ĐỀ THI VÀO LỚP 10 MÔN VĂN ĐÀ NẴNG NĂM 2014 – Có Đáp Án

TuhocOnline.edu.vn

KÌTHI TUYỂN SINH LỚP 10 TRUNG HỌC PHỔ THƠNG TẠI ĐÀ NẴNG
NĂM 2014

Môn thi : VĂN
Thời gian: 120 phút (không tí
nh thời gian giao đề)
ĐỀ CHÍNH THỨC

Câu 1: (1 điểm)
Trong hai câu sau, trường hợp nào muối được dùng như một thuật ngữ, trường
hợp nào muối được dùng như một từ thông thường?
a.

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm

Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ
(Tế Hanh, Quê hương)
b.
Muối làmột hợp chất màphân tử gồm cómột hay nhiều nguyên tử kim
loại liên kết với một hay nhiều gốc a-xit.
(Từ điển tiếng Việt)
Câu 2: (1 điểm)
Tìm thành phần biệt lập trong câu sau vàcho biết đó là thành phần gì
?
Chắc anh cũng muốn ơm con, hơn con, nhưng hình như cũng lại sợ nógiẫy lên
lại bỏ chạy, nên anh chỉ đứng nhìn nó.
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
Câu 3: (1 điểm)
Một lát sau, em tôi đem đặt hai con búp bêvề chỗ cũ. Chúng lại thân thiết

quàng tay lên vai nhau vàâu yếm ngước nhì
n chúng tơi.
(Khánh Hồi, Cuộc chia tay của những con búp bê)


TuhocOnline.edu.vn

Tìm từ ngữ thực hiện phép liên kết câu vàcho biết đó là phép liên kết gì
?
Xác định phép tu từ được sử dụng trong phần trí
ch trên vàcho biết phép tu từ
đó được tạo ra bằng cách nào?
Câu 4: (2 điểm)

Cuốn sách tốt là người bạn giúp ta học tập, rèn luyện hằng ngày
(Dẫn theo Ngữ văn 7, tập 2)
Viết đoạn văn hoặc bài văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về ýkiến trên.
Câu 5 : (5 điểm)
Em hãy phân tí
ch ba khổ cuối bài thơ Ánh Trăng của Nguyễn Duy để làm rõ
nhận xét sau:
Vầng trăng ngời tỏ trên bầu trời kia gợi lại cả một thời trong quákhứ và đặc
biệt làm cho tâm hồn thi nhân bừng tỉnh vàtrở về với chí
nh mì
nh
(Tư liệu Ngữ Văn 9, NXB Giáo Dục Việt Nam)


TuhocOnline.edu.vn

Đáp Án Môn Văn Đà Nẵng Năm 2014
Câu 1. (1 điểm)
Trong hai câu sau, trường hợp nào muối được dùng như một thuật ngữ, trường hợp nào muối được
dùng như một từ thông thường?
a.

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm

Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ

(Tế Hanh, Quế Hương)

Muối trong trường hợp a được dùng như một từ thơng thường.
b.
Muối làmột hợp chất màphân tử gồm cómột hay nhiều nguyên tử kim loại liên kết với một hay
nhiều a-xit.
(Từ điển tiếng Việt)
Muối trong trường hợp b được dùng như một thuật ngữ.
Câu 2.
Tìm thành phần biệt lập trong câu sau vàcho biết đó là thành phần gì?
Chắc anh cũng muốn ơm con, hơn con, nhưng hình như cũng lại sợ nógiẫy lên lại bỏ chạy, nên anh chỉ
đứng nhìn nó.
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
Thành phần biệt lập trong câu sau được thể hiện ở từ “ chắc” và “hình như “. Đó là thành phần tình thái
có ý nghĩa biểu thị thái độ của người nói đối với sự việc được đề cập đến. Đó là suy nghĩ, dự đốn chủ
quan của người nói đối với sự việc : “Anh cũng muốn ôm con, hôn con “ nhưng “ cũng lại sợ nógiẫy
lên…”
Câu 3.
Từ ngữ thực hiện phép liên kết câu làtừ “ chúng ” liên kết với “hai con búp bê” theo phép thế. Ngoài ra,
cũng có thể xem “chúng tơi ” ở câu sau và “ em tơi ” ở câu trước cósự liên kết với nhau theo phép lặp từ

ngữ thể hiện ở từ “ tơi” để duy trìsự thống nhất về chủ đề.
Phép tu từ được sử dụng trong phần trích trên là phép nhân hóa. Nó được tạo ra bằng cách sử dụng từ ngữ
chỉ hành động của người (thân thiết quàng tay lên vai nhau vàâu yếm ngước nhìn chúng tơi) để gán cho
sự vật vô tri vô giác là “hai con búp bê”.
Câu 4:

Yêu cầu thísinh viết một đoạn văn hoặc một bài văn ngắn trình bày suy nghĩ về ýkiến : “ Cuốn
sách tốt là người bạn giúp ta học tập, rèn luyện hằng ngày ”.


TuhocOnline.edu.vn
Thísinh cần đáp ứng đúng u cầu nói trên. Vì đây là một câu 2 điểm nên thí sinh đừng viết dài vàphải
triển khai bài viết theo đúng yêu cầu nội dung là trình bày suy nghĩ về tác dụng của một quyển sách tốt
đối với mọi người. Thísinh cóthể triển khai bài viết của mình theo những cách cụ thể khác nhau. Sau đây
làmột gợi ý:

-

Giới thiệu ýkiến: “Cuốn sách tốt là người bạn giúp ta học tập, rèn luyện hằng ngày”

Ý nghĩa của ýkiến trên : tác dụng quýbáu của cuốn sách tốt đối với con người. Cuốn sách tốt
được ví như một người bạn làmột cách ẩn dụ độc đáo.

Cuốn sách tốt : cónội dung khoa học, đúng đắn, hữu ích, có ý nghĩa nhân văn, phù hợp đạo lý. Nó
giúp người ta có được tri thức tốt, khách quan, chính xác để mở mang kiến thức, gợi mở những ước mơ,
những suy nghĩ tích cực và cao đẹp... Đồng thời, nó cũng gây dựng được những tình cảm cao thượng,
nhân ái, biết thơng cảm vàchia sẻ với đồng loại. Cho nên cuốn sách tốt rất hữu ích cho sự rèn luyện đạo
đức, nhân cách con người và làm thăng hoa giá trị con người. Cuốn sách tốt làsự đúc kết kinh nghiệm, sự
từng trải của người viết sách. Nómang lại cho người đọc nhiều bài học quýgiávề cuộc sống, cóthể giúp
người ta sống tốt, sống đúng và cảm nhận được một cách sâu sắc hơn về hạnh phúc, cũng như nỗi đau

trong cuộc sống.

Tuy nhiên bên cạnh những cuốn sách tốt, cũng có những quyển sách cónội dung khơng đúng, có
tác dụng xấu đối với người đọc. Do đó mỗi người cần nhận thức được giátrị to lớn của cuốn sách tốt và
biết lựa chọn sách tốt để học tập, rèn luyện. Quyển sách tốt cần thiết cho đời sống hằng ngày như một
người bạn tốt.

Câu 5 :

Đây là câu làm văn yêu cầu thísinh phân tích ba khổ thơ cuối của bài thơ Ánh Trăng để làm rõmột nhận
xét được yêu cầu trong đề bài. Thísinh cần phân tích ba khổ thơ và làm rõ nhận xét của đề bài. Do nhận
xét trong đề bài gắn chặt với đặc điểm nội dung của ba khổ thơ, thí sinh có thể vừa phân tích vừa làm
sáng tỏ nhận xét đó. Sau đây là một dàn ýmang tính chất gợi ý:


TuhocOnline.edu.vn

Giới thiệu nhà thơ Nguyễn Duy, nhà thơ quân đội, đã được giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn
Nghệ 1972 – 1973, một gương mặt tiêu biểu cho lớp nhà thơ trẻ thời chống Mĩ cứu nước.

Tập thơ Ánh Trăng của ông được tặng giải A của Hội Nhà Văn Việt Nam năm 1984. Trong đó, có
bài thơ mà tựa đề dùng làm nhan đề cho cả tập thơ : Ánh Trăng. Bài thơ là một câu chuyện riêng nhưng
có ý nghĩa triết lý như một lời tự nhắc nhỏ thấm thía của nhà thơ đối với quákhứ gian lao, tình nghĩa, đối
với thiên nhiên, đất nước và đồng đội. Nội dung đó được nói lên một cách rất tập trung trong ba khổ thơ
sau :
Thình lình đèn điện tắt
Ngửa mặt lên nhìn mặt
Trăng cứ trịn vành vạch
phịng buyn-đinh tối om
có cái gì rưng rưng

kể chi người vơtình

vội bật tung cửa sổ
như là đồng làbể
ánh trăng im phăng phắc

đột ngột vầng trăng trịn
như là sơng là rừng
đủ cho ta giật mình
- Đây là ba khổ thơ cuối cùng của bài thơ.
+ Khổ 1 miêu tả sự kiện, nêu lên hồn cảnh xuất hiện bất ngờ của vầng trăng trịn – hình ảnh quen thuộc
của thiên nhiên trong thời quákhứ khi nhân vật trữ tình cịn trong tuổi niên thiếu, khi trưởng thành vàgia
nhập bộ đội. Và đó là vầng trăng tri kỷ vàtình nghĩa. Nhưng do hồn cảnh cuộc sống, từ hồi về thành phố
quen ánh điện cửa gương, vầng trăng đã rơi vào quên lãng. Trong hoàn cảnh đặc biệt, bất ngờ: đèn điện
tắt, phòng buyn-đinh tối om, nhân vật trữ tình đã bất ngờ nhìn thấy “đột ngột vầng trăng tròn”. Lời thơ
giản dị, cách ngắt nhịp quen thuộc nhưng gợi được xúc cảm bất ngờ trong lịng nhân vật trữ tình khi nhìn
thấy vầng trăng.


TuhocOnline.edu.vn
+ Khổ 2 vầng trăng trở thành một biểu tượng gợi lại quákhứ tình nghĩa giữa con người và trăng, con
người vàthiên nhiên trong tư thế mặt người nhìn mặt trăng. Trong phút giây mặt đối mặt, lòng nhân vật
trữ tình tràn ngập hình ảnh của quákhứ tình nghĩa thuở sống ở ruộng đồng, sơng ngịi vàrừng bể… Lời
thơ vẫn tiếp tục giản dị nhưng có sức biểu cảm lớn gợi những nỗi niềm rưng rưng xúc động về quákhứ.
Từ “như”, từ “là” của phép điệp ngữ kết hợp với những từ ngữ thể hiện không gian sống quen thuộc của
thời quákhứ (đồng, bể, sông, rừng) làm cho giọng thơ có sắc thái dồn dập, mạnh mẽ như xúc cảm đầy ắp
đang trào dâng trong lịng nhân vật trữ tình.
+ Khổ 3 quákhứ hồn nhiên, tình nghĩa đã thức tỉnh tâm hồn thi nhân đưa nhân vật trữ tình trở về đối diện
với chính mình vànhận ra mình là “người vơ tình” đã có một thời vìcuộc sống, vìhồn cảnh ấm êm mà
trở thành kẻ quay lưng với quákhứ. Đối diện với vầng trăng bao dung, một vầng trăng “tròn vành vạnh,

im phăng phắc”, không lời buộc tội nhưng đủ để cho nhân vật trữ tình “giật mình” thấm thía với lỗi lầm,
đã hờ hửng vàbội bạc với những kỷ niệm thân thương của mình. Lời thơ vừa gợi hình vừa biểu cảm gợi
tả vẻ đẹp của vầng trăng, vẻ đẹp của quákhứ thân thương. Lời thơ giản dị nhưng trữ tình và giàu ý nghĩa
triết lí.Nógợi cho con người đạo lýthủy chung, uống nước nhớ nguồn .
Ba khổ thơ có sự kết hợp hài hịa, tự nhiên giữa tự sự vàtrữ tình. Giọng điệu thơ tâm tình của thể
thơ năm chữ được thể hiện với một nhịp thơ đặc biệt: khi thìtrơi chảy tự nhiên nhịp nhàng theo lời kể, khi
ngân nga thiết tha cảm xúc, lúc lại trầm lắng suy tư. Ba khổ thơ có giọng điệu chân thành, truyền cảm,
gây ấn tượng mạnh cho người đọc.
Ba khổ thơ chỉ làmột phần của bài thơ nhưng là một phần có ý nghĩa, với hình ảnh vầng trăng
ngời tỏ trên bầu trời nhưng lại gợi được cả một thời quákhứ đầy cảm động, làm cho tâm hồn thi nhân
bừng tỉnh, trở về với chính mình trong suy tư sâu lắng, trong ân hận thiết tha, nhắc nhở đến đạo lýsống
thủy chung, tình nghĩa vốn làmột truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta. Bài thơ khép lại nhưng dư ba của
cảm xúc và suy nghĩ vẫn còn vương vấn lịng người đọc hơm nay vàmai sau.