bài tập lớn các nghịch trong cơ học lượng tự

ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA
⁌…….⸎…….⁍

BÀI TẬP LỚN MÔN: VẬT LÝ 2

ĐỀ TÀI 39: CC NGHCH TRONG CƠ
HỌC LƯNG T

GVHD : NGUYỄN TH MINH HƯƠNG

TP HCM, 07/09/2020

download by :


DANH SÁCH THÀNH VIÊN

STT

HỌ VÀ TÊN

MSSV

1

Đặng Phương Linh

1711939

2

Nguyễn Hoàng Phi Long

1412087

1

download by :


MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................. 3
PHẦN I: GII THIU CHUNG .................................................................... 4
PHẦN II : LCH S CƠ HC LƯNG T……………………………..……5
1. Tranh lun gia Bohr v Einstein…………………………………6
2. Hoc thuyt EPR v sai lm………………………………………..7
3. Bell đ cu Einstein? V nhng kim chng thc nghim……9
a. Bt đng thc Bell
b. Thc nghim v sai lm ca ông…………………………….11
c. Hai vn đ gn lin vi bt đng thc Bell………………….15
4. Con mo ca Schrödinger v hc thuyt đa th gii………...17
PHẦN III : T NG DNG THC TIN…………………………………...18
1. My tnh lưng t(MTLT)
1.1. MTLT l g
1.2. Đ có ai ch tạo ra máy tính lưng t hay chưa?............19
1.3. mc đch s dng.............................................................21
2. Pin quang đin
PHẦN IV : CHO ĐN DU HNH V TR………………………………….22
PHẦN V : LỜI KT…………………………………………………………….24
PHẦN VI: TI LIU THAM KHO…………………………………………...26

2

download by :


LỜI NÓI ĐẦU
Nhằm giúp các bạn sinh viên hiu rõ hơn v môn vt lý 2 cũng như nâng
cao khả tổng hp môn hc. Cc sinh viên đ đưc tổ chc làm bài tp ln
vi rt nhiu đ ti đưc chia cho cc nhóm đ tìm hiu rõ hơn v môn
hc.
Bản báo cáo này vit v đ tài: Các nghịch l trong cơ hc lưng t.
Đ tài này có s tham gia ca tt cả các thành viên trong nhóm, tt cả đ
cùng hp tác vi nhau đ đưa ra sản phẩm cuối cùng.
Mặc dù đ cố gng rt nhiu nhưng v kin thc còn hạn hẹp và thiu kinh
nghim nên bản báo cáo sẽ không th trnh đưc nhng thiu sót. Rt
mong thy cơ bỏ qua và góp ý thêm cho nhóm.
Nhóm xin đưc gi lời cảm ơn đn thy Lý Anh Tú và cô Nguyễn Thị Minh
Hương đ giúp đỡ chúng em rt nhiu cũng như nhng kin thc bổ ích
trong hc kỳ này.

3

download by :


I. GII THIU CHUNG :
Trong th gii này có rt nhiu hin tưng, nhiu câu hỏi mà vt lý không
giải thích ht đưc chính vì vy mà các mơn khoa hc khc ra đời, cũng
giống như th s ra đời ca cơ hc lưng t l đ hoàn thin thêm s tò

mò ca con người v th gii ca chúng ta. Vt lý hc cổ đin đóng vai trị
quan trng trong vt lý nhưng vt lí hc cổ đin cho kt quả phù hp vi
thc nghim đối vi các hin tưng vt l m người ta đ bit đn cuối th
kỉ XIX. Nhưng cuối th kỉ XIX trở v sau, người ta thy có nhng hin
tưng vt l khơng th giải thch đưc bằng các lí thuyt ca vt lí hc cổ
đin, như tnh bn ca nguyên t, bc xạ ca vt đen.v.v. v từ đó đ dẫn
đên khi nim mi - bưc đu ca vic phát trin cơ hc lưng t.
Cơ hc lưng t đ gây nên rt nhiu cuộc tranh lun gay gt trong lịch s.
Có người đ vit rằng: cái khó ca cơ lưng t là gì, thc cht nó mơ tả cái
gì. Lp lun kỹ cng cơ lưng t lại dẫn đn nhng nghịch lý không gỡ nổi.
Vy nhng nghịch lý cơ hc lưng t là gì?

4

download by :


II.

LCH S CƠ HC LƯNG T
Nu toán hc trong đời sống là 1 cơng c hỗ tr thì vt lý chính là
nghiên cu v th gii vt cht.
Vt lý, mơn khoa hc bt đu từ cch đây 2400 năm ở Hy Lạp, sau
đó l 1 chặng đường dài có thăng có trm, từ vt lý thơ sơ do dịng
Aristote(1) đặt nn tảng da trên cái “ các chất dc cấu tạo bởi các

hạt” cho đn thuyt nht tâm ca Copernicus(2), nối tip theo đó ko
lâu là Galileo(3) đặt nn móng cho vt lý thc nghim, sau Galileo, 1
con ng khổng lồ trong ngành vt lý cn đại : Newton, ci vt lý cổ đin
ca ông ko di 300 năm .Cho đn XIX v trong tk đó ,hàng loạt

nhng lý thuyt mi đưc phát hin : đin trường, từ trường, đin từ
trường, vn động sóng, dạng “trường”' ca vt cht.
Qua th kỉ XX, 2 phát hin ln trong vt lý m có th nói đó l k lạ:
thuyt Tương đối ca Einstein và thuyt Lưng t.
Vi thuyt Tương đối, Einstein xut phát từ kt quả thc nghim là
ánh sáng mặt trời di chuyn vi vn tốc bt bin. Nghĩa l dù cho bạn
chạy đn phía mặt trời thì ánh sáng vẫn đn vi bạn vi vn tốc như
vy, nh sng dường như l một vt mà bạn không bao giờ đn gn
đưc nó. Hoặc bạn bỏ chạy tht nhanh, ánh sáng mặt trời vẫn đuổi
theo kịp cũng vi vn tốc đó, dường như bạn khơng th trốn nó
đưc. Bạn đn vi nó cũng khơng đưc, trốn nó cũng khơng đưc,
khơng gian và vn tốc (tc là thời gian) có một điu gì kỳ lạ. Einstein
đ nghiên cu và khám phá ra rằng muốn trả lời hin tưng đó th
phải từ bỏ tính cht tuyt đối ca khơng gian và thời gian. Sau đó ơng
tin ti một lý thuyt cho rằng nội khối lưng ca một vt nằm trong
không gian cũng đ lm cho khơng gian v thời gian xung quanh nó
5

download by :


cũng bị bin dạng, méo mó, ngn dài khơng giống nhau. Không gian
và thời gian đối vi Newton là tuyt đối, nhưng đối vi Einstein thì
khơng cịn tuyt đối na, nó l tương đối. Cơng thc nổi ting nht
ca thuyt tương đối là mối liên h E=mc2, gia khối lưng và
năng lưng có một mối liên h ht sc bt ngờ.

1. Tranh lun gia Bohr & Einstein
Sau đó 20 năm thôi, cái khám phá ca thuyt Lưng t đ lm ko
bit bao nhà vt lý đau đu và vẫn còn thảo lun đn hin tại, Tại sao

vy ? câu trả lời l : đ tìm ra nguồn gốc vạn vt, ca thc tại nơi ta
đag sống. Liu ci thc tại ta nghe, nhn, cảm nhn, tnh ton có tht
s l ‘’ THC TI’’ (!?).Vt lý hin đại tưởng chừng như sp mở
cánh ca này thì bỗng nhiên nó trở nên mơ hồ, khó định nghĩa.
Đu th kỉ XX, cũng diễn ra cuộc tranh lun gt gao gia 2 con người
tr tu nht thời đó v thuyt Lưng t : Neils Bohr & Albert
Einstein.
Lun đim 1 : Bohr cho rằng : trạng thi 1 hạt hạt cơ bản không th
bit đưc cho đn khi ta thc hin php đo. Quan đim ny ca ơng
da trên kt quả đo lường, theo đó, mỗi ln đo lại cho ra 1 kt quả
khc nhau, ko th tiên đon cho đn khi thc hin php đo. Nhưng
phải chăng chnh php đo khin cc hạt '‘t nguyn'’ cho ta tm thy
nó? Phải chăng nó l xc sut, giống như khi tung 1 xúc xc 6 mặt,

ta ch bit mt no ch khi đo, cn không th coi như không bit,
không tn tại?
Lun đim 2 : Nhưng Einstein th khơng, tri lại cịn phản bin rằng :
khơng cn đo lường th nó cũng t nó xc định 1 cch khch quan
6

download by :


'‘Tơi nghĩ rằng mặt trăng vẫn tồn tại ở đó dù tơi khơng nhn nó'’. Ơng
ko ph nhn thuyt lưng t, m tin rằng nó chưa đy đ, chưa chc
chn, v vy ơng nói : God don't play dice ( Chúa không chơi xúc
xc). Dù vy, bt chp cc lp lun ca Einstein, Bohr vẫn '‘sc son'’
lun đim ca mnh.

2. Hc thuyt EPR v sai lm

Năm 1935, Einstein cùng cc cộng s : Boris Podolsky v Nathan
Rosen tưởng chừng như '‘Eureka'’ ra cha kho chng minh chnh
xc lun đim ca mnh. '‘Điu k lạ nhất, vô l nhất, điên r nhất,

tiên đon bun cưi nhất m cơ hc lưng t lm'’ l ci m gio
sư Walter H.G Lewin(3) cho rằng khi nhc đn '‘ s vưng vu lưng
t'’ (VVLT) trong bi phỏng vn trên NOVA channel ‘’The fabric of
cosmos – Quantum leap’’, còn gi l nghịch lý EPR :
---------------------------------Xt 2 ht liên đi lưng t v tch chng ra xa nhau. Khi đo đưc to
đ ht I th s bit đưc to đ ht II. Gi th đo xung lưng ht II th
li bit đưc 1 cch chnh xc xung lưng ht I.
---------------------------------Khó hiu qu, tóm lại như ny cho dễ :
Nu ta có 2 bnh xe đặt gn nhau ( mỗi bnh xe có 2 mu trng v
đen), hoạt động theo liên đi lưng t th khi đo, có 50% l cùng mu
v 50% khc mu. Song khi đo, người ta nhn thy rằng, tỉ l luôn l
100% khc mu. EPR cho rằng, 2 hạt liên đi ny không độc lp, m
có liên quan đn nhau. Điu ny tri vi nguyên l bt định
Heisenberg, đó l nghịch lý EPR.
7

download by :


Hm sng

Nhưng ci m lm nghịch lý EPR nó ‘’t hu’’ l : giả s đem 2 hạt
ny cch nhau 600.000km, v thc hin php đo nhỏ hơn 2 giây vn
tốc nh sng, th khi đó ln cho kt quả như trên. Như vy vic
truyn tn hiu trên hm sóng ca 2 hạt nhanh hơn cả vn tốc nh
sng (!?) Điu ny vi phạm nguyên tc ca thuyt tương đối hẹp do

chnh Einstein đ ra. Tuy nhiên, ơng coi đó l một liên kt thn k,
'‘tc đng ma qui'’. Còn v phn Bohr, da vo cc phương trnh
ca chlt, ông chỉ ra cc hạt giống như bnh xe quay có th liên kt
tc thời, bt k khoảng cch.
Eistein không tin VVLT hoạt động như ny, v rồi ông đưa ra lp
lun '‘ Đôi găng tay'’. Hy tưởng tưng một đôi găng tay bị tch
rời, đng trong 2 vali, 1 ci gi cho bạn v 1 ci đem vt ra ngoi
mặt trăng, bạn mở vali (có 50% xc sut l găng tri hoặc phải).
Giả s l tri th chc chn ci vali mặt trăng kia l phi, cho dù
không ai mở nó, nó vẫn l phi. Vi th, ơng cho rằng, cc hạt đ
đưc xc định hon ton từ giây phút chúng tch nhau. Giả thuyt
ny ca ông hp l trong gn 30 năm (1935-1964). Nhưng rồi có
8

download by :


một vn đ l lm sao kim tra spin đ bit l ông đúng? Chc
chn phải đo rồi!! Nhưng chả phải vy l đồng ý lun đim 1 (ca
Bohr) sao? V từ đây, không một ai bit giải quyt như no cả.

‘’Bnh
xe
lưng
t’’
ca
Bohr

Ai đng ?

3. Bell đ cu Einstein? V nhng kim chng thc
nghim
a. Bt đng thc Bell
Dường như mi th b tc, cho đn 1964, J.S.Bell một nh vt lý người
Ireland đ xut một th nghim kim chng lp lun ca Einstein. Ơng
lp ra một bt đng thc tốn hc cha mối tương quan gia các trạng
thái ca các hạt cách xa nhau trong thí nghim, trong đó thỏa mãn ba
điu kin “hp l” theo quan nim ca các nhà thí nghim EPR, đó l :
-Cc tnh chất ht đang đưc đo l có thực v đã tồn ti trưc,
-Cc tnh chất của ht không phi pht sinh trong tch tắc lc tin
hnh đo

download by :

Hay đôi
‘’găng
tay
lưng
t’’ ca
Einstein
?


- Tốc đ nh sng l tốc đ gii hn trong vũ trụ.
 Kt quả, ông tm đưc phương trnh Bell :
P(Z,X) – (P(Z,Q) – P(Q,X) ≤ 1
 Phương trnh ny đưc giải thích bằng ton hc như sau :
Xt lp lun ca Einstein l hp lý, ta lm 1 php đo : có 2 hạt liên
đi, gi cho A v B mỗi người 1 hạt. Điu m 2 người ny thc hin
l đo spin 2 hạt, nhưng không theo 2 hưng, m thêm 1 hưng Q

hp 1 góc 450 vi 2 trc

Z

Q
9

450

X

Theo đó, giả d A thc hin php đo spin, thì có 8 bin cố xảy ra :
E1. Z+

X+

Q+

E2. Z+

X+

Q-

E3. Z+ X-

Q+

E4. Z+ X-

Q-

E5. Z- X+

Q+

E6. Z- X+

Q-

E7. Z- X-

Q+

E8. Z- X-

Q-

Bây giờ, ta tính xác sut đo ra spin Z+ X- theo 2 phương Z X ca A
(vy B đo đưc Z- X+)

A đo đưc

B đo đưc

download by :


P(Z+,X+) =

𝐸3+𝐸4
8

= 41

𝐸2+𝐸4
1
=
8
4
𝐸3+𝐸7 1
: P(Q+,X+) =
=4
8

Tương t, xác sut A đo đưc Z+ Q- : P(Z+,Q+) =
Cuối cùng là Q+, X+

M : 8 x P(Z+,X+) ≤ 8 x [P(Z+,Q+)+P(Q+,Z+)]
Bin đổi 1 chút, v hola : P(Z,X) – (P(Z,Q) – P(Q,X) ≤ 1

b.Thc nghim v sai lm ca ơng
, vy có lẽ l Einstein đ hon ton đúng ? Không hn, v đây l chỉ
l l lun mang tnh lý thuyt ca Bell, chnh v th, ơng cũng nói rằng
10
vn đ có th đưc quyt định nu bạn xây dng một bộ my m so
snh đưc nhiu cặp hạt liên kt.

Bell v bt đng thc ca ông

download by :


Mi đn 1967, John Clauser, lúc y chỉ l 1 nghiên cu sinh chỉ vừa
tốt nghip tại đại hc Colombia (Mỹ) ch tạo đưc cỗ my có th lm
điu ny

---Sơ đồ c my--11

Clauser v cỗ
my ca mnh

Clauser cng c
my của mnh

download by :


Chic my ca Clauser có th so snh hng ngn cặp liên kt theo nhiu
hưng khc nhau. Tuy nhiên, sau hng trăm th nghim, kt quả lm ông
ngạc nhiên xen lẫn tht vng, ông t hỏi : liu mnh đ lm g sai lm trong
vic ch tạo chic my không? Không lâu sau, nh vt lý người Php Alain
Aspect cùng cc cộng s cũng thc hi12
n 1 th nghim còn phc tạp hơn,
sau h còn Shi và Alley (1988), Ou và Mandel (1988), Kwiat và cộng s
(1995), Weihs và cộng s ( 1998) cùng nhiu nhóm nghiên cu khc
nhưng tt cả cho ra cùng một kt quả.
Theo đó, cũng l A v B ở th nghim trên, nhưng giờ có s thay đổi :
● A đo theo hưng Z
● B không đo theo Z giống A, m đo theo hưng Q

Giả d : A ra Z+ th theo Bell, xc sut B đo đưc Q+ l : P(Z+ Q+)= 1/4
Nhưng qua thc nghim, nó khơng như vy, m tn theo ci gi l đnh
lut Born(4), v như vy P(Z+ Q+) khơng cịn l 1/4 na, m giờ theo Born,
nó sẽ l : P(Z+

0
2 45 ).
Q+)=𝑠𝑖𝑛 (
2

Như vy, liu s thay đổi ny khin bt

đng thc Bell còn đúng ?
Ta xt biu đồ dưi đây :

download by :


Theo Bell

Theo kt quả thc nghim

Xc
sut

gc
Tại cc đim khoanh tròn dưi, bội số ca 900, hai đường trùng nhau. Điu
trùng hp ny l giải cho vic xc sut l 50-50 khi đo theo 1 góc bội số ca
900.
13

Nhưng giờ xt góc 450 đối vi hai kt quả ny :

download by :


Rõ rng, vi thc nghim l 14,6% v vi Bell, hin nhiên, l 25%
To m la󰈨 i : xa c sua󰈘 t se đươ󰈨c vie󰈘 t la󰈨 i như
14 sau
0
2 45
P(Z+ Q+) = P(Q+ Z+) = 𝑠𝑖𝑛 ( )
2

0
2 90
)
P(Z+ X+) = 𝑠𝑖𝑛 (
2

Đem vit lại dưi đng thc Bell :

P(Z,X) ≤ (P(Z,Q) + P(Q,X)
𝑠𝑖𝑛2

900
450
450
2
2

(
)
) + 𝑠𝑖𝑛 (
) ≤ 𝑠𝑖𝑛 (
2
2
2

0,5 ≤ 0,146 + 0,146

(vô l)

Bt đng thc Bell bị vi phạm. Có nghĩa l Cơ hc lưng t đ đúng v
nhóm EPR sai lm. ‘’ Tc đng ma qui’’ l có tht.

download by :


c.Hai vn đ gn lin vi bt đng thc Bell :
► Cho rằng cc kt qu spin tồn tại độc lập với cc phép đo. Đó l quan điểm hiện
thực.

► Việc gi định rằng A khi tin hnh phép đo khơng nh hưởng gì đn kt qu cc
phép đo do B thực hiện. Đó l quan điểm định x.
Bt đng thc không nghim đúng vi thc t đo đạc v như vy ít nht
một trong hai quan đim nói trên là sai lm

vũ trụ không phải hiện thực

định xứ.

‘’Đây l điu k quc nht trong cơ hc lưng t. Đng hi ti sao! Tt

cả nhng g ta c th ni l: tha nhn hin nhiên cch m th gii hot
đng’’- G.S Walther H.G Lewin
Mặc dù lp lun ca EPR là sai, vì quả tht lưng t có tính bt định x
15
(nonlocality), một tính cht mi, làm sp đổ lâu đi vt lý hc cũ, nhưng bi
bo đ gi ý cho nhiu nghiên cu đột phá. Mặc dù Einstein sai lm nhưng
vi EPR ông lại càng nổi ting.

download by :


4. Con mo ca Schrödinger v hc thuyt đa th

gii

Nhưng nhưng nhưng, điu quan trng phải nhc lại 3 ln, có chăng cc
nh EPR tiên đon đúng ở một chiu khơng gian khc. Nói cch khc,
có tồn tại một hay t nht một th gii khc m nghịch lý EPR hon ton
hp lý. Quan đim ny đưc đưa ra da trên th nghim giả tưởng ca
Erwin Schrödinger(5), ngy nay gi l ‘’con mo ca Schrưdinger’’
Giả s có một h thống như sau : Trong chic hộp kn có một con mo
cịn sống, có một lưng phóng xạ ( hoặc phân r, hoặc không phân hu
sau 1 giờ). Nu xảy ra phân r th sẽ đưc ghi nhn bởi một my đm
Geiger, khi đó đưc nối vi một cây búa treo trong hộp đo vỡ một bnh
thu tinh cha hydrocyanic acid, git cht con mo.

Tóm lại, nu phân hu th mo cht, cịn khơng th mo sống. Tuy vy, vn
đ l : chỉ bit đưc con mo sống hay cht khi ta mở hộp ra xem. Cịn khi

khơng mở, có th thy rằng con mo đang ở gia ci cht v s sống, nói
cch khc, nó đang bị chng chp gia 2 trạng thi ( giống như lưỡng
tnh sóng – hạt). V khi xảy ra 1 tc động bt k (giả s ta mở ra xem) th

17

download by :


hm sóng cũ sp đổ, v 1 hm sóng khc đưc dng trên, m trong đó tc
nhân gây ra bị liên đi vi con mo, v tuỳ vo liên đi đó m ta đi vo
'‘th gii'’ (cn sng hoc cht) ca con mo.
Cho ti nay, th nghim vẫn còn gây tranh ci, bởi sau nhiu th nghim (ở
cả h đơn l hay h hng trăm, hng ngn hạt) th vic sp đổ hm sóng
đ đưc chng minh. Cuối cùng, ở cp độ vi mơ, th ta vẫn cịn rt mơ hồ
v th gii.
B ẩn l vy, nhưng nhờ cc th nghim kim chng, m tiên phong l
Clauser, l tin đ cho cc ý tưởng thc tiễn v sau.

III.

T CC NG DỤNG THC TIN

1. My tnh lưng t (MTLT)
1.1 MTLT l g?
Ý tưởng MTLT đưc đ xut ln đu tiên vo năm 1980 bởi nh ton
hc người Đc gốc Nga Yuri Manin bằng cch s dng cc hiu ng
chồng chp v vưng vu lưng t đ thc hin cc tnh ton trên d
liu đưa vo.
Khc vi my tnh kỹ thut số da trên tranzitor địi hỏi cn phải m hóa

d liu thnh cc ch số nhị phân, mỗi số đưc gn cho 1 trong 2 trạng
thi nht định l 0 hoặc 1, tnh ton lưng t s dng cc bit lưng t ở
trong trạng thi chồng chp đ tnh ton. Điu ny có nghĩa l 1 bit
lưng t (đơn vị cơ bản ca thông tin trong đin ton, vit tt l qubit) có
th có gi trị 0 v 1 ở cùng 1 thời đim.

18

download by :


1.2

Đ có ai ch tạo ra máy tính lưng t hay chưa?
Trên thc t, nhiu phịng thí nghim trên khp th gii đ ch tạo ra
các thit bị có khả năng thc hin các phép tính lưng t trên một số
nhỏ qubit. Tuy nhiên, thm chí các nhà nghiên cu đ mt một thời
gian dài mà vẫn chưa tạo ra đưc các thit bị mạnh tương đương máy
tính bỏ túi. Thành cơng n tưng nht là phân tích số 21 ra thành 2
thừa số là 7 và 3.
Và rồi vào năm 2007, công ty D-Wave tại Canada đ công bố chic
máy tính lưng t đu tiên có khả năng thương mại hóa đu tiên mang
tên D-Wave One. Theo mơ tả từ D-Wave thì đây là cỗ máy tính lưng
t s dng tin trình "phép tơi luyện lưng t" vi h thống 128 qubits.
Số qubit này phân thành 16 ngăn, mỗi ngăn 8 qbits và đưc tạo ra bởi

19

download by :

các vòng siêu dẫn.
Tip theo, D-Wave cho ra đời phiên bản th 2 ca máy tính lưng t
mang tên D-Wave 2. Đó là một chic hộp đen cao 3 mét, bên trong
cha con chip máy tính niobium đưc làm lạnh ở -273 độ C. Theo lý
thuyt, D-Wave có khả năng giải quyt đưc nhng vn đ mà các
siêu máy tính phải mt vài th k mi làm đưc trên nhiu lĩnh vc, từ
mt mã ti công ngh nano, từ dưc phẩm ti trí thơng minh nhân tạo.

D-Wave có rt ít các khách hàng do tính ri ro ca d án và cái giá
quá đt: từ 10 đn 15 triu đô la. Ch yu chỉ có nhng tổ chc chính
ph, quốc phòng,... nhằm tin hành thc nghim lẫn nghiên cu lý
thuyt.

20

download by :


1.3

Mc đch s dng
Giải mt m
Tm kim lưng t
Mô phỏng lưng t
Tối ưu hóa lưng t
Giải phương trnh tuyn tnh
…
Trên lý thuyn, my tnh lưng t có khả năng x lý cc vn đ m
cc siêu my tnh phải mt vi th k mi thc hin đưc.

My tnh lưng t mạnh nht hin nay – Syncamore thuộc v
Google đ đạt đưc Ưu th lưng t hay Lưng t tối cao có th giải
đưc bài tốn 200 giây mà siêu máy tính mạnh nht th gii hin nay
IBM Summit phải mt ti 2,5 ngày.
2. Pin quang đin
Hiu ng quang đin là một hin tưng điện - lưng t, trong đó
các đin t đưc thoát ra khỏi nguyên t (quang đin trong) hay vt
cht (quang đin thường) sau khi hp th năng lưng từ các photon
trong ánh sáng làm nguyên t chuyn sang trạng thái kích thích làm
bn electron ra ngồi.
Albert Einstein l người giải thích thành cơng hiu ng quang đin
bằng cách s dng mơ hình lưng t ánh sáng
Pin bao gồm nhiu t bo quang đin (thường lm từ tinh th
silicon) - là phần t bán dẫn có cha trên b mặt một số lưng ln

21

download by :


các cảm bin ánh sáng là điốt quang, thc hin bin đổi năng
lưng ánh sáng thành năng lưng đin.

1 t bo quang điện

IV.

CHO ĐN DU HNH V TRỤ
Còn nh ci tc đng ma qui kia ch ? Bây giờ có 1 lý thuyt th
ny đưc đưa ra : liu có th li dng s liên đi đ dịch chuyn tc

thời không? Tc l, ci vưng vu như một đường hm không gian
m nối 2 đim ( không k khoảng cch l bao nhiêu) th chỉ cn qua
đó l ti đưc bên kia trong tc tc. Điu ny đ đưc thc hin dưi
cp độ vi mô, c th l trong 1 th nghim trên đảo La Palma ( ngoi
khơi châu Phi), giáo sư vt lý tại Vin vt lý thc nghim thuộc Đại
hc Vienna, o :
► Ông tạo ra 2 hạt photon liên đi
► Chuyn 1 hạt ti 1 đảo khc cch đó 143km
► Cho 1 hạt th 3 ( đây l hạt dùng đ dịch chuyn tc thời) cho tip

22

download by :


xúc vi hạt tại đảo La Palma.
Qua qu trnh theo dõi, so snh, h có th bin photon th 2 thnh
bản sao( hoặc cũng có th khơng) photon th 3. Nghĩa l photon 3 đ
dịch chuyn sang đảo bên kia m không cn đi qua khoảng cch
143km.

Photon 2

Photon 1

Photon 3

Đây l một pht hin mang tnh hy vng gn đây nht ca cc nh
vt lý lưng t. Nhưng cũng phải nói rằng, đây chỉ l cp độ vi hạt,
cịn ở cp độ ln hơn th chưa th thc hin do cịn nhiu ci khó.

 ngoi v tr, cũng có cc ‘’ đường hm không gian’’ v chúng
đưc gi l cc WORMHOLE, dù vy, đây vẫn chỉ l lý thuyt chưa
đưc kim định một cch chnh xc. Nhưng kh thú vị!!

23

download by :


V.

LI KT
Cho đn hôm nay, người ta vẫn không bit thc tại là gì. Có một điu
có v chc chn nht là th này: Thc tại l ci g đó nhiu chiu hơn
không gian ba chiu ca chúng ta. Phải chăng th gii này là một
projection (hình chiu) ca thc tại mà thôi. Chúng ta tạm gi thc tại
là một ci x no đó th vũ tr này ca chúng ta là một mảnh chiu ca
thc tại trong không gian ba chiu này? V trũ ca ta có l duy nht,
vũ tr ca ta có l tuyt đối? Thời gian có thc s trơi? Khơng gian l
khơng có tht? Nói g th nói, cơ hc lưng t tht s l tương lai ca
con người.

24

download by :