(LUẬN văn THẠC sĩ) sử dụng mô hình lớp học đảo ngược trong dạy học phần lịch sử thế giới cận đại lớp 10 ở trường thpt​

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA LỊCH SỬ
___o0o___

VŨ THỊ TRANG

SỬ DỤNG MƠ HÌNH LỚP HỌC ĐẢO NGƢỢC
TRONG DẠY HỌC PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI
CẬN ĐẠI LỚP 10 Ở TRƢỜNG THPT

KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
Chun ngành: Lí luận và phƣơng pháp dạy học Lịch sử

HÀ NỘI - 2019

download by :


TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA LỊCH SỬ
___o0o___

VŨ THỊ TRANG

SỬ DỤNG MƠ HÌNH LỚP HỌC ĐẢO NGƢỢC
TRONG DẠY HỌC PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI
CẬN ĐẠI LỚP 10 Ở TRƢỜNG THPT
KHĨA LUẬN TỐT NGHIỆP
Chun ngành: Lí luận và phƣơng pháp dạy học Lịch sử
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học

Ths. NINH THỊ HẠNH

HÀ NỘI - 2019

download by :


LỜI CẢM ƠN

Khóa luận tốt nghiệp là cơng trình nghiên cứu khoa học có ý nghĩa lớn
đối với em. Đây là minh chứng cơ bản nhất cho kết quả của 4 năm Đại học.
Nó đánh dấu cho sự kết thúc của quãng đời sinh viên, cho sự trƣởng thành
hơn về mặt kiến thức, kĩ năng sƣ phạm. Đồng thời cũng là đánh dấu cho
những bƣớc khởi đầu mới sau này.
Để có thể hồn thành đƣợc Khóa luận tốt nghiệp của mình, em đã nhận
đƣợc sự giúp đỡ lớn từ phía các thầy cơ, học sinh, bạn bè và gia đình.
Lời đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới Ths. Ninh Thị
Hạnh, ngƣời đã tận tình hƣớng dẫn, giúp đỡ, chỉ bảo em trong suốt quá trình
lựa chọn, triển khai và hồn thiện đề tài khóa luận.
Em cũng xin chân thành cảm ơn tồn thể các thầy/cơ trong khoa Lịch
sử, trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội 2, các thầy/cô trong tổ Lịch sử và Ban
lãnh đạo trƣờng THPT Lƣơng Tài, Bắc Ninh, những ngƣời đã tạo mọi điều
kiện thuận lợi nhất về mặt kiến thức, kinh nghiệm, kĩ năng, cơ sở vật chất,…
để em có thể hồn thành khóa luận của mình.
Đặc biệt, cơ xin gửi lời cảm ơn tới các em! Những học sinh tích cực,
thân thiện và sáng tạo của trƣờng THPT Lƣơng Tài, Bắc Ninh. Cảm ơn các
em đã hợp tác, giúp đỡ cơ trong suốt q trình Thực nghiệm!
Cuối cùng, em xin gửi lời cảm ơn đến bạn bè, ngƣời thân, nhất là bố mẹ,
vì đã ln ở bên cạnh động viên, giúp đỡ em trong những lúc khó khăn nhất.
Em xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2019
Sinh viên

Vũ Thị Trang

download by :


LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng mình dƣới sự
hƣớng dẫn, giúp đỡ của Ths. Ninh Thị Hạnh – giảng viên hƣớng dẫn của tơi.
Những hình ảnh, bảng biểu, số liệu và kết quả trong khóa luận là hồn tồn
trung thực. Và đề tài chƣa đƣợc công bố trong bất cứ một công trình khoa học
nào khác.

Hà Nội, ngày 20 tháng 04 năm 2019
Sinh viên

Vũ Thị Trang

download by :


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG KHÓA LUẬN

STT

Cách viết tắt

Nghĩa

1

THPT

Trung học phổ thông

2

THCS

Trung học cơ sở

3

NXB

Nhà xuất bản

4

DHLS

Dạy học Lịch sử

5

KHLS

Khoa học Lịch sử

6

KNTH

Kĩ năng tự học

7

KNHT

Kĩ năng hợp tác

8

CNTT

Công nghệ thông tin

download by :


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ............................................................................ 3
2.1. Các cơng trình nghiên cứu ngồi nước...................................................... 3
2.2. Các cơng trình nghiên cứu trong nước ...................................................... 5
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 7

4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu .................................................................... 8
5. Phƣơng pháp nghiên cứu............................................................................... 8
6. Giả thuyết nghiên cứu ................................................................................... 9
7. Đóng góp của khóa luận................................................................................ 9
8. Cấu trúc khóa luận……………………………………………………...…..9
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC SỬ DỤNG
MƠ HÌNH LỚP HỌC ĐẢO NGƢỢC TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở
TRƢỜNG THPT ............................................................................................. 10
1.1. Cơ sở lí luận ............................................................................................. 10
1.1.1. Các khái niệm cơ bản ............................................................................ 10
1.1.1.1. Hình thức dạy học kết hợp (Blended learning) .................................. 10
1.1.1.2. Mơ hình lớp học đảo ngược (Flipped classroom) ............................. 11
1.1.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của môn Lịch sử ở trường THPT .......................... 15
1.1.2.1. Mục tiêu .............................................................................................. 15
1.1.2.2. Nhiệm vụ............................................................................................. 16
1.1.3. Đặc trưng của kiến thức Lịch sử ở trường THPT ................................. 16
1.1.4. Đặc điểm tâm lí, nhận thức của học sinh ở trường THPT.................... 18
1.1.4.1. Đặc điểm tâm lí .................................................................................. 18
1.1.4.2. Đặc điểm nhận thức ........................................................................... 19
1.1.5. Yêu cầu đổi mới phương pháp, hình thức dạy học lịch sử ở trường
THPT ............................................................................................................... 20
1.2. Cơ sở thực tiễn ......................................................................................... 22
1.2.1. Mục đích, phạm vi khảo sát .................................................................. 23
1.2.2. Nội dung điều tra, khảo sát ................................................................... 23
1.2.3. Kết quả khảo sát .................................................................................... 24
Tiểu kết chƣơng 1............................................................................................ 31

download by :

Chƣơng 2. SỬ DỤNG MƠ HÌNH LỚP HỌC ĐẢO NGƢỢC TRONG
DẠY HỌC PHẦN LỊCH SỬ THẾ GIỚI CẬN ĐẠI LỚP 10 Ở
TRƢỜNG THPT ............................................................................................. 32
2.1. Cấu trúc, nội dung, mục tiêu của phần Lịch sử thế giới cận đại lớp
10 ..................................................................................................................... 32
2.1.1. Cấu trúc và nội dung của phần Lịch sử thế giới cận đại lớp 10 ......... 32
2.1.2. Mục tiêu của phần Lịch sử thế giới cận đại lớp 10 ............................. 33
2.2. Yêu cầu và điều kiện sử dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc trong
DHLS ở trƣờng THPT..................................................................................... 34
2.3. Một số phần mềm, ứng dụng hỗ trợ cho việc áp dụng mơ hình lớp
học đảo ngƣợc trong dạy học Lịch sử ở trƣờng THPT ................................... 36
2.3.1. Padlet .................................................................................................... 36
2.3.2. Edmodo.................................................................................................. 38
2.3.3. Canva .................................................................................................... 39
2.3.4. Kahoot! .................................................................................................. 42
2.4. Các biện pháp sử dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc trong dạy học
phần Lịch sử thế giới cận đại ở trƣờng THPT ................................................ 43
2.4.1. Sử dụng mơ hình lớp học đảo ngược để rèn luyện kĩ năng tự học
cho học sinh trong môn Lịch sử ở trường THPT ............................................ 43
2.4.2. Sử dụng mơ hình lớp học đảo ngược để rèn luyện kĩ năng sử dụng
CNTT cho cho học sinh trong môn Lịch sử ở trường THPT .......................... 48
2.4.3. Sử dụng mơ hình lớp học đảo ngược để rèn luyện kĩ năng hợp tác
cho học sinh trong môn Lịch sử ở trường THPT ............................................ 52
2.5. Thực nghiệm sƣ phạm .............................................................................. 56
2.5.1. Mục đích, đối tượng, thời gian thực nghiệm ......................................... 56
2.5.2. Nội dung và phương pháp thực nghiệm ................................................ 56
2.5.3. Kết quả thực nghiệm ............................................................................. 57
2.5.3.1. Kết quả thu được từ khảo sát ý kiến ................................................... 57
2.5.3.2. Kết quả thu được từ bài kiểm tra 15 phút .......................................... 59
Tiểu kết chƣơng 2............................................................................................ 62

KẾT LUẬN ..................................................................................................... 63
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

download by :


DANH MỤC BẢNG, HÌNH ẢNH, BIỂU ĐỒ
BẢNG
Bảng 2.1. Bảng thống kê kết quả kiểm tra của các lớp (thành viên) .............. 59
Bảng 2.2. Bảng thống kê kết quả kiểm tra của các lớp theo nhóm điểm
(%) ................................................................................................... 60
HÌNH ẢNH
Hình 1.1. So sánh lớp học truyền thống và lớp học đảo ngƣợc ...................... 11
Hình 1.2. Sự khác nhau về cấu trúc giữa lớp học truyền thống và lớp học
đảo ngƣợc ........................................................................................ 12
Hình 2.3.1. Cấu hình đăng kí tài khoản trên Padlet ........................................ 36
Hình 2.3.2. Cấu hình một bài thiết kế trên Padlet ........................................... 37
Hình 2.3.3. Cấu hình tạo một lớp học trên Edmodo ....................................... 38
Hình 2.3.4. Cấu hình đăng kí tài khoản trên Canva ........................................ 39
Hình 2.3.5. Một số cấu hình các mẫu thiết kế trên Canva .............................. 40
Hình 2.3.6. Cấu hình một bài thiết kế trên Canva........................................... 41
Hình 2.3.7. Cấu hình đăng kí tài khoản trên Kahoot! ..................................... 42
Hình 2.4.1. Nhiệm vụ học tập về quá trình xâm lƣợc Việt Nam của Thực
dân Pháp trên Edmodo” .................................................................. 46
Hình 2.4.2. Kết quả của nhiệm vụ hoàn thiện kiến thức cơ bản ..................... 47
Hình 2.4.3. Mẫu thẻ nhớ nhân vật ................................................................... 50
Hình 2.4.4. Một số thẻ nhớ nhân vật do các nhóm lớp 11A2, trƣờng
THPT Lƣơng Tài thiết kế thông qua phần mềm Canva ................. 51
Hình 2.4.5. Một phần bài giảng trên Padlet .................................................... 53

Hình 2.4.6. Một phần của bài giảng trên Padlet.............................................. 54
Hình 2.4.7. Sản phẩm của nhóm 1, lớp 10D8, trƣờng THPT Lƣơng Tài ....... 55

download by :


BIỀU ĐỒ
Biểu đồ 1.1. Tỉ lệ các phƣơng pháp, hình thức mà thầy/cô thƣờng áp
dụng (%).......................................................................................... 24
Biểu đồ 1.2. Tỉ lệ cách dạy học mà thầy cô thƣờng áp dụng (%) ................... 25
Biểu đồ 1.3. Tỉ lệ các cách dạy học mà học sinh mong muốn đƣợc
thầy/cô ............................................................................................. 26
Biểu đồ 1.4. Tỉ lệ học sinh đã từng đƣợc dạy theo mơ hình lớp học đảo
ngƣợc (%)........................................................................................ 26
Biểu đồ 1.5. Tỉ lệ những vấn đề của học sinh khi áp dụng mơ hình lớp
học đảo ngƣợc vào trong dạy – học Lịch sử ở trƣờng THPT
(%) ................................................................................................... 27
Biểu đồ 1.6. Tỉ lệ học sinh mong muốn đƣợc thầy/cô áp dụng theo mơ
hình lớp học đảo ngƣợc vào trong bài dạy (%) .............................. 28
Biều đồ 2.1. So sánh kết quả kiểm tra của 2 nhóm lớp (%)............................ 60

download by :


MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn đề tài
Xu thế toàn cầu hóa hiện nay đang đặt các nƣớc đang phát triển, trong
đó có Việt Nam trƣớc nhiều thách thức mới. Để hội nhập với thế giới, thích
ứng để vƣơn lên nhƣng khơng bị “hịa tan” thì vai trị của giáo dục lại đặc biệt

thêm quan trọng. Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ nhấn
mạnh: “Tri thức đã trở thành yếu tố hàng đầu để phát triển kinh tế, tất cả các
nền kinh tế ớn tr n thế giới, các quốc gi đều thức r về v i tr củ giáo
dục trong việc y dựng ngu n nh n ực chất ượng c o tạo đ n b y qu n
trọng để th c đ y o động sản uất, tạo động ực tăng trưởng và phát triển
kinh tế - ã hội một cách bền v ng” [40]. Để giáo dục có thể phát huy đƣợc
tối đa vai trị của nó thì việc đổi mới phƣơng pháp và hình thức tổ chức dạy
học là vơ cùng quan trọng.
Trong bối cảnh cấp thiết đó, mơn Lịch sử với đặc thù của một môn
Khoa học xã hội, phát triển cho học sinh về tƣ duy lịch sử, kĩ năng khai thác
và sử dụng các nguồn sử liệu, tƣ duy hệ thống, tƣ duy phản biện,... Từ đó giúp
học sinh có thể nhận thức và vận dụng đƣợc các bài học lịch sử để giải quyết
các vấn đề của thực tế cuộc sống, góp phần hình thành nên những phẩm chất
của cơng dân Việt Nam, cơng dân tồn cầu trong xu thế của thời đại.
Tuy nhiên, trên thực tế, do nhiều yếu tố khác nhau, việc DHLS chƣa
thực sự phát huy đƣợc giá trị và vai trị vốn có của nó. Dƣới đây là những con
số khơng biết nói dối:
Trong một cuộc phỏng vấn của ngắn do phóng viên của Kênh Chuyển
động 24h, đƣợc tiến hành năm 2015 với một số học sinh trên hai tuyến phố
Tây Sơn và Đặng Tiến Đơng ở Hà Nội, có liên quan đến vị vua Quang Trung.
Khi đƣợc hỏi về mối quan hệ giữa Quang Trung và Nguyễn Huệ là gì? Trong
40 học sinh đƣợc phỏng vấn thì có tới 37 bạn trả lời rằng họ là hai ngƣời khác
nhau, là anh em, bạn chiến đấu, bố con, hay lại cho rằng Quang Trung là
Nguyễn Du. Chỉ có 3 học sinh trả lời đúng Quang Trung, Nguyễn Huệ là cùng
một ngƣời, thì lại đƣa ra những thông tin sai lệch về vị vua này [48]. Mặc dù

1

download by :

cách đặt câu hỏi của phóng viên chƣa thực sự khoa học và có phần “bẫy”
ngƣời trả lời. Tuy nhiên, nếu học sinh thực sự có kiến thức cơ bản thì điều
này đã khơng xảy ra.
Bên cạnh đó, kì thi Đại học năm 2011, cả nƣớc rúng động khi có đến

hàng nghìn bài thi Lịch sử bị điểm 0. Năm 2015, hàng loạt điểm thi đóng
cửa trong ngày cuối cùng do khơng có thí sinh dự thi mơn này. Hay theo
thống kê, trong hai kì thi THPT quốc gia hai năm gần đây 2017 và 2018, mơn
Sử là mơn có điểm số trung bình thấp nhất (4,6 năm 2017 và 3,9 năm 2018),
trong hơn 565.000 thí sinh dự thi Lịch sử, có đến 83,24% đạt điểm dƣới
trung bình,... [42]
Trong khi đó, cuộc cách mạng cơng nghiệp 4.0 bùng nổ mạnh mẽ,
nhiều hình thức tổ chức dạy học hiện đại xuất hiện và ngày càng thể hiện ƣu
thế nổi bật. Thực hiện theo yêu cầu đổi mới cách dạy và học của Bộ Giáo dục,
ở một số trƣờng tại một vài tỉnh, thành phố cũng đã tiến hành áp dụng các
phƣơng pháp, hình thức khác nhau nhƣ: dạy học kết hợp, lớp học đảo ngƣợc,
phƣơng pháp trực quan, sử dụng CNTT, tổ chức các buổi học tập ngoại
khóa,… và đem đến kết quả tƣơng đối khả quan trong việc nâng cao hứng thú
học tập cho học sinh.
Mơ hình lớp học đảo ngƣợc là một trong những hình thức tổ chức dạy
học mới. Hình thức này đã đƣợc áp dụng ở nhiều nƣớc có nền giáo dục phát
triển trên thế giới nhƣ: Mĩ, Australia,… và đem đến hiệu quả tích cực, với
những ƣu điểm cụ thể nhƣ: thúc đẩy ngƣời học tích cực trong học tập; tạo cơ
hội cho học sinh rèn luyện những kĩ năng trực tiếp ở trên lớp: làm việc nhóm,
trình bày vấn đề; tăng khả năng tƣơng tác giữa giáo viên và học sinh, giữa học
sinh và học sinh. Hiện nay, mơ hình này bƣớc đầu đã đƣợc áp dụng trong dạy
học các mơn học nói chung và mơn Lịch sử nói riêng. Tuy nhiên, việc triển
khai trên thực tế do nhiều yếu tố chi phối nên còn những hạn chế nhất định.
Xuất phát từ những lý do trên, chúng tơi lựa chọn vấn đề “Sử dụng mơ

hình lớp học đảo ngƣợc trong dạy học phần Lịch sử thế giới cận đại lớp 10 ở
trƣờng Trung học phổ thơng” làm đề tài nghiên cứu cho khóa luận tốt nghiệp
của mình.

2

download by :


2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
2.1. Các cơng trình nghiên cứu ngoài nước
Trên thế giới, việc nghiên cứu về mơ hình lớp học đảo ngƣợc ngày
càng trở nên phổ biến, cụ thể nhƣ sau:
Thứ nhất, sách chuy n khảo:
Năm 1993, trong cuốn sách “From Sage on the Stage to Guide on the
Side” (Từ nhà hiền triết tr n bục giảng đến người hướng dẫn b n cạnh học
sinh), Alison King đã chỉ ra tầm quan trọng của việc sử dụng thời gian trên
lớp cho các hoạt động có ý nghĩa thay vì truyền tải thơng tin đơn thuần. Mặc
dù chƣa đƣa ra một khái niệm về lớp học đảo ngƣợc nhƣng đây đƣợc coi là
tiền đề cho sự ra đời của mơ hình này.
Năm 1997, Eric MaZur trong cuốn sách của mình “Peer Instruction: A
User's Manual” lần đầu tiên mơ hình học tập đảo ngƣợc đƣợc ơng trình bày.
Cuốn “Flip Your Classroom: Reach Every Student in Every Class
Every D y” (Đảo ngược ớp học củ bạn: hướng đến mỗi học sinh trong mỗi
ớp hàng ngày) của J.Bergmann và A.Sams xuất bản năm 2012 đã giới thiệu
một cách cơ bản và toàn diện về lớp học đảo ngƣợc trên cơ sở thu đƣợc từ
những buổi học thực nghiệm của chính họ: cách thức để thực hiện, vai trò, ý
nghĩa (giúp ngƣời học có thể nói lên đƣợc ý kiến của bản thân, giúp họ học
tập dễ dàng hơn, làm tăng sự tƣơng tác giữa ngƣời dạy và ngƣời học,…),
những vấn đề đặt ra và những giải đáp trong quá trình tiến hành mơ hình,…

Hay trong cuốn “The flipped classroom: a model for active student
learning” (Lớp học đảo ngược: một mô hình n ng c o tính tích cực học tập
củ học sinh) của G.Karlsson và S.Janson năm 2016 trình bày về cấu trúc để
tiến hành một giờ học áp dụng mơ hình đảo ngƣợc (gồm 2 phần: ở nhà thì
ngƣời học sẽ xem video, đọc sách, tài liệu và trả lời các câu hỏi; còn trên lớp
sẽ là thời gian dành cho việc tìm hiểu sâu hơn và ngƣời học có thể sáng tạo,
phát triển tƣ duy), về các bƣớc tiến hành một giờ học áp dụng mơ hình đảo
ngƣợc (tạo các bài thuyết trình, bài giảng trực tuyến; tạo sự tƣơng tác trực
tuyến giữa ngƣời dạy và ngƣời học thông qua các trang học trực tuyến,…).

3

download by :


Thứ h i, tạp chí, báo cáo nghi n cứu về ớp học đảo ngược:
Có rất nhiều bài báo, tạp chí đã trình bày những nghiên cứu về vấn đề
này, nổi bật nhƣ năm 2000, Lage, Platt và Treglia đã cho xuất bản bài báo
“Inverting the Classroom: A Gateway to Creating an Inclusive Learning
Environment” (Đảo ngược ớp học: một cánh cử để tạo r một môi trường
học tập hội nhập) trong đó trình bày những nghiên cứu của họ về lớp học đảo
ngƣợc ở bậc Đại học, khẳng định có thể tạo sự đa dạng trong phƣơng pháp
giảng dạy bằng việc đƣa thời gian giảng dạy, truyền đạt kiến thức trên lớp ra
khỏi lớp học.
Năm 2000, tại một Hội nghị giáo dục ở Mĩ, J. Wesley Baker đã trình
bày một bản báo cáo mang tên “The “C ssroom F ip”: Using Web course
management tools to become the Guide by the Side” (“Lớp học đảo ngược”:
Sử dụng các công cụ quản í Web kho học để trở thành người hướng dẫn b n
cạnh bạn), thảo luận về lớp học đảo ngƣợc và đƣa ra một mơ hình mẫu của
một lớp học đảo ngƣợc.

Trong thực tế:
Tại rất nhiều ngôi trƣờng ở nhiều nơi trên thế giới thì mơ hình này đã
đƣợc áp dụng vào giảng dạy và đạt đƣợc nhiều kết quả khả quan.
Một trong những ngƣời đi tiên phong cho việc áp dụng mơ hình lớp học
đảo ngƣợc vào giảng dạy là Salman Khan – một nhà giáo dục ngƣời Mĩ. Năm
2004, anh tiến hành quay các video giảng dạy và vài năm sau đó thành lập
nên một tổ chức giáo dục mang tên mình nhằm tạo ra các trang học trực tuyến
cho việc áp dụng mơ hình trên vào giảng dạy [50].
Các giáo viên hóa học của trƣờng trung học Woodland Park (Mĩ) cũng
đã tiến hành áp dụng mơ hình này vào giảng dạy và nhận đƣợc sự hƣởng ứng
lớn từ phía học sinh [44].
Mơ hình nhanh chóng lan ra mọi cấp bậc học, ở nhiều nơi khác ngoài
nƣớc Mĩ nhƣ Thổ Nhĩ Kì, Áo,…

4

download by :


2.2. Các cơng trình nghiên cứu trong nước
Ở Việt Nam, trong một vài năm gần đây mơ hình này cũng nhận đƣợc
sự quan tâm ngày một lớn từ phía các nhà nghiên cứu và giáo viên thể hiện ở
các bài báo, các nghiên cứu, cơng trình khoa học. Cụ thể nhƣ sau:
Trong bài nghiên cứu “Mơ hình lớp học đảo trình trong b i dưỡng kỹ
năng CNTT cho sinh vi n sư phạm” đƣợc đăng trên Tạp chí Khoa học dạy
nghề, số 43, 44, năm 2017, Đại học Sƣ phạm Hà Nội, hai tác giả Nguyễn
Hoài Nam và Vũ Thái Giang đã đƣa ra những phân tích về lí thuyết mơ hình
lớp học đảo ngƣợc và khẳng định tính khả thi của việc áp dụng mơ hình này
vào trong việc bồi dƣỡng kĩ năng sử dụng CNTT. Đồng thời khẳng định:
“Trong mơ hình này, tiến trình học tập khơng chỉ được đảo, mà cịn nhấn

mạnh vai trị chủ động tích cực của người học – lấy người học là trung tâm,
đ ng thời thấy rõ vai trò quan trọng củ người thầy trong việc thiết kế và tổ
chức các hoạt động và nội dung học tập” [24-tr.52].
Tác giả Nguyễn Văn Lợi với “Lớp học đảo nghịch – mơ hình dạy học
kết hợp trực tiếp và trực tuyến” đƣợc đăng trên Tạp chí Khoa học, tr.56-61,
Đại học Cần Thơ, đã trình bày một số vấn đề lí luận và thực tiễn ứng dụng
một mơ hình dạy học kết hợp có tên là lớp học nghịch đảo. Qua tổng hợp
nghiên cứu, phân tích điểm mạnh và hạn chế của mơ hình này, ngƣời viết
khẳng định có thể ứng dụng mơ hình dạy học này vào Việt Nam.
Hai tác giả Lê Thị Phƣợng và Bùi Phƣơng Anh với bài “Dạy học theo
mơ hình lớp học đảo ngược nhằm phát triển năng ực tự học cho học sinh”
đƣợc đăng trên Tạp chí Quản lí Giáo dục, số 10, năm 2017, đã trình bày
những khái niệm chung về lớp học đảo ngƣợc và năng lực tự học, đƣa ra
nguyên tắc tổ chức, đặc điểm của mơ hình, đề xuất quy trình tổ chức dạy học
theo mơ hình lớp học đảo ngƣợc trên cơ sở áp dụng công cụ Edmodo và tiến
hành thực nghiệm, đƣa ra đánh giá về năng lực tự học của học sinh khi mơ
hình đƣợc áp dụng. Tác giả cũng khẳng định: “Phương pháp này gi p học
sinh có thêm sự hứng thú trong việc tìm hiểu bài, phát huy các kĩ năng, đ ng
thời cho phép giáo viên có thêm thời gian để củng cố kiến thức, đi s u hơn
vào nội dung bài học” [26-tr.8].

5

download by :


Hay, hai tác giả Nguyễn Quốc Vũ, Lê Thị Minh Thanh với “Áp dụng
mơ hình Lớp học đảo ngược dạy kĩ thuật số nhằm phát triển năng ực tư duy
sáng tạo cho sinh viên” đƣợc đăng trên Tạp chí Khoa học Giáo dục, tập 14, số
1, năm 2017, tr.16-28, Đại học Sƣ phạm Thành phố Hồ Chí Minh, đã trình

bày một cách khái quát về cơ sở lí thuyết và bản chất của mơ hình lớp học đảo
ngƣợc, khái niệm về năng lực tƣ duy sáng tạo, quy trình thực hiện khi áp dụng
mơ hình vào trong giảng dạy và sau đó tiến hành thử nghiệm, đánh giá kết
quả. Qua đó, hai tác giả khẳng định: “Thay vì ng i lắng nghe các GV giảng
bài, SV có dành nhiều thời gian hoạt động hợp tác tr o đổi. Do tăng số giờ
thực hành thảo luận tại lớp, SV phát triển được kĩ năng tr o đổi, kĩ năng diễn
đạt suy nghĩ củ mình. SV thường uy n được GV kiểm tr đánh giá, n n biết
kiến thức mình cịn thiếu và yếu vấn đề gì và tự bổ sung trong q trình tự
học” [32-tr.27].
Ngồi ra, cịn có nhiều bài báo bàn về mơ hình lớp học đảo ngƣợc, cụ
thể nhƣ: “Lớp học đảo ngược” – Tô Thụy Diễm Quyên, tác giả đã tiến hành
áp dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc vào trong giảng dạy và chỉ ra những lợi
ích cùng khó khăn khi sử dụng mơ hình. Qua thực tế giảng dạy, tác giả khẳng
định với mơ hình này, học sinh đƣợc chủ động nên giờ học không bị nhàm
chán, mặt khác, học sinh có thể học mọi lúc, mọi nơi, với mọi thiết bị chỉ cần
thiết bị đó có thể kết nối Internet [41].
Hay, bài viết “Áp dụng mơ hình ớp học đảo ngược – Flipped
classroom – nhằm mục đích b i dưỡng năng ực người học”, tác giả Nguyễn
Đăng Bắc đã phân tích một cách ngắn gọn về những điểm mạnh và hạn chế
của mơ hình lớp học đảo ngƣợc. Đồng thời khẳng định có thể áp dụng mơ
hình này vào trong giảng dạy khi điều kiện cơ sở vật chất phục vụ giáo dục
đang ngày một tốt lên. Và nhận định, với việc áp dụng mô hình này, ý thức,
thái độ và trách nhiệm học tập của ngƣời học sẽ đƣợc nâng cao; đồng thời tạo
ra thói quen học hợp tác ở ngƣời học [39].
Hai năm trở lại đây, nhiều buổi tập huấn cho giáo viên, giảng viên về
mơ hình lớp học đảo ngƣợc đã đƣợc tiến hành. Qua đó, mơ hình này cũng dần
đƣợc áp dụng nhiều hơn, xuất hiện các ngơi trƣờng thí điểm phục vụ cho các
chuyên gia giáo dục nghiên cứu về hiệu quả của mơ hình này trong giáo dục.

6

download by :


Tháng 12 năm 2017, một lớp tập huấn với tên gọi “N ng c o năng ực
giảng vi n sư phạm về tư duy phản biện và ớp học đảo ngược” diễn ra trong
ba ngày đã đƣợc diễn ra với sự tham gia của 130 học viên là các giảng viên,
các nhà quản lí giáo dục từ một số trƣờng Đại học ở khu vực phía Bắc. Tại
lớp tập huấn, các học viên đƣợc giới thiệu và thảo luận về lớp học đảo ngƣợc,
sự khác nhau giữa phƣơng pháp dạy học cùng những lợi ích cũng nhƣ hạn chế
của lớp học truyền thống và lớp học đảo ngƣợc, đồng thời khám phá những
cơ hội để áp dụng lớp học đảo ngƣợc vào việc giảng dạy các môn học khác
nhau, cách lập kế hoạch và thiết kế mơ hình lớp học này và áp dụng nó vào
cơng việc giảng dạy.
Bên cạnh các buổi tập huấn chuyên môn chung do các tổ chức giáo dục
tổ chức thì ở một số trƣờng, các buổi tập huấn nhƣ vậy cũng đƣợc tiến hành.
Ví dụ nhƣ ở trƣờng Đại học Lạc Hồng (ngày 9/1/12019), trƣờng THPT
chuyên Ngoại ngữ (Đại học quốc gia Hà Nội) vào tháng 10 năm 2017. Hay,
ngày 5/12/2015, một Hội thảo về phƣơng pháp dạy học Blended learning –
dạy học đa phƣơng thức hay còn gọi là dạy học hỗn hợp (trong đó có mơ hình
lớp học đảo ngƣợc) đã đƣợc diễn dƣới sự phối hợp của trƣờng THPT Olympia
với Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Trong thực tế giảng dạy thì lớp học đảo ngƣợc cũng đã đƣợc đƣa vào
giảng dạy ở một số ngôi trƣờng nhƣ Đại học FPT, Trung tâm Anh ngữ Quốc
tế Apollo, Anh ngữ Việt Mỹ VATC, và các trang web giáo dục trực tuyến nhƣ
Zuni.vn và Moon.vn; ở một số mơn nhƣ Lý, Hóa, Sinh, Anh,…
Tất cả những nghiên cứu trên là cơ sở, tiền đề và định hƣớng cho chúng
tơi trong q trình thực hiện khóa luận.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu củ đề tài: từ việc nghiên cứu thực trạng, vai trị,

ý nghĩa của mơ hình lớp học đảo ngƣợc trong DHLS, đề tài đề xuất các biện
pháp tổ chức dạy và học phần Lịch sử thế giới lớp 10 (chƣơng trình chuẩn) áp
dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc nhằm nâng cao hiệu quả DHLS ở trƣờng
phổ thông.

7

download by :


Nhiệm vụ nghi n cứu:
Để thực hiện đƣợc mục đích nghiên cứu nêu trên, đề tài cần thực hiện
những nhiệm vụ cơ bản sau:
- Nghiên cứu cơ sở lí luận cơ bản của việc sử dụng mơ hình lớp học
đảo ngƣợc trong DHLS.
- Tiến hành điều tra, khảo sát đối với giáo viên và học sinh ở một số
trƣờng để đánh giá thực tế thực trạng của việc dạy và học hiện nay, nhất là
việc áp dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc trong DHLS.
- Đề xuất một số biện pháp sử dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc trong
dạy học phần Lịch sử thế giới cận đại ở trƣờng THPT.
- Thực nghiệm sƣ phạm để kiểm tra tính khả thi của các biện pháp sử
dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc đƣợc đề xuất. Từ đó rút ra kết luận và ý
nghĩa khoa học của đề tài.
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghi n cứu: quá trình DHLS ở trƣờng THPT với việc sử
dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc.
Phạm vi nghi n cứu:
- Nội dung: đề tài nghiên cứu phần Lịch sử thế giới cận đại lớp 10,
chƣơng trình chuẩn.
- Về phạm vi điều tra, khảo sát thực trạng và thực nghiệm: một số

trƣờng THPT trên địa bàn các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Bắc Ninh.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Nghi n cứu í uận: các nguồn tài liệu về Tâm lí học, Giáo dục học,…
đặc biệt là lí luận về Phƣơng pháp DHLS, các sách, báo, bài nghiên cứu,…
liên quan tới mơ hình lớp học đảo ngƣợc, các tài liệu có liên quan đến phần
Lịch sử thế giới cận đại lớp 10.
- Nghi n cứu thực tiễn: điều tra, khảo sát giáo viên và học sinh bằng
phiếu hỏi.

8

download by :


- Thực nghiệm: soạn bài và tiến hành thực nghiệm sƣ phạm sử dụng mơ
hình lớp học đảo ngƣợc trong dạy học phần Lịch sử thế giới cận đại lớp 10.
- Sử dụng phương pháp toán học: thống kê, tập hợp và xử lí các số liệu
thu đƣợc để phân tích, nhận xét, rút ra kết luận và nêu ý kiến.
6. Giả thuyết nghiên cứu
Mơ hình lớp học đảo ngƣợc là một hình thức tổ chức lớp học hiện đại,
nếu mơ hình này đƣợc sử dụng một cách hợp lí, linh hoạt theo các biện pháp
đề xuất trong đề tài sẽ góp phần nâng cao chất lƣợng dạy và học trong mơn
Lịch sử ở trƣờng THPT.
7. Đóng góp của khóa luận
- Khẳng định vai trò, ý nghĩa và sự cần thiết của việc sử dụng mơ hình
lớp học đảo ngƣợc trong DHLS ở trƣờng THPT.
- Đánh giá đƣợc thực trạng của việc sử dụng mơ hình lớp học đảo
ngƣợc trong DHLS ở trƣờng THPT hiện nay.
- Đề xuất các biện pháp sử dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc trong
DHLS ở trƣờng THPT theo hƣớng phát triển kĩ năng tự học, hợp tác và sử

dụng CNTT cho học sinh nhằm nâng cao chất lƣợng dạy và học lịch sử.
- Đánh giá đƣợc thực trạng của việc sử dụng mơ hình lớp học đảo
ngƣợc trong DHLS ở trƣờng THPT hiện nay.
- Đề xuất các biện pháp sử dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc trong
DHLS ở trƣờng THPT theo hƣớng phát triển kĩ năng tự học, hợp tác và sử
dụng CNTT cho học sinh nhằm nâng cao chất lƣợng dạy và học lịch sử.
8. Cấu trúc khóa luận
Ngồi phần Mở đầu, Kết luận, Tài liệu tham khảo, Phụ lục, nội dung
Khóa luận gồm 2 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc sử dụng mơ hình lớp học
đảo ngƣợc trong dạy học lịch sử ở trƣờng THPT
Chƣơng 2: Sử dụng mơ hình lớp học đảo ngƣợc trong dạy học phần
Lịch sử thế giới cận đại lớp 10 ở trƣờng THPT. Thực nghiệm sƣ phạm

9

download by :


Chƣơng 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
CỦA VIỆC SỬ DỤNG MƠ HÌNH LỚP HỌC ĐẢO NGƢỢC
TRONG DẠY HỌC LỊCH SỬ Ở TRƢỜNG THPT
1.1. Cơ sở lí luận
1.1.1. Các khái niệm cơ bản
1.1.1.1. Hình thức dạy học kết hợp (Blended learning)
Blended learning hay còn gọi là dạy học kết hợp là một hình thức dạy
học có sự kết hợp giữa phƣơng thức dạy học truyền thống ở trên lớp với
phƣơng thức dạy học trực tuyến thơng qua Internet [43].
Để có thể áp dụng đƣợc Blended learning vào trong giảng dạy, điều

kiện tiên quyết là phải có sơ sở vật chất hiện đại cho dạy học (máy chiếu, máy
tính, Internet,…), ngồi ra cần phải có nguồn tài liệu học tập online phong
phú và đòi hỏi khả năng sử dụng CNTT thành thạo của giáo viên và học sinh.
Blended learning hiện có 6 mơ hình đang đƣợc áp dụng và đem đến
hiệu quả cao trong giáo dục: Face-to-Face Driver, Rotation, Flex, Online
Lab, Self-Blend, Online Driver.
Face-to-Face Driver (Hƣớng dẫn trực tiếp), với mô hình này, ngƣời
dạy và ngƣời học trao đổi trực tiếp với nhau, mặt đối mặt. Địa điểm học tập
có thể là lớp học hoặc cũng có thể là một khơng gian khác với sự kết nối của
Internet.
Rotation (Ln phiên/Xoay vịng/Hốn đổi), đƣợc chia nhỏ thành
Station Rotation (Hoán đổi trạm học tập), Flipped classroom (Lớp học đảo
ngƣợc), Individual Rotation (Xoay vòng cá nhân),… Với mơ hình này, giáo
viên sắp xếp một lịch trình cho quá trình học hoặc một tiết học cho nhiều các
hoạt động học tập nhƣ dự án, thảo luận nhóm, cá nhân,… và nhất định phải có
học trực tuyến.
Flex (Mơ hình linh hoạt), đây là mơ hình mà quá trình dạy và học diễn
ra trên Internet, giáo viên sẽ tiến hành soạn thiết kế bài giảng, bài tập,… liên

10

download by :


quan tới bài học trên các trang Web học tập online để học sinh truy cập vào
đó và tiến hành q trình học tập của mình.
Online Lab (Phịng học trực tuyến), với mơ hình này học sinh sẽ đƣợc
học tại phịng học riêng. Ở đó, khơng có giáo viên giảng dạy trực tiếp mà chỉ
có các trợ giảng giám sát. Các bài giảng sẽ đƣợc giáo viên truyền đạt đến học
sinh thông qua hệ thống máy chiếu và loa trong phịng.

Self-Blend (Tự kết hợp), ở mơ hình này, học sinh có thể tự chọn kết hợp
các chƣơng trình học, khóa học khác nhau, có thể lựa chọn học trên lớp, tại
nhà hoặc trực tuyến.
Online Driver (Học trực tuyến), với mô hình này, khơng gian học tập là
khơng cố định. Giáo viên và học sinh thực hiện việc trao đổi thông tin, giảng
dạy và học tập thơng qua Internet.
1.1.1.2. Mơ hình lớp học đảo ngược (Flipped classroom)
Về khái niệm:
Flipped classroom hay còn gọi là lớp học đảo ngƣợc, là một trong
những mơ hình của hình thức dạy học kết hợp. Với mơ hình này, cấu trúc của
một lớp học truyền thống bị phá vỡ, những gì ở lớp học thơng thƣờng diễn ra
trên lớp thì sẽ trở thành hoạt động diễn ra ở nhà và ngƣợc lại (Hình 1.1).

Hình 1.1. So sánh lớp học truyền thống và lớp học đảo ngƣợc[1]

[1]

/>
11

download by :


Cấu trúc của một bài học theo mơ hình lớp học đảo ngƣợc (Hình 1.2)
nhƣ sau:

Hình 1.2. Sự khác nhau về cấu trúc giữa lớp học truyền thống và lớp học đảo ngƣợc[2]

Nếu nhƣ một lớp học bình thƣờng, trƣớc khi lên lớp học sinh đọc trƣớc
bài, nghe giảng trên lớp và về nhà thì làm những bài tập mà giáo viên giao

cho thì với lớp học đảo ngƣợc, quá trình này hồn tồn ngƣợc lại, xáo trộn lại.
Theo đó, giáo viên sẽ thiết kế bài giảng, bài tập, các đoạn video ngắn,… trên
các trang Web học tập online và học sinh sẽ lên đó nghe giảng, hồn thành
các bài tập trƣớc ở nhà còn thời gian trên lớp là để thảo luận, tìm hiểu sâu
hơn, kĩ hơn các vấn đề khó, các vấn đề mà học sinh quan tâm.
Hay theo nhƣ thang nhận thức thì ở mơ hình lớp học đảo ngƣợc, các
mức độ nhận biết, ghi nhớ các kiến thức cơ bản của bài sẽ đƣợc tiến hành ở
nhà thơng qua việc hồn thành các bài tập trên Web học online mà giáo viên
đã thiết kế. Thời gian trên lớp là dành cho việc rèn luyện các kĩ năng, năng
lực cao hơn: nhận xét, phân tích, đánh giá, vận dụng, sáng tạo. Điều này là
ngƣợc lại hoàn toàn với một mơ hình lớp học thơng thƣờng.
[2]

/>
12

download by :


Nhƣ vậy, lớp học đảo ngƣợc là một mơ hình lớp học mà ở đó, tất cả các
hoạt động dạy học đƣợc thực hiện “đảo ngƣợc” so với thông thƣờng. Sự “đảo
ngƣợc” ở đây đƣợc thể hiện ở cách triển khai các nội dung, mục tiêu dạy học
và các hoạt động dạy học khác với cách truyền thống trƣớc đây của ngƣời dạy
và ngƣời học. Với mơ hình này, giáo viên cung cấp bài giảng đã đƣợc số hóa
(bài giảng điện tử, tài liệu học tập, videoclip,...) để học sinh tự tìm hiểu kiến
thức mới ở nhà. Tại lớp, học sinh đặt câu hỏi, thảo luận để giải đáp các thắc
mắc dƣới sự hƣớng dẫn của giáo viên.
Về đặc điểm:
Mô hình lớp học đảo ngƣợc mang những đặc điểm riêng và trái ngƣợc
hồn tồn so với mơ hình lớp học thông thƣờng.

Thứ nhất, hoạt động ở nhà và trên lớp đƣợc đảo ngƣợc lại. Thay vì
nghe giảng và ghi chép kiến thức cơ bản trên lớp, về nhà làm bài bài tập thì
với mơ hình này, học sinh sẽ nghe giảng và hoàn thiện kiến thức cơ bản ở
nhà, trên lớp là thời gian thảo luận, tìm hiểu sâu hơn các vấn đề.
Thứ hai, các mức nhận thức có sự thay đổi. Trên lớp, học sinh đƣợc bồi
dƣỡng các mức nhận thức ở bậc cao: vận dụng, sáng tạo thông qua các hoạt
động rèn luyện, thảo luận, phân tích, tƣ duy sáng tạo để giải quyết các vấn đề
của bài học. Còn các mức nhận thức bậc thấp hơn là hiểu, biết thì học sinh sẽ
tự bồi dƣỡng ở nhà thông qua sự hƣớng dẫn của giáo viên.
Thứ ba, để áp dụng mơ hình thì cần phải có sự hỗ trợ của các phần
mềm, công cụ học trực tuyến. Lớp học đƣợc tiến hành thông qua một trang
Web học trực tuyến. Giáo viên sẽ tạo lớp, đăng bài, đăng tài liệu,... sau đó
chia sẻ cho học sinh tham gia vào lớp học và thực hiện các yêu cầu, nhiệm vụ
của bài học. Cũng từ yêu cầu này, đòi hỏi sự thành thạo, tích cực, chủ động
trong việc sử dụng CNTT đối với giáo viên và cả học sinh.
Thứ tƣ, mô hình địi hỏi sự tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh
khi tự tìm hiểu kiến thức cơ bản ở nhà thông qua hƣớng dẫn của giáo viên và
khi tiến hành thảo luận, phân tích, suy luận, hồn thiện các sản phẩm,... ở trên
lớp mà giáo viên giao cho.

13

download by :


Cuối cùng, với mơ hình này, giáo viên chỉ đóng vai trò là ngƣời hƣớng
dẫn còn ngƣời học là trung tâm, chủ động tìm hiểu kiến thức.
Quy trình thực hiện:
Để tiến hành một tiết học theo mơ hình lớp học đảo ngƣợc, cần thực
hiện các bƣớc cơ bản sau:

- Bƣớc 1: Giáo viên thiết kế bài học trên Web học online, tạo các video
(video bài giảng, video tự thiết kế về nội dung bài học, video liên quan tới bài
học thu thập đƣợc qua mạng,…), tài liệu, các bài tập,...
- Bƣớc 2: Chia sẻ đƣờng link và yêu cầu học sinh hoàn thiện trƣớc khi
đến lớp (ra hạn thời gian hoàn thành cụ thể).
- Bƣớc 3: Hƣớng dẫn, định hƣớng cho học sinh tiến hành thảo luận,
thực hành các vấn đề khó, tìm hiểu sâu hơn các vấn đề quan trọng.
- Bƣớc 4. Dặn dị học sinh về nhà hồn thiện, bổ sung kiến thức (nếu
sai hoặc thiếu) trên Web.
Ý nghĩ :
Mơ hình lớp học đảo ngƣợc đem lại nhiều lợi ích đối với việc dạy – học
nói chung và với DHLS nói riêng.
Thứ nhất, học sinh nhận đƣợc sự giúp đỡ trong các vấn đề khó gặp phải
trong bài. Theo mơ hình này, các vấn đề khó thay vì sẽ đƣợc giao về nhà làm
và khơng có sự giúp đỡ với mơ hình truyền thống thì sẽ đƣợc thảo luận trực
tiếp trên lớp, có sự hỗ trợ từ các bạn và giáo viên.
Thứ hai, sự tƣơng tác giữa giáo viên và học sinh đƣợc gia tăng. Nếu
nhƣ với lớp học truyền thống, giáo viên là ngƣời truyền đạt kiến thức, học
sinh chỉ bị động lĩnh hội kiến thức thì với mơ hình lớp học đảo ngƣợc, học
sinh có nhiều thời gian trao đổi, thảo luận hơn với cả các bạn và giáo viên
thông qua thời gian thảo luận, thực hành trên lớp. Qua đó, khoảng cách giữa
giáo viên và học sinh cũng dần rút ngắn hơn.
Thứ ba, có thể phân loại đƣợc học sinh. Nhờ việc tăng cƣờng sự tƣơng
tác, giáo viên cũng có hƣớng dẫn, quan tâm và hiểu rõ từng học sinh hơn. Từ

14

download by :

đó biết đƣợc điểm mạnh, điểm yếu của mỗi học sinh và có cơ sở đƣa ra những
giải pháp thích hợp để phát huy điểm mạnh và dần hạn chế điểm yếu của học
sinh.
Thứ tƣ, tạo ra một bầu không khí học tập sơi động hơn. Khi sự tƣơng
tác tăng lên cũng là lúc học sinh trở thành trung tâm của lớp học, thỏa mái
đƣa ra những ý kiến, nhận định cá nhân của mình, có điều kiện phát huy tối đa
khả năng,… Cũng nhờ đó, học sinh thêm yêu bài học, thích tìm tịi, khám phá.
Thứ năm, học sinh có thể làm chủ đƣợc thời gian tiếp nhận thơng tin
của mình. Thay vì khơng kịp tiếp thu những bài giảng của giáo viên với lớp
học truyền thống. Giờ đây, học sinh hồn tồn có thể tạm dừng, nghe lại
những bài giảng đó để hiểu rõ hơn.
Thứ sáu, giúp cho học sinh hay chính giáo viên khi khơng thể đến lớp
đƣợc. Vì có thể trực tiếp trao đổi trên Web học online.
Và cuối cùng, thu hút và tạo ra mối quan hệ tốt hơn với học sinh.
1.1.2. Mục tiêu, nhiệm vụ của môn Lịch sử ở trường THPT
1.1.2.1. Mục tiêu
Mục tiêu của môn Lịch sử ở trƣờng THPT đƣợc xây dựng trên cơ sở
quan điểm, đƣờng lối của Đảng, mục tiêu giáo dục, mục tiêu của cấp học và
những đòi hỏi về sự thay đổi trong giáo dục hiện nay.
Về kiến thức, cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản, bao gồm:
sự kiện lịch sử cơ bản, nhân vật lịch sử tiểu biểu, các mốc thời gian, không
gian, các khái niệm, thuật ngữ lịch sử,… trên cơ sở củng cố, phát triển các nội
dung kiến thức lịch sử đã học ở cấp THCS. Ngoài ra, cung cấp cho học sinh
những kiến thức sơ giản nhất về KHLS và phƣơng pháp nghiên cứu KHLS.
Về kĩ năng, tiếp tục rèn luyện cho học sinh phát triển các kĩ năng, năng
lực Sử học nhƣ: giải thích, đánh giá lịch sử, vận dụng bài học lịch sử vào thực
tiễn cuộc sống,… Cùng với đó là bồi dƣỡng cho học sinh những kĩ năng, năng
lực cần thiết cho cuộc sống nhƣ: tự học, hợp tác, sử dụng CNTT, ngoại ngữ,
giao tiếp, trình bày vấn đề, sáng tạo,…

15

download by :


Cuối cùng là về thái độ, trên nền tảng những kiến thức đó, mơn Lịch sử
hƣớng tới mục tiêu giáo dục nhân cách, tinh thần dân tộc, lòng yêu nƣớc,
nhân ái, có tinh thần trách nhiệm. Hƣớng tới truyền cảm hứng khám phá, học
tập, tìm hiểu lịch sử dân tộc và lịch sử thế giới cho học sinh. Đồng thời giúp
học sinh tiếp cận và nhận thức rõ đƣợc vai trò của KHLS cũng nhƣ sự kết hợp
giữa Sử học với các lĩnh vực khoa học và các ngành nghề khác, tạo ra cơ sở
để học sinh có thể định hƣớng, lựa chọn nghề nghiệp trong tƣơng lai.
1.1.2.2. Nhiệm vụ
Để đạt đƣợc các mục tiêu trên, đòi hỏi phải thực hiện đƣợc hai nhiệm
vụ cơ bản là dạy học và giáo dục.
Dạy học, tức là dạy cho học sinh những kiến thức, những kĩ năng, năng
lực cần thiết, hƣớng tới việc hình thành tri thức lịch sử cho học sinh, phát
triển cho học sinh năng lực nhận thức và thực hành.
Giáo dục, tức là giáo dục tƣ tƣởng, tình cảm, thái độ cho học sinh vừa
có những nét riêng nhƣng lại ln theo hƣớng tích cực, đúng đắn.
Để hồn thành đƣợc những mục tiêu, nhiệm vụ đó thì việc đổi mới
phƣơng pháp, mơ hình DHLS theo hƣớng phát huy tính tích cực của học sinh,
lấy ngƣời học làm trung tâm, nâng cao hứng thú học tập cho học sinh là cần
thiết.
1.1.3. Đặc trưng của kiến thức Lịch sử ở trường THPT
Lịch sử là một trong những mơn thuộc nhóm các mơn Khoa học xã hội,
mang trong mình những đặc điểm riêng.
Kiến thức lịch sử mang “tính quá khứ”. Lịch sử là “quá trình phát triển
hợp quy luật của xã hội oài người từ lúc con người và xã hội hình thành cho
đến nay” [16-tr.139]. Đó là những gì diễn ra trong q khứ do đó con ngƣời

khơng thể đƣợc trực tiếp quan sát, nhìn nhận mà chỉ có thể nhận thức đƣợc
một cách gián tiếp thơng qua những gì cịn đƣợc lƣu lại ở hiện tại. Mặt khác,
kiến thức lịch sử cịn mang “tính khơng lặp lại”. Dịng chạy thời gian qua đi
cũng kéo theo những sự kiện, hiện tƣợng, nhân vật lịch sử lùi về quá khứ và
chỉ để lại những mảng kí ức khơng cịn ngun vẹn. Mỗi kí ức ấy đều chỉ diễn

16

download by :