(SKKN mới NHẤT) SKKN tạo sự yêu thích môn sinh học bằng hình thức tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ sinh học đối với học sinh lớp 10 tại trường THPT yên định 3

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
TRƯỜNG THPT YÊN ĐỊNH 3

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

TẠO SỰ U THÍCH MƠN SINH HỌC BẰNG
HÌNH THỨC TỔ CHỨC SINH HOẠT CÂU LẠC BỘ
SINH HỌC ĐỐI VỚI HỌC SINH LỚP 10 TẠI
TRƯỜNG THPT YÊN ĐỊNH 3

Họ và tên tác giả: Thiều Thị Tâm
Chức vụ: Giáo viên
SKKN thuộc mơn: Sinh học

THANH HỐ NĂM 2019

download by :


MỤC LỤC
1. MỞ ĐẦU…………………………………………………
1.1. Lí do chọn đề tài.........................................................
1.2. Mục đích nghiên cứu..................................................
1.3. Đối tượng nghiên cứu.................................................
1.4. Phương pháp nghiên cứu…………………………...
1.4.1. Phương pháp điều tra học sinh khối 10.................
1.4.2. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu..........
1.4.3. Phương pháp quan sát sư phạm.............................
1.4.4. Phương pháp toán học thống kê.............................
1.4.5. Phương pháp kiểm tra đánh giá.............................
1.5. Những điểm mới của SKKN................................. ....

2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM..........
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm..................
2.2. Thực trạng của vấn đề...............................................
2.2.1. Những thuận lợi và khó khăn..................................
2.2.2. Thực trạng của vấn đề.............................................
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.......
3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ..........................................
3.1. Kết luận………………………………………………
3.2. Kiến nghị......................................................................
TÀI LIỆU THAM KHẢO................................................
....

Trang
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
4
4
4
4
4
5
6

18
18
18
19

1

download by :


1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài.
Theo học thuyết “Trí thơng minh đa chiều”, GS. Howard Gardner - ĐH
Harvard, mỗi đứa trẻ khi sinh ra đều có đủ 8 loại hình thơng minh: ngơn ngữ,
tốn học, thế giới tự nhiên, không gian, âm nhạc, vận động, giao tiếp và nội
tâm. Mỗi học sinh là một cá nhân độc lập với những khả năng riêng biệt. Các
em thể hiện tốt năng lực của mình khi được phát triển trong mơi trường giáo
dục tồn diện về thể chất - trí tuệ - cảm xúc.
Căn cứ vào chỉ thị số: 40/2008/CT-BGDĐT ngày 22/7/2008 về việc
phát động phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 – 2013, nhằm huy động sức
mạnh tổng hợp của các lực lượng trong cũng như ngồi nhà trường, tạo ra mơi
trường giáo dục an tồn, thân thiện, tích cực, hiệu quả phù hợp với điều kiện
của địa phương và nhu cầu của xã hội. nhằm phát huy tính chủ động tích cực
và sáng tạo của học sinh trong học tập và nghiên cứu khoa học. Đối với bộ
môn Sinh học (Đặc biệt là đối với học sinh lớp 10). Việc phát huy khả năng
tìm tịi, khám phá thiên nhiên để từ đó giúp học sinh khám phá ra được những
kiến thức mới mà bản thân chưa được biết. Tạo cho học sinh môi trường để tự
bản thân hoạt động, kết hợp với các bạn bè thơng qua các hoạt động sinh hoạt
nhóm, câu lạc bộ. Để giúp học sinh thực hiện được điều đó giáo viên cần có

sự hỗ trợ, hướng dẫn và tạo ra môi trường sinh hoạt cho các em.
Thực tế, qua 15 năm tham gia giảng dạy trong nhà trường tôi thấy phần
lớn học sinh không đam mê khám phá thiên nhiên, chưa có sự đam mê với bộ
mơn Sinh học. Các em học chủ yếu là vì yêu cầu bắt buộc mơn học trong
chương trình giáo giục phổ thơng mà chưa có sự chủ động, chưa có sự thích
thú với mơn học.
Ngun nhân dẫn đến tình trạng trên đó là kiến thức mơn sinh học có
nhiều nội dung khó, khơ khan. Số lượng các ngành, các trường Đại học tuyển
sinh cịn ít và điểm đầu vào có nhiều ngành cao. Hơn nữa các em cịn thiếu
mơi trường, địa điểm và điều kiện để được tìm hiểu và khám phá về Sinh học.
Các phòng thực hành trong nhà trường còn hạn chế, thời gian hướng dẫn của
giáo viên chưa nhiều. Chưa có nhiều điều kiện để khám phá thực tế.
Để khắc phục hạn chế trên, hướng đến tạo sự yêu thích hơn cho học
sinh đối với bộ môn tôi chọn hướng nghiên cứu “Tạo sự u thích mơn Sinh
học bằng hình thức tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ Sinh học đối với học sinh
lớp 10 tại trường THPT Yên Định 3”
1.2. Mục đích nghiên cứu
- Tạo ra một” khơng gian sinh học” khơng có áp lực thi cử mà các em
được tự do bày tỏ những suy nghĩ, những ước mơ, hồi bão của mình, những
thắc mắc của bản thân, được cùng nhau trau dồi để tìm tịi tri thức mới. Quan

2

download by :


trọng là các em được học mà chơi, chơi mà học từ đó thêm n thích bộ mơn
và học tốt mơn sinh học
- Phát huy được khả năng tìm tịi, khám phá thiên nhiên để từ đó giúp
học sinh khám phá ra được những kiến thức mới mà bản thân chưa được biết.

- Xây dựng và rèn luyện phương pháp học tập mới, phát huy tính chủ
động, sáng tạo của học sinh
- Phát hiện những học sinh có năng khiếu mơn sinh học để bồi dưỡng
chuẩn bị cho kì thi học sinh giỏi cấp trường , cấp Tỉnh, bước đầu tạo lập thói
quen hình thành kiến thức mới và học cách làm việc khoa học
- Vận dụng kiến thức sinh học vào thực tiễn cuộc sống để kiến thức trở
nên gần gũi, hữu ích đồng thời tuyên truyền các hoạt động: bảo vệ thiên
nhiên, bảo vệ mơi trường, phịng chống các bệnh truyền nhiễm để các em có
thể áp dụng vào đời sống thực tiễn của bản thân
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
Học sinh khối 10 trường THPT Yên Định 3 có 168/306 em học sinh tham gia
câu lạc bộ mơn sinh học năm học 2018 – 2019
168 em học sinh tham gia câu lạc bộ sinh học
Thời gian nghiên cứu: cuối hè năm học 2018-2019.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
Để tạo sự u thích mơn Sinh học bằng hình thức tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ
Sinh học
1.4.1. Phương pháp điều tra học sinh khối 10.
Tôi thực hiện 1 số bài kiểm tra tìm hiểu mức độ nắm kiến thức của học
sinh đối với bộ mơn sinh học. Ngồi ra tơi còn sử dụng phiếu khảo sát để điều
tra nguyện vọng của học sinh trong việc học tập môn Sinh học và ý kiến của
các em trong việc thành lập câu lạc bộ sinh học
1.4.2. Phương pháp phân tích và tổng hợp tài liệu
Để có cơ sở nghiên cứu, tơi đã tìm tịi các tài liệu trong các giáo trình,
chun đề, giáo án, sách giáo viên, mạng internet... và các tài liệu khác có
lien quan đến vấn đề nghiên cứu này.
1.4.3. Phương pháp quan sát sư phạm
Trong quá trình giảng dạy, tôi luôn đặt câu hỏi để học sinh trả lời để
đánh giá được mức độ lĩnh hội kiến thức của học sinh cũng như thái độ học
tập và sự yêu thích mơn học, từ đó tìm ra những phuơng pháp nhằm nâng cao

chất lượng bộ môn sinh học
1.4.4. Phương pháp toán học thống kê
Để xử lý các số liệu mà tơi thu thập được trong q trình nghiên cứu tơi
đã sử dụng toán xác suất thống kê một cách khoa học và chính xác
1.4.5. Phương pháp kiểm tra đánh giá.
Để biết được kết quả của các em học sinh trước và sau khi áp dụng sinh hoạt
câu lạc bộ sinh học, tôi đã tiến hành đánh giá năng lực của các em qua các bài
3

download by :


kiểm tra, qua kết quả học tập trên lớp, qua sự hứng thú học tập của học sinh
trong các tiết học cùng với những hiểu biết sâu rộng trong lính vực sinh học
1.5. Những điểm mới của SKKN.
Mơ hình câu lạc bộ trong các trường THPT hiện nay của Tỉnh đang
phát triển ngày một sâu rộng, riêng trường THPT Yên Định 3 mới chỉ bắt đầu
được áp dụng trong năm học 2018-2019 này với 1 số câu lạc bộ như: CLB
Tốn học, CLB Vật Lí, CLB Hóa Học, CLB Sinh học, CLB đàn ghi ta, CLB
cắm hoa... đã giúp các em học sinh tự tin hơn, hiểu biết thêm về nhiều lĩnh
vực trong cuộc sống và giải trí, được thư giãn lành mạnh sau những giờ học
căng thẳng.
Lợi ích của việc tham gia sinh hoạt câu lạc bộ Sinh học lớp 10 là các
em có được sự tự tin, hứng thú với bộ mơn, thích khám phá thế giới tự nhiên,
hịa đồng nhanh với các bạn mới của mình và tìm ra cho mình phương pháp
học tập phù hợp. Bên cạnh đó nhờ hoạt động của câu lạc bộ có thể tìm ra
được nhũng nhân tố xuất sắc, có năng khiếu của bộ mơn để bồi dưỡng vào các
kì thi học sinh giỏi cấp trường, cấp Tỉnh
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm

Khái niệm câu lạc bộ(CLB): CLB trong nhà trường là nơi tập hợp các
học sinh có cùng sở thích, năng khiếu ở một lính vực nào đó tự nguyện tham
gia vào các hoạt động học tập, vui chơi giải trí phù hợp với bản thân.
Tổ chức câu lạc bộ (CLB) theo sở thích của học sinh là một trong những hình
thức hoạt động trải nghiệm sáng tạo. Khi tham gia hoạt động của CLB, ngoài
mục tiêu rèn luyện khả năng tự chịu trách nhiệm, năng lực lãnh đạo, kỹ năng
làm việc nhóm; học sinh cịn được định hướng, trải nghiệm các nội dung học
tập để khám phá bản thân và phát triển năng khiếu. Thông qua hoạt động của
các CLB, giáo viên, cán bộ quản lý, phụ huynh hiểu và quan tâm hơn đến nhu
cầu nguyện vọng và mục đích chính đáng của học sinh.
Khi học sinh có cơ hội được thể hiện mình, được trui rèn thường xuyên
những năng lực, sở trường của mình thì chắc chắn những tiềm năng đó sẽ
được đơm hoa, kết trái. Khơng gian CLB sẽ trở thành môi trường lý tưởng
chắp cánh những khả năng, sức sáng tạo của các em học sinh. Không những
thế, khi các CLB được tiếp nối, duy trì, phát triển thì cũng đồng nghĩa với
việc tạo dựng mơi trường giáo dục thực sự là "an tồn", thân thiện. Để các em
thêm gắn bó với trường, lớp, bè bạn, hạn chế thời gian dư thừa hoặc sa đà vào
những trị chơi, thói hư, tật xấu...
2.2. Thực trạng của vấn đề
2.2.1. Những thuận lợi và khó khăn
* Thuận lợi.
- Được sự quan tâm của ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn, phụ
huynh.
4

download by :


- Các giáo viên đều giảng dạy trực tiếp nhiều năm kinh nghiệm
- Đa số các học sinh đề chăm ngoan, u thích mơn sinh học

* Khó khăn
Đây là năm đầu tiên nhà trường tổ chức thành lập một số câu lạc bộ trong đó
có CLB Sinh học nên cũng gặp một số khó khăn nhất định. Bản thân thơi
cũng đã tìm ra một số nguyên nhân dẫn đến những khó khăn này:
- Đối với học sinh:
+ Thời gian có ít để dành cho việc sinh hoạt CLB
+ Các em còn rụt rè, chưa tự tin khi tham gia CLB
+ Các em còn chưa xác định được năng khiếu, sở thích của mình cho việc
chọn CLB phù hợp với khả năng của mình
+ Chưa thấy được lợi lích của việc tham gia CLB là được học hỏi, được khám
phá thế giới tự nhiên, có thêm nhiều kiến thức bổ ích vận dụng vào thực tiễn
cuộc sống
- Đối với nhà trường:
+ Kinh phí hỗ trợ tổ chức CLB cịn hạn chế
+ Một số ít học sinh chưa ý thức được lợi ích của việc tham gia CLB nên chỉ
tham gia cho có phong trào gây ảnh hưởng đến chất lượng hoạt động của
CLB.
- Đối với gia đình: Nhiều phụ huynh cho rằng học trên lớp mới quan trọng
còn những hoạt động như sinh hoạt CLB là không cần thiết
2.2.2. Thực trạng của vấn đề
Qua giảng dạy 15 năm, khi mà CLB sinh học chưa được thành lập thì
bản thân tơi nhận thấy rằng có đa số các em học theo hình thức đối phó, học
cho đủ điểm, một số em khơng thích mơn Sinh học, một số em thích mơn sinh
học nhưng chưa thực sự say mê tìm hiểu về bộ môn nên kết quả học tập chưa
cao, chưa biết vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống, một số em có thích
nhưng chưa có đủ điều kiện để dược chứng tỏ bản thân, phát huy năng khiếu
môn học của mình. Từ những tồn tại nêu trên, tơi điều tra khảo sát nguyện
vọng về việc thành lập CLB sinh học tôi thấy rằng nhiều em mong muốn
được tham gia, ở mơi trường này các em được hịa đồng với bạn bè, được
trình bày suy nghĩ của mình về 1 vấn đề, được tiếp cận, khám phá nhiều kiến

thức mới, được vận dụng vào thực tiễn cuộc sống với từng chủ để cụ thể...
giúp các em thêm yêu môn Sinh học.
Năm học 2017 - 2018 khi chưa thành lập CLB sinh học thấy các em
nắm kiến thức còn sơ sài, chưa thực sự đam mê với bộ môn, chưa biết vận
dụng kiến thức được học vào thực tiễn cuộc sống, chính vì vậy mà chất lượng
bộ mơn chưa cao. Cụ thể chất lượng năm 2017 – 2018 như sau:
Giỏi

Khá

Trung bình

Yếu

Kém

5

download by :


Tổn Số
Tỷ
Số
Tỷ
Số
Tỷ
Số
Tỷ
Số

Tỷ
g số lượng lệ lượng lệ lượng
lệ
lượng
lệ
lượng lệ
học
%
%
%
%
%
sinh
168
9
5,4
38 22,6 75
44,6
36
21,4
10
6
Qua kết quả trêm thấy rằng tỷ lệ học sinh yếu, kém còn tương đối cao,
tỷ lệ học sinh khá, giỏi thì chưa đạt yêu cầu, điều này chứng tỏ các em chưa
thực sự hứng thú, chưa tìm thấy niềm vui khi học bộ môn sinh học, cho nên
việc học chỉ mang tính đối phó.
Với thực trạng như trên tơi lập phiếu khảo sát để điều tra về nguyện
vọng học môn sinh học và việc thành lập câu lạc bộ sinh học với 306 em học
sinh khối 10, kết quả như sau:
- Có 168 em thích học mơn sinh học và muốn tham gia câu lạc bộ sinh học

- Có 40 em thích học mơn sinh học nhưng khơng thể tham gia CLB sinh học
- Có 98 em khơng thích học và cũng khơng thích tham gia CLB sinh học
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
Bước 1: Xác định cơ cấu tổ chức, phương hướng hoạt động của câu lạc
bộ Sinh học
- Câu lạc bộ (CLB) là phương thức tổ chức, đoàn kết tập hợp học sinh
vào các hoạt động học tập, nghiên cứu tìm hiểu, khám phá và vui chơi giải trí
có hiệu quả cao của tổ chức. Câu lạc bộ học tập là tổ chức tự nguyện của học
sinh, trực thuộc nhóm Sinh – KTNN được Ban giám hiệu nhà trường đồng ý
thành lập và chỉ đạo về nội dung hoạt động. Được sự góp ý và duyệt nội dung
sinh hoạt của nhóm Sinh – KTNN, dưới sự quản lí của giáo viên. Nhằm
khuyến khích học sinh tham gia để thơng qua hoạt động sinh hoạt câu lạc bộ
giúp các em tìm hiểu và hình thành được các kiến thức liên quan.
- Câu lạc bộ sinh học được thành lập và hoạt động theo nguyên tắc tổ
chức giống như những câu lạc bộ trong những lĩnh vực khác.
Về cơ cấu tổ chức:

STT Thành viên

1

2

Chức trách, nhiệm vụ
- Hướng dẫn,tổ chức
trong các buổi sinh hoạt
- Đưa ra kế hoạch và nội
Ban chủ
dung các chủ đề sinh hoạt
nhiệm gồm:

- Thu nhận và ghi chép
các thầy cô bộ lại kết quả các hoạt động
môn Sinh học của các nhóm
- Cùng tham gia vào các
nhóm để hoạt động
chung
Tiểu ban
- Các thành viên trong
gồm: các em CLB được chia ra thành

Yêu cầu
- Là thường trực của
CLB, số lượng thành viên
tùy thuộc vào số lượng
hội viên. Có chủ nhiệm
CLB và một thư kí
- Thành viên ban chủ
nhiệm là những hội viên
có năng lực, nhiệt tình
tích cực tham gia hoạt
động.
- Nhiệt tình, có tinh thần
ý thức cao.
6

download by :


học sinh giỏi các tiểu ban.
- Hoạt động có hiệu quả

và cán bộ lớp - Thực hiện các hoạt các hoạt động do ban chủ
có tinh thần
động theo yêu cầu của nhiệm đưa ra
trách nhiệm
ban chủ nhiệm
cao
- Đối với các em học sinh lớp 10, bước vào một môi trường mới đa số còn
rụt rè, nhút nhát. Do vậy giáo viên phải chủ động tìm hiểu thơng qua BCH
Đồn trường, giáo viên chủ nhiệm lớp để biết được tâm tư nguyện vọng. Từ
đó có biện pháp hợp lí để giúp các em tham gia vào CLB, rèn luyện cho các
em sự hịa nhập vào mơi trường tập thể.
- Để có một CLB vững mạnh thì chất lượng của ban chủ nhiệm đóng vai
trị rất quan trọng, do vậy thành viên ban chủ nhiệm nên lựa chọn các em
trong đội tuyển học sinh giỏi và các cán bộ lớp. Bên cạnh đó giaó viên cũng
cần tham gia bám sát.
* Phương hướng hoạt động:
- CLB là một trong những phương thức hoạt động quan trọng của các em
học sinh, thơng qua đó nhằm giáo dục tư tưởng, văn hóa, thẩm mỹ cho học
sinh với các loại hình sinh hoạt phong phú, tự giác, có hướng dẫn.
- CLB là nơi tổ chức có các quan hệ tiếp xúc rộng rãi, qua giao tiếp tập thể
giúp học sinh phát huy cái tốt đẹp . Uốn nắn những biểu hiện tiêu cực, lỗi thời
, phát huy tính chủ động,sáng tạo , tính tích cực xây dựng nếp sống văn minh
tiến bộ.
- CLB là nơi đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí , ngỉ ngơi và sáng tạo của
học sinh. Giúp các em rèn luyện được đức tính tự chủ, tự tin và biết kết hợp “
Học mà chơi, chơi mà học”
- CLB là môi trường để cho học sinh rèn luyện khả năng thuyết trình một
vấn đề trước tập thể thơng qua các buổi sinh hoạt báo cáo kết quả của các chủ
đề được giao.
- CLB sinh hoạt định kì vào 14 giờ chiều thứ 7, 2 tháng 1 lần

Để có nội dung sinh hoạt thì ban chủ nhiệm phải hợp trước đó 1 tuần để
trao đổi thông tin, bàn giao nhiệm vụ và báo các kết quả thực hiện các chủ đề
sinh hoạt. Sau đó mới tổ chức triển khai câu lạc bộ sinh học theo kế hoạch.
Bước 2: Xác định chủ đề sinh hoạt của Câu lạc bộ gắn liền nội dung
kiến thức trong chương trình sinh học 10
- Đối với chương trình Sinh học lớp 10 nội dung kiến thức theo sách
giáo khoa được phân ra thành ba phần nội dung là: Giới thiệu chung về thế
giới sống, Sinh học tế bào, sinh học vi sinh vật. Trong các phần này có những
nội dung kiến thức tương đối trừu tượng với các em học sinh, và với cơ sở vật
chất của nhà trường chưa thể đáp ứng để làm rõ hết được. Do vậy khi xây
dựng chủ đề sinh hoạt cho câu lạc bộ đã xác định được kiến thức liên quan
với môn học và cơ sở vật chất hiện tại như sau:
STT Tháng,năm

Tên chủ đề

Nội dung chủ đề
7

download by :


1

10/2018

Thế giới quanh em

11/2018

Tế bào là đơn vị cơ
bản cấu tạo nên cơ
thể sinh vật

12/2018

Sức mạnh của sự
chuyển hóa trong tế
bào

4

2/2019

Vi sinh vật và ứng
dụng trong đời
sống

5

3/2019

Sức khỏe là vàng

6

4/2019

Vui học có ích

2

3

- Các cấp tổ chức của thế giới
sống
- Đặc điểm chung của các cấp tổ
chức sống
- Các giới sinh vật
- Đặc điểm chung của tế bào
- Tìm hiểu một số bào quan của
tế bào nhân thực
- Enzim và vai trị của enzim
trong q trình chuyển hóa vật
chất
- Năng lượng cung cấp cho tế bào
và cơ thể
- Sự tổng hợp chất hữu cơ trong
tế bào sống
- Môi trường và các kiểu dinh
dưỡng của VSV
- Quá trình tổng hợp và phân giải
của VSV
- Một số ứng dụng của VSV
- Cấu trúc các loại virut
- Sự nhân lên của virut trong tế
bào chủ
- Bệnh truyền nhiễm và cách
phòng ngừa
- Kết quả thu nhận của các thành

viên
- Tổng kết, khen thưởng

Bước 3: Xác định kênh tư liệu liên quan phục vụ cho các chủ đề hoạt
động của CLB.
Kênh tư liệu có thể thực hiện bằng cách sưu tầm( hình ảnh, mơ hình
hoặc các video clip), tự thiết kế ( các mơ hình), hoặc những tư liệu có sẵn
trong phịng thực hành của nhà trường.
-Kênh hình: Các hình ảnh, mơ hình hoặc video clip rất đa dạng và phong
phú, tuy nhiên khi đưa vào cần có sự lựa chọn phù hợp với nội dung và yêu
cầu mỹ quan. Không đưa quá nhiều vào gây mất trọng tâm của chủ đề sinh
hoạt.
+ Tư liệu phải thể hiện tính trực quan sinh động: Hình ảnh rõ nét thể hiện
được cấu trúc của tế bào, các loại bào quan trong tế bào. Hình thái cấu trúc
các loại virut…

8

download by :


+ Tư liệu phải mang tính khai thác tri thức: tức là phải chứa đựng nhiều
thơng tin có thể khai thác để làm sáng tỏ được các nơi dung có trong các chủ
đề sinh hoạt của CLB.
+ Tư liệu phải có tính gợi mở: tức là từ tư liệu học sinh có thể hình dung,
định hướng được những nội dung kiến thức lien quan cần tìm hiểu, nghiên
cứu
+ Tư liệu phải mang tính thẩm mỹ, chuẩn mực về đạo đức: Các tư liệu sưu
tầm ( video clip) rất đa dạng nhưng có nhiều clip khơng phù hợp với đối
tượng là học sinh, do vậy cần kiểm tra về nội dung phù hợp để đưa vào sử

dụng cho CLB.
Ví dụ: Để nghiên cứu sự sống các nhà sinh học thường tập trung vào
nghiên cứu các đặc điểm của cơ thể sống vì chỉ ở cấp độ cơ thể mới biểu hiện
đầy đủ các đặc tính của sự sống. Tuy nhiên để hiểu được sự sống ở cấp độ cơ
thể chúng ta còn phải nghiên cứu tất cả các cấp tổ chức dưới và trên cấp cơ
thể, từ cấp nhỏ nhất đến cấp lớn nhất. Do vậy kênh tư liệu đưa ra phải phù
hợp với nội dung chủ đề, rõ ràng dễ hiểu…từ đó giúp học sinh nắm bắt và
khai thác được thơng tin và khai thác. Có thể tham khảo một số hình ảnh sau

9

download by :


10

download by :


Ví dụ: Học thuyết tế bào hiện đại cho thấy : Mọi sinh vật đều được cấu
tạo từ một hoặc nhiều tế bào và tế bào chỉ được sinh ra từ tế bào trước bằng
cách phân bào. Tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên mọi cơ thể sinh vật. Thế
giới sống được cấu tạo từ hai loại tế bào là tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực.
tất cả các tế nào đều gồm 3 thành phần chính là màng sinh chất, tế bào chất,
vùng nhân hoặc nhân. Khi nghiên cứu về tế bào và các bào quan trong tế bào
có thể sử dụng một số hình ảnh như:

11

download by :

Bước 4: Xây dựng biện pháp thực hiện cho các hội viên trong CLB.
12

download by :


-Tổ chức cho các tiểu ban đăng kí đề tài nghiên cứu, giới thiệu giáo
viên hướng dẫn, cung cấp các tài liệu nghiên cứu,thu thập đề tài và đề nghị
hội đồng cố vấn thẩm định đề tài. Các đề tài nghiên cứu do ban chủ nhiệm
CLB đã liên hệ, thống nhất với giáo viên hướng dẫn. Nội dung các đề tài phải
phù hợp với chương trình giảng dạy lớp 10 của Bộ GD&ĐT thời gian nghiên
cứu đề tài do ban chủ nhiệm CLB quy định và được sự thống nhất của các hội
viên.
- Tổ chức các hoạt động tham quan, bổ trợ thực tế dưới sự tham mưu,
cố vấn của giáo viên hướng dẫn cùng ban chủ nhiệm. Giúp các hội viên có cơ
hội tiếp cận thực tế, nâng cao về kiến thức chun mơn. Từ đó vận dụng một
cách sáng tạo vào trong các đề tài nghiên cứu của mình, bao gồm;
+ Tổ chức cho CLB tham quan các mơ hình kinh doanh trong lĩnh vực
liên quan như: Mơ hình trồng rau sạch, mơ hình trồng hoa phong lan, mơ hình
chăn ni lợn, mơ hình kết hợp chăn ni - trồng cây - nuôi cá (VAC).
+ Tổ chức cho CLB tham quan tìm hiểu các cơng ty chế biến và sản
xuất rượu, nước mắm…
-Tổ chức các cuộc thi nhỏ có trao thưởng cho học sinh tồn trường, những
cuộc thi này do ban chủ nhiệm CLB phát hành đến học sinh tồn khối 10,
nhằm khuyến khích những học sinh chưa tham gia CLB biết đến và tham gia,
bao gồm:
+ Tổ chức cuộc thi ảnh về môi trường.
+ Tổ chức cuộc thi chế biến các sản phẩm lên men.

+ Tổ chức cuộc thi về làm mơ hình liên quan đến kiến thức sinh học 10.
- Tổ chức báo cáo đề tài nghiên cứu của các tiểu ban, tổng kết chủ đề
nghiên cứu, đề nghị khen thưởng cho những tiểu ban có đề tài nghiên cứu đạt
kết quả tốt. Các hội nghị báo cáo cần tổ chức trang trọng, mời các thầy cơ
trong ban giám hiệu, đồn trường,các học sinh trong trường không phải là
thành viên CLB tham gia. Để tạo không khí thi đua học tập và nghiên cứu
trong học sinh toàn trường.
Một số đề tài nghiên cứu phù hợp với chủ đề hoạt động của CLB Sinh
học.
Căn cứ vào các chủ đề đặt ra ở bước 2 và bước 4 của mục a, ta có thể xây
dựng một số mẫu đề tài nghiên cứu phù hợp với từng chủ đề, theo phương
hướng và nội dung đã đặt ra.

13

download by :


Chủ đề 1: Thế giới quanh em
Kênh tư liệu
Đề tài

Các
cấp tổ
chức
của
thế
giới
sống

Các
giới
sinh
vật

Kiến thức
Quy trình nghiên cứu
1. Tìm hiểu nội dung
kiến thức liên quan
các cấp tổ chức của
thế giới sống
2. Tham quan, thu
thập hình ảnh, mẫu
vật trong tự nhiên
3. Phân tích hình ảnh,
mẫu vật trong phịng
thực hành
4. Viết báo cáo cho đề
tài

1.Tìm hiểu nội dung
kiến thức liên quan
2.Tham quan, thu thập
hình ảnh, mẫu vật
trong tự nhiên
3.Viết báo cáo cho đề
tài

Chủ đề 2: Tế bào là đơn vị cơ bản cấu tạo nên cơ thể sinh vật
Kênh tư liệu

Đề tài
Kiến thức

14

download by :


Quy trình
nghiên cứu
Tế
bào
nhân sơ

Tế
bào
nhân thực

1.Thu thập mẫu vật
2.Quan sát, phân tích
trong phịng thực hành
3.Viết báo cáo, thu
hoạch

1.Thu thập mẫu vật
2.Quan sát, phân tích
trong phịng thực hành
3.Viết báo cáo, thu
hoạch

Chủ đề 3: Sức mạnh của sự chuyển hóa trong tế bào
Kênh tư liệu
Đề tài
Kiến thức
Quy trình
nghiên cứu

15

download by :


Enzim và
vai trị của
enzim
trong q
trình
chuyển hóa
vật chất

Hơ hấp tế
bào
và
quang hợp

1.Tham quan cơ sở sản
xuất rượu, sản xuất nước
mắm
2.Làm một số thí
nghiệm về vai trị của

một số loại enzim
3.Viết báo cáo thu hoạch

1.Bố trí các thí nghiệm
về hơ hấp và quang hợp
2.Quan sát hiện tượng
3.Viết báo cáo, thu
hoạch

Chủ đề 4: Vi sinh vật và ứng dụng trong đời sống
Đề tài
Kênh tư liệu
Kiến thức
Quy trình
nghiên cứu

16

download by :


1.Tạo ra môi trường
nuôi cấy vi sinh vật
2.Nuôi cấy vi sinh vật
trong các loại môi
trường
3.Quan sát
4.Báo cáo kết quả

Môi trường

và các kiểu
dinh dưỡng

1.Tham quan mơ hình
sản xuất kinh doanh
rượu
2.Làm thí nghiệm về sự
lên men
3.Báo cáo kết quả

Ứng
dụng
của vi sinh
vật trong đời
sống

Đề tài

Kênh tư liệu

Cấu trúc các
loại virut

Quy trình
nghiên cứu
1.Tham khảo kênh
tư liệu
2.Khái quát được
cấu trúc của các
loại virut

17

download by :


Sự nhân lên
của
virut
trong tế bào
chủ

Bảo vệ sức
khỏe của con
người

1.Tham khảo kênh
tư liệu
2.Nêu được các giai
đoạn của quá trình
nhân lên của virut

1.Thăm và tặng quà
các bệnh nhân khó
khăn ở địa phương
2.Giao lưu với một
số cán bộ y tá, bác
sĩ của trạm y tế
xã…
3.Tổ chức buổi thu

gom rác thải xung
quanh trường học
4. Rút ra một số
biện pháp để bảo vệ
sức khỏe cho con
người

Chủ đề 6: Vui học có ích
1.Tổ chức buổi lễ tổng kết hoạt động của CLB trong năm học
2.Trao phần thưởng cho các tiểu ban có kết quả cao
3.Phát động các học sinh tiếp tục tham gia CLB để chuẩn bị
cho các chủ đề hoạt động của năm lớp 11
Năm học 2018 - 2019 khi đã thành lập CLB sinh học và hoạt động cho
đến nay thấy đã có những hiệu quả rõ rệt. Các em học sinh thuộc tiểu ban chủ
nhiệm là các em trong đội tuyển học sinh giỏi, các em là lớp trưởng, tổ trưởng
đã có sự chủ động, nhiệt tình, sáng tạo, trách nhiệm cao trong công việc, các
em đã thực sự trưởng thành trong quá trình thực hiện hoạt dộng này đồng thời
cũng nâng cao được năng lực học tập, tạo động cơ học tập đúng đắn, phương
pháp học tập phù hợp, rèn luyện kĩ năng sống cho các em
CLB sinh học giờ đây đã như một “món ăn tinh thần” đối với các em
học sinh đam mê bộ môn sinh học, từ đây các em đã ham thích tìm hiểu thế
18

download by :


giới tự nhiên qua việc đọc sách báo, qua mạng internet, tìm tịi củng cố những
kiến thức cũ, khám phá những kiến thức mới có liên quan để vận dụng chúng
vào thực tiễn cuộc sống như: bảo vệ sức khỏe, bảo vệ môi trường xanh - sạch
- đep... Từ nguồn kiến thức có sẵn đó, sẽ là hành trang giúp các em ngày

càng tự tin, chủ động, sáng tạo hơn trong mọi tình huống học tập, ngồi ra cịn
rèn cho các em nhiều kĩ năng như: biện luận, thuyết trình, vấn đáp, quan sát,
tìm tịi, so sánh, chứng minh, giải thích...
Từ đây kết quả học tập của bộ mơn đã được nâng cao rõ rệt. Cụ thể
chất lượng năm 2018 – 2019 như sau:
Giỏi
Tổn
Số
g số lượng
học
sinh

168

30

Khá

Trung bình

Yếu

Kém

Tỷ
lệ
%

Số
lượng

Tỷ
lệ
%

Số
lượng

Tỷ
lệ
%

Số
lượng

Tỷ
lệ
%

Số
lượng

Tỷ
lệ
%

17,9

65

38,7

68

40,5

4

2,3

1

0,6

3. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Câu lạc bộ Sinh học đã “thổi một luồng gió mới” trong giảng dạy và học tập
của thầy và trò của trường THPT Yên Định 3. Đây là năm đầu tiên đưa hoạt
động CLB vào trường nhưng chắc chắn sẽ cịn duy trì nhiều năm tiếp theo.
Qua hoạt động câu lạc bộ các em học sinh được lĩnh hội, tìm tịi kiến thức và
vận dụng kiến thức vào thực tiễn cuộc sống thực tiễn, từ đó các em có niềm
say mê với bộ mơn sinh học, kết quả học tập bộ môn được nâng cao qua các
bài kểm tra đánh giá năng lực. Đối với giáo viên khi tham gia sinh hoạt câu
lạc bộ đã tìm ra được cho mình một phương pháp giảng dạy phù hợp với từng
đối tượng học sinh để không ngừng nâng cao chất lượng giảng dạy.
3.2. Kiến nghị
Tăng cường cơ sở vật chất tạo điều kiện cho học sinh tìm tịi kiến thức
như: phịng máy có kết nối internet, phịng thư viện có nhiều đầu sách, tranh
ảnh, liên quan đến bộ mơn sinh học với số lượng đáp ứng đủ cho nhu cầu của
các em.

XÁC NHẬN CỦA THỦ
Thanh Hóa, ngày 10 tháng 5 năm 2019.
TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.
Người viết
Thiều Thị Tâm

19

download by :


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa, sách bài tập, sách giáo viên sinh học 10, nâng cao, cơ bản
– NXB Giáo dục
2. Bài giảng và lời giải chị tiết sinh học 10 . Tác giả: Phan Khắc Nghệ.
NXB ĐH Quốc Gia Hà Nội
3. Câu hỏi tự luận và bài tập trắc nghiệm sinh học 10. NXB Giáo dục
4. Tham khảo một số tài liệu trên mạng internet
- Nguồn:
- Nguồn:

20

download by :