tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện từ thực tiễn chính quyền địa phương một cấp tại huyện đảo lý sơn, tỉnh quảng ngãi

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn Đề tài
Từ khi Đất nước thống nhất, Nước ta đã có nhiều thay đổi lớn về
ĐVHC các cấp, từ giai đoạn hợp nhất tới giai đoạn chia, tách, thành
lập mới ĐVHC các cấp. Cùng với đó, Đảng và Nhà nước ta có nhiều
chủ trương, nghị quyết về xây dựng tổ chức bộ máy của hệ thống chính
trị gắn với tinh giản biên chế, thực hiện việc sắp xếp, tổ chức lại
ĐVHC cấp huyện, cấp xã nhằm giảm số lượng ĐVHC, tinh gọn tổ
chức, bộ máy, biên chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động.
Đồng thời, với yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân,
hướng tới mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, cơng bằng, văn
minh thì việc xây dựng chính quyền địa phương nói chung, chính
quyền địa phương cấp huyện nói riêng vững mạnh, hoạt động hiệu
lực, hiệu quả là một trong những nội dung rất quan trọng. Chính
quyền địa phương là nơi trực tiếp tổ chức triển khai thực hiện chủ
trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Hệ
thống chính quyền địa phương là một trong những thiết chế quan
trọng bảo đảm cho các quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân được
thực hiện trên thực tế.
Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013
đã sửa đổi tên chương IX của Hiến pháp năm 1992 từ “Hội đồng
nhân dân và Ủy ban nhân dân” thành “Chính quyền địa phương’’;
Điều 111, Hiến pháp năm 2013, quy định: “Cấp chính quyền địa
phương gồm có HĐND và UBND được tổ chức phù hợp với đặc
điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt
do luật định”.
1


Thực hiện Hiến pháp năm 2013, Quốc hội đã ban hành Luật Tổ

chức chính quyền địa phương năm 2015, quy định chi tiết, cụ thể về
tổ chức và hoạt động của các cấp chính quyền địa phương. Trong đó,
có nhiều nội dung đổi mới về cách thức hoạt động, đặc biệt là cơ chế
tự chủ, tự chịu trách nhiệm và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho
chính quyền địa phương mỗi cấp. Đến năm 2019, Quốc hội ban hành
Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và
Luật Tổ chức chính quyền địa phương, quy định: Chính quyền địa
phương được tổ chức ở các ĐVHC của nước Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Việt Nam phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, hải đảo, đơn
vị hành chính - kinh tế đặc biệt; việc phân quyền, phân cấp, ủy quyền
cho các cấp chính quyền địa phương phải đảm bảo điều kiện về tài
chính, nguồn nhân lực và các điều kiện cần thiết khác; quy định về
chính quyền địa phương ở quận, phường... Các văn bản nêu trên là
những cơ sở pháp lý quan trọng để từng bước đổi mới mơ hình tổ
chức và hoạt động của các cấp chính quyền địa phương nói chung và
chính quyền địa phương cấp huyện nói riêng.
Đối với tỉnh Quảng Ngãi, thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW
ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII
Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ
thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Nghị quyết
số 37-NQ/TW ngày 24/12/2018 của Bộ Chính trị về việc sắp xếp các
ĐVHC cấp huyện và cấp xã; Nghị quyết số 56/2017/QH14 ngày
24/11/2017 của Quốc hội về việc tiếp tục cải cách tổ chức bộ máy
hành chính nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; Nghị
quyết số 653/2019/UBTVQH14 ngày 12/3/2019 của Ủy ban Thường
vụ Quốc hội về việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã trong giai
đoạn 2019 - 2021, tỉnh Quảng Ngãi đã trình Trung ương xem xét,
2

quyết định việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh
Quảng Ngãi, giai đoạn 2019 - 2021 và giải thể chính quyền địa phương
cấp xã, xây dựng chính quyền cấp huyện một cấp tại huyện đảo Lý Sơn.
Việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của chính quyền địa phương
cấp huyện một cấp tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi (sau khi giải
thể 3 đơn vị hành chính cấp xã là An Vĩnh, An Hải và An Bình) cũng
đặt ra một số vấn đề cần nghiên cứu trong thực tiễn để đảm bảo chính
quyền địa phương thực hiện tốt nhiệm vụ, quyền hạn của mình.
Xác định tầm quan trọng của việc xây dựng chính quyền địa
phương tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả đối với sự nghiên cứu,
xem xét tổng thể hệ thống pháp luật về chức năng, nhiệm vụ, quyền
hạn và hoạt động cũng như các điều kiện thực tiễn mang tính khả thi;
đồng thời, trên cơ sở thực tiễn tổ chức và hoạt động của chính quyền
một cấp huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi (đã giải thể chính quyền
địa phương cấp xã; giao nhiệm vụ, thẩm quyền của chính quyền địa
phương cấp xã cho chính quyền địa phương huyện thực hiện), Tác
giả chọn Đề tài "Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương cấp huyện - từ thực tiễn chính quyền địa phương một cấp
tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi".
2. Tình hình nghiên cứu Đề tài
- "Cải cách hệ thống chính quyền địa phương ở Việt Nam - cấp
huyện hay cấp xã?" năm 2012, Đề tài nghiên cứu của TS. Phan Thị
Lan Hương;
- "Chính quyền địa phương ở Việt Nam và vấn đề đổi mới hiện
nay" năm 2016, Đề tài nghiên cứu của TS. Lê Tư Duyến, khoa Luật
Đại học Quốc gia Hà Nội;

3

- "Cải cách tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương
đáp ứng các yêu cầu của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của
dân, do dân, vì dân" năm 2016 của PGS.TS Lê Minh Thơng;
- Tạp chí khoa học "Nghiên cứu luật tổ chức chính quyền địa
phương" năm 2016 của Nguyễn Đăng Dung;
- "Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương huyện
miền núi - từ thực tiễn huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh", năm
2016 Luận văn cao học Phạm Thị Hải, Học viên Hành chính
quốc gia;
- Tạp chí luật học "Tổ chức chính quyền địa phương của nước
Cộng hồ XHCN Việt Nam - q trình hình thành và phát triển,
những bất cập và phương hướng đổi mới" năm 2017, của PGS.TS
Thái Vĩnh Thắng.
3. Mục đích, nhiệm vụ của Luận văn
3.1. Mục đích
Mục đích nghiên cứu của Luận văn: Đưa ra các quan điểm,
giải pháp để đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương cấp huyện nói chung và chính quyền địa phương một cấp
tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi nói riêng.
3.2. Nhiệm vụ
- Làm sáng tỏ những vấn đề lý luận, pháp lý về tổ chức và hoạt
động của chính quyền địa phương cấp huyện.
- Khảo sát, thống kê, phân tích đánh giá thực trạng tổ chức và
hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện; những ưu điểm và
hạn chế về tổ chức và hoạt động của chính quyền một cấp tại huyện
đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, nhiệm kỳ 2016 - 2021.
- Đưa ra quan điểm, giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của
chính quyền địa phương cấp huyện; giải pháp đổi mới tổ chức và
4

hoạt động của chính quyền một cấp tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh
Quảng Ngãi trong thời gian đến.
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu của Luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn nghiên cứu về tổ chức và hoạt động của chính quyền
địa phương cấp huyện; tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương một cấp tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Đề tài nghiên cứu về tổ chức và hoạt động của
HĐND, UBND và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện.
- Về không gian: Đề tài nghiên cứu về tổ chức và hoạt động của
chính quyền địa phương cấp huyện trong phạm vi huyện đảo Lý Sơn,
tỉnh Quảng Ngãi.
- Về thời gian: Đề tài nghiên cứu tổ chức và hoạt động của
chính quyền địa phương huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, nhiệm
kỳ 2016 - 2021.
5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của Luận văn
5.1. Phương pháp luận
Phương pháp luận của việc nghiên cứu Đề tài là những luận
điểm trong học thuyết Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các
quan điểm, chủ trương của Đảng, pháp luật của nước Cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam về tổ chức và xây dựng bộ máy nhà nước.
5.2. Phương pháp nghiên cứu của Luận văn
Các phương pháp được sử dụng trong Luận văn gồm: Phương
pháp phân tích, tổng hợp, diễn dịch, quy nạp, phương pháp lịch sử,
phương pháp hệ thống, phương pháp so sánh...

5

6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của Luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận: Góp phần làm sáng tỏ, bổ sung lý luận về
tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn: Góp phần cung cấp thơng tin cho các
nhà khoa học, các cán bộ, công chức địa phương về thực trạng tổ
chức và hoạt động của chính quyền địa phương một cấp tại huyện
đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.
7. Kết cấu của Luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, nội
dung của Luận văn được thể hiện trong 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận, pháp luật về tổ chức và hoạt động của
chính quyền địa phương cấp huyện.
Chương 2: Thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương một cấp tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.
Chương 3: Quan điểm và giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt
động của chính quyền địa phương cấp huyện - từ thực tiễn chính
quyền địa phương một cấp tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.

6


Chương 1:
CƠ SỞ LÝ LUẬN, PHÁP LUẬT VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT
ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN
ĐỊA PHƢƠNG CẤP HUYỆN
1.1. Khái quát chung về chính quyền địa phương
1.1.1. Khái niệm chính quyền địa phương
Chính quyền địa phương là một bộ phận hợp thành của chính
quyền nhà nước thống nhất, là pháp nhân cơng quyền, được tổ chức

ở các đơn vị hành chính lãnh thổ theo quy định của pháp luật nhằm
quản lý mọi mặt của đời sống xã hội ở địa phương, tổ chức và hoạt
động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, kết hợp hài hịa giữa lợi ích
Nhân dân địa phương với lợi ích chung của cả nước.
1.1.2. Đặc điểm của chính quyền địa phương
Chính quyền địa phương là một bộ phận hợp thành và tất yếu
của hệ thống chính quyền nhà nước. Chính quyền địa phương thực
hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật trong phạm vi
ĐVHC do chính quyền địa phương quản lý.
Chính quyền địa phương được tổ chức ở các ĐVHC lãnh thổ,
phù hợp với mỗi cấp ĐVHC và địa bàn đô thị, nông thơn, hải đảo và
đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt theo quy định của pháp luật.
Chính quyền địa phương là thiết chế nhà nước được thành lập ở địa
phương, xuất phát từ Nhân dân địa phương và do Nhân dân địa
phương lập nên để quản lý mọi mặt xã hội tại địa phương. Chính
quyền địa phương là pháp nhân công quyền được thành lập theo quy
định của pháp luật để tổ chức thực hiện công việc của nhà nước ở địa
phương. Mỗi cấp chính quyền địa phương thực hiện những chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn khác nhau theo quy định của pháp luật và
phù hợp với từng đặc điểm của ĐVHC. Chính quyền địa phương ở
7


nước ta tổ chức và hoạt động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, thực
hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo quy định của pháp luật, giải quyết các
vấn đề phát sinh ở địa phương trên cơ sở thi hành Hiến pháp, luật,
các quy định của cơ quan nhà nước cấp trên và có sự kết hợp hài hịa
giữa lợi ích của nhân dân địa phương với lợi ích chung của cả nước.
1.1.3. Vị trí, chức năng của chính quyền địa phương
Khi nói đến chính quyền Trung ương và chính quyền địa

phương là nói đến vị trí, chức năng giữa bộ máy cơ quan nhà nước ở
Trung ương với bộ máy cơ quan chính quyền địa phương. Bộ máy
chính quyền địa phương vừa là một hình thức tổ chức thể hiện quyền
lực nhà nước là thống nhất ở địa phương, vừa là hình thức tổ chức
các cộng đồng dân cư trong mỗi ĐVHC - lãnh thổ.
1.2. Khái quát chung về tổ chức và hoạt động của chính quyền
địa phƣơng cấp huyện
1.2.1. Khái niệm chính quyền địa phương cấp huyện
Chính quyền địa phương cấp huyện là cấp chính quyền địa
phương, gồm có HĐND và UBND. Chính quyền địa phương cấp huyện
bao gồm: Chính quyền địa phương ở huyện, quận, thị xã, thành phố
thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương.
1.2.2. Đặc điểm của chính quyền địa phương cấp huyện
Chính quyền địa phương cấp huyện là chính quyền địa phương
trung gian, nằm giữa chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp xã.
Chính quyền địa phương cấp huyện góp phần gánh vác một
phần cơng việc của chính quyền địa phương cấp tỉnh, giúp giảm tải
cơng việc của chính quyền địa phương cấp tỉnh.

1.2.3. Vị trí, chức năng của chính quyền địa phương cấp huyện
Chính quyền địa phương cấp huyện tổ chức và bảo đảm việc thi
hành Hiến pháp và pháp luật trên địa bàn huyện; quyết định những vấn
8


đề của huyện trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn được giao và được
phân cấp, phân quyền; kiểm tra, giám sát và tổ chức hoạt động của chính
quyền địa phương cấp xã; chịu trách nhiệm trước chính quyền địa
phương cấp tỉnh về kết quả thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính
quyền địa phương cấp huyện; quyết định và tổ chức thực hiện các biện

pháp nhằm phát huy quyền làm chủ của Nhân dân, huy động các nguồn
lực xã hội để phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh
trên địa bàn; giám sát việc tuân theo pháp luật của các cơ quan nhà nước,
tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội - là cầu nối giữa chính quyền địa phương
cấp tỉnh và chính quyền địa phương cấp xã.
1.3. Quy định của pháp luật về tổ chức và hoạt động của chính
quyền địa phƣơng cấp huyện
1.3.1. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương
Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương tuân thủ
Hiến pháp và pháp luật, quản lý xã hội bằng pháp luật; thực hiện
nguyên tắc tập trung dân chủ; hiện đại, minh bạch, phục vụ Nhân
dân, chịu sự giám sát của Nhân dân. Hội đồng nhân dân làm việc
theo chế độ hội nghị và quyết định theo đa số. Ủy ban nhân dân hoạt
động theo chế độ tập thể Ủy ban nhân dân kết hợp với trách nhiệm
của Chủ tịch Ủy ban nhân dân.
1.3.2. Tổ chức của Hội đồng nhân dân cấp huyện
1.3.2.1. Đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện
1.3.2.2. Thường trực Hội đồng nhân dân cấp huyện
1.3.2.3. Ban của Hội đồng nhân dân cấp huyện
1.3.2.4. Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân cấp huyện
1.3.3. Hoạt động của Hội đồng nhân dân cấp huyện
1.3.3.1. Kỳ họp Hội đồng nhân dân
9


1.3.3.2. Phiên họp của Thường trực HĐND cấp huyện
1.3.3.3. Hoạt động của các Ban của Hội đồng nhân dân
1.3.3.4. Hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân
1.3.3.5. Hoạt động giám sát của HĐND huyện

1.3.4. Tổ chức của Ủy ban nhân dân cấp huyện
1.3.5. Hoạt động của Ủy ban nhân dân cấp huyện
1.3.5.1. Phiên họp của UBND cấp huyện
1.3.5.2. Thông tin về kết quả phiên họp Ủy ban nhân dân
1.3.5.3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân
1.3.5.4. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân
1.3.5.4. Ủy viên Ủy ban nhân dân
1.3.6. Về chính quyền địa phương một cấp ở huyện đảo
Tiểu kết chương 1:
Trong lịch sử chính quyền địa phương nước ta, dù có những tên
gọi, cách tổ chức khác nhau nhưng vẫn ln khẳng định sự tồn tại
của chính quyền địa phương cấp huyện. Chính quyền địa phương cấp
huyện như là cầu nối trung gian, là mắt xích quan trọng khơng thể
thiếu để nối liền sự quản lý giữa chính quyền cấp tỉnh với chính
quyền cấp xã. Chính quyền địa phương có vị trí, chức năng rất quan
trọng trong việc tổ chức, triển khai thực hiện chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước tại địa phương. Chính quyền địa
phương là thiết chế bảo đảm tính hiện thực và thực thi có hiệu quả
chủ trương, chính sách, pháp luật của Trung ương trong thực tiễn.
Khi quyết định các vấn đề của địa phương, chính quyền địa phương
bảo đảm sự can thiệp của Nhà nước đáp ứng tốt nhất và phù hợp nhất
với điều kiện, hoàn cảnh của địa phương. Chính quyền địa phương là
cơ chế hữu hiệu để phát huy dân chủ, để Nhân dân tham gia công
việc của nhà nước ở địa phương. Chính quyền địa phương là hình ảnh
10


trực tiếp nhất của Nhà nước trong mắt người Nhân dân, yếu tố tốt hay
xấu của chính quyền địa phương quyết định hình ảnh của bộ máy nhà
nước nói chung.

Hiện nay, Đảng và Nhà nước ta đã và đang có nhiều chủ trương,
chính sách tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống chính
trị nói chung và chính quyền địa phương nói riêng. Trong đó, đổi mới
tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương, nhất là chính
quyền địa phương cấp huyện là vấn đề rất quan trọng. Qua đó, xây
dựng chính quyền địa phương cấp huyện ngày một hoàn thiện hơn
về tổ chức, hoạt động và thực hiện tốt chức năng quản lý nhà
nước ở ĐVHC cấp huyện. Để làm tốt điều này, cần đổi mới tổ
chức và hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện theo
hướng nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm và phù hợp với
đặc điểm, tình hình của từng ĐVHC, nhất là chính quyền địa
phương ở hải đảo là rất cần thiết và có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc,
đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, nhất là chủ
quyền biển đảo của Tổ quốc.

11


Chương 2:
THỰC TRẠNG TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG
CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƢƠNG MỘT CẤP TẠI HUYỆN
ĐẢO LÝ SƠN, TỈNH QUẢNG NGÃI
2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện đảo
Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi
2.1.1. Quá trình hình thành
2.1.2. Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên
2.1.3. Về kinh tế - xã hội
2.1.4. Quốc phòng - an ninh
2.2. Thực trạng tổ chức và hoạt động của các cơ quan trong bộ
máy chính quyền địa phƣơng một cấp tại huyện đảo Lý Sơn

2.2.1. Thực trạng về tổ chức của các cơ quan trong bộ máy
chính quyền địa phương một cấp huyện đảo Lý Sơn
2.2.1.1. Tổ chức của Hội đồng nhân dân huyện
a. Đại biểu HĐND huyện Lý Sơn
b. Về Thường trực HĐND huyện Lý Sơn
c. Các Ban HĐND huyện Lý Sơn
d. Tổ đại biểu HĐND huyện Lý Sơn

12


HĐND huyện Lý Sơn

Thường trực
HĐND huyện

Chủ tịch

01 Phó
Chủ tịch

0 Trưởng
ban

01 Phó
Trưởng ban

Đại biểu
HĐND
huyện

Các Ban
của HĐND
huyện

01 Ủy
viên

01
Ủy viên

Ban
Pháp chế

Ban
KT - XH

Trưởng ban

0 Phó
Trưởng ban

01
Ủy viên

Chú thích:
Hoạt động kiêm nhiệm

Tương đồng

Hình 2.1. Sơ đồ tổ chức của HĐND huyện Lý Sơn nhiệm kỳ 2016 - 2021
2.2.1.2. Tổ chức của UBND huyện Lý Sơn
a. Về cơ cấu tổ chức UBND huyện Lý Sơn
b. Về tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện Lý Sơn

13


Hình 2.2. Sơ đồ tổ chức của UBND huyện đảo Lý Sơn, nhiệm kỳ 2016 - 2021
2.2.2. Thực trạng về hoạt động của các cơ quan trong bộ máy
chính quyền địa phương một cấp huyện đảo Lý Sơn
2.2.2.1. Hoạt động của HĐND huyện đảo Lý Sơn
a. Hoạt động của HĐND huyện thông qua các kỳ họp
b. Hoạt động của Thường trực HĐND huyện Lý Sơn
Thường trực HĐND huyện hoạt động chủ yếu thông qua phiên
họp thường kỳ mỗi tháng một lần và hoạt động giám sát. Tại phiên
họp, Thường trực HĐND huyện thảo luận và quyết định những vấn
đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo quy định của pháp luật.
Nhiệm kỳ 2016 - 2021, Thường trực HĐND huyện đã thực hiện 18
cuộc giám sát. Tổng số kiến nghị của các đoàn giám sát là 56 kiến
14


nghị và số kiến nghị được giải quyết đạt trên 90%.
c. Hoạt động của các Ban HĐND huyện Lý Sơn
d. Hoạt động của đại biểu HĐND huyện
2.2.2.2. Hoạt động của UBND huyện Lý Sơn
a. Nguyên tắc làm việc của UBND huyện Lý Sơn
b. Phiên họp của UBND huyện
c. Quan hệ phối hợp công tác

d. Chế độ tiếp khách, thông tin báo cáo
đ. Việc ban hành, kiểm tra việc ban hành văn bản của UBND
huyện Lý Sơn
e. Tiếp công dân, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo
2.2.3. Việc chính quyền địa phương huyện đảo Lý Sơn thực
hiện nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp xã
2.2.4. Đánh giá chung về thực trạng tổ chức và hoạt động của
chính quyền địa phương huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi
2.2.4.1. Ưu điểm
2.2.4.2. Một số hạn chế
2.2.4.3. Nguyên nhân của một số hạn chế nêu trên
Tiểu kết Chương 2:
Tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương một cấp ở
huyện đảo Lý Sơn đã cơ bản đáp ứng yêu cầu về tinh gọn, hiệu lực,
hiệu quả của công tác quản lý nhà nước trên địa bàn huyện và đạt
được những kết quả bước đầu, cơ bản đáp ứng những yêu cầu đặt ra
trong giai đoạn hiện nay. Tuy nhiên, chính quyền huyện địa phương
huyện Lý Sơn cần tiếp tục thực hiện các giải pháp để hoàn thiện tổ
chức và hoạt động nhằm nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả quản lý
nhà nước trên địa bàn huyện.

15


Thực trạng tổ chức và hoạt động, những ưu điểm, hạn chế nêu
trên của chính quyền địa phương huyện đảo Lý Sơn đã phản ánh
phần nào tình trạng chung tại chính quyền địa phương cấp huyện.
Trong đó, với điều kiện là huyện đảo và tổ chức chính quyền địa
phương cấp huyện một cấp, tổ chức và hoạt động của chính quyền
địa phương huyện đảo Lý cũng có những khó khăn, vướng mắc mang

tính đặc thù. Vì vậy, bên cạnh những quan điểm, giải pháp chung,
cần có những giải pháp đặc thù cho chính quyền địa phương huyện
đảo Lý Sơn để khắc phục các hạn chế nhằm từng bước cải cách về tổ
chức và hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện để nâng
cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, tăng cường tự chủ, tự chịu trách
nhiệm cho chính quyền cấp huyện, nhất là đối với chính quyền ở
hải đảo là vấn đề rất quan trọng.

16


Chương 3:
QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI TỔ CHỨC VÀ HOẠT
ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƢƠNG CẤP HUYỆN TỪ THỰC TIỄN CHÍNH QUYỀN ĐỊA PHƢƠNG MỘT CẤP
TẠI HUYỆN ĐẢO LÝ SƠN, TỈNH QUẢNG NGÃI
3.1. Quan điểm đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền
địa phƣơng cấp huyện
3.1.1. Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương cấp huyện phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam
3.1.2. Đổi mới cơ cấu tổ chức và hoạt động của chính quyền
địa phương cấp huyện phải phù hợp với đặc điểm của từng đơn vị
hành chính cấp huyện
3.1.3. Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương cấp huyện nhằm xây dựng bộ máy tinh gọn, hoạt động
hiệu lực, hiệu quả, đồng thời phải đảm bảo pháp chế
3.1.4. Đảm bảo phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, nâng cao
tính tự chủ và tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương
cấp huyện
3.2. Giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa

phƣơng cấp huyện
3.2.1. Những giải pháp chung đối với tổ chức và hoạt động
của chính quyền địa phương cấp huyện
3.2.1.1. Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của chính
quyền địa phương cấp huyện
3.2.1.2. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa
phương cấp huyện

17


Thứ nhất, cần phân định nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của
từng cấp chính quyền địa phương trên nguyên tắc nhiệm vụ nào do
cấp nào giải quyết có hiệu quả hơn thì giao cho cấp đó giải quyết.
Thứ hai, Nhà nước ta là Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
của dân, do dân và vì dân. Việc phân cấp, phân quyền khơng có mục
đích nào khác là để đảm bảo cho Nhân dân được thụ hưởng các
quyền lợi một cách đơn giản hơn ngay tại cấp chính quyền gần mình
nhất, phục vụ Nhân dân tốt nhất.
Thứ ba, việc phân định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền
địa phương phải căn cứ vào đặc điểm, điều kiện của cụ thể của chính
quyền địa phương, nhất là năng lực tổ chức thực hiện nhiệm vụ,
quyền hạn được phân cấp, phân quyền. Đồng thời, khi phân cấp,
phân quyền phải đi kèm với việc phân cấp, chỉ rõ nguồn lực thực
hiện các nhiệm vụ, quyền hạn đó. Đối với chính quyền địa phương ở
hải đảo, cần phân cấp, phân quyền mạnh hơn về các lĩnh vực liên
quan trực tiếp như quản lý kinh tế biển, tài ngun mơi trường biển,
thủ tục hành chính.
Thứ tư, quy định cụ thể các nhiệm vụ, quyền hạn do chính
quyền địa phương cấp huyện thực hiện; nhiệm vụ, quyền hạn do

chính quyền địa phương cấp huyện thực hiện nhưng cần có sự phê
duyệt, đồng ý của chính quyền địa phương cấp tỉnh.
Thứ năm, trên cơ sở quy định khung, có cơ chế phân quyền
mạnh mẽ cho chính quyền địa phương, nhất là chính quyền hải đảo tự
chủ, tự chịu trách nhiệm trong việc tổ chức bộ máy các cơ quan
chuyên môn, nhằm đảm bảo hiệu lực, hiệu quả hoạt động, phù hợp
với đặc điểm của từng ĐVHC.

18


3.2.1.3. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ, chuyển đổi
số trong việc đổi mới tổ chức và hoạt động chính quyền địa phương
cấp huyện
3.2.1.4. Đổi mới tổ chức và hoạt động của Hội đồng nhân dân
cấp huyện
a. Nâng cao chất lượng kỳ họp Hội đồng nhân dân cấp huyện
b. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của đại biểu HĐND huyện
c. Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát
3.2.1.5. Đổi mới tổ chức và hoạt động của UBND nhân dân cấp huyện
a. Các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện
b. Nâng cao năng lực thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức
c. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học và công nghệ, chuyển đổi số
trong đổi mới tổ chức và hoạt động chính quyền địa phương cấp
huyện, xây dựng nền hành chính hiện đại, hiệu lực, hiệu quả
3.2.2. Giải pháp về đổi mới tổ chức và hoạt động của chính
quyền địa phương một cấp huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi
Tiểu kết chương 3:
Đảng và Nhà nước ta đã và đang có nhiều chủ trương, quy định
về tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị nói

chung và chính quyền địa phương cấp huyện nói riêng. Trong
Chương 3, Luận văn đã nêu một số quan điểm quan trọng về đổi mới
và tổ chức hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện như:
Đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện
phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam; phù hợp với
đặc điểm của từng đơn vị hành chính cấp huyện và hướng đến xây
dựng bộ máy chính quyền địa phương tinh gọn, hoạt động hiệu lực,
hiệu quả, đồng thời đảm bảo pháp chế; nâng cao tính tự chủ, tự chịu
trách nhiệm của chính quyền địa phương. Để thực hiện các quan
19


điểm đó, đồng thời khắc phục các hạn chế của chính quyền địa
phương cấp huyện, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp từ hoàn thiện
pháp luật đến việc đẩy mạnh hơn nữa việc phân cấp, phân quyền và
ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong đổi mới tổ chức
và hoạt động của chính quyền địa phương cấp huyện. Việc áp dụng
các quan điểm, giải pháp sẽ góp phần trong đổi mới và nâng cao hiệu
quả quản lý nhà nước của chính quyền địa phương cấp huyện.
Đối với chính quyền địa phương một cấp tại huyện đảo Lý Sơn
cần có những giải pháp đặc thù, phù hợp để chính quyền địa phương
hoạt động thực sự hiệu lực, hiệu quả. Trong đó, việc quy định cụ thể
về tổ chức và hoạt động chính quyền cấp huyện một cấp; việc tăng tỷ
lệ đại biểu HĐND huyện hoạt động chuyên trách; về cơ chế, chính
sách và đẩy mạnh ứng dụng khoa học, cơng nghệ trong hoạt động của
chính quyền địa phương huyện đảo.
KẾT LUẬN
Hiện nay, việc đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống
chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả được Đảng và Nhà
nước đặc biệt quan tâm. Trong đó, hệ thống pháp luật về tổ chức và

hoạt động của chính quyền địa phương từng bước được hồn thiện,
góp phần quan trọng trong việc “xây dựng Nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hoạt động hiệu lực,
hiệu quả, vì nhân dân phục vụ và vì sự phát triển của đất nước”.
Chính quyền địa phương có vai trị, vị trí rất quan trọng trong
việc tổ chức, triển khai thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách,
pháp luật của Nhà nước tại địa phương. Chính quyền địa phương là
thiết chế bảo đảm tính hiện thực và thực thi có hiệu quả chủ trương,
chính sách, pháp luật của Trung ương trong thực tiễn và là cơ chế
hữu hiệu để Nhân dân tham gia công việc của nhà nước ở địa
20


phương. Trong đó, chính quyền địa phương cấp huyện như là cầu nối
trung gian, là mắt xích quan trọng khơng thể thiếu để nối liền sự quản
lý giữa chính quyền cấp tỉnh với chính quyền cấp xã. Trước nhu cầu
đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương, chính
quyền địa phương cấp huyện cũng cần có những điều chỉnh kịp thời
để ngày một hoàn thiện hơn về tổ chức, hoạt động và thực hiện tốt
chức năng quản lý nhà nước ở ĐVHC cấp huyện. Đồng thời, Nước ta
đang tập trung xây dựng Nông thôn mới, tăng cường quốc phịng, an
ninh thì vấn đề đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa
phương, nhất là chính quyền địa phương ở hải đảo là rất cần thiết và
có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc.
Qua thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền địa cấp
huyện một cấp tại huyện đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi, đã cơ bản đáp
ứng yêu cầu về tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả của chính quyền địa
phương cấp huyện và đạt được những thành tựu quan trọng trong
phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh. Bênh cạnh đó, trong
tổ chức và hoạt động, chính quyền huyện Lý Sơn vẫn cịn những hạn

chế, phần nào phản ánh tình trạng chung tại chính quyền địa phương
cấp huyện. Các quan điểm, giải pháp nêu trên sẽ góp phần khắc phục
các hạn chế nhằm từng bước cải cách về tổ chức và hoạt động của
chính quyền địa phương cấp huyện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả, tính
năng động, sáng tạo, tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho chính quyền cấp
huyện, nhất là đối với chính quyền địa phương ở hải đảo là vấn đề rất
quan trọng.

21