Tài liệu Kiểm soát nội bộ là phương tiện sống còn của doanh nghiệpm pdf

“KIỂM SOÁT NỘI BỘ LÀ PHƯƠNG TIỆN SỐNG CÒN CỦA DOANH NGHIỆP”
Hiện nay, với sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường toàn cầu, áp lực suy thoái và
những khó khăn nhiều chiều từ nền kinh tế, các doanh nghiệp ngày càng quan tâm nhiều
hơn đến hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) nhằm giúp tổ chức hạn chế những sự cố, mất
mát, thiệt hại, và tăng hiệu quả hoạt động của tổ chức. Tuy nhiên, khi đề cập đến hệ thống
KSNB, mỗi tổ chức lại hiểu khác nhau; việc triển khai hệ thống KSNB trong các tổ chức
cũng theo những cách thức khác nhau và thường theo kinh nghiệm tích lũy được. Trong
bài viết này, Viện FMIT xin chia sẻ quan điểm nhằm giúp các doanh nghiệp có hướng đi
phù hợp, tiết kiệm thời gian và chi phí hơn trong việc xây dựng hệ thống KSNB cho tổ
chức mình.
1. Lý do tại sao phải xây dựng hệ thống KSNB?
Trong bất kỳ tổ chức nào, dưới góc nhìn của một chuyên gia KSNB, cũng đều có
hai hệ thống chạy song song. Thứ nhất đó là hệ thống đáp ứng yêu cầu kinh doanh, bao
gồm các phòng ban chức năng, các quy trình thủ tục, các công việc cần thiết để phục vụ
cho nhu cầu kinh doanh của tổ chức. Tuy nhiên, bất kỳ công việc nào, quy trình nào ở trên
cũng đều đối diện với những nguy cơ, sự cố, hay rủi ro tác động làm ảnh hưởng đến khả
năng hoàn thành mục tiêu của công việc đó, và tùy theo mức độ của rủi ro có thể gây ảnh
hưởng từ thiệt hại trong mức chấp nhận được đến nguy cơ phá sản tổ chức.
Vì thế, hệ thống thứ hai cần thiết phải xây dựng nhằm thiết lập các biện pháp,
chính sách, thủ tục, tinh thần, giá trị, chức năng, thẩm quyền của những người liên quan
nhằm giúp giảm rủi ro cho hệ thống thứ nhất và đạt được mục tiêu mong muốn của tổ
chức. Chính vì điều này, KSNB cần đã ra đời và cần được tích hợp vào trong hoạt động
của tổ chức, là phương tiện sống còn của mọi tổ chức.
2. Thực tế triển khai hệ thống KSNB hiện nay
Sự cần thiết phải xây dựng hệ thống KSNB như đã nêu trên là vô cùng bức bách và
tối quan trọng cho mọi tổ chức. Tuy nhiên, hệ thống KSNB bao gồm những thành phần gì,
phương pháp xây dựng ra sao, phương pháp nào để đánh giá tính khả thi của hệ thống
KSNB, phương pháp nào để cải tiến hệ thống KSNB,v.v… vẫn còn là thắc mắc của rất
nhiều tổ chức.
Một số tổ chức mơ hồ về hệ thống kiểm soát nội bộ. Một số khác nhầm lẫn về mặt
chức năng giữa KSNB và kiểm toán nội bộ. Nhiều tổ chức mơ hồ về phương pháp tiến

hành xây dựng hệ thống KSNB. Nhiều tổ chức không hiểu rõ sự tương quan của hệ thống
KSNB và hệ thống phòng ban chức năng và quy trình hoạt động của tổ chức. Nhiều tổ
chức gọi tên và nhiệm vụ của KSNB bằng những tên gọi khác và mang những ý nghĩa
khác, v.v.
Viện Quản Trị Tài Chính và Công Nghệ Thông Tin - FMIT
Tất cả các vấn đề trên cần phải được giải quyết thông qua việc hiểu rõ và nhận
thức đầy đủ về hệ thống KSNB, các thành phần, phương pháp xây dựng, phương pháp
đánh giá và cải tiến,… một cách bài bản và hệ thống.
3. Sự cần thiết của một phương pháp xây dựng hệ thống KSNB chuẩn quốc tế
Phải nói rằng, việc xây dựng hệ thống KSNB là trách nhiệm của mọi tổ chức, một
trào lưu đang lên ở Việt Nam cũng như các nước trên thế giới. Đây là nhu cầu tất yếu
nhằm tăng khả năng cạnh tranh và là công cụ không thể thiếu của mọi tổ chức. Năm 1992,
tại Hoa Kỳ, COSO đã cho ra đời báo cáo đầu tiên về hệ thống KSNB, tạo nên một khởi
đầu và tiếng nói chung cho các doanh nghiệp và tổ chức; chính phủ Hoa Kỳ ban hành luật
Sarbanes – Oxley quy định triển khai hệ thống KSNB cho tất cả các công ty niêm yết trên
sàn giao dịch chứng khoán, làm mở màn cho giai đoạn phát triển hệ thống KSNB tại quốc
gia này và lan truyền trên thế giới. COSO đã trở thành chuẩn mực được công nhận và áp
dụng rộng rãi trên toàn thế giới.
Trên nền tảng chuẩn quốc tế COSO, Học Viện Kiểm Soát Nội Bộ ICI ra đời tại
Hoa Kỳ và chi tiết các công cụ, phương pháp nhằm hoàn chỉnh hệ thống KSNB. Năm
2012, Viện FMIT đã chính thức hợp tác với Viện KSNB ICI và trở thành đối tác độc
quyền triển khai hệ thống KSNB tại Việt Nam.
Đến nay, Viện FMIT đã chuyển giao thành công hệ thống KSNB cho nhiều công
ty, tập đoàn tại Việt Nam điển hình như: Ajinomoto, Tổng công ty điện lực TP. HCM, Lạc
Việt, R.E.E, Dược Hậu Giang, Ngân hàng Nam Á, Xây dựng Unicons, Tổng Công ty Xây
dựng số 1, Công ty Cổ phần Phong Phú, Liksin, Dược Domesco,…
Qua thực tế tham gia khóa học KSNB tại FMIT, các doanh nghiệp đã nắm bắt đầy
đủ hơn các thành phần của hệ thống KSNB, phương pháp xây dựng hệ thống KSNB, cách
thức đánh giá và cải tiến hệ thống KSNB theo tiêu chuẩn quốc tế đã được áp dụng tại các
tập đoàn thành công trên thế giới. Việc triển khai thực hiện theo chuẩn mực sẽ tạo nhiều

khác biệt với phương pháp triển khai theo kinh nghiệm, giúp các doanh nghiệp tiết kiệm
hơn về chi phí, hạn chế các sai lầm phổ biến, tăng hiệu quả và tính khả thi khi triển khai
trong thực tế.
TS. Quang Tùng Minh – Viện FMIT
Viện Quản Trị Tài Chính và Công Nghệ Thông Tin - FMIT