TIỂU LUẬN KINH tế CHÍNH TRỊ vị TRÍ, VAI TRÒ của THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN TRONG nền KINH tế THỊ TRƯỜNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
---------***---------

TIỂU LUẬN
KINH TẾ CHÍNH TRỊ

VỊ TRÍ, VAI TRỊ CỦA THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN
TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

Họ và tên sinh viên: Đặng Trần Việt Hoa
Lớp: TRI115(GD1+2-HK1-2122)K60.7
Lớp hành chính: K60 – Anh 03 – KTQT
Khối: 2
Khóa: K60
Mã sinh viên: 2114410067
Giáo viên hướng dẫn: ThS. Đinh Thị Quỳnh Hà

Hà nội, năm 2021


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường

LỜI MỞ ĐẦU
27/08/2000 là cột mốc quan trọng, đánh dấu sự kiện bảng giao dịch
điện tử chứng khốn lần đầu tiên chính thức sáng đèn tại tòa nhà số 45-47
Bến Chương Dương (trước là Hội trường Diên Hồng), nay đổi thành số 16
đại lộ Võ Văn Kiệt, Q.1, TP.HCM, trở thành thị trường giao dịch chứng
khoán tập trung đầu tiên của VN. Trải qua hơn 20 năm phát triển, thị
trường chứng khoán ngày càng khẳng định vai trị như một yếu tố thúc đẩy
và góp phần khơng nhỏ trong cơng cuộc cơng nghiệp hóa – hiện đại hóa

của đất nước nói chung và huy động vốn phát triển kinh tế nói riêng. Tuy
nhiên, trong giai đoạn tồn cầu hóa, số hóa và thời đại tri thức nơi mà 75%
sản phẩm đều là thành quả của tri thức và phát triển cơng nghệ, thị trường
chứng khốn cịn đóng vai trị thúc đẩy cải cách chế độ doanh nghiệp theo
hướng kinh tế thị trường, hỗ trợ tích cực cho q trình cổ phần hóa doanh
nghiệp Nhà nước.
Vị trí, vai trị của chứng khốn trong nền kinh tế thị trường là cực kỳ
quan trọng. Tuy nhiên, do những ảnh hưởng từ bong bóng tài chính năm
2008 và sự cố tình bóp méo khái niệm, nhiều người vẫn tồn tại định kiến về
thị trường chứng khốn. Với mong muốn tìm hiểu và có được cái nhìn rõ
hơn về thị trường chứng khoán, em đã làm tiểu luận với đề tài: “Vị trí, vai
trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường”.
Ngoài phần lời mở đầu, kết luận, mục lục và danh mục tài liệu tham
khảo, nội dung bài tiểu gồm 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về thị trường chứng khoán và những vấn
đề cơ bản về thị trường chứng khoán tại Việt Nam trong đại dịch COVID
19
Chương 2: Nền kinh tế thị trường và vị trí, vai trị của thị trường
chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
Đặng Trần Việt Hoa


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
Chương 3: Giải pháp phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam
trong đại dịch COVID 19
Mong bài tiểu luận của em được cô và các bạn góp ý để hồn thiện
hơn nữa. Em xin chân thành cảm ơn!

Đặng Trần Việt Hoa

Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường

MỤC LỤC
Chương 1: Lý luận chung về thị trường chứng khoán và những vấn đề
cơ bản về thị trường chứng khoán Việt Nam trong đại dịch COVID 19
.......................................................................................................................1
1.1. Lý luận chung về thị trường chứng khoán..........................................1
1.1.1. Khái niệm......................................................................................1
1.1.2. Các nguyên tắc hoạt động cơ bản của thị trường chứng khoán....2
1.2. Những vấn đề cơ bản về thị trường chứng khoán Việt Nam trong đại
dịch COVID 19..........................................................................................4
1.2.1. Cơ cấu của thị trường chứng khoán Việt Nam..............................4
1.2.2. Mục tiêu của thị trường chứng khoán Việt Nam...........................5
1.2.3. Những vấn đề cơ bản về thị trường chứng khoán Việt Nam trong
đại dịch COVID 19.................................................................................6
Chương 2: Nền kinh tế thị trường và vị trí, vai trị của thị trường
chứng khốn trong nền kinh tế thị trường................................................9
2.1. Khái niệm và đặc trưng phổ biến của nền kinh tế thị trường..............9
2.1.1. Khái niệm......................................................................................9
2.1.2. Đặc trưng phổ biến của nền kinh tế thị trường.............................9
2.2. Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
..................................................................................................................10
2.2.1. Vị trí của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường..10
2.2.2. Vai trị của thị trường chứng khoán trong nền kinh tế thị trường.
...............................................................................................................10
Chương 3: Giải pháp phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam
trong đại dịch COVID 19..........................................................................12

Đặng Trần Việt Hoa

Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
3.1. Tăng cường hợp tác và hội nhập quốc tế..........................................12
3.2. Phát triển hàng hóa và khuyến khích đầu tư.....................................12

Đặng Trần Việt Hoa


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường

Chương 1: Lý luận chung về thị trường chứng khoán và
những vấn đề cơ bản về thị trường chứng khoán Việt Nam
trong đại dịch COVID 19
1.1. Lý luận chung về thị trường chứng khoán
1.1.1. Khái niệm
Thị trường chứng khoán trong điều kiện của nền kinh tế hiện đại,
được quan niệm là nơi diễn ra các hoạt động giao dịch mua bán các loại
chứng khoán trung và dài hạn. Việc mua bán chúng được tiến hành ở thị
trường chứng khoán sơ cấp khi người mua mua được chứng khoán lần đầu
từ những người phát hành, và ở vị trí thứ cấp khi có sự mua đi bán lại các
chứng khoán đã được phát hành ở thị trường sơ cấp. Xét về mặt hình thức,
thị trường chứng khốn là nơi diễn ra hoạt động trao đổi, mua bán, chuyển
nhượng các loại chứng khoán. Nhưng xét về mặt bản chất thì:
- Thị trường chứng khốn là nơi tập trung và phân phối các nguồn vốn tiết
kiệm. Tập trung các nguồn vốn tiết kiệm để phân phối lại cho những ai
muốn sử dụng các nguồn tiết kiệm đó theo giá mà người sử dụng sẵn sàng
trả và theo phán đoán của thị trường về khả năng sinh lời từ các dự án của
người sử dụng. Chuyển từ tư bản sở hữu sang tư bản kinh doanh.
- Thị trường chứng khoán là nơi định chế tài chính trực tiếp: cả chủ thể

cung và cầu vốn đều tham gia thị trường một cách trực tiếp. Ngược với
cách tài trợ gián tiếp được thực hiện thơng qua các trung gian tài chính,
những người có vốn tự có khi có đủ điều kiện về mơi trường tài chính, pháp
lý, … sẽ trực tiếp đầu tư vào sản xuất, kinh doanh không cần qua trung gian
tài chính mà chuyển vốn thơng qua thị trường chứng khốn, một thị trường
dẫn vốn trực tiếp từ người có vốn sang người cần vốn theo nguyên tắc đầu
tư.

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 1


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
Với việc đầu tư qua các trung gian tài chính, các chủ thể đầu tư khơng
thể theo dõi, kiểm tra, quản lý vốn đầu tư của họ, do đó làm cho quyền sở
hữu và quyền sử dụng vốn tách rời nhau, làm giảm động lực tiềm năng
trong quản lý. Trái lại, với việc đầu tư qua thị trường chứng khoán, kênh
dẫn vốn trực tiếp, các chủ thể đầu tư đã thực sự gắn quyền sử dụng và sở
hữu vốn, nâng cao tiềm năng quản lý vốn.
Nói cách khác, thị trường chứng khoán là nơi mua bán các quyền sở
hữu về tư bản, là hình thức phát triển cao của nền sản xuất hàng hóa.
1.1.2. Các nguyên tắc hoạt động cơ bản của thị trường chứng khoán
Mỗi thị trường đều có nguyên tắc hoạt động riêng. Đối với thị trường
chứng khoán, cơ chế vận hành dựa trên ba nguyên tắc hoạt động cơ bản:
nguyên tắc trung gian, nguyên tắc đấu giá và nguyên tắc công khai.
- Nguyên tắc trung gian:
Mọi hoạt động giao dịch, mua bán chứng khoán trên thị trường chứng
khoán đều được thực hiện qua các trung gian (broker), hay cịn gọi là các
nhà mơi giới. Các nhà môi giới thực hiện giao dịch theo yêu cầu của khách

hàng, nhà kinh doanh chứng khoán (dealer) và được hưởng hoa hồng.
Ngồi ra, nhà mơi giới cịn có thể cung cấp các dịch vụ khác theo yêu cầu
như: tư vấn đầu tư, cung cấp thông tin, …
Theo nguyên tắc trung gian, các nhà đầu tư không thể trực tiếp thỏa
thuận với nhau để mua bán chứng khoán. Thông qua các nhà môi giới để
đặt lệnh, lệnh sẽ được khớp trên hệ thống. Đây là nguyên tắc căn bản cho
việc tổ chức và hoạt động trên thị trường chứng khoán. Nguyên tắc này
đảm bảo cho các chứng khoán giao dịch là thật, thị trường chứng khoán
hoạt động lành mạnh, liên tục và phát triển cũng như đảm bảo lợi ích cho
nhà đầu tư.
- Nguyên tắc đấu giá:
Đặng Trần Việt Hoa

Trang 2


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
Mọi việc mua bán chứng khoán trên thị trường chứng khoán đều được
thực hiện trên nguyên tắc đấu giá. Nguyên tắc đấu giá được quyết định bởi
mối quan hệ cung cầu trên thị trường.
Căn cứ vào các hình thức đấu giá, có các loại đấu giá sau:
 Đấu giá trực tiếp: hình thức đấu giá trong đó các nhà mơi giới chứng
khốn gặp nhau trực tiếp thơng qua người trung gian (một chun gia
chứng khốn) tại quầy giao dịch để thương lượng giá.
 Đấu giá gián tiếp: hình thức đấu giá thơng qua hệ thống mạng máy tính
nối giữa máy chủ của sở giao dịch với hệ thống máy của các cơng ty chứng
khốn thành viên. Các lệnh mua – bán được gửi đến máy chủ, máy chủ sẽ
khớp lệnh các lệnh mua – bán phù hợp và thông báo kết quả cho những
công ty chứng khốn có lệnh đặt hàng được thực hiện.
Căn cứ vào các phương thức đấu giá, có các loại đấu giá sau:

 Đấu giá định kỳ: hệ thống trong đó các giao dịch chứng khoán được tiến
hành tại một mức giá duy nhất bằng cách tập hợp tất cả đơn hàng mua và
bán trong một khoảng thời gian nhất định. Đây là phương thức xác định
mức giá cân bằng giữa cung và cầu. Phương thức đấu giá này rất có hiệu
quả trong việc hạn chế biến động giá cả quá mức phát sinh từ việc phối hợp
những đơn đặt hàng được chuyển tới thị trường một cách bất thường như
trong trường hợp đấu giá liên tục. Tuy nhiên, phương thức này không phản
ánh kịp thời thông tin về thị trường và hạn chế tính cấp thời của các giao
dịch. Do vậy, phương thức này phù hợp với thị trường chứng khoán ít
khách hàng, khối lượng giao dịch nhỏ, nhịp độ giao dịch không sôi động.
 Đấu giá liên tục: hệ thống trong đó các giao dịch chứng khốn được tiến
hành liên tục bằng cách phối hợp các đơn đặt hàng ngay khi có thể phối
hợp được. Đặc điểm của đấu giá liên tục là giá cả được xác định qua sự
phản ứng tức thời của thông tin và các nhà đầu tư có thể nhanh chóng phản

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 3


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
ứng lại trước những thay đổi trên thị trường. Phương thức đấu giá này thích
hợp với những thị trường có khối lượng giao dịch lớn.
- Nguyên tắc cơng khai:
Mọi hoạt động trên thị trường chứng khốn đều phải đảm bảo tính
cơng bằng, cơng khai và minh bạch. Sở giao dịch chứng khốn cơng bố các
thơng tin về giao dịch chứng khoán trên thị trường. Các tổ chức niêm yết
cơng bố các thơng tin tài chính định kỳ hàng năm. Các thông tin được công
khai qua các phương tiện thông tin đại chúng, sở giao dịch, các cơng ty
chứng khốn và các tổ chức liên quan.

1.2. Những vấn đề cơ bản về thị trường chứng khoán Việt Nam trong
đại dịch COVID 19
1.2.1. Cơ cấu của thị trường chứng khoán Việt Nam
- Thị trường sơ cấp (thị trường cấp 1/thị trường phát hành): diễn ra quá
trình mua bán lần đầu của các chứng khoán mới phát hành. Thị trường sơ
cấp thực hiện chức năng quan trọng nhất của thị trường chứng khoán – huy
động vốn cho đầu tư. Thị trường sơ cấp vừa có khả năng thu gom mọi
nguồn vốn tiết kiệm lớn nhỏ của hộ dân cư vừa có khả năng thu hút nguồn
vốn lớn từ nước ngoài; các nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi từ các doanh
nghiệp, các tổ chức tài chính, chính phủ tạo thành nguồn vốn khổng lồ tài
trợ cho nền kinh tế. Vì vậy, thị trường sơ cấp giúp Nhà nước giải quyết vấn
đề thiếu hụt ngân sách, tạo môi trường gọi vốn cho các doanh nghiệp mở
rộng sản xuất kinh doanh.
Căn cứ vào các phương thức phát hành, có các loại phát hành trên thị
trường sơ cấp như sau:
 Phát hành riêng lẻ: q trình trong đó chứng khốn được bán trong phạm
vi một số người nhất định (thông thường là các nhà đầu tư có tổ chức) với
điều kiện (khối lượng phát hành) hạn chế. Chứng khoán phát hành theo

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 4


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
phương thức này không phải là đối tịch giao dịch tại Sở chứng khốn và
thơng thường chịu sự điều chỉnh của Luật công ty.
 Phát hành ra cơng chúng: q trình trong đó chứng khốn được bán rộng
rãi ra công chúng, cho một số lượng lớn nhà đầu tư; trong tổng lượng phát
hành phải giành ra một tỉ lệ cho các nhà đầu tư nhỏ và khối lượng phát

hành phải đạt một mức nhất định.
- Thị trường thứ cấp: sau khi chứng khoán được giao dịch trên thị trường sơ
cấp, số chứng khoán này sẽ được tiếp tục giao dịch trên thị trường thứ cấp.
Ở thị trường thứ cấp, tiền bán chứng khoán thuộc về nhà đầu tư và người
kinh doanh chứ không phải công ty phát hành chứng khoán.
Căn cứ vào phương thức tổ chức và giao dịch, thị trường chứng khoán
thứ cấp gồm:
 Thị trường tập trung (Sở giao dịch chứng khoán): thị trường mà việc giao
dịch mua bán chứng khoán được thực hiện tại địa điểm tập trung là sàn
giao dịch (trading floor). Các chứng khoán được giao dịch tại đây thuộc về
các công ty lớn, đã trải qua sự thử thách của thị trường. Phương thức giao
dịch tại Sở chứng khoán là phương thức đấu giá, trong đó các lệnh mua,
bán được ghép với nhau để hình thành giá cả cạnh tranh tốt nhất.
 Thị trường phi tập trung OTC: thị trường mà việc giao dịch mua bán
chứng khốn khơng diễn ra tại địa điểm tập trung mà thông qua hệ thống
mạng máy tính giữa các thành viên của thị trường. Các chứng khốn được
giao dịch tại đây thuộc về các cơng ty vừa và nhỏ. Phương thức giao dịch
tại thị trường phi tập trung OTC là phương thức thỏa thuận; giá cả chứng
khoán được xác định dựa trên cơ sở thỏa thuận giữa các thành viên của thị
trường.
 Thị trường thứ ba: thị trường trong đó hoạt động giao dịch mua bán
chứng khốn khơng được thực hiện qua hệ thống giao dịch của Sở chứng
khốn hay hệ thống mạng máy tính của thị trường OTC.

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 5


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường

1.2.2. Mục tiêu của thị trường chứng khoán Việt Nam
Thị trường chứng khoán Việt Nam hướng tới những mục tiêu cố định. Bài
tiểu luận này sẽ đề cập đến ba mục tiêu chính:
- Hoạt động có hiệu quả:
Một thị trường chứng khốn hoạt động có hiệu quả là một thị trường
có tính hiệu quả về mặt thông tin và cơ chế giao dịch. Để đạt được điều
này, thị trường chứng khoán cần phải đảm bảo:
 Giá cả trên thị trường phải là giá cân bằng giữa cung và cầu. Thị trường
phản ánh được tức thời các yếu tố có thể ảnh hưởng đến giá cả. Điều quan
trọng nhất là phải thiết lập được một cơ chế giao dịch nhạy bén có khả
năng xác định giá cả thị trường của các chứng khốn một cách chính xác
nhất.
 Sự tiêu chuẩn hóa trong cơ chế giao dịch và giá cả thị trường để thực
hiện một khối lượng lớn giao dịch trong thời gian nhất định.
 Chi phí giao dịch tối thiểu hóa, khơng ảnh hưởng đến quyền lợi của các
nhà đầu tư khi giao dịch.
- Điều hành công bằng:
Để đảm bảo sự bình đẳng giữa những người tham gia vào thị trường
chứng khoán, thị trường chứng khoán cần phải đảm bảo:
 Thiết lập các quy chế đảm bảo cạnh tranh tự do, bình đẳng trên thị
trường. Mọi giao dịch khơng bình đẳng đều bị cấm.
 Đảm bảo quyền lợi nhà đầu tư, chống lại các thủ đoạn nhằm lũng đoạn
thị trường và bóp méo giao dịch.
- Phát triển ổn định thị trường chứng khoán:
 Đảm bảo thị trường chứng khoán hoạt động ổn định, giảm nguy cơ mất
khả năng thanh toán hoặc biến động giá cả quá lớn.
 Thiết lập quy chế giao dịch ổn định và các tổ chức tài trợ chứng khoán
hỗ trợ thị trường.
Đặng Trần Việt Hoa

Trang 6


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
1.2.3. Những vấn đề cơ bản về thị trường chứng khoán Việt Nam trong đại
dịch COVID 19
Như chúng ta đã biết đại dịch COVID-19 đã ảnh hưởng lớn tới hầu hết
các quốc gia trên thế giới, tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng toàn cầu
và làm giảm mức tiêu thụ ở nhiều ngành nghề. Thị trường chứng khoán
nhiều nước trên thế giới đã suy giảm mạnh 25%-35%, gồm cả ở các cường
quốc kinh tế cũng như ở các nền kinh tế mới nổi, khi nhà đầu tư quan ngại
về suy giảm tăng trưởng kinh tế tồn cầu và lo ngại rủi ro. Khơng nằm
ngồi xu hướng đó, thị trường chứng khốn Việt Nam cũng chịu tác động
tiêu cực. Cụ thể, tại thời điểm 31/3/2020, chỉ số VNIndex đã giảm 31% so
với thời điểm đầu năm, đặc biệt giảm mạnh trong tháng 3/2020 khi dịch
bệnh bắt đầu lan rộng.
Một chiến lược dài hạn và kế hoạch tổng thể về xúc tiến đầu tư đã
được xây dựng, với từng chủ đề phù hợp với từng giai đoạn và nhu cầu của
thị trường, đồng thời chuyển từ hình thức đối thoại trong nước sang đối
thoại kết hợp gặp gỡ trực tiếp với nhà đầu tư nước ngoài tại các thị trường
trọng điểm được lựa chọn, qua đó, tạo sự liên kết giữa chính sách và thực
tiễn thơng qua sự tương tác và trao đổi trực tiếp giữa cơ quan quản lý,
doanh nghiệp Việt Nam và cộng đồng đầu tư nước ngoài.
Những thay đổi này đã nhận được sự phản hồi tích cực từ các nhà đầu
tư nước ngồi đối với nỗ lực tiếp cận và thu hút luồng vốn ngoại của Chính
phủ Việt Nam.
Trong bối cảnh các nền kinh tế trên thế giới bị ảnh hưởng nặng nề bởi
tác động của COVID-19, các chỉ số trên thị trường chứng khoán Việt Nam
thời gian qua vẫn cho thấy sức hấp dẫn của thị trường đối với nhà đầu tư
nước ngoài.

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 7


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
Mức vốn hóa thị trường tại thời điểm 30/9/2021 đạt 6.861 nghìn tỷ
đồng, tương đương 109% GDP, trong khi tại thời điểm kết thúc năm 2020
vốn hóa thị trường là 5.294 nghìn tỷ đồng. Số lượng tài khoản của các cá
nhân và tổ chức nước ngoài trên thị trường chứng khoán Việt Nam đến
tháng 9/2021 đạt hơn 38.000 tài khoản, tăng 34,7% so với cùng kỳ năm
trước.
Tuy nhiên, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn tồn tại nhiều vấn đề
cần giải quyết trong đại dịch COVID 19:
- Biến thể Omicron ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán đang trên đà
phục hồi:
Kể từ lần đầu tiên được ghi nhận sự xuất hiện vào 09/11/2021 tại Nam
Phi, 5/6 khu vực dưới sự kiểm soát của WHO đã ghi nhạn ca nhiễm. Trước
sự lan rộng của biến thẻ Omicron, kinh tế nói chung và thị trường chứng
khốn Việt Nam nói riêng chịu nhiều ảnh hưởng. Giá vàng tính đến ngày
03/12/2021 tụt giá thê thảm, chạm đáy trước một tháng nhiều sức ép. Chốt
phiên chiều 2/12, chỉ số VN-Index giảm 3,14 điểm xuống 1.482,05 điểm.
- Chỉ số lạm phát ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán Việt Nam:
Việt Nam cũng trong tình huống tương tự nhưng e ngại về xu hướng
tăng lãi suất trở lại chưa xảy ra. Nếu nhìn vào lợi suất trái phiếu chính phủ
10 năm, nó đã giảm từ mức khoảng 3,5% vào cuối tháng 3/2020 cho đến
mức thấp 2,1% vào giữa tháng 1/2021. Tuy nhiên, trong hơn một tháng
qua, lợi suất trái phiếu này không giảm nữa mà đang nhích tăng dần trở lại
lên 2,3%. Nói cách khác, kỳ vọng vào việc chính sách tiền tệ nới lỏng và

tiền rẻ thêm cũng đang khó dần.
Với việc kinh tế đang phục hồi và tăng trưởng tốt, đồng thời Ngân
hàng Nhà nước cũng thể hiện quan điểm điều hành chặt chẽ ổn định trong

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 8


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
hơn 10 năm qua, giới phân tích tin rằng họ sẽ tiếp tục quan sát diễn biến
lạm phát để có phản ứng chính sách phù hợp.

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 9


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường

Chương 2: Nền kinh tế thị trường và vị trí, vai trị của thị
trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
2.1. Khái niệm và đặc trưng phổ biến của nền kinh tế thị trường
2.1.1. Khái niệm
Nền kinh tế thị trường là nền kinh tế được vận hành theo cơ chế thị
trường. Đó là nền kinh tế hàng hóa phát triển cao, ở đó mọi quan hệ sản
xuất và trao đổi đều được thông qua thị trường, chịu sự tác động, điều tiết
của các quy luật thị trường.
2.1.2. Đặc trưng phổ biến của nền kinh tế thị trường
Các nền kinh tế thị trường có đặc điểm chung bao gồm:

- Có sự đa dạng các chủ thể kinh tế, nhiều hình thức sở hữu. Các chủ thể
kinh tế bình đẳng trước pháp luật.
- Thị trường đóng vai trò quyết định trong việc phân bổ các nguồn lực xã
hội thông qua các hoạt động của các thị trường bộ phận.
- Giá cả được hình thành theo nguyên tắc thị trường, cạnh tranh vừa là môi
trường, vừa là động lực thúc đẩy sản xuất hoạt động sản xuất kinh doanh;
động lực trực tiếp của các chủ thể sản xuất kinh doanh là lợi nhuận và lợi
ích kinh tế - xã hội khác; nhà nước là chủ thể thực hiện chức năng quản lý,
chức năng kinh tế; thực hiện khắc phục những khuyết tật của thị trường,
thúc đẩy những yếu tố tích cực, đảm bảo sự bình đẳng xã hội và sự ổn định
của toàn bộ nền kinh tế.
- Nền kinh tế mở, thị trường trong nước quan hệ mật thiết với thị trường
quốc tế.

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 10


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
2.2. Vị trí, vai trị của thị trường chứng khoán trong nền kinh tế thị
trường
2.2.1. Vị trí của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường.
Thị trường chứng khoán là thị trường bộ phận của nền kinh tế thị
trường, trong đó phản ánh việc phân bổ các nguồn lực xã hội, tác động lên
nền kinh tế thị trường.
Thị trường chứng khoán thực chất là quá trình vận động của tư bản
tiền tệ. Các chứng khốn mua bán trên thị trường chứng khốn có thể đem
lại thu nhập cho người nắm giữ sau một thời gian nhất định và được lưu
thông trên thị trường chứng khốn theo giá cả thị trường nên bề ngồi là tư

bản hàng hóa.
2.2.2. Vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường.
- Tạo tính thanh khoản cho các chứng khốn: Nhờ có thị trường chứng
khốn, các nhà đầu tư có thể chuyển đổi các chứng khốn họ sở hữu thành
tiền mặt hoặc các loại chứng khoán khác khi họ muốn. Khả năng thanh
khoản (khả năng chuyển đổi thành tiền mặt) là một trong những đặc tính
hấp dẫn của chứng khoán đối với người đầu tư.
- Đánh giá hoạt động của các doanh nghiệp: Thông qua giá chứng khoán,
hoạt động của các doanh nghiệp được phản ánh một cách tổng hợp và
chính xác, giúp cho việc đánh giá và so sánh hoạt động của các doanh
nghiệp được nhanh chóng và thuận tiện, từ đó cũng tạo ra được một môi
trường cạnh tranh lành mạnh nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, kích
thích áp dụng cơng nghệ mới, cải tiến sản phẩm.
- Hỗ trợ và thúc đẩy các công ty cổ phần ra đời và phát triển: Thị trường
chứng khốn hỗ trợ chương trình cổ phần hóa cũng như việc thành lập và
phát triển của công ty cổ phần qua việc quảng bá thông tin, định giá doanh
nghiệp, bảo lãnh phát hành, phân phối chứng khoán một cách nhanh chóng,

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 11


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường
tạo tính thanh khoản cho chúng và như thế thu hút các nhà đầu tư đến góp
vốn vào cơng ty cổ phần.
Ngược lại, chính sự phát triển của mơ hình cơng ty cổ phần đã làm phong
phú và đa dạng các loại hàng hóa trên thị trường chứng khốn, thúc đẩy sự
phát triển sơi động của thị trường chứng khốn. Có thể nói thị trường
chứng khốn và công ty cổ phần là hai loại định chế song hành hỗ trợ nhau

cùng phát triển.
- Thu hút vốn đầu tư nước ngồi: Thị trường chứng khốn khơng những thu
hút các nguồn vốn trong nội địa mà còn giúp chính phủ và doanh nghiệp có
thể phát hành trái phiếu hoặc cổ phiếu công ty ra thị trường vốn quốc tế để
thu hút thêm ngoại tệ. Việc thu hút vốn đầu tư nước ngồi qua kênh chứng
khốn (FPI) là an tồn và hiệu quả, vì các chủ thể phát hành được tồn
quyền sử dụng vốn huy động cho mục đích riêng mà không bị ràng buộc
bởi bất kỳ điều kiện nào của các nhà đầu tư nước ngoài.

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 12


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường

Chương 3: Giải pháp phát triển thị trường chứng khoán Việt
Nam trong đại dịch COVID 19
3.1. Tăng cường hợp tác và hội nhập quốc tế
- Hợp tác quốc tế trên các phương diện: tư vấn xây dựng các chính sách
phát triển và quản lý thị trường, xây dựng khn khổ pháp luật cho thị
trường chứng khốn, đào tạo đội ngũ cán bộ; từng bước mở cửa thị trường
chứng khoán phù hợp với biến động của đại dịch.
3.2. Phát triển hàng hóa và khuyến khích đầu tư
- Tăng cường công tác đào tạo và phổ biến kiến thức đúng đắn, chính xác
về thị trường chứng khốn. Khơng chỉ các đối tượng doanh nghiệp, việc
cung cấp chính xác thơng tin giúp gia tăng khối lượng chứng khốn được
giao dịch và tạo nguồn nhân lực nhà đầu tư tiềm năng cho tương lai.
- Đẩy mạnh việc hoàn thiện hệ thống pháp lý về chứng khoán và thị trường
chứng khoán. Việc thí điểm các doanh nghiệp liên doanh giúp rút ra được

kinh nghiệm cho những chính sách về thị trường chứng khốn và bài học
đầu tư thơng minh trong tương lai.
- Đồng thời tăng cung và cầu trên thị trường chứng khốn. Nguồn cung cho
các sản phẩm đang gặp khó khăn trước những chính sách đóng cửa thời đại
dịch. Chính vì vậy, các doanh nghiệp khơng thể đưa hàng hóa ra thị trường
khi lượng cầu không đáng kể hoặc không đáp ứng được hàng hóa khi lượng
cầu quá lớn. Dù là trường hợp nào cũng sẽ gây ra sự biến động giá cả lớn,
ảnh hưởng đến cả thị trường chứng khoán.

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 13


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường

KẾT LUẬN
Trên cơ sở tìm hiểu về vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong
nền kinh tế thị trường, chúng ta có thể rút ra mối liên hệ và những phương
hướng để khắc phục khó khăn hiện nay. Khơng thể phủ nhận được rằng, thị
trường chứng khốn chính là một nơi màu mỡ và giàu tiềm năng, là bãi
vàng chưa được khai thác trọn vẹn của kinh tế Việt Nam.
Trên đây là phần tiểu luận về vấn đề: “Vị trí, vai trị của thị trường
chứng khoán trong nền kinh tế thị trường”. Do kiến thức, thời gian và khả
năng tìm hiểu cịn hạn chế, bài tiểu luận này cịn nhiều sai sót. Em rất mong
được nhận những đóng góp chân thành từ cơ và các bạn để bài tiểu luận
được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn!

Đặng Trần Việt Hoa

Trang 14


Vị trí, vai trị của thị trường chứng khốn trong nền kinh tế thị trường

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chức năng và vai trị của thị trường chứng khốn. (2021). Retrieved
from Cách chơi chứng khốn: />2. PGS.TS Ngơ Tuấn Nghĩa, C. t. (2019). Giáo trình Kinh tế chính trị Mác
- Lê Nin (khơng chun lý luận chính trị). Hà Nội: Bộ Giáo dục và Đào tạo.
3. T/H, H. D. (2021). Lạm phát ảnh hưởng thế nào đến thị trường chứng
khoán năm 2021? Retrieved from Kinh tế chứng khoán Việt Nam:
/>4. Trung, H. (2021). Biến chủng Omicron tác động thế nào đến chứng
khoán Việt Nam? Retrieved from 24hMoney:
/>
Đặng Trần Việt Hoa