp liên mơn
là việc làm hết sức cần thiết của giáo viên để có thể tạo sự tò mò, tạo hứng thú
và sự chủ động trong học tập của học sinh.



Từ những lý do trên tôi mạnh dạn đưa ra đề tài “Áp dụng phương pháp
dạy học tích hợp liên mơn trong mơn Mỹ thuật để nâng cao hiệu quả chất
lượng môn học”.
III. Các bước thực hiện giải pháp việc áp dụng phương pháp dạy học tích
hợp liên mơn.
1. Quy trình áp dụng phương pháp dạy học tích hợp liên mơn.
- Lựa chọn bài học.
- Lựa chọn nội dung giáo dục cần tích hợp.
- Chuẩn bị về kiến thức, tài liệu mở rộng bám sát theo chủ đề để thực hiện
sáng kiến.
- Trao đổi với tổ nhóm chun mơn về việc tích hợp kiến thức liên mơn và
áp dụng sáng kiến.
2. Vận dụng quy trình áp dụng phương pháp dạy học tích hợp liên mơn vào
trong bài học nhằm nâng cao chất lượng dạy và học môn Mỹ thuật.

2.1. Lựa chọn bài học:
Ví dụ: Dạy học theo hướng tích hợp liên mơm trong bài Mỹ thuật 8: “Sơ lược
về mỹ thuật Việt Nam giai đoạn 1954 - 1975”
- Yêu cầu học sinh tìm hiểu nội dung về mỹ thuật Việt Nam giai đoạn
1954-1975 để lựa chọn bài học phù hợp.
Thống nhất chọn tiết 14: Tìm hiểu sơ lược về mỹ thuật Việt Nam giai đoạn
1954-1975 với mục tiêu của bài là:
+ Biết được sơ lược về bối cảnh lịch sử xã hội Việt Nam trong giai đoạn
1954-1975
+ Biết được sơ lược về mỹ thuật Việt Nam giai đoạn 1954-1975 qua tìm
hiểu một số tác giả tác phẩm.
+ Học sinh có ý thức giữ gìn , học tập và trân trọng giá trị nghệ thuật.
+ Củng cố lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương đất nước.
- Để đạt được mục tiêu của bài học, học sinh có thể thơng qua việc xem
video, tranh ảnh hoặc sách báo viết về mỹ thuật Việt Nam giai đoạn 1954-1975.
Tuy nhiên trong q trình giảng dạy tơi thấy cịn một số hạn chế như:
+ Tranh ảnh, sách báo, tài liệu về mỹ thuật trong thư viện của nhà trường
khơng có vì vậy học sinh cịn khó khăn trong tìm kiến thơng tin tuy có thể tìm
kiếm trên mạng nhưng học sinh chưa biết chắc lọc tìm kiếm thơng tin chính
thống.


9

+ Địa phương cịn khó khăm cách xa trung tâm thành phố không thuận tiện
tổ chức cho học sinh thăm viện bảo tàng, thăm các triển lãm nghệ thuật, thăm
các di tích lịch sử văn hóa.
2.2 Lựa chọn nội dung giáo dục cần tích hợp:
Trong tiết dạy: Tìm hiểu sơ lược về mỹ thuật Việt Nam giai đoạn 1954-1975
có thể tích hợp được nhiều kiến thức các mơn học:

- Tích hợp với kiến thức mơn Âm
nhạc - Tích hợp với mơn Lịch sử lớp
9
- Tích hợp với mơn Vật lý lớp 9
- Tích hợp với mơn Hóa học lớp 9
- Tích hợp với mơn Ngữ văn lớp 7, 8, 9
- Tích hợp kiến thức Giáo dục cơng dân lớp 6, 7,
9 2.3. Thiết kế bài dạy theo hướng tích hợp.
Tích hợp với kiến thức môn Âm nhạc:
- Lớp 7: Tiết 10 - Âm nhạc thường thức - Nhạc sĩ Đỗ Nhuận với bài hát
“Hành quân xa”
- Lớp 8: Tiết 21- Âm nhạc thường thức - Nhạc sĩ Nguyễn Đức Toàn với bài
hát “Biết ơn Võ Thị Sáu”



Học sinh thấy được các ca khúc cách mạng cùng đồng hành với những tác
phẩm hội họa tạo nên những trang sử hào hùng của ơng cha ta.
Tích hợp với mơn Lịch sử lớp 9:
- Bài 28: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc
Mỹ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam (1954-1975)
- Bài 29: Cả nước trực tiếp đấu tranh chống Mỹ cứu nước 1954 - 1975.
- Bài 30: Hồn thành giải phóng miền Nam thống nhất đất nước 1973-1975



Học sinh nắm được những sự kiện lịch sử theo hướng tích hợp liên mơn Mỹ
thuật phục vụ cho việc học tập mơn Lịch sử
Tích hợp với môn Vật lý lớp 9:
- Bài 52: Ánh sáng trắng và ánh sáng màu

- Bài 54: Sự trộn các ánh sáng màu
- Bài 55: Màu sắc các vật dưới áng sáng trắng và ánh sáng màu
- Bài 56: Tác dụng của ánh sáng



Học sinh hiểu được nhờ có ánh sáng mà con mắt chúng ta tiếp nhận được
hình dáng và màu sắc của giới tự nhiên. Từ đó biết nhận xét về màu sắc và ánh
sáng trong tranh.
Tích hợp với mơn Hóa học lớp 9:
- Bài 15: Tính chất vật lý của kim loại


10

- Bài 16: Tính chất hóa học của kim loại
- Bài 21: Sự ăn mòn của kim loại và bảo vệ kim loại khơng bị ăn mịn



Qua việc tìm hiểu chất liệu sơn mài trong tranh vẽ học sinh có thể biết
được các chất liệu sử dụng trong tranh như: Vàng, bạc, thiếc, vỏ trứng, vỏ
trai...và tính chất hóa học cũng như cách bảo quản tranh sơn mài.
Tích hợp với mơn Ngữ văn
Lớp 7:
- Bài 13: Luyện nói phát biểu cảm nghĩ về tác phẩm văn học



Học sinh vận dụng kiến thức về văn biểu cảm để phát biểu cảm nghĩ về các

tác phẩm nghệ thuật.
Lớp 8:
- Bài 15: Thuyết minh về một thể loại văn học.



Học sinh vận dụng kỹ năng nói, thuyết minh khi giới thiệu trình bày thảo luận
những nội dung đã tìm hiểu hoạt động nhóm
Lớp 9
- Bài 11: Bài thơ về Tiểu đội xe không kính – Phạm Tiến Duật
- Bài 14: Lặng lẽ Sa Pa (trích) – Nguyễn Thành Long
- Bài 15: Chiếc lược ngà (trích) – Nguyễn Quang Sáng
- Tiết 56: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ – Nguyễn Khoa Điềm
- Bài 27: Những ngôi sao xa xôi – Lê Minh Khuê



Học sinh hiểu được về diễn biến lịch sử, về cuộc sống, sự hy sinh gian khổ
cả trong chiến đấu và cuộc sống riêng của những con người cũng như những
chiến sĩ bộ đội trong giai đoạn 1954-1975. Thơng qua sự miêu tả bằng hình
ảnh, tranh vẽ chân thật của các chiến sĩ là họa sĩ yêu nước. Từ những kiến thức
về mỹ thuật học sinh có thể tưởng tượng vẽ lại những hình ảnh trong các tác
phẩm văn học.
Tích hợp kiến thức Giáo dục cơng dân
Lớp 6: Bài 6 - Biết ơn
Lớp 7: Bài 5 - Yêu thương con người.
Lớp 9: Bài 17 - Nghĩa vụ bảo vệ đất nước.



Học sinh từ việc quan sát tranh ảnh về giai đoạn 1954-1975 mà thêm yêu
mến biết ơn những thế hệ cha anh đi trước đã dũng cảm hy sinh để dành lại độc
lập tự do cho dân tộc. Từ đó hình thành nên trách nhiệm và nghĩa vũ của học
sinh đối với đất nước.


11

2.4. Trao đổi với tổ nhóm chun mơn về việc thực hiện đề tài:
Sau khi chuẩn bị tài liệu, tranh ảnh, sách giáo khoa, giáo viên trình bày ý
tưởng với tổ Năng khiếu, tổ Văn- Sử- GDCD nhóm Vật Lý, Hóa Học để tổ nhóm
góp ý và hỗ trợ chuẩn bị cho tiết dạy.
- Tổ Văn - Sử - GDCD tham gia góp ý về kiến thức tích hợp đối với kiến
thức các mơn Văn - Sử - GDCD.
- Nhóm Vật lý góp ý hỗ trợ về kiến thức phần tích hợp mơn Lý.
- Nhóm Hóa góp ý hỗ trợ về kiến thức tích hợp mơn Hóa.
- Nhóm Nhạc góp ý hỗ trợ về kiến thức tích hợp mơn Nhạc.
2.5. Giáo viên và học sinh chuẩn bị cho tiết học:
- Giáo viên cần trang bị thêm kiến thức của các mơn tích hợp trong tiết dạy
nhưng bản chất vẫn là dạy học mơn học mà mình giảng dạy. Mặt khác, trong
những năm qua giáo viên cũng đã được trang bị thêm nhiều kiến thức mới về
phương pháp và kĩ thuật dạy học tích cực.
- Vấn đề bây giờ là phải vận dụng những kiến thức đó để xây dựng tiết dạy,
xác định những năng lực có thể phát triển cho học sinh trong mỗi chủ đề tiết dạy,
thiết kế tiến trình dạy học, tổ chức hoạt động học sao cho hợp lý nhất.
2.6. Các bước thực hiện:
Hoạt động 1: Tìm hiểu vài nét về bối cảnh lịch
sử Tích hợp kiến thức môn Âm nhạc:
- Bài hát “Hành quân xa”
- Bài hát “Biết ơn Võ Thị Sáu”

Tích hợp kiến thức mơn Lịch sử
- Bài 28: Xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc
Mỹ và chính quyền Sài Gòn ở miền Nam (1954-1963)
- Bài 29: Cả nước trực tiếp đấu tranh chống Mỹ cứu nước 1954-1975.
- Bài 30: Hồn thành giải phóng miền Nam thống nhất đất nước 19731975
Tích hợp kiến kiến thức mơn Giáo dục công dân
- Lớp 6: Bài 6 - Biết ơn
- Lớp 9: Bài 17 - Nghĩa vụ bảo vệ đất nước



Học sinh hiểu được thời kì này đất nước ta bị chia cắt làm 2 miền: Miền Bắc
xây XHCN, miền Nam dưới chế độ Mỹ - Ngụy.



Cả nước hướng về miền Nam ruột thịt theo lời kêu gọi của Bác Hồ: Vừa xây
dựng miền Bắc, vữa đấu tranh giải phóng miền Nam.



Từ đó học sinh biết ơn các thế hệ đi trước và có nghĩa vụ đối với tổ quốc.


12

Hoạt động 2: Tìm hiểu về chất liệu và đề tài sáng tác
Giáo viên cho học sinh thảo luận theo nhóm, lớp chia làm 6 nhóm:
Nhóm 1: Tìm hiểu về tranh sơn mài
Nhóm 2: Tìm hiểu về tranh lụa.

Nhóm 3: Tìm hiểu về tranh khắc gỡ.
Nhóm 4: Tìm hiêu về tranh sơn dầu.
Nhóm 5: Tìm hiểu về tranh bột màu.
Nhóm 6: Tìm hiểu về điêu khắc.
Trong phần này giáo viên tích hợp về kiến thức mơn Văn để học sinh thuyết
trình phần thảo luận nhóm, biết cảm nhận được một tác phẩm và qua các tác
phẩm văn học học sinh có thể thấy được cuộc sống cũng như những khó khăn hy
sinh gian khổ trong giai đoạn 1954 -1975 .
Trong phần tìm hiểu về tranh sơn mài giáo viên tích hợp với kiến thức mơn
Vật lý 9 và Hóa học 9 để học sinh biết được tính chất Vật lý, Hóa học của các
kim loại sử dụng trong tranh, biết được cách diễn tả cảnh vật dưới ánh sáng qua
các bức tranh sơn mài tiêu biểu của giai đoạn 1954-1975.

Tát nước đồng chiêm

Tre

Nhớ một chiều Tây Bắc

Tổ đổi công cấy lúa


13

Tích hợp về kiến thức Vật lý 9
- Bài 52: Ánh sáng trắng và ánh sáng màu
- Bài 54: Sự trộn các ánh sáng màu
- Bài 55: Màu sắc các vật dưới áng sáng trắng và ánh sáng màu
- Bài 56: Tác dụng của ánh sáng



Học sinh hiểu được nhờ có ánh sáng mà con mắt chúng ta tiếp nhận được
hình dáng và màu sắc của giới tự nhiên. Học sinh hiểu màu sắc của các vật
dưới ánh sáng trắng và ánh sáng màu. Từ đó biết nhận xét về màu sắc và ánh
sáng sự trộn ánh sáng và màu sắc của các vật dưới ánh sáng trắng, ánh sáng
màu trong tranh.
Tích hợp với mơn Hóa học lớp 9:
- Bài 15: Tính chất vật lý của kim loại
- Bài 16: Tính chất hóa học của kim loại
- Bài 21: Sự ăn mòn của kim loại và bảo vệ kim loại khơng bị ăn mịn



Để học sinh hiểu được cách sử dụng chất liệu làm tranh sơn mài bằng kim
loại vàng, bạc... thấy được sự ăn mòn của kim loại và cách bảo vệ kim loại
khơng bị ăn mịn khi làm tranh sơn mài, muốn lớp sơn vừa vẽ khô, tranh phải ủ
trong tủ kín gió và có độ ẩm cao. Muốn nhìn thấy tranh lại phải mài mịn đi mới
thấy hình.



Để học sinh thấy được sự tinh tế trong sử dụng chất liệu sơn mài. Qua các
tác phẩm tranh sơn mài của các họa sĩ học sinh thấy được cuộc sống lao động
sản xuất của người nông dân miền Bắc quyết tân trở thành hậu phương chi viện
cho chiến trường miền Nam cũng như ca ngợi về tinh thần ý chí sự hy sinh gian
khổ của người lính trong giai đoạn 1954-1975.
2.7. Trao đổi với tổ nhóm chun mơn về việc áp dụng đề tài:
- Các giáo viên đề xuất áp dụng vào các môn học như:
+ Môn Âm nhạc:

Lớp 7: Tiết 10 - Âm nhạc thường thức - Nhạc sĩ Đỗ Nhuận với bài hát
“Hành quân xa”
Lớp 8: Tiết 21 - Âm nhạc thường thức - Nhạc sĩ Nguyễn Đức Tồn với bài
hát “Biết ơn Võ Thị Sáu”
+ Mơn Lịch sử lớp 9:
Bài 28: Xây dựng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc, đấu tranh chống đế quốc
Mỹ và chính quyền Sài Gịn ở miền Nam (1954- 1963)
Bài 29: Cả nước trực tiếp đấu tranh chống Mỹ cứu nước 1954-1975
Bài 30: Hồn thành giải phóng miền Nam thống nhất đất nước 1973-1975
+ Môn Ngữ văn Lớp 9:


14

Bài 11: Bài thơ về Tiểu đội xe khơng kính – Phạm Tiến Duật
Bài 14: Lặng lẽ Sa Pa (trích) – Nguyễn Thành Long
Bài 15: Chiếc lược ngà (trích) – Nguyễn Quang Sáng
Tiết 56: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ – Nguyễn Khoa Điềm
Bài 27: Những ngôi sao xa xôi – Lê Minh Khuê



Dựa vào tranh ảnh của các họa sĩ để học sinh có thể hình dung ra được
bối cảnh xã hội trong giai đoạn 1954-1975 qua các bài học, bài hát, qua các tác
phẩm văn học và hiểu được cuộc sống sự hy sinh gian khổ của các chiến sĩ bộ đội
để đấu tranh dành lại độc lập tự do cho dân tộc. Từ đó học sinh thêm tự hào về
truyền thống cách mạng, củng cố tình yêu quê hương đất nước.
IV. Kết quả triển khai áp dụng sáng kiến:
- Sau khi thực hiện giải pháp, giáo viên đã tiến hành điều tra nhằm đánh giá hiệu
quả thực hiện giải pháp và kết quả thu được như sau:

Phiếu diều tra với học sinh khối 8 tổng số có 247 học sinh
Trước khi thực
hiện giải pháp

% cả khối

Sau khi thực
hiện giải pháp

% cả khối

HS yêu thích

47 HS

19

197 HS

75

HS khơng u thích

161 HS

65,3

5 HS

2

HS có năng khiếu

39 HS

15,8

45 HS

18

-Trong một lớp học thường sẽ có nhiều đối tượng học sinh khác nhau: có
em rất giỏi có năng khiếu nhưng cũng có em rất yếu và khơng có năng khiếu. Có
lẽ bất cứ một giáo viên nào cũng đều có chung mong muốn rằng khơng học sinh
nào cảm thấy bị “bỏ rơi” trong lớp học. Người giáo viên cần nỗ lực để biên
soạn, chuẩn bị tài liệu học tập cho học sinh với nội dung ở nhiều cấp độ từ dễ
đến khó và có thể tích hợp kiến thức liên môn của nhiều môn để khơi gợi được
sự tị mị tìm hiểu của học sinh. Với những học sinh yếu, chỉ đặt ra yêu cầu ở
mức độ vừa phải với khả năng của học sinh đó. Với những học sinh học tốt có
năng khiếu, yêu cầu học sinh hồn thành các mức độ cơ bản, sau đó, chủ động
dành thời gian để tiếp cận các yêu cầu ở mức độ khó hơn.
-Từ kết quả điều tra cho thấy các tiết dạy có áp dụng phương pháp dạy
tích hợp liên môn đã thu được kết quả cao hơn so với nhưng tiết dạy đơn thuần
vì vậy đây là việc làm hết sức cần thiết của giáo viên để tạo hứng thú sự tích cực
chủ động trong học tập của học sinh và nâng cao hiệu quả, chất lượng mơn học.
- Như vậy, nhìn vào kết quả khảo sát có thể thấy rằng áp dụng phương
pháp dạy học tích hợp liên môn đạt được những sự thay đổi nhất định trong chất
lượng dạy và học môn Mỹ thuật cũng như chất lượng dạy và học của các bộ

15

mơn khác. Nhiều giáo viên đã tích cực áp dụng phương pháp dạy học tích hợp
liên mơn trong q trình giảng dạy để nâng cao chất lượng bộ môn mà cịn có
tác dụng bồi dưỡng nâng cao kiến thức và kĩ năng sư phạm cho giáo viên không
những thế trong q trình giảng dạy giáo viên cịn giáo dục được đạo đức, ý
thức bảo vệ mơi trường, tình u q hương đất nước thông qua các bài học.
Học sinh được tăng cường vận dụng kiến thức của các môn học, được trang bị
những kỹ năng, ít phải ghi nhớ kiến thức một cách máy móc mà các em được
chủ động, sáng tạo, hứng thú học tập hơn.
V. Hiệu quả áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Sau khi đề tài này được thực hiện, ban giám hiệu nhà trường ghi nhận, tổ
nhóm chuyên môn tạo điều kiện hỗ trợ giáo viên tiếp tục tìm tịi đổi mới các
phương pháp dạy học để đem lại chất lượng và hiệu quả cao nhất trong việc dạy
và học mơn Mỹ thuật. Ngồi giải pháp trên trong năm học 2019-2020 giáo viên
đã xây dựng thêm một số giải pháp khác như tích hợp giáo dục ý thức bảo vệ
môi trường vào trong các tiết học Trang trí ứng dụng, Tạo hình căn phịng, Sáng
tạo từ vật tìm được... để học sinh hiểu và có ý thức tiết kiệm, có ý thức trong bảo
vệ mơi trường, biết tận dụng các đồ vật đã qua sử dụng, biến những đờ vật bỏ đi
thành các sản phẩm có ích cho học tập, cho mơi trường từ đó các em học sinh có
cách ứng xử đúng đắn hơn với mơi trường tự nhiên. Việc đổi mới phương pháp
dạy học theo hướng tích hợp liên mơn đã được áp dụng trong giảng dạy cũng thu
được những kết quả tích cực. Học sinh chủ động áp dụng và tích hợp kiến thức
của nhiều môn học với nhau khi sáng tạo để tạo ra các sản phẩm có thể sử dụng
thích hợp cho nhiều môn học. Đặc biệt trong năm học 2019 - 2020 khi áp dụng
phương pháp dạy học tích hợp cùng với sự kết hợp trao đổi về kiến thức với các
bộ mơn Vật lý, Sinh học, Hóa học để hướng dẫn học sinh thiết kế nhãn sản phẩm
và sáng tạo các sản phẩm tham (Tàu ngầm) gia các cuôc thi và đã đạt giải Ba
cuộc thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật dành cho học sinh THCS cấp huyện.

16

Thành tích vượt bậc năm học 2019 – 2020 giáo viên Mỹ thuật, giáo viên
Sinh học đã hướng dẫn học sinh làm sản phẩm dự thi (Hệ sinh thái rừng nhiệt
đới). Tham gia Cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên cấp thành phố năm 2019 của
sở GD&ĐT kết hợp với sở KH&CN tổ chức đạt giải Khuyến khích cấp thành
phố và sản phẩm được gửi tham gia dự thi cấp quốc gia.


17

C: KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
I. Kết luận
Sau khi giải pháp này được thực hiện, ban giám hiệu nhà trường ghi nhận,
nhà trường, tổ nhóm chun mơn đã giúp đỡ, tạo điều kiện cả vật chất lẫn tinh
thần để giáo viên và học sinh tiếp tục có những tìm tịi sáng tạo để đổi mới
phương pháp dạy và học.
Giải pháp này không quá đột phá nhưng cũng đã thu được những thành
công nhất định. Điều đáng mừng sau khi thực hiện đề tài hầu hết học sinh trong
trường yêu thích và thay đổi suy nghĩ về việc học Nghệ thuật nói chung và học
Mỹ thuật nói riêng. Tơi hy vọng giải pháp này sẽ góp một phần nhỏ vào cơng
cuộc đổi mới dạy và học nhằm phát huy tính chủ động, tích cực sáng tạo của học
sinh, góp phần liên kết kiến thức giữa các môn học để nâng cao chất lượng dạy
và học trong nhà trường nói riêng và giáo dục huyện nói chung.
Trên đây, tơi đã trình bày sáng kiến “Áp dụng phương pháp dạy học tích
hợp liên môn trong môn Mỹ thuật để nâng cao hiệu quả chất lượng môn
học”. Tuy đạt được một số thành công nhất định nhưng cịn nhiều thiếu xót kính
mong các cấp các ngành và bạn bè đờng nghiệp góp ý để tơi có thể hồn thiện
tốt hơn và áp dụng sáng kiến đạt hiệu quả cao hơn trong việc giảng dạy của các

năm học tiếp theo.
II. Khuyến nghị
- Đối với Sở GD&ĐT cần tổ chức thêm các buổi tập huấn chuyên mơm cấp
thành phố để giáo viên có thể tiếp thu những yêu cầu đổi mới của môn học cũng
như học tập, trao đổi kinh nghiệm, phương pháp dạy học với đờng nghiệp ở các
quận, huyện.
- Đối với Phịng GD&ĐT cần tổ chức thêm các buổi tập huấn chuyên môm,
các giờ chuyên đề để giáo viên học tập, trao đổi kinh nghiệm, phương pháp dạy
học với đồng nghiệp ở các trường trong huyện nhằm nâng cao chất lương dạy và
học môn Mỹ thuật.
- Đối với nhà trường, tôi mong rằng nhà trường sẽ tổ chức các buổi học tập
ngoại khóa, các buổi thăm qua viện bảo tàng, các di tích lịch sử văn hóa, bên
cạnh đó tiếp tục tạo điều kiện hơn về cơ sở vật chất cũng như tinh thần để giáo
viên và học sinh có thể thực hiện thêm nhiều giải pháp của môn Mỹ thuật.
- Đối với giáo viên, giáo viên sẽ đề xuất và thực hiện thêm nhiều các giải
pháp ở các mơn học, tích hợp kiến thức của nhiều mơn học, tích hợp giáo dục
đạo đức, giáo dục ý thức bảo vệ môi trường để nâng cao chất lượng dạy và học
trong nhà trường.


18

- Đối với phụ huynh học sinh cần quan tâm, giúp đỡ, ủng hộ tạo điều kiện
cho các con để các con phát triển các kĩ năng, năng khiếu nghệ thuật nói chung
và năng khiếu Mỹ thật nói riêng. Phụ huynh không nên chỉ chú trọng trong học
tập mà cần chú trọng cả trong thực tế cuộc sống của con em mình.
- Đối với học sinh, các em cần chủ động tìm hiểu kiến thức mơn học trên
các tài liệu tham khảo, qua sách báo và đặc biệt tìm hiểu thêm kiến thức trên
mạng biết, tích cực, tham gia các hoạt động tập thể, các buổi sinh hoạt ngoại
khóa, các buổi tham quan, các hoạt động văn hóa văn nghệ để rèn luyện và trang

bị cho mình những kĩ năng cần thiết, sự tự tin, mạnh dạn trong học tập cũng như
trong các hoạt động tập thể.
Trên đây là sáng kiến kinh nghiệm “Áp dụng phương pháp dạy học tích
hợp liên môn trong môn Mỹ thuật để nâng cao hiệu quả chất lượng mơn học”
kính đề nghị Hội đờng khoa học & cơng nghệ huyện Thanh Trì xem xét cơng
nhận sáng kiến kinh nghiệm cấp Huyện.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thanh Trì, ngày 25 tháng 4 năm 2021
Tơi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh
nghiệm của mình viết, khơng sao chép nội
dung của người khác. Nếu sai tơi hồn
tồn chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Người thực hiện

Hoàng Thị Hải Anh


19

Các sản phẩm sáng tạo của học sinh thông qua việc áp dụng sáng kiến


20

Một số hình ảnh giờ thi GVG cấp huyện năm học 2020-2021


21

PHIẾU ĐIỀU TRA

THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN SÁNG KIẾN KINH
NGHIỆM
(Tại lớp …..trường ………)
1. Sự hứng thú của em với mơn Mỹ thuật ở mức độ nào?
A. Khơng thích
B. Bình thường
C. Thích
D. Rất thích
2. Em thấy mơn Mỹ thuật dễ hay khó học?
A. Dễ
B. Bình thường
C. Khó
D. Rất khó
3. Điều gì sau đây tăng hứng thú của em đối với môn Mỹ thuật?
A. Kiến thức môn Mỹ thuật
B. Phương pháp dạy của giáo viên
C. Cả 2 điều trên
D. Ý kiến khác.
4. Theo em bài giảng dạy theo phương pháp truyền thống (nghe, ghi
chép) có mang lại hiệu quả cho học sinh khơng?
A. Khơng hiệu quả
B. Bình thường
C. Hiệu quả
D. Rất hiệu quả
5. Nếu chỉ đọc trong SGK thì mức độ ghi nhớ kiến thức và thực hành
của em ở mức độ nào dưới đây?
A. Không ghi nhớ, thực hành được
B. Khó ghi nhớ, thực hành
C. Dễ ghi nhớ, thực hành

22

D. Rất dễ ghi nhớ, thực hành
6. Em có thích bài giảng của cô giáo dạy theo phương pháp truyền
thống (thuyết trình hay vấn đáp) khơng?
A. Khơng thích
B. Bình thường
C. Thích
D. Rất thích
7. Theo em nếu dạy học theo phương pháp vấn đáp, thuyết trình có
tăng được sự hướng thú trong học sinh khơng?
A. Có
B. Khơng
8. Theo em nếu dạy học theo phương pháp vấn đáp, thuyết trình thì có
tăng sự chủ động, tự giác và tăng khả năng giao tiếp của học sinh
khơng?
A. Có
B. Khơng


23

PHIẾU ĐIỀU TRA
THỰC TRẠNG SAU KHI THỰC HIỆN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
(Tại lớp …..trường ………)
1. Mức độ hứng thú của em đối với môn Mỹ thuật sau khi áp
dụng phương pháp tích hợp liên mơn vào bài dạy?
A. Khơng thích
B. Bình thường

C. Thích
D. Rất thích
2. Em thấy mơn Mỹ thuật dễ hay khó học sau khi tích hợp liên mơn vào
bài dạy?
A. Dễ
B. Bình thường
C. Khó
D. Rất khó
3. Điều gì sau đây tăng hứng thú của em đối với môn Mỹ thuật
A. Kiến thức môn Mỹ thuật
B. Phương pháp dạy của giáo viên
C. Cả 2 điều trên
D. Ý kiến khác
4. Theo em áp dụng phương pháp tích hợp liên mơn có mang lại hiệu
quả cho học sinh khơng?
A. Khơng hiệu quả
B. Bình thường
C. Hiệu quả
D. Rất hiệu quả
5. Việc áp dụng phương pháp dạy học tích hợp liên mơn giúp các em
khắc sâu kiến thức ở mức độ nào dưới đây?
A. Không ghi nhớ được


24

B. Khó ghi nhớ
C. Dễ ghi nhớ

D. Rất dễ ghi nhớ

6. Em có thích phương pháp tích hợp liên mơn vào bài dạy khơng?
A. Khơng thích
B. Bình thường
C. Thích
D. Rất thích
7. Theo em việc dạy học theo phương pháp tích hợp liên mơn trong học
sinh khơng?
A. Có
B. Khơng
8. Theo áp dụng phương pháp dạy học tích hợp liên mơn có tăng sự chủ
động, tự giác và tăng khả năng sáng tạo, giao tiếp của học sinh khơng?
A. Có
B. Khơng