Nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Agribank Nam Hà Nội

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
-------- ---------

TÀO TIẾN TIỆP

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÍN DỤNG NGẮN
HẠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI
NHNo&PTNT CHI NHÁNH NAM HÀ NỘI

Chuyên ngành: Kinh tế - Tài chính - Ngân hàng

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Hoàng Xuân Quế

HÀ NỘI - 2009


MỤC LỤC
Trang


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
SX

:

Sản xuất

CV

:

Cho vay

NH

:

Ngắn hạn

TDH

:

Trung, dài hạn

NT

:

Ngoại tệ

USD

:

Đồng đơ la Mỹ

NĐ

:

Nghị định

TCTD

:

Tổ chức tín dụng

CIC

:

Trung tâm hỗ trợ tín dụng

TDNH

:

Tín dụng ngắn hạn

VNĐ

:

Tiền đồng Việt Nam

TCKT

:

Tổ chức kinh tế

XH

:

Xã hội

QĐ

:

Quyết định

TG

:

Tiền gửi

DNVVN

:

Doanh nghiệp vừa và nhỏ

DNNN

:

Doanh nghiệp Nhà nước

DNNQD

:

Doanh nghiệp ngoài quốc doanh

TDH

:

Trung, dài hạn

NQH

:

Nợ quá hạn

TG

:

Tiền gửi

NV

:

Nguồn vốn

NHNN

:

Ngân hàng Nhà nước

NHTM

:

Ngân hàng thương mại

NHNO&PTNT

:

Ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thôn


DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
Trang

1.

Bảng 1.1. Định nghĩa doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Thái Lan

5

2.

Bảng 2.1: Nguồn vốn theo thời hạn huy động từ năm 2005 - 2008

39

3.

Bảng 2.2: Phân loại nguồn vốn huy động từ năm 2005 - 2008

41

4.

Bảng 2.3: Tình hình dư nợ từ năm 2005 - 2008

43

5.

Bảng 2.4: Tình hình thu, chi của chi nhánh từ 2006-2008

46

6.

Bảng 2.5: Tình hình “Nợ xấu” ngắn hạn DNVVN tại chi nhánh

Nam Hà Nội

48

7.

Bảng 2.6: Phân cấp thẩm phán quyết cho vay ngắn hạn DNVVN

53

8.

Bảng 2.7: Phân công cán bộ thực hiện cơng tác thẩm định tín dụng

62

9.

Bảng 2.8: Tổng hợp các tiêu chí phản ánh chất lượng thẩm định
tín dụng ngắn hạn DNVVN tại chi nhánh Nam Hà Nội

66

DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
Trang

1.
2.
3.
4.

5.
6.
7.
8.

Sơ đồ 1.1: Quy trình thẩm định tín dụng ngắn hạn
Sơ đồ 2.1: Bộ máy tổ chức của NHNo&PTNT chi nhánh Nam
Hà Nội
Sơ đồ 2.2: Quy trình thẩm định tín dụng của NHNo&PTNT
Đồ thị 2.1: Tình hình huy động vốn năm 2005 - 2008
Đồ thị 2.2: Nguồn vốn theo tính chất nguồn huy động 2005 2008
Đồ thị 2.3: Tình hình thu, chi của chi nhánh Nam Hà Nội
Đồ thị 2.4: Dư nợ ngắn hạn của DNVVN
Đồ thị 2.5: Nợ cần chú ý và nợ xấu của DNVVN

22
37
51
40
42
46
47
50


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
-------- ---------

VŨ THỊ THU TRANG

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DOANH NGHIỆP VỪA VÀ
NHỎ TẠI NGÂN HÀNG TMCP QUÂN ĐỘI CN HẢI PHÒNG

Chuyên ngành: Ngân hàng Tài chính

Người hướng dẫn khoa học: TS Cao Thị Ý Nhi

Hà Nội, 2010



i

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thông(NHN o&PTNT) chi
nhánh Nam Hà Nội là một chi nhánh thuộc ngân hàng NHNo&PTNT Việt
Nam. Hiện nay, nhu cầu vay vốn của các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN)
trên địa bàn thành phố Hà Nội ngày càng cao, vì vậy, dư nợ của nhóm đối
tượng này ngày càng lớn (đặc biệt là nợ cần chú ý và nợ xấu), do đó vấn đề
nâng cao chất lượng tín dụng đối với các DNVVN đang là vấn đề được quan
tâm. Để tăng chất lượng tín dụng cho vay ngắn hạn đối với DNVVN thì cơng
tác thẩm định tín dụng cần phải được nâng cao chất lượng, có như vậy thì chất
lượng tín dụng mới được nâng cao. Trước những thực trạng trên đề tài:
“Nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp
vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội” được chọn làm luận
văn thạc sĩ kinh tế.
2. Kết cấu luận văn
Ngồi phần lời nói đầu, kết luận đề tài được chia làm ba chương sau:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về chất lượng thẩm định tín dụng

ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại.
Chương 2: Thực trạng chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với
doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội.
Chương 3: Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng
ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam
Hà Nội.


ii

CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ CHẤT LƯỢNG
THẨM ĐỊNH TÍN DỤNG NGẮN HẠN ĐỐI VỚI CÁC DOANH
NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. Hoạt động thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với các doanh nghiệp
vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại
• Hoạt động tín dụng ngắn hạn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ
của ngân hàng thương mại
- Khái niệm về tín dụng ngắn hạn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ
của ngân hàng thương mại
Ta có thể hiểu khái niệm về tín dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp
vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại là: “Tín dụng ngắn hạn của ngân hàng
thương mại đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ là quan hệ giao dịch tiền hoặc tài
sản giữa ngân hàng và khách hàng, trong đó ngân hàng giao tiền hoặc tài sản
của ngân hàng cho doanh nghiệp vừa và nhỏ sử dụng trong một thời gian ngắn
hạn (thường nhỏ hơn hoặc bằng 1 năm) nhất định và khách hàng có nghĩa vụ
hồn trả cả gốc và lãi khi đến hẹn”.
- Các hoạt động tín dụng ngắn hạn đối với các doanh nghiệp vừa và
nhỏ của ngân hàng thương mại
Hoạt động tín dụng ngắn hạn có những hình thức chủ yếu sau:
+ Chiết khấu chứng từ có giá

+ Cho vay từng lần
+ Cho vay theo hạn mức tín dụng
+ Cho vay theo hạn mức thấu chi
+ Bao thanh tốn
• Hoạt động thẩm định tín dụng ngắn hạn của ngân hàng thương
mại đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ
o Khái niệm về thẩm định tín dụng
“Thẩm định tín dụng là q trình xem xét, phân tích các tài liệu, các
thơng tin cần thiết về khách hàng có nhu cầu tín dụng mà ngân hàng thu thập
được, để từ đó làm căn cứ quyết định trước khi ngân hàng cho khách hàng


iii

vay một giới hạn cho phép”.
Như vậy, thẩm định tín dụng phải tn theo một quy trình nhất định, địi
hỏi cán bộ thẩm định phải có sự hội tụ các kiến thức sâu rộng như: Kiến thức về
kế toán, quản trị, kiến thức về kinh tế, xã hội, các kiến thức về ngành nghề có
liên quan, các thơng tin thị trường, các thông tin về tài sản, công nghệ kỹ thuật
và máy móc, có khả năng nắm bắt được tâm lý của khách hàng để phán đoán.
o Nội dung của cơng tác thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh
nghiệp vừa và nhỏ
Nội cung của công tác thẩm định trước khi tài trợ cấp tín dụng của ngân
hàng cho khác hàng thường được tập trung vào các nội dung sau:
- Thẩm định về mặt pháp lý đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- Thẩm định về khả năng tài chính của doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- Thẩm định mục đích sử dụng vốn vay của doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- Thẩm định kế hoạch và phương án sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp vừa và nhỏ.
- Thẩm định các phương pháp đảm bảo tín dụng của doanh nghiệp vừa

và nhỏ.
• Chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa
và nhỏ
o Quan điểm về chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối
với doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại
Chất lượng thẩm định tín dụng là một khái niệm trừu tượng, do đó mỗi
người tiếp cận ở góc độ khác nhau, sẽ đưa được ra những quan điểm khác
nhau. Nhưng theo quan điểm của tác giả là:
“Chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn thể hiện mức độ tin cậy và
phù hợp trong việc lựa chọn, áp dụng các phương pháp, quy trình, nội dung và
tổ chức thực hiện thẩm định, nhằm đưa ra quyết định cấp tín dụng ngắn hạn
một cách chính xác của ngân hàng với thời gian ngắn nhất và chi phí thấp
nhất, vừa thoả mãn nhu cầu tín dụng ngắn hạn của các doanh nghiệp vừa và
nhỏ vừa tối đa hố lợi ích của ngân hàng.


iv

o Một số tiêu chí phản ánh chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn
đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ
- Nhóm tiêu chí liên quan đến việc xây dựng, tuân thủ quy trình và sự phù
hợp trong tổ chức, quản lý hoạt động thẩm định TDNH
- Nhóm tiêu chí về năng lực cán bộ thẩm định
- Nhóm tiêu chí về thơng tin phục vụ cho q trình thẩm định
- Nhóm tiêu chí liên quan đến việc thực hiện các nội dung thẩm định
- Nhóm tiêu chí phản ánh sự phù hợp của kết quả thẩm định với thực hiện
phương án sản xuất kinh doanh.
- Nhóm tiêu chí khác
1.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn
đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ

 Các nhân tố chủ quan
- Trình độ, năng lực và ý thức của cán bộ thẩm định cho vay.
- Trình độ tổ chức quản lý của ngân hàng và phịng tín dụng.
- Nguồn thông tin mà ngân hàng khai thác và sử dụng khi thẩm định để
cho vay.
- Chế độ khen thưởng, kỷ luật và xử phạt của ngân hàng đối với cán bộ
thực hiện cơng tác thẩm định có ảnh hưởng lớn đến chất lượng thẩm định tín
dụng ngắn hạn.
 Các nhân tố khách quan
- Hệ thống luật pháp, cơ chế, chính sách của Nhà nước.
- Sự phát triển của hệ thống thị trường tài chính.
- Sự biến động xấu của mối trường tự nhiên.
- Sự biến động về kinh tế, chính trị và xã hội ở khu vực và thế giới như:
Chiến tranh, khủng hoảng kinh tế, lạm phát…


v

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH
TÍN DỤNG NGẮN HẠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ
TẠI NHNo& PTNT CHI NHÁNH NAM HÀ NỘI
2.1. Tình hình hoạt động kinh doanh tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam
Hà Nội
 Hoạt động huy động vốn
Qua bảng 2.1 ta thấy được nguồn vốn được huy động tăng dần qua các
năm gần đây, cụ thể là: Năm 2005 tổng nguồn vốn huy động chỉ đạt 4.439 tỷ
đồng, nhưng sang đến năm 2007 đã đạt được 8.320 tỷ đồng tăng hơn so với
năm 2005 là 3.890 tỷ đồng tương ứng tăng 87,43%.
 Hoạt động cho vay và đầu tư
Nhìn chung mức dư nợ của chi nhánh có xu hướng tăng lên, nếu phân

theo tiêu chí cho vay theo kỳ hạn, thì năm 2005 chi nhánh cho vay chủ yếu là
ngắn hạn với tỷ trọng là 71,98% tương ứng với 1.119 tỷ đồng, còn cho vay
TDH chỉ chiếm 28,02% tương ứng là 1.386,79 tỷ đồng. Sang đến năm 2008
cơ cấu tỷ trọng giữa cho vay ngắn hạn và cho vay trung, dài hạn là: 59,42 ;
40,58 (%), tương ứng với số tiền là: 824 ; 562,785 (tỷ đồng). Đối với cho vay
ngắn hạn năm 2008 giảm 4,52% so với năm 2007, còn hoạt động cho vay
trung dài hạn năm 2008 giảm hơn so với năm 2007 là 47,99%.
 Các hoạt động dịch vụ khác
Ngoài các hoạt động kinh doanh truyền thống ra, chi nhánh còn thực hiện
các hoạt động khác như: Kinh doanh ngoại tệ; Bảo lãnh; thanh toán trong nước,
quốc tế; thực hiện thu hộ, chi hộ; chuyển tiền; tài trợ xuất khẩu; thanh tốn khơng
dùng tiền; nhận giữ vàng, các giấy tờ có giá… Tuy nhiên, hiện nay chi nhánh Nam
Hà Nội vẫn đang hoạt động trên cơ sở “Độc canh tín dụng”, thu nhập từ các
dịch vụ khác của chi nhánh mới đạt dưới 10% tổng thu nhập của chi nhánh.
Trong khi đó, thu nhập từ việc cung cấp dịch vụ của các ngân hàng nước ngoài
chiếm 40 - 60% tổng thu nhập.
 Kết quả hoạt động kinh doanh


vi

Với sự tăng lên của tổng chi như vậy, đã làm cho lợi nhuận trước thuế
của chi nhánh trong 3 năm qua có xu hướng tăng, giảm dần. Cụ thể năm 2006
chênh lệch thu chi của chi nhánh là 81,7 tỷ đồng, đến năm 2007 tăng lên là
141,4 tỷ đồng, nhưng lại giảm xuống còn 65 tỷ đồng vào năm 2008, giảm so
với năm 2007 là 54%.
2.2. Thực trạng chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh
nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội
2.2.1. Hoạt động cho vay ngắn hạn và thẩm định tín dụng ngắn hạn đối
với doanh nghiệp vừa và nhỏ của NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội

 Hoạt động cho vay ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của
NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội
Trong những năm gần đây, tình hình dư nợ ngắn hạn của DNVVN có xu
hướng tăng, giảm, cụ thể là: năm 2005 tổng dư nợ của DNVVN là 451.2 tỷ đồng
sang đến năm 2007 con số này là 691,7 tỷ đồng, tăng hơn so với năm 2005 là
53,3%, nhưng đến năm 2008, do lãi suất tăng cao, khủng hoảng kinh tế của thế
giới ảnh hưởng đến nền kinh tế của Việt Nam, làm cho dư nợ ngắn hạn của chi
nhánh giảm xuống còn 504,2 tỷ đồng, giảm hơn so với năm 2007 là 27,11%.
Trong những năm qua, nợ xấu ngắn hạn của DNVVN có xu hướng tăng
dần, cụ thể năm 2005 nợ xấu của DNVVN là 31,33 tỷ đồng nhưng đến năm 2008
con số này lên đến 50,21 tỷ đồng, tăng hơn so với năm 2005 là 18,88 tỷ đồng.
 Hoạt động thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa và
ngân hàng của NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội
- Quy trình thẩm định và phân cấp thẩm định tín dụng ngắn hạn
Quy trình thẩm định của chi nhánh đang được áp dụng theo quy trình thẩm
định chung mà NHNO&PTNT quy định. Tiêu chí xếp loại doanh nghiệp của chi
nhánh được thực hiện theo quy định số 126/NHN o&TD ngày 13/4/2004 của Tổng
Giám đốc NHNO&PTNT Việt Nam, cụ thể là:
- Đối với doanh nghiệp loại C phải cho vay từng lần và phải có tài sản bảo
đảm với các khoản vay.
- Đối với doanh nghiệp loại B có thể cho vay theo hạn mức tín dụng nhưng
phải có tài sản bảo đảm đối với các khoản vay.


vii

Các trường hợp khác do Giám đốc Chi nhánh cấp 1 quyết định và chịu
trách nhiệm về quyết định của mình.
- Phân cơng trách nhiệm trong bộ phận thẩm định
+ Cán bộ thẩm định: Các cán bộ thẩm định chịu trách nhiệm về tính chính

xác, tính chung thực, khách quan trong báo cáo thẩm định của mình trước cấp trên
của ngân hàng và pháp luật Việt Nam.
+ Đối với Trưởng phòng thẩm định: Phải tổ chức thực hiện, kiểm tra sự
chính xác, và hợp lý của báo cáo thẩm định mà cán bộ thẩm định trình lên, sau đó
nếu trong thẩm quyền quyết định thì có thể ký quyết định. Nếu vượt thẩm quyền
thì viết báo cáo trình lên cấp trên xem xét, trong báo cáo cần phải nghi rõ có cho
vay hay khơng cho vay, và chịu trách nhiệm với quyết định đó.
+ Các Giám đốc cấp 1 và cấp 2 phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và
NHNo&PTNT Việt Nam về các quyết định của mình. Khi có các khoản vay vượt
thẩm quyền đã được quy định thì phải viết báo cáo trình lên cấp cao hơn để xem
xét và phê duyệt.
- Trình tự thực hiện quy trình thẩm định
+ Bước 1: Trưởng phịng tín dụng và trưởng phòng thẩm định sẽ tiếp nhận
hồ sơ của doanh nghiệp và xem xét hồ sơ xin vay của doanh nghiệp.
+ Bước 2: Trên cơ sở các quy định của chi nhánh, cán bộ thẩm định sẽ thu
thập thơng tin có liên quan đến thẩm định, và hồ sơ cần thiết để phục vụ cho việc
thẩm định, và tiến hành thẩm định.
+ Bước 3: Sau khi thẩm định, cán bộ thẩm định lập báo cáo thẩm định theo
quy định, trong báo cáo phải nêu rõ có cho vay hay khơng cho vay, lý do cụ thể để
trình trưởng phịng thẩm định xem xét.
+ Bước 4: Trưởng phịng thẩm định có trách nhiệm kiểm tra, xem xét tờ
trình của cán bộ thẩm định, nếu thấy thiếu, hoặc khơng phù hợp thì phải yêu cầu
cán bộ thẩm định bổ sung.
+ Bước 5: Giám đốc hoặc phó giám đốc cấp 1 sau khi phê duyệt cho vay
hoặc không cho vay, chuyển hồ sơ lại phịng thẩm định.
 Nội dung thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp
 Thẩm định về mặt pháp lý đối với DNVVN


viii

 Thẩm định về mục đích sử dụng vốn của DNVVN
 Thẩm định khả năng tài chính của DNVVN
 Thẩm định kế hoạch, phương án sản xuất, kinh doanh của DNVVN
 Thẩm định các biện pháp bảo đảm tín dụng của DNVVN
2.2.2. Chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa
và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội
• Nhóm tiêu chí liên quan đến việc xây dựng, tuân thủ quy trình và sự
phù hợp trong tổ chức, quản lý hoạt động thẩm định tín dụng ngắn hạn
- Qua phân tích ở trên ta thấy, chi nhánh luôn chỉ đạo cán bộ thẩm định
thực hiện đúng quy trình thẩm định mà chi nhánh đã ban hành, và cán bộ
thẩm định ln có ý thức và cố gắng để thực hiện đúng theo quy trình thẩm
định. Do đó, tiêu chí 1 và 2 được đánh giá kết quả là a.
- Đối với tiêu chí 3 và 4, được đánh giá là b. Vì, hiện nay chi nhánh vẫn
đang triển khai thẩm định theo cấp bậc và có sự thẩm định chéo trong việc
thực hiện thẩm định. Vì vậy, quyền hạn và trách nhiệm của cán bộ thẩm định
tuy đã được phân chia nhưng vẫn chưa được cụ thể và rõ ràng.
• Nhóm tiêu chí về năng lực cán bộ thẩm định
Theo số liệu tình hình cán bộ thực hiện thẩm định tín dụng chun trách và
khơng chun trách (cán bộ tín dụng) ngày 31/10/2008 của chi nhánh Nam Hà Nội
ta có tình hình phân bổ cán bộ thực hiện cơng tác thẩm định tín dụng như bảng 2.7.
Từ số liệu thống kê ở bảng 2.7 ta sẽ tính được các tiêu chí sau:
- Tỷ lệ cán bộ thẩm định chuyên trách là 5,09%, như vậy, tiêu chí này ở
dưới mức 25%. Vì vậy, tiêu chí này đánh giá là phương án d.
- Tỷ lệ cán bộ thẩm định có trình độ cao là 88,14%. Do đó thuộc vào
phương án a.
- Tỷ lệ cán bộ thẩm định có kinh nghiệm là 76,27%. Vì vậy, tiêu chí
này đánh giá phương án a.
• Nhóm tiêu chí về thơng tin phục vụ cho q trình thẩm định
Hiện nay, nguồn thơng tin của chi nhánh Nam Hà Nội chủ yếu được lấy

từ khách hàng cung cấp, ngân hàng NO&PTNT Việt Nam, ngoài ra chi nhánh
Nam Hà Nội còn tham khảo qua trung tâm CIC cung cấp và kết hợp với kinh


ix

nghiệm của cán bộ thẩm định để quyết định. Tuy nhiên, hiện nay các thông
tin về đầu ra của sản phẩm như: Giá sản phẩm, nhu cầu thị hiếu… đều chưa
đầy đủ và đủ tin cậy, chưa có cơ sở để so sánh, đánh giá một cách khoa học...
Do đó tiêu chí 8 và 9 của nhóm này được đánh giá và xếp loại b.
• Nhóm tiêu chí liên quan đến việc thực hiện các nội dung thẩm định
Khi nghiên cứu thực tế thẩm định của chi nhánh Nam Hà Nội về thẩm
định mục đích sử dụng vốn vay của doanh nghiệp, thì được biết, chi nhánh
ln qn triệt rõ phải cho vay đúng mục địch sử dụng và phải hợp pháp. Vì
vậy, tiêu chí 11 được đánh giá là a.
Như phân tích ở trên ta thấy, chi nhánh rất quan tâm và chú trọng phân
tích tình hình tài chính của DNVVN, bằng việc dùng một số tiêu chí để đánh
giá khả năng tài chính của DNVVN. Vì vậy, tiêu chí 12 cũng được đánh giá
và xếp loại a.
Với sự quy định rõ ràng của chi nhánh về thẩm định là phải xem xét cơ
cấu huy động vốn của doanh nghiệp có tối ưu hay khơng. Do đó, tiêu chí 13
được đánh giá là loại a.
Hiện nay, việc đánh giá và ước lượng về các yếu tố đầu vào và đầu ra
của phương án sản xuất kinh doanh của DNVVN cịn chưa chính xác và có
tính thuyết phục cao, vẫn tiềm ẩn rủi ro cho chi nhánh. Vì vậy, tiêu chí 14 chỉ
được đánh giá là loại b.
- Về tỷ lệ dư nợ ngắn hạn DNVVN có bảo đảm bằng tài sản của chi nhánh
trong năm 2008 là 90,68%, nên tiêu chí 16 được đánh giá là phương án a.
• Nhóm tiêu chí phản ánh sự phù hợp của kết quả thẩm định với
thực hiện phương án sản xuất kinh doanh

- Về tỷ lệ nợ ngắn hạn cần chú ý: Theo số liệu thống kê của chi nhánh ta
có tỷ lệ dư nợ ngắn hạn cần chú ý là 8,6%, nên tiêu chí 17 được đánh giá là
phương án b
- Đối với tỷ lệ nợ xấu ngắn hạn: Trong năm 2008 vừa qua, chi nhánh
Nam Hà Nội đã có tỷ lệ nợ xấu quá cao (9,96%), với kết quả này, tiêu chí 18
được đánh giá là phương án b


x

• Nhóm tiêu chí khác
- Thời gian thực hiện thẩm định
Với năng lực chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp, Ban lãnh đạo chi
nhánh Nam Hà Nội luôn chỉ đạo các nhân viên thực hiện việc thẩm định tín
dụng ngắn hạn đúng thời gian quy định và với mức nhanh nhất có thể để giúp
cho doanh nghiệp chủ động về vốn, để thực hiện tốt phương án kinh doanh của
doanh nghiệp. Vì vậy, phương án đánh giá của tiêu chí 19 là a.
2.3. Đánh giá chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh
nghiệp vừa và nhỏ của NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội
2.3.1. Những thành tựu đạt được
- Chi nhánh đãng không ngừng tạo điều kiện cung cấp vốn cho nhiều
DNVVN trên địa bàn thủ đô Hà Nội, nhờ vậy mà đã làm cho nhiều DNVVN có
vốn để phát triển nhanh, tạo ra nhiều việc làm, sản phẩm và của cải cho xã hội.
- Các tiêu chí phân tích chất lượng thẩm định tín dụng ở trên, nhìn
chung là đạt kết quả tương đối tốt, trừ một số tiêu chí chưa tốt như tiêu chí thứ
5 và 15, 17,18, và cịn có một số tiêu chí cịn ở mức b (tức là mức trung bình).
- Tỷ lệ nợ xấu có bảo đảm tài sản ngày càng tăng, nợ xấu khơng có tài
sản bảo đảm ngày càng có xu hướng giảm.
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân
2.3.2.1. Hạn chế

- Cơng tác thẩm định tín dụng cịn có nhiều chồng chéo, chưa có sự quy
định và phân rõ trách nhiệm cho cán bộ thẩm định và cán bộ có liên quan.
- Trong những năm qua, chi nhánh đã tiến hành đào tạo, đào tạo lại
nguồn nhân lực.
- Trong quá trình thẩm định, mức độ đánh giá được các rủi ro có thể
xảy ra đối với phương án cịn thấp, mới chỉ dừng lại ở đánh giá hình thức, qua
loa, lấy lệ, chưa mang tính khoa học cao.
- Tỷ lệ nợ xấu (9,96%), nợ cần chú ý (8,6%) của các DNVVN ngày
càng tăng, vượt mức chuẩn mà ngân hàng Nhà nước khuyến cáo.


xi

- Việc xây dựng và cập nhận thông tin chưa được triển khai đúng mức,
số lượng kênh thơng tin cịn hạn chế, hay các thông tin phản ánh chưa được
đầy đủ, còn thiếu tin cậy và chưa kiểm tra được...
- Vấn đề bảo đảm tiền vay của chi nhánh vẫn chưa được thực hiện tốt.
2.3.2. 2. Nguyên nhân của hạn chế
• Ngun nhân chủ quan
Thứ nhất: Cơng tác quản lý, thanh tra, kiểm tra và giám sát của chi nhánh
còn nhiều hạn chế, thiếu kiên quyết và dứt khốt, cơng tác xử lý cịn yếu
kém...
Thứ hai: Năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của một số cán bộ
thẩm định còn ở mức thấp, chưa đạt ở mức chuẩn so với yêu cầu của công việc.
Thứ ba: Chi nhánh mới được thành lập, vì vậy, để thu hút khách hàng về
với chi nhánh, nên trong nhiều trường hợp chi nhánh đã mạo hiểm cho các
DNVVN vay với mục đích kéo khách về với chi nhánh.
Thứ tư: Chủ yếu cán bộ thẩm định của chi nhánh là cán bộ khiêm
nhiệm (vừa làm tín dụng, vừa quan hệ với khách hàng, và vừa thẩm định), nên
chất lượng công việc thẩm định cũng bị hạn chế.

Thứ năm: Cán bộ thẩm định còn quá coi trọng việc có tài sản bảo đảm
của các doanh nghiệp, họ vẫn chưa ý thức được sự sâu xa của tài sản bảo đảm
chỉ là điều kiện cho vay, giảm bớt tổn thất cho ngân hàng khi mà khách hàng
khơng thể trả được nợ thì mới phải dùng đến tài sản bảo đảm.
Thứ sáu: Sự tha hoá, biến chất của một số cán bộ thẩm định tín dụng, họ
vì mục đích cá nhân mà đã làm sai lệch kết quả thẩm định. Dẫn đến kết quả
thẩm định không cao và tiềm ẩn rủi ro lớn đối với chi nhánh.
Thứ bảy: Khả năng tiếp cận, khai thác và sử lý thơng tin của các bộ thẩm
định cịn chủ quan, nghèo làn và đơn giản. Chủ yếu các thông tin được lấy từ
các doanh nghiệp, đơi khi thì được lấy cả ở trung tâm CIC hay của hội sở, do
đó đã ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng của thẩm định.


xii

Thứ tám: Dịch vụ tư ấn, hỗ trợ trong công tác thẩm định của chi nhánh
chưa được triển khai, thực hiện. Điều này cũng làm ảnh hưởng đến chất lượng
thẩm định của chi nhánh...
• Nguyên nhân khách quan
Thứ nhất: Do sự khủng hoảng kinh tế toàn cầu làm ảnh hưởng nghiêm
trọng đến kết quả và hiệu quả sản xuất, kinh doanh của các DNVVN. Do đó,
nhiều doanh nghiệp đã khơng thể thực hiện trả nợ cho chi nhánh đúng như đã
cam kết, mặc dù các doanh nghiệp rất muốn trả.
Thứ hai: Môi trường pháp lý chưa đồng bộ
Thứ ba: Cơ chế thị trường của nước ta mới được xác lập, nên còn nhiều
bất cập.
Thứ tư: Hiện nay, xuất hiện nhiều doanh nghiệp lừa đảo nhằm chiếm
đoạt vốn của ngân hàng, hay tình trạng các doanh nghiệp làm ăn thua lỗ dẫn
đến tình trạng trốn nợ là rất phổ biến.

CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
THẨM ĐỊNH TÍN DỤNG NGẮN HẠN ĐỐI VỚI CÁC DNVVN
TẠI NHNo&PTNT CHI NHÁNH NAM HÀ NỘI
3.1. Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với
DNVVN tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội
3.1.1. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
- Cần phải đào tạo chuyên sâu hơn nữa (ngoài việc động viên, tạo điều
kiện cho cán bộ thẩm định tự học, hay mở các đợt tập huấn do ngân hàng tổ
chức, thì chi nhánh có thể mời các chun gia, giáo sư, tiến sỹ ở các trường
đại học có uy tín đến bồi dưỡng thêm về chun mơn, nghiệp vụ) cho đội ngũ
nhân viên.


xiii

- Cần chun mơn hố cán bộ thẩm định đối với những ngành nghề mà
họ có kinh nghiệm và hiểu biết sâu, rộng về lĩnh vực đó. Cương quyết khơng
để cho các cán bộ thẩm định thiếu hiểu biết về lĩnh vực sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp đi thẩm định.
- Nâng cao chế độ thưởng, phạt hơn nữa nhằm giáo dục cho các cán bộ
thẩm định để họ ý được nhiệm vụ và trách nhiệm của họ, để từng bước nâng
cao đạo đức nghề nghiệp cho các cán bộ thẩm định của chi nhánh.
- Cần có sự kiểm tra chéo một cách chặt chẽ hơn nữa giữa các cán bộ thẩm
định với nhau để tăng sự khách quan trong quá trình thẩm định…
3.1.2. Nâng cao chất lượng thẩm định phương án sản xuất kinh doanh
của các DNVVN
Trong thời gian tới, chi nhánh cần phải tăng cường hơn nữa nhằm nâng
cao chất lượng thẩm định phương án sản xuất, kinh doanh của các DNVVN
theo các hướng:
- Cần thường xuyên cập nhận các thơng tin thị trường…

- Phân tích các yếu tố đầu vào của quá trình sản xuất, kinh doanh đã
phù hợp chưa? Cụ thể là giá cả nguyên vật liệu, chi phí nguồn nhân lực, định
mức tiêu hao nguyên, nhiên liệu đã đúng chưa?..
- Số lượng, chất lượng của sản phẩm mà DNVVN sản xuất ra đó đáp
ứng được yêu cầu của thị trường hay không? …
3.1.3. Tăng cường việc thực hiện bảo đảm tín dụng
- Tiếp tục khuyến khích việc thực hiện bảo đảm tín dụng bằng tài sản tự
có của doanh nghiệp, tài sản được hình thành từ nguồn vốn vay, bảo lãnh…
Vì, khi đó sẽ khích lệ và gắn được trách nhiệm của doanh nghiệp trong quá
trình sử dụng vốn vay.
- Khi đánh giá tài sản đảm bảo cần có sự đánh giá chéo và thật kỹ lưỡng sao
cho tài sản luôn phải đảm bảo đủ vai trò của tài sản bảo đảm (như: giá trị tài sản như
thế nào trong tương lai, hay tài sản bảo đảm phải có thị trường tiêu thụ…).
3.1.4. Tăng cường thu thập, xử lý và khai thác các luồng thông tin phục vụ
cho cơng tác thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với các DNVVN
Ngoài các luồn tin thu thập từ khách hàng, từ trung tâm CIC, từ
NHNo&PTNT Việt Nam, chi nhánh cần phối hợp với các tổ chức tín dụng


xiv

khác để có thêm nguồn thơng tin phong phú và chính xác hơn. Bên cạnh đó
chi nhánh cần phải phân loại và sắp xếp, lưu trữ các thông tin đã thu thập để
làm tài liệu cho lần sau. Tuy nhiên, cần phải sắp xếp một cách khoa học để
thuận tiện cho việc tra cứu khi cần thiết.
3.2.5. Hoàn thiện về cơ cấu tổ chức
- Cần tăng cường thêm cán bộ thẩm định chuyên trách.
- Giảm bớt quyền phán quyết cho vay của một số bộ phận tín dụng hiện
nay. Cần phân định rõ ràng quyền và nghĩa vụ của từng bộ phận tín dụng.
- Nâng cao hơn trách nhiệm đối với cán bộ thẩm định tín dụng, tái thẩm

định tín dụng và trách nhiệm của các cấp khi duyệt quyết định cho vay tín dụng.
3.2.6. Các giải pháp khác
- Tăng cường tổ chức các cuộc thi các cuộc thi cán bộ tín dụng giỏi, cán bộ
thẩm định giỏi.
- Tăng cường các buổi toạ đàm, giao lưu với các chi nhánh khác.
- Tách biệt cụ thể giữa lương và thưởng cho cán bộ, nhân viên .
- Tăng cường mối quan hệ tốt đẹp giữa chi nhánh với các cơ quan hữu quan.
- Chủ động hơn nữa trong việc giúp đỡ các doanh nghiệp vừa và nhỏ
trong việc lập và kiểm tra phương án sản xuất kinh doanh

KẾT LUẬN
Việc nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn của các
DNVVN sẽ góp phần làm giảm bớt rủi ro tín dụng nói chung và rủi ro tín
dụng ngắn hạn đối với các DNVVN nói riêng, nhằm từng bước nâng cao chất
lượng tín dụng của chi nhánh Nam Hà Nội. Không chỉ thế nó cịn góp phần
năng tăng hiệu quả đồng vốn vay trong quá trình thực hiện sản xuất, kinh
doanh của các DNVVN của thủ đô Hà Nội.
Qua nghiên cứu thực tế cho thấy, cơng tác thẩm định tín dụng ngắn hạn
đối với các DNVVN tại chi nhánh Nam Hà Nội vẫn cịn nhiều vấn đề cần
được bổ sung và hồn thiện. Đề tài cũng chỉ ra được những mặt đã làm được


xv

(như: Chi nhánh rất nỗ lực và quyết tâm thực hiện nâng cao chất lượng đối
với công tác thẩm định tín dụng nói chung và thẩm định tín dụng, hay chi
nhánh cũng đã có những tiền đề thuận nhằm nâng cao chất lượng thẩm định
tín dụng trong tương lai…) và những mặt chưa làm được (tuỷ lệ nợ cần chú ý,
nợ xấu cịn ở mức cao, nguồn nhân lực, cơng nghệ thơng tin phụ trợ cho việc
thẩm định tín dụng cịn hạn chế…) trong cơng tác thẩm định tín dụng ngắn

hạn đối với các DNVVN. Đề tài cũng đưa ra một hệ thống giải pháp và kiến
nghị đối với các cấp, ban ngành có liên qua. Vì vậy, trong thời gian tới chi
nhánh Nam Hà Nội cần có kế hoạch để thực hiện đồng bộ các giải pháp mà đề
tài đã chỉ ra nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng nói chung và thẩm
định tín dụng ngắn hạn đối với các DNVVN nói riêng, góp phần làm giảm
thiểu rủi ro tín dụng và những mất mát có thể xảy đến với chi nhánh và với cả
chi nhánh và đối với cả các DNVVN.


TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN
-------- ---------

TÀO TIẾN TIỆP

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THẨM ĐỊNH TÍN DỤNG NGẮN
HẠN ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI
NHNo&PTNT CHI NHÁNH NAM HÀ NỘI

Chuyên ngành: Kinh tế - Tài chính - Ngân hàng

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Hoàng Xuân Quế

HÀ NỘI - 2009


1

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của nền kinh tế, hệ
thống ngân hàng của Việt Nam đang có sự phát triển vượt bậc. Hoạt động của
NHTM chủ yếu là kinh doanh trên lĩnh vực tiền tệ, nên có những đặc thù
riêng và chứa đựng nhiều rủi ro. Trong tất cả hoạt động của ngân hàng thương
mại (NHTM) thì hoạt động tín dụng đang là hoạt động hàng đầu mang lại
nguồn lợi nhuận chủ yếu cho các NHTM Việt Nam. Trong nền kinh tế thị
trường hiện nay, hoạt động của các NHTM đang trở lên khó khăn và phức tạp
hơn nhiều. Bởi vậy, vấn đề nâng cao chất lượng tín dụng, đảm bảo an tồn và
lành mạnh tín dụng đang là một vấn đề bức xúc được đặt ra hiện nay. Trước
khi quyết định cấp tín dụng cho khách hàng, các ngân hàng sẽ thực hiện một
quy trình nhất định, trong đó có quy trình thẩm định tín dụng. Đây là cơng tác
rất quan trọng, nó ảnh hưởng lớn đến chất lượng tín dụng sau này của ngân
hàng.
Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn (NHNo&PTNT) chi
nhánh Nam Hà Nội là một chi nhánh thuộc ngân hàng NHNo&PTNT Việt
Nam, tuy mới thành lập chưa được 10 năm, nhưng trong những năm vừa qua,
chi nhánh đã chủ trương mở rộng địa bàn, phát huy tất cả những dịch vụ mà
chi nhánh có thể cung cấp, đặc biệt là tín dụng. Hiện nay, nhu cầu vay vốn
của các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) trên địa bàn thành phố Hà Nội
ngày càng cao, vì vậy, dư nợ của nhóm đối tượng này ngày càng lớn (đặc biệt
là nợ cần chú ý và nợ xấu), do đó vấn đề nâng cao chất lượng tín dụng đối với
các DNVVN đang là vấn đề được quan tâm. Để tăng chất lượng tín dụng cho
vay ngắn hạn đối với các DNVVN thì cơng tác thẩm định tín dụng ngắn hạn
cần phải được nâng cao chất lượng. Trước những thực trạng trên đề tài:


2

“Nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp

vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội” được chọn làm luận
văn thạc sĩ kinh tế.
2. Mục đích nghiên cứu
- Nghiên cứu những vấn đề cơ bản về thẩm định tín dụng ngắn hạn và
chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn của ngân hàng thương mại.
- Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn
đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội.
- Đề xuất giải pháp tăng cường chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn
đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu chất lượng thẩm định tín dụng
ngắn hạn của ngân hàng thương mại.
- Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu chất lượng thẩm định tín dụng ngắn
hạn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội.
- Thời gian nghiên cứu: Từ năm 2005 - 2008.
4. Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ
nghĩa duy vật lịch sử, các phương pháp được sử dụng trong quá trình nghiên
cứu là: phương pháp thu thập, tổng hợp số liệu, thống kê, so sánh và phân tích
kinh tế.
5. Những đóng góp của luận văn
- Hệ thống hóa những vấn đề cơ bản về thẩm đinh tín dụng và chất
lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn của ngân hàng thương mại.
- Phân tích, đánh giá thực trạng chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn
đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, từ đó tìm ra những điểm mạnh, điểm yếu,
nguyên nhân và hạn chế thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa


3

và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội.
- Đưa ra hệ thống giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tín
dụng ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh
Nam Hà Nội.
6. Kết cấu của luận văn
Ngồi phần lời nói đầu, kết luận đề tài được chia làm ba chương sau:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về chất lượng thẩm định tín dụng
ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại.
Chương 2: Thực trạng chất lượng thẩm định tín dụng ngắn hạn đối với
doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam Hà Nội.
Chương 3: Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng thẩm định tín dụng
ngắn hạn đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại NHNo&PTNT chi nhánh Nam
Hà Nội.