Bai-11-Vận-chuyển-các-chất-qua-màng-sinh-chất-Sinh-10
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (910.85 KB, 16 trang )
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
BÊN NGOÀI TẾ BÀO
Màng sinh chất
BÊN TRONG TẾ BÀO
( photpholipit kép )
CO2 O2
Thấp
Cao
Thấp
Cao
ĐƯỜNG
Prôtêin
Xuyên
màng
Thấp
H2O
Cao
Prôtêin đặt biệt
(Aquaporin)
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. Vận chuyển thụ động
Nhóm 1: Thế nào là vận
chuyển thụ động các chất qua
màng sinh chất ?
Nhóm 2: Các con đường vận
chuyển các chất qua màng sinh
chất ?
Nhóm 3: Các yếu tớ ảnh hưởng Nhóm 4: Cho vài ví dụ về vận
tới tốc độ vận chuyển các chất
chuyển thụ động các chất qua
qua màng sinh chất?
màng sinh chất?
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. Vận chuyển thụ động
1. Khái niệm:
2. Con đường vận chuyển thụ động
3. Các yếu tố ảnh hưởng tới tốc độ khuếch tán qua màng sinh chất:
BÊN NGOÀI TẾ BÀO
Cao
Màng sinh chất
(photpholipit kép )
BÊN TRONG TẾ BÀO
CO2 O2
Thấp
Cao
Thấp
ĐƯỜNG
Prôtêin xuyên màng
Thấp
Cao
H2O
Prôtêin đặt biệt
(Aquaporin)
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. Vận chuyển thụ động
Tế bào để trong ba môi trường
Ưu trương
Đẳng trương
Tếế́ bào
Chất tan
Nhược trương
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. Vận chuyển thụ động
Ưu trương
Tế bào để trong ba môi trường
Đẳng trương
Nhược trương
Giải thích hiện tượng khi cho tế bào hồng cầu và tế bào thực vật
vào ba loại môi trường trên?
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
I. Vận chuyển thụ động
.
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
II. Vận chuyển chủ động
( vận chuyển tích cực)
Thế nào là vận chuyển
chủ động?
Cơ chế
ATP
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
II. Vận chuyển chủ động ( vận chuyển tích cực)
Ví dụ: Sự hấp thụ glucozơ và đào thải urê ở tế bào quản cầu thận
Máu
[urê] = 1 lần
[glucozơ] = 1,2g/l
ATP
ATP
Nước tiểu
[urê] = 65 lần
[glucozơ] = 0,9g/l
VD:
mộtkhơng
lồi tảo
độ iơt
trong
tế bào tảo
cao gấp
NếuỞurê
đàobiển,
thải nồng
vào nước
tiểu
và glucozo
khơng
được1000
hấp lần
thụ
nồng độ
nước
nhưnggìiơtđến
vẫntếđược
vậnthể
chuyển
từ nước
trởiơt
lại trong
máu thì
có biển,
ảnh hưởng
bào, cơ
hay không
?
biển qua màng vào trong tế bào tảo.
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
Phân biệt vận chuyển thụ động với vận chuyển chủ động các chất
qua màng sinh chất ?
Điểm phân biệt
Nguyên nhân
Nhu cầu năng
lượng
Hướng vận
chuyển
Chất mang
Kết quả
V.chuyển thụ động
V.chuyển chủ động
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
Phân biệt vận chuyển thụ động với vận chuyển chủ động các chất
qua màng sinh chất ?
Điểm phân biệt
V.chuyển thụ động
V.chuyển chủ động
Nguyên nhân
Do chênh lệch nồng độ
Do nhu cầu của tế bào
Nhu cầu năng
lượng
Không cần cung cấp
năng lượng
Cần cung cấp năng
lượng
Hướng vận chuyển
Thuận chiều nồng độ
Ngược chiều nồng độ
Chất mang
Không cần chất mang
Cần chất mang
Kết quả
Đạt đến cân bằng nồng
độ
Không đạt đến cân
bằng nồng độ
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
III. Nhập bào và xuất bào
Một nào
số phân
tử cóthức
kích thước
lọtthức
qua các
lỗ màng
Thế
là hình
nhập lớn,
bàokhơng
? Hình
x́t
bào?
nên sự trao đổi chất được thực hiện nhờ sự biến dạng tích cực
của màng tế bào và có sử dụng năng lượng
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
V. chuyển
thụ động
Không tiêu tốn
năng lượng
Không biến
dạng màng
VẬN
CHUYỂN
CÁC
CHẤT
QUA
MÀNG
V. chuyển
chủ động
Nhập bào
Biến dạng
màng
Xuất bào
Tiêu tốn
năng lượng
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
Một học sinh trồng rau sạch ở nhà, bạn được một người hàng xóm
bày cách là hàng ngày lấy nước tiểu của mình tưới cho rau thì rau
sẽ nhanh lên và tươi tốt. Theo em kết quả sẽ như thế nào?
Bài 11. VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
Hãy giải thích một sớ hiện tượng ?
1. Khi ḿi dưa bằng rau cải, lúc đầu rau bị quắt lại sau vài ngày lại trương to lên.
2. Ngâm quả mơ chua vào đường, sau 1 thời gian quả mơ có vị chua ngọt, nước
cũng có vị ngọt chua.
3. Ngâm rau sớng bằng nước muối pha loãng để sát khuẩn và tiêu diệt trứng giun
sán.
4. Tại sao tế bào hồng cầu cũng như các tế bào khác trong cơ thể người lại không
bị vỡ do thấm nhiều nước?
5. Tại sao khi xào rau, rau thường bị quắt lại? Làm thế nào để rau xào không
bị quắt lại mà vẫn xanh?
1
2
3
4
5
6
7
K
? H
? U
? Ế
? C
? H
? T
?
? H
? Ự
? C
? B
? À
?
T
T
? H
? Ẩ
? M
? T
? H
?
? Ậ
? N
? C
? H
? U
? Y
? Ể
? N
? T
?
V
Đ
? Ẳ
? N
? G
? T
? R
?
M
I N
? À
? N
? G
? S
? ?
? H
?
X
? U
? Ấ
? T
? B
?
GIẢI
ĐÁP
Ô
CHỮ
ĐA
ĐA
ĐA
Ấ
? U
?
? Ụ
? Đ
? Ộ
? N
? G
? ĐA
H
Ư
ĐA
? Ơ
? N
? G
?
C
? H
? Ấ
? T
?
ĐA
À
? O
?
ĐA
Á
? N
?
?
O
1
2
3
4
5
6
7
Đây
Xuất
Đây
Hiện
Qúa
Sựlà
là
bào
khuếch
trình
tượng
phương
sự
mơi
và
vận
này
trường
nhập
màng
tán
chuyển
thức
xảy
của
bào
mà
tếra
vận
các
bào
là
của
hồn
nồng
chuy
kiểu
phân
biến
các
tồn
độ
ển
vận
chất
tử
dạng
chất
các
ngược
nước
chuyển
tan
tan
bao
chất
từ
qua
ngo
với
lấy
qua
nơi
củầi
tếcó
Các
bào
các
nồng
màng
màng
chất
bằng
chất
độ
khơng
thơng
q
rắn
bán
nồng
caotrình
và
thấm
tới
qua
tiêu
độ
đưa
nơi
nhập
chất
sự
được
tớn
vào
có
biến
năng
tan
bào?
nồng
trong
gọi
dạng
trong
llà:…
ượng?
độ
tếcủa…
tế
bào
thấp?
bào?
U Ê C C Ư Â H V Y C N N I H T C
TỪ KHOÁ
V Ậ N C H U Y Ể N T Í C H C Ự C
