MÔN PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN cứu TRUYỀN THÔNG tên đề tài KOLs trước những vấn đề chính trị xã hội, sự ảnh hưởng đến việc định hình bản sắc cá nhân của giới trẻ

HỌC VIỆN NGOẠI GIAO
KHOA TRUYỀN THƠNG VÀ VĂN HĨA ĐỐI NGOẠI

MÔN: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU TRUYỀN THÔNG
Tên đề tài: “KOLs trước những vấn đề chính trị - xã hội, sự
ảnh hưởng đến việc định hình bản sắc cá nhân của giới trẻ”

Nhóm sinh viên thực hiện - TT45E:
Dương Thu Uyên
Nguyễn Thị Thu Hiền
Nguyễn Thị Huyền Trang
Nguyễn Thuý Hà
Hoàng Trọng Hiệp
Giảng viên hướng dẫn: TS. Vũ Tuấn Anh

Hà Nội, tháng 12 năm 2019

download by :


Mục lục
CHƯƠNG I: CHƯƠNG MỞ ĐẦU ....................................................................................................................

1.Lý do lựa chọn đề tài ...........................................................................................................

2.Lịch sử nghiên cứu ..............................................................................................................

2.1. Tổng quan về những nghiên cứu trước đó ........

2.2. Điểm mới trong nghiên cứu ..............................

3.Nhiệm vụ, mục tiêu nghiên cứu...........................................................................................

3.1. Mục đích nghiên cứu ........................................

3.2. Mục tiêu nghiên cứu .........................................

4.Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ...........................................................................................

4.1. Khách thể nghiên cứu .......................................

4.2. Đối tượng nghiên cứu .......................................

4.3. Phạm vi nghiên cứu ..........................................

5.Phương pháp nghiên cứu .....................................................................................................

6.Ý nghĩa lý luận và thực tiễn ................................................................................................

6.1. Ý nghĩa lý luận .................................................

6.2. Ý nghĩa thực tiễn ..............................................

7.Kết cấu của nghiên cứu .......................................................................................................
CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...............................................................................................

1.Quy trình chuẩn bị ...............................................................................................................

2.Quy trình thực hiện ..............................................................................................................

2.1. Phương pháp quan sát .......................................

2.2. Phương pháp phân tích nội dung thơng điệp và
CHƯƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ......................................................................................................

1.Vấn đề chính trị ...................................................................................................................

1.1. Vấn đề Đường lưỡi bò ......................................

1.2. Vấn đề HD-981 .................................................

2.Vấn đề xã hội .......................................................................................................................

2.1. Cháy rừng Amazon ...........................................

2.2. Vấn đề Xâm hại tình dục trẻ em .......................

3.Thảo luận .............................................................................................................................
CHƯƠNG IV: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .................................................................................................

1.Kết luận ...............................................................................................................................

2.Kiến nghị .............................................................................................................................
PHỤ LỤC 1. Bài đăng của KOLs ....................................................................................................................

1.Vấn đề về Đường lưỡi bò ....................................................................................................

2.Vấn đề hạ đặt trái phép Giàn khoan HD-981 ở Biển Đông ................................................

3.Vấn đề Cháy rừng Amazon .................................................................................................

4.Vấn đề xâm hại tình dục trẻ em ...........................................................................................
PHỤ LỤC 2. Bảng phân tích dữ liệu ................................................................................................................
PHỤ LỤC 3. Tài liệu tham khảo……………………………………………………………………………...46

download by :

2


CHƯƠNG I: CHƯƠNG MỞ ĐẦU
1.

Lý do lựa chọn đề tài

Nhờ sự phát triển của Cách mạng số, ngày nay mạng xã hội đang chiếm lĩnh một
vị trí quan trọng hơn bao giờ hết trong cuộc sống của chúng ta. Chúng ta chia sẻ, trao
đổi, kết nối, thư giãn, học tập, thậm chí là kiếm tiền nhờ vào các trang Facebook,
Instagram, Twitter,... Theo thống kê của Hootsuite và We Are Social, tính đến cuối
tháng 3/2018, số lượng người dùng Facebook Việt Nam đạt 58 triệu người, xếp thứ 7
trên thế giới. Lướt “Phây Búc” dường như trở thành thói quen của đại bộ phận dân
số, đặc biệt là giới trẻ và trung niên. Điều này đã tạo ra những thay đổi trên mọi lĩnh
vực của đời sống xã hội.
Khi mạng xã hội được lan toả vào mọi ngóc ngách của cuộc sống thì cũng là lúc
hàng loạt những khái niệm mới xuất hiện, trong đó nổi bật là thuật ngữ “KOL”, viết
tắt của Key Opinion Leader, thuật ngữ này chỉ những người có “thương hiệu” hoặc là
“người bình thường” mà thơng tin, quan điểm nêu ra có sức thu hút, ảnh hưởng, được
“cư dân mạng” chia sẻ, khuếch tán nhanh trên phạm vi rộng. Họ đến từ mọi vùng
miền, làm việc trong nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng đều có điểm chung là sở hữu
những tài khoản mạng xã hội có hàng triệu, hàng nghìn lượt theo dõi. Việc hợp tác
kinh doanh với các KOLs đang ngày càng trở thành một cơng cụ marketing hiệu quả.

Ngồi việc quảng bá các sản phẩm được các thương hiệu “chọn mặt gửi vàng”, họ
cũng có những chia sẻ mang đậm dấu ấn cá nhân, thể hiện suy nghĩ của họ về các vấn
đề trong cuộc sống xã hội, luôn thu hút được sự tương tác mạnh mẽ từ lượng người
theo dõi đông đảo.
Tháng 07/2016, vào thời điểm xảy ra tranh chấp đặc biệt giữa Trung Quốc và Việt
Nam về chủ quyền 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, nữ ca sĩ Thu Minh đã viết trên
trang chính thức có hơn 2 triệu lượt theo dõi của cô rằng: “Phải Tôn Trọng và Thực Thi
phán quyết của Tòa Án Quốc Tế... Hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc chủ
quyền nước Việt Nam chúng tơi trước đó - bây giờ và mãi mãi, đừng xâm phạm nữa anh
Trung Quốc ah!!!”. Tại thời điểm đó, các KOLs Việt chung tay khẳng định chủ quyền
nước mình thơng qua việc đăng các bài viết, thay hình ảnh đại diện thể hiện sự đồng lòng
của họ. Bài viết của ca sĩ Thu Minh là một trong những bài đăng thu hút được lượng
tương tác đông đảo với hơn 16000 lượt like, hơn 200 bình luận và 1000 lượt chia sẻ.
Như vậy có thể thấy bên cạnh việc chia sẻ những quan điểm về lối sống, về phong cách
thời trang, về ăn uống,… thì các sự kiện chính trị - xã hội nóng hổi cũng là một chủ đề
vơ cùng quan trọng được các cá nhân có tầm ảnh hưởng đề cập và lan truyền tới những
người theo dõi họ. Đặc biệt, mỗi KOL sẽ có một cách riêng để thể hiện quan điểm của
mình, tạo nên những hiệu ứng dư luận khác nhau.
Những chia sẻ của các KOLs về các vấn đề chính trị - xã hội lan truyền với tốc độ
nhanh chóng trên phạm vi rất rộng thông qua mạng xã hội và được công chúng, đặc biệt
là giới trẻ, tiếp nhận, tương tác theo nhiều cách khác nhau. Có thể nói những chia sẻ của
các KOLs đã tạo nên những tác động lớn lao tới suy nghĩ và hành vi của những

download by :

3


người tiếp nhận. Bởi vì KOLs chính là những gương mặt được u thích nên cơng
chúng dễ dàng tạo dựng niềm tin, ủng hộ và có những suy nghĩ tương tự, sau đó chia

sẻ những quan điểm đó lên trang cá nhân của mình.
Tuy nhiên, khơng phải mọi quan điểm đều đúng đắn, ngay cả khi nó đến từ các
KOLs. Nhiều bạn trẻ mặc dù có những suy nghĩ khác biệt nhưng bởi vì đó là nhân vật
mà họ u thích nên vẫn dễ dàng bị thuyết phục. Chính từ đó một câu hỏi được đặt ra:
“Liệu giới trẻ hiện nay có đang biết cách thể hiện dấu ấn cá nhân của mình trong
việc sử dụng mạng xã hội hay không?” khi mà dường như những chia sẻ, đặc biệt là
về các vấn đề chính trị -xã hội, lại chủ yếu mang dấu ấn của các KOLs chứ không
thực sự là của bản thân họ.
Xuất phát từ những căn cứ trên, đồng thời với mong muốn làm cho nguồn tư liệu
về việc thể hiện bản sắc cá nhân thông qua mạng xã hội trở nên phong phú, đa dạng,
đề tài “KOLs trước những vấn đề chính trị - xã hội và những tác động tới việc
thể hiện quan điểm cá nhân của giới trẻ thông qua mạng xã hội” đã được nhóm 4
ở lớp TT45E lựa chọn để nghiên cứu.
2.

Lịch sử nghiên cứu
2.1. Tổng quan về những nghiên cứu trước đó
2.1.1. Nghiên cứu về việc sử dụng phương tiện truyền thơng đối với các vấn
đề chính trị trên thế giới. 1

Nghiên cứu được thực hiện bởi John Street, được công bố vào ngày 1 tháng 11
năm 2004 với tựa đề "Celebrity Politicians: Popular Culture and Political
Representation"; cho rằng việc áp dụng các phương tiện truyền thông để tiếp cận
công chúng đã giúp những người nổi tiếng dễ dàng gây ảnh hưởng hơn trong vấn đề
chính trị. Ảnh hưởng của người nổi tiếng đối với vấn đề chính trị bắt đầu từ sự ra đời
của truyền hình vì truyền hình rất gần gũi và tập trung nhiều vào các khía cạnh con
người. Những người nổi tiếng có thể sử dụng truyền hình để tiếp cận nhiều đối tượng
và tạo sức ảnh hưởng đến sự hiểu biết của người khác về một số chủ đề nhất định.
Khi các phương tiện truyền thông mới và hiện đại hơn xuất hiện, chẳng hạn như
mạng xã hội - nơi những người nổi tiếng có thể nói lên ý kiến của họ về các chủ đề

khác nhau, tầm ảnh hưởng của họ đã có sức lan tỏa lớn hơn.
2.1.2. Nghiên cứu: “Người nổi tiếng có nên ngừng nói về vấn đề chính trị
hay khơng?” 2
Nghiên cứu được thực hiện bởi DebatingEurope.eu, công bố vào ngày 23 tháng 8
năm 2018, cho rằng mọi người đều có quyền lên tiếng về bất kỳ vấn đề nào, kể cả những
người nổi tiếng; tuy nhiên, điều đó khơng nhất thiết có nghĩa là người khác phải
1 Theo John Street. "Celebrity Politicians: Popular Culture and Political Representation". The
British Journal of Politics and International Relations. 1 tháng 11 năm 2004.
2 Theo Debating Europe. “Should celebrities stop talking about politics?”. 23 tháng 8 năm 2018.
< truy cập
ngày 28 tháng 9 năm 2019.

download by :

4


nghe theo những gì họ nói. Việc một người nổi tiếng, chẳng hạn như một diễn viên tại
một lễ trao giải hoặc một vận động viên tại một sự kiện thể thao, sử dụng sự ảnh
hưởng của họ để đưa ra một quan điểm chính trị có thể khiến những người hâm mộ
có quan điểm chính trị khác họ sẽ khơng cịn mến mộ họ nữa.
2.1.3. Các nghiên cứu về những người nổi tiếng có tầm ảnh hưởng về
chính trị.
Nghiên cứu thứ nhất được thực hiện bởi Abhinav Mishra vào năm 2014 mang tên
"National vs. Local Celebrity Endorsement and Politics”, có rất nhiều người nổi tiếng
bao gồm các ngơi sao điện ảnh, vận động viên chuyên nghiệp, nhạc sĩ và ngơi sao truyền
hình thực tế đã đứng lên vận động và chống lại các đảng phái chính trị cũng như các ứng
cử viên và bàn luận về vấn đề chính trị. Các ví dụ bao gồm: Oprah Winfrey và George
Clooney đã bày tỏ sự ủng hộ của mình đối với chiến dịch tranh cử tổng thống của Barack
Obama năm 2008; cũng trong cuộc tranh cử đó, nhạc sĩ người Mỹ Hank Williams Jr. đã

sáng tác một bài hát để bày tỏ sự ủng hộ của mình với chiến dịch của Thượng nghị sĩ
John McCain. Nghiên cứu thứ hai có tựa đề “A Genre Approach to Celebrity Politics:
Global Patterns of Passage from Media to Politics” của Nahuel Ribke, xuất bản ngày 17
tháng 3 năm 2015, có nhiều trường hợp những người nổi tiếng đã thể hiện tốt và đã trở
thành những nhân vật mang tầm ảnh hưởng về chính trị quan trọng ở nước họ. Ví dụ như
vận động viên thể hình người Mỹ gốc Áo kiêm ngơi sao điện ảnh - Arnold
Schwarzenegger , diễn viên hài người Ý - Capppe Grillo, người dẫn chương trình truyền
hình Israel - Yair Lapid, ca sĩ kiêm nhà soạn nhạc người Brazil - Gilberto Gil và ca sĩ
3

diễn viên người Panama - Rubén Blades. Cịn theo bảng xếp hạng của Ranker tính đến
năm 2019, những nhân vật có tầm ảnh hưởng về chính trị ở Việt Nam thường là những
người hoạt động trong bộ máy nhà nước, đặc biệt là các lãnh đạo trong “tứ trụ” tại mỗi
nhiệm kỳ mà họ đảm nhiệm như: ông Nguyễn Sinh Hùng, ông Nguyễn Tấn Dũng, ông
Nguyễn Phú Trọng, ông Trương Tấn Sang,... Họ thường xuất hiện trên các phương tiện
truyền thông quốc gia và phát ngôn của họ trong mỗi sự kiện sẽ được đưa tin lại bởi
những cơ quan báo chí chính thống.

4

2.1.4. Nghiên cứu “Người nổi tiếng có nên lên tiếng về các vấn đề xã hội?”5
Nghiên cứu của The Perspective, thực hiện bởi Malkie Khutoretsky năm 2018 cho
rằng, có rất nhiều người nổi tiếng đang sử dụng truyền hình để nói lên quan điểm của
mình; họ ảnh hưởng đến cả quan điểm chính trị và xã hội của chúng ta. Ưu điểm trong
việc người nổi tiếng lên tiếng về một vấn đề trên mạng xã hội đó là, nhờ sự nổi tiếng của
họ mà vấn đề hay một chiến dịch có thể được nhiều người biết đến hơn. Người truyền tải
thông điệp càng nổi tiếng thì những người đón nhận được thơng điệp sẽ càng
3 Theo Nahuel Ribke. "A Genre Approach to Celebrity Politics: Global Patterns of Passage from Media to
Politics”. 17 tháng 3 năm 2015.
4 Theo Ranker. “Famous Politicians from Vietnam”. < truy cập ngày 28 tháng 9 năm 2019.

5 Theo The Perspective. “SHOULD CELEBRITIES BE THE VOICE OF SOCIAL CAUSES?”
< truy cập ngày 20 tháng
10 năm 2019.

download by :

5


đông đảo. Khi một người nổi tiếng đưa ra sự kiểm chứng của họ đối với một sản
phẩm, họ tạo ra sự công nhận thương hiệu và cảm giác tin tưởng, nhờ đó mà doanh số
tăng theo. Vì sự chứng thực của người nổi tiếng có thể thúc đẩy doanh số sản phẩm,
Liên Hợp Quốc đã sử dụng mơ hình tương tự để tăng trách nhiệm xã hội, đó là sử
dụng các Đại sứ thiện chí làm đại diện trong nhiều thập kỷ. Đại diện cho một tổ chức
từ thiện có nghĩa là sống cuộc sống của bạn theo thơng điệp của họ, mà một số người
nổi tiếng sẵn sàng chấp nhận điều đó. Trong những trường hợp này, các nhà hoạt
động nổi tiếng có thể làm một thế giới tốt đẹp. Bên cạnh đó, việc nêu quan điểm của
người nổi tiếng cũng tồn tại một số bất cập. Chúng ta dành quá nhiều thời gian và
giáo dục bản thân chỉ thông qua hoạt động của những người nổi tiếng, mà đã bỏ quên
các chuyên gia đã cống hiến không ngừng cho sự nghiệp.
2.2. Điểm mới trong nghiên cứu
Nhìn chung, giới nghiên cứu truyền thông trên thế giới đã tiếp cận dưới nhiều
góc độ, nhiều quan điểm và phương pháp nghiên cứu nhưng đều nói lên tầm ảnh
hưởng của các KOLs đối với các vấn đề chính trị và xã hội. Tuy nhiên, hầu như chưa
có cơng trình nghiên cứu nào tiếp cận đến tác động của KOLs trước các vấn đề chính
trị - xã hội đến với việc hình thành bản sắc của giới trẻ. Và ở Việt Nam cũng chưa có
cơng trình nghiên cứu nào đề cập đến việc những “sao Việt” chia sẻ về vấn đề chính
trị - xã hội trên phương tiện truyền thông xã hội và phản ứng của giới trẻ trước điều
đó ra sao. Chính vì vậy, đề tài nghiên cứu của chúng tơi khơng trùng lặp với các cơng
trình đã có từ trước.

Nghiên cứu “KOLs trước những vấn đề chính trị - xã hội, sự ảnh hưởng đến
việc định hình bản sắc cá nhân của giới trẻ” đề cập sâu sắc hơn đến góc nhìn của
những người nổi tiếng tại Việt Nam trong lĩnh vực giải trí về các vấn đề chính trị xã
hội và tầm ảnh hưởng của họ đối với việc hình thành, thể hiện quan điểm cá nhân của
giới trẻ hiện nay.
3.

Nhiệm vụ, mục tiêu nghiên
cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu giới trẻ tiếp nhận như thế nào trước quan điểm của KOLs về các vấn
đề chính trị - xã hội. Thơng qua những phân tích, nghiên cứu có thể đưa ra những đề
xuất, giải pháp.
3.2. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu nhằm mục tiêu trả lời những câu hỏi sau:
- Mức độ quan tâm và cách thể hiện quan điểm của KOLs trước vấn đề chính trị,
xã hội như thế nào?
- Mức độ quan tâm của giới trẻ trước những chia sẻ về vấn đề chính trị, xã hội
của KOLs như thế nào?
- Ảnh hưởng của KOLs đến nhận thức và hành động của giới trẻ về vấn đề chính
trị, xã hội như thế nào?

download by :

6


4.

Đối tượng, phạm vi nghiên cứu

4.1. Khách thể nghiên cứu
Giới trẻ đang sử dụng mạng xã hội và các KOLs nói về vấn đề chính trị, xã hội.
4.2. Đối tượng nghiên cứu
Bản sắc cá nhân của giới trẻ ảnh hưởng qua các quan điểm của KOLs về những
vấn đề chính trị, xã hội trên mạng xã hội.
4.3. Phạm vi nghiên cứu
● Thời gian nghiên cứu: Từ 20/09/2019 đến 20/12/2019
● Không gian nghiên cứu: Chủ yếu là Facebook, ngồi ra cịn có Instagram và
Weibo.
Phương pháp nghiên cứu
● Phương pháp nghiên cứu định lượng (Quan sát): quan sát các bài đăng của
KOLs trên tài khoản Facebook có nội dung liên quan tới đề tài chính trị và xã hội mà
chúng tơi nghiên cứu: Đường lưỡi bò của Trung Quốc, Hạ đặt trái phép giàn khoan
HD-981, Cháy rừng Amazon và Xâm hại tình dục trẻ em.
● Phương pháp phân tích nội dung thơng điệp, ký tự hình ảnh: phân tích những
status của KOLs để hiểu rõ hơn cách họ bày tỏ quan điểm cá nhân khi đứng trước
một vấn đề chính trị, xã hội và cách người đọc, đặc biệt là giới trẻ tiếp thu nó thơng
qua cách chia sẻ bài.

5.

6.

Ý nghĩa lý luận và thực tiễn

6.1. Ý nghĩa lý luận
Hiện nay với sự bùng nổ của công nghệ thông tin, việc sử dụng mạng xã hội khơng
cịn là điều mới mẻ với tất cả chúng ta. Việc thể hiện quan điểm cá nhân của các KOLs
trên mạng xã hội trước những vấn đề chính trị, xã hội có sự ảnh hưởng rất lớn đến giới

trẻ. Theo cách tiếp cận liên ngành, đề tài nghiên cứu sẽ góp phần làm phong phú thêm
kho tàng nhận thức về lý luận, nâng cao nhận thức, cách nhìn nhận của giới trẻ về những
vấn đề về chính trị, xã hội mà KOLs đề cập đến. Đồng thời đề tài còn vận dụng một số lý
thuyết phạm trù cơ bản của xã hội học, tâm lý học vào nghiên cứu làm sáng tỏ một số
khía cạnh về tâm lý bị ảnh hưởng của giới trẻ cũng như cách thể hiện bản sắc cá nhân
trước sự kiện chính trị, xã hội của KOLs. Cơng trình nghiên cứu này cũng phần nào đóng
góp vào hệ thống lý luận ngành khoa học truyền thông đại chúng tại Việt Nam, nhất là
mảng nghiên cứu về tác động của truyền thông hiện đại. Đây là mảng nghiên cứu rất
quan trọng, song tới nay vẫn chưa được quan tâm nghiên cứu đúng mức.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Trên cơ sở nghiên cứu, khảo sát về tâm lý, quan điểm, cách nhìn nhận của giới trẻ
trước những thông tin thể hiện bản sắc cá nhân về chính trị của KOLs, bài nghiên cứu
nêu ra một bức tranh toàn cảnh về thực trạng, ảnh hưởng tới giới trẻ khi tiếp nhận những
thơng tin chính trị từ KOLs. Kết quả của đề tài sẽ cung cấp những luận cứ khoa học cần
thiết cho các cấp thẩm quyền đưa ra những chính sách phù hợp nhằm xây dựng

download by :

7


nhân cách cho giới trẻ để những mặt tiêu cực của “làn sóng” này sẽ khơng gây ảnh
hưởng tới suy nghĩ của họ, tận dụng những ảnh hưởng tích cực, mang lại hiệu quả
cho công việc và học tập, phục vụ công cuộc đổi mới của đất nước. Hơn nữa, giới trẻ
sẽ có một cái nhìn mới hơn về những thơng tin mà KOLs chia sẻ quan điểm về chính
trị, xã hội có sự chọn lựa một cách thơng minh hơn khi đọc và tiếp nhận những thông
tin trên mạng xã hội.
7.

Kết cấu của nghiên cứu

Mở đầu, Phương pháp nghiên cứu, Kết quả nghiên cứu, Kết luận và kiến nghị,
Phụ lục.

download by :

8


CHƯƠNG II: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đề tài nghiên cứu “KOLs trước những vấn đề chính trị - xã hội, sự ảnh
hưởng đến việc định hình bản sắc cá nhân của giới trẻ” của chúng tôi được tiến
hành nghiên cứu trong tháng 11, 12 năm 2019, chủ yếu sử dụng 2 phương pháp:
-

Phương pháp nghiên cứu định lượng (Quan sát)
Phương pháp phân tích nội dung thơng điệp.

Các quy trình chuẩn bị, trình tự tiến hành, cách thức thu thập, phân tích và xử
lý thơng tin sẽ được trình bày cụ thể sau đây.
1.

Quy trình chuẩn bị

Đầu tiên, chúng tơi tiến hành tìm hiểu, xem xét các tài liệu, bài báo, tiểu luận về
các đề tài liên quan mà đã được nghiên cứu trước đó. Sau khi đã xác định được đề tài
nghiên cứu của nhóm là KOLs trước những vấn đề chính trị - xã hội, sự ảnh hưởng
đến việc định hình bản sắc cá nhân của giới trẻ, chúng tơi lên kế hoạch thời gian cụ
thể cho từng bước thực hiện và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên để có
thể hồn thành đề tài nghiên cứu trong thời gian đã đề ra.

Ở bước tiến hành quan sát, quy trình chuẩn bị gồm có: tìm kiếm các bài đăng của
KOLs trên tài khoản Facebook có nội dung liên quan tới đề tài chúng tôi nghiên cứu.
Ở bước tiến hành phân tích nội dung và kí tự hình ảnh, quy trình chuẩn bị gồm
có: tạo nên những q trình suy diễn có cơ sở, sau đó đếm và tiến hành so sánh các
tần suất xuất hiện và số lượng của các tương tác trên những bài đăng có nội dung liên
quan tới đề tài chính trị và xã hội mà chúng tơi nghiên cứu.
Quy trình tiến hành cụ thể sẽ được trình bày chi tiết ở phần tiếp theo.
2.

Quy trình thực hiện
2.1. Phương pháp quan sát

Hình thức quan sát:
Chúng tôi quan sát các bài đăng của KOLs trên tài khoản Facebook có nội dung liên
quan tới đề tài chính trị và xã hội mà chúng tơi nghiên cứu: Đường lưỡi bò của Trung
Quốc, Hạ đặt trái phép giàn khoan HD-981, Cháy rừng Amazon và Xâm hại tình dục
trẻ em.
Nội dung quan sát:
Dựa vào mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài, chúng tơi tìm kiếm các bài
đăng của các KOLs về đề tài Đường lưỡi bò của Trung Quốc, Hạ đặt trái phép giàn
khoan HD-981, Cháy rừng Amazon và Xâm hại tình dục trẻ em qua các bài báo và
qua thanh tìm kiếm từ khóa trên Facebook và tiến hành quan sát. Tiếp theo, chúng tôi
lọc ra số lượng likes, comments, shares trong mỗi bài đăng đã quan sát và tạo bảng
phân tích dữ liệu; sau đó chuyển số liệu về lượng likes, shares, comments (ủng hộ,
phản đối, không liên quan/ không bày tỏ) đã thu thập được sang dạng biểu đồ.
-

download by :

9

Ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng hình thức quan sát:
Chúng tơi chọn hình thức quan sát các bài đăng trên mạng xã hội Facebook vì rất
nhiều ưu điểm vượt trội. Trước tiên, hình thức này vơ cùng tiết kiệm, hồn tồn miễn
phí, khơng tốn tiền in ấn. Hơn nữa, với hình thức này, chúng tơi có thể thu thập được
những con số chính xác để dẫn đến kết luận về mức độ ảnh hưởng của các KOLs đối
với giới trẻ. Excel cũng giúp chúng tôi tạo biểu đồ từ số liệu đã thu thập được một
cách dễ dàng. Bên cạnh đó, trong q trình quan sát, chúng tơi cũng gặp một vài khó
khăn. Đó chính là việc quan sát và thu thập mất khá nhiều thời gian do số lượng bài
đăng và lượt tương tác tương đối lớn.
Thời gian quan sát: từ 02/11/2019 đến 23/11/2019.
Nội dung quan sát: các bài đăng có liên quan đến đề tài Đường lưỡi bò của
Trung Quốc, Giàn khoan HD-981, Cháy rừng Amazon và Xâm hại tình dục trẻ em.
Số lượng bài đăng đã quan sát: 36 bài đăng.
Đối tượng quan sát: tài khoản Facebook của Kyo York, MC Phan Anh, NSƯT
Thành Lộc, Nguyễn Thu Minh, Đơng Nhi, Sơn Tùng M-TP, Bình An, Khổng Tú Quỳnh,
Chí Trung, Chiều Xuân, Hương Tràm, Trang Pháp, Minh Hằng, Hương Giang Idol, Vy
Oanh, Châu Bùi, Hoàng Thùy, Tiểu Vy, MC Ốc Thanh Vân, Tăng Thanh Hà, Hoàng
Bách, Á hậu Diễm Trang, Hoa hậu Ngọc Hân, Thuỳ Anh Bộ tứ 10a8, Thùy Anh Lê - Vợ
Đăng Khôi, Lý Hải - Minh Hà, Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung và siêu mẫu Xn
Lan.
-

2.2. Phương pháp phân tích nội dung thơng điệp và kí tự hình ảnh
Mục đích:
Sau khi có kết quả về việc quan sát các bài đăng, chúng tôi nhận thấy có những nội
dung bài đăng chứa đựng nội dung mà KOLs muốn truyền tải; cần nghiên cứu sự thể
hiện của các thơng điệp đó trên các phương tiện truyền thơng như thế nào. Chính vì
vậy, chúng tơi tiếp tục tiến hành phân tích nội dung để thu thập, bổ sung và làm rõ

hơn những thông tin đã thu được từ việc quan sát.
Hình thức phân tích nội dung:
Chúng tơi tạo nên những q trình suy diễn có cơ sở từ nội dung các bài đăng của các
KOLs, đi sâu phân tích nội dung hàm chứa trong thơng điệp và hình ảnh. Cùng với
đó, chúng tơi phân tích dựa trên tần suất xuất hiện và số lượng của các tương tác trên
những bài đăng có nội dung liên quan tới đề tài chính trị và xã hội mà chúng tơi
nghiên cứu: Đường lưỡi bị của Trung Quốc, Giàn khoan HD-981, Cháy rừng
Amazon và Xâm hại tình dục trẻ em; và tiến hành các so sánh để đưa ra những nhận
định khách quan về sự ảnh hưởng của các KOLs.
Cách thức tiến hành:
Chúng tơi đi sâu phân tích nội dung hàm chứa trong thơng điệp của từng bài đăng và
hình ảnh dựa trên nội dung mà các KOLs đã truyền tải trong các bài đăng đó để cho
thấy rõ hơn ý đồ của các KOLs. Chúng tôi đã sử dụng tool của iclick để đếm số lượng
và lọc ra nội dung của tất cả bình luận dưới dạng file Excel; phân loại nội dung các
-

download by :

10


bình luận thành theo các tiêu chí: ủng hộ, phản đối, khơng liên quan/ khơng bày tỏ và
phân tích dựa trên tần suất xuất hiện và số lượng của các tương tác này để thấy rõ hơn
thái độ của giới trẻ trong việc tiếp cận với các KOLs.
Sau đó, chúng tôi tiến hành so sánh và đưa ra những nhận xét khách quan về mức độ
quan tâm và cách thể hiện quan điểm của KOLs về vấn đề, mức độ quan tâm của giới
trẻ đối với các bài đăng của KOLs và ảnh hưởng của các bài đăng tới nhận thức và
hành động của giới trẻ.
Ưu điểm và nhược điểm khi sử dụng hình thức phân tích nội dung thơng điệp:
Chúng tơi chọn hình thức phân tích nội dung thơng điệp và hình ảnh trong các bài

đăng trên mạng xã hội Facebook vì rất nhiều ưu điểm vượt trội. Trước tiên, hình thức
này vơ cùng tiết kiệm, hồn tồn miễn phí, khơng tốn tiền in ấn. Hơn nữa, với hình
thức này, chúng tơi có thể thu thập được cả những tài liệu trong quá khứ, không xâm
phạm vào cuộc sống của người khác nên gây ra ít vấn đề về đạo đức và thích hợp với
việc quản lý lượng dữ liệu lớn. Đồng thời, tool của iclick hỗ trợ xử lý thông tin và
truy xuất dưới dạng excel và số liệu một cách rõ ràng, hiệu quả từ đó thuận tiện cho
việc phân tích dữ liệu về nội dung của các bình luận.
Bên cạnh đó, chúng tơi cũng gặp phải một số khó khăn, như là việc đếm số bình luận và
phân loại thành các tiêu chí ủng hộ/ phản đối/ không liên quan/ không bày tỏ. Chúng tôi
đã thực hiện đếm theo phương pháp thủ cơng vì khơng tìm kiếm được công cụ hỗ trợ
trong việc đọc nội dung bình luận để phân tích thái độ của người viết bình luận, mà chỉ
có thể tự đọc các bình luận và tự phân ra. Do đó dẫn đến việc đếm và phân tích nội dung
bình luận mất khá nhiều thời gian. Đồng thời, chúng tơi cũng gặp một số khó khăn khi sử
dụng phương pháp này trong việc diễn giải và thông hiểu thông điệp.

download by :

11


CHƯƠNG III: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Hiện nay, KOLs đang ngày càng có xu hướng chia sẻ nhiều hơn về những vấn
đề xung quanh đời sống xã hội của con người cũng như vấn đề chính trị. Ảnh hưởng
của người nổi tiếng trước vấn đề chính trị, xã hội đối với công chúng, đặc biệt là giới
trẻ được thể hiện nhiều nhất qua mạng xã hội, hoặc trên các diễn đàn cơng cộng. Bởi
lẽ, người nổi tiếng có khả năng làm sáng tỏ vấn đề và thuyết phục khán giả. Việc bày
tỏ quan điểm cá nhân về các vấn đề chính trị, xã hội có những tác động nhất định đến
giới trẻ.
Để làm rõ được cách chia sẻ quan điểm của KOLs về vấn đề chính trị, xã hội
trên mạng xã hội và những ảnh hưởng đến nhận thức, hành động của giới trẻ, chúng

tôi đã chọn ra các vấn đề chính trị, xã hội nổi cộm từ phạm vi quốc gia đến thế giới
để phân tích. Với mỗi vấn đề, chúng tơi phân tích theo những phần như sau:
- Tổng quan về vấn đề.
- Mức độ quan tâm và cách thể hiện quan điểm của KOLs trước mỗi vấn
đề.
- Mức độ quan tâm của giới trẻ đối với những chia sẻ của KOLs trước mỗi
vấn đề.
- Những ảnh hưởng tới nhận thức và hành động của giới trẻ.
Kết quả nghiên cứu chi tiết sẽ được trình bày cụ thể sau đây.
1.

Vấn đề chính trị

Về vấn đề chính trị, nhóm lựa chọn khai thác hai vấn đề rất thời sự, xoay
quanh câu chuyện bảo vệ vùng lãnh thổ, biên giới nước ta: vấn đề Đường lưỡi bò và
sự việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan HD-981 vào địa phận biển Việt Nam.
1.1. Vấn đề Đường lưỡi bò
1.1.1. Tổng quan vấn đề
Các tình tiết xoay quanh “Đường lưỡi bị” trên biển Đơng của Trung Quốc và
hành động đăng ảnh ủng hộ yêu sách này của các sao Hoa ngữ đã trở thành vấn đề
chính trị nóng bỏng, thu hút sự quan tâm đặc biệt của công chúng.
Năm 2016 là một năm đầy biến động đối với Việt Nam, khi chủ quyền biển đảo
nước ta bị xâm phạm một cách nghiêm trọng bởi chính quyền Trung Quốc. Họ tự
cơng nhận một đường biên giới riêng trên biển Đông thuộc chủ quyền nước họ, gọi là
“Đường lưỡi bị”, nằm trong đó có 2 quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của ta. Ngày
12 tháng 7 năm 2016, tòa án Trọng tài Quốc tế đã ra tuyên bố Trung Quốc thua kiện
trong vấn đề biển Đơng. Ngay sau đó, hàng loạt sao Hoa ngữ đã đăng tải hình ảnh và
bài viết phản đối phán quyết này trên các trang mạng xã hội để ủng hộ Đường lưỡi bị
do chính phủ của họ đặt ra. Đó là những KOLs khơng chỉ có danh tiếng ở Trung Quốc
mà cả trên trường quốc tế như Lục Tiểu Linh Đồng, Phạm Băng Băng, Tống Thiến,

Ngơ Diệc Phàm, nhóm nhạc TF Boys,...

download by :

12


1. Hình ảnh về Đường lưỡi bị kèm dịng chữ “Trung Quốc, một tấc đất cũng không nhường" được

đăng tải trên Instagram của ca sĩ Tống Thiến (Victoria).

1.1.2. Mức độ quan tâm và cách thể hiện quan điểm của KOLs về vấn đề
Trong q trình nghiên cứu, chúng tơi nhận thấy các KOLs Việt Nam rất quan
tâm đến vấn đề này. Chỉ 24 giờ sau khi Toà án quốc tế đưa ra quyết định và các bài
viết của các sao Trung Quốc xuất hiện, số lượng bài đăng thể hiện sự bất bình đến từ
các KOLs Việt đã lên tới con số 50, và vẫn tiếp tục tăng trong các ngày sau đó. Họ đã
nhìn nhận ra tính nghiêm trọng của vấn đề và đồng thời nhận thấy cả trách nhiệm của
họ khi là một công dân Việt Nam và là một Key Opinion Leader. Những KOLs tiên
phong trong việc lên tiếng về vấn đề này gồm có ca sĩ Thu Minh, MC Phan Anh,
NSƯT Thành Lộc,... Tiếp sau đó là những nghệ sĩ trẻ có sức ảnh hưởng như Sơn
Tùng M-TP, Đông Nhi,...
Các KOLs đã thẳng thắn bày tỏ quan điểm của mình thơng qua việc đăng tải
các bài viết và hình ảnh lên trang Facebook của họ. Để làm rõ điều đó, chúng tơi đã
lựa chọn ra 2 bài viết tiêu biểu của hai KOLs đó là NSƯT Thành Lộc và ca sĩ Kyo
York, rồi phân tích cách bày tỏ quan điểm và mục đích đăng bài của họ. NSƯT Thành
Lộc là một diễn viên gạo cội của nền điện ảnh Việt Nam còn Kyo York là ca sĩ gốc
Mỹ đã sống và làm việc ở Việt Nam từ rất lâu. Cả hai nghệ sĩ đều sở hữu các trang
Facebook cá nhân có hàng triệu lượt theo dõi. Họ đã có những bài viết tâm huyết thể
hiện sự bất bình trước vấn đề này.
Tuy có những cách bày tỏ quan điểm khác nhau, chúng tôi nhận thấy các KOLs

khi đăng bài phản đối hành động sai trái của Trung Quốc đều hướng tới những mục đích
chung: lên án việc Trung Quốc xâm hại chủ quyền biển đảo Việt Nam và việc các ngôi
sao Trung Quốc đăng tải các bài viết và hình ảnh ủng hộ việc làm sai trái của nước

download by :

13


họ; chia sẻ sự bất bình và kêu gọi sự đồng lịng phản đối từ cơng chúng; kêu gọi
người theo dõi hành động.
Hai KOLs đã thể hiện quan điểm của mình theo cách khác nhau. Sự bất bình
được NSƯT Thành Lộc bày tỏ rõ ràng: “xin đừng ghép tôi vào cái nhóm văn hóa
Trung Quốc vì tơi khơng muốn trơng thấy hình ảnh chính mình lại khốt bộ trang
phục của họ để cổ súy cho 1 nền văn hoá của 1 quốc gia đang xâm lấn lãnh thổ và
làm hại người dân tơi mỗi ngày trên biển đảo !”. Cịn Kyo York lại dùng cách nói ẩn
ý nhưng vẫn khiến người đọc thấy rõ sự phản đối của anh đối với hành động của
Trung Quốc: “Con bò mệt, bò khát, bị điên... nên cái lưỡi nó dài ngoằn liếm sang
các địa phận chẳng phải quốc gia mình. Đúng là bị điên !”. Đặc biệt, hai nghệ sĩ đều
nhắc tới mối quan hệ giữa nghệ thuật và chính trị. Họ cho rằng khi những người làm
nghệ thuật của Trung Quốc đã lên tiếng xấc xược về chủ quyền như vậy thì ranh giới
giữa nghệ thuật và chính trị đã khơng cịn nữa, những người làm nghệ thuật ở nước ta,
và mọi cơng dân Việt Nam từ mọi lĩnh vực, đều có trách nhiệm tham gia để bảo vệ Tổ
quốc, bảo vệ lẽ phải.
1.1.3. Mức độ quan tâm của giới trẻ đối với chia sẻ của KOLs về vấn đề
Loạt bài đăng của các KOLs trên mạng xã hội đã nhận được sự quan tâm rất
lớn từ giới trẻ. Theo chúng tôi, mức độ quan tâm của giới trẻ được thể hiện qua lượng
tương tác của họ ở các bài đăng. Nhóm đã lựa chọn nghiên cứu mức độ quan tâm
thông qua 7 bài đăng của các nghệ sĩ: Kyo York, MC Phan Anh, NSƯT Thành Lộc,
Thu Minh, Đông Nhi, Sơn Tùng M-TP, và Bình An. Qua việc thu thập số liệu và tính

tốn, chúng tơi đã đưa ra được tổng lượng tương tác cực kì lớn mà các bài đăng này
đã đạt được: 883 698 lượt like, 43 355 bình luận và 211 203 lượt share. Trong đó 95%
số người tương tác vào các bài đăng trên là những người dùng mạng trẻ tuổi.

2. Bảng số liệu thống kê lượng tương tác với bài đăng của từng KOL.

Kết quả thu được của việc thu thập lượng tương tác trên các bài đăng cho thấy
bài đăng của ca sĩ Kyo York đã nhận được sự quan tâm nhiều nhất trong số 7 KOLs

download by :

14


với 689 970 likes, 37 850 comments và 134 017 lượt share. Lý do mà bài đăng đạt
được những con số đó là vì tuy xuất thân là người Mỹ nhưng Kyo lại có thể lên tiếng
đấu tranh như một công dân Việt Nam, hơn nữa lời văn, cách dùng từ của anh rất độc
đáo, thâm sâu, gây được sự chú ý đặc biệt của công chúng. Với lượng fan và người
theo dõi đông đảo trên mạng xã hội, bài đăng của Sơn Tùng M-TP đã xếp thứ hai về
mức độ quan tâm với 132 533 likes, 2 830 comments và 9 823 lượt shares.
Nói tóm lại, giới trẻ rất quan tâm tới các bài đăng thể hiện quan điểm của
KOLs về vấn đề Đường lưỡi bò. Lý do thứ nhất là do các bài viết đề cập đến vấn đề
liên quan đến chủ quyền biển đảo của đất nước. Lý do thứ hai là tác giả của các bài
viết là những người mà các bạn trẻ yêu mến và theo dõi.
1.1.4. Ảnh hưởng tới nhận thức và hành động của giới trẻ
Để phân tích những ảnh hưởng của các bài viết đối với giới trẻ, chúng tôi đã
nghiên cứu lần lượt từ những tác động đến nhận thức của các bạn trẻ, cho tới những
ảnh hưởng về mặt hành động. Các kết quả đều cho thấy các bài đăng của KOLs đều
có ảnh hưởng rất lớn tới nhận thức và hành động của giới trẻ.
Về mặt nhận thức, các bài đăng phản đối Đường lưỡi bò của KOLs đều có tác

động và có khả năng định hướng suy nghĩ của các bạn trẻ về vấn đề này. Hầu hết các
bạn trẻ có xu hướng ủng hộ quan điểm mà các KOLs đưa ra trong bài viết của họ. Để
làm rõ điều đó chúng tơi đã thống kê và phân loại các bình luận thành 3 xu hướng
chính: ủng hộ, phản đối và không liên quan. Chúng tôi cho rằng bình luận là phương
tiện thể hiện sự nhận thức của các bạn trẻ một cách rõ ràng nhất.

3. Biểu đồ thể hiện tỉ lệ các xu hướng bình luận trong bài đăng của ca sĩ Kyo York.

Trước tiên chúng tôi xét tỉ lệ các bình luận phân theo xu hướng trong bài đăng
của Kyo York làm ví dụ. Kết quả trong biểu đồ cho thấy cách thể hiện quan điểm của
Kyo đã có tác động tới nhận thức của hầu hết các bạn trẻ theo dõi bài đăng của anh.

download by :

15


Điều đó được thể hiện ở việc lượng bình luận ủng hộ chiếm tới 94% tổng số
comments. Bên cạnh đó vẫn có 1% bình luận của các bạn trẻ khơng bị tác động bởi
bài đăng của Kyo mà họ đưa ra ý kiến riêng của mình.

MC

NSƯ

T

Đ

Sơn

Bảng số liệu các bình luận phân theo xu hướng trong các bài đăng còn lại.

Xét tỉ lệ bình luận trong các bài đăng cịn lại, chúng tôi vẫn nhận được kết quả
tương tự. Nhận thức của hầu hết các bạn trẻ khi theo dõi các bài đăng đều có sự ảnh
hưởng từ quan điểm của KOLs, thể hiện ở việc lượng bình luận hưởng ứng theo những
quan điểm đó đều chiếm tỉ lệ rất cao, từ 80% tổng số comments trở lên. Trong đó bài viết
của Sơn Tùng M-TP có lượng bình luận ủng hộ cao nhất, 2260 bình luận, đứng thứ hai là
bài viết của MC Phan Anh với 1471 bình luận. Các bạn đọc đã tích cực hưởng ứng quan
điểm của các KOLs thơng qua các bình luận như: “Đúng...Hồng Sa Trường Sa là của
VN”, “Anh Tùng nói đúng đấy!”, “Hoan hơ Phan Anh.. cố lên anh,ae ln đồng lịng
ủng hộ những nghệ sĩ chân chính,đứng về chính nghĩa,dám nói,dám làm như anh....chúc
a sức khỏe....”Có thể thấy các KOLs đã khẳng định vai trị của mình trong
việc định hướng quan điểm của các bạn trẻ khi lượng bình luận ủng hộ chiếm tỉ lệ cao
như vậy.
Đối với những ảnh hưởng về mặt hành động, chúng tôi nghiên cứu dựa trên số
lượt chia sẻ của các bài đăng và số lượng bình luận của các bạn trẻ liên quan đến việc
hành động để hưởng ứng quan điểm của KOLs. Kết quả cho thấy các bài đăng đã thúc
đẩy các bạn trẻ hành động. Họ đã rất tích cực share các bài đăng này lên trang Facebook
của mình cũng như các trang hội, nhóm khác. Bảng số liệu thống kê lượng tương tác cho
thấy bài viết của Kyo York đứng đầu về lượt chia sẻ với 134 017 lượt. Bài viết của
NSƯT Thành Lộc nhận được 52 692 lượt chia sẻ, xếp thứ hai. Lượng chia sẻ các bài viết
vẫn tiếp tục tăng mỗi khi vấn đề Đường lưỡi bị nóng trở lại. Bên cạnh đó, nhờ có sự kêu
gọi của các KOLs mà các bạn trẻ đã cam kết hành động và kêu gọi những người khác
cùng tham gia, thể hiện ở các bình luận của họ: “Mọi người thay avatar đi!!!”, “Chúng
ta cùng để ảnh đại diện hình này nè các bạn trẻ ơi”,... Họ đã tham gia vào các phong


trào, nhiều nhất là thay ảnh đại diện phản đối Đường lưỡi bò, bởi đây là hành động đơn
giản và nhanh chóng nhất, khơng tốn kém thời gian, tiền bạc.

download by :

16


1.2. Vấn đề HD-981
1.2.1. Tổng quan vấn đề
Vụ hạ giàn khoan Hải Dương-981 (HD-981) là sự việc Cộng hòa Nhân dân
Trung Hoa (Trung Quốc) đưa giàn khoan Hải Dương 981 cùng 3 tàu dịch vụ di
chuyển từ Tây Bắc đảo Tri Tơn thuộc quần đảo Hồng Sa của Việt Nam xuống phía
nam nhằm hạ đặt khoan thăm dị vào ngày 1 tháng 5 năm 2014, dẫn tới việc nhà nước
Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ra tuyên bố phản đối, đồng thời tàu thuyền của
hai quốc gia đã có một số va chạm. Đây là sự xâm phạm trắng trợn của Trung Quốc
đối với quyền chủ quyền, quyền tài phán của Việt Nam tại vùng đặc quyền kinh tế,
thềm lục địa Việt Nam, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, đe dọa an ninh và an
toàn hàng hải.
1.2.2. Mức độ quan tâm và cách thể hiện quan điểm của KOLs về vấn đề
Sự việc này đã khiến người dân và dư luận không chỉ trong nước mà cả quốc tế
hết sức bất bình. Nhiều cuộc biểu tình diễn ra nhằm lên án hành động sai trái của
Trung Quốc trong vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam. Trong số đó, khơng ít
những người nghệ sĩ, KOLs thuộc nhiều lĩnh vực đã lên án mạnh mẽ việc hạ đặt giàn
khoan trái phép của Trung Quốc cùng với đó là những hình ảnh, dự án thể hiện tình
yêu quê hương đất nước, một lòng hướng về biển đảo xa xôi.
Trong số hàng triệu KOLs đưa ra quan điểm của mình thơng qua các dịng
trạng thái và hình ảnh trên các trang mạng xã hội, Vy Oanh và Hương Giang Idol là 2
người nhận được rất nhiều những phản hồi của cộng đồng mạng. Cũng với việc lên
án mạnh mẽ hành động sai trái của Trung Quốc, hai KOLs này đã có cách thể hiện
quan điểm khác nhau.
Vy Oanh là một nữ ca sĩ, nhạc sĩ kiêm diễn viên điện ảnh người Việt Nam, một

trong những KOLs thu hút nhiều sự quan tâm của khán giả nhất là giới trẻ với hơn
230K người theo dõi trên trang cá nhân, fanpage 18000 likes cùng với lượng tương
tác rất cao. Còn Hương Giang Idol là Hoa hậu cuộc thi Hoa hậu Chuyển giới Quốc tế,
sở hữu một lượng fans khủng với hơn 1 triệu lượt theo dõi trên trang cá nhân cùng
fanpage có hơn 814000 likes.
Cách dẫn dắt vào vấn đề độc đáo là một trong những lí do khiến bài viết của các
KOLs luôn nhận được sự tương tác cực cao. Giữa trung tâm của các cuộc biểu tình diễn
ra ngày càng thường xuyên không chỉ trên khắp dọc miền của đất nước, ở trên thế giới,
nhất là lúc sự việc trở nên phức tạp hơn khi một số thành phần xấu kích động cơng nhân
tại Bình Dương và Hà Tĩnh phá hoại các nhà máy đang hoạt động tại Việt Nam, Vy Oanh
đã lên tiếng kêu gọi người dân yêu nước đúng cách trong vụ giàn khoan HD981. Cụ thể: “ Một mặt phải xua đuổi giàn khoan trái phép của TQ, mặt khác khơng làm
phức tạp tình hình, khơng để rơi vào bẫy của TQ là muốn VN sử dụng quân sự để có cớ
tiến tới”. Việc người dân Việt cần làm là kêu gọi kiều bào Việt ở nước ngồi gửi thư có
các thơng điệp đến các Đại sứ quán TQ ở khắp nơi trên toàn thế giới, vận động bạn bè
quốc tế lên tiếng góp phần ngăn chặn hành vi quá khích của TQ để kêu gọi sự lên tiếng
của cộng đồng quốc tế. Dân Việt chúng ta cần phải theo dõi tin tức để hiểu

download by :

17


rõ vấn đề, để đồn kết đồng lịng với nhau thì sức mạnh dân tộc sẽ tăng lên rất
nhiều.” Ngược lại, Hương Giang Idol đã thể hiện quan điểm yêu nước của mình ở
một cái nhìn khác. Cụ thể: “Tỉ dụ mà chiến tranh thật ý mà,các ca sĩ cũng vẫn cứ là
lao ra trận luôn cùng các chiến sĩ nhé,khơng đánh đc thì đi theo hát cổ vũ vậy. Cơ mà
mình có 1 câu hỏi nho nhỏ là người Việt mình thì như kiểu sơi sục ra trận được đến
nơi rồi, chứ TQ đang bận dắt bắp cải đi dạo thì ai ra trận nhỉ :(” Cách dẫn dắt vào
vấn đề của Hương Giang thật đặc biệt. Từ một hiện tượng kỳ lạ xuất hiện ở Trung
Quốc cùng thời điểm với việc họ hạ đặt trái phép giàn khoan HD-981 ở vùng biển

nước ta, hiện tượng “giới trẻ Trung Quốc dắt bắp cải đi dạo.”, cơ đã xốy sâu vào tinh
thần yêu nước của người Trung Quốc một cách hài hước : “Trong khi người Việt ai
cũng quyết tâm một lịng vì Tổ Quốc quyết tâm ra trận thì giới trẻ Trung Quốc đang
bận dẫn bắp cải đi dạo thì ai ra trận được?” Chính câu nói này của cơ đã khiến cho
cộng đồng mạng cảm thấy thích thú với sự so sánh. Hiện tượng “dắt bắp cải đi dạo” là
hiện tượng giới trẻ Trung Quốc coi bắp cải như là thú cưng và “xích” chúng lại và
“dắt” đi ngồi đường phố để “đối phó” với sự suy thối và cô đơn ở tuổi trẻ”. Cách so
sánh với một hiện tượng quái đản này khiến người đọc dễ dàng có thể thấy chắc chắn
phần thắng sẽ thuộc về Việt Nam nếu xảy ra chiến tranh vì Việt Nam sở hữu số lượng
người có một lịng u nước cực kì lớn. Có lẽ bài viết của Hương Giang Idol khơng
chỉ mang tới cho người đọc cảm giác thích thú khi có sự so sánh hài hước mà sâu xa
hơn, cơ đã khích lệ và củng cố được tinh thần yêu nước trong mỗi người Việt Nam.
Khi viết những bài viết này, cả Hương Giang Idol và Vy Oanh đều muốn thể hiện
việc lên án hành động sai trái của Trung Quốc và bày tỏ lịng u nước của mình. Ngồi
ra, trong khi Hương Giang còn đưa ra những câu thể hiện sự kêu gọi mọi người hãy cùng
đoàn kết, vững vàng lý tưởng yêu nước, luôn sẵn sàng khi Tổ Quốc cần thì Vy Oanh cịn
muốn nhấn mạnh sâu hơn đến nhận thức, hành động của những người dân Việt trước
những thơng tin sai lệch nhằm chia rẽ tình đồn kết dân tộc.
1.2.3. Mức độ quan tâm của giới trẻ
Những bài viết lên tiếng ủng hộ Việt Nam, phản đối Trung Quốc về việc hạ đặt
giàn khoan trái phép trên vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam thu hút được rất
nhiều sự quan tâm chú ý của cộng đồng mạng, tạo ra một làn sóng yêu nước mạnh mẽ.

download by :

18


4. Bảng số liệu thống kê lượng tương tác với bài đăng của từng KOL.

Có thể thấy, số liệu trên đã thể hiện sự việc hạ đặt trái phép HD-981 của Trung
Quốc được lan truyền một cách mạnh mẽ thông qua những bài viết chia sẻ trên mạng
xã hội của các KOLs.
Với 353000 likes, 36290 comments, 48000 shares, bài viết của Minh Hằng thu
hút lượng người tương tác cao nhất trong số 5 KOLs mà chúng tôi đưa ra phân tích.
Tiếp đến là bài viết của Hương Giang Idol ở vị trí số hai đạt 16200 likes, 470
comments và hơn 50 lượt shares.
1.2.4. Ảnh hưởng tới nhận thức, hành động của giới trẻ
Nhờ vào các bài đăng chủ đề này của các KOLs, nhận thức và hành động của
các bạn trẻ - những người trực tiếp “tiêu thụ” các bài viết này - có bị ảnh hưởng ít
nhiều. Về nhận thức, trong cùng một thời điểm, sau khi đọc hàng loạt các bài viết về
đề tài này, hầu hết các bạn trẻ đều sẽ “vơ tình” được khẳng định, nhấn mạnh lại một
lần nữa tình yêu quê hương đất nước, chủ quyền biển đảo trong nhận thức. Đó chính
là một trong những kết quả rất tích cực, định hướng được nhận thức của một bộ phận
giới trẻ trước vấn đề nhức nhối này.

download by :

19


5. Biểu đồ thể hiện tỉ lệ các xu hướng bình luận trong bài đăng của Minh Hằng

6. Biểu đồ thể hiện tỉ lệ các xu hướng bình luận trong bài đăng của Hương Giang Idol

Hơn 85% trong số comments là đồng tình với ý kiến của bài viết. Chỉ với dòng
tus rất đơn giản là câu khẳng định chủ quyền “Trường Sa, Hoàng Sa là của Việt
Nam” cùng với hình ảnh “Hướng về biển đơng”, cộng đồng mạng hầu hết đều đồng
tình với quan điểm của Minh Hằng và họ cho rằng sẽ làm bất cứ việc gì để có thể bảo
vệ được chủ quyền, biển đảo của đất nước.

download by :

2
0


7. Những comments ủng hộ trong bài viết của Minh Hằng

Khơng kém cạnh, bài viết có cách dẫn dắt vào vấn đề khá thú vị của Hương
Giang Idol (đã phân tích ở trên) cũng nhận được rất nhiều comments ủng hộ.

8. Những comments ủng hộ trong bài viết của Hương Giang Idol

Hơn nữa, Hương Giang Idol cũng tương tác lại với những người bình luận vào
bài viết của mình. Khơng chỉ khẳng định lại quan điểm yêu nước của mình, Hương
Giang còn đưa ra những lập luận bác bỏ các ý kiến được cho là phản động. Bên
cạnh đó những lời nói khích lệ lịng u nước dành cho các bạn trẻ cũng đã được
Hương Giang nêu ra.

download by :

21


9. Những comments tương tác của Hương Giang Idol

Tuy nhiên, cả hai bài vẫn có hơn 6% lượng comments phản đối. Cụ thể, trong
bài viết của Minh Hằng có bạn có nick fb là Hưng Trọc chia sẻ: “Hướng ra đâu được
nữa khi người Việt Nam đã bán gần hết đất đai và lãnh thổ rồi” hay như nick Gia

Hân Gia Huy bình luận “Minh Hằng ơi, Trường sa, Hồng Sa Việt Nam đã bán sang
Trung Quốc mất rồi còn gì”. Hay những comments phản đối trong bài viết của
Hương Giang đều có xu hướng nêu ra câu hỏi “Liệu có thật khi chiến tranh ca sĩ sẽ
xung phong ra trận khơng hay chỉ là lời nói?” hoặc là có phần lo sợ về việc “chắc
gì” Việt Nam sẽ thắng Trung Quốc nếu xảy ra chiến tranh”. Đây là vài trong số rất
nhiều bình luận hết sức tiêu cực và đã đi ngược lại so với tinh thần của bài viết được
chia sẻ. Còn lại, đối với các bài viết này, những comments không liên quan chủ yếu là
việc thể hiện cảm xúc bằng sticker hay là những lời quảng cáo dạo.
Về hành động, khơng ít bạn trẻ sau khi đọc xong các bài viết của KOLs đã
ngay lập tức chia sẻ bài viết về trang cá nhân của mình cùng với một dịng bình luận
ngắn. Ví dụ như: “Quyết giữ Biển Đông”, “Hãy hành động!”, “Cả nhà ơi, hãy
cùng giữ Biển Đơng nhé”,... Ngồi ra, sau khi đọc bài những bài kêu gọi thay avatar
để lan tỏa tình yêu với Tổ Quốc của các KOLs, nhiều bạn trẻ cũng đã thay avatar với
nội dung khẳng định lại chủ quyền biển đảo của Việt Nam.
Tiểu kết vấn đề chính trị
Sau khi nghiên cứu vấn đề Đường lưỡi bò và vấn đề giàn khoan HD-981,
chúng tôi nhận thấy cả hai vấn đề đều nhận được mức quan tâm từ cao đến rất cao từ
các KOLs. Các bài đăng xoay quanh hai vấn đề cũng được các bạn trẻ đặc biệt quan
tâm, trong đó các bài đăng về vấn đề Đường lưỡi bò nhận được mức độ quan tâm
cao hơn, thể hiện ở lượng tương tác khổng lồ. Các bài đăng xoay quanh cả hai vấn
đề đều có những ảnh hưởng nhất định tới nhận thức và hành động của giới trẻ. Quan
điểm của phần lớn các bạn trẻ đều chịu tác động bởi quan điểm của các KOLs, thể
hiện ở lượng bình luận ủng hộ các quan điểm đó ln chiếm trên 80% tổng số bình
luận. Cịn về mặt hành động thì hầu hết các bạn trẻ sau khi đọc xong các bài đăng sẽ
chia sẻ lại, ngoài ra họ đã có các hành động như kêu gọi và tham gia phong trào thay
ảnh đại diện,...
2.

Vấn đề xã hội

Các vấn đề xã hội được nhóm lựa chọn để nghiên cứu bao gồm hai vấn đề đó
là vụ cháy rừng ở Amazon và vấn đề xâm hại tình dục trẻ em. Điểm chung của hai
vấn đề này đó là đều là những đề tài rất nóng, được cả xã hội quan tâm.
2.1. Cháy rừng Amazon

download by :

22


2.1.1. Tổng quan về vấn đề
Hiện nay, vấn đề môi trường, biến đổi khí hậu là một trong những mối lo ngại
lớn nhất được cả thế giới quan tâm, đặc biệt sau các cuộc cách mạng công nghiệp, tốc
độ tăng trưởng kinh tế của nhiều nước tăng mạnh. Theo kết quả từ báo cáo của IPCC
và nhiều trung tâm nghiên cứu có uy tín hàng đầu trên thế giới, nhiệt độ trung bình
trên bề mặt địa cầu ấm lên gần 1°C trong vòng 80 năm (từ 1920 đến 2005) và tăng rất
nhanh trong khoảng 25 năm (từ 1980 đến 2005). Theo “Báo cáo Stern” do các nhà
khoa học Anh xây dựng, được chính phủ Anh cơng bố về vấn đề biến đổi khí hậu tồn
cầu, cho rằng nếu khơng thực hiện được chương trình hành động giảm khí thải gây
hiệu ứng nhà kính theo Nghị định thư Kyoto, đến năm 2035 nhiệt độ bề mặt địa cầu
sẽ tăng thêm 2°C. Về lâu dài, có hơn 50% khả năng nhiệt độ tăng thêm 5°C.
Năm 2019, thảm họa cháy rừng diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới. Theo ghi nhận
có đến 79000 vụ cháy rừng ở Brazil, cao nhất kể từ năm 2013, trong đó một nửa xảy
ra tại rừng Amazon - “lá phổi xanh” của trái đất. Điều này gây ảnh hưởng đến cuộc
sống của hàng chục triệu dân khu vực và lân cận cũng như ảnh hưởng trầm trọng đến
hành tinh của chúng ta. Tính riêng ngày 23 và 24/08, đã có hơn 1600 đám cháy bùng
phát tại Amazon.
2.1.2. Mức độ quan tâm và cách thể hiện quan điểm của KOLs
trước vấn đề Đứng trước tình trạng này, người dân trên tồn thế giới
nói chung, người nổi tiếng

nói riêng đều quan tâm và lên tiếng về vụ việc. Trong đó, các KOLs tại Việt Nam
cũng có sự quan tâm nhưng không nhiều, chúng tôi đã chọn ra bài đăng của một số
KOLs nổi tiếng để phân tích như nghệ sĩ Châu Bùi, á hậu Hoàng Thùy, diễn viên
Tăng Thanh Hà, hoa hậu Tiểu Vy, MC Ốc Thanh Vân. Mỗi bài đăng đều cách thể hiện
khác nhau nhưng nhìn chung đều bày tỏ quan điểm xót xa, phẫn nộ trước thực trạng
nguy cấp này và kêu gọi mọi người ý thức, có trách nhiệm và cùng chung tay bảo vệ
Mơi trường vì một “hành tinh xanh”.
Nhằm thay đổi nhận thức về tình trạng nguy cấp của rừng Amazon tại Brazil
cũng như những ảnh hưởng trầm trọng đến hành tinh chúng ta, Châu Bùi, cái tên sở
hữu trang Facebook với hơn 400000 người thích và hơn 1,7 triệu người theo dõi trên
Instagram, là nghệ sĩ được đông đảo giới trẻ yêu thích, đã lọt top 10 nhân vật truyền
cảm hứng của Wechoice Awards, đăng tải một bài viết kèm chuỗi hình ảnh trước và
sau thảm họa cháy rừng. Dòng trạng thái đưa ra con số 9500 đám cháy trong vòng 1
tuần ở Brazil, đặc biệt là ở Amazon. Cách truyền tải như vậy sẽ khiến công chúng
nhận thức được sự nghiêm trọng của sự việc cũng như cảm thấy xót xa, lo lắng cho
tình trạng của Amazon. Với Tiểu Vy - hoa hậu Việt Nam năm 2018, cơ lại thơng báo
tình trạng các đám cháy “lớn đến mức có thể nhìn thấy chúng từ khơng gian”. Bên
cạnh đó, diễn viên Tăng Thanh Hà cũng chia sẻ một bài viết của trang “Hạnh Phúc
Xanh” kèm dòng trạng thái: “Cháy rừng tồi tệ thế nào?”. Bài viết này đã nêu ra
những số liệu chính xác về tình trạng cháy rừng Amazon, hậu quả từ sự việc này kèm
ba hình ảnh minh chứng, thơng tin đáng tin cậy, được trích từ trang báo BBC của Mỹ.


download by :
23