Sáng kiến kinh nghiệm môn mĩ thuật đề tài giúp học sinh phát triển kĩ năng vẽ theo mẫu thuộc phân môn vẽ theo mẫu

MỤC LỤC
Phần 1: Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài. ..................................................................Trang 2
2. Mục đích nghiên cứu. ...........................................................Trang 2
3. Nhiệm vụ nghiên cứu. ...........................................................Trang 2
4. Phương pháp nghiên cứu. .....................................................Trang 2
5. Phạm vi nghiên cứu. .............................................................Trang 3
6. Đối tượng nghiên cứu. ..........................................................Trang 3
Phần 2: Nội dung
1.Cơ sở lý luận: .........................................................................Trang 4
2.Thực trạng: .............................................................................Trang 7
3. Giải pháp:...............................................................................Trang 8
4. Hiệu quả................................................................................Trang18
Phần 3: Kết luận
1. Bài học kinh nghiệm.............................................................Trang 24
2. Hướng phổ biến và áp dụng đề tài .......................................Trang 24
3. Hướng nghiên cứu ................................................................Trang 25
4. Tài liệu tham khảo.................................................................Trang 26


1. Lý do chọn đề tài:
* Trong chương trình Mĩ thuật ở bậc trung học cơ sở, vẽ theo mẫu có vị trí
quan trọng. Vẽ theo mẫu giúp cho học sinh nắm được đặc điểm hình dáng, cấu
trúc của đồ vật, thơng qua việc so sánh, phân tích, tổng hợp khái quát hố. Học
sinh được rèn luyện kĩ năng miêu tả đồ vật bằng đường nét, hình khối, đậm nhạt,
màu sắc. Kiến thức và kĩ năng của vẽ theo mẫu hỗ trợ rất nhiều cho các phân
môn khác như: kiến thức, kĩ năng sắp xếp bố cục, vẽ hình, tỉ lệ, tương quan đậm
nhạt, màu sắc, không gian, ánh sáng được vận dụng trong các phân môn vẽ
tranh, vẽ trang trí.
* Vẽ theo mẫu nhằm trang bị, cung cấp cho học sinh một số kiến thức kĩ năng
cơ bản về “nghệ thuật tạo hình”. Trên cơ sở những kĩ năng cơ bản đó, người học

Mĩ thuật nói chung, học sinh trung học cơ sở nói riêng có khả năng cảm thụ vẻ
đẹp của đồ vật, hình thành ở học sinh biểu tượng trọn vẹn về đồ vật (hình dáng,
cấu trúc, chất liệu, màu sắc). Những biểu tượng đó là cơ sở hết sức cần thiết cho
sự phát triển khả năng sáng tạo ở các phân mơn khác… Đó là lý do để tôi chon
đề tài “Giúp học sinh phát triển kĩ năng vẽ theo mẫu thuộc phân môn Vẽ theo mẫu bộ
mơn Mỹ thuật”.

2. Mục đích của đề tài:
Giúp học sinh nhận biết về phát triển kĩ năng vẽ theo mẫu, và thực hành
vào bài làm một cách có hiệu quả.
3. Nhiệm vụ của đề tài:
Hướng dẫn học sinh khối 6 cách vẽ cách vẽ theo mẫu trong phân môn vẽ
theo mẫu.
4. Phương pháp nghiên cứu đề tài:
Qua nghiên cứu đề tài này tôi đã áp dụng một số phương pháp dạy học như
sau:
4.1 Phương pháp nêu vấn đề.
4.2 Phương pháp trực quan, trao đổi, trò chuyện
4.1 Phương pháp vấn đáp
4.3 Phương pháp điều tra, thăm dò
4.5 Phương pháp thực nghiệm
4.6 Phương pháp thống kê số liệu, đối chiếu
5. Phạm vi nghiên cứu đề tài.
Các kĩ năng vẽ theo mẫu của học sinh khối 6
6. Đối tượng nghiên cứu đề tài:
Học sinh khối 6 trường trung học cơ sở Sơn Trạch



Phần 2

NỘI DUNG
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Theo tinh thần chỉ đạo đổi mới phương pháp dạy học của ngành cùng với
việc thay sách giáo khoa, chương trình trung học cơ sở nói chung mơn mĩ thuật
nói riêng và việc vận dụng các phương pháp dạy học tích cực vào giảng dạy phù
hợp với đặc trưng bộ môn là một vấn đề bức thiết. Như chúng ta đã biết nội
dung và phương pháp giảng dạy bao giờ cũng gắn bó với nhau, mỗi nội dung địi
hỏi một phương pháp thích hợp, các kỹ năng khơng thể được hình thành và phát
triển bằng con đường truyền giảng thụ động. Muốn phát triển kỹ năng này, học
sinh phải được hoạt động trong môi trường thực tế dưới sự hướng dẫn của giáo
viên. Vì mục đích của mơn mĩ thuật ở trường phổ thơng nói chung và lớp 6 nói
riêng chủ yếu là giáo dục thẩm mĩ, tạo điều kiện cho học sinh tiếp xúc, làm quen
và thưởng thức vẻ đẹp của mẫu vật sẵn có quanh các em, cung cấp cho các em
một lượng kiến thức cơ bản nhất định giúp các em hiểu được cái đẹp của đường
nét, mảng hình, đậm nhạt, màu sắc, bố cục.
1. Cơ sở thực tiễn
- Ngay từ đầu năm học 2018 - 2019 tôi đã thực hiện cuộc thăm dò đối với
học sinh khối 6 trường trung học cơ sở Sơn Trạch. Qua đây tôi nhận thấy:
1.1. Về phía học sinh:
1.1.1 Các em hiểu về vẽ theo mẫu cịn hạn chế, chưa có thói quen quan
sát, nhận xét hình, tỉ lệ đậm nhạt, nên khơng hào hứng với vẽ theo mẫu, nhìn
chung kết quả bài vẽ cịn yếu so với các phân môn khác, đạt dưới trung bình và
trung bình nhiều hơn khá. Kết quả khảo sát chất lượng của bài vẽ theo mẫu
đầu tiên được thống kê như sau:

Xếp loại đạt trở lên
Số lượng
Tỷ lệ %
203

6
202
99.50%
1.1.2 Học sinh xếp loại chưa đạt do các nguyên nhân sau:
- Phần lớn các em dùng thước kẻ khi vẽ;
- Vẽ hình q nhỏ so với khổ giấy, khơng dám vẽ lớn;
- Mặt khác, học sinh chưa biết vận dụng các kiến thức của bài trước: luật
xa gần, cách vẽ theo mẫu…
Khối

Tổng số học sinh

1.2 Về phía giáo viên :
Giáo viên chưa có nhiều kinh nghiệm giảng dạy, phương tiện phục vụ cho
vẽ theo mẫu còn thiếu và mẫu vẽ chưa có quy chuẩn. Do vậy chưa khai thác


được vẻ đẹp về bố cục, hình mảng, đậm nhạt, tương quan chung, nên chưa khích
lệ được tinh thần hăng say học tập của học sinh.
Từ những thực tiễn trên, tôi đã bắt tay vào nghiên cứu đề tài :
“Giúp học sinh phát triển kĩ năng vẽ theo mẫu thuộc phân môn Vẽ theo mẫu bộ môn
Mỹ thuật”.

2. Vấn đề đặt ra:
2.1 Khi dạy phương pháp vẽ theo mẫu: giáo viên cần khắc sâu cho học
sinh thế nào là vẽ theo mẫu. Cần giải thích thêm để các em phân biệt được: vẽ
theo mẫu khác với vẽ kĩ thuật.
2.2. Vẽ kĩ thuật yêu cầu vẽ đúng, chính xác đến từng milimét, nét thẳng
phải thẳng băng, đều đều; hình trịn, hình ơvan phải thật chính xác, trịn trịa, đều
đặn. Nét, hình ở vẽ kĩ thuật phải dùng thước, compa…để vẽ.

2.3 Ngược lại: vẽ theo mẫu chỉ yêu cầu tả lại, mô phỏng lại mẫu, khơng địi
hỏi chính xác, đúng như mẫu. Nét vẽ, hình vẽ ở vẽ theo mẫu tuyệt nhiên không
được dùng thước, compa, mà chỉ dùng tay tả lại nét thẳng nét cong của mẫu.
2.4 Phương pháp vẽ theo mẫu là cách vẽ, cách tiến hành bài vẽ từ
QUAN SÁT, NHẬN XÉT MẪU
CÁC BƯỚC DỰNG HÌNH
VẼ
ĐẬM NHẠT, cuối cùng
HỊAN CHỈNH BÀI VẼ.
Phương pháp vẽ theo mẫu sẽ giới thiệu những gì làm trước, những gì làm
sau, cách vẽ khoa học, có logic- tư duy khoa học, làm việc khoa học.
2.4.1 Trong phân mơn vẽ theo mẫu, cần hình thành và phát triển cho học
sinh những kĩ năng sau:
- Quan sát (so sánh, phân tích, tổng hợp đặc điểm của mẫu).
- Xác định bố cục.
- Vẽ hình.
- Chỉnh hình.
- Vẽ đậm nhạt.
2.4.2 Kĩ năng quan sát: giúp cho học sinh biết cách quan sát đồ vật: quan
sát từ tổng thể đến chi tiết, so sánh, phân tích, tổng hợp, khái quát để nắm được
tỉ lệ , đặc điểm cấu trúc và cảm thụ được vẻ đẹp của mẫu. Trên cơ sở quan sát
đặc điểm của mẫu, hình thành ở học sinh biểu tượng về đồ vật, góp phần hình
thành thị hiếu thẫm mĩ và thói quen quan sát nhận ra vẻ đẹp của đồ vật xung
quanh, biết trân trọng cái đẹp và thích tạo ra cái đẹp theo khả năng và sở thích
của mình.
2.4.3 Kĩ năng xác định bố cục: Giúp học sinh biết chọn mẫu vẽ, biết sắp
xếp mẫu có bố cục đẹp, biết sắp xếp hình vẽ trên giấy cân đối, thuận mắt. Kĩ
năng bố cục hình vẽ được sử dụng trong tất cả các phân môn của mĩ thuật như:
vẽ trang trí, vẽ tranh và thường thức mĩ thuật.

2.4.4 Kĩ năng vẽ hình: Trên cơ sở kết quả quan sát nắm được đặc điểm hình
dáng của mẫu, học sinh sắp đặt bố cục hình vẽ trên giấy và phác hình từ khái
quát, tổng thể đến chi tiết. Nếu khơng biết cách phác hình thì bài vẽ khơng đạt
được hiệu quả như mong muốn. Có thể phải tẩy xóa nhiều, bài vẽ bẩn và hình vẽ
có thể xộc xệch không vững chắc. Kĩ năng này cũng được sử dụng nhiều trong
trang trí, vẽ tranh…
2.4.5 Kĩ năng chỉnh hình, trên cơ sở hình vẽ đã được xác định, học sinh biết
cách so sánh hình vẽ với mẫu để điều chỉnh hình cho đúng tỉ lệ, hình dáng, đặc
điểm của mẫu, kỹ năng này cũng được sử dụng trong vẽ trang trí và vẽ tranh.
2.4.6 Kĩ năng vẽ đậm nhạt: Sau khi hình vẽ được hồn chỉnh, học sinh cần
quan sát mẫu để xác định các mảng đậm, nhạt trên cơ sở ánh sáng chiếu vào vật
mẫu. Học sinh biết cách vẽ đậm nhạt, thể hiện đúng các độ đậm nhạt trên mẫu.
2. THỰC TRẠNG
- Tổng số học sinh của của khối 6 là 190 học sinh.
- Phú Giáo là một huyện nằm ở phía bắc của tỉnh Bình Dương, đời sống
của nhân dân ở đây cịn khó khăn, nên việc phụ giúp gia đình của các em là điều
khó tránh khỏi là vùng sâu, vùng xa của tỉnh là vùng có dân tộc nên việc xem
mơn học mĩ thuật nói chung và mơn vẽ theo mẫu nói riêng cũng cịn hạn chế
trong cách nghĩ và học của học sinh, bên cạnh đó một số giáo viên và khơng ít
những bậc phụ huynh học sinh cịn xem việc học mơn mĩ thuật là mơn học phụ
- Một số học sinh cịn chưa chủ động trong việc học và thực hành bài vẽ
theo mẫu.
- Để thấy việc học của các em có tiến bộ hay khơng, tơi đã thực hiện cuộc
thăm dị như sau:
Yêu cầu
a. Cách sắp mẫu và nhận xét
mẫu.
b. Cách tìm bố cục và dựng
hình.

c. Cách ước lượng và phác
khung hình chung và riêng
của vật mẫu.
d. Cách vẽ đậm, nhạt và màu
trong vẽ theo mẫu.
1. Thuận lợi và khó khăn:
1.1 Thuận lợi

Kết quả
112 học sinh chưa hiểu về cách sắp mẫu như
thế nào cho hợp lí.
49 học sinh tìm bố cục cịn xộc xệch và phác
hình chưa ổn.
80 học sinh cịn yếu trong cách tìm khung
hình chung và riêng.
112 học sinh chưa phân biệt được các mảng
đậm nhạt trên mẫu.


+ Với nhiều năm liền được sự quan tâm của Sở giáo dục và Đào tạo Bình
Dương, Phịng giáo dục Phú Giáo và Ban giám hiệu trường trung học cơ sở Trần
Hưng Đạo về cơ sở vật chất, trang thiết bị hỗ trợ đắc lực cho việc giảng dạy ở
trường.
+ Sở giáo dục cũng thường xuyên tổ chức cho giáo viên tham dự chuyên đề
và bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ mơn mĩ thuật có ứng dụng cơng nghệ
thơng tin vào trong các tiết dạy.
+ Với tinh thần trách nhiệm cao trong công tác giảng dạy, việc giáo viên tự
làm đồ dùng dạy học để giảng dạy là hết sức quan trọng.
+ Giáo viên giảng dạy, là người tốt nghiệp đại học mĩ thuật và đã trực tiếp
giảng dạy bộ mơn mĩ thuật 6, nên rất thích nghiên cứu đề tài, nhằm giúp học

sinh học tốt môn mĩ thuật.
1.2 Khó khăn:
+ Trong những năm gần đây trên địa bàn huyện Phú Giáo dân nhập cư có
phần đơng và có một số học sinh nơi khác chuyển đến nên nhu cầu về trường
lớp có tăng, vì vậy phịng học chưa đáp ứng được nhu cầu phịng bộ mơn.
+ Mơn mĩ thuật hiện nay chưa được coi trọng, nhiều người cho rằng ai dạy
mà chẳng được, học sinh đa phần thuộc vùng sâu, vùng xa, các em mới từ cấp I
lên nên nhiều khi phương pháp, kĩ năng vẽ chưa tiếp thu kịp, phòng thực hành,
đồ dùng dạy học còn thiếu thốn, mặt khác với đặt điểm bộ môn (1 lớp 1 tiết/
1 tuần), nên học sinh cũng không chú ý nhiều, phụ huynh thì xem thường, chỉ
hướng nghiệp cho con em mình những tư tưởng thực dụng hơn nhiều so với
trước, là cho con em minh học thêm các môn Tốn, Lí, Hóa, Anh văn ..vv…
Trước những vấn đề trên, tơi đã suy nghĩ tìm tịi, và rút ra một số kinh
nghiệm và biện pháp trong quá trình giảng dạy, nhằm hướng dẫn những kĩ năng
vẽ theo mẫu cho học sinh khối 6.
3. GIẢI PHÁP
1.1 Để phát triển những kĩ năng trên cho học sinh, giáo viên cần :
- Nghiên cứu kĩ nội dung bài học để xác định mục tiêu cụ thể. Trong bài
học đó giáo viên cần hình thành ở học sinh những kĩ năng nào và mức độ đến
đâu?
Ví dụ: những bài đầu vẽ theo mẫu ở lớp 6, giáo viên cần kiểm tra lại những
kĩ năng học sinh đã có ở tiểu học trên cơ sở cần phát triển các kĩ năng cho học
sinh như chọn mẫu, bày mẫu, quan sát, vẽ hình, chỉnh hình, vẽ đậm nhạt. Ở bài
này giáo viên có thể tập trung vào kĩ năng quan sát: chọn mẫu, bày mẫu , nhận
xét mẫu, phác hình.


- Kĩ năng sắp xếp bố cục và phác hình: những bài sau, kĩ năng này sẽ được
củng cố từng bước và phát triển những kĩ năng chỉnh hình và vẽ đậm nhạt. Qua
nhiều bài luyện tập các kĩ năng trên được hình thành từng bước và phát triển.

- Cuối mỗi bài học qua đánh giá kết quả học tập của học sinh giáo viên nắm
được mức độ, kĩ năng đã phát triển ở từng học sinh và từ đó giáo viên có thể có
kế hoạch bồi dưỡng cho cả lớp và từng cá nhân học sinh.
1.2 Để hình thành và phát triển những kĩ năng trên cho học sinh, giáo viên
nên sử dụng một số phương tiện dạy học như:
- Yêu cầu học sinh cùng tham gia chuẩn bị mẫu vẽ. Học sinh phân cơng
trong nhóm mang theo đồ vật, hoa quả để bày mẫu tuỳ theo nội dung của bài học
(có thể bày 3 hoặc 4 nhóm mẫu để học sinh vẽ theo nhóm). Các nhóm mẫu có
thể giống hoặc khác nhau tùy theo yêu cầu của bài. Tuy nhiên phải đảm bảo yêu
cầu chung của bài.
- Bài vẽ của học sinh năm trước (cả bài tốt và bài chưa tốt).
- Các bước tiến hành bài vẽ (có thể trình bày trên giấy khổ rộng hoặc giấy
trong để trình bày trên máy chiếu qua đầu).
1.3 Dưạ vào các giải pháp trên tôi thử vận dụng các phương pháp vào dạy
học một số bài vẽ theo mẫu trong chương trình sách giáo khoa mĩ thuật 6 như
sau :
 Bài 15, 16 - tiết 15, 16. Vẽ theo mẫu- Mẫu có dạng hình trụ và hình cầu
Giáo viên có thể sử dụng kết hợp nhiều phương pháp dạy học trong bài học
như phương pháp quan sát, trực quan, giảng giải - minh hoạ, thực hành…
- Giáo viên có thể tổ chức cho học sinh làm việc theo nhóm, các nhóm tự
chọn và bày mẫu (mẫu đã được phân công chuẩn bị trước).
- Sau khi các nhóm bày mẫu xong, giáo viên phân tích cái được và chưa
được cần điều chỉnh lại cho đẹp. Qua đó học sinh hiểu được để có mẫu đẹp cần
phải chọn mẫu như thế nào? Có mẫu đẹp chưa đủ mà cần phải đặt như thế nào
để có bố cục đẹp? Hình a- bố cục lỗng
Hình b, c- bố cục bị thu hẹp;
Hình d- bố cục khơng thuận mắt;
Hình e- bố cục đẹp, thuận mắt.

a/ a/

b/ a/

c/
a/

d/ a/

e/ a/

- Sau khi đã bày mẫu, giáo viên đặt câu hỏi để học sinh quan sát nhận ra
đặc điểm, hình dáng, màu sắc và cấu trúc hình thể của từng mẫu vật và so sánh
sự khác nhau giữa các vật mẫu về hình dáng, màu sắc, tỉ lệ (quan sát nhóm mẫu
mà học sinh sẽ thực hiện bài vẽ).
? Những đồ vật hình trụ là những vật có hình dạng như thế nào? Kể tên một
số đồ vật có dạng hình trụ.
? Hãy kể tên một số đồ vật có dạng hình cầu ?
? Miêu tả những màu sắc , chất liệu sẵn có trên mẫu?
? So sánh tỉ lệ của hình cầu và hình trụ.
Ở bước này giáo viên cần hướng học sinh quan sát từ tổng thể đến chi tiết.
- Sau khi quan sát nhận ra đặc điểm riêng của từng mẫu vật, giáo viên
hướng dẫn học sinh quy nhóm mẫu vào khung hình chung theo tỉ lệ chiều ngang,
chiều cao (lấy chiều cao của đồ vật cao nhất, chiều ngang tính từ vật nằm bên
trái qua phải), sắp đặt khung hình chung lên giấy vẽ sao cho cân đối đẹp mắt
(không quá to, quá nhỏ, lệch lên, lệch xuống hoặc lệch sang trái, sang phải).
Giáo viên có thể dùng đồ dùng trực quan để minh hoạ cho các dạng bố cục đó để
học sinh nhận ra thế nào là bố cục đẹp và chưa đẹp.
- Sau khi xác định được khung hình chung, giáo viên cần hướng học sinh
tiến hành phác khung hình riêng của từng vật mẫu. Quan sát, so sánh tỉ lệ của

từng vật mẫu để có hình vẽ chính xác với đặc điểm của mẫu.
Ví dụ: hình cầu có chiều cao gần bằng ¼ chiều cao của hình trụ , chiều
ngang của hình cầu gần bằng ½ chiều ngang của hình trụ.
Dùng chì phác nhẹ tay (nét mờ để dễ điều chỉnh, tẩy xố). Khi khung hình
chung và khung hình riêng của mẫu đã được xác định tương đối chính xác, cần
quan sát mẫu để xác định tỉ lệ các bộ phận trên mẫu. Để phác hình cho cân cần
xác định các đường trục đứng và trục ngang, trên từng mẫu vật. Dựa trên các
đường trục, xác định vị trí các bộ phận và phác hình từng mẫu vật (các bộ phận
của từng mẫu vật).


- Khi hình dáng chung của từng mẫu vật đã được xây dựng, tiến hành chỉnh
hình cho đúng với đặc điểm của mẫu. Quan sát, so sánh đặc điểm của các bộ
phận trên mẫu để điều chỉnh hình vẽ cho đúng. Chú ý đến nét vẽ có chỗ đậm,
chỗ nhạt dựa trên cơ sở ánh sáng chiếu vào mẫu vật. Khơng nên viền chu vi của
hình vẽ bằng nét có độ đậm đều nhau làm cho hình vẽ trở nên khơ cứng.

- Khi hình vẽ được chỉnh sửa, tiếp tục quan sát, so sánh độ đậm nhạt lớn
trên mẫu để phân chia các mảng đậm nhạt trên hình vẽ và gợi đậm nhạt bằng
bằng các nét đan xen nhau, chồng lên nhau. Trên cơ sở các mảng đậm nhạt lớn
điều chỉnh, đẩy sâu, nhấn đậm, nhạt một số chi tiết cần thiết để bài vẽ hoàn
chỉnh. Vẽ đậm nhạt cần chú ý đến nguồn ánh sáng chiếu vào mẫu để diễn tả cho
đúng.
Ánh sáng


- Sau phần hướng dẫn chung giáo viên cho học sinh thực hành bài vẽ.
Trong khi thực hành giáo viên đến từng nhóm để hướng dẫn cá nhân thực hiện
bài vẽ theo đúng các bước tiến hành.
1. Kết quả đạt được:

Qua nghiên cứu và thực nghiệm vận dụng các các kĩ năng vào dạy học ở
một số bài vẽ theo mẫu, đạt được những kết quả khả quan, từng bước nâng cao
chất lượng học sinh qua từng giai đoạn. Kết quả cụ thể như sau:
Các giai
đoạn

Khối

Tổng số
học sinh

Chưa đạt

Đạt

SL

TL%

SL

TL%

Đầu HKI

6

203

5

4,1%

183

94,9%

Giữa HKI

6

203

1

0.5%

189

99,5%

Bước 3: Tiến trình của một bài vẽ theo mẫu lớp 6:
Tuần: 27
Tiết: 27
Bài 27. Vẽ theo mẫu: MẪU CÓ HAI ĐỒ VẬT
I/. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Học sinh biết được đặc điểm của mẫu và nắm bắt phương
pháp vẽ hai vật mẫu .
Học sinh biết được cấu trúc, hình dáng của các đồ vật xung quanh.
2. Kỹ năng: Học sinh vẽ được mẫu gần giống mẫu thực về hình dáng, đậm

nhạt, thể hiện bài vẽ đúng tỷ lệ, mềm mại và nổi bật hình khối cơ bản của mẫu.
3. Thái độ: Học sinh u thích mơn học, cảm nhận được vẻ đẹp của đồ vật
và bài vẽ theo mẫu.
II/. CHUẨN BỊ:
1/. Giáo viên: Sách giáo khoa, sách giáo viên, vật mẫu, bài vẽ của học
sinh năm trước. .
2/. Học sinh: Đọc trước bài, vật mẫu, chì, tẩy, vở bài tập.
III/. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY
1/. Ổn định tổ chức: Giáo viên kiểm tra sĩ số và sự chuẩn bị của học
sinh.
2/. Kiểm tra bài cũ: Giáo viên kiểm tra bài tập: Kẻ chữ nét thanh nét
đậm.
3/. Bài mới:


+ Giới thiệu bài: Các em đã làm quen với phân môn vẽ theo mẫu qua một
số bài tập từ đơn giản đến phức tạp. Để các em ngày càng thành thạo hơn trong
việc diễn tả một đồ vật hay một sự vật nào đó, hơm nay thầy và các em lại cùng
nhau nghiên cứu bài “Vẽ theo mẫu : Mẫu có 2 đồ vật – Tiết 1: Vẽ hình”.

4. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG 1:
Hướng dẫn học sinh quan sát và
nhận xét.
 giáo viên cho học sinh quan sát vật
mẫu và nêu nhận xét về: Hình dáng
của vật mẫu như thế nào?(cao, thấp,
rộng, hẹp, to hay nhỏ ..).

 Giáo viên bổ sung:
Cái chai và cái cốc có hình dáng dài
hình trụ quả cam, quả táo có hình trụ
và hình cầu, lọ hoa có cả hình trụ và
hình trụ cầu gắn vào nhau…
Các mẫu vật được xếp gần nhau có
to, có nhỏ, có cao, có thấp.
Màu sắc đa dạng có đậm, có nhạt.
 Sau đó giáo viên sẽ gợi ý cho học
sinh bày 2 mẫu vật để vẽ vật phẩm.
Ấm pha trà và cái cốc, bình thủy và
quả hoặc lọ hoa và quả…
 Giáo viên lưu ý cho học sinh cần
chọn vật mẫu có hình dáng cao, thấp,
to nhỏ, màu đậm, màu nhạt khác nhau.
Sau khi có 2 vật mẫu hợp lý, giáo viên
gợi ý cho học sinh cách bày mẫu vật
làm sao cho có một bố cục đẹp mắt.
 Giáo viên cho học sinh quan sát hai
vật mẫu và đặt câu hỏi.
-Hai vật mẫu có hình gì? Nằm trong
khung hình gì?

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

HS quan sát

HS trả lời câu hỏi

- HS thảo luận và

nêu nhận xét chi tiết
vật mẫu về:
+ Hình dáng.
+ Vị trí.
+ Tỷ lệ.
+ Đậm nhạt.

Học sinh chọn vật
mẫu để sắp xếp thành
bố cục đẹp.

NỘI DUNG

I/. Quan sát và
nhận xét:
+ Hình dáng.
+ Vị trí.
+ Tỷ lệ.
+ Đậm nhạt.


-Hai vật mẫu được bày như vậy ta sẽ
bố cục giấy ngang hay dọc?
- Hình dáng tỷ lệ, cấu tạo, vị trí của 2
vật mẫu?
- Vật nào lớn hơn? Vật nào được đặt
Hoc sinh trả lời
trước, sau? Vật có bị che khuất khơng?
- Hướng ánh sáng chính.
- Vật có màu sắc như thế nào?

Học sinh lắng nghe
- Giáo viên có thể cho học sinh cầm
mẫu trên tay xoay mọi phía để học
sinh quan sát, nhận xét cấu trúc vật
mẫu.
 Giáo viên bổ xung và kết luận: Bài
vẽ đẹp là biết cách sắp xếp hình vẽ cân
đối, có hình dáng gần giống mẫu biết
vẽ đậm, nhạt và vẽ màu.

HOẠT ĐỘNG 2:
Hướng dẫn học sinh cách vẽ.
- giáo Viên cho học sinh nhắc lại
phương pháp vẽ theo mẫu.
+ Vẽ khung hình.
- Giáo viên hướng dẫn học sinh so
sánh tỷ lệ giữa chiều cao và chiều
ngang để xác định tỷ lệ của khung
hình.
- giáo viên vẽ một số khung hình đúng
và sai để học sinh nhận xét.
+ Sau đó phác đường trục của đồ vật.
Tìm tỷ lệ các bộ phận: Thân, miệng,
đáy của đồ vật( Nếu tỷ lệ khơng đúng
hình vẽ sẽ sai lệch, khơng giống mẫu).
+ Vẽ chi tiết.
Vẽ nét chính và điều chỉnh tỉ lệ. Phác
các nét thẳng dài vừa quan sát mẫu vừa

II/. Cách vẽ:

1. Vẽ khung hình.
- Học sinh nhắc lại
phương pháp vẽ theo
mẫu.
- Học sinh quan sát kỹ
vật mẫu và xác định tỷ
lệ khung hình chung
của vật mẫu.

-Học sinh trả lời
- Học sinh quan sát kỹ
mẫu và so sánh tỷ lệ
các bộ phận của vật
mẫu

2. Xác định tỷ lệ và
vẽ nét cơ bản.


vẽ.
 Hồn thiện hình vẽ: Vẽ nét chi tiết
(nét cong của miệng hay nắp, tay cầm, Học sinh quan sát và
ghi nhớ
đáy cho đúng với mẫu, tẩy bớt các
bước không cần thiết )
- GV cho Học sinh quan sát bài vẽ của
HS năm trước và quan sát vật mẫu rồi
nhận xét về bố cục để rút kinh nghiệm
cho bài vẽ của mình .
3. Vẽ chi tiết.

Học sinh quan sát bài
vẽ của học sinh năm
trước, quan sát vật
mẫu thật và nhận xét
về cách vẽ hình.

4.Hồn thiện bài

HOẠT ĐỘNG 3:
Hướng dẫn HS làm bài tập.
 Có thể đặt hai mẫu giống nhau ở vị
trí thích hợp và chia lớp thành bốn
nhóm, mỗi nhóm vẽ một mẫu.

III/. Bài tập.
Vẽ theo mẫu: Mẫu
- Học sinh làm bài tập có hai đồ vật.
theo nhóm.


 Yêu cầu học sinh vẽ như hướng dẫn.
* Nhắc học sinh:
 Quan sát kĩ hình dáng, tỉ lệ của mẫu
trước khi vẽ.
 Sắp xếp hình vẽ cân đối bố cục hợp
lý trong khổ giấy.
HOẠT ĐỘNG 4: nhận xét đánh giá
- Giáo viên viên chọn một số bài vẽ
của học sinh ở nhiều mức độ khác
nhau và cho Học sinh nêu nhận xét và

xếp loại theo cảm nhận của mình.
- Giáo viên biểu dương những bài vẽ
đẹp, nhắc nhở, góp ý cho những bài vẽ
chưa hồn chỉnh.
4. Dặn dị

- Học sinh sắp xếp
mẫu ở nhóm mình.
- Thảo luận nhóm về
cách vẽ chung ở mẫu
vật nhóm mình.

- Học sinh nhận xét
và xếp loại bài tập
theo cảm nhận của
mình.

4. HIỆU QUẢ
Sau khi tôi đã hướng dẫn học sinh về kĩ năng vẽ theo mẫu. tôi đã cho học
sinh vẽ lên giấy với những u cầu sau:
Câu 1: Em có thích học phân mơn vẽ theo mẫu khơng ?
A. Có
B. Khơng
Câu 2: Em thích bước vẽ màu trong bài vẽ theo mẫu khơng ?
A. Có
B. Khơng
Câu 3: Em có thích vẽ thích vẽ đậm nhạt ?
A. Có
B. Khơng
Câu 4: Em có biết cách đặt mẫu như thế nào là hợp lí khơng?

A. Có
B. Không
Câu 5: để tiến hành bài vẽ theo mẫu gồm có mấy bước ?
A. 3 bước
B. 4 bước
C. 5 bước
Câu 6: Trước khi vẽ đậm nhạt ta phải làm gì?
A. Đánh liền


B. Đánh đậm một chổ
C. Hướng ánh sáng
D. Phác mảng đậm nhạt
Câu 7: Em có hay thường xuyên vẽ mẫu ở nhà khơng?
A. có
B. Khơng
C. Thỉnh thoảng
Câu 8: Qua mơn học vẽ theo mẫu em có thấy thoải mái khơng ?
A. Có
B. Khơng
C. Bình thường
Tổng kết : Phương án: A có 96 học sinh = 47.0%
B có 68 học sinh = 36.4 %
C. có 12 học sinh = 10.1%
D có 14 học sinh = 6.5 %
* Qua kết quả trên tơi thấy học sinh đã bước đầu có ý thức về các kĩ năng
vẽ bài
Sau khi đã có vốn kiến thức về màu sắc giúp các em say mê hơn đối với
mơn mĩ thuật nói chung và vẽ theo mẫu nói riêng. Các em đã bước đầu nắm
được quy luật về màu sắc để vẽ màu. Các em đã dùng màu rất mạnh dạn, đem

lại hiệu quả bất ngờ đối với bài vẽ, đảm bảo quy luật dùng màu.
 Dưới đây là một số bài vẽ đẹp của học sinh





Phần 3

KẾT LUẬN
1. Bài học kinh nghiệm:
Mỹ thuật là bộ mơn thuộc lĩnh vực nghệ thuật. Do đó, tuy mơn học cũng
nhằm cung cấp kiến thức và theo những quy định chung nhưng khi vận dụng,
giáo viên khơng địi hỏi, không bắt buộc tất cả học sinh phải làm bài như nhau
và tn thủ một cách máy móc, rập khn theo cái chung.
Học sinh tuy vẽ cùng một mẫu, nhưng sản phẩm rất khác nhau về nét vẽ, về
hình, về bố cục vì thế có thể nói kết quả học tập của học sinh phụ thuộc vào sự
“giàu có” kiến thức, vào “nghệ thuật truyền đạt” của giáo viên. Nhưng quan
trọng hơn cả là khả năng cảm nhận của học sinh. Bởi lẽ, học sinh có thích thú thì
mới chịu suy nghĩ, tìm tịi và thể hiện bằng cảm xúc của mình. Vẽ có cảm xúc
bao giờ cũng mang lại hiệu quả cao. Vì thế, dạy- học mơn mĩ thuật không đơn
giản là dạy và học kĩ thuật vẽ mà còn phải kết hợp với dạy và học cảm thụ thế
giới xung quanh. Bắt buộc, gò ép học sinh trong học mĩ thuật sẽ dẫn đến khuôn
mẫu, đồng điệu.
2. Hướng phổ biến và áp dụng đề tài:
* Để một tiết dạy- học Vẽ theo mẫu thành công, giáo viên cần:
 Chuẩn bị tốt ở khâu soạn giảng, hình thành các phương pháp dạy học
tích cực thích hợp với từng bài, từng phần, từng nội dung.
 Sử dụng đồ dùng dạy học hợp lý với đặc trưng của từng bài (mẫu vẽ,
hình gợi ý các bước vẽ hình, vẽ màu…)

 Khi sử dụng đồ dùng dạy học cần chú ý tới tính khoa học, thẩm mỹ và
độ chính xác của kiến thức.
 Giáo viên nên rèn luyện cho học sinh tính tự giác, tư duy sáng tạo trong
quá trình làm bài nhằm phát hiện và bồi dưỡng những học sinh có năng khiếu.
 Trong quá trình áp dụng vào bài giảng, tôi nhận thấy phần khởi động và
thực hành của tiết học, là phần mà học sinh rất ham thích và tôi áp dụng thành
công nhất. Nên tôi rút cho bản thân là phải cố gắng hơn nữa, phải áp dụng trị
chơi bài hát, một câu chuyện …. Cho phù hợp với từng nội dung của bài.
 Kiểm tra, nhắc nhở học sinh giữ gìn cẩn thận dụng cụ học tập của mình
 Dặn dị học sinh chuẩn bị kĩ, đầy đủ những đồ dùng cần thiết cho tiết
học tiếp theo.
* Vận dụng khéo léo các phương pháp dạy học tích cực như: phương pháp
làm việc theo nhóm, phương pháp trực quan, phương pháp luyện tập (làm việc
cá nhân), phương pháp quan sát, phương pháp nêu vấn đề, phương pháp trị
chơi…. Khi các kĩ năng đã được hình thành, giáo viên cần tiếp tục nâng cao và
phát triển để hình thành thị hiếu thẩm mĩ và nâng cao khả năng cảm thụ cái đẹp,


kĩ năng miêu tả đồ vật bằng đường nét, hình khối, đậm nhạt, không gian và màu
sắc của học sinh trong vẽ theo mẫu.
3. Hướng nghiên cứu:
* Với những khó khăn đối với bộ môn mĩ thuật tôi sẽ cố gắng làm tốt cơng
tác giảng dạy của mình, đồng thời tìm ra những khuyết điểm trong bộ mơn để
giúp tơi nghiên cứu sâu hơn về đề tài
* Trong quá trình thực hiện đề tài này, bản thân tôi đã cố gắng tìm tịi, học
hỏi kết hợp với một phần nhỏ kinh nghiệm giảng dạy của bản thân, tuy nhiên
không tránh khỏi những khiếm khuyết, rất mong nhận được những ý kiến đóng
góp chân thành của các đồng nghiệp để tơi có thể nâng cao hiểu biết và cải thiện
hiệu quả trong công tác giảng dạy bộ môn Mỹ thuật.
Sơn Trach, ngày 15 tháng 5 năm 2019

Người thực hiện.


TÀI LIỆU THAM KHẢO

Trong quá trình làm đề tài này tơi có tham khảo các tài liệu sau đây:
1. Sách giáo khoa, sách giáo viên MỸ THUẬT 6- Nhà xuất bản Giáo Dục.
2. Tài liệu bồi dưỡng cho giáo viên THCS mơn Mĩ Thuật - Bộ Giáo Dục
và Đào Tạo – Vụ Giáo Dục Trung Học.
3. Tự học vẽ- Tác giả Phạm Viết Song- Nhà xuất bản Giáo Dục.
Tháng 5/2019