(SKKN mới NHẤT) SKKN một hướng tiếp cận mới khi sử dụng kiến thức liên môn hóa sinh vào bài dạy cacbon SGK11 chương trình chuẩn

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ

TRƢỜNG THPT HẬU LỘC IV

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

TÊN ĐỀ TÀI
MỘT HƢỚNG TIẾP CẬN MỚI KHI SỬ DỤNG KIẾN THỨC
LIÊN MƠN HĨA – SINH VÀO BÀI DẠY “CACBON” SÁCH
GIÁO KHOA 11 – CHƢƠNG TRÌNH CHUẨN.

Ngƣời thực hiện: Nguyễn Thị Lý
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc mơn: Hóa học

THANH HỐ NĂM 2019

download by :


MỤC LỤC
Nội dung
Trang
I. Mở đầu………………………………………………………………………...3
I.1. Lí do chọn đề tài……………………………………………………………..3
I.2. Mục đích nghiên cứu………………………………………………………...3
I.3. Đối tƣợng nghiên cứu………………………………………………………..3
I.4. Phƣơng pháp nghiên cứu…………………………………………….............3
I.4.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin…………………………………………...3
I.4.2. Phƣơng pháp tổng hợp và phân tích tài liệu……………………………….4
I.4.3. Phƣơng pháp điều tra phỏng vấn học sinh tại 2 lớp 11A10,11A9………...4

II.Nội dung sáng kiến kinh nghiệm………………………………………………4
II.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm…………………………………....4
II.2. Thực trạng vấn đề trƣớc khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm………………4
II.2.1. Thực trạng chung………………………………………………………….4
II.2.2. Thực trạng đối với giáo viên………………………………………………5
II.2.3. Thực trạng đối với học sinh……………………………………………….5
II.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề……………………………...5
II.3.1.Bản thân phải nghiên cứu thật kĩ lƣỡng bài………………………………..5
II.3.2.Trao đổi với tổ, nhóm chun mơn………………………………………...6
II.3.3. Trao đổi với các giáo viên bộ môn liên quan đến nội dung môn học……..6
II.3.4.Chuẩn bị phiếu học tập……………………………………………………..6
II.3.5. Các biện pháp tổ chức thực hiện……………………………………..........11
II.3.5.1. Giáo án lên lớp……………………………………………………..........11
II.3.5.2. Chia nhóm học sinh………………………………………………..........26
II.3.5.3. Kết hợp với kĩ thuật khăn phủ bàn trong hoạt động nhóm…...................27
II.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,với
bản thân, đồng nghiệp và nhà trƣờng………………………………………….....27
III.Kết luận, kiến nghị……………………………………………………………28
III.1. Kết luận…………………………………………………………………….28
III.1.1. Kết quả nghiên cứu………………………………………………………28
III.1.2. Kết quả đối chứng………………………………….…………………….28
III.1.3.Đánh giá chất lƣợng bài học……………………………………………...29
III.2. Kiến nghị……………………………………………………………..........31
III.2.1. Kiến nghị với tổ chuyên môn……………………………………………31
III.2.2. Kiến nghị với nhà trƣờng………………………………………………..31
III.2.3. Kiến nghị với Sở Giáo dục và Đào tạo………………………………….32
TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………….33
PHỤ LỤC………………………………………………………………………..34

download by :

2


I.MỞ ĐẦU
I.1. Lí do chọn đề tài
Kính thƣa các đồng chí, đồng nghiệp, trong chƣơng trình phổ thơng, nội
dung của một số môn học lặp lại, gây ra sự lĩnh hội chồng chéo nhau về kiến thức.
Mỗi lần dạy lại phải cắp tài liệu đi hỏi giáo viên khác để làm sao có một thống nhất
hiệu quả nhất trong nội dung cần phải truyền tải đến cho học sinh. Trƣớc những
khó khăn đó của ngƣời dạy và ngƣời học, cần thiết phải đi đến một giáo án chung
cho nội dung môn học. Giúp cho trong một tiết học nhƣng học sinh sẽ lĩnh hội
đƣợc nhiều kiến thức khoa học – đó chính là “ Tích hợp liên mơn trong giảng
dạy”. Nhƣng hiện nay, tích hợp liên mơn chƣa đƣợc áp dụng rộng rãi và chƣa
mang tính thƣờng xuyên trong nhà trƣờng. Và một thực tế là chỉ nghiên cứu và thử
nghiệm nội dung này để có bài gửi Sở dự thi dạy học tích hợp liên mơn của giáo
viên mà thôi.
Với bản thân tôi, trong năm học 2018 – 2019 này, tôi đƣợc ban Giám Hiệu
nhà trƣờng giao nhiệm vụ dạy 2 lớp 11A9 và 11A10. Đây là hai lớp có đầu vào lớp
10 rất yếu, hầu nhƣ kiến thức về bộ mơn hóa học của các em khơng có. Nên rất
khó khăn cho việc dạy và học. Mỗi lần lên lớp là tơi ln suy nghĩ và tìm tịi, thiết
kế bài học theo một phƣơng pháp mới nhất, học sinh dễ học nhất và hứng thú nhất.
và với dạy học vận dụng kiến thức tích hợp liên mơn ln mang lại cho tôi kết quả
cao nhất. Trong tháng 10 năm 2018 của học kì I năm học này, nhà trƣờng THPT
Hậu Lộc IV có tổ chức hội thi giáo viên giỏi cấp trƣờng, tôi đã dự thi và giảng dạy
tại lớp 11A10 bài “Cacbon”- chƣơng trình chuẩn có vận dụng kiến thức tích hợp
liên mơn hóa học – sinh học – địa lí – lịch sử. Và kết quả đạt đƣợc rất cao. Chính
vì vậy mà tơi viết sáng kiến kinh nghiệm “ Một hướng tiếp cận mới khi sử dụng
kiến thức tích hợp liên mơn hóa-sinh vào bài dạy “Cacbon” sách giáo khoa 11 –
chương trình chuẩn”, với mong muốn chia sẻ một vài kinh nghiệm đến các bạn

đồng nghiệp về dạy học có sử dụng tích hợp liên môn.
Mong rằng sáng kiến kinh nghiệm sẽ mở ra “một hướng tiếp cận hiệu quả”
trong việc dạy học khi sử dụng kiến thức “ Tích hợp liên mơn”.
I.2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm này nhằm nâng cao hiệu quả
lĩnh hội kiến thức về cacbon và các ứng dụng của nó trong cuộc sống. Mặt khác
sáng kiến kinh nghiệm này cũng đƣa ra một hƣớng tiếp cận mới khi sử dụng tích
hợp liên mơn Hóa hoc – Sinh học – Địa lí – Lịch sử, giúp cho học sinh hiểu một
cách sâu sắc hơn, đầy đủ hơn về các kiến thức khoa học về cacbon. Và đặc biệt là
tránh sự chồng chéo kiến thức khi lĩnh hội các nội dung bài học. Giúp học sinh
thay đổi tƣ duy học, và thái độ học tập cởi mở hơn, u thích bộ mơn hóa học hơn.
I.3. Đối tƣợng nghiên cứu
- Đối tƣợng dạy học là học sinh.
- Lớp thực hiện: 11A10 Trƣờng THPT Hậu Lộc IV năm học 2018-2019
I.4. Phƣơng pháp nghiên cứu
I.4.1. Phƣơng pháp thu thập thông tin
Phƣơng pháp này thu thập thông tin từ rất nhiều nguồn.
-Thứ nhất, thu thập thông tin kiến thức từ các giáo viên bộ mơn có liên quan đến
nội dung bài “Cacbon”

download by :

3


-Thứ hai, thu thập thơng tin góp ý từ các đồng nghiệp để xây dựng các hoạt động
dạy học sao cho phù hợp và hay nhất.
-Thứ ba, thu thập thông tin kiến thức từ các nguồn tài liệu: Sách giáo khoa, tài liệu
tích hợp- liên mơn….
I.4.2. Phƣơng pháp điều tra phỏng vấn học sinh tại 2 lớp 11A10,11A9

- Chọn mẫu điều tra: học sinh tại 2 lớp 11A10,11A9
- Số lƣợng mẫu điều tra: Số phiếu phát ra là 82 phiếu theo phƣơng pháp ngẫu nhiên
theo nhóm đối tƣợng học sinh ( 82 học sinh lớp 11A10,11A9)
Phƣơng pháp đánh giá theo thang “Khơng thích”, “ Bình thƣơng”, “Thích”, “Rất
thích”
I.4.3. Phƣơng pháp tổng hợp và phân tích tài liệu
Đối với mục tiêu nghiên cứu các vấn đề có tính lý luận: Phƣơng pháp tổng
hợp đƣợc sử dụng để lựa chọn lý thuyết thích hợp về vấn đề nghiên cứu. Các cơ sở
lý thuyết đƣợc tập hợp, lựa chọn từ các tài liệu, và các kết quả nghiên cứu đã đƣợc
công bố liên quan đến chất lƣợng bài dạy.
Đối với mục tiêu phân tích, đánh giá chất lƣợng bài dạy và hứng thú học
tập của học sinh: phƣơng pháp phân tích, quan sát, và phân tích tổng hợp đƣợc sử
dụng để phân tích các hứng thú học tập của học sinh, nhƣ: “Không thích”, “Thích”,
“Rất thích”. Trong đó phƣơng pháp quan sát đƣợc sử dụng để ghi nhận các hành
vi, thái độ, sự hăng say học tập của học sinh.
Nhƣ vậy, sau khi tổng hợp xem có bao nhiêu học sinh “Khơng thích”, “ Bình
thƣờng”, “Thích”, “Rất thích”, tổng hợp, phân loại điểm ở phiếu học tập thì sẽ
phân tích, so sánh thái độ học tập và đi đến kết luận sự lĩnh hội kiến thức ở hai lớp
11A10,11A9.
II.Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
II.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Kính thƣa các đồng chí và các đồng nghiệp, giáo viên nhƣ một ngƣời mang sứ
mệnh truyền thụ kiến thức từ trong sách vở, từ thực tế đời sống cho học sinh, giúp
học sinh có thể hiểu và áp dụng vào trong chính cuộc sống của mình.
Sau mỗi một bài dạy, là một kinh nghiệm đƣợc rút ra, tất cả làm giàu
thêm phƣơng pháp truyền thụ cho lớp lớp học sinh từ thế hệ này đến các thế hệ
khác. Đối với bài “Cacbon” sách giáo khoa 11 – chƣơng trình chuẩn là một ví dụ
rất điển hình. Là một bài mà nội dung có liên quan rất nhiều đến các mơn khác,
nhƣ: Sinh học, địa lí, và cả lịch sử nữa. Vậy, nhằm liên kết các kiến thức khoa học
của các môn học trên trong bài dạy “Cacbon” theo định hƣớng tích hợp liên mơn

(Hóa học - Sinh học - Địa lý – Lịch sử ) sẽ giảm bớt sự trùng lặp nội dung của các
môn học; tạo điều kiện cho học sinh vận dụng, trải nghiệm hiểu rõ hơn ý nghĩa
thực tiễn của các kiến thức hóa học và sinh học.
II.2. Thực trạng vấn đề trƣớc khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
II.2.1. Thực trạng chung
Kính thƣa các đồng chí, đồng nghiệp đối với bộ mơn hóa học có một thực
trạng chung đó là: Các bài dạy thƣờng theo một mơ tt chung: “ Từ vị, trí đến cấu

download by :

4


tạo, rồi tính chất vật lí, sang tính chất hóa học, và cuối cùng là trạng thái tự nhiên,
điều chế”. Nói tóm lại là rất dễ dạy đối với giáo viên, nhƣng lại rất nhàm chán đối
với học sinh. Mà mơn hóa học thƣờng liên quan đến sinh học, địa lí, có khi là cả
lịch sử. Bài “Cacbon” là một ví dụ cho thực trạng này.
II.2.2. Thực trạng đối với giáo viên
Đối với giáo viên, thực trạng lớn nhất là dạy một bài cho rất nhiều đối tƣợng
học sinh, mà đặc biệt là học sinh có đầu vào rất thấp. Ở cấp 2 mơn hóa dƣờng nhƣ
bị lãng qn, nên thật sự rất khó khăn cho giáo viên dạy. Chính vì vậy mà cƣờng
độ làm việc, nghiên cứu, tìm tịi các phƣơng pháp đổi mới trong giảng dạy đối với
giáo viên tăng lên bao giờ hết. Bởi nếu cứ truyền thụ bài dạy theo lối mịn cũ thì
học sinh cực kì nhàm chán.
Mặt khác, khi bài dạy mơn của mình lại liên quan đến nội dung của mơn học
khác, thì hai giáo viên lại phải trao đổi sao cho thống nhất nội dung kiến thức, để
truyền đạt cho học sinh. Và thực tế bài: “Cacbon” lại liên quan nhiều đến mơn
Sinh học, Địa lí và Lịch sử. Nên bản thân tôi phải trao đổi với cả ba giáo viên bộ
môn Sinh học, Địa lí và Lịch sử sao cho học sinh lĩnh hội kiến thức một cách sâu
sắc nhất và phải hứng thú nhất. Nên cần phải tích hợp liên mơn với Sinh học, địa lí

và cả lịch sử để cho các em tiếp thu kiến thức tốt nhất về Caccbon.
II.2.3. Thực trạng đối với học sinh
Đối với học sinh hiện nay ở cấp 2, mơn hóa học dƣờng nhƣ rất xa lạ với các
em. Đây thực sự là khó khăn lớn nhất đối với học sinh. Vì lên cấp 3 các em phải
học mơn hóc học- nội dung kiến thức nối tiếp của cấp 2 mà các em đã học. Nhƣng
thực chất các em khơng có khái niệm mơn hóa trong đầu. Khó khăn thứ hai là đầu
vào của các em rất thấp. Nên việc tiếp cận kiến thức của các em không hề đơn
giản.
Từ những thực trạng vừa nêu ở trên, tất cả dẫn đến một hiệu quả khơng
mong muốn của một ngƣời dạy học: học sinh thì uể oải, nhàm chán cịn giáo viên
thì rất buồn khi thấy thái độ khơng ủng hộ của ngƣời học.
Chính vì vậy mà để thay đổi tƣ duy của ngƣời dạy và cách học của ngƣời
học, ngƣời giáo viên phải đổi mới phƣơng pháp dạy học,giúp học sinh học tập
nghiêm túc đạt hiệu quả cao. Và ”Một hướng tiếp cận mới khi sử dụng kiến thức
liên mơn hóa – sinh vào bài dạy “Cacbon” Sách giáo khoa 11- chương trình
chuẩn” là một sáng kiến kinh nghiệm có thể giúp ngƣời dạy và ngƣời học đổi mới
cách nghiên cứu và lĩnh hội kiến thức.
II.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
II.3.1.Bản thân phải nghiên cứu thật kĩ lƣỡng bài:
Nghiên cứu bài kĩ thì mới tìm đƣợc phƣơng pháp hay để truyền đạt cho học sinh.
Kết hợp tham khảo nhiều tài liệu, nhƣ: Sách giáo viên, Tài liệu chuẩn kĩ năng, kiến
thức, Tài liệu tập huấn giáo viên về các phƣơng pháp dạy học tích cực, Tài liệu về
đổi mới sinh hoạt chuyên môn theo nghiên cứu bài học. Tài liệu về tích hợp liên
mơn. Giáo viên phải nghiền ngẫm nội dung kiến thức bài dạy một cách nhuần
nhuyễn. Và tự sắp xếp trong đầu từng hoạt động khi lên lớp mà không cần phụ

download by :

5

thuộc giáo án. Phân bố thời gian cho từng hoạt động một cách hợp lí để bài dạy
hồn hảo nhất.
II.3.2.Trao đổi với tổ, nhóm chun mơn:
Trao đổi với tổ,nhóm chun mơn để tìm ra giáo án hay nhất để truyền đạt cho
học sinh. Đồng nghiệp trong tổ, nhóm chun mơn sẽ góp ý để bài dạy đƣợc hồn
thiện hơn, hiệu quả cao hơn.
II.3.3. Trao đổi với các giáo viên bộ môn liên quan đến nội dung môn học:
Việc làm này rất quan trọng, thứ nhất là thống nhất đƣợc nội dung tiết dạy, thứ
hai là sắp xếp hài hòa các hoạt động lên lớp. Có nhƣ vậy thì tiết học mới thành
công, học sinh sẽ hứng thú hơn, lĩnh hội đƣợc nhiều kiến thức hơn.
II. 3.4. Chuẩn bị của giáo viên
HỒ SƠ DẠY HỌC DỰ THI CỦA GIÁO VIÊN
I. TÊN CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP:
“Cacbon và tầm quan trọng của cacbon trong đời sống”
(Bài 15: Cacbon – Hóa học 11 – chương trình chuẩn)
Bài mở đầu của chƣơng III, trong chƣơng trình Hóa học 11 có bài 15: Cacbon.
Đây là những kiến thức cơ sở quan trọng giúp học sinh hiểu đƣợc các kiến thức cơ
bản về đặc điểm, tính chất và ứng dụng của ngun tố Cacbon; Trong chƣơng trình
mơn Sinh học 10, khi học chƣơng: Thành phần hóa học của tế bào, Cacbon có vai
trị cực kì quan trọng tạo nên sự đa dạng của vật chất hữu cơ. Bởi vì Cacbon là
thành phần chính của tất cả các chất hữu cơ. Mọi chất hữu cơ đều chứa cacbon
trong thành phần của nó. Các hợp chất của Cacbon tạo ra nền tảng cho mọi loại
hình sự sống trên Trái Đất và chu trình cacbon - nitơ dự trữ và tái cung cấp một số
năng lƣợng đƣợc sản sinh từ Mặt Trời và các ngơi sao.
Vì vậy cùng với việc sử dụng kiến thức hóa học của mơn Hóa 11 với sử
dụng kiến thức của môn Sinh 10, theo định hƣớng liên mơn, chúng tơi đề nghị tích
hợp nội dung của bài Cacbon với một số kiến thức Sinh học liên quan. Ngồi ra
trong chủ đề cịn có sử dụng kiến thức tích hợp của các mơn Địa lý, Lịch sử, giáo
dục bảo vệ môi trƣờng…. nhằm liên kết các kiến thức khoa học mà học sinh lĩnh

hội đƣợc với đời sống, lao động sản xuất.
Việc thực hiện bài giảng: “Cacbon và tầm quan trọng của cacbon trong đời
sống” trong mơn Hóa học theo định hƣớng tích hợp liên mơn (Hóa học - Sinh học Địa lý – Lịch sử - GDBVMT) sẽ giảm bớt sự trùng lặp nội dung của các môn học;
tạo điều kiện cho học sinh vận dụng, trải nghiệm hiểu rõ hơn ý nghĩa thực tiễn của
các kiến thức hóa học và sinh học.
II. MỤC TIÊU DẠY HỌC
*Nội dung các mơn học đƣợc tích hợp trong bài học: Trong giáo án dạy
học này, giáo viên mô tả lại kiến thức, kĩ năng, thái độ của một số môn học liên
quan đến kiến thức về “Cacbon và tầm quan trọng của cacbon trong đời sống”:
+ Mơn Hóa học: Vận dụng kiến thức của bài: Cacbon (Hóa học 11 cơ bản):
nắm đƣợc kiến thức về Vị trí của cabon trong bảng tuần hồn, các dạng thù hình,

download by :

6


tính chất vật lí, tính chất hóa học, ứng dụng, trạng thái tự nhiên và cách sản xuất
cacbon.
+ Môn Sinh học: Vận dụng kiến thức Chƣơng II: Thành phần hóa học của tế
bào (sinh học 10 cơ bản): cấu tạo các hợp chất hữu cơ quan trong của tế bào:
Cacbohidrat, lipit, prơtêin, axit nucleeic, ATP… để thấy đƣợc vai trị quan trọng
của Cacbon đối với sự sống.
+ Giáo dục sức khỏe, bảo vệ môi trƣờng, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên:
Có ý thức bảo vệ mơi trƣờng và xử lí tình huống liên quan đến bảo vệ mơi trƣờng
và sức khỏe con ngƣời.
+ Mơn Địa lí: bản đồ địa hình vùng Quảng Ninh,Thanh Hóa, Nghệ An, (Địa
lí 12: Địa lí địa phƣơng) xác định đƣợc vị trí phân bố của một số mỏ than và các
khoáng vật nhƣ Canxit, Magiezit, Đôlômit ở Việt Nam, giáo dục ý thức bảo vệ
nguồn tài nguyên thiên nhiên của đất nƣớc.

+ Môn Lịch sử: qua một số sự kiện lịch sử nhƣ: Bộ đội Việt Nam chế tạo
thành công bom Ba Càng, thuốc nổ đen ( Thuốc nổ có khói) trong chiến tranh du
kích kháng chiến chống Pháp cứu nƣớc.
*Vận dụng các kiến thức tích hợp liên mơn trên trong bài học nhằm
mục tiêu:
1. Kiến thức
Học sinh sẽ tìm hiểu ba nội dung chính:
- Vị trí và cấu hình electron ngun tử cacbon.
- Tính chất vật lí, ứng dụng, trạng thái tự nhiên, sản xuất. Liên hệ
thực tế: Vai trò và tầm quan trọng của cacbon trong đời sống.
- Tính chất hóa học của cacbon.
2. Kỹ năng
+ Làm việc theo nhóm: hình thành kĩ năng hoạt động nhóm, quan sát, liên hệ
thực tế, phân biệt đƣợc các dạng thù hình của cacbon.
+ Vận dụng lí thuyết vào thực tiễn: Giải thích đƣợc một số hiện tƣợng thực
tế nhƣ: dùng mũi dao kim cƣơng cắt kính, ngộ độc khói than….
+ Học tập tích cực và chủ đạo.
+ Có kĩ năng xử lý và phân tích thông tin, vận dụng linh hoạt các kiến thức
đã học để giải quyết các vấn đề.
+ Phát triển kỹ năng giao tiếp.
3. Thái độ
- Hứng thú trong quá trình thực hiện bài học.
- Độc lập, tự giác, tự chịu trách nhiệm trƣớc nhóm.
- Nâng cao ý thức bảo vệ mơi trƣờng, phát triển bền vững.
- Tích cực áp dụng những kiến thức đã học vào thực tế.
- Hoạt động nhóm tích cực hiệu quả cao

download by :

7

4. Các năng lực hƣớng tới
- Năng lực giải quyết vấn đề: Học sinh cần có năng lực vận dụng những
kiến thức liên mơn: Sinh học, Hố học, Địa lí, Lịch sử, …. để giải quyết các vấn
đề bài học đặt ra.
- Năng lực tự học và làm việc nhóm.
- Năng lực giao tiếp.
- Năng lực sử dụng công nghệ thông tin.
- Năng lực sáng tạo.
III. ĐỐI TƢỢNG DẠY HỌC
- Đối tƣợng dạy học là học sinh.
- Lớp thực hiện: 11A10 Trƣờng THPT Hậu Lộc IV
IV. Ý NGHĨA CỦA BÀI HỌC
Qua thực tế q trình dạy học tơi thấy rằng việc kết hợp kiến thức liên môn
học vào để giải quyết một vấn đề nào đó trong một mơn học là việc làm hết sức
cần thiết. Qua việc thực hiện chủ đề giúp giáo viên bộ môn không chỉ nắm chắc
kiến thức bộ mơn mình dạy mà cịn khơng ngừng trau dồi kiến thức các môn học
khác để tổ chức, hƣớng dẫn các em giải quyết các tình huống, vấn đề đặt ra trong
mơn học nhanh chóng và hiệu quả. Tích hợp trong giảng dạy sẽ giúp học sinh phát
huy khả năng tƣ duy tích cực, sáng tạo và độc lập.
Việc kết hợp các kiến thức liên môn nhƣ Sinh học, Địa lí, Lịch sử vào mơn
Hóa học rất quan trọng, giúp cho bài học bao quát, đầy đủ ý hơn. Nhƣ vậy, qua chủ
đề này học sinh không chỉ nắm đƣợc nội dung bài học về Cacbon mà còn thấy
đƣợc vai trò quan trọng của Cacbon trong đời sống, giải thích đƣợc các hiện tƣợng,
các ứng dụng của Cacbon trong thực tiễn từ đó nêu đƣợc những biện pháp thích
hợp nhằm bảo vệ mơi trƣờng và bảo vệ sức khỏe của cộng đồng.
Mặt khác, việc thực hiện chủ đề tích hợp liên mơn này tạo điều kiện gắn kết
kiến thức, kĩ năng, thái độ các môn học với nhau, với thực tiễn đời sống xã hội làm
cho học sinh u thích mơn học hơn và u cuộc sống. Biết vận dụng các kiến thức

để giải quyết các vấn đề xảy ra trong thực tế, từ đó tự xây dựng ý thức và hành
động cho chính bản thân.
V. THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU
1. Chuẩn bị của giáo viên
*Tài liệu và các nguồn cung cấp thông tin:
- SGK và SGV Hóa học 11 hiện hành - NXB GD; SGK Sinh học 10 hiện
hành, Địa lý 12 hiện hành.
- Hệ thống câu hỏi vào phiếu học tập, máy tính, máy chiếu, bảng phụ.
- Tham khảo tài liệu từ một số trang Wed các tƣ liệu về Cacbon và tầm
quan trọng của Cacbon trong đời sống.

download by :

8


*Thiết bị:
- Máy tính nối mạng; Máy chiếu
- Tranh ảnh về các dạng thù hình của Cacbon: kim cƣơng, than chì, bản đồ
địa hình vùng Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An.
- Sơ đồ tƣ duy: bài Cacbon

2. Chuẩn bị của học sinh
- Hoàn thành các phiếu học tập mà giáo viên giao:
* Phiếu học tập 1: (trên lớp)
So sánh điểm khác nhau giữa 2 dạng thù hình của Cacbon thơng qua
bảng sau :
Đặc điểm

Kim cƣơng

Than chì

Cấu trúc
Tính chất vật lí:
- Màu sắc
-Tính dẫn điện, dẫn nhiệt
- Độ cứng

download by :

9


* Phiếu học tập số 2 (ở nhà):
1 - Tìm hiểu, kể tên các khoáng vật chứa cacbon mà em biết, nêu cơng thức
hóa học của các khống vật đó.
2 - Thu thập các thông tin về mỏ than antraxit ở Quảng Ninh, mỏ than
nhỏ hơn ở Thanh Hóa và Nghệ An, từ đó đề xuất các biện pháp khai thác và sử
dụng tài ngun khống sản hợp lí ở Việt Nam, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
* Phiếu học tập 3: (trên lớp)
PHIẾU HỌC TẬP 3: Tính chất hóa học của Cacbon
Họ tên:……………………………..Nhóm:……………Lớp:11A10
Hãy hồn thành các phƣơng trình hóa học , xác định sự thay đổi số oxi
hóa của C và đọc tên sản phẩm tạo thành trong các phản ứng sau đây:
t
1. C + O2 
……………………………………………………………
o

t
2. C+ H2SO4(đ) 
………………………………………………………
o

t
3. C + CuO 
…………………………………………………………..
o

t
4. C + H2 
…………………………………………………………
o

t
5. C + Al 
……………………………………………………………
o

VI. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VÀ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
PHÂN CƠNG
TT

NỘI DUNG

THỰC HIỆN

1

Phần I: Vị trí, cấu hình electron nguyên
tử của Cacbon

Nguyễn Thị Lý

2

Phần II: Tính chất vật lí, ứng dụng,
trạng thái tự nhiên, sản xuất.
* Liên hệ thực tế: Vai trò và ứng dụng
của cacbon trong đời sống.

Nguyễn Thị Lý
Trần Thị Nhung

3
III. Tính chất hóa học và liên hệ thực tế

Nguyễn Thị Lý

download by :

10


II. 3.5. Các biện pháp tổ chức thực hiện.
II.3.5.1. Giáo án lên lớp
Hoạt động 1: Vào bài
Phƣơng pháp: Nêu vấn đề
Thời gian: 2 phút

Thƣa tất cả các em, chúng ta thƣờng nghe trên các thông tin đại chúng về
một vấn đề mà tồn cầu đang rất quan tâm đó là việc trái đất của chúng ta đang
nóng dần lên. Và một trong những ngun nhân đó chính là hiệu ứng nhà kính.

Hiệu ứng nhà kính: CO2 trong khí quyển giống nhƣ một tầng kính dày
bao phủ Trái đất, làm cho Trái đất khơng khác gì một nhà kính lớn. Hiệu ứng nhà
kính là hiệu ứng làm cho khơng khí của Trái đất nóng lên do bức xạ sóng ngắn của
Mặt trời có thể xun qua tầng khí quyển chiếu xuống mặt đất; mặt đất hấp thu
nóng lên lại bức xạ sóng dài vào khí quyển để CO2 hấp thu làm cho khơng khí
nóng lên.
Vậy các em có biết hiện tƣợng này liên quan đến ngun tố hóa học
nào khơng? Đó chính là ngun tố Cacbon. Ngun tố Cacbon có những
tính chất gì? Có ứng dụng và tầm quan trọng nhƣ thế nào? Bài học này cơ
và các em sẽ tìm hiểu và giải quyết các vấn đề trên.
Bài học có 3 nội dung chính:
- Phần I: Vị trí và cấu hình electron ngun tử
- Phần II: Ghép chung: Tính chất vật lí, ứng dụng, trạng thái tự nhiên
và sản xuất.
- Phần III: Tính chất hóa học
Để giúp các em liên hệ kiến thức bài học - thực tế một cách logic, dễ
nhớ thì ở mỗi nội dung cơ sẽ đan xen giữa phần kiến thức cơ bản của bài

download by :

11


học và những câu hỏi liên hệ thực tế liên mơn với mơn Địa lí, Lịch sử và
Sinh Học, đồng thời giúp các em sử dụng những kiến thức thu thập đƣợc
của mình qua bài học để giả quyết những vấn đề thực tế liên quan giúp

ích cho bản thân, gia đình và xã hội.
Hoạt động 2: Vị trí, cấu hình electron nguyên tử
Phƣơng pháp: Nêu vấn đề, vấn đáp
Thời gian: 3 phút
Nội dung
Hoạt động của GV-HS
Nội dung chính
tích hợp
GV: yêu cầu HS nêu vị trí và cấu I. Vị trí và cấu hình
hình electron ngun tử của electron ngun tử
ngun tố C?
-Vị trí: STT6, Chu kì 2,
HS: nghiên cứu SGK lên bảng nhóm IVA
trình bày
- Cấu hình e:1s 2 2s 2 2p 2
GV: nhận xét, kết luận về các số - Số oxi hóa: -4,0,+2,+4
oxi hóa của C?
HS: trả lời
GV: nhận xét, kết luận
Hoạt động 3: Tính chất vật lí,
trạng thái tự nhiên, ứng dụng, sản xuất.
Phƣơng pháp: Hoạt động nhóm, nêu vấn đề, tích hợp liên mơn
Thời gian: 20 phút
Nội dung
Hoạt động của GV-HS
Nội dung chính
tích hợp
GV : yêu cầu HS hoạt II. Tính chất vật lí, trạng
động theo nhóm nhỏ (4 thái tự nhiên, ứng dụng,
em) hãy nghiên cứu kĩ sản xuất

mục II.1 SGK và quan
sát 2 mẫu than chì và 1.Tính chất vật lí và liên
kim cƣơng: So sánh điểm hệ thực tế qua lịch sử
khác nhau giữa 2 dạng chiến tranh chống Mĩ của
thù hình của cacbon nhân dân ta
thông qua bảng sau PHT
số 1 ?
HS : thảo luận theo nhóm
hồn thành PHT số 1, cử đại
diện lên bảng trả lời.
HS nhóm khác nhận xét, bổ
sung.
GV : nhận xét, kết luận.
Kim cƣơng

download by :

12


Than chì
(Đáp án PHT số 1)
Đáp án PHT số 1:
Sau khi quan sát kim cƣơng và than chì, chúng ta thấy rằng 2 dạng thù
hình này có sự khác nhau cơ bản:

*Ứng dụng thực tế : Giáo viên biếu diễn màn cắt kính cho học sinh
xem. Giáo viên cho học sinh lên làm thử và nhận xét đặc điểm cấu
tạo tinh thể của kim cương với ứng dụng của nó.

download by :

13


*Giáo viên
tích
hợp
kiến thức
về Lịch sử:
(3 phút)

GV nêu vấn đề : Trở về
với lịch sử: Ðánh bom ba
càng phải là những chiến sĩ
mƣu trí, quả cảm, sẵn sàng hy
sinh để hồn thành nhiệm vụ.
Nhƣng với phƣơng châm diệt
đƣợc xe cơ giới địch, mà
ngƣời chiến sĩ sẽ hy sinh sau
khi bom nổ vì bị sức ép và
hơi nóng táp vào ngƣời.
Trong trận Hà Nội 1946,
chừng 10 tổ cảm tử quân
đƣợc thành lập, với tổng cộng
chừng 100 đội viên. Họ đƣợc
gọi là quyết tử quân, khác với
đa số chiến sĩ tham gia chỉ
đƣợc gọi là Vệ quốc
quân hoặc tự vệ Hà Nội. Họ

thƣờng mặc áo trấn thủ, đeo
khăn đỏ, cầm bom ba càng,
có khi đƣợc tổ chức truy điệu
sống trƣớc khi xung trận.
Đƣợc chọn vào đội cảm tử
quân là niềm vinh dự với họ
khi đó, và họ cũng là sự động
viên tinh thần lớn cho quân
dân trƣớc sức mạnh quân sự
của Pháp.
Câu hỏi: Em có suy nghĩ gì
về tội ác của thực dân Pháp.
Và hãy phát biểu lòng yêu
nước của các cảm tử quân
đã hi sinh thân mình vì tự do
dân tộc?

Hình ảnh: Bộ đội Việt Nam
sử dụng bom Ba Càng trong
chiến tranh

Và đây là hình ảnh:
Tƣợng Cảm tử quân của
bộ đội Việt Nam Cầm bom
Ba càng trong bảo tàng
quân sự

HS Trả lời:
- Học sinh phát biểu đƣợc suy
nghĩ của bản thân, lên án tội ác

của thực dân Pháp đã sang xâm
lƣợc Việt Nam.
Qua đó các em sẽ thấy đƣợc
long dung cảm, bất khuất , kiên
cƣờng của bộ đội Việt Nam
quên thân mình vì tự do của
dân tộc
- Thành phần chính trong
bom bom Ba càng là:
- Các em có biết thành phần 75%KNO 3 , 10%S, 15%C.
chính trong bom Ba càng là
- Bom ba càng đƣợc thiết kế
gì?
với kíp kích nổ bằng va chạm,
về ngun tắc nó là đầu đạn
- Giải thích q trình gây nổ

download by :

14


lõm. Bom có dạng hình phễu,
miệng phễu có đƣờng kính
22 cm, nhồi bằng thuốc nổ
hoặc thuốc bom (7–10 kg), có
vành gang gắn ba càng sắt
dài12 cm/càng; đáy phễu là bộ
phận gây nổ, gồm: hạt nổ, kim
hỏa và chốt hãm an tồn.

Khoảng lõm ở đáy hình cơn
khi nổ sẽ khiến cho sức nổ
hƣớng vào lớp thép xe tăng.
Gv: yêu cầu HS nghiên 2.Trạng thái tự nhiên và
cứu kĩ mục V- SGK và liên hệ trong địa lí và sinh
quan sát các hình ảnh, cho học
biết trạng thái tự nhiên
của Cacbon ?
HS : trả lời
GV : kết luận
của bom Ba Càng?

*Giáo viên GV nêu câu hỏi:
tích
hợp Em hãy cho biết ở nước
kiến thức các mỏ than được phân

HS: Qua chuẩn bị phiếu
học tập số 2 (ở nhà) thu thập

download by :

15


về Địa lí:
(2 phút)

bố chủ yếu ở đâu?
GV: Qua tìm hiểu thu thập

thông tin em hãy cho biết
các mỏ than trên đang được
con người khai thác như thế
nào?
- Cần làm gì để bảo vệ khai
thác và sử dụng tài ngun
khống sản trên một cách
hợp lí ?
HS: Thảo luận, trả lời.
GV: nhận xét, kết luận . Giới
thiệu qua về mỏ than antraxit
ở Quảng Ninh- mỏ than
khổng lồ của Việt Nam?

các thông tin về mỏ than
antraxit ở Quảng Ninh, một vài
mỏ than nhỏ ở Thanh Hóa và
Nghệ An

Giáo viên giới thiệu thêm: Bên cạnh các mỏ than lớn, nước ta cịn
có nhiều hang động tuyệt vời với các lớp thạch nhũ đẹp – được thế
giới công nhận là di sản thiên nhiên, như: Động Phong Nha - Kẻ
Bàng ở Quảng Bình, Động ở Hạ Long….Và tiềm năng to lớn hơn nữa
đó chính là dầu khí, nguồn nhiên liệu khổng lồ cho Việt Nam.
*Giáo viên GV: Dựa vào kiến thức *Vai trò của Cacbon
tích
hợp Sinh học 10 đã học về các trong tế bào sống:
kiến thức thành phần cấu tạo tế bào, - Cacbon là thành phần chính
Sinh học: em hãy cho biết: Cacbon của tất cả các chất hữu cơ. Mọi

download by :

16


Vai trị và
ứng dụng
của
Cacbon
trong đời
sống
– Liên hệ
thực tế.
(5-6phút)

có vai trị tham gia cấu
tạo những hợp chất hữu
cơ nào trong tế bào sống?
HS: Dựa vào kiến thức đã
học, thảo luận trả lời câu
hỏi.
GV: Vì sao nói: Cacbon có
vai trị quan trọng tạo nên sự
đa dạng của vật chất hữu
cơ?
HS: thảo luận trả lời
GV : nhận xét, bổ sung,
kết luận.
GV Khẳng định thêm vai
trò sinh học của Cacbon :

- Cacbon rất cần cho người
và động vật: Chiếm 18,6%
trọng lƣợng cơ thể, Cacbon
đƣợc tìm thấy trong mọi phân
tử hữu cơ. Cacbon đƣợc biết
đến nhƣ là nguyên tố có thể
tạo ra cỡ 10 triệu loại hợp
chất khác nhau, chiếm phần
lớn trong các hợp chất hóa
học.
Thực
phẩm
chứa
cacbohydrat có tác dụng kích
thích tăng tiết serotonin và
giải phóng chậm cacbon phức
hợp, giúp bình tĩnh và ở trạng
thái vui vẻ hơn. Với chế độ
ăn ít hydrat-cacbon sẽ làm độ
nhạy của các giác quan kém
đi.

chất hữu cơ đều chứa cacbon
trong thành phần của nó, nhƣ:
+ Cacbon là thành phần quan
trọng trong đơn vị cấu trúc của
vật chất mang thông tin di
truyền (a.nucelic).
+ Cacbon là thành phần không
thể thiếu trong các hợp chất

hữu cơ của cơ thể sống.
+ Cacbon dioxide (CO2) là một
thành phần thiết yếu của quang
hợp (còn gọi là cacbon đồng
hóa ) tổng hợp các chất hữu cơ.
Do đó, Cacbon là nguyên tố
hóa học đặc biệt quan trọng
trong việc tạo nên sự đa dạng
của các đại phân tử hữu cơ.
Các hợp chất của cacbon tạo ra
nền tảng cho mọi loại hình sự
sống trên Trái Đất và chu trình
cacbon - nitơ dự trữ và tái cung
cấp một số năng lƣợng đƣợc
sản sinh từ Mặt Trời và các
ngôi sao.

Câu hỏi liên hệ thực tế:
1, Vậy chúng ta cần bổ sung nguồn lương thực, thực phẩm nào để cung cấp
đầy đủ Cacbon cho cơ thể?
Trả lời:
Nguồn cung cấp chủ yếu Cacbon cho cơ thể là Carbohydrat. Carbohydrat
bao gồm đƣờng, tinh bột và chất xơ có trong trái cây, ngũ cốc, rau quả và các

download by :

17


sản phẩm từ sữa. Chúng ta nên bổ sung cho cơ thể các thức ăn giàu

Carbohydrat như: gạo cám, yến mạch, kiều mạch, chuối, táo, bưởi, cam, củ
cải đường, khoai lang, .....
2, Tuy nhiên, các loại thức ăn giàu carbohydrat bị gán ghép là tác nhân cho
việc gây ra bệnh béo phì. Điều này đúng hay sai? Chúng ta nên sử dụng
thức ăn chứa carbohydrat như thế nào là hợp lí?
Trả lời:
- Các thức ăn giàu carbohydrat bị gán ghép một cách bất cơng cho việc gây ra
bệnh béo phì. Sự thật là không phải tất cả các thực phẩm giàu carbohydrat đều
“nguy hiểm” khơng có lợi cho sức khỏe. Có một số loại thực phẩm có lợi cho
sức khỏe nhất trên thế giới chứa rất nhiều carbohydrat.
- Tuy nhiên, điều quan trọng nhất chính là điều tiết lƣợng ăn vào, khơng có
loại thực phẩm nào ăn q nhiều lại tốt cả. Cân bằng mới là liệu pháp tối ƣu
cho sức khỏe. Ngoài ra chúng ta cũng nên lƣu ý rằng, carbohydrat tinh chế rất
tai hại, nhưng nguồn thức ăn carbohydrat nguyên chất tự nhiên lại rất lành
mạnh.
3, Trong thực tế đời sống hàng ngày chúng ta cũng thường bắt gặp những
bếp than gia đình như thế này:

Theo em, trong điều kiện nào, than cháy sẽ tạo ra nhiều khí CO gây ngộ
độc khí than chết người? Vì sao? Biện pháp ngăn ngừa?
Trả lời:
- Trong điều kiện phịng kín, thiếu oxi than cháy sẽ tạo ra nhiều khí CO gây ngộ
độc khí than gây các triệu chứng nhƣ: đau đầu, buồn nơn, mỏi mệt và chống
váng, và có thể gây tử vong.
- Vì: Nhƣ các em đã đƣợc học:
+ Các chất hữu cơ bị đốt cháy khơng hồn tồn tạo ra nhiều CO, nhƣ than
đá, giấy, xăng, dầu, khí đốt…
Khi chất hữu cơ đƣợc đốt cháy hồn tồn thì tạo thành CO2 theo phản ứng:
C + O2  CO2
Khi đốt cháy khơng hồn tồn thì tạo ra CO theo phản ứng:

download by :

18


2C + O2 2CO
+ Trong lò than, than đƣợc đốt cháy đỏ tạo ra CO2, CO2 bốc lên gặp than
đang cháy đỏ lại tạo ra CO.
+ CO là chất khí khơng màu, khơng mùi và khơng gây kích ứng nên rất
nguy hiểm vì con ngƣời khơng cảm nhận đƣợc sự hiện diện của CO trong
khơng khí.
+ CO có ái lực với hemoglobin (Hb) trong hồng cầu, nên CO sẽ gắn chặt
với Hb thành COHb do đó máu khơng thể chun chở ôxy đến tế bào, dẫn tới
thƣơng tổn do giảm ôxy trong máu hay tổn thƣơng hệ thần kinh, con ngƣời sẽ
gặp các triệu chứng nhƣ: đau đầu, buồn nôn, mỏi mệt và chống váng cũng
nhƣ có thể gây tử vong.
- Biện pháp ngăn ngừa:
+ Khơng nấu bếp than, lị than trong điều kiện phịng kín, thiếu oxi.
+ Sử dụng khẩu trang, hạn chế tiếp xúc với khói than, đặc biệt đối với trẻ em
và phụ nữ có thai, ngƣời bị bệnh tim, hen suyễn....
*GV có thể giới thiệu thêm: CO còn được sản sinh trong các trường hợp sau:
- Trong công nghiệp gang thép, sắt đƣợc luyện trong các lị cao cùng với than
cốc, đá vơi và một số chất khác. Tỷ lệ CO trong khí lị cao rất lớn, có thể thốt
ra gây ơ nhiễm xung quanh, trong và ngồi nơi làm việc.
- Sản xuất khí đốt từ than đá tạo ra nhiều CO. CO là sản phẩm của quy trình sản
xuất, đƣợc dùng làm nhiên liệu.
- Sản xuất đất đèn làm nguyên liệu tạo ra axetylen (C2H2) cũng sản sinh nhiều
CO theo phản ứng:
6C + 2CaO  CaC2 + 2CO

- Khí thải của các động cơ chứa nhiều CO, động cơ xăng thải ra nhiều CO, động
cơ diesel tạo ra CO ít hơn.
- Các nhà máy nhiệt điện sử dụng nhiên liệu than đá, dầu, khí đốt tạo ra CO
trong quá trình đốt.
- Nổ mìn tạo ra CO cùng nhiều chất độc khác.
- Cháy nhà, cháy các chất hữu cơ… tạo ra nhiều khí độc trong đó có CO.
Trên thế giới mỗi năm có hàng ngàn người bị chết ngạt do hít phải CO,
trong đó chủ yếu là công nhân làm việc trong các điều kiện khắc nghiệt thiếu
khơng khí sạch và có nguy cơ cháy nổ cao như cơng nhân hầm mỏ, lính cứu
hoả kể các nhà du hành vũ trụ, các thợ lặn …
Do tính độc của khí CO nên trong q trình làm việc tại các mơi trƣờng
có nồng độ khí CO vƣợt ngƣỡng cho phép, ngƣời lao động đƣợc trang bị các
phƣơng tiện bảo vệ cơ quan hơ hấp lọc khí CO để phòng ngừa và giảm thiểu
các tai nạn xảy ra liên quan đến sự ngộ độc khí này. Các phƣơng tiện bảo vệ
cơ quan hơ hấp loại này có hộp lọc chứa các chất xúc tác để ơxy hóa khí CO
với độc tính cao thành khí CO2 ít độc hại hơn và có nguy cơ ảnh hƣởng tới sức
khỏe ngƣời lao động thấp hơn khí CO rất nhiều.

download by :

19


*Giáo viên Câu hỏi: Hãy nêu ứng dụng
3. Ứng
Cacbon
tích
hợp của cacbon?
kiến thức HS: nghiên cứu SGK trả lời
Ứng dụng của Kim cƣơng

hóa
học,
cơng nghệ,
và liên hệ
thực tế.
Dao cắt thủy tinh
(2 phút)

dụng

của

Đồ trang sức

Bột mài

Mũi khoan

Ứng dụng của Than chì

download by :

20


4. Sản xuất cacbon:

download by :

21

Nội dung
tích hợp

Hoạt động 4: Tính chất hóa học của Cacbon
Phƣơng pháp: Hoạt động nhóm
Thời gian: 10 phút
Hoạt động của
Nội dung chính
GV-HS
GV phát phiếu III. Tính chất hóa học
Trong các hợp chất, C có SOXH –
học tập số 3 :
4,0,+2,+4  C vừa có tính OXH vừa có
Gv: Tổ chức cho tính khử.
học sinh hoạt động 1. Tính khử
theo nhóm ở phiếu - HS viết PTHH minh hoạ tính khử của C:
học tập số 3: 10 phút + Tác dụng với oxi
0
0
4 2
t
- Thời gian hoạt
C  O2 
C O2 ( H  0 )
0
4
2
động nhóm: 7 phút

t
C

C
O


Sau
đó:
2
C
O
2
- Chọn bài xuất sắc
với hợp chất
để nạp đại diện cho +0 Tác dụng
4
4
6
t
nhóm để nạp: 1 phút C  2H 2 S O4 ( đ ) 
C O 2  2 S O 2 + H2 O
- Trình bày: 2 phút
- HS hồn thiện PTHH:
- u cầu các nhóm
t
2CuO + C 
2Cu + CO2 ( H  0 )
khác nhận xét
- HS liên hệ thực tế, sự hiểu biết của bản thân

Gv: nhận xét, kết trả lời.
luận
2. Tính oxi hố
Gv cho điểm các - HS viết PTHH minh hoạ tính oxi hố của C:
nhóm
+ Tác dụng với H2
0
0
4 1
Gv: nhận xét, bổ
, xt
C  2 H 2 t

 C H4
sung , kết luận vấn
+ Tác dụng với KL
đề
0
0
3 4
o

o

o

o

o

t
3 C  4 Al 
Al 4 C3 (nhôm cacbua)
o

download by :

22


Giáo viên nêu câu hỏi: Bằng các kiến thức thực tế, em hãy nêu hiện trạng sử
dụng tài nguyên thiên nhiên liên quan đến nguyên tố cacbon ở nước ta hiện
nay, và hãy đưa ra giải pháp bảo vệ môi trường và tài nguyên đó?

download by :

23


VII. KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP
*Kiểm tra củng cố bài:
1. HS sử dụng sơ đồ tƣ duy tóm lƣợc những nội dung kiến thức cơ bản
của bài. (2 phút)
Sơ đồ tư duy: bài 15: Cacbon

download by :

24

Yêu cầu: HS sử dụng sơ đồ tư duy cần trình bày được các nội dung sau:
- Tính chất vật lí của cacbon
- Tính chất hóa học của cacbon
- Sản xuất ứng dụng của cacbon
- Vận dụng kiến thức trong cuộc sống.
2. Kiểm tra trắc nghiệm cuối bài.
PHIẾU HỌC TẬP SỐ 4:
BÀI TẬP TRẮC NGHỆM CỦNG CỐ BÀI 15: CACBON (5 phút)
Họ tên:…………………………. Lớp: 11A10
-------------------------------------------------------------------------------------------Thái độ của em đối với tiết học: (đánh dấu X vào lựa chọn của em)
Không thích
Bình thường
Thích
Rất thích
Điểm:
Trả lời các câu hỏi sau: (Khoanh trịn đáp án đúng)
Câu 1: (Vận dụng kiến thức mơn Hóa học)
Cấu hình electron của nguyên tử cacbon:
A. [Ne]3s2
B. [He]2s2 2p2
C. [Ne]3s23p2
D. [Ne]3s23p3
Câu 2: (Vận dụng kiến thức mơn Hóa học)
Các số oxi hố có thể có của cacbon là:
A. –3; +3; +5.
B. –3; +3; +5; 0.
C. +3; +5; 0.
D. –4; 0; +2; +4.
Câu 3: (Vận dụng kiến thức mơn Hóa học)
Nguyên tố nào sau đây góp phần gây nên hiệu ứng nhà kính:

A. Canxi
B. Photpho.
C. Cacbon.
D. Hidro.
Câu 4: (Vận dụng kiến thức mơn Hóa học)
Vị trí của Cacbon trong bảng tuần hồn là:
A. STT 15, chu kì 4, nhóm IVA
B . STT 15, chu kì 3, nhóm VA
C. STT 15, chu kì 4, nhóm VA
D . STT 6, chu kì 2, nhóm IVA
Câu 5: Ở Việt nam, tỉnh nào sau đây có trữ lƣợng than lớn?
A. Thanh Hóa.
B. Quảng Ninh.
C. Hà Tĩnh.
D. Quảng Bình.
Câu 6: (Vận dụng kiến thức mơn Sinh học)
Trong điều kiện nào, than cháy sẽ tạo ra nhiều khí CO gây ngộ độc khí than chết ngƣời?
A. Ngồi trời (có oxi)
B. Khơng ảnh hƣởng gì
C. Ngồi trời và phịng kín
D. Trong phịng kín (thiếu oxi)
Câu 7: (Vận dụng kiến thức mơn Hóa học)
Phƣơng trình nào dƣới đây, cacbon thể hiện tính oxi hóa:
0

0

4 2

0

t
C O2
A. C  O2 
0

o

0

4 1

, xt

 C H4
C. C  2 H 2 t
o

6

4

4

t
C O 2  2 S O 2 + H2 O
B. C  2H 2 S O4 ( đ ) 
o

t

D. 2CuO + C 
2Cu + CO2
o

Câu 8: (Vận dụng kiến thức mơn Hóa học)
Phƣơng trình nào dƣới đây, cacbon thể hiện tính khử:

download by :

25