e089e776-633e-4e56-bb48-b1a11a24e277_baimodaulythuyetsaisovadungcudo

Bài Giảng Thí Nghiệm
Vật Lý Đại Cương A1
Nguyễn Thị Phương Thảo
Viện Nghiên Cứu và Phát Triển CNC, Đại Học Duy Tân, K7/25 Quang
Trung, Đà Nẵng
Email:


Nội dung mơn học
•
•
•
•
•
•

Tuần
Tuần
Tuần
Tuần
Tuần
Tuần

1:
2:
3:
4:
5:
6:

Lý thuyết sai số + hướng dẫn bài 1, 2, 3

Hướng dẫn thực hành bài 4, 5, 6
Thực hành buổi 1
Thực hành buổi 2
Thực hành buổi 3
Thi kết thúc môn học


u cầu mơn học
• Điểm chun cần: 20%
• Điểm bài báo cáo: 25%
• Điểm thi kết thúc mơn: 55%


Phần 1: Lý Thuyết Sai Số
CÁCH XÁC ĐỊNH SAI SỐ CỦA PHÉP ĐO CÁC ĐẠI
LƯỢNG VẬT LÝ


Nội Dung
I/ Các khái niệm cơ bản
1.
2.

Phép đo các đại lượng vật lý
Sai số phép đo

II/ Phương pháp xác định sai số
1.
2.

Xác định sai số phép đo các đại lượng đo trực tiếp
Xác định sai số phép đo các đại lượng đo gián tiếp


I/ Các Khái Niệm Cơ Bản
1. Phép đo các đại lượng vật lý
•

Là phép so sánh nó với một đơn vị cùng loại được chọn làm
đơn vị đo.

•

Phép đo trực tiếp: So sánh trực tiếp đại lượng cần đo với dụng
cụ đo.

•

Phép đo gián tiếp: Tính tốn đại lượng cần đo thông qua các
công thức.
BMI

Height = H

Weight = M


I/ Các Khái Niệm Cơ Bản
2/ Sai số của phép đo
• Khơng thể đo được chính xác tuyệt đối

giá trị thực của đại lượng cần đo.
• Sai số phản ánh mức độ sai khác của
giá trị đo được so với giá trị thực
• Các nguyên nhân gây sai số
 Sai số dụng cụ
 Sai số ngẫu nhiên
 Sai số hệ thống


I/ Các Khái Niệm Cơ Bản
3. Chữ số có nghĩa và cách làm tròn số

Chữ số tin cậy

Chữ số ước đốn

Chữ số có nghĩa
• Kết quả của phép đo thể hiện các chữ số đáng tin cậy và 1 chữ số ước đốn.
• Các chữ số đáng tin cậy và 1 chữ số ước đoán đầu tiên được gọi là các chữ số có nghĩa.


I/ Các Khái Niệm Cơ Bản
3. Chữ số có nghĩa và cách làm trịn số
• Ý nghĩa vật lý của chữ số có nghĩa: Thể hiện độ chính xác của
phép đo
• Quy tắc xác định số chữ số có nghĩa trong số liệu
• Quy tắc làm trịn số:
1/ sai số được làm tròn sao cho chúng chỉ viết đến tối
đa hai chữ số có nghĩa
2/ sai số tuyệt đối của phép đo khơng bao giờ chính xác

hơn sai số của dụng cụ đo
3/ Giá trị trung bình của đại lượng cần đo phải quy trịn
đến chữ số có nghĩa cùng bậc với sai số tuyệt đối của
nó.


II/ Cách xác định sai số
1. Sai số của phép đo các đại lượng trực tiếp

• Sai số dụng cụ
 Phụ thuộc vào độ chính xác dụng cụ đo
 Được cung cấp bởi nhà sản xuất
 Khơng thể thay đổi
• Sai số ngẫu nhiên
 Phụ thuộc vào người đo, phương pháp đo v.v
 Có thể giảm bằng cách lặp lại phép đo
nhiều lần
 Xác định bằng cách tính tốn


II/ Cách xác định sai số
1. Sai số của phép đo các đại lượng trực tiếp
• Cách xác định sai số ngẫu nhiên
Height = H (m)


II/ Cách xác định sai số
1. Sai số của phép đo các đại lượng trực tiếp
• Cách xác định sai số ngẫu nhiên
Height = H

II/ Cách xác định sai số
1. Sai số của phép đo các đại lượng trực tiếp

Height = H


II/ Cách xác định sai số
2. Sai số của phép đo các đại lượng gián tiếp
F

F

x

x


II/ Cách xác định sai số
2. Sai số của phép đo các đại lượng gián tiếp
Ví dụ

BMI?


Bài thí nghiệm số 1
XÁC ĐỊNH THỂ TÍCH CÁC VẬT RẮN ĐỒNG CHẤT CÓ
DẠNG ĐỐI XỨNG VÀ CÂN KHỐI LƯỢNG CỦA VẬT THỂ
TRÊN CÂN KỸ THUẬT

Nội Dung
1/ Xác định thể tích của ống trụ rỗng bằng thước
kẹp.
2/ Xác định thể tích viên bi thép bằng thước
panme.
3/ Xác định khối lượng vật bằng cân kĩ thuật.
Mục đích thí nghiệm
Làm quen với dụng cụ đo độ dài, khối lượng.
Biết tính sai số và viết kết quả các phép đo.


1/ Xác định thể tích của ống
trụ rỗng kim loại bằng thước
kẹp
a) Dụng cụ thí nghiệm
•Thước kẹp

•Vật mẫu hình trụ rỗng bằng đồng


1/ Xác định thể tích của ống
trụ rỗng kim loại bằng thước
kẹp
b) Hướng dẫn sử dụng thước kẹp

Image credit to

1/ Xác định thể tích của ống
trụ rỗng kim loại bằng thước
kẹp
b) Hướng dẫn sử dụng thước kẹp

24


1/ Xác định thể tích của ống
trụ rỗng kim loại bằng thước
kẹp


2/ Xác định thể tích viên bi
thép bằng thước panme
a) Dụng cụ thí nghiệm
b) Hướng dẫn sử dụng panme

Image credit to


2/ Xác định thể tích viên bi
thép bằng thước panme
a) Mục đích thí nghiệm
b) Dụng cụ thí nghiệm
c) Hướng dẫn sử dụng panme

Image credit to

2/ Xác định thể tích viên bi
thép bằng thước panme

D


3/ Xác định khối lượng vật
bằng cân kĩ thuật
a) Dụng cụ thí nghiệm
•

Cân kĩ thuật

•

Mẫu vật cần đo

•

Hộp đựng quả cân

b) Hướng dẫn sử dụng cân kĩ thuật

Image credit to />