KHỞI ĐỘNG
1
Đường vô xứ Nghệ quanh quanh
Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ
(So sánh)
2
Trâu ơi, ta bảo trâu này
Trâu ra ngồi ruộng trâu cày với ta
(Nhân hóa)
3
Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng
Thấy một mặt trời trong lăng rất đỏ
(Ẩn dụ)
I. Hốn dụ là gì?
HỐN DỤ
II.Các kiểu hốn dụ
III. Luyện tập
Khuyến khích HS
tự đọc
Áo nâu cùng với áo xanh
Nông thôn cùng với thị thành đứng lên
- Áo nâu
- Áo xanh
Người nông dân
Người công dân
(Dấu hiệu) Quan hệ gần gũi (Sự vật)
- Nông thôn
- Thị thành
Người sống ở nông thôn
Người sống ở thành thị
(Vật chứa đựng)
(Vật bị chứa đựng)
Quan hệ gần gũi
HOÁN DỤ
So sánh 2 cách diễn đạt sau và rút ra nhận xét:
cách diễn đạt nào hay hơn? Vì sao?
Cách diễn đạt có dùng hốn dụ
Áo nâu liền với áo xanh
Nơng thôn cùng với thị thành đứng lên
(Tố Hữu)
- Ngắn gọn, hàm súc;
- Giàu tính gợi hình, gợi cảm.
Cách diễn đạt thông thường
Tất cả nông dân, công nhân, người sống
ở nông thơn, người sống ở thị thành đều
đứng lên.
- Dài dịng, chỉ thơng báo sự việc
đơn thuần;
- Khơng có tính gợi hình gợi cảm.
So sánh điểm giống và khác nhau giữa Ẩn dụ và Hoán dụ?
( BT2/SGK/Tr84)
Ẩn dụ và hoán dụ
đều giống nhau
TRANH LUẬN
Ẩn dụ và hốn dụ
khác nhau hồn tồn
?
So sánh điểm giống và khác nhau giữa Ẩn dụ và Hốn dụ?
( BT2/SGK)
Người Cha mái tóc bạc
Đốt lửa cho anh nằm
Áo nâu liền với áo xanh
Nông thôn cùng với thị thành đứng lên
* Giống nhau:
- Gọi tên sự vật, hiện tượng này bằng tên sự vật, hiện tượng khác;
- Tác dụng: Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt.
* Khác nhau:
- Ẩn dụ: Dựa trên mối quan hệ tương đồng (giống nhau);
- Hoán dụ: Dựa trên mối quan hệ tương cận (gần gũi).
Áo nâu cùng với áo xanh
Nông thôn cùng với thị thành đứng lên
Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người, sỏi đá cũng thành cơm
Bàn tay
- Áo nâu
- Áo xanh
Người nơng dân
Người cơng dân
Người lao động
(Bộ phận)
(Tồn thể)
Quan hệ gần gũi
(Dấu hiệu) Quan hệ gần gũi (Sự vật)
Người sống ở nông thôn
Người sống ở thành thị
- Nông thôn
- Thị thành
Vì lợi ích mười năm phải trồng cây
Vì lợi ích trăm năm phải trồng người
(Vật chứa đựng)
(Vật bị chứa đựng)
Quan hệ gần gũi
- Mười năm
- Trăm năm
Thời gian trước mắt
Thời gian lâu dài
(Cụ thể) Quan hệ gần gũi (Trừu tượng)
X
t
á
h
p
uấ t
Ộ
U
C
c
ố
t
g
Tăn
U
Đ
C
h
c
í
đ
Về
Ì
K
A
Ú
H
T
ấ
u
X
t
á
h
p
t
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hơm nay
(Việt Bắc – Tố Hữu)
Đầu xanh đã tội tình gì
Má hồng đến q nửa thì chưa thơi
(Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Phát hiện nhanh
hình ảnh Hốn dụ
Phát hiện nhanh
hình ảnh Hốn dụ
Làng xóm ta xưa kia lam lũ quanh năm mà vẫn quanh năm đói rách.
Làng xóm ta ngày nay bốn mùa nhộn nhịp cảnh làm ăn tập thể
(Hồ Chí Minh)
Vì sao? Trái đất nặng ân tình
Nhắc mãi tên Người: Hồ Chí Minh
(Theo chân Bác - Tố Hữu)
Phát hiện nhanh
hình ảnh Hốn dụ
Những bàn chân từ than bụi, lầy bùn
Đã bước dưới mặt trời cách mạng
(Ta đi tới – Tố Hữu)
Súng bên súng, đầu sát bên đầu
Đêm rét chung chăn thành đơi tri kỉ
(Đồng chí – Chính Hữu)
Phát hiện nhanh
hình ảnh Hốn dụ
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm y lại nên hòn núi cao
(Ca dao)
Một ngày quăng chài,
bẩy ngày phơi lưới.
c
ố
t
g
n
ă
T
TRỊ CHƠI
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ
Quan sát hình ảnh gợi ý, tìm thành ngữ, tục ngữ phù
hợp có sử dụng phép tu từ hoán dụ
1=9
1
2
3
4
TRỊ CHƠI
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ
Quan sát hình ảnh gợi ý, tìm thành ngữ, tục ngữ phù hợp
có sử dụng phép tu từ hốn dụ
Một cổ hai trịng
1
TRỊ CHƠI
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ
Quan sát hình ảnh gợi ý, tìm thành ngữ, tục ngữ phù hợp
có sử dụng phép tu từ hốn dụ
Kề vai sát cánh
2
Tình đồn kết, gắn bó
TRỊ CHƠI
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ
Quan sát hình ảnh gợi ý, tìm thành ngữ, tục ngữ phù hợp
có sử dụng phép tu từ hoán dụ
Một con ngựa đau, cả tàu chê cỏ.
(tàu: chuồng nuôi ngựa)
3
Cả đàn ngựa
TRỊ CHƠI
ĐUỔI HÌNH BẮT CHỮ
1=9
4
Quan sát hình ảnh gợi ý, tìm thành ngữ, tục ngữ phù hợp
có sử dụng phép tu từ hốn dụ
Một điều nhịn, chín điều lành.
h
c
í
đ
ề
V
BÀI TẬP VẬN DỤNG:
Quan sát hình ảnh gợi ý, điền hình ảnh hốn dụ phù hợp để hồn thiện câu
Bài tập vận dụng:
Quan sát hình ảnh gợi ý, điền hình ảnh hốn dụ phù hợp để hồn thiện câu
chân sút vàng
Đây là…………………của
đội tuyển bóng đá Việt Nam.
1
(Cầu thủ)
Lấy một bộ phận để gọi toàn thể
Bài tập vận dụng:
Quan sát hình ảnh gợi ý, điền hình ảnh hốn dụ phù hợp để hồn thiện câu
tóc dài
Thương lắm…………….ơi!
2
(Người con gái)
Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật
