TTS giải mã mị và a PHỦ vợ CHỒNG a PHỦ

~ CO GAIMEO
~XINH DEP


Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

g

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh n6éi bd

TTS - VO CHONG A PHU - TO HOAI
[PHAN TICH] NHAN VAT MI VA A PHU:
Ban vé quan niém van chuong, Nguyén Minh Chau tung noi: “Nha van phai la
ngudi di tim, gang di tim nhimg hat ngoc an gidu trong bé sau tam hén ctia con
ngudi.” Va co mot nha van da danh hon sau mudi nam doi minh dé tré thanh mot

"ngudi di tim", miét mai tim kiém “nhiing hat ngoc an giau” ay qua nhitng chuyén
di thuc té, nhimng lan x4m nhap “héa minh vao d6i séng vi dai cia nhan dan”. Dé

la hanh trinh cia T6 Hoai, 6ng da chap but nén nhitng trang van that gan giii va
chan that v6i doi s6ng. Trong suét hanh trinh di tim ctia minh, co 1é ving nti Tay

Bac la lat cat ky ttc dep dé nhat trong long nha van: béi 1é nhu 6ng da tam su:
"Tay Bac la dé thuong, dé nhé trong téi” Cung thdi vdi nha tho, Nguyén Tuan lén
Tay Bac tim tht vang mudi da qua thtr lita thi T6 Hoai lén Tay Bac voi quan niém
van chuong va khao khat dong gop cho cuéc dau tranh cia nhan dan. Tam thang
gan bé véi ba con dan téc mién nui la tam thang T6 Hoai hiéu va cam déi séng
cing tam long ctia ngu6éi dan noi day. Trudéc lic tré vé, 16i tam biét “Chéo 1u!

Chéo 1u!” (Tré lai! Tré lai!) dé lai ndéi nhé da diét vé ngudi thuong. Nam 1952 tap

“Truyén Tay Bac” ra doi, trong dé “Vo chéng A Pha” la truyén ngan xuat sac nhat.
Truyén la bic tranh xa h6i trong cam quan ctia T6 Hoai voi nhting nét dep van

héa truyén thong dam da ban sac pha lan nhiing phong tuc tap quan ctia dan téc

Méo. N6i bat lén la cuéc doi day bi kich cia b6ng hoa nui rting Tay Bac - Mi.

1. Hinh tugng nh4n vat Mi - nhan vat dién hinh cho bao ngudi phu nit ving cao

chiu 4p bic duéi su théng tri cia bon chua dat - cudéng quyén va than quyén
1.1. Lai lich va ngoai hinh - Mi - cé gai Méo mang vé dep hoan thién:

Mi la c6 gai ngay ttr nho da bi budc lai béi soi day xich mang tén “cai ngheéo”. Ngay
tur lic mdi sinh ra, Mi da la mét cé con gai nha nghéo va chiu sé no ttt doi trudc




Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

Z

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

dé lai: Vi khong co tién cudi vo nén b6é Mi da vay tién bé cia thong li Pa Tra, mdi

nam phai n6ép lai mét nuong ng6. Dén khi me ctia Mi chét van chua tra hét sé ng.
Chinh mon ng truyén kiép ay 1a ly do truc tiép day Mi dén tham kich dau tién cia
cudc d6i minh. Nhung trong qua trinh d6i dién va “s6ng chung” tham kich than
phan ay, cuéc doi va tam ly ctia Mi da co nhiéu bién chuyén dac biét, thé hién sttc

sOng tiém tang va ban linh cia cé gai Méo xinh dep nay.

1.2. Mi truéc khi vé lam dau nha théng ly
- Mila cé gai xinh dep, tai hoa - tai sAc ven toan - nhu béng hoa ngat huong cia

nui ring Tay Bac:
+ C6 tai thdi sao, théi dan méi: Mi udn chiéc la trén mdi, théi la cing hay nhu

thdi sao.
+ Trai lang mé, ngay dém thdi sao di theo Mi

+ Nhitng dém tinh mia xuan, trai dén ding nhan ca chan vach dau budéng Mi
Tam hén nhay cam, trai tim thiét tha yéu cuédc séng dugc giti vao tiéng sao lam
mé ddim long ngudi.
Phan tich:

Du s6ng trong canh nghéo kho tt nhd, nhung cé Mi van 16n lén khdée

manh va xinh dep, vé dep ay da khién bao ga trai Méo si mé, khién cha me cé

khéng ngt duodc vao nhting dém tinh mua xuan, vi trai lang ngay dém thoi sao di
theo Mi. Mi khong chi xinh dep, ma con la m6t cé gai tai sac ven toan. C6 cé tai

thdi sao, théi dan mdi: “Mi uén chiéc 14 trén méi, thdi la citing hay nhu thdi sao”,

tiéng sao cia Mi nhu tiéng long trong tréo, tinh khdi cla cé gai tré v6i biét bao

udéc mo vé mot mai 4m hanh phtc trong tuong lai. C6 cting la mét ngudi con gai
yéu quy lao dong, cham chi chiu kh - mét cé gai tai dite déu tron ven. Néu trudéc

day, ta ting ng6 ngang va roi thau hiéu, yéu thich nhan vat Thi N6 trong trang
van Nam Cao - nguoi dugc nha van miéu ta vi nhting duéng nét khac biét so vdi
cia vé dep phu nit chuan muc thuéng thay trong van chuong; thi dén trang viét

2



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

Z

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh n6i bd

cia T6 Hoai, hinh anh ngudéi con gai din téc Méo ctia ving Tay Bac suong phi
hién lén qua d6i dac biét, vdi vé dep that khién ngudi ta khéng khoi dam say.
Aan
Nhung nguoi ta thuong ndi: “hong nhan bac phan’,
cé phai nhting ngudi con gai

tai sac thudéng chiu chung m6t sé phan dang cay? Qua vay it nhiéu, béi trong cau
chuyén nay, ngay ttt dau thién truyén, hinh anh Mi hién lén v6 cing nao né,

chang bang con ngya, con rua noi x6 ctta, Xay dung hinh tugng mot cé gai xinh
dep, T6 Hoai han phai c6 chi dich, béi nha van mong muén tai hién lai nhing

manh hon riéng biét cia vung nui cao ma éng da cé nhiéu ki niém kho quén,
déng thdi, qua Mi, nha van y nhi cat 1én mét tiéng ndi céng bang cho nhitng cé
gai mién Tay Bac, cho nhitng ht tuc van con t6n tai, cho su bé tac ma cai nghéo

mang dén, Va quan trong hon hét thay, chinh la t6én lén nét dep tinh cach, tam
hon va sic phan khang manh liét cia Mi dé di tim lai cuéc s6ng va hanh phtic
ctia chinh minh. Tam hon nhay cam, trai tim thiét tha yéu cudc séng duoc gtr

vao tiéng sao lam mé dam long ngu6i, giti vao trang van mét hinh dung toan ven

vé mét c6 gai mién nui cao.
- Mila cé gai cé tinh cach manh mé, giau long tu trong:
+ Khao khat tinh yéu, muén di theo tiéng ndi cia trai tim nén bao bo rang: Con
nay da biét cuédc nuong lam ngé gia no thay cho bé. Bo dtmg ban con cho nha
giau.
+ Mu6én tu minh quyét dinh s6 phan cia minh ma khéng chap nhan bién minh
thanh thir hang hoa ga ban cho nha giau.
Phan tich: Mi khéng chi xuat hién véi vé dep tai sAc ven toan, Mi con hién lén la

ngu6i con gai tai ditc véi khat khao tu cht, khat khao su tu do va tinh yéu dén ttr
trai tim minh. Mi da sém y thitc duge rang: chi co tinh yéu méi mang lai hanh
phac that su. Mi khéng tham lam vat chat, khéng mu6n “mét buéc lén may” lam

dau nha giau, béi Mi hiéu rang khi ay, ca d6i c6 chi co thé cam roi chay duéi theo
dudéi ngua cla chéng. La mét cé gai xinh dep, Mi con mang tu tuéng doc lap dang
quy, mu6n tu quyét dinh s6 phan cia minh ma khéng chap nhan bién minh thanh

3



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach 32

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

thtr hang hda ga ban cho nha giau. Va tinh cach dé duge béc 16 r6 nét qua viéc Mi

thang than ndi véi bé minh: “Con nay da biét cuéc nuong lam ngé gia no thay
cho bé. B6 dtmg ban con cho nha giau”. Su kién dinh, gitr ving lap truong ctta Mi
di cing véi mong mu6n dugce dung chinh strc luc cia minh dé lao dng that cao

ca va dang quy. Do ciing 1a tich cach noéi chung ctia con ngudi Tay Bac, chinh tinh

yéu lao d6éng, san sang va cham chi cling vdi tinh tinh khang khai da dé lai nhiéu
thuong nhé trong long nha van T6 Hoai.
- Mi von la ngu6i con vi tha, hiéu thao:
+ Tu nguyén lam viéc tra ng thay cho b6 me
+ Khi bi bat vé lam dau gat ng, khé qua, mu6n ty giai thoat bang cai chét, nhung

vi thuong bé, cé da “bung mat khéc, ném nam 1a ngén xu6ng dat”, gat nude mat
quay tré lai nha théng li tiép tuc cudc déi suc n6é dang so hon cai chét.

1.3. Mi nhimg ngay dau vé lam dau va sau khi vé lam dau - nguéi dan ba né 1é:
1.3.1. Nhitng ngay dau vé lam dau, dém nao Mi citing khéc, giot nudéc mat chan

hoa véi niém dau trong tim cla m6t cé gai hay con qua tré. Mi khé tam, uat tc,
nhan thitc duge ndi dau hién tai khé long cé thé dit ra. Co b6én nguyén nhan

khién Mi khoc nhiéu dén vay:
a/ Cudc hén nhan khong tinh yéu: nguéi Mi yéu la mét chang trai cO ngon tay
deo nhan, voi tinh yéu do, Mi dugc tu do va ngap tran hanh phic. Vay ma Mi

khong dugc s6ng véi tinh yéu clia minh, phai lady mét nguéi minh kh6ng yéu lam
chong.
b/ Bi kich lay nguéi minh khéng yéu chua phai la bi kich d6én dau nhat ctia Mi.
Béi sau cudc h6én nhan kh6ng tir té d6, Mi bi chinh ngu6i chéng cia minh danh
dap, hanh ha khéng kém gi m6t con vat. Ca thé xac va tinh than Mi déu chang

chit vét thuong.




Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

4

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

c/ Mi bi giam cam béi “con ma” v6 hinh. Mi bi bat vé lam vo, bi cing trinh ma,
con ma dé da nhan mat Mi va chinh Mi da nghi rang minh sé chét rit xuong trong
cai nha nay - dia nguc tran gian nha thdng ly.

d/ Mi muén chét, muén giai thoat bang cai chét, nhung ngay ca cai quyén “dude
chét”, Mi cting kh6ng co. BGi lé Mi phai s6ng, phai lam “con dau gat no” dé tra ng

cho bé. Mét con ngudéi ngay ca quyén dude chét cting kh6ng con, Mi cang dau

khé va tuyét vong, va nude mat ctr thé da lan vao cuéc s6ng kh6ng anh sang ay.
1.3.2. Ly giai ttmg khia canh:
- Mi khong duoc séng véi tinh yéu cla minh, kh6ng duoc tu quyét dinh cudc déi:
+ Vi mon no truyén kiép, Mi bi bat vé lam dau gat no cho nha thong li. Néu chi la
con dau, co thé Mi con c6 chat dia vi trong nha quan. Néu chi la con ng, co thé

ngay nao d6 Mi co thé tra xong ng va duoc giai thoat, tite 1a con hi vong. Dang
nay, Mi lai la con dau gat no mét cé hai trong.

+ Khéng dam chét vi so lién luy dén b6. Kh6ng dam trén vi so cu6ng quyén va

than quyén cia nha thong li: Ta la than dan ba, no da bat ta vé trinh ma nha no
réi thi chi con biét dgi ngay ra xuong 6 day.
Vinh vién séng trong kiép nguc tu, khéng cé dia vi: Déi ngudéi dan ba lay chong
nha giau 6 Hong Ngai thi mét ddi con ngudi chi biét di theo dudi con ngua cia
chong.
Phan tich: Cudc doi nao dau dé dang nhu y ta, dau khat khao duoc tu chi va
mong muon lay dugc ngudéi minh yéu, Mi van phai cui dau truéc cuéc déi minh,
bdi 1é, chit hiéu luén cao hon chit tinh. Trong mét lan bat can, Mi da v6 tinh mac

bay cia A Str, va ttr dé, bi kich cu6c d6i Mi da chinh thitc bat dau: “Mét dém
khuya, Mi nghe tiéng g6 vach. Tiéng g6 vach ho hen cia ngudi yéu. Mi hoi hép

lang 1é quo tay lén thi gap hai ngon tay lach vao khe gé, sé mét ngon tay thay cé

deo nhan. Ngu6i yéu cia Mi thuéng deo nhan ngon tay ay. Mi bén nhac tam vach




Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach 32

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

gd. Mot ban tay dat Mi bude ra. Mi vita bude ra, lap tite c6 may ngudi choang dén,
nhét ao vao miéng Mi réi bit mat, cong Mi di”.
Vi mon ng truyén kiép, Mi bi bat vé lam dau gat ng cho nha thong li. Néu chi la
con dau, co thé Mi con cé chtt dia vi trong nha quan. Néu chi la con ng, co thé

ngay nao d6 Mi cé thé tra xong ng va duoc giai thoat, titc 1a con hi vong. Dang
nay, Mi lai 1a con dau gat ng mét cé hai trong. Nhitng ngay thang khac nghiét sau
nay, Mi chiu bao cuc khé, bi hanh ha dén muén

chét di, nhung vi thuong bé

minh, Mi da chap nhan “tén tai” tiép tuc dé mang than minh, danh déi cudéc d6i

minh tra no thay bo. Song song dé, Mi khéng dam tré6n vi so cuéng quyén va than

quyén cia nha thong li: “Ta la than dan ba, no da bat ta vé trinh ma nha no rdi thi
chi con biét dgi ngay ri xuong 6 day”.
Vay la chi sau mot dém Tét, Mi ttr mét c6 gai tré trung xinh dep va trai tim dang

day tinh yéu lai tré thanh mét cé con dau mdi cia nha giau, nhung cudéc séng
doa day day khé dau va ngang trai. Soi xich cia cai nghéo da cdi bd cudc déi Mi,
thay vao dé la soi xich ctta cudc hén nhan khéng hanh phic va ngudi chéng
khinh khi, vi luc. Mi tuéng nhu minh vinh vién s6ng trong kiép nguc tu, khéng cé

dia vi: “Doi nguéi dan ba lay chong nha giau 6 Hong Ngai thi mét déi con ngudi
chi biét di theo duéi con ngua ctia chéng”.
= Mi bi boc 16t kiét cting sttc lao déng va bi danh dap, hanh ha khéng ngtmg nhu
bao ngudéi dan ba khac trong nha thong li Pa Tra:
+ Lam viéc lién mién kh6ng bang con trau con ngua: “Con ngua con trau lam con
cé luc, dém no con duge ding gai chan, ding nhai cd, dan ba con gai nha nay thi
vui vao viéc lam ca dém, ca ngay”.
+ Chi nhé di nhé lai nhing viéc giéng nhau, tiép nhau nhu mot c6 may duoc lap

trinh san: “Tét xong thi lén nti hai thudc phién, gitta nam thi giat day, xe day, dén
mua thi di nuong bé bap, va du luc di hai cui, luc bung ngé, luc nao cling gai mét




Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

Z

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bd

bo day trong canh tay dé tudc thanh sgi. Bao gid ciing thé, sudt nam sudt doi
nhu thé”

+ Bat ctr luc nao ciing cé thé bi tri, bi danh da man.
+ Chai li, cam chiu: © lau trong cai khé, Mi quen khé réi dén mute khéng con

tuéng dén Mi coé thé an la ngon tu tt ntta. Boi vi Mi biét Mi tuéng minh ciing la
con trau, minh ciing la con ngua, la con ngua phai déi 6 cai tau ngua nha nay dén
6 cai tau ngua nha khac, ngua chi biét viéc an cd, biét di lam ma thdi.

- Bi vat kiét vé tinh than:
+ SOng cé don, tham lang trong can budéng chi cé mét chiéc cita sé mét 16 vudng

bang ban tay luc nao tréng ra ciing chi thay trang trang, khéng biét la suong hay
la nang nhu nha nguc giam cam tam hén, nhu nam m6 vii chon thanh xuan.
+ Luc nao cing vay, du lam gi, hay 6 dau, Mi cing cai mat, mat bu6n ruGi rugi.
Ngudi ta thudng thay Mi lang lé quay soi gai bén tang da trudc ctra, canh tau
ngua u tdi, cam lang
+ Khong con mong mi, khao khat, moi suy nghi chi hu6ng tdi cai chét nhu doan
du6ng cudi cung trong cudc doi budn tti: Doi ngudi dan ba lay chong nha giau 6

Héng Ngai thi mét doi con ngudi chi biét di theo dudi con ngua ctia chéng, Ta la
than dan ba, no da bat ta vé trinh ma nha no rdi thi chi con biét doi ngay ri
xuong 6 day, Mi nghi rang minh ctr chi ngéi trong cai 16 vu6ng ay ma trong ra,
dén bao gi6 chét thi thdi.

Té liét strc s6ng, phan khang.
Phan tich: Hinh tuong ngudi phu nu Viét Nam trong van chuong thuong hién lén

v6i nhing s6 phan dau khé, uat tc, dang cay, giang xé trong sudt cudc ddi. Dé 1a

mot nang Kiéu truan chuyén mu6i lam nam doan tru6ng trong tho dai thi hao
Nguyén Du, do la m6t ngudi con gai “hién lanh, nét na, lai thém tu dung tét dep”

- Va Nuong trong Chuyén ngudi con gai Nam Xuong; dé la mét Di Hao can man
trong trang van Nam Cao véi s6 phan vé nha chong biét bao oan trai, m6t nguGi




Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach 32

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

“vo nhat” sau sac trong truyén ngan ciia Kim Lan da bi dé biu gitta nan d6i tan
hoang... Va gid day, véi T6 Hoai, c6 Mi hién lén di day néi thong khé ctia mét cd
gai vung cao. Bdi lé mét trong nhitng sdi xich vé hinh da trdi buéc cé chinh 1a tuc

cling trinh ma, khién chinh cé ciing tu dong chat canh cta thoat than dé di tim
hanh phic. Trong su6ét nhitng nam thang lam vg A St, lam con dau gat no 6 nha
thong ly Pa Tra, Mi dugc déi xtr khong bang con trau, con ngua, béi con trau, con

ngua con cé lic duge thanh thoi gam cd, con Mi quan quat sudt ngay chua hé
duoc yéu thuong; Mi la vo cia A St nhung thuc ra chi la mét ngudi day té, mt

no lé cua gia dinh théng li.
Néu nhu khoang thoi gian truéc khi bi A Si bat, Mi la m6t cé gai cé ngoai hinh
xinh dep, phoi phdi xuan thi khién bao chang trai tinh nguyén di theo Mi; thi khi

vé nha thong ly, Mi xuat hién véi hinh anh doi nghich lai hoan toan. Mi lang lé
nhu mét con rua trong x6 ctta ngay ttt mé dau tac pham: “Luc nao cing cui mat,
mat bu6én ru6di rugi” va quanh nhiing con vat, nhu mét ngu y vé cuéc sdng cla Mi

chi nhu - hoadc khéng bang mét con vat trong nha th6ng ly Pa Tra.
Khéng chi ngoai hinh ctta Mi déi khac, ma y thie cla Mi cting chi con 1a nhitng
nép nghi quanh quan cia mét cd may. Quanh nam, Mi chi biét vii dau vao nhitng
céng viéc lao déng nang nhoc “Tét xong thi lén nui hai thuéc phién, gitta nam thi
giat day, xe day, dén mua thi di nuong bé ngéo... Bao gid ciing thé, sudt doi sudt
nam nhu thé. Con ngua, con trau lam con cé luc, dém no con dude ding gai
chan, dttng nhai cé, dan ba con gai nha nay thi vui vao lam viéc ca dém, ca ngay.”
Nhiing céng viéc giéng nhau, tiép nhau nhu mot cé may dude lap trinh san vao
cudc song cta Mi.

Nhung dau dén hon ca khéng phai su thay déi vé ngoai hinh va y thttc, ma 1a tam
hon m6t c6 Mi tré trung, yéu doi da tré nén chai san, khé cttg, chang con thiét

tha va trong long cé lic nay day ap v6 cam: v6 cam véi tat ca moi nguUGI va vd
cam v6i chinh ca cuéc ddi cia minh. Lic mdi bi bat vé lam dau: co dén hang may
thang trdi, dém nao Mi ciing khéc. Mét hém Mi trén vé, dinh an 1a ngon dé ty ttr




Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach 32

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

truéc mat cha, nhung thuong cha gia: “Mi ném nam 1a ngén xu6ng dat”. Sau khi
tré lai nha thong ly, b6 Mi mat “nhung Mi “khéng con tuéng dén viéc an la ngon
dé tu tt nita. Song trong cai khé, Mi quen khé rdi”. Cuéc séng cia Mi khéng chi
bi day doa vé thé xac va tinh than, ma ngay ca trong gidc ngu, trong khi thttrc,
trong gidc mo, Mi citing chi toan thay bong téi bia vay, béi Mi song cé don, tham

lang trong can budéng chi cé mét chiéc ctta s6 mét 16 vudng bang ban tay luc nao
trong ra ciing chi thay trang trang, kh6ng biét la suong hay la nang

nhu nha

nguc giam cam tam hén, nhu nam m6 vui chén thanh xuan. Khéng con mong
mdi, khao khat, moi suy nghi chi hung tdi cai chét nhu doan duéng cudi cing

trong cudc doi buén tui: Doi ngudi dan ba lay chong nha giau 6 Hong Ngai thi
mot doi con ngudi chi biét di theo dudi con ngya ctia chéng, Ta la than dan ba,

no da bat ta vé trinh ma nha no réi thi chi con biét doi ngay ri xuong 6 day, Mi
nghi rang minh ctr chi ngéi trong cai 16 vuéng ay ma trong ra, dén bao gid chét
thi thdi. Luc nay day, Mi vdi tam ly chai li, cam chiu, bdéi vi Mi biét Mi tuéng minh
ciing 1a con trau, minh cing la con ngua, la con ngya phai déi 6 cai tau ngua nha

nay dén 6 cai tau ngua nha khac, ngya chi biét viéc an cé, biét di lam ma thdi.
T6 Hoai, qua nhan vat Mi con phan anh nhting tap tuc man ro cua cac dan tdc

vung cao: Ngudéi dan ba khi bi cudp vé trinh ma thi v6 hinh ngudi dan ba ay - ma
6 day Mi la dién hinh sé trdi ca déi minh vao nha ay. Néu chang may chéng chét
thi nguéi ay phai lam vo ngudi khac trong nha, cé khi la m6t ngu6i anh chéng gia
lu khu, co khi la mét ngudi em chéng con 6 tudi tré con, va néu chong lai chét, lai

van phai 6 véi mét ngudi dan 6ng khac van trong nha Ay... Phai suét ddi 6 trong
nha ay, khéng bao gid duoc rdi di. Trong suét théi gian ay, Mi luc nao ciing bi A
Str danh dap khéng thuong tiéc, A Str nhu vui dap mét bong hoa dang dé ruc ré,

su tan bao va mat nhan tinh ctia han da dugc nha van khac hoa r6 nét. Mi Itic nay
chi sOng trong cai v6 con dau, thuc chat 14 con ng bi boc 16t tan té, tuéng nhu ca
doi sé chiu tréi buéc. Tat ca nhitng khé dau dé cia Mi da t6 cao mét xa hdi bi

chiém linh béi thé luc dang so la than quyén va cudng quyén lic bay gid. Chinh




Tai Ligu On Thi Group
a Z
Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thuc Sach *\2

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

nhiing thir 4y da day cuéc séng cia nguéi dan mién nti di vao bé tac va ngé cut,
hat can nhua s6ng, hut can sttc phan khang manh liét luén ngu tri trong méi con
ngudi. Ta tu hdi: liéu cudc doi cla Mi - mét cd gai xinh dep, dang do tré trung

cua thanh xuan sé két thtic sttc séng ctia minh nhu thé sao?
1.4. Mi - sic sOng tiém tang trong dém tinh mua xuan:
=

icanh

tac

do

+ Mau sac - Khong khi ngay xuan: Sac vang img ciia cd gianh trong gid rét dir
déi, nhiing chiéc vay hoa xe ra nhu nhiing con buém sac sé. O Hong Ngai, ngudi
ta an Tét khi gat hai vira xong, ngé lia xép day kho bao hiéu cho su no dt, du da,
day chinh la luc moi nguéi r6m ra kéo nhau di choi xuan.

+ Cuéc séng rén ra: Tré con tinh nghich dot léu canh nuong, dam trai gai danh
pao, choi quay cuing nhau vui ve.

+ Tiéng sao ngay xuan: lap di lap lai trong tac pham nhiéu lan, nhu mot 4m anh,
nhung mdi lan nhu thé lai c6 mét y nghia riéng.
+ Men rugu say: Gitta khung canh r6n ra ciia ngay xuan, Mi lén uéng rugu, rudu

lam Mi say sua, quay quan trong tiéng long nia tinh ntta say dan 16i Mi tim vé véi
nhting ngay xua cu.

=> Buc tranh xuan mo mO6ng néng nan trén cai nén gia rét cla nti cao nhu bao
hiéu m6t sttc séng chuc tréi day.
- HGi sinh stc s6ng:

+ Tam li: Mi nghe tiéng sao vong lai thiét tha, béi hdi -> hinh dung bong ngudi lap

16 dau nui => nham tham bai hat ngudi dang thdi.
+ Y nghia: Nguéi dan ba cam lang tré vé qua kht, Mi nhé lai giai diéu ngot ngao
xua kia, m6 long ra dé don nhan va héa vao 4m thanh néng nan cla tinh yéu gti
trong tiéng sao.

- Hanh dong tao bao:

10



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

Z

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

+ Lén lay hi rugu, ctr udng tng uc tting bat udng dé say, dé quén, mugn dang
cay cula rudu lam quén di dang cay cia long minh

+ Tai van nghe vang vang tiéng sao goi ban dau lang: vang vang khéng chi goi 4m
thanh tiéng sao 6 xa ma do con 1a 4m thanh ctia hoai niém dua Mi s6ng vé ngay
trudéc: xinh dep, tai hoa, cé nguéi yéu say dam.

+ Mua xuan nay, Mi u6ng ruou bén bép va thi sao: Ao giac cia qua khir da xda di
bat hanh ctia thuc tai, lam sOng day bao khat vong cua tinh yéu, cua tudi tré. Mi

thay phoi phdi tré lai, trong long dét nhién vui sudéng.
+ Mi bat ng6 chot nhan ra: Mi tré lam. Mi van con tré. Mi mu6n di choi.
- Nhan thire vé thuc tai dau khé:
+ Nhan thttc duoc su v6 li trong tinh trang hén nhan ctia minh khi A Str vdi Mi

khéng co long véi nhau ma van phai 6 véi nhau thuc té ma cé ting chap nhan
nay béng tré nén v6 li, kho cam chiu.

+ Dét nhién mun chét néu c6 nam 1a ngon trong tay lic nay, Mi sé an cho chét
ngay, chit khong buén nhé lai niva vi nhé lai, chi thay nuéc mat ta ra ma tiéng sao
goi ban yéu van lig lo bay ngoai dudng kh6éng chap nhan cuéc s6éng dau khé, tu

tung; thitc tinh long ham s6ng, khao khat hanh phic; niém khat khao tao ra su
xung dot gitta qua khtr tuoi dep (tiéng sao goi ban yéu) voi hién tai v6 nghia (nu6éc
mat).

Phan tich: Tuéng chttng canh hoa da héo tan vi bao t6 tréi giéng, nhung médt

ngay kia, vang duong anh lén nhiing tia nang lap lanh cia mua xuan, canh hoa ay
da trdéi day, khao khat bung né mét lan nira. Do la canh hoa ctia Mi, c6 gai Méo da

hdi sinh sau nhiing nam dai nghe tiéng sdo vang vang bén tai. Lan nay, vi nhiing
men say, Mi da nghe thay tiéng nhip dap trai tim minh van nong héi va thao thie.

Ay la nhiing ngay xuan 6 Héng Ngai, khi ngudi ta gat hai via xong, ngé lia xép
day kho, bao hiéu cho su sung tic va no dt. Khoang thoi gian nay la thoi gian
nguoi ta gac lai moi vat va cla mO6t nam trong ngé, cay lua, ngudi ta dua nhau di
11



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

g

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

choi xuan. Khong khi ngay xuan rén ra, tung bing khap ban Méo véi tiéng né dua
ctia dam tré choi quay, nhitng chiéc vay hoa sac sé, trai gai tu tap danh pao, théi
sao, théi khén va nhay. Nhung dac biét hon ca chinh 1a nhttng dém tinh mua

xuan, mang dén tinh yéu va hanh phuc cho biét bao d6i uyén uong, cting nhu
mang dén cho Mi nhting cam xtc that khé ta.

Ngay xuan dén, Mi lang lé nhin ra ngoai, mét khéng khi ch6n r6n ca b6é tam tu

ngudi con gai da chai li bay lau nay. Mi danh bao, lén lay rugu ra u6ng. Ngay lic
nay, Mi udng ung ung tung bat, udng nhu nuot ting ngum tui hon vao trong cé, tf
nghen va sdc sua chua chat. Nhtmg chén rugu nhu mot chat xtic tac ctia tam

hén, dan Mi vé mét mién tham tham xua kia. Thué ay, cé cé Mi xinh dep rang
ngoi, tré trung, dat dao site séng luén tin yéu cudc ddi. Con gid day, c6 gai ay
dang tréng ra cai 6 ctta nhdé bé dé mung tuong cudc ddi ngoai kia, m6t cudc doi
vdi nu cudi ngay xuan ma c6 hang mong muén dugc quay vé mot lan nita. Trong
luc say sua trong men say chénh choang, Mi vang nghe tiéng sao “vong lai, thiét

tha, béi héi” - day 1a 4m thanh quen thuéc, dac trung cla nguéi Méo 6 ving cao
mé6i d6 xuan vé, la tiéng sao goi ban yéu, nhu mot tin hiéu riéng dé néi két nhiing
ngudéi tim nhau, yéu nhau, bay td thuong yéu cia minh. Am thanh cia tiéng sao

da khit héi nhiing cam xtc chay béng trong trai tim Mi, Mi “nhaém tham bai hat
cua ngudi dang thoi’, day cting la chi tiét dugc T6 Hoai day céng miéu ta va mang

nhiéu y nghia dac biét. Bi, Mi da bat dau mé long minh ra.
Trong tac pham Vo chéng A Phi, tiéng sao duoc xuat hién nhiéu lan, tré di tré lai
vdi cac mttc dé va sac thai khac nhau. Do 1a tiéng sao Mi nhé lai trong qua kht, vé

khoang th6i gian tuoi dep cia minh. D6 con 1a tiéng sao lap 16 ngoai dau nui, dén

tiéng sdo vang vang dau lang, “Ittng lo bay ngoai duGng”. Cudi clung 1a tiéng sao
rap r6n trong dau Mi. Tat ca cung bac ciia tiéng sao ciing nhu cung bat ctia long
Mi, khong phan dinh, ctr vang vong m6t 16i hén trach than phan, nhung cting yéu

quy cudc ddi nay vé cling, Mi bdi hdi nhé lai “nhting ngay xua’”, rang cd biét bao
nguoi da ngay dém théi sao di theo Mi, lic ay - Mi xinh dep va tu do, yéu thuong
12



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach 32

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

chay bong trong long. Va tiéng sao ay, céng hudéng véi men rudu say sua, voi
nhttng chiéc vay hoa xoe dep dé, vdi khéng khi nao nhiét cla ngay xuan dang

pha khap ban lang da thdi thtc Mi di tim nhitng dém tinh ngay xuan, khit hdéi mét
thoi thanh xuan dep dé: “Mi van con tré. Mi muén di choi”.

Va réi trong luc nay, khi ngéi ngam nghi lai s6 phan cia minh, Mi bat dau thao gé
sdi xich v6 cam trong chinh ban than. Mi da suy nghi cho chinh minh. Mi so sanh

minh véi bao ngudi phu nit khac: Bao nhiéu nguoi cé chéng van di choi ngay Tét.
Mi tim lay ly do dé tiép sttc cho nhitng mong muén dang dan hdi sinh. Nhung,
kéo Mi lai thuc trang dau d6én chinh la cuéc hén nhan phi li cla minh, mét cudc

hén nhan “khéng co long ma van phai 6 v6i nhau’, va khi nhac lai diéu nay, y thttc
tu ttf ctia Mi da tré lai. Thuc té ma cé tting chap nhan nay bong tré nén v6 li, kho

cam chiu. Dét nhién, Mi muén chét: néu cd nam 1a ngon trong tay luc nay, Mi sé

an cho chét ngay, chtt khéng buén nhé lai nita vi nhé lai, chi thay nuéc mat ta ra
ma tiéng sao goi ban yéu van litng lo bay ngoai duéng. Day la mét tinh tiét dac
biét trong thién truyén, tinh tiét mang gia tri nhan dao sau sac ma Té Hoai da gti
gam. Ngay trong lic nay, Mi mu6n chét, nhung chinh mong mu6én do da béc 16
long ham séng manh liét cia Mi, bdi vi chi khi ngudi ta mong muén dén tét cling
mot cudc song hanh phtc, y nghia ma kh6ng tai nao co dudc, ngudi ta mdi mudn
chét di. Dé chinh la sy phan anh lai s6 phan nghiét nga, la khat khao muén duge

tu do cita Mi. Day chinh 1a su thay déi trong y thitc cla c6 gai Méo dac biét ay,
cing la nét tai hoa trong nghé thuat miéu ta tam ly nhan vat cua nha van Td
Hoai. Ong duéng nhu da thau hiéu ttmg xtc cam, ttmg dién bién tam ly cla Mi dé
dua no vao trang van mot cach sinh dong dén vay.
- Hanh déng ndi loan:
+ Mi dén goc nha, xan mét miéng mG bo thém vao dia dén cho sang.

+ Mi quan lai toc, Mi vdi tay lay cai vay hoa vat 6 phia trong vach

13

Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

g

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

Mong uéc cuédc song tuoi sang mdi mé hon; hanh déng dau tranh lang 1é, tu phat

nhung quyét liét dé thay déi s6 phan trong tiéng sao rap rén cua qua khtr dang
thuc giuc.

Phan tich: Bao nam qua, Mi bi doa day trong nha théng li, moi cam xtc ctia c6

hau nhu té liét. Tinh than phan khang cting vay. Ay vay ma hom nay, hoi men
rugu cay néng nan diu cé vé vdi nhitng khat khao ngay ci, su ving day trong
nhan thitc da lam Mi thitc tinh va mu6én duce chét, hoadc phai s6ng cho ra séng,

tuyét nhién khéng phdai “sGng kh6ng bang chét” nhu thdi gian qua. Va tt su y
thttc trong tam hén, Mi co su thay déi trong hanh déng. Luc nay day, Mi khong
con la mét c6 may dugc lap trinh san ntta, Mi cha d6ng dén goéc nha, lay 6ng mé,

xan m6t miéng bo thém vao dia dén cho sang. Cai anh sang ma con nguG@i ta van
thuéng mong muén nhin thay mdi khi cuéc ddi vui ho sau trong nhting goc tdi,

anh sang tau dién ma Lién va An hang trong doi méi dém vé, gid day, anh sang
cua chiéc dén nho noi goc nha, tuy bé mon, nhung cting dt lam Mi vui. Hanh

dong ay mang nhiéu y nghia biéu tuong, dén thém sang, cd lé sé thap ca cuéc déi
Mi ciing sang sta 1én chang? Thi 4nh sang ay da m6 ra mét niém hy vong mdi,
mét thé gidi tuoi sang hon dugc “bat dau” vdi cudc ddi c6 gai Méo phé nui.
Thé réi, Mi quan lai téc, lay cai vay hoa chuan bi di choi. Mi van con tré lam, van
sé xinh lam néu nhu co thé “vi minh” ma cham soc ban than nhiéu hon. Mi lac
nay da nhan thite dude nhu thé, Mi buéc theo tiéng goi cla tiéng sao, cia nhttng
khat vong trong long, Mi cdi soi xich rang buGc ra dé s6ng that véi chinh mong
muon ctta minh. Lic nay day, hinh anh mét con ngudi thuc su la con ngudi duge
hién ra ro nét, Mi da thoat dugc mét hinh anh khéng bang con trau, con ngua,
con rua, béi lé Mi dang mong cho, tha thiét dudc hoa vao cudc séng nhén nhip

ngoai kia, noi cé nhtng tiéng sao mua xuan dang cho Mi dén.
- Khat vong bi dap tat tan nhan:
+ A St troi dig Mi vao cét bang soi day tan bao

14



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thu6éng Thu Sach a

g

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

+ Quan Mi bang mai téc thanh xuan ctia cd
+ Mi dtmg trong gian phong day bing téi
+ Hoi rugu van con néng nan, tai Mi van con nghe tiéng sao dua Mi di theo
nhting cuéc choi, nhitng dam choi van con séng trong tia hdi quang cla qua khtr
+ Mi vung buGdc di. Nhung tay chan dau khéng cua duc. Mi khong nghe tiéng sao
ntta. Chi con nghe tiéng chan ngua dap vao vach, tré vé vdi hién thuc nghiét nga,
phi phang. Cuéc d6i dong lai tam t6i truéc mat, c6 thén thttc nghi minh khéng

bang con ngva.
Phan tich: Nhung A St da vé, A Str nhin thay Mi chuan bi di choi, han lap ttc troi

ding Mi vao cot. Mi khéng giai thich, han ciing chua bao gié muén nghe Mi ndi.
Thé la hinh anh mé6t “ngudi chong” dang dung sgi day xich cia tan bao, déc ac
trdi vo minh, giam ham ca thanh xuan ciia cé ay. A Sit cu6n luén mai toc thanh
xuan ctia Mi vao cét, khéng cho cttii hay nghiéng, nuéc mat Mi roi xu6ng cé
khéng lau di duge, tro ra nhin tting dong lé kh6 can trén mat, trén c6 minh. Mét

cam giac cho vo dén tan cing, hinh phat ay nhu su tra tén da man thdi trung cé.

A Str 6 dé nhu dai dién cho cudéng quyén, than quyén, tuyét tinh gat phang di
nhtmg khat khao trong long cé gai tré.
Mi dtmg trong gian phong day bong tdi, soi day troi khéng giam dugc tam hén
cia cé, “Mi ving buéc di”. Cau van ngan gon miéu ta mét hanh d6ng nhanh gon,
mot hanh déng dai dién cho tam hén va mong moi cua Mi van chua bi sdi day
tréi lam cho khung lai. Dé 1a sttc séng tiém tang tréi day manh liét, la su phan

khang, chéng lai moi bttc bach ma c6 phai chiu dung, du sttc phan khang ay

khong dt dé pha tan soi day tréi. Hoi men cia rugu van len 106i vao tam hon cd,

thé nhung, ai cé thé say mai dé manh mé mii trong cudéc d6i? Mi dan tinh, men
rugu tan, tiéng sao cing bién mat, Mi tré vé v6i hién thuc phi phang, vdi soi day

troi dau dén ma minh dang ganh chiu. Lic nay, Mi thon thttc nghia minh khong
bang con ngua, béi 1é con ngua khi bi trdi con cé thé cua quay, gai chan, nhai cd,

15



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

4

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bd

con Mi, ngay ca cai nghiéng dau con khé khan. Mi cufa quay tu xem minh cé dang
con song, trong luc nifa tinh ntta mé ay, Mi tuéng nhu minh da chét ding 6 day,
Mi mong lung va chdi voi. Va réi, ngon lita trong long Mi ngudi dan, con dau tiéng
sao, con dau ngay xuan mong mdi. Mi tré vé véi hién thuc ngudi lanh, ngon lita

khat vong lui sau vao nhting hon than 4m nong, ché doi mét ngay “hdi sinh” nhu dém mua déng dinh ménh sé tdi.

Tém lai: Du da tré lai vi thuc tién tan nhaén, suét dém mua xuan ay, qua khit van
nong nan tha thiét trong ndéi nhé cia Mi véi hoi rugu téda, tiéng sao rap r6n, tiéng
cho sita xa xa... Mi phai sOng trong giang xé dau d6n gitta khat vong da tré lai va
ciing da bi vii dap tan nhan, nhung sau dém héi mua xuan ay, c6 1é nd sé mai con

am anh, thao thie trong long Mi, dt chi mo ho, xa thoang.

Sau dém tinh mua xuan ay, thai d6 va dang vé bén ngoai cia Mi du6éng nhu lai

quay vé véi con ngudi ci: nhan nhuc va vé cam. Tuy nhién, stic s6ng van 4m i
tiém tang dau do trong long Mi, do 1a diéu ma thém chi chinh Mi ciing chua nhan
ra. Cé 1é, cé van nghi long minh da chét han va khéng thé ngo rang sttc song
manh liét dy sé tré vé vdi cé trong mét dém déng lanh léo 6 Héng Ngai.
1.5. Mi - su phan khang manh liét trong dém déng cdi tréi citu A Phi - Dién
bién tam ly cia nhan vat Mi trong dém mia dong cat day tréi citu A Phi.

- Su v6 cam dén tan nhan:
+ V6i ngudi khac: Hang dém, Mi ra sudi Itta ho tay 6 bép lita gan ngi A Pha bi nha

théng li bat troi dimg 6 cay coc ngoai tréi. Mi van than nhién thdi lta ho tay bén
canh m6t ngudéi sap chét, tham chi c6 con nghi rang: Néu A Phi la cai xac chét

ding do thi cting thé théi.
+ V6i chinh minh: Bi A St danh nga xudng ctra bép, cé cting dig dung, khéng
bat binh, kh6ng so hai truéc bat céng. Dém sau, Mi van ra ng6i suGi Itta nhu dém
truéc.

16



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach 32

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

Phan tich: “Thé gidi sé bi hty diét khéng phai béi nhttng ngudi lam diéu ac, ma
béi nhiing nguéi ding nhin ma khéng lam gi ca”. Tdi nh6é dén cau noi néi tiéng
cua nha vat ly ly thuyét nguéi Duc Albert Einstein khi lang 1é quan sat Mi luc bay
gid. M6t c6 Mi vui vé, yéu ddi; mét cé Mi day tinh phan khang trong dém tinh

mua xuan nhu anh lita bap bung chay, nay chi con lai d6ng tro tan trong tam hon
béi su v6 cam da xam chiém tam can. Hang dém, Mi ra sudi ltta ho tay 6 bép Itra
gan noi A Phu bi nha théng li bat troi dttng 6 cay coc ngoai tréi. Mi van than
nhién thdi Ita ho tay bén canh mét ngudi sap chét, tham chi c6 con nghi rang:

“Néu A Phi 1a cai xac chét dime day, cing thé théi”. Mi chang con thiét tha véi
xung quanh, ké ca do la dong loai cla minh - mot ké dang can ké cai chét va
ding 6 truéc mat minh. Mi than nhién dén lanh ling, su vé tam cia Mi nhu dang
tiép tay cla gia dinh théng ly, cho A Sit ham hai ngu@di v6 tdi, Mi tré thanh mét
ngudi nhan tam. Diéu gi da khién Mi tré thanh nhu thé? Su tha hoa ay sé dugc
hoa giai? Cau tra l6i duéng nhu v6 vong, béi chinh Mi con thé o v6 cam véi ban

than minh. Nguoi phu nit nho bé bi “A St danh nga xu6ng cita bép’, thé nhung
hém sau cé van than nhién ra sudi Ita nhu dém truéc. Mi tham chi da gan li hon,
chai san hon va chang so nhitng tran don. C6 khéng dau dén, khéng oan than,

ciing khong bay t6 bat ki cam xtc gi cho chinh ban than minh.
Doc dén day, ngudi doc khong nén duge tiéng thé dai day xdt xa. T6 Hoai qua
thuc tinh té khi miéu ta ndéi tam ctia Mi chuyén bién sau sac qua ttmg dién bién

cita cudc ddi, dé réi qua dé, ta nhan ra rang thé luc cudng quyén va than quyén
da cuép di bao nhiéu hanh phic ctia biét bao con ngudi. Béi trong nha théng ly

Pa Tra, tru6c Mi con co bao nhiéu “con dau gat no” khac, ho - hoac da chét vi bi

troi dimg, hoac da “chét” trong cudc déi cia chinh minh.

- Déng cam vdi ndéi dau cia ngudi cing canh ngé - Su déng cam dan dat trai tim
vo cam.

+ Dong nuéc mat cia A Phu:
* Dong nuéc mat lap lanh bo xuéng hai h6m ma da xam den lai héc hac thé tham
17



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

4

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bd

* Con ngudi manh mé phai lang 1é khéc vi dau d6n, bat luc cting cuc hién hitu

khong thé che gidu vi khong lau di dugc.
+ Thuong minh:
* Nhé lai canh minh citing tting bi troi, ting khoc cay dang

* Nhiéu lan khéc, nudéc mat chay xu6ng miéng, xudng cé, khong biét lau di duge.
Phan tich: Dong nuGdc mat cia A Phi da danh thtrc va lam hdi sinh long thuong

minh réi dén thuong ngudi trong Mi: Chinh nh6é ngon lita, dém ay, Mi lé mat

tréng sang va nhin thay “m6t dong lap lanh bo xu6ng hai h6m ma da xam den lai”
cua A Pht. Néu nhu truéc do, A Pht la mét chang trai cuéng trang nhu hé, khde
manh va ngang tang, dam “trugng nghia” danh ca con quan; thi gié day, sau nhiéu
dém bi troi ding va bi bé doi, than thé cudng trang ngay nao gid chi con la mét
cac xac sap héo khé, lan da da x4m den lai, hai hom ma hut sau vao gay go va

dang thuong. T6 Hoai da danh rat nhiéu tam luc cho cau van miéu ta dong nuéc
mat cia A Phi, béi lé né nhu mét cau ndi da gan lién gitta su v6 cam va thuong
cam trong long Mi: “mét dong nude mat lap lanh bo xuéng hai hom ma da xam
den lai”. © chi tiét nay, chinh nhé ngon lita ma Mi ho tay méi dém déng da soi

duéng cho Mi thay dong nuéc mat, va chinh su két ndi dy da mé cho cudc déi Mi
mot trang méi vé sau nay.
Dong nuéc mat ay, mang su dang chat cia m6t than phan né 1é bat luc, tii nhuc

truéc s6 phan cia mét ké dang hap hdi truéc than quyén va cudng quyén, va ké
ca - tién quyén. Nhiing luéi dao v6 hinh da ctta vao cuéc doi mét chang trai tré,

vét cat ay tré thanh vét “chi mang” khién A Phi dang dtmg bat luc truéc tir than.
B6 vuc gitta su séng va cai chét sao ma mong manh? Than phan con ngu6i bay
gid sao ma mong manh? Moi tht nhu dong khép lai, A Pht da nghi vay chang?
Thé nén anh chang da roi nuéc mat, khé thuong xt cho cuédc d6i minh. Va ki

diéu thay, khi Mi nhin thay dong nuéc mat ay, dong nude mat da ria got trai tim
bang ctia Mi, khién bang tan chay, khién long Mi day x6t xa. A Pht: da cham dén

18

Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

g

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

trai tim Mi, long thuong ngudi cting canh ngé tréi day manh mé trong Mi. Tam ly
ctia Mi da chuyén bién ttr mét con nguGi v6 cam sang dong cam, nhin A Pht, Mi
lai nghi dén than phan ctia chinh minh. Mi c6 khac gi hon? Mi “nhé lai dém nam

truéc A St tréi Mi, Mi cling phai tréi ding thé kia. Nhiéu lan khéc, nuéc mat chay
xudng miéng, xudng cd, kh6ng lau di dugc”. Cam giac ay gid day da sang A Phu,
Mi ngam nghi, va mot lan nia lai “hdi sinh” trong tam thttre.
=

[réi

day

lo ng

vi

tha:

+ Hinh dung ra cai chét:
* Nh6 tdi cai chét cla ngudi dan ba ngay trudc
* Nghi tdi cai chét day dau dén, tii cuc cia A Phi sap téi: Co ching nay chi dém
mai la ngudi kia chét, chét dau, chét doi, chét rét, phai chét.
* Nhan ra su v6 li: Nguoi kia viéc gi ma phai chét thé
+ Nhan ra bat céng:
* Bat nguon ttf su tan bao cia cha con thong li

* Bung day su cam hon, phan uat: Ching no that déc ac.
Phan tich: Mua xuan nam truéc, Mi bi troi ding va nghi phan minh cting sé nhu
nhting ngudi dan ba ngay trudc da chét 6 day. Mua d6ng nam nay, Mi nhin A Pht
bi troi ding may ngay nay, cam phan nhé lai nhitng phan ngudéi ay mét lan niza:

“Trdi oi, no bat troi ding nguéi ta dén chét, no bat minh chét cing thdi, nd bat
tréi dén chét ngudi dan ba ngay truéc cling 6 cai nha nay”. Mi nhan ra tinh hinh
ctia A Pht dang rat nguy khén: “Co chung nay chi dém mai la nguGi kia chét, chét
dau, chét doi, chét rét, phai chét”. Luc nay, Mi nhan ra gia tri con ngudi, mét con
ngudi dang sOng khée manh

nhung bi bite tir, diép tir “chét” lap di lap lai day

khan thiét vé mat thi gian. Rdi A Pha sé chét trong dau dén, chét trong doi khat,

chét trong cai rét buét cam cam, A Pht “phai chét” trong sgi xich ctia thé luc nha
thong ly. Cai chét ay nhu su day vo thé xac dén cuing cuc, no khién ngudi ta khé

19

Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach 32

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

tam, giang xé trong nhitng m6 buéc ctia soi day ma chang thé nao g6 duge. Va
Mi, cé tua hé rang minh dang ngdéi day ching kién m6t con ngudi bang xuong
bang thit ting buéc chét truéc mat minh. Thé réi, bang su cam hdén tét dot, Mi
nhan ra su v6 li va bat c6ng trong moi viéc: Ngu6i kia viéc gi phai chét. Chinh
“chung no” - “chung no that déc ac”, “chung no” - Thong ly Pa Tra, A Str noi riéng

va bon chua dat mién nui, nhimg ké thong tri noi chung. “Ching no” da day doa,
uc hiép va ddi xtr tan té véi nhiing nguéi luong thién nhu Mi, nhu A Phu va con
rat nhiéu ngudi khac phai séng dé chét dé, chét trong dau xot va uat ttc khac
nifa. Mi tu nhan thie rang: C6 1a phan dan ba da bi ching no bat cing trinh ma,
co chét ciing la 1é tat yéu 6 day, nhung con A Phu dang bi ép dén chét chi vi mét
con vat. Mang ngudi ré ring nhu m6t con vat, thua ca mét con vat - nhitng gi ma
nha van “O chuot” da boc 16 that khién nguoi ta phai xot xa. Qua that, “Nguoi viet

van cting nhu éng thay lang, nhu nha bao ché, cang san dau vi thuéc tét trong 6
cang dé pha ché duoc nhu 9” (T6 Hoai). Tu nhitng ngay thang gan bo véi con ngudi
mién Tay, nha van da “san dau vi thuéc tot” dé dién ta tam ly, tinh cach cia nhan
vat that tinh té va tai hoa.

Dién bién tam ly cua Mi co su chuyén bién ki diéu: tt m6t ngudi v6 cam véi chinh

minh va nhting ngudi xung quanh, Mi bat dau thuong cam cho A Pht, réi tt su
thuong cam do, gid day Mi da phan uat va nhin nhan ro nhitng bat céng, cai khé

dau ma A Phi dang phai ganh chiu. Long thuong nguoi tréi day manh mé, day la
mot cuéc 16i ngudc dong cla y thitc, mét bat ngo trong chuyén bién tam ly ctia

Mi, va at han chinh nhitng chuyén bién ay sé thi thic cé hanh d6ng quyét liét
hon nita.
- Giai thoat cho A Pht va tu cttu minh:

Trong thién truyén nay, tam ly nhan vat Mi la tam ly co nhiéu dién bién nhat,
phic tap nhat. Bai 1é c6 da trai qua nhiéu tranh dau ndi tam dé di dén nhting

20



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach 32

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh ni bd

quyét dinh cudi cling mang tinh tao bao. Truéc khi cat day cttu A Pht, Mi da suy
nghi, dau tranh néi tam rat nhiéu. V6i nhting dong déc thoai, Mi muéng tudng

khi A Pht chay di, Mi sé la ngudi thay thé va rdi sé chét 6 cai ct nay. Nhung tat
ca tinh thuong yéu con ngudi, déng cam véi déng loai da cat mat soi day v6 cam
cia Mi, dua Mi di dén quyét dinh cat mat sgi day tréi A Pha. Day la mét hanh

dong liéu linh “chua ttmg cd” xua nay, b6i ai dam chéng lénh thong ly déu phai
nhan lay két cuc cay dang. Nhan vat thong ly Pa Tra trong tac pham chinh la dai

dién cho thé luc cuoéng quyén, bon chua dat mién nui thong tri co quyén luc “toi
cao” m6t vung.

Va thé la, Mi da manh dan cat mat soi xich ban dau, soi xich cia than quyén -

cuéng quyén da can buéc Mi, giam ham tudi thanh xuan cia Mi. Mi cat day tri
cho A Phi nhu tu cat day tréi trong ban than minh. D6 la sttc manh tiém tang
nhitmg ngay xuan, va nhu ngon Itta chay bung lén thanh sttc manh vung lén giai
phong. Tir sttc manh cia ndi tam tré thanh sttc manh ctia hanh d6éng, Mi manh

mé va kién cudéng hon bat ki ai lic bay gid. Néu nhu trudc day, Mi lu6n nghi vé
than phan né 1é khi bi cng trinh ma - su chi phdi cia thé luc than quyén, véi ha

tuc “séng la dau nha nay, chét cting la ma nha nay”, tude di quyén tu do va Mi
lu6n phai phuc tung gia dinh nha cht, thi gid day, Mi da manh mé ving lén dé cat
phanh sgi xich ctia cudc ddi. DO la mét tin hiéu dang mtmg ctia Mi noi riéng va

cua nhitng ngudi phu nit luc bay gié noi chung.
Khi g6 duoc hét day troi 6 nguéi A Pht, Mi cing hét hoang, Mi dung lang trong
bong tdi, choang tinh khéi su v6 thtte va nhan thie r6 hon ai hét rang: Ngay luc
nay day, Mi khat khao duoc séng, dudc séng mot cudc déi dang s6ng, Mi nhan ra

néu minh 6 lai, minh sé chét. Cau van Mi dttng lang trong bong toi nhu cai ban lé
ndi hai giai doan trong cudc ddi Mi: cai chét va su s6ng, bong tdi va anh sang. Va

cui clung, Mi da chién thang chinh minh, anh sang da chién thang bong tdi. Giai
thoat A Pht 1a giai thoat chinh minh khdi su v6 cam, trai tim nhan hau hdi sinh va

khat vong hédi sinh, Mi quyét dinh vut chay theo A Phi. Cau van ngan cling nhiing

21



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach 32

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh n6éi bd

dong ttr manh mé, gap gap: Mi citing vut chay ra... Mi van bang di. Mi dudi kip...
Mi noi, thé...

gap gap, khan truong, héi hép dua dién bién lén cao trao, khién

nguoi doc nhu ngat thé theo ttng hanh trinh ctia Mi.
Mi vut chay ra, cat tiéng xin duoc giai thoat: A Phu cho tdi di. Ngudi dan ba hon
mt lan muon chét ay nay khan thiét mong duge séng, béi néi kinh hoang truéc
cai chét: 6 day thi chét mat. C6 Mi v6 cam ngay nao, c6 Mi mac ban than ngay
nao nay da muon song hon ai hét. Chinh Mi cht khong phai bat ki ai khac - chinh
Mi da tu lai con tau cuéc doi va s6 phan theo y muén cia minh. Khat vong song

bung day manh liét, bat ngé khéng con 1a 4o giac hay khat khao ma da tr6é thanh
hanh dong quyét liét chéng lai s6 phan, chéng lai vong cuong tda cia nha thong

li dé gianh lay quyén s6ng, quyén tu do cho minh.
Tom lai: Dong dau tién cia Tuyén ng6én Dang céng san, F.Angghen tting khang
dinh: Lich sit loai ngudi la lich sir dau tranh giai cap. Ap bitc, béc 16t cia giai cap

thong tri cang nang né, su vung lén dau tranh cang manh mé. Thuc chat, qua
trinh Mi cat day troi va chay theo A Pht 1a mét qua trinh ty nhan thttc: nhan thitc
thuc tai x4 hdi tan bao, lanh lung. Mi cttu A Pht, béi c6 thay su bat céng, phi li

sap giét chét mét con ngudi v6 tdi, va nhan thie ngudi cing 1a dé qua dé nhan
thttc, soi sang minh. Cho nén, c6 thé noi, Mi cat day tréi cttu A Pht, cing 1a Mi da

tu cat day trdi buéc cé véi nha théng li Pa Tra. Diéu dd, hoan toan dung véi li
luan cling nhu thuc tién thdi dai.

Hanh déng giai phong (cttu A Pht va cttu minh) la hanh dong tu phat, va no tré
thanh phat trién tu giac 6 doan sau cia tac pham.

T6 Hoai ttmg quan niém: “Mdi

nha van bude vao nghé mét cach thi mdi nha van cé mot loi di cia minh. Cling mot

y tuéng nhung méi ngudi mot léi viet, Idi cam nghi, mét tam hdn, do la quang canh
tram hoa trong van hoc”. Nha van da tao ra duoc cai khac biét trong mot Loi viet,
loi cam

nghi, mét tam hon gitta nhan vat Mi véi cac nhan vat: Thiy Kiéu (Truyén

Kiéu - Nguyén Du) hay Vai Nuong (Chuyén ngudi con gai Nam Xuong - Nguyén

Dit) 6 ché bong hoa xt Méo khéng tim dén mé6t thé gidi 40 tuéng, hoac mdt vong
z2

Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach a

4g

[Khéa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh ni bd

vay den tdi bi kich mdi, ma la khat vong vung lén tim mét con dudng séng vdi su
déi thay va tu do triét dé.

2. Hinh tugng nhan vat A Pha - bic chan dung chan thuc vé nhitng kho dau cia
nong né mién nti
TO Hoai da xay dung nén mét hinh tugng nhan vat cd s6 phan bat hanh nhung

mang trong minh nhiing pham chat tét dep:
2.1. S6 phan dac biét cia A Pha:
A Pht sinh ra trong nghéo khé, m6 céi cha me trong mét tran dich dau mia,

khéng co ruéng nuong, khéng co ca cai vong bac deo cé dé di choi Tét. A Pht
tting bi bat ban xudng ving nguéi Thai dudi chan nti. Cuéc s6ng cling cuc da
hun duc cho A Pht m6t sttc s6ng manh mé, long ham chud6ng tu do va tinh cach

gan goc clung vdi tai nang lao déng dang quy. A Pht thanh thao va ham thich
nhiing c6ng viéc lao déng nang nhoc va khé khan, nguy hiém. Anh biét duc luGi
cay, biét duc cudc, lai cay gidi va di san bo tot rat bao. A Pht khoe, chay nhanh
nhu ngua, “céng viéc lam hay di san, cai gi cling lam phang phang”. Con gai trong
lang nhiéu ngu6i yéu mén, nhiéu nguoi noi: “Dita nao dude A Phit ciing bang dugc
con trau tét trong nha, chang may lic ma giau". Nhung phép lang va tuc lé cuéi

xin qua kho khan dén ndéi A Pht khéng thé cudi ndi vo. Boi tap tuc cudi vo cla

ngudi Méo phai cé dén tram déng bac trang, con A Phu lai la m6t ngu6éi khong
cha khéng me, khéng nha ctra, khéng ruéng nuong, thé nén chang trai ay van
mét minh, van cé déc du rat gidi giang.
2.2. Ca tinh dac biét va qua trinh nhan thitc va dau tranh cia A Phi

- Khat khao hanh phic: trong nhtmg dém tinh mwa xuan, A Pht di tim ngudi yéu.
A Phti cing nhu Mi, déu la nhitng nguéi tré tran ngap tinh yéu véi cudc séng,
khat khao hanh phtc ctia riéng minh.

23



Tai Ligu On Thi Group

Chuyén trang 6n Van - Thuéng Thitc Sach 32

[Khoa hoc Van Chuyén sau Téng 6n Luyén dé]
Tai liéu luu hanh néi bé

- A Pht la nguéi manh mé gan goc tir bé: Chang trai ay khong sg di mat véi bon
con quan, dam tring tri ching khi ching quay pha cuéc vui xuan ctia dam ban
minh. A Phi da nam lay “cai vong bac cé tua chi xanh” ctia A Str - dau hiéu cia

thé luc phong kién - dé kéo dap dau né xu6ng, xé 40 né ra ma danh.

Trong lic bi danh, chang trai dan téc ay im lim nhu tuong da, can ran chiu dung
va nén cai uat ttc vao long. Dé 1a mét chang trai can dam va ding manh. Hau qua:

anh bi bat, bi hanh ha va tr6é thanh né lé cho nha Thong ly Pa Tra. Nhung cai dau
dau 6 day con nhiéu hon thé, béi khéng chi A Pht la né 1é, ma ca doi con, doi

chau ctia A Pht ciing phai lam né lé cho nha thong ly Pa Tra.
- Khi tré thanh ngu6éi lam céng gat no, A Pht van 1a con ngudi tu do, khéng biét
so cuGng quyén, ké ac:
+ Vi mai bay nhim, dé hé bat mat bd, A Pha diém nhién vac ntra con bo hé an dé
vé. A Phi noi chuyén “di lay con hé vé” mét cach than nhién va coi dé 1a chuyén

rat dé dang. A Phi cai lai thong li cing rat diém nhién. A Pht khéng biét so cai uy
ctia bat ctr ai. Con hé hay thong li Pa Tra ciing thé théi. Nhung hién thuc pht
phang da cho ta thay: A Phi da tré thanh vat thé mang cho con bo ctia nha thong
ly. Chi tiét nay da t6 cao ducc su tan bao va bat céng cua bon lanh chtia phong
kién: ho xem con ngudi dudéi quyén nhu rom nhu cé, sinh mang con ngudi khong

dang gia bang mét con bé nha ho. Ho san sang hanh ha nguoi pham 1éi cho dén
chét, nghia la san sang giét ngudi kh6ng run tay. Thé luc ay da day doa biét bao
con ngudi vung nui Tay Bac luc bay gid, mang bao khé dau khéng ditt.
+ Bi troi ditng, ddi, khat trong cai lanh cat da, A Pht khéng cam chiu, anh nhay

dut hai vong day troi, do la hanh déng khéng cam chiu s6 phan. Song anh khong
thoat. A Pht khoc tuyét vong. => Nuéc mat cia chang trai manh mé, yéu tu do
phai cay dang budng tay truéc s6 phan nghiét nga lam rung d6ng trai tim nguoi
doc. Ta cang thay r6 hon bé mat tan bao cua ché dé phong kién, chia dat 6 mién
nui khi xua.

24