Tài liệu Thị trường tiền tệ: ổn định vẫn lo ppt

Thị trường tiền tệ: ổn định vẫn lo
Các ngân hàng thương mại (NHTM) hầu như không có dấu hiệu chạy đua lãi
suất VND. Đồng thời, tín hiệu hạ lãi suất từ một số NHTM cũng đang ngày
càng rõ rệt hơn. Lãi suất huy động kỳ hạn dài từ 12 tháng trở lên của nhiều
NHTM đã giảm từ 0,5 – 1%. Các kỳ hạn ngắn dưới 12 tháng hầu như vẫn
duy trì mức lãi suất trần 9% nhưng các chương trình khuyến mãi tặng quà và
tiền đã giảm hẳn.
Huy động tăng mạnh khiến các NHTM thừa vốn
Theo thống kê của ngân hàng Nhà nước (NHNN), đến 19.10.2012, tăng
trưởng tín dụng của toàn hệ thống ngân hàng là 2,77%. Trong khi đó, tăng
trưởng huy động của các tổ chức tín dụng tăng 14,02%. Đặc biệt, huy động
VND tăng 17,52%. Điều này đã giúp cho tỷ lệ cho vay/huy động của toàn hệ
thống NHTM sau một thời gian rất dài luôn cao hơn mức 100% đã giảm
xuống dưới mức này. Theo tính toán của người viết, tỷ lệ cho vay/huy động
đến thời điểm 19.10.2012 chỉ còn ở mức 97,03%. Như vậy, toàn bộ nhu cầu
vốn để cho vay của các NHTM đã có thể được tài trợ từ phần vốn huy động.
Với nhiều NHTM đang niêm yết khác, tỷ lệ cho vay/huy động thậm chí còn
thấp hơn nhiều so với mức trung bình của toàn ngành như trên. Tỷ lệ này
thấp cùng với vốn huy động tăng trưởng nhanh hơn nhiều so với cho vay
giúp cho các NHTM không cần phải chạy đua lãi suất, ngay cả khi thời điểm
cuối năm đã cận kề. Riêng ACB là NHTM duy nhất có vốn huy động vào
thời điểm cuối tháng 9.2012 bị giảm so với thời điểm đầu năm.
Tiền gửi VND tăng mạnh do NHNN mua vào ngoại tệ và vàng
Sau một thời gian dài tạm ngưng phát hành tín phiếu thì từ đầu tháng
10.2012 đến nay, NHNN đã liên tục phát hành các đợt tín phiếu khác nhau.
Tính từ 10.10.2012 đến 7.11.2012, NHNN đã phát hành tổng cộng 18.762 tỉ
đồng để hút tiền về. Tuy nhiên, lượng tiền gửi vào hệ thống NHTM, đặc biệt
là VND vẫn tiếp tục tăng nhanh. Nguyên nhân chủ yếu do NHNN đã mua
vào một lượng lớn tiền gửi ngoại tệ khiến cho lượng tiền VND tương ứng
được cung ra thị trường khá lớn.
Diễn biến tỷ giá USD/VND từ đầu năm đến nay cho thấy, trừ giai đoạn cuối

tháng 1, đầu tháng 2.2012 và giai đoạn tháng 6, tháng 7.2012 thì hầu như tỷ
giá mua vào của các NHTM đều thấp hơn tỷ giá mà NHNN công bố mua
vào. Như vậy, các NHTM có hai lựa chọn: hoặc có thể mua vào ngoại tệ bán
cho khách hàng, hoặc mua vào ngoại tệ để bán cho NHNN. Nếu nguồn cung
ngoại tệ quá lớn, các NHTM cũng không thể giữ trạng thái bởi xu hướng tỷ
giá đi ngang, việc giữ trạng thái ngoại tệ sẽ khiến các NHTM bị thua lỗ về
lãi suất do lãi suất VND cao hơn lãi suất USD. Vì vậy, các NHTM nếu dư
thừa nguồn ngoại tệ mua từ khách hàng sẽ chọn cách bán ngoại tệ cho
NHNN.
Lượng tiền VND mà NHNN cung ứng ra thị trường từ đầu năm đến nay
nhờ việc mua ngoại tệ đã lên tới khoảng 210.000 tỉ đồng. NHNN mới chỉ hút
vào một phần nhỏ thông qua việc phát hành tín phiếu.
Tỷ giá USD/VND mua vào của các NHTM trong những ngày cuối tháng
10, đầu tháng 11.2012 tiếp tục duy trì ở dưới mức tỷ giá mua vào của
NHNN. Đây chính là cơ sở để NHNN có thể tiếp tục mua vào ngoại tệ và
cung ứng thêm VND ra thị trường.
Lãi suất VND sẽ tiếp tục ổn định cho đến hết năm
Nhu cầu vay vốn trong thời điểm hiện nay vẫn rất thấp. Nguyên nhân là do
hàng tồn kho vẫn ở mức cao khiến cho doanh nghiệp phải tìm hướng tiêu thụ
bớt hàng tồn kho. Thêm vào đó, tổng cầu của nền kinh tế suy giảm khiến các
doanh nghiệp không mặn mà trong việc đẩy mạnh sản xuất. Nhiều NHTM
cũng không mặn mà đẩy mạnh hoạt động cho vay khi mà nợ xấu vẫn đang ở
mức rất cao. Nhiều NHTM nếu trích dự phòng đầy đủ thì còn mất hết cả
vốn. NHTM nào có tỷ lệ nợ xấu báo động thì khó có thể nghĩ đến việc cho
vay mà chỉ có thể tìm cách tái cơ cấu lại hoạt động của mình. Với vai trò là
cơ quan quản lý nhà nước, NHNN đã nhận diện ra được đầy đủ các NHTM
có hoạt động yếu kém như trên và đã có nhiều biện pháp để điều hành thị
trường tiền tệ, trong đó có đảm bảo thanh khoản cho các NHTM. Như vậy,
các NHTM sẽ khó có xu hướng chạy đua lãi suất để đảm bảo thanh khoản
như những năm trước.

Trong khi đó, dòng tiền ngoại tệ từ bên ngoài tiếp tục có xu hướng tăng
mạnh. Cán cân thanh toán tổng thể thặng dư lớn nhờ kiều hối tăng, thâm hụt
thương mại thấp đã buộc NHNN tiếp tục phải mua vào ngoại tệ về dự trữ
ngoại hối. Nguồn tiền VND sẽ tiếp tục được cung mạnh tương ứng với
lượng ngoại tệ NHNN mua vào sẽ khiến cho thanh khoản tiền VND của hệ
thống NHTM tiếp tục dư thừa trong thời điểm cuối năm.
Về mặt quản lý nhà nước, thị trường tiền tệ có tín hiệu ổn định đến cuối
năm. Nhưng có ý nghĩa hơn đối với nền kinh tế là làm sao để nguồn tiền
VND đang dư thừa hiện nay tới tay doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh.