MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO TRẺ MẪU GIÁO

PHẦN I
TỔNG QUAN
1. Cơ sở lí luận:
Trẻ ở độ tuổi mầm non, xuất hiện tình trạng thụ động, khơng biết ứng phó
trong những hồn cảnh nguy cấp, khơng biết cách tự bảo vệ bản thân trước nguy
hiểm, tìm kiếm sự giúp đỡ... Có nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra tình trạng
này, trong đó việc thiếu kỹ năng sống là nguyên nhân sâu xa nhất. Do đó, việc
dạy kỹ năng sống cho trẻ là rất cần thiết.
Trong xã hội hiện nay kiến thức con người ngày càng phát triển và mở rộng
từng cá nhân nếu không được bồi dưỡng cập nhật thông tin thường xuyên sẽ trở
thành lạc hậu. Bên cạnh đó, yêu cầu về chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ngày
càng cao. Để hình thành và có được các kỹ năng cho trẻ trong cuộc sống hàng
ngày trước tiên giáo viên phải có kiến thức, kỹ năng về chăm sóc giáo dục trẻ.
Giáo viên phải có kiến thức để tổ chức các hoạt động cho trẻ được trải nghiệm,
để trẻ được cuốn hút vào các hoạt động đa dạng khác nhau cùng với các bạn
trong lớp, tạo ra nhiều cơ hội để trẻ tương tác, giao tiếp với nhau trong lớp như:
Thảo luận, trao đổi ý kiến…Tạo điều kiện cho nhiều trẻ được tham gia và cảm
thấy mình là một thành viên trong nhóm chơi và trẻ có cơ hội được phát triển trí
tưởng tượng sáng tạo, mạnh dạn tự tin góp phần phát triển tình cảm kỹ năng xã
hội cho trẻ.
Theo Bộ Giáo dục & Đào tạo kỹ năng sống là cách tiếp cận giúp thay đổi
hoặc hình thành hành vi mới. Các kỹ năng sống có thể dạy cho trẻ em tuổi mầm
non: Nhóm kỹ năng chăm sóc bản thân; nhóm kỹ năng quản lý cảm xúc; nhóm
kỹ năng giao tiếp; nhóm kỹ năng đảm nhận trách nhiệm; nhóm kỹ năng lãnh
đạo. Trong q trình phát triển nhân cách nếu trẻ được sớm hình thành và tơn
vinh các giá trị đích thực của mình thì các em sẽ có một nhân cách phát triển
tồn diện, bền vững, có khả năng thích ứng và chống chọi với mọi biến động xã
hội, biết tự khẳng định mình trong cuộc sống... Bên cạnh, trẻ em đang ở trong
giai đoạn học, tiếp thu, lĩnh hội những giá trị sống để phát triển nhân cách, do
đó, cần giáo dục kỹ năng sống cho trẻ để trẻ có nhận thức đúng và có hành vi
ứng xử phù hợp ngay từ khi cịn nhỏ. Kỹ năng sống thay đổi theo nền văn hóa và

hồn cảnh xã hội. Vì vậy, trong q trình dạy kỹ năng sống, phải xem xét các
yếu tố văn hóa và xã hội có ảnh hưởng đến việc ra quyết định hay lựa chọn hành
động.
Hiện nay các nhà giáo dục trên thế giới đã cùng tìm cách giáo dục để tạo
cho trẻ năng lực tâm lý xã hội, nhằm ứng phó với những yêu cầu và thách thức
của cuộc sống hàng ngày đó là kỹ năng sống. Xã hội hiện nay đã và đang làm
thay đổi cuộc sống của con người, nhiều vấn đề phức tạp liên tục nảy sinh. Bên
cạnh những tác động tích cực, cịn có những tác động tiêu cực, gây nguy hại cho
con người, đặc biệt là trẻ em. Nếu trẻ em khơng có những kiến thức cần thiết để
biết lựa chọn những giá trị sống tích cực, khơng có những năng lực để ứng phó,
để vượt qua những thách thức mà hành động theo cảm tính thì rất dễ gặp trở
ngại, rủi ro trong cuộc sống và sẽ bị lệch lạc sau này. Do đó, việc hình thành kỹ


2

năng sống cho trẻ ở lứa tuổi 5- 6 tuổi là một giai đoạn rất cần thiết nhằm giúp trẻ
phát triển toàn diện hơn cả về thể chất lẫn tinh thần hướng đến phát triển toàn
diện.
Giáo dục kỹ năng sống phải được đo bằng sự vận dụng những kỹ năng đó
vào trong cuộc sống hằng ngày như: tự tin trong giao tiếp, kỹ năng giải quyết
các vấn đề, kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng hợp tác chia sẻ... Giáo dục kỹ năng
sống nhằm giúp trẻ phát triển hài hoà, toàn diện về nhân cách, để cung cấp cho
trẻ những kiến thức cần thiết về kỹ năng sống để các em sống sao cho lành mạnh
và có ý nghĩa. Giúp các em biết được những điều nên làm và không nên làm,
biến những kiến thức về kỹ năng sống được cung cấp thành hành động cụ thể
trong quá trình hoạt động thực tiễn vớí bản thân, với người khác, với xã hội,
ứng phó với nhiều tình huống, học cách giao tiếp, ứng xử với mọi người, giải
quyết mâu thuẫn trong mối quan hệ và thể hiện bản thân một cách tích cực.
Rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi là rèn cho trẻ có được những hành vi lành

mạnh, giúp trẻ có kinh nghiệm trong cuộc sống và hình thành ở trẻ các giá trị
văn hoá con người trong thời đại hiện nay, tạo cho trẻ nền tảng vững chắc khi
chuyển qua một lối sống mới, môi trường và quan hệ mới, đó là vào trường tiểu học.
Vì vậy, nhiệm vụ của giáo viên mầm non là phải rèn kỹ năng sống cho trẻ
mầm non nói chung trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng để tạo mọi tiềm năng tốt nhất giúp trẻ
học tập tốt ở tiểu học và bước vào cuộc sống tự tin hơn, thực hiện đúng các
chuẩn mực văn hoá xã hội đạt hiệu quả cao hơn. Nhất là đối với các trẻ em ở
vùng cao như địa bàn tôi đang công tác hiện nay. Cuộc sống của các cháu cịn
gặp nhiều khó khăn, nhận thức của các bậc phụ huynh còn nhiều hạn chế, để các
em phát triển tồn diện hơn thì vấn đề rèn kỹ năng sống cho các cháu là vô cùng cần thiết.
Trong những giai đoạn đầu tiên của cuộc đời, trẻ em nào cũng cần hình
thành được một số kỹ năng, kỷ xảo, tri thức kinh nghiệm vững chắc và đầy đủ,
cùng với một số thói quen đạo đức theo chuẩn mực của xã hội, đủ cho trẻ có thể
cư xử trong cuộc sống hằng ngày, giao tiếp với mọi người và để người khác hiểu
mình. Đặc biệt trẻ 5- 6 tuổi rất hiếu động, hay bắt chước, làm theo, trẻ chưa hiểu
rõ được hành động của mình đúng hay sai và như thế nào. Cho nên tôi luôn đặt
ra câu hỏi cần cung cấp cho trẻ những gì và rèn cho trẻ những kỹ năng sống như
thế nào để đạt được hiệu quả? Ở đề tài này, tôi đưa ra một số biện pháp rèn kỹ
năng sống cho trẻ 5-6 tuổi, đồng thời còn tư vấn cho phụ huynh một số biện
pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ như thế nào là tốt nhất để phụ huynh thực hiện.
Bản thân tôi là một giáo viên với nhiều năm kinh nghiệm trong công tác
giảng dạy trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi, nắm được những đặc điểm tâm sinh lý của trẻ
cũng như tâm lý của phụ huynh, tôi thấy việc rèn kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo
5- 6 tuổi trong thời đại hiện nay là một điều hết sức quan trọng. Chính vì thế mà
tơi quyết định chọn đề tài: "Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo
5- 6 tuổi". Với đề tài này nhằm hướng đến mục tiêu phát triển, nuôi dưỡng
những giá trị sống, làm nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực
trong trẻ, giúp trẻ cân bằng cuộc sống trên 4 lĩnh vực nền tảng: thể trạng, tâm
hồn, trí tuệ và tinh thần và với mong muốn của bản thân là chia sẻ những kinh
nghiệm của mình với các bạn đồng nghiệp trong trường cũng như trong ngành.

2


3

2. Phương pháp ngiên cứu:
2.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận: Đọc và sử dụng các tài liệu, sách báo,
tạp chí giáo dục mầm non, mạng internet có liên quan đến đề tài.
2.2. Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động của cô và trẻ trong
trường mầm non để nhận biết về khả năng rèn luyện kỹ năng sống của trẻ.
2.3 Phương pháp đàm thoại: Đàm thoại với trẻ để tìm hiểu về khả năng rèn
luyện kỹ năng sống của trẻ trong giáo dục mầm non.
2.4. Phương pháp trò chơi: Có thể sử dụng trong nhiều tình huống khác
nhau như làm quen, cung cấp và tiếp nhận tri thức, đánh giá kết quả, rèn luyện
các kỹ năng và củng cố những tri thức đã được tiếp cận
2.5. Phương pháp phân tích tổng hợp: để thấy rõ thực trạng, nguyên nhân,
tổng hợp để đánh giá khái quát, để rút ra các bài học, đề ra các giải pháp.
3. Mục tiêu cần đạt:
Tìm ra các giải pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non nâng cao chất
lượng Chăm sóc - Giáo dục trẻ. Trên cơ sở thực trạng ảnh hưởng lớn đến chất
lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong trường Mầm non, bản thân tìm tịi và đề ra
các giải pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non nâng cao chất lượng Chăm sóc
- Giáo dục trẻ nhằm tạo được sự chuyển biến tích cực về mặt nhận thức của trẻ,
nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ ở trường Mầm non
Với những lý do trên, là giáo viên trực tiếp giảng dạy trẻ mẫu giáo nên tôi
chọn đề tài “Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi”.

3

4

PHẦN II
MÔ TẢ SÁNG KIẾN
1. Vấn đề của sáng kiến
Như chúng ta đã biết, khoảng cách giữa nhận thức và hành động luôn khá
lớn. Ngày nay, xã hội hiện đại có những biến động ngày càng dồn dập, cùng với
sự bùng nổ thông tin, trẻ tiếp cận với đủ thứ loại tác động có tốt, có xấu. Và
những gì học trong gia đình và tác động của xã hội rất khác nhau qua bạn bè,
truyền thông đại chúng, phim ảnh… trong nhiều trường hợp, trẻ phải tự ứng phó
một mình. Do ngày càng có nhiều việc phải quyết định một mình nên trẻ khơng
chỉ cầnđược biết thế nào là điều hay lẽ phải mà cịn phải có khả năng hành động
theo nhận thức không những thế, nhiều hiện tượng tiêu cực xuất hiện liên tục
trong những năm gần đây như: Trẻ không biết làm việc nhà, hiện tượng bố mẹ
phải chăm sóc trẻ tới tận tuổi trưởng thành, hiện tượng trẻ em ngu ngơ khi phải
xử lý những tình huống của cuộc sống thực, thiếu tự tin trong giao tiếp, thiếu
bản lĩnh vượt qua khó khăn, dễ nản chí ngày càng nhiều.
Theo nghiên cứu gần đây cho thấy khả năng giao tiếp với mọi người, khả
năng biết tự kiểm soát, thể hiện các cảm giác của mình, biết cách ứng sử phù
hợp với các yêu cầu, biết giải quyết các vấn đề cơ bản một cách tự lập có ảnh
hưởng rất quan trọng đối với kết quả học tập của trẻ tại trường. vì thế, ngày nay
trên thế giới rất nhiều trường mầm non áp dụng phương pháp học trung tính là
phương pháp học tập thơng qua các giao tiếp tích cực với những người khác.
Trong q trình rèn kỹ năng sống cho trẻ, tôi đã gặp những thuận lợi và
khó khăn sau:
1.1. Thực trạng của việc rèn kỹ năng sống cho trẻ
* Thuận lợi:
- Giáo viên có trình độ chuyên môn, nhiều năm liền là giáo viên giỏi các cấp
- Luôn được sự giúp đỡ của ban giám hiệu

- Lớp được phân công theo đúng độ tuổi
- Lớp được đặt tại khu trung tâm, lớp học thoáng mát, đủ diện tích cho trẻ
hoạt động và trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho trẻ 5 - 6 tuổi đầy đủ.
- Trẻ đi học chuyên cần luôn đạt 90% trở lên, trẻ khỏe mạnh, nhanh nhẹn,
tích cực tham gia vào các hoạt động của lớp.
- Bản thân là một giáo viên có kinh nghiệm nhiều năm giảng dạy, có năng
lực chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, tâm huyết với nghề, nhiệt tình, năng động
trong mọi cơng việc. Thực hiện tốt chương trình chăm sóc, ni dưỡng, giáo
dục trẻ của Bộ giáo dục và đào tạo.
- Được sự ủng hộ nhiệt tình của Hội cha mẹ học sinh.
* Khó khăn:
4


5

- Bên cạnh những thuận lợi nêu trên trong quá trình giáo dục trẻ do lớp tơi
phụ trách vẫn cịn một số khó khăn vướng mắc trong q trình rèn luyện kỹ năng
sống cho trẻ:
- Về phía nhà trường chưa có biện pháp hữu hiệu để rèn luyện kỹ năng
sống cho trẻ. Phần lớn chỉ quan tâm đến việc truyền thụ kiến thức cho trẻ qua
các giờ học ít chú trọng đến việc rèn luyện kỹ năng sống.
- Một số giáo viên chưa xem việc rèn luyện kỹ năng sống là quan trọng và
cần thiết đối với trẻ.
- Về phía phụ huynh, khái niệm rèn kỹ năng sống cho trẻ có lẽ cịn xa lạ
và mới mẻ. Họ chưa hiểu mục đích và tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống
cho trẻ. Một số phụ huynh chưa quan tâm đến trẻ. Một số phụ huynh thờ ơ và bỏ
qua những hành động sai của trẻ nên vơ tình hình thành thói quen ở trẻ, khiến
cho giáo viên rất khó khăn trong việc rèn kỹ năng sống cho trẻ.
- Khả năng nhận thức của trẻ trong lớp không đồng đều, mỡi trẻ có một

tính cách, một tâm lý khác nhau, địi hỏi giáo viên phải áp dụng mỡi trẻ một
hướng giáo dục khác nhau tuỳ theo tâm lý của từng đứa trẻ. Một số trẻ cịn vụng
về, lại có cá tính bướng bỉnh, chưa có thói quen nề nếp tốt; rụt rè, thiếu mạnh
dạn khi bày tỏ ý kiến; khi phát biểu nói khơng rỏ ràng, trả lời cộc lốc, khơng
trọn câu; khi làm sai hoặc có lỡi với người khác ít nói lời xin lỡi, ai cho gì ít cảm
ơn, ít thể hiện các kỹ năng của mình; vì thiếu kinh nghiệm nên khi làm việc gì
trẻ có ý nghĩ sợ làm sai, sợ mình khơng làm được, vì thế trẻ không muốn làm
cũng như tự tin thể hiện kỹ năng của mình đã có được.
- Trẻ được sống trong môi trường quá bao bọc khiến trẻ quen dựa dẫm,
khơng có tính tự lập, ích kỷ, lãnh cảm với môi trường xung quanh.
* Sĩ số trẻ: Tổng số 31 cháu
- Trong đó: Nam = 15 cháu, nữ 16 cháu
- Trẻ là người dân tộc: 15 cháu
* Khảo sát thực trạng ban đầu:
Các tiêu chí

Đầu năm

- Trẻ có kỹ năng tự phục vụ

13/31 cháu = 41,9%

- Trẻ có kỹ năng sống tự tin

10/31 cháu = 32,3%

- Trẻ có kỹ năng thích tị mị, ham học hỏi

15/31 cháu = 48,4%

- Trẻ có kỹ năng giao tiếp

14/31 cháu = 45,2%

- Kỹ năng làm việc theo nhóm, đội

14/31 cháu = 45,2 %

- Kỹ năng giải quyết các vấn đề

10/31 cháu = 32,3%

2. Giải pháp thực hiện của sáng kiến
Giải pháp 1: Xây dựng môi trường gần gũi, thân thiện với trẻ
5


6

Đối với bậc học mầm non thì "trường là nhà, cơ là mẹ". Vì vậy, tạo mơi
trường mẫu mực xung quanh trẻ là rất cần thiết: phải có mơi trường sư phạm,
mơi trường xanh- sạch- đẹp- thân thiện (có sân vườn, khu thiên nhiên, vườn rau
của bé, đồ chơi đẹp..). Giáo viên luôn gương mẫu về mọi mặt, nhất là trước mặt
trẻ như: ăn mặc, cử chỉ, lời nói, tác phong phải nhẹ nhàng đúng mực để trẻ noi
theo.
Ví dụ: Khi giáo viên nói chuyện với nhau dùng từ ngữ không chuẩn mực,
trẻ nghe và sẽ bắt chước theo. Ngược lại, giáo viên xưng hô đúng mực "gọi đúng
tên của từng cháu", đó là những lời nói đúng để cho trẻ học theo.
Ngoài ra, lớp học là nơi mà trẻ được tiếp xúc hàng ngày để có tác động tích cực
kỹ năng sống vào trẻ, nên tôi sắp xếp trang trí lớp sao cho phù hợp, đẹp mắt, hấp

dẫn lơi cuốn trẻ, làm những đồ dùng đồ chơi gần gũi, quen thuộc, sắp xếp gọn
gàng trên giá, vừa tầm tay trẻ, đồ chơi phù hợp với chủ đề và mục đích góc chơi,
có khả năng kích thích các giác quan của trẻ. Thông qua việc sắp xếp tạo môi
trường trong lớp góp phần rèn cho trẻ kỹ năng gọn gàng ngăn nắp.
Hơn nữa, để tạo sự thân thiện với trẻ, cơ vừa đóng vai người mẹ chăm sóc dạy
dỡ trẻ vừa đóng vai người bạn để cùng chơi với trẻ. Vào đầu năm học, để tạo sự
gần gũi, vào những buổi đón trẻ, tơi thường đón từng trẻ cùng trị chuyện với trẻ
để trẻ nhanh hiểu hơn, chơi một số trị chơi tập thể, cho trẻ chơi tự do...Qua đó,
nắm bắt tâm lý, đặc điểm tính cách của từng trẻ xem trẻ mạnh dạn hay nhút nhát,
thụ động hay tích cực, thích thể hiện hay khơng thích... và tiếp tục qua các tuần
học sau, chú ý quan sát những biểu hiện về thái độ học tập, những cử chỉ, hành
vi tại vị trí ngồi hay góc chơi mà trẻ chọn, để bắt đầu có điều chỉnh phù hợp.
Việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ có thể thực hiện mọi lúc mọi nơi, bất cứ hoạt
động nào cũng có thể lồng ghép được.
Giải pháp 2: Làm gương, làm mẫu cho trẻ noi theo.
Trẻ mầm non thường học các hành vi thông qua việc bắt chước, nhập tâm
và qua luyện tập sinh hoạt hằng ngày. Trong lĩnh vực giáo dục kỹ năng sống,
người lớn thường làm gương, làm mẫu cho trẻ noi theo. Làm sao để phẩm chất,
nhân cách và phương pháp giáo dục hoà quyện mà tác động đến trẻ có hiệu quả
nhất. Trẻ em rất dễ bắt chước những cử chỉ, điệu bộ, lời ăn tiếng nói của người
lớn. Một cử chỉ thể hiện lịng u thương, tơn trọng trẻ sẽ được trẻ ghi nhận và
cảm động khiến cho lời dạy bảo của giáo viên có hiệu quả. Trái lại một cử chỉ
thể hiện sự ghét bỏ, trẻ sẽ bị trẻ coi thường và căm ghét khiến cho tác động của
giáo dục của giáo viên không hiệu quả đối với trẻ, khơng đạt được mục tiêu.
Ví dụ: Khi trẻ làm sai một việc gì đó, tơi cần tìm hiểu ngun nhân vì sao
trẻ làm sai, phân tích cho trẻ biết trẻ sai ở điểm nào và cần sửa chữa như thế nào,
chứ không nên tức gận và quát mắng. Tơi đến gần trẻ và nói: "Nếu con làm vậy
thì cô giáo rất buồn", và yêu cầu trẻ xin lỗi cô. Như vậy lần sau khi bạn trẻ làm
sai việc gì, hay bị bạn trêu chọc thì trẻ sẽ biết kiềm chế cảm xúc của mình,
khơng đánh bạn mà nhờ đến sự giúp đỡ của cơ. Qua đó trẻ học được kỹ năng

nhận trách nhiệm về hành động của trẻ, biết nhận lỡi mà mình gây ra và biết
kiềm chế những cảm xúc tiêu cực của bản thân.
6


7

Giải pháp 3: Rèn kỹ năng sống qua tích hợp vào các hoạt động học và các
hoạt động vui chơi khác.
Việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ có thể tích hợp trong các mặt giáo dục,
trong những hoạt động hằng ngày của trẻ. Tuỳ vào những chủ đề theo tuần,
tháng, học kỳ mà tôi lựa chọn những kỹ năng sống phù hợp để hình thành cho
trẻ. Cụ thể như sau:
*Kỹ năng giao tiếp và kỹ năng thích nghi là hai kỹ năng mà tơi lựa chọn để
tích hợp vào chủ đề "Trường mầm non".
* Kỹ năng giao tiếp:
Phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ là rất cần thiết, địi hỏi cơ giáo mầm non
phải ln gần gũi trẻ, hiểu trẻ, tạo mọi cơ hội để trẻ được nói thật thoải mái ở
mọi nơi, vì chỉ khi nào trẻ sử dụng ngơn ngữ mẹ đẻ lưu lốt thì trẻ mới có cơ hội
phát triển tồn diện.
Để khắc phục những hạn chế về giao tiếp cũng như giúp trẻ giao tiếp được
tốt, tơi thường xun nói chuyện với từng trẻ để kích thích trẻ diễn đạt ý tưởng
và cảm xúc. Muốn vậy, tôi luôn chú ý tới những yếu tố sau:
- Tạo môi trường giao tiếp và giúp cho trẻ có cảm giác thoải mái, có nhu cầu
giao tiếp bằng lời. Trong tất cả mọi hoạt động của trẻ, tôi ln dùng nhiều trị
chơi, câu đố để kích thích trẻ tham gia, qua đó giúp trẻ giao tiếp được tự nhiên
hơn.
Ví dụ: Trong lớp tơi có cháu Hậu rất ít nói, nhút nhát. Vì thế mà tơi thường cho
cháu chơi cùng một nhóm gồm những trẻ mạnh dạn hơn. Trong giờ chơi, tơi cho
trẻ chơi trị chơi "Đốn tên bạn". Tôi hỏi trẻ: "Cô đang nghĩ về một bạn trai cao,

to nhất lớp mình, Hậu đốn xem cơ đang nghĩ về bạn nào? Tại sao con biết?"
Trẻ sẽ nói ngay tên bạn đó và vì sao trẻ lại đốn được. Hoặc là tơi cho trẻ tham
gia đóng kịch cùng các bạn.
- Ngôn ngữ là cái riêng của mỗi người và nó phát triển rất tự nhiên, do đó
mà khi giao tiếp sẽ có lúc trẻ nói sai, chúng ta khơng nên la rầy quát mắng, vì
như thế sẽ làm cho trẻ khơng tự tin, sợ nói.
Muốn giúp trẻ sửa lỡi khi nói, tơi thường đóng vai để dạy trẻ như: Trò chơi bán
hàng, trò chơi bác sỹ và trò chơi gia đình...Qua đó sẽ giúp trẻ nói theo mẫu của
cơ và của bạn.
- Để cho trẻ có cảm giác gần gũi và thân thiện, tơi khơng dùng từ ngữ mang
tích chất ra lệnh hay sai khiến sẽ làm cho trẻ có cảm giác bị bắt buột, miễn
cưỡng phải làm việc đó; mà tơi chỉ nói với trẻ nhẹ nhàng, vỡ về trẻ.
Ví dụ: Tơi nói: "Cơ muốn các con hay cất ghế đúng nơi quy định cho cô để ra
sân tập thể dục nào". Không nên dùng câu: "Cất hết ghế đi".
- Để trẻ có cảm xúc mạnh, có nhu cầu về giao tiếp thì việc dùng đến các con
rối như các con thỏ bông, gấu bông là rất cần thiết, vì trẻ ở lứa tuổi này rất thích
được nói chuyện với những con vật gần gũi với trẻ.
Ví dụ: Trong lớp có bạn Tồn ít nói, nhưng khi cơ đưa con búp bê ra để hỏi:
"Xin chào bạn Toàn, bạn đang làm gì vậy? Nhà bạn có mấy người vậy? Nói cho
mình nghe đi!", thì cháu Tồn sẽ hào hứng trả lời ngay.
Việc tạo ra một khơng khí thoải mái, đầm ấm và việc đưa các trò chơi, tạo các
7


8

tình huống, cũng như dùng các con rối hay các con vật trong việc giao tiếp với
trẻ là cách giúp trẻ giao tiếp tích cực nhất.
Một kỹ năng nhỏ trong giao tiếp mà lớp tôi đang chủ nhiệm trẻ thể hiện rất
hạn chế, đó là kỹ năng "văn hố chào hỏi". Thế nên, ngay từ đầu trẻ đến lớp tôi

đã chủ ý nhắc nhở trẻ chào mẹ, chào cô, chào bạn. Ví dụ: Nếu trẻ qn hay hoặc
khơng chủ động chào co để vào lớp, hoặc chào cơ, thì tơi sẽ nói: "Cơ chào con,
con chào tạm biệt mẹ đi nào!", nhằm gây sự chú ý của trẻ đến việc chào hỏi lễ
phép.
Để giúp trẻ thực hiện tốt kỹ năng này tôi thường làm theo các cách sau:
Cách 1: Dạy cho trẻ cách chào.
+ Chào ông bà - cần làm những gì?
+ Chào bố mẹ - chào ra sao?
+ Chào bạn chào như thế nào?
Cách 2: Trò chuyện và đặt ra những câu hỏi về những người trẻ thường gặp
hằng ngày.(khi đi học về con gặp ai? Con gặp ở đâu? Con có chào Bác khơng?
Con chào như thế nào)
Cách 3: Cho trẻ xem các hình ảnh trên máy, xem tranh ảnh, cho trẻ thấy tác
dụng của việc chào hỏi (Làm quen, thể hiện sự kính trọng, người được chào vui
vẻ và yêu quý trẻ, trẻ được mọi người khen ngợi, được tặng quà...).
Cách 4: Cho trẻ tập chào nhau ở lớp.
Cho trẻ đóng vai người lớn, người già,... để các trẻ lần lượt vận dụng kỹ năng
trên.
Từ đó tơi có thể uốn nắn những hành động chưa đúng, hoặc tổ chức khen ngợi
những trẻ thực hiện tốt các kỹ năng, khuyến khích để trẻ khác noi theo.
* Kỹ năng thích nghi:
Đây là một kỹ năng khá quan trọng mà tơi muốn hình thành cho trẻ ngay từ
đầu năm học. Để trẻ có thể hồ nhập được, hoặc phản ứng lại với mơi trường
bên ngồi. Đó là "kỹ năng thích nghi".
Tơi cịn dạy cho trẻ những hành vi văn hố trong ăn uống: biết mời người
lớn tuổi trước, mời mọi người cùng ăn, trong khi ăn khơng nói chuyện, ăn chậm,
nhai kỹ, việc này tôi thường lồng ghép vào trong các giờ học, giờ sinh hoạt hằng
ngày ở lớp.
Đầu tiên tơi hình thành kỹ năng "thích nghi mơi trường". Để giúp trẻ để
thích nghi với mơi trường khơng có hoạt động nào tốt hơn là hoạt động ngồi

trời. Vì vậy tôi không bỏ lỡ cơ hội cho trẻ hoạt động ngồi trời hàng ngày. Được
ra ngồi trời khơng chỉ là để cho trẻ khám phá môi trường tự nhiên, mà trẻ cịn
được hít thở khơng khí thiên nhiên, được tắm nắng được thực hiện các vận động
chạy, leo trèo, chơi một cách tự nhiên trong sân trường. Trẻ có thể nghịch với
cát, đất, điều đó giúp cho trẻ vừa thoả mãn được tính năng động, vừa nâng cao
sức đề kháng. Trong q trình trẻ chơi tơi ln ln giám sát để can thiệp khi có
dấu hiệu của sự nguy hiểm, đối với sự vấp ngã nhẹ của trẻ tôi quan sát để cho trẻ
tự đứng lên, điều đó sẽ giúp trẻ mạnh dạn và tự tin hơn.
- Thói quen biết xếp hàng. Đây là thói quen tốt, có văn hố nơi cơng cộng.
Ví dụ: Ở lớp tơi rèn cho trẻ biết xếp hàng rửa tay trước khi ra về và rủa tay khi
8


9

tay bẩn và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh.
- Thói quen biết bỏ rác vào thùng rác: Thùng rác bố trí hợp lý để trẻ bỏ rác và tôi
thường xuyên quan sát, nhắc nhở trẻ bỏ đúng nơi quy định, qua đó hình thành
cho trẻ thói quen tốt.
- Thói quen biết xin lỡi và cảm ơn: Để trẻ thực hiện tốt thói quen này, tơi thường
làm gương cho trẻ noi theo, ở lớp bất cứ trường hợp nào và với bất cứ ai (trong
đó có trẻ) nếu cần nói lời xin lỡi hay cảm ơn tơi thường thể hiện cho trẻ thấy.
Qua đó, trẻ bắt chước theo và sẽ cảm nhận được một cách tự nhiên các cách ứng
xử này.
* Chủ đề "Bản thân", tôi lựa chọn hình thành kỹ năng tự chăm sóc bản thân
gồm: ttự mặc áo quần, tự chăm lo vệ sinh cá nhân và tự cất đồ dùng đúng nơi
quy định.
Việc học cách tự chăm sóc bản thân mình là một phần quan trọng trong quá trình
phát triển nhân cách cá nhân và nhận thức xã hội của trẻ. Vì vậy tơi ln theo sát
từng hoạt động của trẻ để khuyến khích, uốn nắn và chỉ dạy cho trẻ. Khi yêu cầu

trẻ làm một việc gì, cho dù trẻ có làm được hay khơng tơi ln động viên sự cố
gắng của trẻ, khuyến khích trẻ làm lại, không tạo áp lực cho trẻ bằng cách phê
bình hoặc làm giúp cho trẻ, ln kiên nhẫn hướng dẫn trẻ thực hiện. Tôi kết hợp
các bài học trước, trong và sau giờ ăn để trẻ hình thành hành động và thói quen
sinh hoạt.
Ví dụ: Vào giờ đón và trả trẻ, tơi khuyến khích trẻ tự cởi và mặc áo khoác, dép,
mũ... đồ dùng cá nhân và cất ngay ngắn.
Ngồi ra tơi cho trẻ đọc các bài thơ, câu chuyện như: Bài thơ "Cô dạy" "Bé
nhớ rửa tay"; câu chuyện: "Gấu con bị sâu răng"... Tôi giới thiệu về nội dung
câu chuyện, bài thơ nhiều lần bằng nhiều hình thức khác nhau nhằm giúp trẻ
hiểu được tác dụng của việc rửa tay, lau mặt, đánh răng... để trẻ thích thú và tự
giác thực hiện.
* Trong chủ đề "Gia đình" tôi lồng ghép kỹ năng tự bảo vệ.
Khi mà xã hội ngày càng hiện đại thì chất lượng cuộc sống của con người
ngày càng được nâng cao, nhưng cũng kéo theo nhiều mặt trái. Do trẻ không
cẩn thận và chưa được cung cấp những kỹ năng sống nên có nhiều nguy cơ nguy
hiểm thường xảy ra với trẻ xảy ra như: bị bắt cóc, bị lạm dụng...Để trẻ tránh
được những nguy cơ này, tôi mạnh dạn dạy trẻ cách tự bảo vệ chính mình.
Trước đây, qua những bài thơ câu chuyện, bài hát có nội dung giáo dục trẻ về kỹ
năng sống khá nhiều và gần gũi. Thực tế hiện nay trong chương trình dạy trẻ 56 tuổi khơng nhiều bài hát, bài thơ, câu chuyện có nội dung đó. Vì vậy trong
năm học này tơi nghiên cứu và lựa chọn những tình huống thường xảy ra để dạy
trẻ có kỹ năng ứng biến khi gặp tình huống khó khăn, giúp trẻ biết thốt hiểm.
Ví dụ: Vào các buổi hoạt động và sinh hoạt chiều trò chuyện với trẻ: "Hôm qua
con được đi chơi không? Con đi với ai? Có vui khơng?" Sau đó tơi đưa ra tình
huống: "Khi con bị lạc mẹ ở giữa đám đông, con sẽ làm gì?", "Nếu bị ai bắt nạt
thì con kêu cứu như thế nào?"
Tôi cho trẻ suy nghĩ, mỗi trẻ đưa ra một cách giải quyết riêng, tôi lắng nghe
ý kiến của trẻ, gợi mở cho trẻ bằng các câu hỏi: "Theo con làm như vậy có được
9

10

khơng? Tại sao?" Sau đó tơi dạy cho trẻ: Khi bị lạc mẹ ở đám đơng, con phải
bình tĩnh, khơng khóc và đừng chạy lung tung mà hãy đứng yên tại chỡ chờ. Vì
bố mẹ sẽ quay lại chỡ đó để đón con. Hoặc đến chỡ cơ bán hàng gần nhờ gọi
điện thoại. Tuyệt đối không theo người lạ dù người đó hứa sẽ đem về bố mẹ và
cho nhiều q. Vì có thể kẻ xấu sẽ lợi dụng cơ hội đó để bắt cóc hoặc làm hại
con. Trong các giờ hoạt động học "Phân biệt một số đồ dùng trong gia đình",
ngồi việc giáo dục trẻ biết tránh những đồ dùng nguy hiểm như bàn là, phích
nước sơi, bếp đang đun, dao, rựa...Tơi cịn dạy cho trẻ biết nguy cơ của việc
cháy nổ là hiểm hoạ đối với tất cả mọi nhà, dạy trẻ biết các nguồn gây ra lửa:
bếp ga, bật lửa, cồn, nến, dầu, xăng...Tôi nghĩ rằng cần dạy cho trẻ 5- 6 tuổi một
số kỹ năng ứng biến nếu chẳng may có điều đó xảy ra. Tơi đưa ra tình huống:
"Nếu con thấy có khói bốc lớn, hoặc cháy đâu đó con phải như thế nào?". Qua
tình huống này ngồi ý kiến của trẻ, tơi hướng dẫn trẻ tỷ mỉ, chậm rãi giúp trẻ
khắc sâu hơn: Nếu các con thấy có khói hoặc cháy ở đâu, trước hết con phải
chạy xa chỗ cháy. Hãy hét to để báo với mọi người. Nếu khơng có người ở nhà
thì chạy báo cho người hàng xóm. Ngồi ra tơi cịn cho trẻ đóng vai giả làm chú
lính cứu hoả, từ đó trẻ sẽ được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho mình.
Với nhiều tình huống mà trong cuộc sống thường xảy ra với trẻ, tôi đưa ra cho
trẻ thảo luận, yêu cầu trẻ suy nghĩ, vận dụng vốn hiểu biết của mình đã có để tìm
cách giải quyết vấn đề. Thơng qua đó tơi giúp trẻ tìm ra phương án tối ưu nhất,
đó cũng chính là kinh nghiệm mà tôi cần dạy trẻ. Thông qua hoạt động giúp trẻ
có sự tư duy lơgic, biết cách diễn đạt suy nghĩ của mình và giúo trẻ có thêm kinh
nghiệm trong cuộc sống.
Với chủ đề "Thế giới động vật", "Thế giới thực vật", "Các hiện tượng tự
nhiên", tôi hình thành cho trẻ kỹ năng khám phá thế giới xung quanh.
Trong thực tế, khi tổ chức cho trẻ khám phá thế giới xung quanh, giáo viên
chỉ chú trọng việc cho trẻ tìm hiểu khám phá những kiến thức về thế giới xung

quanh chứ chưa biết rèn kỹ năng sống cho trẻ thơng qua hoạt động này. Vì vậy
kỹ năng sống của trẻ 5- 6 tuổi còn nhiều hạn chế, trẻ chưa thể hiện sự tự tin,
chưa có nề nếp thói quen tốt trong sinh hoạt cũng như trong mọi hành vi.
Chính vì vậy để khơi dậy và khích thích khả năng tự khám phá, tính tịi mị, sự
ham hiểu biết của trẻ, tạo ra nhiều cơ hội để trẻ hoạt động, tôi yêu cầu trẻ quan
sát các loại cây ở trường, các con vật nuôi ở nhà, sưu tầm tranh ảnh về các loại
thực vật, động vật mang đến lớp. Khi tổ chức hoạt động học tơi cho trẻ nói về
những gì mà trẻ quan sát, tìm hiểu được, cho trẻ cùng nhau trao đổi, thảo luận về
các bức tranh trẻ sưu tầm.Tơi đưa ra một số câu hỏi:"Vì sao mọi người phải tưới
nước cho cây ?"Hoặc "Vì sao các con vật đó khơng sống được ?"... Sau đó tơi
củng cố và khái quát lại.
Phát triển kỹ năng khám phá khơng gian: Tơi cùng trẻ sưu tầm tranh, ảnh
trang trí lớp học theo góc, theo chủ đề, ln tạo khơng gian mới lạ, hấp dẫn để
lôi cuốn trẻ
10


11

Ví dụ: Chủ đề "giao thơng", tơi làm mơ hình ngã tư đường phố, cột đèn tín
hiệu giao thơng, chú cảnh sát và lề đường ...như vậy đã xuất hiện yếu tố mới lạ,
hấp dẫn. Qua đó giáo dục trẻ tham gia giao thơng đúng luật hơn.
Ngồi ra kỹ năng khám phá sự vật, chất liệu tôi thường lồng ghép đan xen trong
các hoạt động.
Ví dụ: Buổi sáng hoạt động "Phân biệt các loại rau", buổi chiều tôi cho trẻ dùng
đất sét có những gam màu cơ bản cho trẻ tạo hình các loại rau, củ, quả, các con
vật gần gũi với trẻ trong cuộc sống hàng ngày. Từ đó dần dần phát triển kỹ năng
quan sát, ghi nhớ về các sự vật, đồ vật và những gì trong cuộc sống xung quanh trẻ.
Khám phá thiên nhiên ở trẻ 5- 6 tuổi là một hoạt động bổ ích và có nhiều
niềm vui, giúp trẻ hồ mình vào cuộc sống thiên nhiên, qua đó nó tác động tích

cực đến tâm lý, thần kinh và tạo nên môi trường lành mạnh trong nhận thức của
trẻ.
Ví dụ: Cho trẻ quan sát " Cây phượng " lần 1 cách lần 2 một tháng, tôi đặt ra
những câu hỏi gợi mở, giúp trẻ phát hiện những điều mới lạ: "Cây phượng hơm
nay có điều gì khác lạ nào?", trẻ phát hiện ra lần trước quan sát lá phượng còn
nhiều và đổi màu nâu, giờ cây hết lá và có chồi non.
Tơi thường tổ chức cho trẻ thực hành ươm cây, bố trí cho trẻ khám phá hiện
tượng thiên nhiên như: mưa, nắng, sấm, sét...Trong những lần quan sát đó tơi đặt
ra những câu hỏi để dạy cho trẻ biết chăm sóc bảo vệ cây, biêt tránh nắng, mưa,
và tránh khi gặp sấm sét xảy ra.
Ví dụ: "Khi đi chơi với bạn thấy có mưa và có sấm sét thì con phải làm
gì?" gợi ý cho trẻ nêu lên ý của mình, sau đó tơi dạy trẻ phải biết cách tránh, con
phải vào nhà hàng xóm gần để trú nhờ, không trú dưới cây cao sẽ nguy hiểm.
Việc giúp trẻ khám phá thiên nhiên tôi luôn lồng ghép xây dựng cho trẻ "Ý thức
bảo vệ môi trường", bởi vì xây dựng và bảo vệ mơi trường là hai yếu tố rất quan
trọng. Trước tiên tôi dạy cho trẻ có nhận thức ban đầu về khái niệm môi trường,
đặt ra cho trẻ một số câu hỏi đơn giản về mơi trường xung quanh, trường, lớp
Ví dụ: "Con thích trường mình khơng? Vì sao? Trường lớp đã sạch đẹp
chưa? Để trường, lớp mình sạch đẹp mãi thì con phải làm gì?"
Hoặc khi dẫn trẻ đi chơi trong sân trường thấy có nhiều rác, cơ hỏi: "Con thấy
sân trường sạch chưa? Vì sao? Giờ con phải làm gì?" Như vậy trẻ biết rác nhiều
là không sạch và cùng nhau nhặt bỏ vào thùng rác.
Tiếp theo, tôi kể cho trẻ nghe những hành động, hành vi liên quan đến bảo vệ
mơi trường mà độ tuổi lớp tơi có thể làm được như: không dẫm lên cỏ, không
hái hoa, bẽ cành, không vứt rác bừa bãi... Cho trẻ tham gia hoạt động thực hành
chăm sóc vườn cây, tưới nước cho cây, nhỏ cỏ.. ở vườn hoa của trường. Hoặc
cho trẻ chơi đóng vai cây xanh, hoa, vai bác bảo vệ, nhắc nhở các bạn khơng nên
có các hành động sai, cùng nhau bảo vệ môi trường.
Khám phá thế giới xung quanh là cơ hội để trẻ được tiếp xúc, quan sát, tìm hiểu
mọi cảnh vật gần gũi xung quanh trẻ như sân trường, vườn nhà.. giúp trẻ tự tin,

mạnh dạn trong giao tiếp.
11


12

Chủ đề "Nghề nghiệp", tôi bắt đầu đi sâu vào phát triển kỹ năng làm việc
đợi nhóm.
Làm việc theo nhóm là một trong những phương pháp dạy học phát huy
tính tích cực của người học, dạy học hướng về người học. Giáo dục dựa trên
phương pháp làm việc theo nhóm là một phương pháp sư phạm hữu hiệu. Trong
lớp học, trẻ được chia thành nhiều nhóm, mỡi nhóm được phân công giải quyết
một công việc cụ thể hướng tới một nội dung công việc chung lớn hơn, kết quả
của từng nhóm sẽ được trình bày để thảo luận chung trước khi giáo viên đi đến
kết luận cuối cùng.
Ví dụ: Trong giờ giáo viên Tổ chức cho trẻ chơi hoạt động góc
- Trước khi cho trẻ về góc chơi tơi đặt một số câu hỏi:
+ Sáng nay các con đã chọn góc chơi cho mình chưa?
+ Lớp mình đang thực hiện chủ đề gì?
+ Các con cho cơ và các bạn biết ý tưởng chơi của nhóm mình nào? (Qua
đó cơ đặt những câu hỏi để định hướng quá trình làm việc của nhóm).
+ Q trình chơi, cơ theo dõi, nhắc nhở và hỡ trợ cho các nhóm khi cần
thiết.
+ Kết thúc, cô và trẻ cùng nhận xét kết quả làm việc của nhóm tại góc đó
hoặc các nhóm đến góc chơi sáng tạo để nhận xét kết quả của nhóm chơi đó
Ví dụ : Tổ chức vệ sinh, sắp xếp đồ dùng, đồ chơi cuối tuần.
Tôi chia lớp thành 2 tổ và phân công cụ thể: Tổ 1: Vệ sinh sắp xếp đồ dùng đồ
chơi ở góc xây dựng. Tổ 2: Vệ sinh sắp xếp ở góc phân vai và sắp xếp ở góc
chơi học tập.
Đặt ra một số câu hỏi định hướng thực hiện nhiệm vụ:

+ Để làm được cơng việc này cần có những dụng cụ gì?
+ Các con sẽ làm như thế nào? (Tôi gợi ý cho trẻ: Theo cô để công việc
được nhanh và hiệu quả thì bạn tổ trưởng và các thành viên hãy thảo luận và
phân cơng nhiệm vụ cho từng bạn).
Q trình trẻ thực hiện tôi theo dõi, nhắc nhở và hỗ trợ các nhóm khi cần thiết.
+ Kết thúc cho các nhóm nhận xét kết quả cơng việc.
Ví dụ : Khi tổ chức cho trẻ phân loại công việc, đồ dùng, sản phẩm của các
nghề, chia trẻ thành 3 nhóm, trong một thời gian nhóm nào phân loại đúng,
nhiều tranh, là thắng cuộc.
Thơng qua kỹ năng làm việc theo đội, nhóm, trẻ biết hợp tác giúp đỡ nhau,
có những cơ hội để phát triển trí tưởng tượng trong trẻ. Vì vậy để phương pháp
này có hiệu quả tơi chú ý ch̉n bị đầy đủ các loại đồ dùng, dụng cụ, đồ chơi cho
các nhóm và đưa ra yêu cầu phù hợp để trẻ thực hiện.
Giải pháp 4: Khen ngợi, động viên trẻ kịp thời:
Trong quá trình giáo dục kỹ năng sống cho trẻ cần biết khen, chê đúng lúc,
đúng mức. Khi trẻ thể hiện một việc làm đúng cần phải khen ngay bằng những
lời khen hay, những biểu dương tích cực, những món q nhỏ mang ý nghĩa tinh
thần nhằm khuyến khích và củng cố những kỹ năng đó.
12


13

Ví dụ: cho trẻ đi tham quan, xem phim sẽ xảy ra các tình huống, trẻ biết chào
hỏi người lớn, biết nhường chỗ, nhường đường cho cụ già, em nhỏ, biết cảm ơn
khi người khác cho mình, biết trật tự và biết lắng nghe khi người khác nói...Khi
về lớp, tơi kể cho trẻ nghe về các câu chuyện có liên quan đến nội dung trong
thời gian hoạt động đó và hỏi trẻ: "Các con cho cô biết những hành động đó
được khen hay bị chê trách? Theo cơ những hành động như vậy rất tốt? Các con
học tập bạn đó ở điểm nào?" Sau đó tơi nêu gương bạn tốt trong lớp cho trẻ biết

và tổ chức khen ngợi và tặng quà cho trẻ, nhằm khuyến khích và củng cố nhân
rộng kỹ năng đó.
Giải pháp 5: Rèn kỹ năng sống cho trẻ ỏ mọi lúc mọi nơi.
Trẻ 5- 6 tuổi là lứa tuổi bắt đầu hình thành ý thức mạnh mẽ, những tác động
xung quanh trẻ ở mọi lúc mọi nơi đều có mặt tích cực. Vì vậy tơi ln chú ý
quan tâm để rèn cho trẻ có hành vi, thái độ, cử chỉ, lời nói và hành động đúng.
Ví dụ: Giờ trả trẻ, tôi luôn niềm nở ân cần với trẻ, để tạo ra khơng khí vui tươi
phấn khởi, nhắc trẻ lấy đúng đồ của mình và ra về phải biết chào cơ.
Bên cạnh đó, trong các hoạt động học, tơi khuyến khích trẻ tự lấy và cất đồ
dùng, đồ chơi; qua đó hình thành ở trẻ có kỹ năng tự phục vụ.
Ngồi ra, tơi ln tạo mọi điều kiện cho trẻ xây dựng các mối quan hệ tích cực
với bạn bè và người lớn, thể hiện sự hợp tác với bạn bè và tơn trọng mọi người
xung quanh.
Ví dụ: Giờ hoạt động ngồi trời, tơi tổ chức cho trẻ giúp bác bảo vệ nhặt lá,
quét sân, nhổ cỏ, bắt sâu cho cây; tổ chức cho trẻ tham quan các di tích lịch sử ở
địa phương.. Những hoạt động đó góp phần tạo các mối quan hệ thân thiện và
mở ra sự hợp tác giữa trẻ với mọi người xung quanh, qua đó hình thành ở trẻ kỹ
năng hợp tác.
Trong giờ hoạt động góc khi trẻ về các góc chơi, trẻ thể hiện các vai chơi,
đồng thời bắt đầu thể hiện các hành động chơi. Đây là lúc giáo viên cần quan sát
để điều chỉnh các hành động chơi của trẻ đúng theo chuẩn mực đạo đức quy
định.
Ví dụ: Vai bán hàng phải niềm nở cở mở chào khách xem họ cần mua những
thứ gì và với giá tiền bao nhiều, tiền thừa phải trả lại cho khách.
Có thể nói rằng các hoạt động, hành động của trẻ ở mọi lúc mọi nơi có được nề
nếp, thói quen tốt, biết thể hiện đúng các hành vi theo chuẩn mực, có tác động
và ảnh hướng rất lớn đến mỡi cá nhân trẻ, góp phần hình thành nhân cách của trẻ
và sẽ giúp trẻ 5- 6 tuổi có kỹ năng sống tốt sau này.
Giải pháp 6: Phối hợp với phụ huynh trong việc hình thành kỹ năng sống cho trẻ.
Phụ huynh là cầu nối giữa nhà trường, gia đình và xã hội. Làm tốt công tác phối

kết hợp với phụ huynh là một yếu tố quan trọng trong việc giáo dục kỹ năng
sống cho trẻ 5- 6 tuổi.
Hiện nay một số phụ huynh chưa nhận thấy sự cần thiết của việc hình thành kỹ
năng sống cho trẻ, chỉ lo cho con ăn ngon, mặc đẹp là đủ, nhiều khi thể hiện thái
độ cử chỉ, hành vi không phù hợp trước mặt trẻ, điều này khơng chỉ vơ tình làm
13


14

cho trẻ tổn thương, mà còn làm lệch lạc đi các hành vi chuẩn mực, đạo đức xã
hội của con trẻ.
Nên việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ trong thời đại ngày nay là hết sức quan
trọng, vì vậy không thể thiếu sự phối kết hợp của phụ huynh, nhà trường và xã
hội. Với nhận thức như vậy, tôi thường xuyên phối kết hợp với phụ huynh trong
việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ.
Vào những buổi họp phụ huynh đầu năm tơi mạnh dạn đánh giá tình hình của
lớp, trong đó tơi ln chú trọng đến các kỹ năng sống của trẻ 5- 6 tuổi: sự mạnh
dạn trong các hoạt động, tự tin khi thực hiện nhiệm vụ, thái độ, cử chỉ, lời nói ..
để phổ biến cho các bậc phụ huynh được biết và để thực hiện có tính thuyết
phục cao. Hàng ngày, vào giờ đón, trả trẻ, tôi trao đổi với về các kỹ năng tôi
đang rèn cho trẻ tại lớp để giữa giáo viên và phụ huynh có sự giáo dục hồ hợp,
khơng chồng chéo.
Ngồi ra, những hoạt động trong lớp tôi lập danh sách, hoặc chụp ảnh của bé có
các hành vi tốt dán vào góc: "Những điều phụ huynh cần biết".
Ví dụ: những cháu Diệp- Khuyết- Rộn - Hương đang giúp cô nhổ cỏ, dọn rác...
tơi quay clip rồi chiếu lên màn hình cho trẻ xem, đồng thời làm nhiều bức ảnh
dán ở góc tuyên truyền. Hoặc các buổi họp phụ huynh tổ chức cho phụ huynh
xem một số hoạt động của trẻ và nhân cơ hội đó tơi giải thích rõ với phụ huynh
về các vấn đề mà gia đình, xã hội cần quan tâm, đó là cần làm gương cho trẻ noi

theo, thể hiện thái độ hành vi đúng đắn trước mặt con trẻ, không nên xem nhẹ trẻ
mà luôn quan sát, chú ý để hình thành và xây dựng cho trẻ có những kỹ năng
sống tốt.
Với quan điểm của tơi, để trẻ 5- 6 tuổi có kỹ năng sống tốt, tôi thường xuyên
liên hệ với phụ huynh để kịp thời nắm bắt tình hình của trẻ, trao đổi với phụ
huynh những nội dung và biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ tại nhà và bàn bạc
cách giải quyết mọi khó khăn.
Ví dụ: Trong lớp có trẻ chưa gọn gàng khi cất đồ dùng như dép, mũ, áo khoác
treo lên giá, hay nói tục... chiều trả trẻ tơi trực tiếp trao đổi với phụ huynh về
những hành vi mà trẻ thường mắc phải, qua trao đổi tôi biết được các hành vi,
thói quen của trẻ lúc ở nhà.
Khơng những thế, tơi ln vận động phụ huynh tham gia tình nguyện và các
hoạt động giáo dục trong lớp.
Ví dụ: Tham gia dự vào các hoạt động ngoại khố...Qua đó phụ huynh thấy
được việc ngoài dạy cho trẻ kiến thức giáo viên rất chú trọng tới kỹ năng sống
của trẻ, từ đó tạo thêm mối quan hệ chặt chẽ và hợp lý hơn.
Hơn nữa trong thời đại ngày nay công nghệ thông tin phát triển nhanh kèm theo
những mặt trái của xã hội, nếu chúng ta lơ là hoặc bỏ qua những gì ảnh hưởng
khơng tốt tới đứa trẻ thì trẻ sau này khơng có kỹ năng sống tốt như chúng ta
mong đợi.
Vì vậy tôi luôn đề cao nội dung này trong các cuộc họp phụ huynh, nhằm
nhắc nhở phụ huynh luôn quan tâm đến trẻ, không cho trẻ xem những bộ phim,
những tranh ảnh... có hành động, hành sai trái, hoặc kịp thời giải thích cho trẻ rõ
về những gì trẻ vừa thấy không đúng với chuẩn mực xã hội.
14


15

Tóm lại, để rèn kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi, đặc biệt là trẻ thuộc đối

tượng dân tộc thiếu số Bru-Vân kiều việc giúp trẻ phát triển toàn diện thì giáo
viên cần phải biết phối hợp chặt chẽ với phụ huynh, cùng với phụ huynh tạo
được nền tảng vững chắc, kịp thời sửa chữa những gì trẻ bị va chạm, lệch lạc
trong cuộc sống, để sau này trẻ là người con ngoan, học trị tốt, người cơng dân
có ích cho xã hội. Với những việc làm trên, tôi thấy đa số phụ huynh hưởng ứng,
ủng hộ và tin tưởng vào những gì mà tơi đã rèn cho trẻ 5- 6 tuổi những kỹ năng
sống thích hợp.
* Hiệu quả của sáng kiến:
1. Trước hết giáo viên được nắm chắc nội dung, phương pháp, giáo dục kỹ
năng sống cho trẻ, nhận thức được tầm quan trọng của rèn kỹ năng sống cho trẻ.
2. Tính độc lập, mạnh dạn, hợp tác, chia sẻ và biết kiên trì hồn thành các
cơng việc được giao của trẻ có hiệu quả hơn.
3. Các hành vi, hành động, ngơn ngữ có văn hố theo ch̉n mực đạo đức
xã hội của trẻ tiến bộ hơn.
4. Tính tị mị, trí tưởng tượng, năng động, thói quen lao động, tự phục vụ,
kỹ năng tự lập của trẻ tốt hơn.
5. Trẻ tự tin trong giao tiếp, có kỹ năng giải quyết các vấn đề, biết tự phục
vụ và hợp tác với bạn bè, mọi người xung quanh. tâm lý thoải mái, thích đi học,
thích đến trường, thích hoạt động, thích giao tiếp.
- Phụ huynh đã nhận thức được tầm quan trọng của việc rèn kỹ năng sống cho
trẻ 5- 6 tuổi.
- Phụ huynh ngày càng tin tưởng giáo viên, luôn quan tâm chăm lo đến việc
học tập, các hoạt động, lời nói, hành vi của con em trên lớp cũng như lúc ở nhà.
Một số phụ huynh đã mạnh dạn trao đổi những vấn đề cần thiết nhờ giáo viên
quan tâm giúp đỡ. Nhờ vậy mà mối quan hệ giữa cô, trẻ và phụ huynh ngày càng
gần gũi hơn.
* Khảo sát thực trạng cuối năm:
Các tiêu chí

Đầu năm

Cuối năm

- Trẻ có kỹ năng tự phục vụ

13/31 cháu = 41,9%

31/31 cháu = 100%

- Trẻ có kỹ năng sống tự tin

10/31 cháu = 32,3%

25/31 cháu = 80,6%

- Trẻ có kỹ năng thích tị mị, ham học hỏi 15/31 cháu = 48,4%

28/31 cháu = 90,3%

- Trẻ có kỹ năng giao tiếp

14/31 cháu = 45,2%

30/31 cháu = 96,8%

- Kỹ năng làm việc theo nhóm, đội

14/31 cháu = 45,2 % 25/31 cháu = 80,6%

- Kỹ năng giải quyết các vấn đề

10/31 cháu = 32,3%

24/31 cháu = 77,4%

3. Khả năng áp dụng, nhân rộng sáng kiến:
Sáng kiến đã được áp dụng tại lớp mẫu giáo 5 tuổi A1 trung tâm trường
mầm non Yên Lạc, kết quả đạt được rất cao. Với kết quả trên tôi tin sáng kiến
này xẽ được thực hiện trong phạm vi toàn trường và dành cho tất cả trẻ ở các lứa
15


16

tuổi, trong tương lai sáng kiến xẽ được các đồng nghiệp quan tâm và áp dụng
trong huyện để trẻ mầm non được rèn luyện về kỹ năng sống nhiều hơn
PHẦN III
KẾT LUẬN – ĐỀ XUẤT
1. Kết luận:
Qua nghiên cứu, tìm tòi, trao đổi và trải nghiệm thực tế đã chỉ ra một số
biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non. Dù kết quả đạt
được chưa được nhiều nhưng bước đầu đã tạo được sự chuyển biến tích đối với
trẻ lớp tơi đang thực hiện.
Việc rèn kỹ năng sống cho trẻ mầm non góp phần quan trọng trong sự
nghiệp đào tạo thế hệ con người tương lai của đất nước, trong đó trẻ 5- 6 tuổi là
một lứa tuổi có vai trị đặc biệt quan trọng.
Việc rèn kỹ năng sống tốt cho trẻ mẫu giáo 5- 6 tuổi là xây dựng và củng cố
nền tảng và những gì mà theo trẻ đến suốt cuộc đời, làm cơ sở tiền đề cho cuộc
sống sau này của trẻ. Giúp cho trẻ phát triển tâm sinh lý lứa tuổi, có sức khoẻ
tốt, tự tin mạnh dạn để học tập và sống tích cực, phát huy tốt khả năng và sở

trường của mình. Giúp trẻ có ý thức và khả năng thích nghi với cuộc sống, trẻ có
thể làm chủ bản thân, sống tích cực và hướng đến lối sống lành mạnh.
Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5- 6 tuổi có ý nghĩa trong việc hình thành và
phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ, là nền tảng vững chắc cho trẻ bước vào
trường tiểu học và vận dụng vào trong cuộc sống. Cho nên rèn kỹ năng sống cho
trẻ 5- 6 tuổi lúc trẻ đang ở Trường mầm non đối với giáo viên trong các hoạt
động, cử chỉ, hành động, ăn măc, thói quen, nề nếp... của trẻ. Rèn như thế nào,
định hướng ra sao, để đạt được hiệu quả cao nhất, đó là vấn đề quan trọng mà
bất cứ ai làm công tác giáo dục trẻ đều phải chú ý. Để thực hiện tốt điều đó thì
bản thân tơi phải kiên trì, quyết tâm thực hiện từng bước và liên tục trong q
trình chăm sóc giáo dục trẻ.
2. Đề xuất: Không
Trên đây là một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi mà tôi đã
thực hiện ở lớp tôi, rất mong nhận được sự góp ý của Hội đồng khoa học và chị
em đồng nghiệp để bản sáng kiến "Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ
mẫu giáo5- 6 tuổi" của tơi được hồn thiện hơn.
Hàng Trạm, ngày … tháng …năm 2020

Hàng Trạm, ngày … tháng …năm 2020

XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG

TÁC GIẢ

Nguyễn Hoàng Vinh

16