(Luận văn thạc sĩ) một số GIẢI PHÁP cải THIỆN TÌNH HÌNH tài CHÍNH tại CÔNG TY cổ PHẦN cơ điện LẠNH

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ
MỘT SỐ GIẢI PHÁP CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI
CHÍNH TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN CƠ ĐIỆN LẠNH
Ngành: Tài chính - Ngân hàng

TRƯƠNG KHÁNH LINH

Hà Nội – 2022

download by :


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG

LUẬN VĂN THẠC SĨ

MỘT SỐ GIẢI PHÁP CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI
CHÍNH TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN CƠ ĐIỆN LẠNH

Ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã số: 8340201

Họ và tên học viên: Trương Khánh Linh
Người hướng dẫn: TS. Nguyễn Phúc Hiền

Hà Nội - 2022

i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bản luận văn này là cơng trình nghiên cứu khoa học, độc lập
của tơi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.

Người thực hiện

Trương Khánh Linh

download by :


ii
LỜI CẢM ƠN
Tôi chân thành cảm ơn sự hướng dẫn tận tình, sát sao của TS. Nguyễn Phúc
Hiền cùng các thầy cô giáo khác; sự giúp đỡ của ban lãnh đạo cơng ty, phịng tài
chính kế tốn của Cơng ty Cổ phần Cơ điện lạnh đã tạo điều kiện giúp đỡ tơi hồn
thành bản luận văn này.

download by :


iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................i
LỜI CẢM ƠN.................................................................................................................................... ii
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ...............................................................v
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.....................................................................vi

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN............................................. vii
LỜI MỞ ĐẦU..................................................................................................1
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VÀ

PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP.............................................4
1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP.....................4
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm tài chính doanh nghiệp................................. 4
1.1.2. Các quyết định trong tài chính doanh nghiệp.....................................5
1.2. LÝ LUẬN CHUNG VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP...7
1.2.1. Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp......................................7
1.2.2. Đối tượng, chức năng của phân tích tài chính doanh nghiệp.............9
1.2.3. Nội dung phân tích tài chính doanh nghiệp......................................10
1.3. CÁC NHÂN TỐ ANH HƯỞNG ĐẾN PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH

NGHIỆP.......................................................................................................... 29
1.3.1. Nhóm nhân tố bên trong doanh nghiệp............................................ 29
1.3.2. Nhóm các nhân tố bên ngồi doanh nghiệp......................................31
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1..............................................................................32
CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CƠNG TY CỔ
PHẦN CƠ ĐIỆN LẠNH...............................................................................33
2.1. Q TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA CƠNG TY CỔ
PHẦN CƠ ĐIỆN LẠNH.................................................................................33
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển....................................................33
2.1.2. Tổ chức hoạt động kinh doanh của Cơng ty.....................................35
2.2. PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CƠNG TY CỔ PHẦN CƠ ĐIỆN
LẠNH..............................................................................................................37
2.2.1. Phân tích khái quát........................................................................... 37

download by :

iv

2.2.2. Phân tích chi tiết...............................................................................39
2.3. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CỦA CƠNG TY
CỔ PHẦN CƠ ĐIỆN LẠNH.......................................................................... 81
2.3.1. Những kết quả đạt được................................................................... 81
2.3.2. Những hạn chế..................................................................................83
2.3.3. Nguyên nhân i...................................................................................85
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..............................................................................88
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI
CHÍNH TẠI CƠNG TY CỔ PHẦN CƠ ĐIỆN LẠNH.............................. 89
3.1. MỤC TIÊU, ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN
CƠ ĐIỆN LẠNH.............................................................................................89
3.1.1. Bối cảnh kinh tế và cạnh tranh trên thị trường.................................89
3.1.2. Mục tiêu và định hướng phát triển của công ty................................92
3.2. CÁC GIẢI PHÁP CẢI THIỆN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH CƠNG TY CỔ
PHẦN CƠ ĐIỆN LẠNH.................................................................................93
3.2.1. Huy động vốn đảm bảo cơ cấu nguồn vốn hợp lý............................93
3.2.2. Duy trì khả năng thanh tốn............................................................. 95
3.2.3. Giải pháp nâng cao hiệu suất và hiệu quả sử dụng vốn....................98
3.2.4. Duy trì việc sử dụng tiết kiệm các khoản chi phí...........................102
3.2.5. Tích cực tìm kiếm thị trường, khách hàng, đẩy mạnh công tác đấu
thầu........................................................................................................... 103
3.2.6. Lập kế hoạch tài chính thực hiện các biện pháp phịng ngừa rủi ro .. 104

3.2.7. Đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực............................................... 104
3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ VỚI NHÀ NƯỚC.............................................106
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3............................................................................106
KẾT LUẬN.................................................................................................. 107

download by :


v
DANH MỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ

Bảng 2.1: Một số chỉ tiêu khái quát của công ty năm 2018 - 2020.................37
Bảng 2.2: Phân tích cơ cấu nguồn vốn của cơng ty........................................ 40
Bảng 2.3: Phân tích cơ cấu tài sản của cơng ty...............................................44
Bảng 2.4: Phân tích mối quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn..............48
Bảng 2.5: Phân tích tình hình kết quả kinh doanh..........................................50
Bảng 2.6: Phân tích hiệu suất sử dụng vốn kinh doanh.................................. 55
Bảng 2.7: Phân tích tốc độ luân chuyển vốn lưu động................................... 57
Bảng 2.8: Phân tích tốc độ luân chuyển hàng tồn kho....................................60
Bảng 2.9: Phân tích tốc độ các khoản phải thu............................................... 63
Bảng 2.10: Phân tích khả năng sinh lời ròng của tài sản................................ 66
Bảng 2.11: Phân tích khả năng sinh lời vốn chủ sở hữu.................................68
Bảng 2.12: Phân tích tình hình lưu chuyển tiền tệ..........................................71
Bảng 2.13: Phân tích quy mơ cơng nợ............................................................73
Bảng 2.14: Phân tích cơ cấu nợ và tình hình quản trị nợ................................75
Bảng 2.15: Phân tích khả năng thanh tốn của cơng ty.................................. 79

Hình 1.1: Mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn..........................................13
Hình 2.1: Sơ đồ cơ cấu nhóm cơng ty.............................................................36
Hình 2.2: ROA và ROE của Công ty cổ phần Cơ điện lạnh giai đoạn 2018 2020 ................................................................................................................. 38

download by :

vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
STT

Chữ viết tắt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23

download by :

BCĐKT
BCTC
BH
CCDV
CP
CPBH
CTCP
DN
DT
DTT
GVHB
HĐQT
HTK
LNKT
LNTT, LNST
NPT
NVDH, NVNH
QLDN
TS
TSDH, TSNH
TSLĐ
VCSH
VKD


vii

TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN
Nhận thức được tầm quan trọng của việc cải thiện tình hình tài chính tại Cơng

ty Cổ phần điện lạnh, tác giả đã chọn đề tài: “Một số giải pháp cải thiện tình hình
tài chính tại cơng ty cổ phần điện lạnh" làm luận văn tốt nghiệp của mình.
Kết quả nghiên cứu và đóng góp của luận văn.
Thứ nhất, luận văn đã hệ thống hóa những lý luận cơ bản về tài chính doanh
nghiệp và khái quát về Phân tích tài chính doanh nghiệp, đặc biệt đã làm rõ cơ sở số
liệu, phương pháp và nội dung phân tích cũng như các nhân tố ảnh hưởng đến phân
tích tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Thứ hai, trong chương 2 luận văn đi sâu vào việc phân tích thực trạng tình
hình tài chính của cơng ty giai đoạn 2018 đến 2020. Trên góc độ tình hình huy động
vốn, tình hình đầu, tình hình kết quả kinh doanh, tình hình cơng nợ…
Thứ ba, trên cơ sở hạn chế về tình hình tài chính cơng ty, căn cứ vào bối cảnh
kinh tế xã hội, định hướng phát triển công ty trong các giai đoạn tới, luận văn đã
đưa ra các giải pháp như huy động vốn, nâng cao khả năng thanh toán; nâng cao
hiệu suất sử dụng vốn và sử dụng tiết kiệm chi phí, đẩy mạnh cơng tác đấu thầu, lập
kế hoạch tài chính để phòng ngừa rủi ro và một số giải pháp khác.

download by :


1
LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động sản xuất kinh doanh ở bất kỳ doanh nghiệp nào đều gắn liền với
hoạt động tài chính. Từ khâu tạo lập vốn đến khâu phân phối lợi nhuận thu được từ
quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh. Trên cơ sở chấp hành nghiêm chỉnh pháp
luật, chính sách, chế độ quy định về tài chính của Nhà Nước.
Quản trị tài chính là một bộ phận quan trọng của quản trị doanh nghiệp. Để
kinh doanh đạt hiệu quả mong muốn, hạn chế rủi ro xảy ra doanh nghiệp phải nắm
bắt được hoạt động kinh doanh của mình, đồng thời dự đốn điều kiện kinh doanh
trong thời gian tới, vạch ra chiến lược phù hợp.

Việc thường xun tiến hành phân tích tình hình tài chính sẽ giúp các nhà quản lý
thấy rõ thực trạng kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đánh giá
được tiềm năng, rủi ro và triển vọng trong tương lai của doanh nghiệp. Qua đó, nhà
quản lý doanh nghiệp sẽ sử dụng một cách tiết kiệm, hiệu quả vốn và các nguồn lực
nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý kinh tế, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh
doanh của doanh nghiệp. Nhưng thực tế hiện nay ở Việt Nam, các nhà quản lý vẫn cịn
xem nhẹ việc phân tích tình hình tài chính, dẫn đến khơng ít doanh nghiệp gặp khó
khăn trong q trình huy động và sử dụng vốn, sản xuất kinh doanh kém hiệu quả,
khơng bảo tồn được vốn, thậm chí đe dọa tới sự tồn tại của doanh nghiệp.
Xuất phát từ nhận thức và ý nghĩa thực tiễn của việc cải thiện tình hình tài chính
doanh nghiệp, qua thời gian tìm hiểu tại Cơng ty cổ phần cơ điện lạnh, em đã chọn thực
hiện luận văn thạc sỹ với đề tài: “Một số giải pháp cải thiện tình hình tài chính tại
Cơng ty cổ phần cơ điện lạnh”. Vì thấy được một số vấn đề trong cơng tác tài

chính và quản lý của cơng ty.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp là một cơng cụ hữu ích giúp cho các
chủ thể quản lý đưa ra quyết định. Nó được quan tâm bởi các nhà khoa học, chủ thể
quản lý và các đối tượng khác. Trong quá trình tiếp cận nghiên cứu luận văn, tác giả
tiến hành khái qt hóa những cơng trình nghiên cứu liên quan đến đề tài theo 2 khía
cạnh: Các cơng trình nghiên cứu liên quan đến lý luận về phân tích tình hình tài chính

download by :


2
doanh nghiệp và các cơng trình nghiên cứu liên quan đến phân tích tình hình tài
chính của DN hay một nhóm DN.
Thứ nhất: Các cơng trình liên quan đến lý luận về phân tích tình hình tài chính
doanh nghiệp

Tác giả Lê Thị Xuân và tác giả Nguyễn Xuân Quang trong nghiên cứu “Phân
tích tài chính doanh nghiệp” (2010) – NXB Đại học Kinh tế quốc dân cho rằng nội
dung phân tích tài chính DN nên xoay quanh những khía cạnh chính như phân tích
tình hình và kết quả kinh doanh, phân tích các mối quan hệ cân bằng trên bảng Cân
đối kế tốn, các tỷ số tài chính, lưu chuyển tiền tệ và dự báo báo cáo tài chính.
Thứ hai: Các cơng trình liên quan đến phân tích tình hình tài chính của DN
hay một nhóm DN.
Luận văn thạc sỹ kinh tế của Nguyễn Phạm Ngọc Quỳnh về đề tài: “Phân tích
tình hình tài chính tại Cơng ty TNHH Toyota Long Biên”, Học viện Tài chính
(2016). Luận văn đã nghiên cứu những vấn đề lý luận về phân tích tình hình tài
chính của doanh nghiệp và nghiên cứu thực trạng tình hình tài chính tại cơng ty
TNHH Toyota Long Biên, từ đó đề xuất giải pháp cải thiện tình hình tài chính của
cơng ty trong các kỳ tiếp theo. Tác giả luận văn đã nghiên cứu thực chứng tại một
doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất và kinh doanh ô tô.
Tác giả Hà Quốc Thắng (2019) với đề tài “Quản trị vốn lưu động tại các
doanh nghiệp thuộc Tổng công ty 319” (Luận án Tiến sĩ. Học viện Tài chính) đã
làm rõ những vấn đề lý luận liên quan đến quản trị VLĐ, đánh giá thực trạng quản
trị VLĐ tại các DN xây lắp thuộc Tổng công ty 319 trong giai đoạn 2012-2017, lựa
chọn mơ hình kinh tế lượng trên cơ sở các biến phù hợp đề đánh giá tác động của
quản trị VLĐ đến hiệu quả kinh doanh (chỉ tiêu ROE) từ đó đề xuất các giải pháp
mới phù hợp, khả thi nhằm hoàn thiện quản trị VLĐ tại các đơn vị nghiên cứu.
Tuy nhiên, trong thời gian qua chưa có một nghiên cứu cụ thể về phân tích tình
hình tài chính của Cơng ty cổ phần cơ điện lạnh. Trên cơ sở kế thừa và tự nghiên cứu
tìm hiểu các vấn đề lý luận về Phân tích tình hình tài chính của bản thân tơi, đề tài

“Một số giải pháp cải thiện tình hình tài chính tại Cơng ty cổ phần cơ điện lạnh”
sẽ góp phần làm rõ hơn các vấn đề cơ bản trong lý luận về Phân tích tình hình tài
chính, thực hiện Phân tích tình hình tài chính của Cơng ty và trên cơ sở đó đề xuất

download by :

3
một số giải pháp để hồn thiện phân tích tình hình tài chính Cơng ty cổ phần cơ điện
lạnh. Đây là phạm vi nghiên cứu mà từ trước đến nay chưa có cơng trình nào thực
hiện.
3. Mục đích nghiên cứu

Xem xét và đánh giá tình hình tài chính trên cơ sở phân tích thực trạng tài
chính của Cơng ty cổ phần Cơ điện lạnh trong giai đoạn 2018-2020 để chỉ ra những
kết quả đã đạt được và những hạn chế cịn tồn tại.
Đề xuất một số giải pháp tài chính nhằm góp phần cải thiện tình hình tài chính
của cơng ty trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu
Các vấn đề về tài chính doanh nghiệp và phân tích tình hình tài chính doanh
nghiệp trên cả lý luận và thực tiễn.
Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Nghiên cứu tại Công ty cổ phần Cơ điện lạnh
- Về thời gian: Giai đoạn 2018-2020
5. Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp chủ yếu được sử dụng là phương pháp so sánh và tổng hợp số
liệu thu thập được trong quá trình thực tập để thấy được mức độ ảnh hưởng và xu
hướng biến động của các chỉ tiêu, từ đó đưa ra các nhận xét. Ngồi ra, luận văn còn
sử dụng một số phương pháp khác như: phương pháp thay thế liên hồn, phương
pháp phân tích tỷ số, phương pháp liên hệ...
6. Kết cấu đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận

văn được trình bày trong 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về tài chính doanh nghiệp và phân tích tài chính
doanh nghiệp.
Chương 2: Phân tích tình hình tài chính tại Cơng ty cổ phần Cơ điện lạnh.
Chương 3: Một số giải pháp cải thiện tình hình tài chính tại Cơng ty cổ phần
Cơ điện lạnh.

download by :


4
CHƯƠNG 1: LÝ LUẬN CHUNG VỀ TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP VÀ
PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm tài chính doanh nghiệp
Khái niệm: “Tài chính doanh nghiệp là quá trình tạo lập, phân phối và sử

dụng quỹ tiền tệ hợp thành hoạt động tài chính của doanh nghiệp, làm phát
sinh, tạo ra sự vận động của các dòng tiền bao hàm dòng tiền vào, dòng tiền ra
gắn liền với hoạt động đầu tư và hoạt động kinh doanh thường xuyên hằng
ngày của doanh nghiệp” – Thuộc bài giảng của Ths. Đinh Xuân Dũng.
Bên trong quá trình tạo lập, sử dụng quỹ tiền tệ của doanh nghiệp là các quan
hệ kinh tế dưới hình thức giá trị hợp thành các quan hệ tài chính của doanh nghiệp
và bao hàm các quan hệ tài chính chủ yếu sau:
- Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp và nhà nước:
Quan hệ này thể hiện chủ yếu ở chỗ doanh nghiệp thực hiện các nghĩa vụ tài
chính với nhà nước như: nộp thuế, lệ phí vào ngân sách…Đối với doanh nghiệp cịn
thể hiện ở việc: Nhà nước đầu tư vốn ban đầu và vốn bổ sung cho doanh nghiệp
bằng những cách khác nhau.
- Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với các chủ thể kinh tế và các tổ chức

xã hội khác.
Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với các chủ thể kinh tế khác rất đa dạng và
phong phú được thể hiện trong việc thanh toán, thưởng phạt vật chất khi doanh nghiệp
và các chủ thể kinh tế khác cung cấp hàng hóa, dịch vụ cho nhau (bao hàm cả

các các dịch vụ tài chính).
- Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với người lao động trong doanh nghiệp:

Doanh nghiệp thanh toán tiền lương, thực hiện thưởng phạt vật chất đối với người
lao động trong quá trình tham gia vào hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp…
- Quan hệ tài chính giữa doanh nghiệp với các chủ sở hữu của doanh nghiệp:

Đầu tư, rút vốn hay góp vốn của chủ sở hữu với doanh nghiệp và trong việc phân
chia lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp.
- Quan hệ tài chính trong nội bộ doanh nghiệp:

download by :


5
Thanh toán giữa các bộ phận nội bộ doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh,
trong việc hình thành và sử dụng các quỹ của doanh nghiệp, cũng như phân phối kết
quả kinh doanh và thực hiện hạch toán nội bộ doanh nghiệp.
1.1.2. Các quyết định trong tài chính doanh nghiệp.
i. Các quyết định đầu tư
Các quyết định đầu tư chủ yếu của doanh nghiệp bao gồm:
- Quyết định đầu tư tài sản lưu động: quyết định tồn quỹ, quyết định tồn kho,

quyết định chính sánh bán hàng, quyết định đầu tư tài sản ngắn hạn…

- Quyết định đầu tư tài sản dài hạn: quyết định mua sắm tài sản cố định, quyết

định đầu tư dự án, quyết định đầu tư tài chính dài hạn…
- Quyết định quan hệ cơ cấu giữa đầu tư tài sản lưu động đầu tư tài sản cố

định: quyết định sử dụng đòn bẩy kinh doanh, quyết định điểm hòa vốn.
Quyết định đầu tư được xem là quyết định quan trọng nhất trong các quyết
định của tài chính doanh nghiệp bởi nó tạo ra giá trị cho doanh nghiệp.
ii. Quyết định huy động vốn (quyết định nguồn vốn):
Các quyết định huy động vốn chủ yếu của doanh nghiệp bao gồm:
- Quyết định huy động vốn ngắn hạn: quyết định vay ngắn hạn hay sử dụng tín

dụng thương mại.
- Quyết định huy động vốn dài hạn: quyết định sử dụng nợ dài hạn thông qua vay

dài hạn ngân hàng hay phát hành trái phiếu công ty; quyết định phát hành vốn cổ

phần (cổ phần phổ thông hay cổ phần ưu đãi); quyết định quan hệ cơ cấu giữa nợ và
vốn chủ sở hữu; quyết định để mua hay thuê tài sản…
Các quyết định huy động vốn là một thách thức không nhỏ đối với các nhà
quản trị tài chính của doanh nghiệp. Để có các quyết định huy động vốn đúng đắn,
các nhà quản trị tài chính phải có sự nắm vững những điểm lợi, bất lợi của các chính
sách huy động vốn; đánh giá chính xác tình hình hiện tại và dự báo đúng đắn diễn
biến thị trường - giá cả tương lai... trước khi đưa ra quyết định huy động vốn.
iii. Quyết định phân chia lợi nhuận:
Gắn liền với quyết định về phân chia cổ tức hay chính sách cổ tức của doanh
nghiệp. Các nhà quản trị tài chính sẽ phải lựa chọn giữa việc sử dụng phần lớn lợi

download by :

6
nhuận sau thuế để chia cổ tức hay là giữ lại để tái đầu tư. Những quyết định này liên
quan đến việc doanh nghiệp nên theo đuổi một chính sách cổ tức như thế nào và liệu
chính sách cổ tức có tác động như thế nào đến giá trị doanh nghiệp hay giá cổ phiếu
của công ty trên thị trường hay khơng.
Ngồi ba loại quyết định chủ yếu trong tài chính doanh nghiệp như trên đã đưa
ra cịn có rất nhiều quyết định khác có liên quan đến hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp như quyết định mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, quyết định phịng
ngừa rủi ro tài chính trong hoạt động sản xuất kinh doanh…
iv. Phân loại
Căn cứ vào thời gian thực hiện có thể chia các quyết định tài chính của doanh nghiệp
ra thành 2 nhóm là quyết định tài chính dài hạn và quyết định tài chính ngắn hạn.

Quyết định tài chính dài hạn
Đây là những quyết định có tính chất chiến lược, có tầm ảnh hưởng lâu dài đến
sự tồn tại và phát triển doanh nghiệp. Mỗi quyết định này đòi hỏi nhà quản trị phải
cân nhắc kỹ lưỡng, phân tích một cách bài bản và khoa học để đảm bảo hạn chế
thấp nhất các rủi ro có thể xảy ra. Thuộc quyết định tài chính dài hạn bao gồm:
quyết định đầu tư dài hạn, quyết định huy động vốn dài hạn (quyết định nguồn vốn
dài hạn) và quyết định về chính sách phân phối lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Quyết định đầu tư dài hạn: Là quyết định lựa chọn doanh nghiệp nên đầu tư
vào những cơ hội, hay những dự án đầu tư nào trong điệu kiện nguồn lực tài chính
có giới hạn để tối đa hóa giá trị của chủ sở hữu.
- Quyết định huy động vốn dài hạn: Là quyết định lựa chọn nên huy động vốn dài

hạn từ những nguồn nào, với quy mơ bao nhiêu để tối đa hóa giá trị cho chủ sở hữu.
- Quyết định về chính sách phân phối lợi nhuận của doanh nghiệp: Là quyết

định lựa chọn nên dành bao nhiêu lợi nhuận để chia cho chủ sở hữu, dành bao nhiêu

lợi nhuận để tái đầu tư trở lại doanh nghiệp nhằm tối đa hóa giá trị cho chủ sở hữu.
Quyết định tài chính ngắn hạn
Điều này được thể hiện như sau:
- Quyết định dự trữ vốn bằng tiền: Khi doanh nghiệp dự trữ vốn bằng tiền sẽ đảm

bảo cho hoạt động thanh toán, chi trả nhằm thực hiện nghĩa vụ tài chính của doanh
nghiệp với các chủ thể khác được thuận lợi, hạn chế rủi ro trong quá trình hoạt

download by :


7
động. Tuy nhiên việc dự trữ vốn bằng tiền sẽ làm tăng chi phí cơ hội của vốn và làm tăng
nguy cơ rủi ro do tiền có thể bị mất giá trị do lạm phát, hay thay đổi tỷ giá…gây ra.
- Quyết định về nợ phải thu: Khi doanh nghiệp bán chịu sẽ làm tăng khả năng

cạnh tranh dẫn đến làm tăng doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp. Tuy nhiên,
bán chịu sẽ gia tăng nợ phải thu, dẫn đến ứ đọng vốn và doanh nghiệp có thể gặp rủi
ro không thu hồi được công nợ.
- Quyết định về chiết khấu thanh toán: Việc áp dụng chiết khấu thanh toán sẽ

giúp doanh nghiệp thu hồi nhanh tiền bán hàng, giảm nhu cầu vốn dẫn đến giảm bớt
chi phí sử dụng vốn. Tuy vậy, do thực hiện chiết khấu cho khách hàng nên lợi nhuận
bán hàng của doanh nghiệp có thể sụt giảm.
- Quyết định về dự trữ vốn tồn kho: Việc duy trì tồn kho dự trữ sẽ giảm thiểu

rủi ro gián đoạn hoạt động sản xuất kinh doanh; nhưng nó lại làm tăng chi phí cơ
hội của vốn, tăng chi phí bảo quản, cất giữ…làm giảm lợi nhuận của doanh nghiệp.
- Các quyết định tài chính ngắn hạn khác: Như quyết định về khấu hao TSCĐ,

quyết định về trích lập dự phịng, quyết định về việc thanh tốn… cũng ln tạo ra
mối quan hệ giữa lợi ích và rủi ro cho doanh nghiệp nói chung và cho chủ sở hữu
doanh nghiệp nói riêng.
Tóm lại, nhà quản trị tài chính phải đưa ra các quyết định tài chính nhằm tối
đa hóa giá trị doanh nghiệp. Một quyết định tài chính khơn ngoan là quyết định có
thể tối đa hóa được giá trị của doanh nghiệp, muốn vậy quyết định tài chính phải
đảm bảo tối thiểu hóa được tỷ suất sinh lời cho chủ sở hữu. Đây là điều rất khó cho
các nhà quản trị tài chính trong q trình phân tích và ra quyết định lựa chọn các
quyết định tài chính phù hợp.
1.2. LÝ LUẬN CHUNG VỀ PHÂN TÍCH TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
1.2.1. Khái niệm phân tích tài chính doanh nghiệp
Trong lĩnh vực quản trị tài chính doanh nghiệp cũng sử dụng phân tích là một
cơng cụ hữu hiệu để nghiên cứu tình hình tài chính của 1 doanh nghiệp. Hoạt động tài
chính có mối quan hệ chặt chẽ với các hoạt động khác trong doanh nghiệp. Do đó để
nhận thức được nội dung, hình thức và xu hướng phát triển của tài chính doanh nghiệp
cần phân chia tài chính doanh nghiệp theo những tiêu thức thích hợp để thấy được quan
hệ kinh tế nội tại, mối quan hệ biện chứng với các hoạt động khác trong

download by :


8
quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Như vậy, có thể nói rằng: “Phân
tích tài chính doanh nghiệp là tổng thể phương pháp cho phép đánh giá tình hình
tài chính đã qua và hiện nay, dự đốn tình hình tài chính trong tương lai của doanh
nghiệp, giúp cho các nhà quản lý đưa ra các quyết định quản lý hữu hiệu, phù hợp
mục tiêu mà họ quan tâm.”(Nguồn: Internet)
Tuy nhiên, theo các tác giả của trường Đại học Kinh tế Quốc dân thì: “Phân
tích tình hình tài chính doanh nghiệp là một hệ thống các phương pháp nhằm đánh
giá tình hình tài chính của doanh nghiệp trong một thời gian hoạt động nhất định.

Trên cơ sở đó, giúp cho các nhà quản trị doanh nghiệp đưa ra các quyết định chuẩn
xác trong quá trình kinh doanh”.
Từ các quan điểm trên, cao học viên cho rằng: Phân tích tình hình tài chính
doanh nghiệp là việc sử dụng các phương pháp phân tích để đánh giá thực trạng
tình hình tài chính của doanh nghiệp trong quá khứ và hiện tại từ đó giúp cho
các đối tượng quan tâm đưa ra các quyết định quản lý phù hợp với mục tiêu
quan tâm của mình.
Mục tiêu phân tích tài chính doanh nghiệp
Để trở thành một công cụ đắc lực giúp cho các nhà quản lý quan tâm đến hoạt
động của doanh nghiệp có được các quyết định đúng đắn trong kinh doanh, phân
tích tình hình tài chính doanh nghiệp cần đạt các mục tiêu sau:
- Đánh giá chính xác tình hình tài chính của doanh nghiệp trên các khía cạnh

khác nhau như cơ cấu nguồn vốn, tài sản, khả năng thanh toán, lưu chuyển tiền tệ,
hiệu quả sử dụng tài sản, khả năng sinh lãi, rủi ro tài chính,… nhằm đáp ứng thông
tin cho tất cả các đối tượng quan tâm đến hoạt động của doanh nghiệp như các nhà
đầu tư, cung cấp tín dụng, quản lý doanh nghiệp, cơ quan thuế, người lao động…
- Định hướng các quyết định của các nhà quản lý quan tâm theo chiều hướng phù

hợp với thực tế của doanh nghiệp như quyết định đầu tư, tài trợ, phân chia lợi nhuận,….
- Trở thành cơ sở cho các dự báo tài chính, giúp người phân tích dự đốn được

tiềm năng tài chính của doanh nghiệp trong tương lai.
- Là cơng cụ để kiểm sốt hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trên cơ sở

kiểm tra, đánh giá các chỉ tiêu kết quả đạt được so với kế hoạch, dự đoán, định mức….

download by :

9
Từ đó xác định được điểm mạnh và điểm yếu trong hoạt động kinh doanh, giúp cho các
doanh nghiệp có được các quyết định và giải pháp đúng đắn, đảm bảo kinh doanh đạt
hiệu quả cao. Mục tiêu này đặc biệt quan trọng đối với nhà quản trị doanh nghiệp.
Để đạt được các mục tiêu nói trên thì cần có một hệ thống chỉ tiêu phân tích phù
hợp được xây dựng theo đặc điểm và yêu cầu của doanh nghiệp. Tuy nhiên, mỗi nhà
quản lý quan tâm đến tình hình tài chính theo những giác độ và mục tiêu khác nhau.

1.2.2. Đối tượng, chức năng của phân tích tài chính doanh nghiệp
1.2.2.1. Đối tượng nghiên cứu của phân tích tình hình tài chính doanh nghiệp
Về tổng thể, đối tượng nghiên cứu của phân tích tình hình tài chính doanh
nghiệp là các hiện tượng, quá trình, quan hệ kinh tế tài chính của doanh nghiệp gắn
với một mơi trường kinh doanh cụ thể. Cụ thể là:
- Mối quan hệ giữ vận động và chuyển hóa các nguồn lực tài chính của doanh

nghiệp và các nhân tố kinh tế, xã hội, tự nhiên: Q trình trên ln chịu sự tác động của
các nguyên nhân về kinh tế, chính trị, xã hội, tự nhiên có thể là tích cực hoặc tiêu cực.
Đồng thời nó cũng tác động lại khơng ngừng tới mơi trường kinh tế, xã hội, tự

nhiên. Phân tích tài chính doanh nghiệp cần nghiên cứu mối quan hệ biện chứng,
khách quan và có tính quy luật này giúp cho q trình ra quyết định và thực hiện
quyết định không xa rời mục tiêu của nhà quản lý ở cả tầm vĩ mơ và vi mơ.
- Q trình và kết quả vận động chuyển hóa các nguồn lực tài chính của doanh

nghiệp: Kết quả có thể là của từng khâu, từng bộ phận, từng mối quan hệ kinh tế, có
thể là tổng hợp của cả q trình vận động và chuyển hóa các nguồn lực. Nó có thể
được biểu hiện bằng các chỉ tiêu kinh tế định lượng hoặc định tính của đối tượng
nghiên cứu.
- Nhân tố nguyên nhân tác động đến q trình và kết quả vận động chuyển hóa

các nguồn lực tài chính của doanh nghiệp: vì nó gây ảnh hưởng chính tới q trình
vận động và chuyển hóa các nguồn lực tài chính của doanh nghiệp.
1.2.2.2. Chức năng phân tích tài chính doanh nghiệp
- Chức năng đánh giá: là việc trả lời và làm rõ các vấn đề như sau: Các luồng

chuyển dịch giá trị, sự vận động của các nguồn lực tài chính nảy sinh và diễn ra như
thế nào, tác động đến quá trình vận động và dịch chuyển nguồn lực tài chính ra sao,
kết quả gần với hay ngày càng xa rời mục tiêu kinh doanh, có phù hợp với cơ chế

download by :


10
chính sách và pháp luật hay khơng… Ngun nhân dẫn tới việc suy yếu quan hệ
kinh tế của doanh nghiệp với các bên liên quan, biện pháp để khôi phục và phát
triển nó như thế nào.
- Chức năng dự đốn: Vì những mục tiêu được hình thành từ nhận thức về điều

kiện, năng lực bản thân cũng như diễn biến của tình hình trong nước, quốc tế, ngành
nghề, đối thủ cạnh tranh,… nên để có những quyết định phù hợp và tổ chức thực
hiện hợp lý thì các nhà quản lý cần thấy tình hình tài chính của doanh nghiệp trong
tương lai và đó là sự cần thiết của dự đoán.
- Chức năng điều chỉnh: Hệ thống các quan hệ kinh tế tài chính bao gồm nhiều

thể loại khác nhau, rất đa dạng và phong phú, phức tạp, chịu ảnh hưởng của các
nhân tố bên trong lẫn bên ngoài doanh nghiệp. Vì vậy, để kết hợp hài hịa các mối
quan hệ, doanh nghiệp, các đối tượng liên quan phải điều chỉnh các mối quan hệ và
nghiệp vụ kinh tế nội sinh. PTTCDN giúp nhận thức rõ nội dung, tính chất, hình
thức và xu hướng phát triển của các mối quan hệ này. Mặt khác nó cịn giúp cho các
chủ thể quản lý thơng qua phân tích, phát hiện kịp thời các yếu tố mới nảy sinh,

phân tích được các tác động của nó nhằm đề xuất ra các điều chỉnh kịp thời, giúp
giảm thiểu rủi ro cũng như không để tuột mất các cơ hội hiếm có.
1.2.3. Nội dung phân tích tài chính doanh nghiệp
1.2.3.1. Phân tích khái quát
Tiến hành so sánh kỳ phân tích và các kỳ trước, từ độ biến động, độ lớn đưa ra
đánh giá khái quát quy mơ tài chính của doanh nghiệp và những dấu hiệu bất
thường trong lĩnh vực hoạt động.
a. Phân tích khái qt quy mơ tài chính của doanh nghiệp: là cung cấp thông
tin cho các chủ thể quản lý tổng quan quy mô huy động vốn và kết quả sử dụng vốn
kinh doanh, phạm vi hoạt động kinh doanh và tầm ảnh hưởng về tài chính của
doanh nghiệp với các bên có liên quan ở mỗi thời kỳ.
* Chỉ tiêu phân tích bao gồm:
+ Tổng tài sản của doanh nghiệp (TS - Assets):
TS = TSNH + TSDH = Nợ phải trả + Vốn CSH
+ Vốn CSH (Equity) = TS - Nợ phải trả
+ Tổng luân chuyển thuần = DTT bán hàng + DT tài chính + Thu nhập khác

download by :


11
+ Lợi nhuận trước thuế, lãi vay (EBIT) = Tổng LNTT - Chi phí lãi vay
+ Lợi nhuận sau thuế = LCT - Tổng CP = EBIT - I - Thuế thu nhập
+ Dòng tiền thu về trong kỳ (IF) = Ff(kinh doanh + đầu tư + tài chính)
+ Dịng tiền thuần NC = Nc(kinh doanh + đầu tư + hoạt động tài chính)

b. Phân tích khái quát kết quả hoạt động kinh doanh: là cung cấp thông tin về
kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp giúp các chủ thể quản lý
đánh giá được hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp, phát hiện các
dấu hiệu mất cân đối nhằm thiết lập, tái cấu trúc tài chính, đảm bảo sự ổn định, an

tồn và hiệu quả.
* Chỉ tiêu phân tích
+ Doanh thu thuần : DTT về bán hàng và cung cấp dịch vụ
+ Lợi nhuận kế toán trước thuế:

LN kế toán trước thuế = Tổng doanh thu - Tổng chi phí
+ Lợi nhuận sau thuế
LN sau thuế = LNKT trước thuế - Thuế suất thuế GTGT
c.

Phân tích khái quát khả năng sinh lời của doanh nghiệp: Là cần thiết cho 4

chủ thể cơ bản: Nhà đầu tư, người cho vay, người chủ sở hữu và các nhà quản trị.
Sinh lời của vốn kinh doanh là mục tiêu của nhà cung cấp vốn, sinh lời của vốn chủ
thu hút sự quan tâm của chủ sở hữu hiện tại và tương lai, đồng thời là động lực của
các nhà quản lý doanh nghiệp, còn sinh lời hoạt động là cơ sở để doanh nghiệp tồn
tại và phát triển bền vững, phản ánh hiệu quả của bộ máy quản trị kinh doanh của
doanh nghiệp.
* Chỉ tiêu phân tích
+ Hệ số sinh lời hoạt động: ROS = LNST / LCT = 1 - Hệ số chi phí (H cp)
+ Hệ số sinh lời cơ bản vốn kinh doanh: BEP = EBIT / VKD bq
+ Hệ số sinh lời ròng vốn kinh doanh: ROA = LNST / VKDbq
+ Hệ số sinh lời vốn chủ sở hữu: ROE = LNST / VCSHbq
+ Thu nhập 1 cổ phần thường = (LNST - cổ tức ưu đãi)/ Tổng CP thường

1.2.3.2. Phân tích chi tiết

download by :

12
1.2.3.2.1. Tình hình huy động vốn của doanh nghiệp
Trong nền kinh tế thị trường, vốn là một yếu tố, là tiền đề cần thiết cho việc
hình thành và phát triển hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp. Đánh giá tình
hình huy động vốn của doanh nghiệp để thấy được doanh nghiệp đã huy động vốn
từ những nguồn nào? Quy mô nguồn vốn huy động được tăng hay giảm? Doanh
nghiệp có cơ cấu nguồn vốn tự chủ hay phụ thuộc, thay đổi theo chiều hướng nào?
Nguồn vốn doanh nghiệp huy động để tài trợ nhu cầu vốn gồm vốn chủ sở hữu, vốn
vay và nợ. Để đánh giá thực trạng và tình hình biến động nguồn vốn của doanh
nghiệp ta sử dụng 2 nhóm chỉ tiêu:
+ Các chỉ tiêu phản ánh quy mô nguồn vốn gồm giá trị tổng nguồn vốn và

từng loại trong B01-DN.
+ Các chỉ tiêu phản ánh cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp.

Xác định theo công thức:
Tỷ trọng từng
loại nguồn vốn
Sự biến động nguồn vốn được thực hiện bằng cách so sánh cả tổng số và từng
loại, từng chỉ tiêu nguồn vốn giữa cuối kỳ với đầu kỳ để xác định chênh lệch tuyệt
đối và tương đối của tổng số cũng như từng loại, từng chỉ tiêu nguồn vốn.
Phân tích cơ cấu nguồn vốn được tiến hành bằng cách xác định tỷ trọng từng loại,
từng chỉ tiêu nguồn vốn trong tổng giá trị nguồn vốn ở cuối kỳ và đầu kỳ, so sánh tỷ
trọng của từng loại, từng chỉ tiêu; sau đó căn cứ vào kết quả xác định và kết quả so
sánh để đánh giá cơ cấu nguồn vốn và sự thay đổi cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp.

1.2.3.2.2. Tình hình đầu tư và sử dụng vốn của doanh nghiệp.
Phân tích tình hình phân bổ, sử dụng vốn của doanh nghiệp nhằm đánh giá quy
mô tài sản của doanh nghiệp, mức độ đầu tư của doanh nghiệp cho từng loại tài sản.
Từ đó ta sẽ thấy được mức độ đầu tư, quy mô kinh doanh, năng lực kinh doanh, khả

năng tài chính của doanh nghiệp cũng như chính sách đầu tư của doanh nghiệp như
thế nào.
Xem xét cơ cấu tài sản của doanh nghiệp dựa trên 2 nhóm chỉ tiêu sau:
+ Các loại tài sản trên bảng cân đối kế toán
+ Tỷ trọng của từng loại tài sản


download by :


Phân tích tình hình sử dụng vốn dùng phương pháp so sánh tổng tài sản và từng
loại tài sản giữa số cuối kỳ với số đầu năm hoặc với cuối các kỳ trước cả số tuyệt đối và
số tương đối. Thông qua quy mô tổng tài sản và từng loại tài sản thấy được hoạt động
phân bổ vốn của doanh nghiệp cho hoạt động kinh doanh và từng lĩnh vực như thế nào.
Thông qua biến động tổng tài sản, từng loại tài sản phản ánh sự biến động về mức độ
đầu tư cho hoạt động kinh doanh, từng loại tài sản có hợp lý hay khơng?

1.2.3.2.3. Phân tích mối quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn.
Mối quan hệ cân đối giữa tài sản và nguồn vốn thể hiện sự tương quan về giá
trị tài sản và cơ cấu nguồn vốn của doanh nghiệp trong hoạt động sản xuất kinh
doanh, thể hiện giữa nguồn vốn doanh nghiệp huy động và việc sử dụng chúng
trong đầu tư, mua sắm, sử dụng có hợp lý hiệu quả hay khơng. Mối quan hệ này
được thể hiện qua sơ đồ sau:

Hình 1.1: Mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn


download by :

14
- Nguồn vốn thường xuyên = Vốn chủ sở hữu + Nợ dài hạn
- Hoặc Nguồn vốn thường xuyên = Giá trị tổng tài sản - Nợ ngắn hạn
- Nguồn vốn lưu động thường xuyên = Tài sản ngắn hạn - Nợ ngắn hạn

Khi đánh giá mơ hình tài trợ của doanh nghiệp, có 3 trường hợp xảy ra:
Trường hợp 1: Khi tài sản ngắn hạn lớn hơn nợ phải trả ngắn hạn, tức là nguồn
vốn lưu động thường xuyên có giá trị dương (NWC >0). Khi đó có một bộ phận
nguồn vốn lưu động thường xuyên tài trợ cho TSLĐ, điều này sẽ tạo ra sự ổn định
trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.
Trường hợp 2: Nếu tài sản lưu động nhỏ hơn nợ phải trả ngắn hạn thì nguồn
vốn lưu động thường xun sẽ có giá trị âm. Đây là dấu hiệu đáng lo ngại cho
doanh nghiệp khi hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp hay xây dựng.
Trường hợp 3: Nếu tài sản lưu động bằng nợ phải trả ngắn hạn thì nguồn vốn
lưu động thường xuyên sẽ có giá trị bằng khơng. Cách tài trợ này cho thấy chỉ có
những TSCĐ được tài trợ bằng nguồn vốn dài hạn, còn tài sản lưu động được tài trợ
bằng nguồn vốn ngắn hạn. Trường hợp này cũng không tạo được tính ổn định trong
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Qua xem xét mối quan hệ trên cho phép nhà quản trị đánh giá được tình hình
tài trợ tài sản lưu động của doanh nghiệp, trên cơ sở đó sẽ điều chỉnh và lựa chọn
chính sách tài trợ vốn lưu động thích hợp cho doanh nghiệp.
1.2.3.2.4. Tình hình kết quả kinh doanh
Tình hình kết quả kinh doanh của doanh nghiệp trong mỗi thời kỳ ảnh hưởng
có tính chất quyết định đến chính sách phân phối lợi nhuận và có ảnh hưởng lớn đến
sức mạnh tài chính của doanh nghiệp trong mỗi kỳ. Thơng tin về tình hình kết quả
kinh doanh cung cấp cho các chủ thể quản lý quan về tình hình kinh doanh và kết
quả hoạt động theo từng lĩnh vực, các yếu tố doanh thu, chi phí đã tác động thế nào
đến kết quả kinh doanh, xác định được trọng điểm cần quản lý và tiềm năng cần
khai thác để tăng thêm quy mô, tỷ lệ sinh lời hoạt động cho doanh nghiệp.
Nội dung phân tích tình hình kết quả kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm:

-

Phân tích đánh giá chung kết quả kinh doanh của doanh nghiệp

-

Phân tích lợi nhuận gộp từ bán hàng và cung cấp dịch vụ

download by :