(SKKN 2022) một số biện pháp sử dụng vật liệu thiên nhiên nhằm nâng cao hứng thú cho trẻ 4 5 tuổi trong hoạt động tạo hình

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HUYỆN NGHĨA HƯNG
TRƯỜNG MẦM NON XÃ NGHĨA TRUNG
....................  ...................

BÁO CÁO SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

Một số biện pháp sử dụng vật liệu thiên nhiên nhằm nâng
cao hứng thú cho trẻ 4-5 tuổi trong hoạt động tạo hình
Lĩnh vực: Giáo dục (03) cấp học: GDMN
Tác giả: Phạm Thị Thúy
Trình độ chun mơn: Đại học sư phạm mầm non
Chức vụ: Giáo viên
Nơi công tác: Trường Mần non xã Nghĩa Trung

Nam Định, ngày 22 tháng 5 năm 2022


THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
1. Tên sáng kiến: Một số biện pháp sử dụng vật liệu thiên nhiên
nhằm nâng cao hứng thú cho trẻ 4-5 tuổi trong hoạt động tạo hình
2. Lĩnh vực (mã)/cấp học:GD(03)/ GDMN
3. Thời gian áp dụng sáng kiến:
Từ tháng 9 năm 2021 đến tháng 4 năm 2022
4. Tác giả:
Họ và tên: Phạm Thị Thúy
Năm sinh: 16/04/1973
Nơi thường trú: Nghĩa Trung- Nghĩa Hưng- Nam Định
Trình độ chuyên môn: Đại học sư phạm mầm non
Chức vụ công tác: Giáo viên
Nơi làm việc: Trường mầm non xã Nghĩa Trung
Điện thoại: 0984714770

Tỷ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100%
5. Đơn vị áp dụng sáng kiến:
Tên đơn vị: Trường mầm non xã Nghĩa Trung
Địa chỉ: Đội 2 xã Nghĩa Trung huyện Nghĩa Hưng tỉnh Nam Định


BÁO CÁO SÁNG KIẾN
I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến:
Hoạt động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật nhằm phát triển khả năng
thẩm mỹ cho trẻ. Đó là kĩ năng quan sát, trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo
của trẻ, giúp trẻ thể hiện được cảm xúc của mình về vẻ đẹp trong thế giới xung
quanh. Hoạt động tạo hình đóng vai trị quan trọng việc chuẩn bị những kĩ năng,
kĩ xảo để trẻ thực hiện tốt các hoạt động khác. Bởi vì thơng qua hoạt động tạo
hình, trẻ rèn luyện sự khéo léo của đơi bàn tay, rèn thói quen làm việc có mục
đích. Hơn nữa cịn giúp trẻ hình thành lịng u thiên nhiên, yêu cuộc sống và
yêu nghệ thuật, phát triển toàn diện về Đức - Trí - Thể - Mỹ và lao động đối với
con người nói chung và với trẻ độ tuổi mầm non nói riêng. Hoạt động tạo hình là
một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, giúp trẻ nhận thức thế giới xung
quanh, tính sáng tạo, phản ánh thế giới xung quanh một cách tích cực, biết yêu
quý và trân trọng cái đẹp Nguyên vật liệu càng phong phú bao nhiêu thì khả
năng sáng tạo của trẻ càng được phát huy bấy nhiêu. Thơng qua hoạt động tạo
hình giúp trẻ mở rộng hiểu biết, phát triển khả năng tri giác, hình thành ở trẻ khả
năng tư duy, phát triển xúc cảm, tình cảm, nhân cách, trí tuệ, sự khéo léo, tính
kiên trì. Đặc biệt là phát triển thẩm mỹ, nghệ thuật. Tạo cho trẻ khă năng thích
hoạt động tạo nên một sản phẩm đẹp do bản thân trẻ tạo ra.
II. Mô tả giải pháp
1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến .
Như chúng ta đã biết, con người sinh ra khơng phải ai cũng có sẵn trong
mình những năng khiếu thẩm mỹ, cũng khơng ai có sẵn những tài năng bên
mình, mà phải địi hỏi thơng qua giáo dục và hoạt động thực hành thì từ đó

những tài năng và khả năng mới được bộc lộ và phát triển. Đối với trẻ nhỏ việc
học của trẻ không phải đơn thuần là đưa trẻ vào một khuôn phép chặt chẽ mà
việc học của trẻ ở đây thông qua “học bằng chơi, chơi mà học”. Trước đây khi
chưa áp dụng việc sử dụng các nguyên liệu thiên nhiên vào hoạt động tạo hình
việc sáng tạo của trẻ còn rất thụ động, những nguyên liệu để trẻ sử dụng để thực
hiện tạo ra được một bức tranh chỉ đơn thuần là những tờ giâý màu quen thuộc
hay những hộp màu sáp, màu nước đã có sẵn. Đơi khi nhiều trẻ có ý tưởng
phong phú hơn muốn sáng tạo nhưng nguyên vật liệu quá nghèo nàn nên sự phát
triển trí tưởng tượng của trẻ bị hạn chế. Sự phụ thuộc tư duy của trẻ vào các điều
kiện của lớp học rất lớn.Năm học 2021-2022 tôi được nhà trường phân công dạy
lớp mẫu giáo nhỡ 4-5 tuổi với số học sinh là 38 cháu. Thông qua các hoạt động
hằng ngày tôi thấy việc sử dụng nguyên vật liệu thiên nhiên trong giờ học tạo
hình rất hiệu quả và cần thiết.
a. Thuận lợi


- Là giáo viên có trình độ chuẩn và trên chuẩn, phẩm chất đạo đức tốt,
luôn tạo điều kiện để học hỏi lẫn nhau trong cơng tác có năng lực sư phạm với
nhiều thủ thuật thu hút trẻ và thật sự yêu nghề, mến trẻ nên có thể giúp trẻ cảm
nhận và yêu những cái hay, cái đẹp trong cuộc sống xung quanh.
- Đa số trẻ có nề nếp tốt và rất mạnh dạn hứng thú tham gia vào các
hoạt động. Tôi luôn ý thức được tầm quan trọng của việc hướng dẫn trẻ không
những cung cấp kiến thức tạo hình mà cịn mở rộng vốn hiểu biết cho trẻ về các
sự vật hiện tượng xung quanh. Bản thân tôi luôn trau dồi kiến thức học hỏi kinh
nghiệm đồng nghiệp để làm sao đưa ra phương pháp dạy, giúp trẻ lĩnh hội được
kiến thức một cách có hiệu quả nhất.
- Hiện nay, khi xã hội ngày càng phát triển, đời sống tinh thần càng
được quan tâm, trẻ em có nhiều điều kiện được chăm sóc tốt hơn và nhu cầu về
đồ chơi của trẻ cũng luôn được người lớn đáp ứng.
b. Khó khăn

Vì tơi được phân cơng dạy ở độ tuổi mẫu giáo nhỡ, độ tuổi này đang trong
giai đoạn khủng hoảng về mặt tâm lí. Trẻ có thể nhớ rất nhanh hoặc đơi khi cơ
giải thích rất nhiều lần trẻ vẫn không thể hiểu ra vấn đề. Cho nên nhiều khi cũng
tạo áp lực rất lớn trong việc giảng dạy của cả cơ và trị. Sự ép buộc thái quá cũng
không tạo điều kiện tốt cho trẻ phát triển, và nhiều yếu tố ảnh hưởng làm hạn
chế tư duy của trẻ khi ở trường khiến phụ huynh học sinh rất hoang mang
- Sự tác động của các loại đồ chơi nước ngoài hay những thiết bị điện tử
đã làm hạn chế sự phát triển tư duy của trẻ, nó thu hút và làm trẻ bị thụ động
trong mọi tình huống và việc hình thành trí tưởng tượng của trẻ cũng bị ảnh
hưởng rất lớn .
- Đồ dùng đồ chơi trong lớp chưa được đổi mới thường xuyên đôi nên
dẫn đển trẻ nhàm chán chưa hứng thú khi sử dụng, mặc dù trong những năm gần
đây giáo viên cũng rất chủ động đến việc làm đồ chơi từ nguyên vật liệu phế
thải, nguyên vật liệu tự nhiên nhưng hiệu quả chưa cao
- Sĩ số trẻ đông, nhận thức không cân bằng và trẻ có đặc điểm tính cách
khác nhau, trẻ được bao bọc và chiều chuộng quá mức, trẻ không được tiếp xúc
với môi trường thiên nhiên nhiều
2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến:
1. Vấn đề cần giải quyết
Hoạt động tạo hình cịn là phương tiện để trẻ thể hiện những ấn tượng, hiểu
biết và ý muốn của mình về thế giới xung quanh. Kết quả của hoạt động tạo hình
phụ thuộc vào kiến thức, kinh nghiệm mà trẻ tích luỹ được trong nhiều hoạt
động khác nhau. Việc tham gia vào các hoạt động sẽ tạo nguồn cảm hứng làm
nảy sinh những ý tưởng sáng tạo của trẻ. Vậy làm thế nào để phát huy tính tích
cực, sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình? Theo tôi, môi trường hoạt động
thuận lợi, phương pháp tổ chức hoạt động tạo hình của giáo viên, và quá trình
thực hiện các kĩ năng tạo hình của trẻ có ảnh hưởng không nhỏ tới khả năng


sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình.

Tuy nhiên hoạt động tạo hình khơng thể thực hiện được nếu khơng có ngun
vật liệu tạo hình. Để hoạt động tạo hình có hiệu quả thì việc lựa chọn và sử dụng
hợp lý nguyên vật liệu tạo hình là rất quan trọng. Nguyên vật liệu càng phong
phú bao nhiêu thì khả năng sáng tạo của trẻ càng được phát huy bấy nhiêu. Xuất
phát từ lý do này, tơi đã tìm tịi và sưu tầm các nguyên vật liệu đặc biệt là những
nguyên liệu hết sức gần gũi với trẻ nhằm khuyến khích tính chủ động và khả
năng sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình cho trẻ lớp tơi
Hiện nay ở trường tơi nói riêng cũng như một số trường mầm non trên địa bàn
nói chung, việc sử dụng các nguyên liệu đa dạng trong hoạt động tạo hình của
trẻ còn rất hạn chế. Đa số giáo viên vẫn sử dụng các nguyên liệu mua sẵn như:
giấy (giấy màu, giấy để vẽ…); sáp màu; hồ dán; đất nặn… để thực hiện các bài
tạo hình trong chương trình. Giáo viên chưa sáng tạo sử dụng các nguyên vật
liệu sưu tầm trong tự nhiên như: các phế liệu, nguyên liệu thiên nhiên… trong
các hoạt động tạo hình của trẻ. Qua đó cũng thấy được sự hứng thú của trẻ thông
qua các hoạt động tạo hình, trẻ thích thú hơn và sản phẩm của trẻ tạo ra sinh
động, sáng tạo hơn. Trên cơ sở tiếp thu có chọn lọc thành quả của các tác giả đi
trước tôi đã bước đầu thống nhất và đưa ra một số biện pháp sử dụng nguyên vật
liệu thiên nhiên trong hoạt động tạo hình cho trẻ 4-5 tuổi tại trường mầm non xã
Nghĩa Trung
Trước tình hình chung như vậy tơi đã tham khảo và tìm hiểu , mạnh dạn sử dụng
các nguyênliệu tự nhiên vào trong hoạt động tạo hình của trẻ. Tuy nhiên trong
quá trình thực hiện tơi gặp một số khó khăn và thuận lợi như sau:
Nhà trường có kế hoạch chỉ đạo sát sao ngay từ đầu năm học cho việc thực
hiện chương trình giáo dục mầm non, Phụ huynh nhiệt tình với lớp, phối hợp với
các cơ rất nhiệt tình trong mọi cơng việc, mọi hoạt động. Phụ huynh quan tâm
đến con em mình, nhiệt tình ủng hộ các cơ giáo trong việc dạy dỗ các cháu và
thường xuyên ủng hộ những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và vui chơi
cho các cháu. Bản thân tôi là giáo viên đứng lớp 4-5 tuổi, có trình độ chuẩn và
được sự tin tưởng của nhà trường và phụ huynh học sinh. Được sự quan tâm,
giúp đỡ của Ban giám hiệu và đồng nghiệp trong trường, với trường lớp thoáng

mát, đầy đủ đồ dùng dạy học do đó rất thuận lợi cho việc nâng cao chất lượng
chăm sóc giáo dục trẻ. Tơi cũng khơng ngừng tìm tịi sáng tạo qua báo trí, mạng
truyền thông những sáng tạo thú vị qua việc sử dụng các nguyên vật liệu thiên
nhiên trong hoạt động tạo hình để áp dụng vào bải giảng của mình, giúp bài
giảng phong phú đa dạng hơn, và ln tìm kiếm các nguyên vật liệu để giúp trẻ
sáng tạo và phát triển trí não cho trẻ.
Là một giáo viên mầm non tơi cần phải nghiên cứu tìm tịi, tích cực
học hỏi và vận dụng một số biện pháp để giúp trẻ học tốt mơn tạo hình, bằng
cách “Sử dụng ngun vật liệu bằng lá cây nhằm kích thích sự tập trung hứng
thú. Giúp trẻ biết cái đẹp, yêu cái đẹp và sáng tạo ra cái đẹp”, giáo viên phải làm


thế nào để trẻ không bị áp đặt hoặc nhàm chán, trong khi hoạt động tạo hình lại
là hoạt động tích cực và nặng nề đối với trẻ, địi hỏi bàn tay khéo léo, óc quan
sát tư duy, trí nhớ tưởng tượng…góp phần phát triển trí tuệ, trẻ tìm tịi khám phá
tạo ra sản phẩm đẹp. Chính vì vậy để giờ học tạo hình được hấp dẫn lơi cuốn trẻ,
giáo viên nên sử dụng thủ thuật vào bài học một cách linh hoạt, các nguyên vật
liệu tạo hình phong phú, gần gũi với trẻ tạo cảm xúc và hứng thú cho trẻ và cần
được tiến hành đồng thời vào việc tích lũy có hệ thống những biểu tượng tạo
hình. Những nguyên vật liệu thiên nhiên để trẻ hoạt động tạo hình cần chính xác
rõ ràng, màu sắc đẹp, gần gũi với trẻ và phong phú phát huy được tính tích cực
chủ động sáng tạo của trẻ. Cô giáo cần đưa các nội dung tích hợp sao cho phù
hợp với từng bài một cách phù hợp và sinh động, có như vậy giờ học tạo hình
mới có chất lượng và trẻ mới nắm được các kỹ năng kiến thức tạo hình trong khi
trẻ thực hiện giáo viên cần phải luôn động viên, khuyến khích trẻ. Đã có nhiều
nghiên cứu cũng như các tài liệu về các biện pháp tạo hình cho trẻ từ các nguyên
vật liệu thiên nhiên trong giờ học tạo hình nhằm nâng cao hiệu quả trong hoạt
động tạo hình cho trẻ mầm non.
Trước khi thực hiện đề tài tơi đã có những tiết dạy cho trẻ hoạt động tạo
hình với lá cây, tơi thấy trẻ khơng biết sử dụng lá cây vào tạo hình cịn lúng

túng, kĩ năng về tạo hình cịn sơ sài, cảm nhận tác phẩm nghệ thuật còn đơn
giản, chậm, chưa tập trung trẻ chưa có kỹ năng tạo hình từ những lá cây. Ví dụ:
khi cơ phát lá cây để trẻ tạo hình thì trẻ đều xé nát ra, mặt khác kỹ năng tạo hình
của trẻ cịn gặp nhiều khó khăn số liệu cụ thể qua tiết dạy được tổng hợp trong
bảng sau:
Bảng 1: Kết quả tổng kết khả năng tạo hình của trẻ từ lá cây.
Kết quả
TT

Nội dung

Tổng
Đạt
số trẻ

Chưa đạt

Tổng số %

Tổng số %

1

Trẻ thực hiện được một số kỹ
năng tạo hình từ lá cây.

38

25

66

13

34

2

Trẻ nhớ tên, cách làm một số
sản phẩm.

38

30

89

8

11

3

Trẻ mạnh dạn tự tin diễn đạt về
38
sản phẩm tạo hình của mình.

12

32

26

68

4

Trẻ hứng thú tham gia hoạt
động.

38

100

0

0

38


Từ kết quả như trên tôi luôn băn khoăn suy nghĩ tìm nhiều biện pháp để tiết
dạy “Hoạt động tạo hình” trẻ hứng thú, đạt hiệu quả cao hơn. Từ đó nâng cao
khả năng tạo hình từ lá cây cho trẻ. Dựa vào vốn kiến thức đã học và được bồi
dưỡng chun mơn, tơi đã tìm ra một số biện pháp sau:
* Biện pháp 1: Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để phát huy tính
tích cực, khả năng sáng tạo của trẻ.
Tạo điều kiện để trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh để
từng bước cung cấp các biểu tượng phong phú về đối tượng cho trẻ tự khám phá
bằng cách huy động sự tham gia của các giác quan, tìm hiểu về các loại hoa, lá.

Tận dụng các thời điểm hợp lí trong ngày cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên,
chăm sóc vườn rau, nhặt lá rụng, chơi với các đồ vật.
Ví dụ: Chủ đề thế giới thực vật, cơ cho trẻ hoạt động ngồi trời cô cho trẻ
nhặt lá cây để làm đồ dùng đồ chơi theo ý thích của mình, có thể cho trẻ quan
sát vườn rau, tưới nước cho rau trẻ được biết về thế giới xung quanh mình, khi
vào hoạt động tạo hình trẻ biết được những nguyên vật liệu tạo hình được lấy từ
đâu, làm bằng cái gì? Từ đấy khắc sâu thêm cho trẻ về thế giới xung quanh.
Đặt và sắp xếp các vật liệu sao cho trẻ có thể thấy rõ và lấy được dễ dàng
để thực hiện hoạt động tạo hình bất cứ lúc nào trẻ thích và có thể trưng bày các
sản phẩm của mình.
Tạo mơi trường nghệ thuật xung quanh trẻ như: Bày đồ chơi đẹp, sắp xếp
các nguyên vật liệu, những đồ dùng đồ chơi ngun vật liệu tự tạo cơ có thể
trưng bày trên một góc riêng trong lớp một cách hợp lí đẹp mắt …Từ đấy giúp
trẻ thích thú và mong muốn được tái tạo.
Trong hoạt động tạo hình mong muốn của trẻ cần được tự thể hiện với
những phương tiện tạo hình khác nhau. Sự thể hiện mang tính cá nhân, bởi vì trẻ
ln tiếp cận theo đặc tính riêng của mình. Từ những địa danh, danh lam thắng
cảnh của địa phương luôn mang lại cho trẻ nhiều cảm xúc. Đặc biệt quê hương
cẩm Thủy có suối cá thần, suối cá cách trường học không xa nên hàng năm nhà
trường tổ chức cho trẻ được đến thăm trực tiếp, nhìn ngắm phong cảnh nơi đây
có núi non, cây cối, có suối chảy róc rách, những chú cá thần suốt ngày múa ca
bơi lội … . Ngồi ra giáo viên cịn tạo mơi trường trong lớp như: Tranh ảnh về
các loại cá, trẻ biết sử dụng các lá cây để tạo hình nên con cá bằng chính vật liệu
thiên nhiên. Ví dụ: cơ cho trẻ làm bức tranh về “suối cá thần” bằng những hiểu
biết mà trẻ được trực tiếp nhìn thấy có trẻ vẽ phong cảnh suối cá, có trẻ khác
dùng hoa, lá khô, cắt ghép tạo thành tranh. Mỗi trẻ tự lựa chọn bằng cách được
phản ánh bằng xé dán, vẽ, lắp ghép và các hình thức khác nhau để thực hiện cái
có ý nghĩa đối với cá nhân trẻ. Cơ có thể sử dụng những câu hỏi khác nhau để
khích lệ động viên trẻ tự tìm và tự sáng tạo trong khi thực hiện.
* Biện pháp 2: Sử dụng nguyên vật liệu tạo hình.

Nguyên vật liệu thiên nhiên là những loại đồ dùng, dụng cụ dễ kiếm. Có
thể trẻ tự kiếm ra như: lá cây, hoa, rơm … Sự đa dạng của nguyên vật liệu tạo
hình để lựa chọn, để khuyến khích khả năng sáng tạo của trẻ. Hoạt động tạo hình
phải thể hiện qua màu sắc

Những nguyên vật liệu lá cây, hoa, cành cây là những nguyên vật liệu có
sẵn trong thiên nhiên, dễ kiếm và không mất tiền mua, rất an tồn đối với trẻ.
Điều đó rất thuận tiện cho giáo viên hướng dẫn trẻ làm đồ chơi từ những nguyên
vật liệu trên. Nhưng để tạo được sản phẩm tạo hình hay làm đồ chơi từ những
nguyên vật liệu lá cây, hoa, cành cây cần đảm bảo những yêu cầu sau đây:
a) Những yêu cầu đối với nguyên vật liệu (lá cây, cành cây)
- Đảm bảo vệ sinh, an toàn cho trẻ: Các nguyên vật liệu lá cây, hoa, cành
cây cần được làm vệ sinh sạch sẽ trước khi cho trẻ sử dụng (rửa sạch, phơi cho
ráo nước và loại bỏ những ngun liệu héo úa, khơng cịn ngun hình, rách,
nát)
- Các nguyên vật liệu lá cây, hoa, cành cây phải tươi, khơng độc hại,
khơng có gai nhọn, khơng sử dụng những loại cây có nhựa độc (như lá cây
Trường Sinh, lá Vàng Bạc…)
Ví dụ: Trong giờ hoạt động học về chủ đề thế giới động vật Cô cho trẻ tạo
tranh về đàn cá cô cho thể cho trẻ làm từ lá xi hoặc lá hoa đỏ, các loại rong rêu
trong bức tranh cơ có thể chuẩn bị những loại cây dương xỉ non ép khô.
b) Phù hợp với khả năng sử dụng của trẻ.
- Kích thước: Vừa tay trẻ, khơng quá to và cũng không quá nhỏ.
Với những loại lá to (lá chuối, lá dừa), thì giáo viên phải chia nhỏ lá ra tùy theo
đồ chơi mà giáo viên muốn hướng dẫn cho trẻ để trẻ dễ sử dụng trong sản phẩm
của mình.
Ví dụ: Trong giờ hoạt động góc chủ đề nhánh những con vật ni trong
gia đình Cơ cho trẻ tạo hình từ lá chuối tươi gấp thành con mèo thì cơ phải

chuẩn bị những mảng lá chuối, chia nhỏ ra cho trẻ thực hiện. Trẻ rất hứng thú.
- Kỹ thuật: Các thao tác để tạo ra sản phẩm cần đơn giản, phù hợp
với trình độ, sự phát triển của từng lứa tuổi.
* Biện pháp 3: Cách hướng dẫn làm một số đồ chơi từ lá cây trong
hoạt động tạo hình.
- Chiếc kèn lá.
+ Chuẩn bị: Một số loại lá (lá chuối, lá mít…), 1 sợi dây (H1)
+ Cách làm: Cuộn đều tay mảnh lá chuối cho các mép lá khít vào nhau tạo
thành 1 đầu nhỏ, 1 đầu to ( H2)
+ Sau khi cuốn xong lấy dây buộc đầu to cho lá khỏi bị tuột (H3)


+ Bóp nhẹ tay cho bẹp đầu nhỏ, ta được chiếc kèn lá ( H4) và ( H5)
+ Có thể sử dụng nhiều loại lá để tạo ra kèn.
+ Cách làm những chiếc kèn lá rất đơn giản vì vậy có thể tổ chức cho trẻ
làm những chiếc kèn lá trong hoạt động ngoài trời.
+ Cách sử dụng: Trẻ thổi kèn bằng cách đưa đầu nhỏ của chiếc kèn vào
miệng và thổi sẽ phát ra những âm thanh nghe rất vui tai, mới lạ đối với trẻ.
- Trâu từ lá bàng (lá mít).
+ Chuẩn bị: Chọn lá bàng hoặc một loại lá bất kì nhưng to, dày, có đường
gân và cuống lá hơi cứng; 1sợi dây, kéo (H1)
+ Cách làm: Cắt hoặc xé lượn theo gân lá (phía gần cuống lá) 2 đường để
làm 2 sừng trâu
+ Cuộn tròn 2 mép lá với nhau và dùng dây buộc làm thân trâu (H3, H4)
+ Buộc 1 đầu dây vào cuống lá, đầu kia luồn vào thân trâu (H5). Vậy là ta
đã được một con trâu làm bằng lá rất đơn giản (H6)
+ Cách sử dụng: Một tay cầm thân trâu, một tay cầm dây kéo để đầu trâu
gật gật.
+ Có thể tổ chức cho trẻ làm con trâu bằng lá trong hoạt động có chủ đích,
hoạt động ngồi trời hoặc hoạt động góc (trong chủ đề động vật)

Để thực hiện hoạt động tạo hình đạt hiệu quả tơi tiến hành sưu tầm và tích trữ
thành“kho” nguyên vật liệu.Trong cuộc sống hiện nay, các phế liệu trong sinh
hoạt gia đình vơ cùng phong phú như lõi giấy vệ sinh, các hộp bánh kẹo, các túi
lilon, lon đồ hộp , báo cũ, tạp chí đây đều là những nguyên vật liệu gần gũi và
quen thuộc với đời sống hàng ngày của trẻ. Tuy nhiên khi sưu tầm nguyên vật
liệu tôi đã cân nhắc để các nguyên vật liệu cần đảm bảo tính an tồn khơng gây
hại cho trẻ , trẻ dễ sử dụng , đễ bảo quản , dễ phục hồi và sửa chữa. Những
ngun vật liệu thiên nhiên này có lợi ích rất lớn trong việc hình thành tư duy, trí
sáng tạo cho trẻ phát triển trong hoạt động tạo hình ở trường mầm non, và sáng
taọ mọi lúc mọi nơi không giới hạn . Việc vận dụng sử dụng các nguyên vật liệu
thiên nhiên trong hoạt động tạo hình tơi thấy có hiệu quả rất tốt và mang lại rất
nhiều lợi ích cho trẻ và sự phát triển tư duy trẻ, kích thích sự hứng thú và sáng
tạo của trẻ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục trẻ mầm non hiện nay.
- Đồng hồ (nhẫn, dây thắt lưng)
+ Chuẩn bị: 2 dải lá dừa (hoặc lá chuối, lá dứa) có chiều rộng bằng nhau,
1 dải lá dài khoảng 10-15 cm, 1 dải dài khoảng 2-3 cm, kéo (H1)
+ Cách làm: Đặt dải lá ngắn xuống dưới cho dải lá nằm ngang, đặt dải lá
dài lên trên cho dải lá nằm dọc sao cho 2 dải lá như hình dấu cộng (H2)


+ Gấp 2 đầu của dải lá ngắn chồng lên dải lá dài. Gấp tiếp 1 đầu của dải lá
dài chồng lên dải lá ngắn vừa gấp. 1 tay giữ 2 dải lá vừa gấp, tay kia cầm đầu
của dải lá dài còn lại luồn vào khe giữa của 2 dải lá vừa gấp (H3)
+ Như vậy ta đã hoàn thành cái đồng hồ bằng lá (H4)
+ Tương tự như cách làm đồng hồ bằng lá ta làm nhẫn và dây thắt lưng
bằng lá, với nhẫn thì ta chọn 2 dải lá nhỏ và ngắn hơn, còn với thắt lưng thì ta
chọn 2 dải lá dài hơn (H5)
+ Có thể tổ chức cho trẻ làm đồng hồ (nhẫn, dây thắt lưng) trong hoạt
động góc, hoạt động có chủ đích (trong chủ đề bản thân, gia đình, ngành nghề)
+ Cách sử dụng: Trẻ đeo đồng hồ, nhẫn vào tay (dây thắt lưng)

- Vòng đeo tay (vòng đeo cổ)
+ Chuẩn bị: 2 dải lá dừa hoặc lá chuối dài bằng nhau, 2 miếng keo dán
nhỏ, kéo
+ Cách làm: Đặt vng góc 2 dải lá, gấp 2 đầu dải lá chồng lên nhau
+ Đan chồng lá ngang lên lá dọc rồi lá dọc lên lá ngang cho đến khi hết
dải lá
+ Lấy kéo cắt dải lá còn dư
+ Dán miếng keo cố định 2 dải lá vừa đan xong
+ Dán thêm miếng keo giữa 2 đầu của cái vòng để dán lại khi đeo vào tay,
cái vịng đeo tay đã hồn thành (H6)
+ Tổ chức cho trẻ làm vòng đeo tay, đeo cổ trong hoạt động học hoặc hoạt
động vui chơi
+ Cách sử dụng: Làm vòng tay đeo cổ, tặng cho bạn hoặc chơi cửa hàng
bán vịng.
- Chong chóng.
+ Chuẩn bị: 2 dải lá chuối (lá dừa, lá dứa) bằng nhau dài khoảng 28-30
cm, 1 que tre dài 25-30 cm (vót nhọn 1 đầu), 2 mẫu xốp bitis dày
+ Cách làm: Đặt 2 dải lá vng góc ở chính giữa
+ 1 tay giữ chặt 2 dải lá, tay kia cầm 1 đầu của dải lá bất kì cuộn vào giữa
+ Lần lượt luồn các đầu của dải lá còn lại vào chỗ cong của đầu kia
+ Chỉnh sửa lần lượt các dải lá để cho 4 cánh của chong chóng bằng nhau
+ Xâu 1 mẫu lá vào đầu nhọn của que tre và xâu tiếp chong chóng vào
que tre, sau đó xâu mẫu lá còn lại vào que tre để giữ cho chong chóng khỏi tuột
ra ngồi, ta đã hồn thành cái chong chóng
+ Có thể tổ chức cho trẻ làm chong chóng trong hoạt động ngồi trời
hoặc hoạt động góc (chủ đề trường mầm non, hiện tượng tự nhiên)


+ Cách sử dụng: Cầm chong chóng chạy thi xem chong chong ai quay
nhanh hơn hoặc cầm chong chóng đưa ra trước gió thổi để cho chong chóng

quay. Sử dụng chong chóng trong chủ đề hiện tượng tự nhiên khi hoạt động
ngồi trời trị truyện về các hiện tượng tự nhiên. Cơ cho trẻ cầm chong chóng
trên tay khi khơng có gió đưa chong chóng ra thì khơng thấy hiện tượng gì. Khi
gió nổi lên là chong chóng quay cơ giới thiệu cho trẻ biết được gió là một hiện
tượng tự nhiên, khi có gió làm cho chong chóng quay, gió là cho cây cối chuyển
động. từ những hoạt động tạo hình cơ có thể kết hợp với những mơn học khác để
có thể gây hứng thú cho trẻ.
Cách hướng dẫn làm một số đồ chơi từ cành.
- Làm chuỗi hạt (vịng)
+ Chuẩn bị: Chọn cọng rau muống khơng bị dập, 1 đoạn dây cước hoặc
dây cây mùng, kéo
+ Cách làm: Cắt cọng rau muống thành từng đoạn ngắn
+ Dùng dây xâu các đoạn rau muống vừa cắt thành dây dài
+ Buộc 2 đầu dây thành chuỗi hạt (vịng)
+ Có thể tổ chức cho trẻ làm những chuỗi hạt trong hoạt động góc (trong
chủ đề bản thân, gia đình, ngành nghề, thực vật)
+ Cách sử dụng: Cho trẻ đeo làm vịng cổ, vịng tay hoặc chơi bán hàng
Ví dụ : Làm trang phục của trẻ từ lá cây.
Vật liệu: Lá cây khô, kim chỉ, gim bấm. xốp, dây.
Trong hội thi bé khỏe, bé khéo tay cấp trường năm học 2014 - 2015 cô
cho trẻ biểu diễn thời trang bằng trang phục cô và trẻ tạo thành tư lá cây. Khi
được mặc những trang phục do mình tạo thành trẻ rất thích thú. Tự tin khi biểu
diễn đạt kết quả cao. Bằng những nguyên vật liệu từ thiên nhiên ta có thể hướng
dẫn trẻ tạo hình tạo ra những sản phẩm đẹp. Được như vậy người giáo viên
không ngừng học hỏi và sáng tạo.
Biện pháp 4: Kết hợp vật liệu thiên nhiên tạo thành tranh nghệ thuật.
- Tất cả những vật liệu thiên nhiên trên chúng ta kết hợp để tạo sản
phẩm phong phú và đa dạng hơn. Bên cạnh đó, tơi cịn cho trẻ hoạt động tạo
hình mọi lúc, mọi nơi như giờ hoạt động ngồi trời tơi cho trẻ nhặt lá rơi rồi tạo
nên những con vật dễ thương mà trẻ thích, qua đó giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh

môi trường. Những sản phẩm do trẻ làm tôi cho trẻ giữ lại để từ đó trẻ hiểu được
từ những lá cây rụng ngồi thiên nhiên cũng có thể tạo nên những con vật ngộ
nghĩnh và dễ thương, cô có thể cho trẻ mang đồ chơi mình tự làm về nhà cho gia
đình xem và bố mẹ biết được tàm quan trọng của mơn học tạo hình và đồng thời
thơng qua tác phẩm của con mình mang về nhà từ đó phụ huynh biết được năng
khiếu của trẻ để qua đó tơi có thể phối hợp với phụ huynh để bồi dưỡng những
trẻ có năng khiếu về tạo hình.
Ví dụ: Với đề tài: Phong cảnh về biển hay tạo đàn cá bơi.


- Từ những lá cây khô, hoa cỏ khô, hay cô dùng để ép khô cho màu sắc
được tươi thắm. Trẻ dùng tạo thành tranh về biển, có những chiếc thuyền ra
khơi, chiếc tàu với cánh buồm lớn, những chú cá đang bơi lội tung tăng dưới
nước sóng vỗ về
- Trong những buổi sinh hoạt chiều hay là ở hoạt động góc, tơi đã
cho các cháu cùng quan sát những bức tranh, sản phẩm đẹp của các bạn trong
lớp và ở lớp bạn, thơng qua đó, tơi khuyến khích trẻ phát triển ngôn ngữ, phát
triển khả năng cảm thụ thẩm mỹ, phát triển hứng thú của trẻ đối với hoạt động
tạo hình, khiến trẻ hưởng ứng ngay mỗi khi cơ cho trẻ hoạt động hẳng ngày
trong các giờ tạo hình
- Để có được hoạt động như vậy, cần xây dựng thiết kế nội dung hoạt
động, tiết học tích hợp nhẹ nhàng, khơng gị ép. Đưa các câu hỏi gợi mở giúp trẻ
phát huy tính tích cực, khả năng quan sát, tư duy tưởng tượng. Trang trí mơi
trường học đẹp, thẩm mỹ, thường xuyên thay đổi theo chủ điểm, kích thích trẻ
và phụ huynh quan sát, ngắm nghía. Thơng qua hoạt động tạo hình đã giúp cơ và
trẻ làm được nhiều đồ dùng, đồ chơi để phục vụ các môn học khác. Tận dụng từ
một số vật liệu đã qua sử dụng đảm bảo vệ sinh, an toàn, thẩm mỹ.
- Sản phẩm đồ chơi của trẻ cần được trưng bày nơi đẹp, thuận lợi quan sát
để trẻ có thể giới thiệu, khoe sản phẩm của mình với bố mẹ, với bạn bè. Khi sản
phẩm của trẻ được trân trọng trẻ sẽ cảm thấy rất vui và có ý thức giữ gìn sản

phẩm của mình hơn.
Biện pháp 5: Kết hợp với phụ huynh học sinh.
- Kết hợp với phụ huynh là một biện pháp hữu hiệu, trước hết cần phải
định hướng một số vật liệu cần thiết sẵn có: hoa, cành, lá cây… tiếp theo phải
phối hợp chặt chẽ với phụ huynh để biết những vật liệu nào mà trẻ có thể sưu
tầm được. Trên cơ sở đó, giáo viên sẽ giao nhiệm vụ và hướng dẫn cho trẻ cách
sưu tầm, thu nhặt, và bảo quản các các nguyên vật liệu. Tùy vào từng nhiệm vụ
và điều kiện cụ thể của trẻ mà qui định thời gian thực hiện ngắn hay dài. Có
những vật liệu trẻ có thể thu lượm được ngay trong trường: hoa khô, lá cây, …
Giáo viên hướng dẫn trẻ thu lượm, làm vệ sinh, phơi khơ.
- Muốn có nguồn vật liệu đa dạng và dồi dào cô phaỉ kết hợp cùng với
phụ huynh để tích luỹ những vật liệu thiên nhiên trong gia đình thì mới có được.
Trong năm học có thể chia ra làm nhiều đợt huy động phụ huynh mang nguyên
vật liệu vào, cũng có khi phụ huynh có nguyên vật liệu mang vào cho giaó viên
ngay. Những nguyện vọng này giáo viên cần phải trao đổi và thống nhất với phụ
huynh ngay từ đầu năm học. Sau đó, đến từng chủ đề cần gì thêm giáo viên
thông tin trên bảng thông báo cho phụ huynh biết.
- Cách thức hướng dẫn trẻ làm đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên
lá cây, cành (cọng lá)
+ Trước khi tổ chức cho trẻ làm đồ chơi từ lá cây, hoa, cành cây thì giáo
viên thu thập các loại lá, hoa, cành cây có liên quan đến đồ chơi đó, rửa sạch sẽ


và để ráo nước (tìm hiểu nếu phụ huynh nào có thì khuyến khích phụ huynh đem
đến)
+ Giáo viên làm mẫu rồi hướng dẫn trẻ các thao tác, tùy theo đồ chơi cô
hướng dẫn trẻ làm đến khi trẻ nắm được các thao tác và thực hiện được.
+ Tuyên truyền cho phụ huynh để phụ huynh khuyến khích hoặc hướng
dẫn trẻ tự làm các đồ chơi từ lá cây để chơi.
+ Cơ giáo có thể hướng dẫn trẻ làm đồ chơi từ lá cây, hoa, cành cây trong

nhiều hoạt động: hoạt động góc, hoạt động ngồi trời, hoạt động học hoặc có thể
làm ở mọi lúc mọi nơi.
III. Hiệu quả do sáng kiến đem lại:
1. Hiệu quả về mặt xã hội
a. Giá trị làm lợi cho môi trường: Giúp trẻ nhận biết được môi trường
sạch và môi trường bẩn, nguyên nhân gây ra ơ nhiễm mơi trường. Từ đó trẻ có
kỹ năng thói quen vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường lớp, nơi cơng cộng, chăm sóc
cây… làm cho mơi trường luôn xanh- sạch- đẹp
b.Giá trị làm lợi khác
* Về phía trẻ
Kết quả khảo sát cuối năm

BẢNG 2: KẾT QUẢ KHẢO SÁT ĐỐI CHỨNG.
Kết quả trước khi
thực hiện
TT Nội dung

Tổng
số
Đạt

1

Kết quả sau khi
thực hiện

Trẻ thực hiện được một 38
số kỹ năng tạo hình từ

25

%

66

chưa
%
đạt

13

Đạt %

34 30

Chư
a
%
đạt

79

8

21


lá cây.

2

Trẻ nhớ tên, cách làm
38
một số sản phẩm.

30

89

8

11

37

97

1

3

3

Trẻ mạnh dạn tự tin
diễn đạt về sản phẩm
tạo hình của mình.

38

12

32

26

68 25

66

13

34

4

Trẻ hứng thú tham gia
38
hoạt động.

38

100 0

0

100 0

38

0

*Kết quả đạt được.
Trẻ rất thích thú khi tự tay mình làm ra những đồ chơi từ nguyên vật liệu lá
cây, hoa, cành và chất lượng môn học được nâng cao.
Giáo dục trẻ tính tiết kiệm, biết yêu quí sức lao động, yêu thiên nhiên, gần
gũi hơn với thiên nhiên và có ý thức bảo vệ môi trường.
Các bạn đồng nghiệp cũng đã tổ chức cho trẻ thực hiện tạo hình, làm đồ
chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên lá cây, hoa, cành và gặt hái được những kết
quả như mong đợi. Phụ huynh cũng thể hiện sự tán thành với những hoạt động
này.
1.Hiệu quả về mặt xã hội
Những nguồn nguyên vật liệu thiên nhiên lá cây, hoa, cành mà cô hướng
dẫn cho trẻ rất phong phú, dễ tìm kiếm và khơng mất tiền mua mà lại an toàn
cho sức khỏe của trẻ, việc trẻ chơi với đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên sẽ
hạn chế trẻ tiếp xúc với những đồ chơi có nguồn gốc xuất xứ khơng rõ ràng làm
ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của trẻ.
Việc hướng dẫn cho trẻ tự làm đồ chơi từ nguyên vật liệu thiên nhiên lá
cây, hoa, cành hướng cho trẻ trở về với những đồ chơi dân gian ngày xưa để trẻ
luôn nhớ về quê hương, yêu quê hương đất nước.
*Về phía trẻ:
-

Trẻ có thái độ tích cực trong các hoạt động tạo hình, có thái độ gần gũi
với mơi trường thiên nhiên xung quanh, biết sưu tầm những nguyên vật
liệu thiên nhiên, tái chế áp dụng vào giờ học tạo hình


-

Trẻ phát huy được hết tính sáng tạo, biết quan sát chú ý lắng nghe và áp

dụng vào bài là

- Trẻ rất thích thú khi tự tay mình làm ra những đồ chơi từ nguyên vật liệu lá
cây, hoa, cành và chất lượng mơn học được nâng cao.
- Biết tìm tòi những nguyên liệu thiên nhiên ở xung quanh, và biết sử dụng
chúng trong các hoạt động tại lớp học
- Giáo dục trẻ tính tiết kiệm, biết yêu quí sức lao động, yêu thiên nhiên,
gần gũi hơn với thiên nhiên và có ý thức bảo vệ mơi trường.
* Về phía giáo viên:
- Cơ ln tìm tịi, khám phá, sưu tầm những nguyên vật liệu xung quanh mình
để phục vụ cho cơng tác giảng dạy của mình
- Được sự tín nhiệm từ phụ huynh được tin tưởng và luôn ủng hộ về cả mặt về
thể chất và tinh thần
* Về phía phụ huynh
- Cha mẹ rất hài lòng với kết quả của con mình đạt được và quan tâm đến giáo
viên bằng việc ủng hộ các nguyên vật liệu thiên nhiên của gia đình mang đến,
phụ huynh hưởng ứng tích cực và rèn kĩ năng sáng tạo cho trẻ mọi lúc mọi nơi

IV. Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền.
Tôi cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của bản thân, không sao
chép của người khác.

CƠ QUAN ĐƠN VỊ

TÁC GIẢ SÁNG KIẾN

ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
...............................................................
.........................................................................
.........................................................................

.........................................................................
.......................................................................

Phạm Thị Thúy