Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi (Sơ đồ tư duy)

Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi của Lê Minh Kh

Dàn ý phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi
Dàn ý 1

1. Mở bài
● Giới thiệu truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của tác giả Lê Minh
Khuê: truyện ca ngợi tinh thần dũng cảm của thế hệ trẻ trong những ngày
kháng chiến, đặc biệt là sự hi sinh thầm lặng của các cơ gái thanh niên
xung phong.
2. Thân bài
a. Hồn cảnh sống và chiến đấu của các nhân vật
- Ba cô gái trong tổ trinh sát sống trong hang, luôn theo dõi tình hình trên cao
điểm.
- Cơng việc: đo khối lượng đất phải lấp vào hố bom, đếm và phá bom chưa nổ,
bom nổ chậm.
⇒ cơng việc nguy hiểm, hồn cảnh sống khắc nghiệt.
b. Tính cách, tâm hồn của ba cơ gái ở tổ đội trinh sát
- Ba cô gái hồn nhiên, mơ mộng, giàu tình cảm:
● Phương Định hay hát, hay cười một mình; hay ngắm mình trong gương,
tự đánh giá mình là một cơ gái khá, có hai bím tóc dài đẹp, cổ cao kiêu
hãnh, mắt dài, “có cái nhìn sao mà xa xăm”; làm ngơ trước sự trêu đùa,
yêu mến của các anh chiến sĩ nhưng thực lịng ln ngưỡng mộ các anh;
có nhiều ước mơ, muốn sống nhiệt huyết, cống hiến

Tổng hợp: Download.vn

1


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi của Lê Minh Kh

● Nho: Tính nết trẻ con, thích ăn kẹo, có dáng vẻ bé nhỏ, nhẹ nhàng, nhưng
rất bản lĩnh, rắn rỏ; ước mơ trở thành thợ hàn trong một nhà máy thủy
điện lớn, chơi bóng chuyền giỏi
● Chị Thao: thích chép bài hát, chăm chút tỉa tót đơi lơng mày, mong muốn
được làm y sĩ, lấy được chồng là bộ đội.
- Cả ba đều hay nhớ về quê hương Hà thành: khi nhận được thư của bạn Nho,
khi hát, khi suy nghĩ vu vơ, ngóng từng đồn xe dưới xi đi qua để hỏi thăm
tin tức.
- Mối quan hệ, tình cảm với đồng đội:
● Họ yêu mến, quan tâm nhau như người thân.
● Sự quan tâm, gắn kết của các đơn vị: tổ trinh sát làm việc trên cao xạ ln
báo cáo tình hình chính xác cho đơn vị phía dưới, đơn vị ln sẵn sàng
chi viện cho tổ (qua những lời nhắc nhở của đại đội trưởng).
c. Sự gan dạ, chất anh hùng của ba cô gái trong đội trinh sát
- Nghiêm túc trong công việc: Phương Định hay hát và nghĩ vẩn vơ, Nho thêu
thùa, chị Thoa chép bài hát, nhưng khi có máy bay địch là tất cả ở tư thế sẵn
sàng. Chị Thoa chỉ đạo, Phương Định và Nho được giao việc gì cũng hồn
thành.
- Tinh thần dũng cảm:
● Phương Định: bình tĩnh, đàng hồng bước tới quả bom chứ khơng đi
khom, đào đất quanh bom có lúc lưỡi xẻng chạm trúng vào quả bom cũng
không sợ.
● Nho: luôn sẵn sàng chiến đấu
● Chị Thao: cương quyết, táo bạo, chỉ huy cả đội trinh sát

Tổng hợp: Download.vn

2

Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

- Trên người ai cũng có vơ số vết thương to nhỏ: chị Thao có 9 vết thương, Nho
5 vết, Phương Định 4 vết, dù vết thương chưa khép miệng, dù chân tay đau
nhức nhưng quyết không nằm trong quân y, vẫn chạy trên cao điểm phá bom.
⇒ Coi cái chết rất nhẹ, dù bị thương, bị vùi trong đất, mệt lả nhưng vẫn đùa vui
trong gian khổ, coi việc bị thương là “xúi quẩy tí”, coi cơng việc của mình cũng
có cái thú vị riêng.
d. Nghệ thuật
● Ngôi kể thứ nhất, nhân vật xưng tôi: câu chuyện chân thực giàu cảm xúc,
các nhân vật, sự kiện được tái hiện qua con mắt nhân vật Phương Định.
● Xây dựng nhân vật hay hồi tưởng, cho thấy nỗi nhớ quê hương, nhớ
những ngày mới ra chiến trường của nhân vật
● Ngôn ngữ đối thoại ngắn gọn, mang tính mệnh lệnh, giúp bộc lộ sự quyết
đốn, nhanh nhẹn, mạnh mẽ trong công việc của các nữ thanh niên xung
phong. Nghệ thuật chọn lọc hình ảnh miêu tả đắt giá: lột tả được vẻ đẹp
con người trước chiến tranh khốc liệt.
● Miêu tả các nhân vật chỉ bằng một vài nét chấm phá nhưng làm bật lên
được tính cách, nội tâm nhân vật.
3. Kết bài
● Tác giả đã tái hiện lại một thời kì chiến tranh gian khó, khốc liệt, làm nổi
bật lên hình ảnh những nữ thanh niên xung phong trẻ trung, nhiệt huyết,
gan dạ, kiên cường.
● Nghệ thuật truyện ngắn đặc sắc: sử dụng dòng thời gian hồi tưởng xen lẫn
thực tại, giọng kể bình thản càng tôn lên phẩm chất anh hùng của các
nhân vật, sử dụng hình ảnh miêu tả sự tàn khốc của chiến tranh.
Dàn ý 2

Tổng hợp: Download.vn

3


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

I. Mở bài:
● Giới thiệu vài nét về tác giả Lê Minh Khuê: một tác giả thuộc thế hệ nhà
văn trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ
● Giới thiệu về văn bản “Những ngôi sao xa xơi”: khắc họa thành cơng hình
ảnh tiêu biểu của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường
Trường Sơn
II. Thân bài:
1. Hoàn cảnh sống và chiến đấu
● Các cô gái sống trong một cái hang dưới chân cao điểm – nơi tập chung
nhiều bom đạn và sự nguy hiểm ác liệt
● Họ uống nước suối đựng trong ca hoặc bị đơng, tắm ở suối, dụng cụ giải
trí duy nhất là một cây đài bán dẫn nhỏ để nghe nhạc và tin tức
● Công việc đặc biệt nguy hiểm: chạy trên cao điểm cả ngày, phơi mình
giữa vùng trọng điểm, sau mỗi trận bom phải đo khối lượng đất đá lấp
vào hố bom, khi cần thì phải phá bom.
⇒ Hồn cảnh sống vơ cùng nguy hiểm, ln căng thẳng, cái chết ln rình rập
địi hỏi sự bình tĩnh, tự tin và dũng cảm.
2. Điểm chung của các cô gái
- Họ có phẩm chất chung của người chiến sĩ thanh niên xung phong:
- Họ có lí tưởng sống cao đẹp: họ sẵn sàng hi sinh tuổi thanh xuân, hi sinh hạnh
phúc cá nhân để nghe tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc
- Kiên cường dũng cảm đối mặt với mưa bom bão đạn
+ Nơi các cô làm việc quả là một thử thách, không sợ hy sinh
Tổng hợp: Download.vn

4


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

+ Bị thương nhưng vẫn sẵn sàng bám trụ chia lửa cùng đồng đội
- Tinh thần trách nhiệm cao với công việc: Khối lượng cơng việc lớn nhưng các
cơ thường cố gắng hồn thành tốt mà không cần nhờ đến sự giúp đỡ
- Họ cịn có tình đồng chí, đồng đội gắn bó đầy yêu thương
+ Khi Nho bị thương, chị Thao lo cho Nho, Phương Định rửa cho Nho bằng
nước đun sôi, tiêm cho Nho, chăm sóc Nho như một cơ y tá thành thạo
⇒ Chính tình đồng đội ấy giúp các cơ động viên nhau hoàn thành nhiệm vụ
3. Điểm riêng của mỗi người
- Nhân vật Nho
+ Nho là em út, tính trẻ con, thích ăn kẹo, có dáng vẻ nhỏ nhắn, cứ mỗi lần đi
trinh sát về lại đi tắm khiến Phương Định liên tưởng Nho như một que kem mát
mẻ. Nhưng khi bị thương lại luôn là một cô gái rắn rỏi và bản lĩnh
- Nhân vật Thao
+ Chị Thao là chị cả nhưng lại thích làm dun: Lơng mày tỉa nhỏ như cái tăm,
áo lót cái nào cũng thêu chỉ màu. Chị rất chăm chép bài hát mặc dù không hát
trôi chảy bài nào.
+ Trong công việc luôn dũng cảm quyết đoán nhưng lại rất sợ máu và sợ vắt
⇒ Trong cơ có sự kết hợp giữa cái nhút nhát, mềm yếu và cái bản lĩnh quyết
đốn đến vơ cùng
- Nhân vật Phương Định
+ Định là một cô gái hồn nhiên, hay mơ mộng hay sống với kỷ niệm của thiếu
nữ ở thành phố nơi cô sống
Tổng hợp: Download.vn

5


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi của Lê Minh Kh

+ Phương Định cịn rất dũng cảm trong một lần phá bom, cô bản lĩnh hơn khi
nghĩ rằng có ánh mắt các chiến sĩ dõi theo mình
+ Cơ khơng sợ chết mà chỉ sợ đường khơng thơng khơng hồn thành nhiệm vụ
⇒ Các cơ đều có những nét tính cách đẹp đẽ và đáng yêu, là những con người
sinh động từ cuộc sống thực bước vào tác phẩm một cách tự nhiên
III. Kết bài:
- Khẳng định lại những thành công về nội dung nghệ thuật:
● Nghệ thuật: ngôi kể thứ nhất, miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế
● Nội dung: Khẳng định sự kiên cường bất khuất cùng những phẩm chất vô
cùng đáng u của ba cơ gái nói riêng và thế hệ trẻ Việt Nam bấy giờ nói
chung.
Dàn ý 3
Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm Những ngôi sao xa xôi
Truyện làm nổi bật tâm hồn trong sáng mơ mộng và tinh thần dũng cảm lạc
quan trong cuộc chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh của những cô gái thanh niên
xung phong trên tuyến đường Trường Sơn.
Khái quát nét chung về ba cơ gái
1. Hồn cảnh sống và chiến đấu
- Ba cô gái Thao, Phương Định, Nho làm ở tổ trinh sát mặt đường.
- Họ sống trên một cao điểm giữa vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường
Sơn, nơi tập trung bom đạn nguy hiểm.

Tổng hợp: Download.vn

6

Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

- Công việc nguy hiểm phải chạy trên cao điểm cả ngày, phơi mình giữa vùng
trọng điểm bắn phá của máy bay địch, sau mỗi trận bom phải đo khối lượng đất
đá, đánh dấu bom chưa nổ, phá bom.
→ Cơng việc, hồn cảnh sống nguy hiểm địi hỏi sự gan dạ, bình tĩnh.
2. Phân tích những nét chung và nét riêng của ba cơ gái thanh niên xung
phong
Họ đều là những cô gái thanh niên xung phong còn trẻ, phải xa nhà, xa mái
trường đi chiến đấu.
* Nét chung của ba nữ thanh niên xung phong:
- Phẩm chất cao đẹp: tinh thần trách nhiệm cao với công việc, không sợ cái chết.
- Dũng cảm, gan dạ: Sẵn sàng nhận nhiệm vụ, dám đối mặt với cái chết mà
không nao núng dù nhiều lần họ bị bom vùi và làm bị thương.
- Họ có tinh thần đồng đội gắn bó, thân thiết: thể hiện ở tính tình,sự quan tâm
chăm sóc chu đáo khi đồng đội bị thương.
- Nêu bật vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong


Là những cô gái trẻ dễ vui, mơ mộng nhưng cũng trầm tư sâu lắng.



Họ nữ tính thích làm đẹp cho cuộc sống ở chiến trường khói lửa.



Bình tĩnh, chủ động, lạc quan ln nghĩ về tương lai.

* Nét riêng
- Nho là em út tính nết trẻ con, thích ăn kẹo, có dáng vẻ bé nhỏ, nhẹ nhàng,
nhưng rất bản lĩnh, rắn rỏi.

Tổng hợp: Download.vn

7


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

- Chị Thao là người thích làm dáng nhất, ở chị có những nét tính cách tưởng trái
ngược nhau:


Thích hát bài hát do Phương Định bịa ra nhưng lại không hát trôi chảy bài
nào.



Rất dũng cảm táo bạo nhưng lại sợ máu, sợ vắt.



Trong cơ có sự nhút nhát mềm yếu của cơ gái là cô gái bản lĩnh trong
chiến đấu.

- Nhân vật Phương Định


Là cô gái Hà Nội vào chiến trường 3 năm, hay hồi niệm về q hương,
mẹ, mái trường...



Là cơ gái hồn nhiên mơ mộng với nhiều nét tính cách thể hiện rất rõ ràng:
thích hát, thuộc nhiều bài hát, say sưa tận hưởng cơn mưa hồn nhiên như
chưa hề nghe thấy tiếng bom đạn nổ.

→ Đó là vẻ đẹp trong sáng hồn nhiên, thật đáng yêu.


Chăm sóc chu đáo cho đồng đội



Là cô gái nhạy cảm, duyên dáng nhưng không biểu lộ tình cảm, tỏ ra kín
đáo trước đám đơng, tưởng như kiêu kì nhưng lại tạo nên một sức hút tự
nhiên.



Nổi bật nhất phẩm chất anh hùng: có tinh thần trách nhiệm với công việc,
gan dạ tự tin, thận trọng khi làm nhiệm vụ.

→ Qua hành động và dòng suy tư của nhân vật tác giả Lê Minh Khuê cho người
đọc thấy được thế giới nội tâm phong phú cùng phẩm chất anh hùng của nhân
vật.
3. Thành công nghệ thuật

Tổng hợp: Download.vn

8


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

- Phương thức trần thuật: kể bằng ngôi thứ nhất chân thực, miêu tả thế giới nội
tâm phong phú sâu sắc
- Ngôn ngữ giọng điệu: lời kể linh hoạt, câu văn ngắn, câu đặc biệt tạo được sự
nhịp nhàng phù hợp khơng khí chiến đấu
- Nghệ thuật miêu tả tâm lý và tính cách nhân vật đa dạng, sinh động
Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi là thành công của tác giả khi xây dựng
thành cơng hình tượng tiêu biểu về những người trẻ trong thời kì kháng chiến
chống Mỹ kiên cường, anh dũng nhưng cũng mơ mộng, hồn nhiên.
Dàn ý 4
1. Mở bài
* Giới thiệu vài nét tác giả và tác phẩm:


Lê Minh Khuê thuộc thế hệ nhà văn trưởng thành trong kháng chiến
chống Mĩ.



Những tác phẩm của chị viết về cuộc sống, chiến đấu dũng cảm và hi sinh
thầm lặng của lực lượng thanh niên xung phong Trường Sơn đã gây được
sự chú ý và tình cảm yêu mến của bạn đọc.



Truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” phản ánh chân thực tâm hồn trong
sáng, mơ mộng cùng tinh thần lạc quan cách mạng của những cô gái mở
đường Trường Sơn giữa trọng điểm ném bom ác liệt của máy bay Mĩ.

2. Thân bài
* Tóm tắt nội dung:


Ba nữ thanh niên xung phong làm thành tổ trinh sát mặt đường (Thao,
Định, Nho). Nhiệm vụ của họ là quan sát máy bay địch ném bom, đánh

Tổng hợp: Download.vn

9


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

dấu và phá bom nổ chậm, ước chừng số lượng đất đá để lấp hố bom...
Cơng việc hết sức nguy hiểm vì phải đối mặt với cái chết, nhưng họ vẫn
sống hồn nhiên, thanh thản và lạc quan, đúng như tuổi trẻ đáng yêu của
họ. .
* Phân tích:


Ba cơ gái sống và chiến đấu trên một cao điểm, giữa vùng trọng điểm tập
trung bom đạn của giặc Mĩ bắn phá tuyến đường ra mặt trận.



Ban ngày, họ phải phơi mình dưới tầm đánh phá của máy bay. Sau mỗi
trận bom, họ phải lao ngay ra trọng điểm để làm nhiệm vụ.



Họ phải mạo hiểm với cái chết, thần kinh ln căng thẳng, địi hỏi sự
bình tĩnh, sáng suốt và dũng cảm.



Với ba cơ gái, cơng việc nguy hiểm ấy đã thành chuyện bình thường hằng
ngày.

* Đời sống tâm hồn phong phú, đáng yêu:


Cả ba cơ gái đều là người Hà Nội, tính cách mỗi người mỗi khác nhưng
họ có chung những phẩm chất tốt đẹp của thanh niên xung phong tiền
tuyến gan dạ, dũng cảm, khơng sợ gian khổ, hi sinh, quyết tâm hồn
thành nhiệm vụ.



Đồn kết, gắn bó trong tình đồng đội; dễ xúc động; hay mơ mộng, thích
làm đẹp cho cuộc sống của mình, dù là giữa bom đạn khốc liệt, dữ dội.



Nhân vật Phương Định là cô gái trẻ trung, xinh đẹp... tập trung những nét

đáng yêu, đáng khâm phục của lực lượng nữ thanh niên xung phong.

3. Kết bài

Tổng hợp: Download.vn

10


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi của Lê Minh Kh


Người đọc có thể tìm thấy chân dung tinh thần đẹp đẽ, phong phú của thế
hệ trẻ Việt Nam thời đánh Mĩ qua truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi”
của Lê Minh Khuê.



Tác giả khơng rơi vào tình trạng minh hoạ giản đơn mà đã miêu tả và
thểhiện đời sống nội tâm của họ với những nét tinh tế, sâu sắc và giàu nữ
tính.

Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi - Mẫu 1
Lê Minh Khuê là một trong những cây bút nữ tiêu biểu của nền văn học kháng
chiến chống Mĩ cứu nước. Bà chuyên viết truyện ngắn với ngòi bút miêu tả tâm
lý tinh tế, sắc sảo, đặc biệt là tâm lý nhân vật người phụ nữ. Những ngôi sao xa
xôi được sáng tác năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ, cứu nước đang
diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. Qua hình ảnh cuộc sống và chiến đấu kiên
cường của ba nữ thanh niên xung phong làm nhiệm vụ phá bom trên tuyến
đường Trường Sơn, tác giả ca ngợi phẩm chất anh hùng của tuổi trẻ Việt Nam

thời kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
Hoàn cảnh sống và chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong vô cùng khó
khăn. Họ sống dưới chân một cao điểm giữa vùng trọng điểm của tuyến đường
Trường Sơn, nơi tập trung bom đạn ác liệt. Nơi đồn trú là một cái hang, dưới
chân cao điểm, cách xa đơn vị. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo
khối lượng đất đá phải san lấp do bom địch gây ra, đánh dấu các trái bom đang
nổ và phá bom.
Công việc của họ hết sức nguy hiểm vì thường xuyên phải chạy trên cao điểm
giữa ban ngày và máy bay địch có thể ập đến bất cứ lúc nào. Đó là một cơng
việc mạo hiểm, thần kinh ln căng thẳng địi hỏi sự bình tĩnh tập trung cao độ.
Ba cơ gái trẻ mang những phẩm chất vơ cùng cao đẹp. Họ có tinh thần trách
nhiệm cao; dũng cảm, kiên cường, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Tổng hợp: Download.vn

11


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi của Lê Minh Kh

Tình đồng đội gắn bó sâu sắc, hiểu được tính tình của nhau, quan tâm chăm sóc
nhau chu đáo, cùng vào sinh ra tử, chẳng chút sợ hãi trước bom đạn của kẻ thù.
Họ trẻ trung, giàu cảm xúc, hay mơ mộng, dễ vui nhưng cũng dễ trầm tư; rất nữ
tính, thích làm đẹp.
Ở họ cịn có những nét riêng thật đáng trân trọng. Nho được coi như em út,
thích ăn kẹo, tính nết như trẻ con, thích thêu thùa, khi bị thương lại rất cứng rắn.
Chị Thao là chị cả, hay làm dáng, lơng mày tỉa nhỏ như que tăm, thích chép bài
hát, trong công việc rất “cương quyết, táo bạo” nhưng lại sợ máu, sợ vắt.
Phương Định là cô gái hồn nhiên, hay mơ mộng, hay nhớ lại kỷ niệm những
ngày ở thành phố. Người chiến sĩ thanh niên xung phong kiên cường, quả cảm.
Là một cô gái Hà Nội duyên dáng, trẻ trung, lãng mạn, dũng cảm, gắn bó với

đồng đội qua hành động, lời nói, suy nghĩ và đặc biệt qua diễn biến tâm trạng ở
các sự việc: khi ở trong hang chờ Nho, khi Thao đi phá bom trở về, khi trực tiếp
tham gia phá bom nổ chậm và khi cơn mưa đá bất ngờ ào đến.
Ngôn ngữ tự nhiên, trẻ trung, nữ tính; đặc biệt với nhiều câu ngắn phù hợp với
khơng khí căng thẳng, khẩn trương nơi chiến trường. Truyện sử dụng vai kể là
nhân vật chính, có cách kể chuyện tự nhiên, ngơn ngữ sinh động, trẻ trung và
đặc biệt thành công về nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật.
Truyện ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn của ba cô gái thanh niên xung phong – vẻ đẹp
của các nhân vật tiêu biểu cho chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam trong
thời kỳ kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã làm nổi bật tâm hồn trong sáng,
mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hi sinh nhưng
rất hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến
đường Trường Sơn. Đó chính là hình ảnh đẹp, tiêu biểu về thế hệ trẻ Việt Nam
trong thời kỳ kháng chiến chống Mĩ.

Tổng hợp: Download.vn

12


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi của Lê Minh Kh

Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 2
Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lịng phơi phới dậy tương lai
Đó chính là tâm thế hào hùng, hiên ngang của tuổi trẻ thời kháng chiến chống
Mỹ trên tuyến đường Trường Sơn ác liệt. Đã có bao tác phẩm ra đời viết về tuổi
trẻ thời chống Mỹ, Lê Minh Khuê cũng góp nhặt vào vườn hoa đó một bơng hoa
ngát hương, mà chỉ vừa nghe cái tên ta đã thấy rực sáng một bầu trời: "Những

ngôi sao xa xôi".
Lê Minh Khuê thuộc thế hệ nhà văn trưởng thành trong thời kì kháng chiến
chống Mỹ. Những tác phẩm đầu tay của chị ra mắt vào những năm 70, nội dung
viết về cuộc sống chiến đấu sôi nổi, hào hùng của thanh niên xung phong và bộ
đội trên tuyến đường Trường Sơn. Một số truyện ngắn đã gây được sự chú ý và
tình cảm yêu mến của bạn đọc.
Truyện Những ngôi sao xa xôi phản ánh chân thực tâm hồn trong sáng, mơ
mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất
hồn nhiên, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong. Đó chính là
những hình ảnh đẹp đẽ, tiêu biểu cho phẩm chất cao quý của thế hệ trẻ Việt
Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ vừa qua.
Cốt truyện đơn giản, mạch truyện phát triển theo diễn biến tâm trạng của người
kể, kết hợp đan xen giữa hiện tại và quá khứ. Có thể tóm tắt như sau:
Ba nữ thanh niên xung phong làm thành tổ trinh sát mặt đường tại một trọng
điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Tổ trưởng là chị Thao và tổ viên là hai cô
gái trẻ tên Định và Nho. Nhiệm vụ của họ là quan sát máy bay địch ném bom,
ước chừng khối lượng đất đá dùng để san lấp hố bom, đánh dấu vị trí các trái
bom chưa nổ và phá bom nổ chậm. Công việc hết sức nguy hiểm vì máy bay
Tổng hợp: Download.vn

13


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi của Lê Minh Kh

địch có thể ập đến bất cứ lúc nào. Họ phải đối mặt với thần chết trong mỗi lần
phá bom, mà công việc này thì lại diễn ra thường xun. Các cơ gái ở trong một
cái hang dưới chân cao điểm, cách xa đơn vị. Cuộc sống dù khắc nghiệt và nguy
hiểm nhưng họ vẫn có những niềm vui hồn nhiên, những giây phút thanh thản,
mơ mộng. Đặc biệt là ba chị em rất gắn bó, u thương nhau trong tình đồng đội,

dù mỗi người một cá tính. Ớ phần cuối, tác giả tập trung miêu tả hành động và
tâm trạng của các nhân vật, chủ yếu là của Phương Định trong một lần phá bom.
Nho bị thương đã được đồng đội lo lắng và săn sóc. Cơn mưa đá ở cao điểm
khiến cho Phương Định hồi tưởng về tuổi học trò ở Hà Nội: Chao ơi, có thể là
tất cả những cái đó. Những cái đó ở thật xa…
Để cho nhân vật chính là Phương Định đứng ra kể chuyện, điều đó phù hợp với
nội dung truyện và tạo thuận lợi để tác giả vừa miêu tả, vừa thể hiện đời sống
tâm hồn của nhân vật. Truyện viết về chiến tranh nên có những chi tiết, hình
ảnh về bom đạn, chiến đấu, hi sinh… nhưng chủ yếu vẫn hướng vào thế giới nội
tâm, làm hiện lên vẻ đẹp tâm hồn của con người.
Ba cô gái sống và chiến đấu trên một cao điểm giữa một vùng trọng điểm bắn
phá của máy bay Mỹ trên tuyến đường Trường Sơn. Công việc của họ rất nguy
hiểm vì giữa ban ngày, họ phải phơi mình dưới tầm đánh phá của máy bay địch.
Nguy hiểm khôn lường nhưng các cơ tự hào về cơng việc của mình và cái tên
gọi mà đơn vị đặt cho là: tổ trinh sát mặt đường. Gắn với cái tên gợi sự khát
khao làm nên những sự tích anh hùng ấy là công việc chẳng nhẹ nhàng, đơn
giản chút nào.
Định hồn nhiên kể: Chúng tơi bị bom vùi ln. Có khi bị trên cao điểm về chỉ
thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng lóa lên trên khn mặt nhem
nhuốc. Những lúc đấy chúng tôi gọi nhau là “những con quỷ mắt đen".
Sau mỗi trận bom, các cô phải lao ngay ra trọng điểm, đo đạc và ước tính khối
lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng những
Tổng hợp: Download.vn

14


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

khối thuốc nổ đặt vào cạnh từng trái bom để phá. Đó là một công việc mạo hiểm

với cái chết, thần kinh luôn căng thẳng, địi hỏi sự dũng cảm và hết sức bình
tĩnh. Nhưng với ba cơ gái thì những cơng việc khủng khiếp ấy đã trở thành bình
thường:
Có ở đâu như thế này khơng: đất bốc khói, khơng khí bàng hồng, máy bay
đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân
chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ
bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ… Rồi khi xong việc, quay lại
nhìn cảnh đoạn đường một lần nữa, thở phào, chạy về hang.
Đối lập với cảnh tàn khốc do bom đạn giặc gây ra là sự bình tĩnh đến lạ lùng
của các cô gái. Cảnh các cô sống trong hang sao mà lạc quan, thơ mộng đến thế:
Bên ngồi nóng trên 30 độ, chui vào hang là sà ngay đến một thế giới khác. Cái
mát lạnh làm toàn thân run lên đột ngột- Rồi ngửa cổ uống nước trong ca hay
trong bi đơng. Nước suối pha đường. Xong thì nằm dài trên nền ẩm lười biếng
nheo mắt nghe ca nhạc tử cái đài bán dẫn nhỏ mà lúc nào cũng có pin đầy đủ.
Có thể nghe, có thể nghĩ lung tung… hình như ta sắp mở chiến dịch lớn.

Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 3
Lê Minh Khuê thuộc, thế hệ nhà văn trưởng thành trong thời kì kháng chiến
chống Mỹ. Những tác phẩm đầu tay của chị ra mắt vào những năm 70, nội dung
viết về cuộc sống chiến đấu sôi nổi, hào hùng của thanh niên xung phong và bộ
đội trên tuyến đường Trường Sơn. Một số truyện ngắn đã gây được sự chú ý và
tình cảm yêu mến của bạn đọc.
Truyện Những ngôi sao xa xôi phản ánh chân thực tâm hồn trong sáng, mơ
mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu đầy gian khổ, hy sinh nhưng rất
hồn nhiên, lạc quan của những cơ gái thanh niên xung phong. Đó chính là
những hình ảnh đẹp đẽ, tiêu biểu cho phẩm chất cao quý của thế hệ trẻ Việt
Tổng hợp: Download.vn

15

Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

Nam trong cuộc kháng chiến chống Mỹ vừa qua. Cốt truyện đơn giản, mạch
truyện phát triển theo diễn biến tâm trạng của người kể, kết hợp đan xen giữa
hiện tại và quá khứ. Có thể tóm tắt như sau:
Ba nữ thanh niên xung phong làm thành tổ trinh sát mặt đường tại một trọng
điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Tổ trưởng là chị Thao và tổ viên là hai cô
gái trẻ tên Định và Nho. Nhiệm vụ của họ là quan sát máy bay địch ném bom,
ước chừng khối lượng đất đá dùng để san lấp hố bom, đánh dấu vị trí các trái
bom chưa nổ và phá bom nổ chậm. Công việc hết sức nguy hiểm vì máy bay
địch có thể ập đến bất cứ lúc nào. Họ phải đối mặt với thần chết trong mỗi lần
phá bom, mà cơng việc này thì lại diễn ra thường xuyên.
Các cô gái ở trong một cái hang dưới chân cao điểm, cách xa đơn vị. Cuộc sống
dù khắc nghiệt và nguy hiểm nhưng họ vẫn có những niềm vui hồn nhiên,
những giây phút thanh thản, mơ mộng. Đặc biệt là ba chị em rất gắn bó, u
thương nhau trong tình đồng đội, dù mỗi người một cá tính.
Ở phần cuối, tác giả tập trung miêu tả hành động và tâm trạng của các nhân vật,
chủ yếu là của Phương Định trong một lần phá bom. Nho bị thương đã được
đồng đội lo lắng và săn sóc. Cơn mưa đá ở cao điểm khiến cho Phương Định
hồi tưởng về tuổi học trò ở Hà Nội: Chao ôi, có thể là tất cả những cái đó.
Những cái đó ở thật xa...
Để cho nhân vật chính là Phương Định đứng ra kể chuyện, điều đó phù hợp với
nội dung truyện và tạo thuận lợi để tác giả vừa miêu tả, vừa thể hiện đời sống
tâm hồn của nhân vật. Truyện viết về chiến tranh nên có những chi tiết, hình
ảnh về bom đạn, chiến đấu, hi sinh… nhưng chủ yếu vẫn hướng vào thế giới nội
tâm, làm hiện lên vẻ đẹp tâm hồn của con người. Ba cô gái sống và chiến đấu
trên một cao điểm giữa một vùng trọng điểm bắn phá của máy bay Mỹ trên
tuyến đường Trường Sơn.

Tổng hợp: Download.vn

16


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

Công việc của họ rất nguy hiểm vì giữa ban ngày, họ phải phơi mình dưới tầm
đánh phá của máy bay địch. Nguy hiểm khôn lường nhưng các cô tự hào về
công việc của mình và cái tên gọi mà đơn vị đặt cho là: tổ trinh sát mặt đường.
Gắn với cái tên gợi sự khát khao làm nên những sự tích anh hùng ấy là công
việc chẳng nhẹ nhàng, đơn giản chút nào.
Định hồn nhiên kể: Chúng tơi bị bom vùi ln. Có khi bò trên cao điểm về chỉ
thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng lóa lên trên khn mặt nhem
nhuốc. Những lúc đấy chúng tôi gọi nhau là “những con quỷ mắt đen".
Sau mỗi trận bom, các cô phải lao ngay ra trọng điểm, đo đạc và ước tính khối
lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng những
khối thuốc nổ đặt vào cạnh từng trái bom để phá. Đó là một công việc mạo hiểm
với cái chết, thần kinh luôn căng thẳng, đòi hỏi sự dũng cảm và hết sức bình
tĩnh. Nhưng với ba cơ gái thì những cơng việc khủng khiếp ấy đã trở thành bình
thường:
Có ở đâu như thế này khơng: đất bốc khói, khơng khí bàng hồng, máy bay
đang ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân
chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Có thể nổ
bây giờ, có thể chốc nữa. Nhưng nhất định sẽ nổ… Rồi khi xong việc, quay lại
nhìn cảnh đoạn đường một lần nữa, thở phào, chạy về hang.
Đối lập với cảnh tàn khốc do bom đạn giặc gây ra là sự bình tĩnh đến lạ lùng
của các cô gái. Cảnh các cô sống trong hang sao mà lạc quan, thơ mộng đến thế:
Bên ngồi nóng trên 30 độ, chui vào hang là sà ngay đến một thế giới khác. Cái
mát lạnh làm toàn thân run lên đột ngột - Rồi ngửa cổ uống nước trong ca hay

trong bi đơng. Nước suối pha đường. Xong thì nằm dài trên nền ẩm lười biếng
nheo mắt nghe ca nhạc từ cái đài bán dẫn nhỏ mà lúc nào cũng có pin đầy đủ.
Có thể nghe, có thể nghĩ lung tung… hình như ta sắp mở chiến dịch lớn.

Tổng hợp: Download.vn

17


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi của Lê Minh Kh

Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 4
Cùng mắc võng trên đường Trường Sơn
Hai đứa ở hai đầu xa thẳm
Đường ra trận mùa này đẹp lắm
Trường Sơn đông nhớ Trường Sơn Tây
Phạm Tiến Duật
Đâu chỉ có thế, trên nẻo đường Trường Sơn ta cịn gặp những gì? Những chàng
trai lái xe khơng kính hay cịn kính và những chàng ngự lâm pháo thủ trị
chuyện chớp nhống với các cơ gái thanh niên xung phong, những cô trinh sát
mặt đường, chuyên phá bom nổ chậm, mở đường cho xe qua thật thú vị và cảm
động. Truyện ngắn những ngôi sao xa xôi kể lại cuộc sống và khắc họa chân
dung tâm hồn tính cách của ba cơ gái trẻ, ba vì sao xa xôi trên cao điểm Trường
Sơn.
Ba cô gái thanh niên xung phong Thao, Định, Nho biên chế thành một tổ trinh
sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn trong thời kỳ
chống Mỹ. Nhiệm vụ của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá
phải san lấp đánh dấu các vị trí các quả bom chưa nổ và phá chúng. Công việc
của họ hết sức nguy hiểm vì phải thường xuyên chạy trên cao điểm giữa ban
ngày và máy bay địch có thể ập đến bất cứ lúc nào.

Cuộc sống và chiến đấu của họ nơi trọng điểm giữa chiến trường dù khắc nghiệt
và muôn vàn nguy hiểm nhưng ba cô gái vẫn bình thản tươi vui hồn nhiên và
khơng kém phần lãng mạn, đặc biệt là rất gắn bó yêu thương nhau trong tình
đồng chí, đồng đội dù mỗi người một cá tính.

Tổng hợp: Download.vn

18


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

Tuyến đường Trường Sơn vào những năm 1969, 1970 vô cùng khắc nghiệt. Mỹ
dội những trận mưa bom bão đạn trên con đường huyết mạch này, con người
tiếp viện cho chiến trường miền Nam. Lực lượng thanh niên xung phong có
nhiệm vụ gỡ bom lấp hố bom, mở đường cho bộ đội ta tiến quân. Ba cô gái
trong truyện sống và chiến đấu trên một cao điểm giữa vùng trọng điểm tập
trung bom đạn của giặc Mỹ. Nơi họ ở là một cái hang đá mát lạnh ngay dưới
chân cao điểm tách xa đơn vị. Ban ngày, họ phải phơi mình dưới tầm bắn phá
của máy bay. Sau mỗi trận dội bom họ phải lao ngay ra trọng điểm để làm
nhiệm vụ.
Trước cái chết ai cũng run sợ và né tránh. Thế mà họ phải mạo hiểm với cái
chết, thần kinh luôn căng thẳng, địi hỏi sự bình tĩnh và sáng suốt dũng cảm.
Đây là cơng việc hàng ngày, có khi một ngày hai ba lần phá bom như thế thật
nguy hiểm. Nguy hiểm không lường nhưng các cô tự hào với cái tên mà đơn vị
đặt cho là tổ trinh sát mặt đường.
Gắn với cái tên gợi sự khao khát làm nên sự tích anh hùng ấy là cơng việc chẳng
nhẹ nhàng đơn giản nào: Chúng tơi bị bom vùi ln. Có khi bò trên cao điểm về
chỉ thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng lóa lên trên khn mặt nhem
nhuốc. Những lúc đó chúng tơi gọi nhau là những con quỷ mắt đen.

Cả cô đều là con gái Hà Nội. Tuy cá tinh và hoàn cảnh riêng của mỗi người
khác nhau nhưng họ đều có phẩm chất vơ cùng tốt đẹp của thanh niên xung
phong tiền tuyến. Đó là tinh thần dũng cảm tuyệt vời, không sợ gian khổ hy sinh
quyết tâm khắc phục tốt khó khăn để hồn thành tốt nhiệm vụ và tình cảm đồng
đội gắn bó, u thương.
Ở họ cịn có những nét chung của các cô gái trẻ là dễ xúc động, nhiều khát vọng
hay mơ mộng dễ vui và dễ buồn. Trong bom đạn cận kề cái chết mà họ vẫn
thích làm đẹp cho cuộc sống mình. Nho thích th thùa chị Thao chăm chép bài

Tổng hợp: Download.vn

19


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi của Lê Minh Kh

thơ, Định thích ngắm mình trong gương, thích ngồi bó gối thả mình theo dòng
hồi tưởng và cất tiếng hát.
Riêng Phương Định, Lê Minh Khuê dành nhiều lời viết về cô, một cô gái xuất
thân từ Hà Nội xinh đẹp, hồn nhiên, vô tư, tinh nghịch vừa dịu dàng lãng mạn.
Kỷ niệm gia đình luôn trở về với cô trong những lúc chiến trường khốc liệt làm
dịu mát tâm hồn cơ. Cơ cịn rất nhạy cảm quan tâm đến bản thân và muốn được
người khác để ý. Cũng như bao cơ gái khác thì cô rất vui và tự hào về điều này.
Là một nữ sĩ từng trưởng thành từ lực lượng thanh niên xung phong, Lê Minh
Khuê am hiểu khá tinh tế tâm lý của những cơ gái trong nhóm trinh sát mặt
đường mà tiêu biểu là nhân vật Phương Định. Tâm trạng của Định lúc phá bom
được đặc tả rất chân thực “Tôi dùng xẻng… một tiếng động sắc đến gai người,
cứa vào da thịt tơi. Tơi rùng mình”. Mặc dù thành thạo trong cơng việc, có ngày
phá đến 5 quả bom nhưng mỗi lần phá bom nổ chậm là một thử thách, căng
thẳng nhất là lúc chờ đợi tiếng nổ chậm của quả bom đồng nghĩa với việc đã

hồn thành.
Cơng việc nguy hiểm là thế nhưng riêng lúc nào rảnh rỗi các cô vẫn hồn nhiên
cất cao tiếng hát. Hát chưa hay bài chưa thuộc lời nhưng vẫn hát. Thậm chí
Thao cịn khơng bao giờ hát đến một bài, giọng chua chát nhưng vẫn mê say
chép lời. Nhân vật Nho có vẻ lặng lẽ nhất trong 3 người nhưng thực ra cô là
người rất can đảm kiên cường.
Trông xinh đẹp “như một que kem trắng” mà lại không ủy mị ướt át chút nào.
Hằng ngày cô cùng đồng đội phá bom nổ chậm, có lần bị bom lùi và mảnh bom
găm vào cánh tay, máu túa ra rất nhiều, da xanh xao quần áo đầy bụi, được đồng
đội cứu kịp thời, Nho cắn răng chịu đau nhưng khơng khóc và cả ba người đều
khơng ai khóc bởi họ cho rằng “Nước mắt đứa nào chảy trong khi cần cái cứng
cỏi của nhau là bị xem như bằng chứng của một sự tự nhục mạ”.

Tổng hợp: Download.vn

20


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

Lê Minh Khuê thành công khi xây dựng truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi.
Động viên tiếp sức cho tuổi trẻ Việt Nam luôn ý thức vươn lên trong cuộc sống.

Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 5
Nhắc đến khoảng trời Trường Sơn là nhắc đến biết bao sự hy sinh mất mát, nơi
mà lính Mỹ đã thả bom dồn dập nhằm ngăn cản bước tiến dũng mãnh của các
đoàn qn tiến về Sài Gịn giải phóng miền Nam. Nhưng Trường Sơn đâu chỉ
mang trong mình bao sự thương đau, Trường Sơn con là nơi ghi dấu của những
tâm hồn tự nhiên, lạc quan của những người chiến sĩ lái xe khơng kính, những
chàng trai cơ gái thanh niên xung phong đã hy sinh tuổi trẻ để cống hiến cho đất

nước.
Là một người đã từng gắn bó với khoảng trời bom đạn ấy, nhà văn Lê Minh
Khuê đã khai thác đề tài quen thuộc đã làm nên nhiều tên tuổi lớn trần văn đàn
chống Mỹ nhưng cùng với sự sáng tạo và một chút lãng mạn của mình, “Những
ngơi sao xa xơi” của bà, đã khắc họa hình ảnh của những cô gái thanh niên xung
phong, mà tiêu biểu là nhân vật Phương Định với những vẻ đẹp hồn nhiên vốn
có của tuổi trẻ Việt Nam trong thời chống Mỹ.
Câu chuyện kể về ba cô gái, ba cô gái thanh niên xung phong Nho, Thao và
Phương Định, sống trên một cao điểm giữa mênh mơng khói bụi Trường Sơn,
nơi mà “màu đất đỏ, trắng lẫn lộn”. Công việc của họ là “ngơi đây”, ”khi có
bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hồ bom, đếm bom chưa nổ và
nếu cần thì phá bom”.
Trong lúc đơn vị thường làm việc khi mặt trời lặn, thì tổ trinh sát lại làm việc
ban ngày, khi thần chết luôn “lẩn trong ruột những quả bom”, khi mà lính Mỹ
thả bom nhiều nhất và cái chết luôn theo sát ba cô gái ấy. Công việc của họ là
công việc quan trọng và cũng đầy gian khổ hy sinh, đòi hỏi tinh thần dũng cảm,
sự nhạy bén quyết đoán và sự nhanh nhẹn. Trong hoàn cảnh ấy, ta mới thấy
Tổng hợp: Download.vn

21


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

sáng ngời lên là những phẩm chất cao đẹp của ba nhân vật, và đặc biệt là
Phương Định, nhân vật chính của truyện.
Phương Định là một cô gái Hà Nội, “một cô gái khá”, chỉ vừa mới bước ra khỏi
cuộc đời hồn nhiên vô tư lự của mình. Cơ có vẻ bề ngồi đáng u trẻ trung và
xinh xắn, “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài
hoa loa kèn”, cịn đơi mặt thì có “cái nhìn sao mà xa xăm”.

Những nét đẹp của cô đã được những anh lái xe để ý đến, bằng chứng là những
bức thư dài gửi đường dây mặc dù có thể chào nhau hằng ngày, nhưng Phương
Định cũng khơng săn sóc vồn vã, cô gái vẫn hay đứng ra xa, khoanh tay trước
mặt và nhìn đi nơi khác mỗi khi một đám con gái xúm lại đối đáp với một anh
bộ đội nói giỏi nào đấy. Một hành động đó thơi đã làm Phương Định trở nên
thật kiêu kỳ, cái điệu của cô thật đáng yêu và cũng thật phù hợp với một người
con gái như vậy.
Tâm hồn cô giữa khoảng trời Trường Sơn thật làm cho người ta thật ngạc nhiên.
Cô mê hát, “thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát”, lời cô
bịa lộn xộn ngớ, ngẩn ngẩn đến khơng ngờ, đơi lúc nó cũng làm cho cơ bị ra mà
cười một mình, cơ thích “những bài hành khúc bộ đội hay hát trên những ngả
đường mặt trận”, cơ thích “dân ca quan họ mềm mại dịu dàng” và kể cả “Cachiu-sa của Hồng quân Liên Xơ”, "ngồi bó gối mơ màng: “Về đây khi mái tóc
cịn xanh xanh””.
Và Phương Định hát khi có sự im lặng khơng bình thường, “tiếng máy bay trinh
sát rè rè”, cô hát để cổ động viên hai người đồng đội Nho, Thao và cũng là hát
để động viên chính bản thân mình. Chính những lúc mê hát ấy đã làm cô quên
đi cái sự buồn chán của cuộc sống Trường Sơn, qn đi mùi khói bom đạn mà
cơ vẫn tiếp xúc hằng ngày, và đó cũng là bước đà để cơ có được một tâm hồn
mơ mộng khi cơn mưa đá vừa ập đến.

Tổng hợp: Download.vn

22


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi của Lê Minh Kh

Phân tích truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi - Mẫu 6
Lê Minh Khuê thuộc thế hệ nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ,
bà từng là thanh niên xung phong và bắt đầu sáng tác vào đầu những năm 70.

Trước chiến tranh các tác phẩm của bà tập trung phản ánh đời sống, cuộc chiến
đấu của những con người trẻ tuổi trên tuyến đường Trường Sơn, ca ngợi vẻ đẹp
phẩm chất và tinh thần của họ. Những ngôi sao xa xôi là một trong những tác
phẩm nổi bật nhất của bà thời kì kháng chiến chống Mỹ.
Những ngơi sao xa xơi được sáng tác năm 1971 trong giai đoạn cuộc kháng
chiến chống Mỹ diễn ra ác liệt. Tác phẩm không chỉ làm nổi bật cuộc sống
chiến đấu gian khổ của những người chiến sĩ, của những thanh niên xung phong
trên tuyến đường Trường Sơn, mà còn làm nổi bật tinh thần anh dũng của họ.
Tác phẩm xoay quanh ba nhân vật: Nho, Thao, Phương Định mỗi người một cá
tính, một tâm hồn nhưng tựu chung đều có lịng u nước nồng nàn.
Nhân vật chính trong tác phẩm là Phương Định, một cơ gái người Hà Nội, trẻ
trung và hội tụ trong mình biết bao phẩm chất tốt đẹp, đại diện tiêu biểu cho thế
hệ trẻ Việt Nam thời kỳ đó. Trước hết cô là một người kiên cường, dũng cảm.
Cô cùng đồng đội đảm đương công việc hết sức nguy hiểm, gian khổ trên cung
đường Trường Sơn, giữa những năm tháng kháng chiến chống Mỹ ác liệt nhất:
cô thuộc tổ trinh sát mặt đường, hàng ngày phải đo khối lượng đất đá lấp vào hố
bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần cơ sẽ phá những trái bom đó để đảm bảo an
toàn cho những chiếc xe tiến vào miền Nam.
Nhiệm vụ chứa đầy sự nguy hiểm, ngay khi máy bay địch vừa đi qua cô cùng
đồng đội phải lập tức lên cao điểm: “đất bốc khói, khơng khí bàng hồng, máy
bay ầm ì xa dần. Thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu, chân
chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh đó nhiều quả bom chưa nổ”. Tình thế

Tổng hợp: Download.vn

23


Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

nguy hiểm là vậy, nhưng cơ vẫn dũng cảm tiến đến hồn thành nhiệm vụ của
mình.
Cơ đi thẳng đến chỗ những quả bom, cơ chiến thắng nỗi sợ hãi của chính mình,
tất cả các giác quan trở nên tinh nhạy hơn bao giờ hết. Tinh thần trách nhiệm
cùng với sự kiên cường dũng cảm khiến cái chết trở nên mờ nhạt, cũng có đơi
lúc cô nghĩ đến cái chết “nhưng một cái chết mờ nhạt, không cụ thể”, điều
Phương Định quan tâm nhất là: “liệu mìn có nổ? bom có nổ khơng? Khơng thì
làm cách nào để châm mìn lần thứ hai”, tuyệt nhiên cái chết không phải mối bận
tâm hàng đầu của cô. Tinh thần ấy, vẻ đẹp ấy tiêu biểu cho sự quả cảm, gan dạ
của nữ chiến sĩ thanh niên xung phong.
Đằng sau sự dũng cảm, kiên cường lại là một tâm hồn nhạy cảm, mơ mộng và
giàu tình yêu thương. Dù đã vào chiến trường ba năm, trải qua nhiều thử thách,
khó khăn, gian khổ nhưng Phương Định vẫn giữ vẹn ngun thế giới tâm hồn
mình, cơ mang trong mình nét hồn nhiên, mơ mộng, trẻ trung. Cô tự nhận mình
“là một cơ gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm và một cái cổ cao, kiêu
hãnh như đài hoa loa kèn.
Cịn mắt tơi thì các anh lái xe bảo: “cơ có cái nhìn sao mà xa xăm”, qua những
lời tự nhận xét ấy, cho thấy Phương Định là một cô gái xinh đẹp và rất tự tin về
bản thân. Đặc biệt cơ rất thích hát ở nhiều thể loại khác nhau, thậm chí cơ cịn tự
bịa ra để hát. Tâm hồn cô luôn trẻ trung, tươi vui dù trong hồn cảnh chiến tranh
ác liệt.
Cơ cịn là một cơ gái tinh tế, nhạy cảm, trước một cơn mưa đá bất chợt cô vui
sướng như con trẻ, hồi tưởng về quá khứ, về tuổi thơ, về căn nhà nhỏ của mình
ở Hà Nội. Khơng chỉ vậy, Phương Định cịn là tình cảm gắn bó sâu nặng và tình
u thương, sự quan tâm với những đồng đội của mình. Điều này được thể hiện
rõ nhất trong lần Nho bị thương, cô cẩn thận, kỹ lưỡng chăm sóc cho cơ em gái

Tổng hợp: Download.vn

24

Văn mẫu lớp 9: Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

nhỏ. Tất cả những yếu tố trên đã cho thấy một Phương Định nhạy cảm, tinh tế,
hồn nhiên nhưng cũng không kém phần dũng cảm, gan dạ.

Phân tích truyện ngắn Những ngơi sao xa xơi - Mẫu 7
Có lẽ khơng nơi đâu như mảnh đất Việt Nam này, mỗi con đường, góc phố,
cánh rừng đều in đậm vẻ đẹp của những con người hiền hòa mà anh dũng. Nhất
là trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ cứu nước, có biết bao con
người trẻ tuổi khốc ba lơ ra chiến trường để chiến đấu và làm việc, vì một lý
tưởng cao cả là giành lại độc lập tự do cho quê hương mình.
Rất nhiều tác phẩm văn học đã sinh ra từ khơng khí hào hùng của thời đại đó.
Truyện ngắn Những ngơi sao xa xôi được Lê Minh Khuê viết vào năm 1971,
khi cuộc chiến đấu của quân dân ta đang ở giai đoạn cam go, ác liệt nhất. Tác
phẩm ra đời từ một ngịi bút trực tiếp tham gia cơng tác và chiến đấu tại tuyến
đường Trường Sơn, nên đã chuyển tải được sự ác liệt của bom đạn và làm nổi
bật lên vẻ đẹp tâm hồn của những con người Việt Nam trẻ tuổi, mà đại diện tiêu
biểu chính là Nho, Thao và Phương Định.
Hãy xem hoàn cảnh sống và chiến đấu của các nhân vật chính trong tác phẩm.
Họ là ba cô gái sống trong một cái hang dưới chân cao điểm. Nơi này đạn bom
luôn làm rung chuyển mặt đất. Công việc của họ là trinh sát mặt đường, đo khối
lượng đất đá cần để lấp hố bom, phát hiện, đếm những quả bom nổ chậm, và tìm
cách phá bom để bảo vệ con đường.
Nơi ở là nơi nguy hiểm, cơng việc thì ln phải đối đầu với cái chết. Bên cạnh
đó, họ phải chịu đựng nhiều khó khăn, thiếu thốn. Nhưng ở họ, ta lại cảm nhận
được một tinh thần đoàn kết sâu sắc. Họ như kết thành một khối, có sức mạnh
để vượt qua tất cả.

Tổng hợp: Download.vn

25