HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
NHÌN HÌNH GỌI TÊN
www.trungtamtinhoc.edu.vn
1
2
3
4
5
6
7
8
“NHÌN HÌNH GỌI TÊN”
1
3
2
4
6
5
7
8
2. Đàn t’rưng
1. Nhà dài
4. Thung lũng tình yêu
6. Con Voi
3. Cây xà nu
5. Lễ hội Cồng chiêng
7. Ruộng bậc thang
8. Cây cà phê
LỚP
10
VĂN HỌC DÂN GIAN
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên)
Người giảng: Nguyễn Nhật Linh Trang
LỚP
10
VĂN HỌC
DÂN GIAN
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
I TÌM HIỂU CHUNG
1 Khái niệm sử thi dân gian
- Khái niệm
Là tác phẩm tự sự dân gian có quy mơ lớn
Sử dụng ngơn ngữ có vần, nhịp
Xây dựng những hình tượng nghệ thuật
hồnh tráng, hào hùng
Kể về một hoặc nhiều biến cố lớn diễn ra
trong đời sống cộng đồng của dân cư thời
cổ đại.
- Phân loại sử thi:
Sử thi thần thoại
Sử thi anh hùng
LỚP
10
VĂN HỌC
DÂN GIAN
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
Chỉ thông qua sức mạnh phi thường của cộng đồng, người ta
mới có thể giải thích được vẻ đẹp tuyệt vời và sâu sắc của thần
thoại và anh hùng ca, một vẻ đẹp xây dựng trên sự hịa hợp
triệt để giữa nội dung và hình thức…”
(M.Gor-ki)
Sử thi anh hùng bao hàm một bức tranh hoàn chỉnh của cuộc
sống nhân dân dưới hình thức kể truyện anh hùng về quá
khứ. Thế giới sử thi lí tưởng và anh hùng dũng sĩ trong sự
thống nhất hài hòa của chúng – đó là những nhân tố chủ yếu
của một nội dung sử thi anh hùng.
(Mê-lê-tin-xki)
LỚP
10
VĂN HỌC
DÂN GIAN
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
Sử thi thế giới
Sử thi Việt Nam
LỚP
10
VĂN HỌC
DÂN GIAN
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
Sử thi Tây Nguyên có lối kể chuyện
như thế nào?
KHAN
Khan là cách người Tây Nguyên gọi sử thi
Khan thường được kể tạ các lễ hội hoặc những lúc nông nhàn,
mọi người tụ tập ở nhà rông uống rượu cần và nghe kể khan.
Người kể khan sau khi nhấp ngụm rượu thường bắt đầu:
“Khan Đăm Săn bà con muốn nghe, câu chuyện như thế
này…”
LỚP
10
I
VĂN HỌC
DÂN GIAN
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
TÌM HIỂU CHUNG
2 Sử thi Đăm Săn
a. Nội dung
Sử thi anh hùng (Ê Đê)
Nội dung tác phẩm: Công cuộc chinh phục bờ cõi của người anh hùng Đăm Săn
b. Tóm tắt tác phẩm
Theo tục nối dây Ch-nê, Đăm
Khơng đồng ý vì đã
Khơng thể cãi lại “ơng
Săn phải lấy hai người chị của
có người yêu – nàng
trời” chấp nhận lấy Hơ
mình Hợ Nhị và Hơ Bhị
HơBi xinh đẹp
Nhị và Hơ Bhi
Tiếp con đường anh hùng
TĨM TẮT SỬ
THI ĐĂM SĂN
Trở thành tù trưởng giàu
có và uy danh lẫy lừng
Biến thành con ruồi Bay
vào miệng nàng Hơ Âng
Đăm Săn dũng mãnh lập
mang thai sinh Đăm Săn
được nhiều chiến cơng
cháu
Bị từ chối, bị chết
Tìm cách lên trời
ngập ở rừng Sáp
hỏi nữ thần mặt trời
Đen
về làm vợ
Chặt đổ cây thẩn tổ
Sờ-múc
tìm lối lên
trời xin thuốc cứu vợ
HỎI ĐÁP
CHUYÊN GIA
GIẢI MÃ PHONG TỤC
CỦA NGƯỜI Ê - ĐÊ
Tín ngưỡng thờ vật tổ
Tục nối dây – chuê nuê của
Chế độ mẫu hệ của
người Tây Nguyên
dân tộc Êđê
LỚP
10
VĂN HỌC
DÂN GIAN
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
I TÌM HIỂU CHUNG
3 Đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”
a. Vị trí
Đoạn trích thuộc phần thứ 2 của tác phẩm, kể về những chiến công của Đăm Săn.
b. Bố cục:
BỐ CỤC
LỚP
10
VĂN HỌC
DÂN GIAN
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
II ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1 Đọc và giải thích từ khó
ĐỌC PHÂN VAI
Đăm Săn
Mtao Mxây
Quyết liệt,
Khôn khéo,
hùng tráng
mềm mỏng
Dân làng
Tha thiết
Người kể chuyện
Linh hoạt
LỚP
10
VĂN HỌC
DÂN GIAN
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
II ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
2 Tìm hiểu văn bản
a. Cuộc giao đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây
- Nguyên nhân dẫn đến cuộc gia đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây: Do
Mtao Mxây cướp vợ của Đăm Săn.
HOẠT
ĐỘNG
NHÓM
NHÓM 1
Khi Đăm Săn đến nhà kẻ thù, chàng đã
thách đấu ra sao?
Thái độ của Mtao Mxây như thế nào?
Nhận xét về hai nhân vật?
NHÓM 2
Diễn biến của hiệp đấu thứ nhất như thế
nào?
Thái độ và tài năng của Đăm Săn và
Mtao Mxây được thể hiện thế nào?
NHÓM 3
Ở hiệp đấu thứ 2, ai là người múa khiên
trước?
Hiệp chiến đấu thứ hai diễn ra như thế
nào?
Ai là người chiến thắng?
LỚP
10
VĂN HỌC
DÂN GIAN
CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
II ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
2 Tìm hiểu văn bản
a. Cuộc giao đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây
- Đăm Săn thách đấu:
Đăm Săn
• Đến tận chân cầu thang thách đấu
•Dùng lời lẽ khích dụ kẻ thù: dọa
đốt sàn, đốt nhà
Tuyên chiến với thái độ quyết liệt
•Coi thường Mtao Mxây, tun bố
khơng đánh kẻ thù khi đang đi xuống
Đăm Săn dụ được kẻ thù ra
khỏi nhà để quyết đấu, thái độ tự
tin, đường hoàng, quân tử.
Mtao Mxây
• Sợ hãi nhưng vẫn tìm
cách trêu tức Đăm Săn
•Phải giao hẹn trước khi
ra khỏi nhà
•Sợ Đăm Săn đánh lén
khơng dám xuống.
Hình dáng dữ tợn,
trang bị vũ khí nhưng tần
ngần do dự, hèn nhát, run
sợ.