(SKKN 2022) Nâng cao chất lượng giảng dạy môn GDCD lớp 6 qua việc sử dụng các kĩ thuật dạy học.

Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

MỤC LỤC
Phần 1. MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
1.2. Mục đích nghiên cứu
1.3. Đối tượng nghiên cứu
1.4. Phương pháp nghiên cứu
1.5. Những điểm mới của SKKN
2. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2.1. Cơ sở lý luận của SKKN
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng SKKN
2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề.
2.3.1. Tìm hiểu một số kĩ thuật dạy học tích cực và cách thực hiện.
2.3.1.1. Kĩ thuật mảnh ghép
2.3.1.2. Kĩ thuật sơ đồ tư duy
2.3.1.3. Kĩ thuật chia sẻ khăn trải bàn.
2.3.1.4. Kĩ thuật chia sẻ nhóm đơi.
2.3.1.5. Kĩ thuật Trình bày một phút
2.3.1.6. Kĩ thuật trị chơi
2.3.1.7. Kĩ thuật trình động não
2.3.1.8. Kĩ thuật “XYZ”
2.3.1.9 Kĩ thuật “KWL”
2.3.2 Sử dụng một số kĩ thuật dạy học tích cực vào bài học cụ thể
trong môn GDCD 6.
2.3.2.1. Sử dụng kĩ thuật các mảnh ghép vào tiết 2, bài 1: Tự hào về
truyền thống tốt đẹp của gia đình dịng họ
2.3.2.2. Sử dụng kĩ thuật sơ đồ tư duy vào tiêt 10, chủ đề: Quyền và
nghĩa vụ cơ bản của công dân
2.3.2.3. Sử dụng kĩ thuật khăn trải bàn vào tiết 23 bài 6: Tự nhận

thức bản thân
2.3.2.4.Sử dụng kĩ thuật chia sẻ nhóm đơi vào tiết 4, bài 2: u
thương con người.
2.3.2.5. Sử dụng kĩ thuật trình bày một phút vào tiết 14, bài7 : Ứng
phó với các tình huống nguy hiểm.
2.3.2.6. Sử dụng Kĩ thuật trò chơi vào tiết 21, Bài 5: Tự lập
2.3.2.7. Sử dụng kĩ thuật động não, vào tiết 27, Bài 8: Tiết kiệm
2.3.2.8. Sử dụng kĩ thuật XYZ vào tiết 7, Bài 3: Siêng năng, kiên trì
.3.2.8. Sử dụng kĩ thuật KWL vào tiết 29, chủ đề: Quyền trẻ em
2.4. Hiệu quả của SKKN
3. KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
3.2. Kiến nghị

Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

Trang
1
1
1
2
2
2
3
3
3
6
6
6
6

7
7
8
8
8
8
9
9
9
10
11
12
13
13
14
15
15
16
17
18
19


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

1. MỞ ĐẦU
1.1. Lí do chọn đề tài
Năm học 2021-2022 là năm học đầu tiên học sinh lớp 2 và lớp 6 trên cả
nước thực hiện đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông theo

Nghị quyết số 88/2014/QH13 ngày 28-11-2014 của Quốc hội. Với mục tiêu tạo
chuyển biến căn bản, toàn diện theo hướng phát triển cả phẩm chất và năng lực
học sinh, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Chính vì vậy việc đổi
mới chương trình sách giáo khoa cũng gắn liền với việc đổi mới phương pháp và
kĩ thuật dạy học, việc đổi mới phương pháp dạy học phần nào ảnh hưởng đến
việc lựa chọn và sử dụng các kĩ thuật dạy học sao cho phù hợp với mục đích,
nhiệm vụ của Giáo dục, phù hợp với những yêu cầu mà xã hội đặt ra.
Để đạt được hiệu quả trong việc đổi mới sách giáo khoa, việc vận dụng
các kĩ thuật dạy học tích cực có ý nghĩa đặc biệt trong việc phát huy sự tham gia
tích cực của học sinh vào quá trình dạy và học, kích thích tư duy sáng tạo và sự
cộng tác làm việc của học sinh. Bên cạnh những thuận lợi cũng cịn khơng ít
những khó khăn, lúng túng và bở gỡ. Trong thực tiễn dạy học một số kĩ thuật
dạy học tích cực chưa được giáo viên sử dụng một cách thường xuyên, linh hoạt
trong các tiết dạy, thậm chí có nhiều thầy cơ chưa biết hoặc chưa hiểu rõ về kĩ
thuật dạy học tích cực, chưa biết tác dụng của chúng trong việc dạy học cho nên
việc vận dụng chúng còn hạn chế, một số giáo viên sử dụng các kĩ thuật dạy học
chỉ mang tính chất hình thức, chủ yếu là sử dụng trong các giờ thao giảng, các
tiết thi giáo viên giỏi,... nên việc đưa các kĩ thuật dạy học tích cực vào quá trình
giảng dạy cịn thiếu chủ động.
Xuất phát từ mục tiêu của chương trình giáo dục phổ thơng nói chung,
mục tiêu của mơn Giáo dục cơng dân nói riêng trong việc đào tạo nguồn nhân
lực đáp ứng yêu cầu sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa; những người có
tri thức, có năng lực sáng tạo, chủ động trong cuộc sống, có tâm hồn trong sáng,
lành mạnh. Muốn đạt được điều đó, trong q trình dạy học, người giáo viên
phải biết vận dụng các phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực một cách linh
hoạt, phù hợp với từng đối tượng học sinh để phát huy tính tích cực, chủ động,
sáng tạo của học sinh, tạo hứng thú trong giờ học.
Qua việc áp dụng những kĩ thuật dạy học tích cực vào bài dạy trong môn
GDCD 6 trong năm học 2021-2022, tơi thấy có hiệu quả, tạo được hứng thú cho
học sinh trong các bài học, đáp ứng được các yêu cầu của chương trình đổi mới

sách giáo khoa hiện nay. Vì vậy tơi mạnh dạn lựa chọn đề tài “Nâng cao chất
lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học” làm sáng kiến kinh nghiệm với hi vọng được chia sẻ những hiểu
biết của mình với đồng nghiệp, đồng thời cùng nhau vận dụng vào thực tiễn để
nâng cao chất lượng mơn GDCD.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
- Đáp ứng u cầu chương trình đổi mới sách giáo khoa hiện nay, giúp giáo viên
sử dụng một số kĩ thuật dạy học tích cực để áp dụng vào chương trình giáo dục
phổ thơng mới với mục tiêu phát triển về phẩm chất và năng lực học sinh.
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

1


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

- Nâng cao chất lượng hiệu quả dạy và học của thầy và trị trong nhà trường THCS.
- Góp phần nâng cao trình độ chun mơn vận dụng các phương pháp dạy học
tích cực trong giảng dạy mơn GDCD trong nhà trường phổ thông.
- Giúp bản thân người dạy cũng như đồng nghiệp bổ sung vào kĩ thuật dạy học
bộ mơn của mình cũng như bài học thực tiễn.
- Góp phần đẩy mạnh phong trào tự học, tự nghiên cứu của những giáo viên dạy
các môn học xã hội nhất là mơn GDCD tăng cường trao đổi góp ý kiến thảo luận
nhằm nâng cao trình độ chun mơn khả năng tự học, tự đọc, bồi dưỡng thực
hiện phương châm học thường xuyên và học suốt đời.
- Việc nghiên cứu đề tài nhằm tạo hứng thú cho học sinh trong quá trình học tập
bộ mơn GDCD cũng như đem lại hiệu quả tốt cho công tác giảng dạy của giáo
viên trong thời kì đổi mới.
- Giúp học sinh nâng cao kiến thức, kĩ năng tìm ra phương pháp học bộ mơn để

học sinh u thích mơn học hơn nữa.
- Nghiên cứu đề tài còn nhằm thúc đẩy phát triển tư duy, trí tuệ của học sinh
trong q trình vận động để tiếp cận, tìm tịi và khám phá đối tượng nghiên cứu
một cách chủ động tích cực nhất.
1.3. Đối tượng nghiên cứu.
- Một số phương pháp dạy học tích cực trong các tiết dạy môn Giáo dục công dân 6
như: Sơ đồ tư duy, khăn chải bàn, các mảnh ghép,trò chơi, cặp đơi, trình bày một
phút,...
- Tác dụng của các kĩ thuật dạy học tích cực đối với học sinh.
- Kết quả đạt được sau thời gian sử dụng các phương pháp trên.
- Lớp nghiên cứu: Lớp6A, 6B, 6C.
- Năm học thực hiện: 2021-2022
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Với đề tài này, tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
+ Phương pháp hợp tác
+ Phương pháp nêu và giải quyết vấn đề.
+ Phương pháp dự án.
+ Phương pháp trực quan.
+ Phương pháp trao đổi, thảo luận.
+ Phương pháp điều tra.
- Giáo viên sử dụng các phương pháp, kĩ thuật, dạy học tích cực vào từng bài cụ
thể.
- Tổ chức hướng dẫn học sinh làm việc theo nhóm hồn thành các nhiệm vụ được
giao.
- Định hướng cho học sinh tự tìm tịi, khám phá kiến thức thơng qua sự chủ động
tích cực của bản thân đối với bài học.
1.5. Những điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm.
- Giúp giáo viên, học sinh chủ động, tiếp cận việc thực chương trình sách giáo
khoa mới, chương trình giáo dục phổ thơng 2018, nhằm phát huy phẩm chất và
năng lực của học sinh.

- Học sinh tham gia vào quá trình học tập chủ động, tích cực và sáng tạo.
Sáng kiến kinh nghiệm mơn Giáo dục công dân THCS

2


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

- Khả năng hoạt động nhóm, phối hợp hiệu quả trong quá trình làm việc cùng nhau.
- Bước đầu cho học sinh tham gia các hoạt động trải nghiệm, sáng tạo.
- Phù hợp với nguyện vọng của học sinh và sự phát triển của xã hội yêu cầu khả
năng tự nhận thức lĩnh hội, năng động, sáng tạo làm chủ bản thân.
2. NỘI DUNG CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
2.1. Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm.
Kĩ thuật dạy học là biện pháp, cách thức tiến hành các hoạt động dạy học
dựa vào phương tiện, thiết bị nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả giảng dạy
và giáo dục hay nói cách khác đó là cách thức hoạt động dạy học, tổ chức các
hoạt động giáo dục để đảm bảo hiệu quả chất lượng giáo dục.
Kĩ thuật dạy học tích cực là những kĩ thuật dạy học có ý nghĩa đặc biệt
trong việc phát huy sự tham gia tích cực của HS vào q trình dạy học, kích
thích tư duy, sự sáng tạo và sự cộng tác làm việc của HS.
Các kĩ thuật dạy học chưa phải là các phương pháp dạy học độc lập,
chúng là những thành phần của phương pháp dạy học. Kĩ thuật dạy học là đơn vị
nhỏ nhất của phương pháp dạy học. Trong mỗi phương pháp dạy học có kĩ thuật
dạy học khác nhau, kĩ thuật dạy học khác với phương pháp dạy học, tuy nhiên
đều là cách thức hoạt động của giáo viên và học sinh, nên kĩ thuật dạy học và
phương pháp dạy học đều có điểm tương đồng nhau, khó phân biệt rõ ràng.
Năng lực sử dụng các kĩ thuật dạy học khác nhau trong từng giáo viên và
nó được xem là rất quan trọng đối với người đứng lớp, nhất là trong bối cảnh đổi

mới phương pháp giáo dục như hiện nay ở trường phổ thông. Rèn luyện để nâng
cao năng lực là một nhiệm vụ, một vấn đề cần thiết của mỗi giáo viên, nhằm đáp
ứng yêu cầu nâng cao chất lượng dạy học ở nhà trường
Có rất nhiều kĩ thuật dạy học khác nhau mà mỗi giáo viên có thể sử dụng
trong q trình giảng dạy để phát huy tính tích cực của học sinh như: Kĩ thuật
khăn trải bàn, kĩ thuật các mảnh ghép, kĩ thuật phòng tranh, kĩ thuật sơ đồ tư
duy, kĩ thuật trò chơi,...
2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm.
Năm học 2021-2022 là năm đầu tiên thực hiên chương trình đổi mới sách
giáo khoa, đưa chương trình sách giáo khoa mới vào trong trường học vì vây,
đối với giáo viên giảng dạy môn GDCD đã được trang bị tài liệu và tập huấn về
kĩ thuật dạy học, nhà trường cũng rất quan tâm, ủng hộ, tạo điều kiện để giáo
viên nghiên cứu và sử dụng kĩ thuật trong dạy học bộ môn. Nhiều giáo viên hiểu
được tầm quan trọng và lợi ích của việc sử dụng các kĩ thuật tích cực vào q
trình dạy học, tuy nhiên việc sử dụng còn nhiều hạn chế đặc biệt là trong phân
mơn GDCD. Chính vì vậy, từ khi đăng kí tên đề tài SKKN tôi đã tiến hành khảo
sát 20 giáo viên của nhiều cụm trường, kết quả khảo sát như sau:
- Bảng 1: Khảo sát giáo viên.
Câu hỏi 1: Để tạo hứng thú cho học sinh trong học tập theo thầy cơ có cần thiết
sử dụng các kĩ thuật dạy học tích cực khơng?
Khơng cần thiết

Cần thiết

Rất cần thiết

Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

3

Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

1

8

11

Câu hỏi 2: Thầy, cơ có thường xun sử dụng các kĩ thuật dạy học trong các tiết
dạy không?
Không thường xuyên

Thường xuyên

Rất thường xuyên

12

5

3

Có thể thấy, đa số giáo viên nhận thấy tầm quan trọng và lợi ích của các kĩ
thuật dạy học tuy nhiên còn dè dặt trong việc sử dụng các kĩ thuật dạy học vì
nhiều lí do khách quan và chủ quan như sau:
- Một số giáo viên vẫn cịn có quan điểm cho rằng những kĩ thuật dạy học tích
cực rất khó áp dụng vào giảng dạy trong thời gian 45 phút trên lớp nên cũng ít
sử dụng các kĩ thuật này.

- Điều kiện cơ sở vật chất phục vụ phần lớn trong nhà trường chưa phù hợp để
triển khai các kĩ thuật dạy học.
- Số lượng học sinh q đơng trong một lớp (35-40), nhóm học (6-8HS) gây khó
khăn về khâu tổ chức, thời gian triển khai hoạt động và hiệu quả giờ dạy.
- Học sinh phần lớn chưa làm quen hoặc có thì rất ít với những kĩ thuật mới,
hiện đại. ý thức học tập của các em chưa tự giác, có trách nhiệm với bản thân và
với nhóm, cịn có thái độ ỷ lại, dựa dẫm.
- Đặc trưng của bộ môn GDCD nhiều kiến thức về thực tiễn cuộc sống đòi hỏi
giáo viên cần có khá nhiều thời gian để giảng dải cho học sinh.
- Nhiều giáo viên chưa thực sự thông hiểu và nghiệp vụ triển khai kĩ thuật còn
lúng túng (các bước triển khai, câu hỏi, thời gian,...) hoặc do dự sợ khơng hồn
thành giờ dạy, cháy giáo án, hoặc chưa biết lựa chọn phần nào trong bài để sử
dụng kĩ thuật dẫn đến khơng thường xun sử dụng.
Ngồi ra tơi cũng tiến hành khảo sát chất lượng môn GDCD 6 năm học
2020-2021. Kết quả thực tế dạy những năm học trước, các tiết dạy theo phương
pháp cũ, tôi thấy các em học sinh cũng chịu khó học tập nhưng độ hứng thú
chưa cao. Hầu hết học sinh đều dựa vào kiến thức trong sách giáo khoa và kiến
thức giáo viên mở rộng thêm mà khơng chịu khó tìm thêm tư liệu. Chính điều đó
dẫn đến hiệu quả giờ học chưa cao, việc hiểu kiến thức đa phần là học vẹt.
Đến năm học 2021-2022, khi được phân công dạy lớp 6, tôi hiểu rằng bản
thân người giáo viên phải chú ý đổi mới phương pháp, áp dụng nhiều kĩ thuật
dạy học tích cực để tăng độ hứng thú với học sinh, thông qua những tiết học này
học sinh sẽ được chủ động tìm hiểu kiến thức từ đó giúp các em, sáng tạo, đồn
kết với nhau trong học tập.
Để thăm dị mức độ hứng thú của tiết học khi chưa đổi mới thực hiện các
phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực đối với học sinh, tôi đã sử dụng phương
pháp dùng phiếu điều tra qua bảng hỏi và dùng phương pháp đàm thoại.
* Phiếu điều tra qua bảng hỏi (được phát cho học sinh lớp 6A năm học trước
(2020-2021) sau khi học một tiết của môn GDCD 6” như sau:
- Bảng 2: Khảo sát học sinh

Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

4


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

Câu hỏi 1: Em có hiểu nội dung bài học ngày hôm nay không? Hãy đánh dấu x
vào ô trống phù hợp với ý kiến của em:
Rất hiểu bài

Hiểu

Hơi hiểu bài

Khơng hiểu gì

6

10

11

7

Câu hỏi 2: Cách tổ chức dạy học của GV trong tiết học này em cảm thấy như
thế nào? Hãy đánh dấu x vào ô trống phù hợp với ý kiến của em:
Hứng thú

Bình thường

Nhàm chán

5

19

9

Câu hỏi 3: Em có muốn được chủ động, sáng tạo, tham gia các hoạt động
nhóm cùng các bạn để tìm hiểu nội dung bài học khơng ?
Có

Khơng

28/33

5/33

Sau khi thu được kết quả điều tra bằng bảng hỏi như trên, tôi tiếp cận các
em, gần gũi với các em để các em có thể trả lời thành thật những suy nghĩ của
mình. Tơi hỏi các em:
- Vì sao em thích (khơng thích) tiết dạy?
- Trong tiết học, theo em các thầy cô nên có những hoạt động gì để cho có hiệu
quả, tạo hứng thú giúp cả lớp hiểu bài hơn?
Sau các câu hỏi trên tôi thường được nhận các câu trả lời: Em thấy tiết
hoc chưa tạo được hứng thú cho học sinh bởi chúng em phải ghi chép nhiều kiến
thức mới, bài học chủ yếu là lí thuyết. Để tiết học này có hiệu quả, sơi nổi thì
các thầy cơ nên cho chúng em cơ hội được trình bày kiến thức bằng sơ đồ tư

duy, được giao lưu thi tìm hiểu bằng các trị chơi, thảo luận nhóm, được thể hiện
tài năng như hát, kể chuyện, đóng tiểu phẩm,…
Với trăn trở: Làm thế nào để tiết dạy thực sự có hiệu quả, thu hút được
học sinh tham gia để đích đến cuối cùng là nâng cao chất lượng giáo dục và giúp
các em tiếp cận với chương trình giáo dục phổ thông mới, phát triển về phẩm
chất và năng lực cho học sinh? Tơi đã suy nghĩ, tìm tịi và đổi mới phương pháp,
sử dụng các kĩ thuật trong việc tổ chức dạy học với mục tiêu lấy học sinh làm
trung tâm, là chủ thể của mọi hoạt động. Các em được tự tìm hiểu, tổng hợp kiến
thức để từ đó tự thể hiện hiểu biết của mình và bày tỏ những suy nghĩ, tình cảm
về những vấn đề đặt ra trong cuộc sống. Học sinh cũng có dịp thể hiện được bản
thân, được làm việc nhóm. Từ đó có tinh thần đồn kết, hứng thú học tập mơn
học.
Từ thực trạng trên, trong năm học 2021-2022, tơi mạnh dạn tìm hiểu và sử
dụng một số kĩ thuật dạy học tích cực trong môn GDCD 6 nhằm mục tiêu phát
triển phẩm chất, năng lực cho học sinh. Đây cũng chính là những định hướng
đổi mới mà Bộ Giáo dục đã đề ra trong việc đổi mới sách giáo khoa lớp 6 và
việc đổi mới sách giáo khoa trong những năm học tiếp theo.
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

5


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

2.3. Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
2.3.1. Tìm hiểu một số kĩ thuật dạy học tích cực và cách thực hiện.
Trong giới hạn của đề tài tôi lựa chọn một số kĩ thuật dạy học tích cực theo
xu hướng hiện đại bản thân, đã áp dụng trong các tiết dạy trên lớp trong năm học
2021- 2022 cụ thể:

2.3.1.1. Kỹ thuật mảnh ghép.
Kĩ thuật các mảnh ghép là cách thức tổ chức hoạt động học tập hợp tác
trong đó HS sẽ hồn thành một nhiệm vụ phức hợp qua hai vòng. Đầu tiên, HS
hoạt động theo nhóm để giải quyết các nhiệm vụ thành phần sao cho mỗi cá
nhân trở thành chuyên gia của vấn đề được giao. Sau đó, chuyên gia thuộc các
vấn đề khác nhau sẽ kết hợp trong nhóm mới, chia sẻ lại vấn đề đã tìm hiểu để
cùng giải quyết nhiệm vụ phức hợp ban đầu.
* Cách thực hiện
Vịng 1: Nhóm chun gia
Hoạt động theo nhóm, mỗi nhóm được phân cơng một nhiệm vụ cụ thể. Khi
thực hiện nhiệm vụ học tập, nhóm phải đảm bảo mỗi thành viên đều trở thành
“chuyên gia” của lĩnh vực đã tìm hiểu và có khả năng trình bày lại kết quả thực
hiện nhiệm vụ của nhóm ở vịng 2.
Vịng 2: Nhóm các mảnh ghép
Hình thành nhóm mảnh ghép, sao cho các nhóm có tối thiểu một thành
viên đến từ mỗi nhóm chuyên gia.
Kết quả thực hiện nhiệm vụ của vòng 1 được các thành viên trong nhóm
mảnh ghép chia sẻ đầy đủ với nhau.
Sau khi tất cả các thành viên chia sẻ, các nhóm mảnh ghép thảo luận và
thống nhất phương án giải quyết nhiệm vụ phức hợp ban đầu.

2.3.1.2. Kỹ thuật sơ đồ tư duy:
Sơ đồ tư duy (còn được gọi là bản đồ khái niệm hay giản đồ ý) là một
hình thức trình bày thông tin trực quan. Thông tin được sắp theo thứ tự ưu tiên
và biểu diễn bằng các từ khoá, hình ảnh,…
* Cách thực hiện: Thơng thường, chủ đề hoặc ý tưởng chính được đặt ở giữa,
các nội dung hoặc ý triển khai được sắp xếp ở các nhánh xung quanh.

Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

6


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

2.3.1.3. Kỹ thuật khăn trải bàn.
Kĩ thuật khăn trải bàn là cách thức tổ chức hoạt động học tập mang tính
hợp tác, kết hợp giữa hoạt động cá nhân và nhóm. HS sử dụng giấy khổ lớn để
ghi nhận ý kiến cá nhân và ý kiến thống nhất chung của nhóm vào các phần được
bố trí như khăn trải bàn.

“Khăn trải bàn” dành cho nhóm 4 người

* Cách thực hiện:
HS được chia thành các nhóm nhỏ từ 4 đến 6 người. Mỗi nhóm sẽ có một
tờ giấy khổ lớn. HS chia tờ giấy thành các phần, bao gồm một phần trung tâm và
các phần xung quanh có số lượng bằng với số thành viên trong nhóm. Mỗi thành
viên ngồi vào vị trí tương ứng với phần xung quanh.
Mỗi thành viên làm việc độc lập, suy nghĩ và viết các ý tưởng về nhiệm
vụ được giao vào ơ của mình trong thời gian quy định. Kết thúc thời gian làm
việc cá nhân, các thành viên chia sẻ, thảo luận và thống nhất câu trả lời. Đại diện
nhóm ghi các ý tưởng được thống nhất vào phần trung tâm của “Khăn trải bàn”.
2.3.1.4. Kĩ thuật “Chia sẻ nhóm đơi”.
Kỹ thuật này giới thiệu hoạt động làm việc nhóm đơi, phát triển năng lực
tư duy của từng cá nhân trong giải quyết vấn đề.
* Cách thực hiện
- Giáo viên giới thiệu vấn đề, đặt câu hỏi mở, dành thời gian để học sinh suy nghĩ.
- Sau đó học sinh thành lập nhóm đơi và chia sẻ ý tưởng, thảo luận, phân loại.
- Nhóm đơi này lại chia sẻ tiếp với nhóm đơi khác hoặc với cả lớp.

Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

7


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

.
2.3.1.5. Kỹ thuật “Trình bày một phút”.
Kỹ thuật này dùng trong quá trình HS học bài trên lớp vào cuối mỗi bài.
* Cách thực hiện
- GV đặt câu hỏi: Bài này các em đã học được cái gì mới? Có điều quan trọng gì
các em muốn giải đáp thêm?
- HS suy nghĩ, viết ra giấy ý kiến của cá nhân.
- Mỗi HS được trình bày ý kiến của mình trong 1 phút.
* Lưu ý: Khuyến khích trình bày có phương tiện hỗ trợ: Tranh ảnh,
CNTT.
2.3.1.6. Kỹ thuật trò chơi.
Phương pháp trị chơi là phương pháp tổ chức cho HS tìm hiểu một vấn
đề hay thể nghiệm những hành động, những thái độ, những việc làm thơng qua
một trị chơi nào đó.
* Cách thực hiện
+ GV phổ biến tên trị chơi, nội dung và luật chơi cho HS.
+ Chơi thử (nếu cần thiết).
+ HS tiến hành chơi.
+ Đánh giá sau trò chơi.
+ Thảo luận về ý nghĩa giáo dục của trò chơi.
2.3.1.7. Kĩ thuật "Động não"
Động não (công não) là một kỹ thuật nhằm huy động những tư tưởng mới mẻ,

độc đáo về một chủ đề của các thành viên trong thảo luận. Các thành viên được
cổ vũ tham gia một cách tích cực, khơng hạn chế các ý tưởng (nhằm tạo ra "cơn
lốc” các ý tưởng). Kỹ thuật động não do Alex Osborn (Mỹ) phát triển, dựa trên
một kỹ thuật truyền thống từ Ấn độ
* Các thực hiện
- Người điều phối dẫn nhập vào chủ đề và xác định rõ một vấn đề;
- Các thành viên đưa ra những ý kiến của mình: trong khi thu thập ý kiến, khơng
đánh giá, nhận xét. Mục đích là huy động nhiều ý kiến tiếp nối nhau;
- Kết thúc việc đưa ra ý kiến;
- Đánh giá
2.3.1.8. Kỹ thuật Kĩ thuật "XYZ"
Kĩ thuật "XYZ" là một kỹ thuật nhằm phát huy tính tích cực trong thảo luận
nhóm. X là số người trong nhóm, Y là số ý kiến mỗi người cần đưa ra, Z là phút
dành cho mỗi người.
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

8


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

*Cách thực hiện
Ví dụ kỹ thuật XYZ thực hiện như sau:(635)
- Mỗi nhóm 6 người, mỗi người viết 3 ý kiến trên một tờ giấy trong vòng 5 phút
về cách giải quyết 1 vấn đề và tiếp tục chuyển cho người bên cạnh;
- Tiếp tục như vậy cho đến khi tất cả mọi người đều viết ý kiến của mình, có thể
lặp lại vịng khác;
- Con số X-Y-Z có thể thay đổi;
- Sau khi thu thập ý kiến thì tiến hành thảo luận, đánh giá các ý kiến

2.3.1.9. Kỹ thuật “KWL”
KWL do Donna Ogle giới thiệu năm 1986, vốn là một hình thức tổ chức
dạy học hoạt động đọc hiểu. Học sinh bắt đầu bằng việc động não tất cả những
gì các em đã biết về chủ đề bài đọc. Thông tin này sẽ được ghi nhận vào cột K
của biểu đồ. Sau đó học sinh nêu lên danh sách các câu hỏi về những điều các
kem muốn biết thêm trong chủ đề này. Những câu hỏi đó sẽ được ghi nhận vào
cột W của biểu đồ. Trong quá trình đọc hoặc sau khi đọc xong, các em sẽ tự trả
lời cho các câu hỏi ở cột W. Những thông tin này sẽ được ghi nhận vào cột L.
*Cách thực hiện
1. Chọn bài đọc. Phương pháp này đặc biệt có hiệu quả với các bài đọc mang ý
nghĩa gợi mở, tìm hiểu, giải thích
2. Tạo bảng KWL. Giáo viên vẽ một bảng lên bảng, ngồi ra, mỗi học sinh cũng
có một mẫu bảng của các em. Có thể sử dụng mẫu sau.
K

W

L

3. Đề nghị học sinh động não nhanh và nêu ra các từ, cụm từ có liên quan đến
chủ đề. Cả giáo viên và học sinh cùng ghi nhận hoạt động này vào cột K. Hoạt
động này kết thúc khi học sinh đã nêu ra tất cả các ý tưởng. Tổ chức cho học
sinh thảo luận về những gì các em đã ghi nhận
2.3.2. Sử dụng một số kĩ thuật dạy học tích cực vào các bài học cụ thể trong
môn GDCD 6.
2.3.2.1. Sử dụng “kĩ thuật các mảnh ghép” vào tiết 2, Bài 1 “Tự hào về truyền
thống tốt đẹp của gia đình dịng họ”.
Khi tìm hiểu phần: “Ý nghĩa của truyền thống gia đình dịng họ”. Tơi tổ
chức cho học sinh thảo luận theo kĩ thuật mảnh ghép. Tơi chia nhóm và hướng
dẫn các nhóm thực hiện nhiệm vụ.

Học sinh thảo luận tình huống sau:
Tình huống 1: Dung xa nhà lên huyện học. Mỗi khi gặp khó khăn trong cuộc
sống hay học tập, Dung lại nhớ tới ông ngoại, người đã cần cù lao động, khai
khẩn đất đai để trồng trọt, chăn nuôi. Cũng như ông ngoại, bố mẹ của Dung
khơng quản khó khăn, vất vả để tiếp tục mở rộng và phát triển kinh tế. Dung
cảm thấy tự hào về tinh thần lao động chăm chỉ và khơng ngại khó khăn của
ơng ngoại và bố mẹ mình. Nhờ đó, bạn có động lực để tiếp tục học tập dù ở xa
nhà.
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

9


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

Tình huống 2: Gia đình Nam có nhiều thế hệ chung sống trong một nhà, việc
duy trì nề nếp, gia phong “kính trên, nhường dưới”,“uống nước nhớ nguồn”đã
trở thành truyền thống của gia đình. Mỗi thế hệ có nếp nghĩ, cách sống khác
nhau nhưng biết chia sẻ, lắng nghe tôn trọng ý kiến của nhau nên cuộc sống gia
đình ln đồn kết, vui vẻ, đầm ấm.
Sau khi đưa ra tình huống tơi tổ chức cho học sinh thảo luận nhóm chun sâu
như sau:
Nhóm chun sâu: Tơi cho học sinh thảo luận các câu hỏi sau:
1. Gia đình bạn Dung có truyền thống tốt đẹp nào? Bạn đã có thái độ và việc
làm như thế nào đối với truyền thống đó?
2. Gia đình bạn Nam có truyền thống tốt đẹp nào? Mọi người trong gia đình
Nam đã có thái độ và việc làm như thế nào đối với truyền thống đó?
Trong mỗi nhóm, mỗi thành viên nhận 1 màu theo thứ tự xoay vòng: Hồng,
xanh lá, vàng và mỗi thành viên trong nhóm đều là 1 chuyên gia, thời gian thảo

luận nhóm chuyên gia là 4 phút.
Nhóm mảnh ghép:
Sau khi nhóm chuyên gia thảo luận, làm việc cá nhân xong các thành viên
cùng màu từ nhóm 1, 3 và nhóm 2, 4 lập thành các nhóm mới và chia sẻ kết quả
thảo luận, nhóm trưởng nhóm mảnh ghép nghi kết quả thảo luận vào giấy A0.
(Thời gian thảo luận 4 phút), các nhóm cùng tiến hành thảo luận các câu hỏi sau:
1. Việc tự hào về truyền thống gia đình, dịng họ đã giúp ích gì cho Dung?
2. Việc duy trì nền nếp, gia phong đã đem lại điều gì cho gia đình Nam?
3. Theo em, truyền thống gia đình, dịng họ có ý nghĩa như thế nào đối với mỗi
cá nhân, gia đình và xã hội?
- Sau khi các nhóm thảo luận xong tơi mời đại diện nhóm lên trình bày kết quả
thảo luận, sau đó tơi tổng kết các kiến thức quan trọng của nội dung bài học.

GV hướng dẫn học sinh thảo luận

Học sinh trình bày kết quả

2.3.2.2. Sử dụng “Kĩ thuật sơ đồ tư duy” vào tiết 10, chủ đề “Cơng dân nước
CHXHCNVN”.
Sau khi tìm hiểu nội dung bài học “Quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân
theo Hiến pháp năm 2013”, tôi tổ chức cho HS thảo luận theo kĩ thuật sơ đồ tư
duy.
Tôi chia lớp thành 4 nhóm (tương ứng với các tổ) và phát cho mỗi nhóm
một tờ giấy A0, bút màu và keo dính, học sinh làm trình bày ý kiến cá nhân của
mình vào giấy A4, sau đó thống nhất ý kiến cả nhóm, nhóm trưởng trình bày vào
giấy A0. Mỗi nhóm có 10 phút để vẽ sơ đồ tư duy trên giấy và trình bày sản phẩm
của nhóm.
Câu hỏi thảo luận: “Em hãy đọc thông tin kết hợp với quan sát các hình ảnh
dưới đây để xác định các nhóm quyền và nêu nội dung quyền và nghĩa vụ cơ
bản của công dân Việt Nam được quy định trong Hiến pháp năm 2013 ?”.

Tôi yêu cầu sau khi thảo luận xong, mỗi nhóm sẽ trình bày sản phẩm thảo
luận bằng sơ đồ tư duy với tên chủ đề là: “quyền và nghĩa vụ cơ bản của công
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

10


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

dân”.
Tơi u cầu các nhóm là vẽ các nhánh chính từ chủ đề trung tâm. Trên mỗi
nhánh chính viết một nhóm quyền, phản ánh một nội dung lớn của chủ đề. Nên
sử dụng từ khoá và viết bằng chữ in hoa. Tiếp đó, từ mỗi nhánh chính vẽ tiếp các
nhánh phụ, viết tiếp những nội dung thuộc nhánh chính đó. Các chữ trên nhánh
phụ được viết bằng chữ in thường.
Kết thúc thời gian, tơi u cầu các nhóm trình bày kết quả thảo luận theo
sơ đồ tư duy, sau đó tơi nhận xét và cho điểm các nhóm.
Học sinh vẽ sơ đồ tư duy

học sinh trình bày kết quả thảo luận

2.3.2.3. Sử dụng “kĩ thuật khăn trải bàn” vào tiết 23, Bài 6 “Tự nhận thức
bản thân”
Khi dạy phần: “Thế nào là tự nhận thức bản thân”. Tôi tổ chức cho HS
thảo luận theo kĩ thuật khăn trải bàn.
Tôi chia lớp thành 4 nhóm (tương ứng với các tổ) và phát cho mỗi nhóm
một tờ giấy A0. Trên tờ giấy được chia thành nhiều phần, trong đó có phần trung
tâm dành ghi ý kiến thống nhất của cả tổ sau khi đã thảo luận và phần xung
quanh ghi ý kiến của mỗi cá nhân.

* Nội dung thảo luận của các nhóm
Câu 1: “Con gà” đại bàng đã mong ước điều gì?
Câu 2: Vì sao “Con gà” đại bàng khơng thực hiện được mong ước đó?
Câu 3: Qua câu chuyện, em rút ra bài học gì cho bản thân?
Mỗi cá nhân trong nhóm sẽ làm việc độc lập trong 3 phút, tập trung suy
nghĩ trả lời cho câu hỏi của nhóm theo cách nghĩ của cá nhân và ghi ý kiến vào
phần của mình trên tờ giấy A0.
Sau đó nhóm thảo luận trong 3 phút để thống nhất ý kiến và ghi ý kiến
chung vào phần chính giữa của tờ giấy.
Hết thời gian thảo luận, tơi u cầu các nhóm trình bày kết quả thảo luận
của nhóm. Học sinh sẽ cử đại diện trình bày kết quả mà nhóm đã thống nhất.
Học sinh các nhóm khác có thể bổ sung.
Sau đó tơi nhận xét, kết luận, cho điểm các nhóm.
Học sinh thảo luận nhóm

Học sinh trình bày kết quả

2.3.2.4. Sử dụng “Kĩ thuật chia sẻ nhóm đơi” vào tiết 4, Bài 2 “Yêu thương con

người”
Khi tìm hiểu nội dung “Biểu hiện của yêu thương con người”. Tôi tổ chức
cho HS thảo luận theo kĩ thuật chia sẻ cặp đôi.
Tôi chia lớp thành 16 cặp đôi (tương ứng với các bàn) và phát cho mỗi
cặp đôi một tờ giấy A4. Mỗi cá nhân sẽ suy ghĩ độc lập ghi đáp án của mình vào
phiếu trả lời và thảo luận với bạn bên cạnh để thống nhất câu trả lời vào phiếu
trả lời chung.
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

11

Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

Nội dung thảo luận của các nhóm (Cặp đơi): Tìm hiểu biểu hiện của tình yêu
thương con người bằng cách hoàn thiện phiếu bài tập sau
PHIẾU BÀI TẬP( THẢO LUẬN NHĨM)
Mối quan hệ
Hình thức
Lời nói

Gia đình

Nhà trường

Xã hội

Việc làm
Thái độ
Hết thời gian thảo luận, tôi yêu cầu một số cặp đơi trình bày kết quả thảo
luận của nhóm. Học sinh sẽ cử đại diện trình bày kết quả mà nhóm đã thống
nhất. Học sinh các nhóm khác có thể bổ sung, sau đó tơi nhận xét, kết luận, cho
điểm các nhóm.
GV hướng dẫn học sinh thảo luận cặp đơi

Phiếu thảo luận nhóm của học sinh

2.3.2.5. Sử dụng kỹ thuật “Trình bày một phút” vào bài 7 tiết 14,
Bài 7 “Ứng phó với các tình huống nguy hiểm”
Sau khi dạy xong chủ đề “Ứng phó với các tình huống nguy hiểm”, tơi

tiến hành hoạt động tìm tịi mở rộng. Tơi đặt câu hỏi cho học sinh:
Học xong chủ đề này các em đã học được cái gì mới? Có điều quan trọng
gì các em muốn giải đáp thêm?
HS suy nghĩ, viết ra giấy ý kiến của cá nhân, sau đó tơi gọi một số học
sinh trả lời câu hỏi. Mỗi HS được trình bày ý kiến của mình trong 1 phút.
GV đưa ra câu hỏi

Học sinh trả lời câu hỏi

2.3.2.6. Sử dụng kỹ thuật trò chơi để dạy tiết 21, Bài 5 “Tự lập”.

khi tìm hiểu phần khởi động bài“Tự lập” để tạo hứng thú cho học sinh
học tập tìm hiểu nội dung bài học, tơi cho học sinh chơi trị chơi “Ơ chữ”.

Thể lệ trị chơi:
Ơ chữ gồm có 5 hàng ngang, 1 hàng dọc, hàng dọc là từ khoá mà chúng ta
cần tìm, mỗi bạn lần lượt chọn 1 hàng ngang, thời gian suy nghĩ và trả lời cho 1
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

12


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

hàng ngang là 10 giây. Trả lời đúng câu hỏi hàng ngang được 1 phần quà. Từ
hàng ngang thứ 4 được lật ra các đội chơi có thể trả lời từ chìa khố hàng dọc.
Nếu bạn nào trả lời sai từ khoá hàng dọc sẽ bị loại khỏi phần chơi này.
Câu hỏi như sau:
1. Hàng ngang số 1 gồm 7 chữ cái, chỉ thành tích nổi bật của học sinh hơn

mức bình thường.
2. Hàng ngang số 2 gồm 6 chữ cái, chỉ sự đối lập với ỷ lại.
3. Hàng ngang số 3 gồm 7 chữ cái, chỉ sự đồng nghĩa với làm việc.
4. Hàng ngang số 4 gồm 6 chữ cái, chỉ hoạt động chính của học sinh ở trường
học.
5. Hàng ngang số 5 gồm 6 chữ cái, chỉ thái độ tôn trọng và đúng mực đối với
người lớn tuổi.
Sản phẩm:
1. Xuất sắc
2. Tự giá
3. Làm việc
4. Học tập
5. Lễ phép
Từ khóa: Tự lập
Sau khi học sinh chơi xong tơi đánh giá, nhận xét sau trò chơi.

Học sinh chơi trò chơi ô chữ

2.3.2.7. Sử dụng kĩ thuật “Động não” vào tiết 28, Bài 8: “Tiết kiệm”
Khi tìm hiểu nội dung “Cách thực hiện tiết kiệm”. Tôi tổ chức cho HS
thảo luận theo kĩ thuật “ Động não”
Tôi chưa lớp thành 4 nhóm mỗi cử một nhóm trưởng và một thư kí nghi
kết quả thảo luận, mỗi thành viên trong nhóm sẽ đưa ra các ý kiến thảo luận về
chủ đề đó, kết thức thời gian thư kí và nhóm trưởng sẽ tổng hợp các ý kiến thảo
luận.
Câu hỏi thảo luận: Em hãy lấy một số ví dụ về các việc làm thể hiện tiết kiệm
trong cuộc sống hàng ngày?

Học sinh thảo luận nhóm
2.3.2.8. Sử dụng kỹ thuật "XYZ" để dạy tiết 7, Bài 3 “Siêng năng, kiên trì”.

Khi tìm hiểu phần biểu hiện của siêng năng, kiên trì để tạo hứng thú cho
học sinh học tập tìm hiểu nội dung bài học, tôi cho học sinh thảo luận theo kĩ
thuật “XYZ”
Ví dụ kỹ thuật “ XYZ” thực hiện như sau: “ X: số học sinh trong một nhóm,
Y: câu trả lời, Z: thời gian” tôi lấy cụ thể số học sinh, câu trả lời và thời gian như
sau: X: 5, Y: 3, Z: 2 (532)
- Mỗi nhóm 5 người, mỗi người viết 3 ý kiến trên một tờ giấy trong vòng 2 phút
về cách giải quyết 1 vấn đề và tiếp tục chuyển cho người bên cạnh
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

13


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

- Tiếp tục như vậy cho đến khi tất cả mọi người đều viết ý kiến của mình, có thể
lặp lại vịng khác;
- Con số X-Y-Z có thể thay đổi;
Câu thảo luận như sau: Em hãy kể các biểu hiện của siêng năng, kiên trì trong
học tập, lao động và trong cuộc sống mà em biết?
- Học sinh tiến hành thảo luận, sau đó tơi nhận xét và đưa ra kết luận
2.3.2.9. Sử dụng kỹ thuật "KWL" để dạy tiết 29, chủ đề “Quyền trẻ em”.
Đối với kĩ thuật này tôi áp dụng vào bài mang ý nghĩa gợi mở, tìm hiểu,
giải thích, vì vậy tơi đã lựa chọn chủ đề “Quyền trẻ em” để thực hiện kĩ thuật
này.
Trước hết tôi tạo bảng KWL, tôi vẽ một bảng KWL lên bảng phụ, ngồi ra, mỗi
học sinh cũng có một mẫu bảng của các em. Có thể sử dụng mẫu sau.
K

(Điều em đã biết)

W
( Điều em muốn biết)

L
(Điều em đã học được)

Trước ki đạy chủ đề “Quyền trẻ em” tôi hướng dẫn cho học sinh tạo bảng
- Đối với cột K: Tôi yêu cầu học sinh liệt kê những điều các em đã biết về chủ
đề “Quyền trẻ em” (Tôi đưa ra cho học sinh một số gợi ý như trẻ em là chủ nhân
của thế giới, trẻ em cần được yêu thương, được bảo vệ, chăm sóc, dạy dỗ, được
phát triển…)
- Đối với cột W: Tôi yêu cầu học sinh đặt những câu hỏi về chủ đề “Quyền trẻ
em” (Tôi đưa ra cho học sinh một số gợi ý như: Trẻ em độ tuổi là bao nhiêu?
quyền trẻ em là gì? cơng ước liên hợp quốc về quyền trẻ em gồm mấy nhóm
quyền? trẻ em có bổn phận gì?,…)
- Đối vơi cột L: Sau khi học song chủ đề tôi yêu cầu các em ghi các nội dung
các em đã học được.

Học sinh trả lời câu hỏi

Phiếu trả lời của học sinh

2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
Từ thực tế giảng dạy, tôi nhận thấy việc sử dụng các kĩ thuật dạy học tích
cực trong các tiết dạy đã đem lại kết quả tốt đẹp trong dạy và học. Học sinh rất
say mê hứng thú khi tìm hiểu bài học. Các em hiểu bài nhanh và nắm bài vững.
Số học sinh hiểu và nắm được bài ngay tại lớp ngày càng tốt hơn. Các em yêu
thích và say mê bộ môn hơn, đặc biệt là đáp ứng được chương chình sách giáo

khoa mới khi được giảng dạy vào trong nhà trường
Để thăm dò mức độ hứng thú của tiết học sau khi đổi mới thực hiện các
phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực đối với học sinh, tơi đã sử dụng phương
pháp dùng phiếu điều tra qua bảng hỏi và dùng phương pháp đàm thoại.
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

14


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

Phiếu điều tra qua bảng hỏi (được phát cho học sinh lớp 6A cuối năm học
(2021-2022) sau khi học một tiết của môn GDCD 6” như sau:
Câu hỏi 1: Em có hiểu nội dung bài học ngày hơm nay khơng? Hãy đánh dấu x
vào ô trống phù hợp với ý kiến của em:
Rất hiểu bài

Hiểu

Hơi hiểu bài

Khơng hiểu gì

15

15

3

0

Câu hỏi 2: Cách tổ chức dạy học của GV trong tiết học này em cảm thấy như
thế nào? Hãy đánh dấu x vào ô trống phù hợp với ý kiến của em:
Hứng thú

Bình thường

Nhàm chán

23

10

0

Câu hỏi 3: Em có muốn được chủ động, sáng tạo, tham gia các hoạt động nhóm
cùng các bạn để tìm hiểu nội dung bài học khơng?
Có

Khơng

30/33

3/33

Với việc áp dụng các kĩ thuật dạy học hiện đại vào dạy học, số học sinh
giỏi và khá ngày càng tăng, số học sinh yếu cũng giảm dần. Vai trò của bộ mơn
vì thế cũng được tăng lên, nâng cao chất lượng môn học, đáp ứng yêu cầu đổi
mới sách giáo khoa hiện nay

Kết thúc học kì I năm học 2021-2022, kết quả đạt được như sau:

33

SL
7

%
21,2

SL
16

%
45,4

Trung bình
SL
%
10
30,3

6B

32

6

18,7

16

43,7

11

6C

33

9

18,1

16

48,4

Tổng

98

22

22,4

48

45,9

Lớp

Sĩ số

6A

Giỏi

Khá

Yếu
SL
0

%
0

33,3

0

0

10

30,3

0

0

28

31,6

0

0

Với việc sử dụng các kĩ thuật dạy học tích cực, góp phần đổi mới cơng tác
dạy học mơn GDCD nói chung và mơn GDCD lớp 6 nói riêng theo hướng phát
huy tính tích cực của học sinh.
Là giáo viên đang đứng trên bục giảng, được trực tiếp giảng dạy chương
trình sách giáo khoa mới, khi nghiên cứu đề tài này nó giúp tơi nắm vững lí
luận, nội dung và u cầu của một số kĩ thuật dạy học tích cực có thể áp dụng có
hiệu quả hơn trong q trình dạy học để nâng cao chuyên môn nghiệp vụ, giúp
học sinh tiếp cận với chương trình sách giáo khoa mới.
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

15


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
3.1. Kết luận
Từ kết quả thu được, tôi nhận thấy việc sử dụng các kĩ thuật trong dạy học
là rất cần thiết, đặc biệt đối với môn GDCD. Nếu sử dụng tốt trong tiết dạy sẽ
đem lại hiệu quả cao, đây cũng là một trong những nội dung thể hiện sự đổi mới

phương pháp dạy học, làm cho kết quả bộ không ngừng được nâng cao. Điều đó
cho thấy đổi mới phương pháp, kĩ thuật dạy học là một định hướng đúng đắn,
đặc biệt là việc giảng dạy chương trình sách giáo khoa mới hiện nay.
Tơi đã áp dụng các kĩ thuật dạy học tích cực này ở rất nhiều bài, rất nhiều
lớp khác nhau, kết quả đạt được là rất khả quan, các em chăm chú học tập, rất
muốn được tham gia cùng tìm hiểu, hăng say suy nghĩ phát biểu khi tôi đưa ra
những câu hỏi về nội dung bài học. Đặc biệt là những tiết học có sử dụng nhiều
hình ảnh và các đồ dùng trực quan nhờ sự hỗ trợ của Công nghệ thông tin trong
thời gian gần đây giúp học sinh rất phấn khởi thích thú và nắm được bài rất
nhanh.
Với sự định hướng này sẽ phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo
của chủ thể học sinh trong quá trình nhận thức và lĩnh hội kiến thức. Nhờ vậy
mà nâng cao được chất lượng của việc dạy và học.
Sau khi vận dụng đề tài này vào thực tiễn giảng dạy tại đơn vị, tôi thấy đa số
học sinh nắm vững được nội dung bài hoc, thành thạo trong việc hoạt động nhóm,
tích cực, chủ động hơn trong học tập.
Với tinh thần đó, bên cạnh sự chủ động tích cực của trị thì người thầy
đóng vai trị quyết định tạo nên chất lượng giáo dục. Đặc biệt với yêu cầu đổi
mới giáo dục hiện nay nhằm phục vụ cho q trình cơng nghiệp hố, hiện đại
hố đất nước, địi hỏi người thầy khơng những có đạo đức trong sáng, tâm huyết
với nghề nghiệp, mà cịn phải có một trình độ chuyên môn vững vàng. Để đạt
được yêu cầu trên, địi hỏi người thầy khơng ngừng rèn luyện về mọi mặt, trong
đó nâng cao trình độ chun mơn là vấn đề rất quan trọng.
Qua kết quả giảng dạy đã đạt được tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu, bổ sung và
áp dụng đề tài vào quá trình giảng dạy để nâng cao chất lượng bộ môn và chất
lượng giáo dục trong trường học.
Qua thời gian dài giảng dạy, dự giờ đồng nghiệp ở trường trong quá trình
thực hiện nhiệm vụ bản thân tơi đã rút ra những kinh nghiệm để có thể sử dụng
tốt các kĩ thuật dạy học tích cực và mang lại hiệu quả cao nâng cao chất lượng
môn học.

Trên đây là ý tưởng của tôi bằng kinh nghiệm thực tiễn, tơi đã giúp cho
các em học sinh có ý thức cao trong học tập, chịu khó tìm tịi, học hỏi để nắm
được bài một cách tốt nhất, khiến các em ngày càng u thích mơn học hơn, từ
đó góp phần hình thành nhân cách đạo đức, tư tưởng và lối sống cho các em trở
thành những con người hồn thiện cả về đức - trí - thể - mĩ.

Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

16


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

3.2. Kiến nghị
Qua thực tiễn giảng dạy mơn GDCD nói chung cũng như nỗ lực đổi mới
nhằm rèn luyện tư duy cho học sinh, tôi xin đưa ra một số kiến nghị sau:
- Đối với giáo viên trực tiếp giảng dạy mơn GDCD: Cần tích cực nghiên
cứu các kĩ thuật dạy học tích cực để vận dụng một cách thành thạo và có hiệu
quả vào q trình dạy học. Nên chú ý nhiều hơn nữa trong việc sử dụng các
phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực vào các bài dạy, để có thể đáp ứng u
cầu chương trình giáo dục phổ thông mới.
- Đối với nhà trường: Hiện nay việc ứng dụng Cơng nghệ thơng tin trong
dạy học nói chung và dạy học GDCD nói riêng đang ngày càng trở nên phổ biến
ở các trường học phổ thông. Việc ứng dụng đề tài này, đặc biệt là việc sử dụng
các kĩ thuật dạy học tích cực, địi hỏi các trường học phải đầu tư nhiều về trang
thiết bị như phịng học đảm bảo tiêu chuẩn, hệ thống máy tính có kết nối Internet,
máy chiếu,… để làm sao tiết học nào cũng có thể sử dụng máy móc làm phương
tiện dạy học, tiến tới mỗi phòng học phải được trang bị một hệ thống máy chiếu
để sử dụng cho tất cả các tiết học và tất cả các bộ môn.

- Đối với Phòng giáo dục và đào tạo:
+ Thường xuyên mở lớp chuyên đề để giáo viên có cơ hội học hỏi, nâng cao
chuyên môn, nghiệp vụ.
+ Cung cấp thêm tài liệu, sách tham khảo về GDCD cho giáo viên và học
sinh.
+ Hàng năm, những sáng kiến kinh nghiệm có giá trị nên được tập hợp,
xuất bản và triển khai học tập trong toàn thể cán bộ giáo viên để những cơng
trình nghiên cứu ấy được nhiều người áp dụng trong giảng dạy và giáo dục.
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ của tơi với mong muốn được đóng góp
phần nào vào kho tàng kinh nghiệm chung của đồng nghiệp. Dẫu sao, những ý
kiến của bản thân đưa ra cũng như một số giải pháp thực hiện cụ thể nêu trên chắc
chắn khơng tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong sự đóng góp của bạn bè, đồng
nghiệp để chuyên đề này được hoàn chỉnh và mang lại giá trị thực tiễn.
Tơi xin chân thành cảm ơn.!.
Thanh Hóa, ngày 25 tháng 03 năm 2022
Tơi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép nội
dung của người khác.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

17


Nâng cao chất lượng giảng dạy môn Giáo dục công dân 6 thông qua việc sử dụng các kĩ
thuật dạy học

1. Sách giáo viên GDCD 6. NXB Giáo Dục - Hà Nội.
2. Tài liệu tập huấn giáo viên cốt cán.

3. Đổi mới phương pháp dạy học môn GDCD - Lưu Thị Thuỷ - NXB Giáo dục.
4. Những vấn đề chung về đổi mới Giáo Dục THCS môn GDCD. NXB Giáo
dục - 2007. Nguyễn Hải Châu.
5. Sách Giáo khoa môn GDCD 6 - NXB Giáo dục - Nhiều tác giả.
6. Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn GDCD trung học phổ
thông - Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam.
7. Bài tập tình huống GDCD 6. NXB Giáo dục nhiều tác giả.
8. Tài liêu tập huấn các kĩ thuật dạy học tích cực - Bộ giáo dục và đào tạo 2011.
9. Tài liệu thống kê về ô nhiễm môi trường năm 2012 của Bộ Tài Nguyên và
Môi Trường Việt Nam - NXB Chính trị quốc gia Hà Nội.
10. Trang Web: www.cac ky thuat day hoc tich cuc.com.vn

Sáng kiến kinh nghiệm môn Giáo dục công dân THCS

18