SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM một số kinh nghiệm dạy tốt chương III, hệ soạn thảo văn bản môn tin học 10 ở trường THPT lê lợi

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HĨA
PHỊNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TP. THANH HOÁ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ KINH NGHIỆM DẠY TỐT CHƯƠNG III, HỆ
SOẠN THẢO VĂN BẢN MÔN TIN HỌC 10 Ở TRƯỜNG
THPT LÊ LỢI

Người thực hiện:
Chức vụ:
Đơn vị cơng tác:
SKKN thuộc lĩnh vực:

THANH HĨA NĂM 2022

1


MỤC LỤC
Trang
I. Ý nghĩa đề tài

1

II. Thực trạng của đề tài

2

III.Những điều kiện cụ thể khi thực hiện đề tài ở trường THPT Lê Lợi
2

IV. Nội dung và giải pháp thực hiện 3, 4, 5, 6
V. Những kết quả cụ thể qua quá trình thực hiện
VI. Kết luận
VII. Tài liệu tham khảo

7
7, 8

8

2
2


I. Ý nghĩa đề tài.
1. Ý nghĩa thực tiễn.
Môn Tin học 10 ở bậc THPT bước đầu giúp học sinh làm quen với một
số kiến thức và thao tác cơ bản về tin học như: biết các linh kiện của máy tính,
có kỹ năng sử dụng máy tính an tồn, biết soạn thảo văn bản, sử dụng mạng
internet hiệu quả, … Giúp ích trong việc học tập và cơng việc trong đời sống
xã hội hiện nay. Từ đó hình thành phẩm chất và năng lực cần thiết của người
lao động trong thời kỳ hội nhập cho học sinh như:
+ Góp phần hình thành và phát triển tư duy giải quyết các bài toán từ đơn giản
đến phức tạp.
+ Bước đầu hình thành năng lực tổ chức quản lý và xử lý thơng tin.
+ Tạo thói quen sử dụng máy tính an tồn và hiệu quả trong việc học tập, giải
trí và các cơng việc khác, ...
+ Có thái độ đúng khi sử dụng các sản phẩm tin học và biết khả năng ứng
dụng CNTT trong học tập và các hoạt động xã hội khác
2. Ý nghĩa xã hội.

Khi học sinh học hết chương trình tin học 10 THPT các em có thể sử
dụng tốt một số phần mềm hổ trợ cho việc học các môn học khác như:
+ Phần mềm hệ điều hành Windows giúp cho học sinh có thể sử dụng
thành thạo các thao tác đối với máy tính.
+ Phần mềm soạn thảo văn bản Microsoft Word giúp học sinh ứng dụng
từ các mơn học khác để trình bày đoạn văn bản sao cho phù hợp, đẹp mắt và
đúng quy định.
+ Trình duyệt Web Internet Explorer giúp học sinh có thể tra cứu thơng
tin hữu ích giúp cho việc học tập và giải trí đạt hiệu quả cao hơn.

3
3


II. Thực trạng của đề tài.
Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã khảo sát các lớp 10A2, 10A3, 10A4,
10A6 tôi đang trực tiếp giảng dạy thông qua giờ dạy lý thuyết, dạy thực hành
và thơng qua hình thức kiểm tra. Khi tổng hợp tôi thu được kết quả như sau:
Trước khi thực hiện chuyên đề
Mức độ thao tác
Thao tác nhanh, đúng

Số hs

Tỷ lệ
9/173

5%

Thao tác đúng

25/173

15%

Thao tác chậm

30/173

17%

109/173

63%

Chưa biết thao tác

III. Những điều kiện cụ thể khi thực hiện đề tài ở trường THPT Lê Lợi.
1. Thuận lợi:
a) Nhà trường
- Nhà trường có 2 phịng Tin học đã một phần nào đáp ứng được nhu cầu thực
hành của học sinh.
- Hệ thống máy chiếu và các linh kiện máy tính hiện có đáp ứng được nhu cầu
giảng dạy và học tập của giáo viên và học sinh. b) Giáo viên
Đội nghũ giáo viên đảm bảo về số lượng, được đào tạo chính qui. c) Học
sinh
Đa số học sinh có tinh thần ham học hỏi, u thích cơng nghệ thơng tin.
2. Khó khăn:
a) Nhà trường:
- Mỗi tiết thực hành có tới từ 2 đến 3 học sinh ngồi cùng một máy nên

các em có ít thời gian để thực hành làm bài tập một cách đầy đủ.

4
4


- Cấu hình máy tính thấp, máy tính hay lỗi ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng
học tập của học sinh, đặc biệt là các giờ thực hành mạng Internet. b) Giáo
viên:
Kinh nghiệm chưa nhiều, việc đầu tư vào chuyên môn chưa xứng tầm
đối với môn khoa học hiện đại. c) Học sinh:
Đa số các em học sinh chỉ được tiếp xúc với máy vi tính ở trường là chủ
yếu, do đó sự tìm tịi và khám phá máy vi tính với các em cịn hạn chế, nên
việc học tập của học sinh vẫn cịn mang tính thụ động.
3. Nhiệm vụ của đề tài
- Sử dụng các thiết bị và linh kiện máy tính hiện có để giảng dạy. Nhằm giúp
cho học sinh sau khi học xong chương 3 “Hệ soạn thảo văn bản” học sinh có
thể tự soạn thảo một văn bản hồn chỉnh.
- Giúp học sinh có nhận thức đúng khi học tin học và sử dụng máy tính hiệu
quả khi thực hành trên phịng máy.
IV. Nội dung và giải pháp thực hiện.
1. Giáo viên có kế hoạch bài dạy, xây dựng ý tưởng, thiết kế bài dạy
phù hợp:
- Ngay từ những bài học đầu tiên trong chương trình học Tin học 10, giáo viên
phải cho học sinh xác định rõ mục tiêu bài học và cho học sinh nhận biết rằng
học tin học không chỉ học sử dụng máy tính mà tin học là một ngành khoa
học. Ứng dụng của tin học hiện nay đã xâm nhập vào hầu hết các lĩnh vực của
đời sống xã hội. Ngoài ra giáo viên cần phải chỉ rõ các bộ phận của máy tính
và tác dụng của các bộ phận đó bằng cách cho học sinh quan sát ngay trong
giờ giảng lý thuyết.

Ví dụ 1: Bài 1 “Tin học là một ngành khoa học” giáo viên phải chỉ rõ
những ứng dụng của tin học trong đời sống hiện nay. Chia lớp theo nhóm cho
học sinh thảo luận để kể ra những ứng dụng trong thực tế mà học sinh được
5
5


biết như: ứng dụng trong lĩnh vực ngân hàng, trong giáo dục, trong bệnh viện,
trong các lĩnh vực khoa học, các lĩnh vực tực động hóa, đặc biệt là những ứng
dụng ngay tại trường THPT Lê Lợi, …
Ví dụ 2: Bài 3 “Giới thiệu về máy tính”. Khi giáo viên giới thiệu các bộ
phận của máy tính. Giáo viên chỉ rõ tác dụng của từng bộ phận đó như:
- Khi giới thiệu con chuột, giáo viên phải mô tả con chuột và có những loại nào
hiện nay, trên thân con chuột có những phím nào, chức năng của các phím đó,
cách tay đặt lên con chuột đó như thế nào. Cho học sinh quan sát và cầm con
chuột, quan sát thao tác của giáo viên khi sử dụng chuột trong q trình học
tập.
- Khi giới thiệu bàn phím, giáo viên phải mơ tả chức năng của từng phím, cách
đặt tay lên bàn phím để thao tác cho thuận tiện khi làm việc với máy tính. Cho
học sinh quan sát bàn phím và quan sát thao tác của giáo viên khi sử dụng bàn
phím trong q trình làm việc với máy tính.
- Khi giới thiệu thiết bị lưu trữ, giáo viên mơ tả chức năng của thiêt bị đó và
hiện nay có những loại thiết bị lưu trữ nào, ...
Giáo viên phải biết kết hợp giữa giờ lý thuyết và thực hành sao cho phù
hợp, không nên xem nhẹ giờ dạy lý thuyết thì mới thực hành tốt được cũng
như khi học sinh thực hành tốt thì sẽ hiểu sâu hơn về lý thuyết.
Ví dụ 3: Khi học chương 3 “Soạn thảo văn bản”. Giáo viên dạy phần
lưu văn bản, mở văn bản. Khi học lý thuyết học sinh mới chỉ hiểu là lưu văn
bản vào trong máy là để văn bản đó khơng bị mất đi, có thể mở ra được.
Nhưng đến khi thực hành học sinh mới thực sự hiểu rằng khi lưu văn bản đó

ln ln được lưu trữ và tồn tại trong máy, có thể mở ra bất cứ lúc nào để
xem và chỉnh sửa.
Ví dụ 4: Khi dạy bài “Bài tập và thực hành 7” giáo viên giao bài tập
thực hành, sau đó hướng dẫn (theo nhóm) trực tiếp trên máy cho học sinh dễ
6
6


quan sát thao tác của GV và lời nói của GV. Trong khi thực hành, nếu học sinh
nào chưa thực hành được, giáo viên lại hướng dẫn cho một lần nữa các
thao tác cho học sinh đó.
Giáo viên nên tận dụng những phương tiện sẵn có của mơn tin học như
máy chiếu, các bộ phận của các máy tính đã hỏng áp dụng vào trong giờ dạy
lý thuyết để học sinh quan sát và dễ nhận biết, giúp cho giờ học lý thuyết cũng
như giờ học thực hành đạt hiệu quả hơn.
Qua đợt khảo sát đầu năm học học với học sinh các lớp 10A2, 10A3,
10A4, 10A6 dạy bài 3 “Giới thiệu về máy tính”. Lớp 10A2 và lớp 10A3 sử
dụng đồ dùng trực quan bằng máy chiếu, được thao tác trên máy tính và các
bộ phận của máy tính. Còn lớp 10A4, 10A6 sử dụng đồ dùng trực quan bằng
hộp thoại miêu tả hình ảnh trong sách giáo khoa thông qua máy chiếu.
Khi tổng hợp kết quả thu được:
Mức độ nhận biết các
thiết bị

Lớp 10 A2

Lớp 10A3

Lớp 10A4

Lớp 10A6

Nhận biết nhanh, đúng

30/44

32/43

10/43

8/43

Nhận biết nhanh

12/44

9/43

15/43

12/43

Nhận biết chậm

2/44

2/43

15/43

15/43

Chưa biết các thiết bị
0/44
0/43
3/43
8/43
Khi dạy thực hành giáo viên giao bài tập cho học sinh một cách cụ thể,
rõ ràng và kết hợp cả những kiến thức của bài học trước, hướng dẫn theo từng
nhóm trước khi học sinh làm để học sinh quan sát và làm bài tập.
2. Hệ thống các bài tập thực hành, các bài tâp thực hành phải phù hợp với
nội dung của bài giảng, liên hệ với một số mơn học khác trong chương
trình học của học sinh.

7
7


Các bài tập không quá dài, nâng dần từ mức đơn giản đến phức tạp,
ngoài ra giáo viên cũng phải kết hợp những bài đã học trước để học sinh ôn lại
và vận dụng các bài tập thực hành một cách có hệ thống.
3. Trong giờ thực hành giáo viên nên tạo sự tranh đua giữa các nhóm bằng
cách phân cơng các nhóm làm bài thực hành, sau đó các nhóm nhận xét,
chấm điểm (dưới sự chỉ dẫn của giáo viên) của nhau để tạo được sự hào
hứng học tập và sáng tạo trong quá trình thực hành.
4. Tận dụng những nguồn tài ngun sẵn có của máy vi tính, hoặc truy cập
mạng để tìm kiếm thơng tin, tìm kiếm tài nguyên trên Internet phục vụ cho
quá trình dạy học.
5. Sưu tầm một số trị chơi có ích để rèn luyện về cách sử dụng chuột (cờ
caro), luyện ngón khi sử dụng bàn phím (Mario Typing), phần mềm

luyện tư duy, tính tốn, nhanh nhạy, giải trí (Solitare, minesweeper)
6. Giáo viên có kế hoạch bồi dưỡng để nâng cao kiến thức bản thân đáp ứng
được những yêu cầu đổi mới, cập nhật thơng tin một cách đầy đủ, chính
xác.
7. Giáo viên hướng đẫn học sinh tìm kiếm nguồn thơng tin trên mạng
Internet phục vụ tốt hơp cho q trình học tập.
Ví dụ: Trong chương 4 “Mạng máy tính và Internet”, giáo viên giới
thiệu cho học sinh một số wedsite phục vụ việc học tốt hơn mơn tin học và
cách tìm kiếm thông tin để học tốt hơn các môn học khác như:
www.pcworld.com.vn, www.hocmai.vn, www.google.com.vn, ...
8. Giáo viên chỉ rõ cho học sinh biết cách sử dụng máy tính được lâu dài và
hiệu quả như: Bật/tắt máy tính đúng qui trình, vệ sinh máy tính thường
xun, khơng sử dụng máy tính vào mục đích khác khi chưa được sự đồng
ý của giáo viên, khơng làm lây truyền vius máy tính dưới mọi hình thức, ...
8
8


Muốn có giờ dạy đạt hiệu quả cao, bản thân mỗi giáo viên dạy Tin học
nhận thức được cần phải có kế hoạch bồi dưỡng Tin học cho bản thân bằng
cách tự tìm tịi, tham khảo các tài liệu có liên quan và trao đổi kinh nghiệm
giảng dạy thường xuyên với các đồng nghiệp.
Bên cạnh tìm hiểu kiến thức về Tin học, giáo viên cũng phải tìm hiểu
các kiến thức khác như văn hố, kinh tế, chính trị, xã hội để tự nâng cao nhận
thức của bản thân.
V. Những kết quả cụ thể qua quá trình thực nghiệm.
Qua quá trình áp dụng vào giảng dạy tin học ở các lớp 10A2, 10A3,
10A4, 10A6. So sánh với bảng tổng hợp trước đó đã thu được kết quả như
sau:
Trước khi thực

hiện chuyên đề
Mức độ thao tác
Số Hs
Thao tác nhanh, đúng

Tỷ lệ

Sau khi thực hiện
chuyên đề
Tỷ lệ tăng,
giảm
Số Hs
Tỷ lệ

9/173

5%

87/173

50%

Tăng: 45%

Thao tác đúng

25/173

15%

67/173

39%

Tăng: 24%

Thao tác chậm

30/173

17%

19/173

11%

Giảm: 6%

109/173

63%

0/173

0%

Giảm: 63%

Chưa biết thao tác

(Tỷ lệ phần trăm đã được làm tròn)

VI. Kết luận.
1. Kết luận
Từ bảng kết quả trên cho thấy các biện pháp giảng dạy bằng trực quan
áp dụng vào việc dạy học chương 3, Hệ soạn thảo văn bản mơn Tin học 10 đã
trình bày ở trên giúp học sinh không những nắm vững kiến thức mà còn thấy
các em học tập phấn khởi hơn, tiếp thu bài nhanh hơn và có chất lượng thực
sự hiệu quả. 2. Kiến nghị
9
9


- Nhà trường cần có kế hoạch bảo trì phịng máy tốt hơn để giúp học sinh có
điều kiện được thực hành.
- Tổ chức các buổi chuyên đề, hội thảo đánh giá việc ứng dụng công nghệ
thông tin vào dạy học.
Trên đây là những kinh nghiệm giúp dạy tốt hơn chương III, Hệ soạn
thảo văn bản môn Tin học 10 ở trường THPT Lê Lợi.
Mong được sự góp ý của hội đồng đánh giá sáng kiến kinh nghiệp và
đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệp của tôi được áp dụng thiết thực hơn,
sâu sắc hơn.
VII. Tài liệu tham khảo.
1. Một số trang wep:




2. Sách giáo khoa Tin học 10.
3. Sách bài tập Tin học 10.

4. Sách giáo viên Tin học 10.
5. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên Tin học 10.
THPT Lê Lợi, ngày 06 tháng 06 năm
2022
Người viết sáng kiến

Lê Đăng Duy
MỤC LỤC
Trang
VIII.

Ý nghĩa đề tài

1
10
10


IX. Thực trạng của đề tài

2

X. Những điều kiện cụ thể khi thực hiện đề tài ở trường THPT Lê Lợi
2
XI. Nội dung và giải pháp thực hiện

3, 4, 5, 6

XII. Những kết quả cụ thể qua quá trình thực hiện
XIII.

Kết luận

XIV.Tài liệu tham khảo

7
7, 8

8

11
11