THAM LUẬN CỦA THANH TRA THÀNH PHỐ
Về công tác xử lý đơn thư bước đầu của công dân và thực hiện chỉ đạo
của Ủy ban nhân dân thành phố
_______________________
Kính thưa:
- Đồng chí Ngơ Minh Châu, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố.
- Các đồng chí lãnh đạo, đại diện các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân và Ban
Tiếp cơng dân 24 Quận, huyện.
Thưa tồn thể Hội nghị
Được sự đồng ý của Ban Tổ chức Hội nghị, theo phân công của lãnh đạo Thanh tra
Thành phố, tôi xin phát biểu về thực tiễn triển khai công tác xử lý đơn thư bước đầu của
công dân và thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân thành phố.
Thưa các đồng chí,
Trong mối quan hệ chặt chẽ, tiếp cơng dân chính là điểm khởi đầu của cơng tác
giải quyết khiếu nại, tố cáo, là một trong những khâu then chốt, góp phần giải quyết
hiệu quả khiếu nại, tố cáo và đã được minh chứng qua thực tiễn; qua tiếp xúc trực tiếp
với người dân, nắm rõ những tâm tư, nguyện vọng, bức xúc là điều kiện tiền đề để xử lý
kịp thời, chính xác các nội dung khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị, có ý nghĩa quyết
định trong việc xác định thẩm quyền, nội dung thụ lý giải quyết khiếu nại, tố cáo, phản
ánh, kiến nghị. Việc xử lý đơn bước đầu hiệu quả cũng góp phần thiết thực trong việc
hạn chế thấp nhất lãng phí thời gian, công sức khi đưa vào thụ lý những vụ việc khơng
thuộc thẩm quyền giải quyết của mình. Do đó, cơng tác xử lý đơn thứ bước đầu của
công dân được Thanh tra Thành phố chú trọng và thực hiện nghiêm túc theo quy định
pháp luật.
Điều 28 Luật Tiếp công dân năm 2013 quy định: “Trong thời hạn 10 ngày làm
việc, kể từ ngày tiếp nhận nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, người tiếp
cơng dân có trách nhiệm trả lời trực tiếp hoặc thông báo bằng văn bản đến người đã
đến khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh”
Điều 27 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định: “Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày
nhận được khiếu nại thuộc thẩm quyền mà không thuộc một trong các trường hợp được
quy định tại Điều 11 của Luật này, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu
phải thụ lý giải quyết; thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại, cơ quan, tổ chức,
cá nhân có thẩm quyền chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp
biết, trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải nêu rõ lý do”
Điều 24 Luật Tố cáo năm 2018 quy định: “Trong thời hạn 07 ngày làm việc kể từ
ngày nhận được tố cáo, cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm vào sổ, phân loại, xử
lý ban đầu thông tin tố cáo, kiểm tra, xác minh thông tin về người tố cáo và điều kiện
thụ lý tố cáo; trường hợp phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm hoặc phải ủy
1
quyền cho cơ quan, tổ chức có thẩm quyền kiểm tra, xác minh thì thời hạn này có thể
kéo dài hơn nhưng không quá 10 ngày làm việc. Trường hợp đủ điều kiện thụ lý thì ra
quyết định thụ lý tố cáo theo quy định tại Điều 29 của Luật này; trường hợp khơng đủ
điều kiện thụ lý thì khơng thụ lý tố cáo và thông báo ngay cho người tố cáo biết lý do
không thụ lý tố cáo”
Theo các quy định trên, các đồng chí sẽ thấy rằng thời hạn xử lý đơn rất ngắn. Vì
vậy, địi hỏi cán bộ xử lý đơn phải có chun mơn nghiệp vụ, am hiểu pháp luật và nhạy
bén để xác định ngay từ khi nhận đơn đây là trườg hợp thuộc thẩm quyền hoặc không
thuộc thẩm quyền để kịp thời đề xuất, xử lý. Đồng thời, cần thiết phải có quy trình xử lý
đơn cụ thể, chi tiết cho từng cán bộ, từng công đoạn để vừa đảm bảo thời hạn vừa đảm
bảo hiệu quả và chất lượng trong công tác xử lý đơn.
Kính thưa Hội nghị,
Trong năm 2019, nhằm thực hiện hiệu quả chỉ đạo của Ủy ban nhân dân thành phố
về “Năm đột phá cải cách hành chính và thực hiện Nghị quyết số 54/2017/QH14 của
Quốc hội” với mục tiêu hướng đến “kéo giảm tỷ lệ giải quyết đơn quá hạn; tăng
cường, ứng dụng, phát huy tốt vai trị cơng nghệ thông tin trong hoạt động của cơ
quan..”. Thanh tra Thành phố đã thúc đẩy và ứng dụng hiệu quả phầm mềm Quản lý hồ
sơ và công việc trong công tác xử lý đơn. Theo đó, việc trình, phê duyệt hồ sơ trên phần
mềm vừa hạn chế được thời gian tồn đọng hồ sơ trên bàn làm việc khi lãnh đạo phát
sinh nhiều lịch họp đột xuất, vừa tiết kiệm được nguồn tài nguyên giấy. Vì vậy, việc xử
lý đơn không thuộc thẩm quyền giải quyết luôn kịp thời, đúng thời hạn.
Đối với đơn thuộc thẩm quyền giải quyết, ngay khi bộ phận Tiếp công dân - Xử lý
đơn nhận đơn và xác định là đơn thuộc thẩm quyền thì song song với việc trình đề xuất
đến lãnh đạo Văn phòng, cán bộ xử lý đơn chuyển ngay đơn đến Trưởng các phịng
chun mơn, nghiệp vụ trên phần mềm Quản lý hồ sơ và cơng việc để các đồng chí chủ
động thực hiện việc phân công cán bộ thụ lý, phát hành Giấy mời người khiếu nại, tố
cáo đến làm việc cũng như trao đổi thu thập hồ sơ từ sở-ngành, quận-huyện. Vì vậy,
ngay khi nhận được hồ sơ đã có bút phê duyệt của lãnh đạo Thanh tra Thành phố thì
phịng chun mơn nghiệp vụ đã bước đầu nghiên cứu hồ sơ, vừa tiếp công dân hiệu
quả, vừa đảm bảo thời hạn xử lý đơn theo định. Tuy đây không là giải pháp mới nhưng
hiệu quả đạt được rất rõ nét trong năm 2019 đối với công tác xử lý đơn tại Thanh tra
Thành phố khi đã tiếp nhận và xử lý 2.207 đơn, đạt tỷ lệ 100%, trong đó trên 98% đơn
được xử lý đúng hạn. Bên cạnh đó, q trình xử lý đơn, Thanh tra Thành phố ln chủ
động trao đổi với cơ quan, đơn vị có liên quan đến vụ việc để nắm chắc thông tin, tình
hình, tiến độ xử lý vụ việc tại cơ quan, đơn vị để việc chuyển đơn, hoàn trả đơn và
hướng dẫn thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, phản ánh, kiến nghị đảm bảo đúng thẩm
quyền giải quyết.
2
Thưa các đồng chí, q trình xử lý đơn, Thanh tra Thành phố gặp một số tồn tại
sau, xin nêu ra tại Hội nghị để các đồng chí cùng chia sẽ và cùng góp ý, đề xuất giải
pháp khắc phục.
Trước hết là việc chuyển đơn của các cơ quan báo đài, cơ quan đại biểu dân cử và
một số sở-ngành vẫn chưa đảm bảo đúng cơ quan có thẩm quyền hoặc quy định nên dẫn
đến việc xử lý đơn lòng vịng, dễ phát sinh đánh giá khơng thiện cảm từ người gửi đơn
đối với cơ quan nhà nước. Đơn cử như, đơn có nhiều nội dung, thuộc thẩm quyền giải
quyết của nhiều cơ quan khác nhau thì theo quy định phải hoàn trả đơn và hướng dẫn
nhưng thường các cơ quan hay chuyển cho Thanh tra Thành phố khi một trong các nội
dung thuộc thẩm quyền tham mưu của Thanh tra Thành phố cho Ủy ban nhân dân thành
phố.
Thứ hai, do vẫn chưa có quy trình xử lý, giải quyết đơn phản ánh, đơn kiến nghị
nên việc chuyển đơn khá bất cập. Đơn cử như đơn kiến nghị được cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất, đơn phản ánh việc xây dựng khơng phép của một hộ gia đình. Tuy
Ủy ban nhân dân cấp huyện đã rà soát, kiểm tra và có nhiều Văn bản trả lời về lý do
khơng (hoặc chưa) đủ cơ sở để giải quyết cấp giấy chứng nhận hoặc khẳng định hộ dân
bị phản ánh xây dựng hoàn toàn đúng phép nhưng người kiến nghị, phản ánh vẫn không
đồng ý và tiếp tục gửi đơn lên Thanh tra Thành phố. Trong trường hợp này, Thanh tra
Thành phố khơng có cơ sở để chuyển đơn đến các sở-ngành theo lĩnh vực quản lý để rà
soát, tham mưu đề xuất Ủy ban nhân dân thành phố trả lời cho người dân và việc tiếp
tục chuyển đơn về cho quận, huyện lại gây khó cho quận-huyện. Việc xử lý đơn vì vậy
khơng đạt hiệu quả giải quyết dứt điểm vụ việc trong khi đây là loại đơn không thuộc
thẩm quyền chiếm đa số số lượng đơn nhận được hàng năm của Thanh tra Thành phố.
Cuối cùng, việc phối hợp, phản hồi thông tin kết quả xử lý đơn chưa thật sự chặt
chẽ giữa Thanh tra Thành phố với các cơ quan, đơn vị được chuyển đơn; thậm chí trong
nhiều trường hợp, sở-ngành, quận-huyện cịn phản hồi khơng nhận được hồ sơ chuyển
từ Thanh tra Thành phố.
Để khắc phục thấp nhất những tồn tại nêu trên trong năm 2020, Thanh tra Thành
phố kiến nghị Ban Tiếp công dân thành phố chủ động, khẩn trương đánh giá hiệu quả
ứng dụng Phần mềm quản lý hồ sơ giải quyết khiếu nại, tố cáo 05 cơ quan, gắn với việc
triển khai sử dụng Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về khiếu nại, tố cáo do Thanh tra
Chính phủ xây dựng để vừa đáp ứng yêu cầu thống nhất về quản lý, xử lý việc trùng lặp
đơn thư, đảm bảo đồng nhất, chính xác về số liệu tiếp cơng dân, xử lý đơn, giải quyết
khiếu nại, tố cáo giữa cơ quan Trung ương với Thành phố Hồ Chí Minh và giữa các cơ
quan, đơn vị thuộc thành phố cũng như góp phần tích cực vào việc thực hiện tích hợp
cơ sở dữ liệu chung về khiếu nại, tố cáo của thành phố trong quá trình triển khai Kho dữ
liệu dùng chung và hệ sinh thái dữ liệu mở, một trong những nhiệm vụ của Đề án “Xây
dựng thanh phố Hồ Chí Minh trở thành Đô thị thông minh giai đoạn 2017 - 2020, tầm
nhìn đến năm 2025”.
Kính thưa các đại biểu tham dự Hội nghị, bên cạnh công tác tiếp công dân, xử lý
đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo theo thẩm quyền, việc triển khai thực hiện nghiêm túc
3
chỉ đạo của Ủy ban nhân dân thành phố cũng là một trong những nội dung được Thanh
tra Thành phố chú trọng thực hiện. Theo đó, chấp hành nghiêm túc chỉ đạo của Ủy ban
nhân dân Thành phố trong việc triển khai, sử dụng phần mền quản lý văn bản chỉ đạo
của Ủy ban nhân dân Thành phố, lãnh đạo Thanh tra Thành phố tiếp tục giao Văn phòng
chủ động, thường xuyên rà soát việc tiếp nhận Văn bản chỉ đạo của Ủy ban nhân dân
thành phố, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố và kịp thời báo cáo Chánh Thanh tra
ngay khi phát sinh nhiệm vụ để lãnh đạo Thanh tra Thành phố bút phê chỉ đạo; đồng
thời định kỳ cập nhật tiến độ thực hiện, tổng hợp, báo cáo lãnh đạo Thanh tra Thành
phố, Trưởng các phòng chun mơn, nghiệp vụ và Trưởng các đồn thể tại cuộc họp
giao ban định kỳ vào sáng thứ Hai hàng tuần. Trong năm 2019, kết quả thực hiện
nhiệm vụ được giao của Ủy ban nhân dân thành phố, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành
phố tiếp tục là một trong những tiêu chí đánh giá, bình xét thi đua cuối năm của đội ngũ
cơng chức và từng phịng chun mơn, nghiệp vụ của cơ quan Thanh tra Thành phố.
Việc thực hiện đồng bộ 03 giải pháp: giao việc nhanh chóng, giám sát thường xuyên
tiến độ thực hiện, đánh giá thi đua đã góp phần thúc đẩy, nâng cao hơn nữa tỷ lệ hoàn
thành nhiệm vụ do Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố, Ủy ban nhân dân thành phố
giao mà cụ thể trong năm 2019, Thanh tra Thành phố đã hoàn thành 41/43 nhiệm vụ
được giao, đạt tỷ lệ 95,3%.
Trên đây là một số kết quả triển khai thực hiện của Thanh tra Thành phố trong công
tác xử lý đơn thư bước đầu của công dân và thực hiện chỉ đạo của Ủy ban nhân dân
thành phố.
Trân trọng cám ơn sự lắng nghe của các đồng chí.
4
