QUAN ĐIỂM TRIẾT HỌC MÁC LÊNIN VỀ CON NGƯỜI VÀ VẤN đề XÂY DỰNG NGUỒN NHÂN LỰC CON NGƯỜI TRONG SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA, HIỆN đại HÓA ở NƯỚC TA HIỆN NAY

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

---------***--------

TIỂU LUẬN TRIẾT HỌC
QUAN ĐIỂM TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN VỀ CON
NGƯỜI VÀ VẤN ĐỀ XÂY DỰNG NGUỒN NHÂN LỰC
CON NGƯỜI TRONG SỰ NGHIỆP CƠNG NGHIỆP
HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA Ở NƯỚC TA HIỆN NAY

Sinh viên thực hiện: Thái Xuân Phương
Mã sinh viên: 2114410147
Số thứ tự: 66
Lớp tín chỉ: TRI114.8
Giảng viên hướng dẫn : TS. Đào Thị Trang

Hà Nội, tháng 03 năm 2022


Tiểu luận Triết học

MỤC LỤC

PHẦN 1.

CƠ SỞ LÝ LUẬN ......................................................................................... 1

QUAN ĐIỂM TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN VỀ CON NGƯỜI ........................................ 1

I.

1. Quan điểm về con người của các nhà triết học trước Mác: ..................................... 1
2. Quan điểm về con người trong Triết học Mác- Lênin............................................... 2
BẢN CHẤT CON NGƯỜI ........................................................................................ 4

II.

1. Quan điểm ngồi mácxít về bản chất con người ..................................................... 4
2. Quan điểm mácxít về bản chất con người . ............................................................. 4

PHẦN 2.

ÁP DỤNG THỰC TIỄN ............................................................................... 5

I. VẤN ĐỀ XÂY DỰNG NGUỒN LỰC CON NGƯỜI TRONG SỰ NGHIỆP CÔNG
NGHIỆP HÓA, HIỆN ĐẠI HÓA ĐẤT NƯỚC ................................................................... 5
1.

Khái niệm nhân tố nguồn lực con người .............................................................. 5

2. Tính tất yếu khách quan của cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta ................. 7
II. THỰC TRẠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP CHO VẤN ĐỀ NGUỒN LỰC CON NGƯỜI Ở
NƯỚC TA HIỆN NAY. .................................................................................................... 8
1.

Thực trạng: .......................................................................................................... 8

2. Giải pháp để xây dựng nguồn nhân lực trong thời đại cơng nghiệp hóa, hiện đại
hóa hiện nay ............................................................................................................... 9

Thái Xuân Phương


Tiểu luận Triết học

LỜI MỞ ĐẦU
Từ Cương nh â dựng t nước trong th i uá ên ch ngh a h i
ung phát tri n n 11 , Đảng ta ác ịnh c tiêu âu dài c ng nghiệp h a hiện
i h a à â dựng nước ta thành t nước c ng nghiệp c cơ v t ch t thu t
hiện i cơ c u inh t h p
uan hệ ản u t ti n ph h p với tr nh phát
tri n c a ực ư ng ản u t i ống v t ch t và tinh th n cao uốc ph ng an ninh
v ng ch c dân giàu nước nh dân ch c ng ng v n inh. Đ t nước phát
tri n ư c như ngà h na chúng ta h ng th ph nh n t uan trọng c a việc
k thừa uan i c a ch ngh a ác-Lênin trong ti n tr nh â dựng h i ới,
ặc iệt à t uan trọng c a con ngư i trong ọi nh vực c a i ống h i và
trong ự phát tri n nền inh t t nước theo ịnh hướng h i ch ngh a theo cơ
ch thị trư ng.
Đảng ta h ng ịnh: ngu n ực u áu nh t c vai tr u t ịnh nh t à
con ngư i iệt a nhân tố con ngư i chính à ngu n ức nh n i inh c a dân
t c iệt a . Thực t chứng tỏ r ng n u h ng c ngu n nhân ực ch t ư ng
cao th nền inh t c a chúng ta chưa th thoát ra hỏi ự nghèo nàn và c h u. Tu
nhiên với nền inh t c a chúng ta hiện na th h c th â dựng t ngu n nhân
ực ch t ư ng cao áp ứng nh ng êu c u thi t u â dựng t nước. Đ thoát
hỏi v ng uẩn uẩn nà th h ng th h ng â dựng t t nh n chi n ư c về
con ngư i nâng cao ch t ư ng c a ngư i ao ng trong tư tư ng ác-Lênin
chính à nền tảng â dựng nên t nh n chi n ư c .
Đ c cái nh n toàn diện hơn về t uan trọng c a ngu n ực con ngư i và
t nh h nh t o dựng ngu n ực con ngư i t nước ta ngà na c ng như vai tr c a
n ối với ự nghiệp c ng nghiệp h a hiện i h a e in tr nh à ề tài ti u u n:

“Quan điểm của triết học Mác-Lênin về con người và vấn đề xây dựng nguồn lực
con người trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta hiện nay”.

Thái Xuân Phương


Tiểu luận Triết học

PHẦN 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
I.

QUAN ĐIỂM TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN VỀ CON NGƯỜI

1. Quan điểm về con người của các nhà triết học trước Mác:
1.1. Quan niệm về con người trong triết học phương Đông.

Ở phương Đ ng từ th i c i các trư ng phái tri t học ều t cách giải
v n ề ản ch t con ngư i uan hệ gi a con ngư i ối với th giới ung uanh. Các
trư ng phái tri t học - t n giáo phương Đ ng như Ph t giáo H i giáo nh n thức ản
ch t con ngư i trên cơ th giới uan du tâ th n í hoặc nhị ngu ên u n.
Trong tri t học Ph t giáo con ngư i à ự t h p gi a danh và c v t ch t và tinh
th n . Đ i ống con ngư i trên tr n th chỉ à ảo giác hư v . v cu c i con
ngư i hi c n ống chỉ à ống gửi à t . Cu c ống v nh cửu à phải hướng tới
cõi i t àn nơi tinh th n con ngư i ư c giải thoát tr thành t diệt.
C th n i r ng với nhiều hệ thống tri t học hác nhau tri t học phương Đ ng
i u hiện tính a d ng và phong phú thiên về v n ề con ngư i trong ối uan hệ
chính trị o ức. h n chung con ngư i trong tri t học phương Đ ng i u hiện
u tố du tâ c pha tr n tính ch t du v t ch t phác ngâ thơ trong ối uan hệ
với tự nhiên và h i.
1.2. Quan niệm về con người trong triết học phương Tây

Ở phương Tâ trước ác Tri t học phương Tâ i u hiện nhiều uan niệ
hác nhau về con ngư i: Các trư ng phái tri t học t n giáo phương Tâ ặc iệt à
Kit giáo nh n thức v n ề con ngư i trên cơ th giới uan du tâ th n í.
Theo Kit giáo cu c ống con ngư i do ng tối cao an ài p ặt. Con ngư i về
ản ch t à ẻ c t i. Con ngư i g hai ph n: th ác và inh h n. Th ác ẽ t
i nhưng inh h n th t n t i v nh cửu. Linh h n à giá trị cao nh t trong con ngư i.
v phải thư ng u ên ch c ph n inh h n hướng n Thiên ư ng v nh
cửu.
Trong tri t học H L p c i con ngư i ư c e à i h i u c a tư
du tri t học. Con ngư i và th giới ung uanh à t gương phản chi u ẫn nhau.
Con ngư i à t ti u v tr trong v tr ao a. Pr tago t nhà ng iện cho
r ng “con ngư i à thước o c a v tr ”. Quan niệ c a Ari tốt về con ngư i cho
r ng chỉ c inh h n tư du trí nhớ chí n ng hi u nghệ thu t à à cho con
ngư i n i t ên con ngư i à thang c cao nh t c a v tr . Khi ề cao nhà nước
ng e con ngư i à “ t ng v t chính trị”.
hư v tri t học H L p c i ước u c ự phân iệt con ngư i với tự
nhiên nhưng chỉ à hi u i t ên ngoài về t n t i con ngư i. Tri t học Tâ Âu trung

Thái Xuân Phương

Trang 1


Tiểu luận Triết học

c e con ngư i à ản phẩ c a Thư ng áng t o ra. ọi ố ph n niề vui
nỗi u n ự a r i c a con ngư i ều do Thư ng
p ặt. Trí tuệ con ngư i
th p hơn chí anh inh áng uốt c a Thư ng . Con ngư i tr nên nhỏ é trước

cu c ống nhưng ành ng ng với cu c ống t trên tr n th v h nh phúc
v nh cửu à th giới ên ia. Tri t học th i ph c hưng - c n i ặc iệt ề cao
vai tr trí tuệ tính c a con ngư i e con ngư i à t thực th c trí tuệ. Đ à
t trong nh ng u tố uan trọng nh giải thoát con ngư i hỏi ọi g ng cu ng
ch t hẹp à ch ngh a th n học th i trung c áp ặt cho con ngư i. Tu nhiên
nh n thức
ản ch t con ngư i cả về ặt inh học và về ặt h i th chưa
c trư ng phái nào t ư c. Con ngư i ới chỉ ư c nh n nh về ặt cá th à
e nhẹ ặt h i.

2. Quan điểm về con người trong Triết học Mác- Lênin
Con ngư i là m t thực th tự nhiên ang ặc tính xã h i; có sự thống nh t
biện chứng gi a hai phương diện tự nhiên và xã h i. Tiền ề v t ch t u tiên quy
ịnh sự hình thành, t n t i và phát tri n c a con ngư i chính là giới tự nhiên, vì v y
bản tính tự nhiên là m t trong nh ng phương diện cơ ản c a con ngư i oài ngư i.
Bản tính tự nhiên c a con ngư i ư c phân tích từ hai giác ng sau:
Thứ nh t con ngư i là k t quả ti n hóa và phát tri n lâu dài c a giới tự nhiên.
Cơ khoa học c a k t lu n nà ư c chứng minh b ng toàn b sự phát tri n c a
ch ngh a du v t và khoa học tự nhiên ặc biệt là học thuy t c a Đácu n về sự ti n
hóa c a các loài.
Thứ hai con ngư i là m t b ph n c a giới tự nhiên và ng th i giới tự nhiên
c ng à “thân th v cơ c a con ngư i”.
Bản tính xã h i c a con ngư i ư c phân tích từ giác ng au â :
M t là, xét từ giác ng ngu n gốc h nh thành con ngư i oài ngư i thì khơng
phải chỉ có ngu n gốc từ sự ti n hóa, phát tri n c a v t ch t tự nhiên mà có ngu n
gốc xã h i c a nó à trước h t và cơ ản nh t là nhân tố ao ng. Chính nh lao
ng à con ngư i có khả n ng vư t ua ồi ng v t ti n hóa và phát tri n
thành ngư i. Đ à t trong nh ng phát hiện mới c a ch ngh a ác- Lênin, nh
à c th hoàn chỉnh học thuy t về ngu n gốc oài ngư i mà t t cả các học
thuy t trong lịch sử ều chưa c i giải áp úng n và

.
Hai là, xét từ g c t n t i và phát tri n c a con ngư i ồi ngư i thì sự t n
t i c a nó ln ln bị chi phối b i các nhân tố xã h i và các quy lu t xã h i. Xã h i
bi n i thì mỗi con ngư i c ng do à c ng c ự tha i tương ứng và ngư c
l i, sự phát tri n c a mỗi cá nhân là tiền ề cho sự phát tri n c a xã h i.

Thái Xuân Phương

Trang 2


Tiểu luận Triết học

Ngoài mối quan hệ xã h i thì mỗi con ngư i chỉ t n t i với tư cách à t thực th
sinh v t thu n túy mà không th à “con ngư i” với
ngh a c a nó. Trong
lịch sử tư tư ng nhân lo i c nhiều quan niệm khác nhau về bản ch t “ ản tính
ngư i” c a con ngư i nhưng về cơ ản nh ng quan niệ thư ng là nh ng quan
niệm phi n diện, trừu tư ng và duy tâm, th n bí. Trong tác phẩm Lu n cương về
Phoiơ c C. ác phê phán v t t t nhưng uan niệ và ác p quan niệm
mới c a nh: “ ản ch t c a con ngư i không phải là m t cái trừu tư ng cố h u
c a cá nhân riêng biệt. Trong tính hiện thực c a nó, bản ch t c a con ngư i là t ng
hòa nh ng quan hệ xã h i”. H n ch c n ản c a quan niệm duy v t siêu hình, trực
quan là trừu tư ng hóa, tuyệt ối h a phương diện tự nhiên c a con ngư i thư ng
xem nhẹ việc lý giải con ngư i từ phương diện lịch sử xã h i c a n do về c n
bản chỉ th y bản tính tự nhiên c a con ngư i.
Theo uan i m duy v t biện chứng về bản ch t xã h i c a con ngư i thì sự
hình thành và phát tri n c a con ngư i cùng nh ng khả n ng áng t o lịch sử c a nó
c n phải ư c ti p c n từ giác phân tích và lý giải sự hình thành và phát tri n c a
nh ng quan hệ xã h i c a nó trong lịch sử xã h i.

hư v y, với tư cách à thực th xã h i con ngư i trong ho t ng thực tiễn,
thông qua ho t ng thực tiễn tác ng vào giới tự nhiên, làm cải bi n giới tự nhiên
theo nhu c u sinh t n và phát tri n c a n th ng th i con ngư i c ng áng t o ra
lịch sử c a chính nó, thực hiện sự phát tri n c a lịch sử . Từ quan niệm khoa học
c a ch ngh a ác- Lênin về con ngư i có th th y:
M t à lý giải m t cách khoa học nh ng v n ề về con ngư i thì khơng th
chỉ ơn thu n từ phương diện bản tính tự nhiên c a n à iều c n ản hơn c tính
quy t ịnh phải là từ phương diện bản tính xã h i c a nó, từ nh ng quan hệ kinh t –
xã h i c a nó.
Hai à ng lực cơ ản c a sự ti n b và sự phát tri n c a xã h i chính à n ng
lực sáng t o lịch sử c a con ngư i, vì v phát hu n ng ực sáng t o c a mỗi con
ngư i v con ngư i chính là phát huy ngu n ng lực quan trọng thúc ẩy sự ti n
b và phát tri n c a xã h i.
Ba là, sự nghiệp giải ph ng con ngư i, nh m phát huy khả n ng áng t o lịch
sử c a nó phải à hướng vào sự nghiệp giải phóng nh ng quan hệ kinh t – xã h i.
Trên ngh a phương pháp u n c th th y: M t trong nh ng giá trị c n ản nh t
c a cu c cách m ng xã h i ch ngh a chính à m c tiêu xóa bỏ triệt các quan hệ
kinh t – xã h i áp bức và bóc l t ràng bu c khả n ng áng t o lịch sử c a qu n
chúng nhân dân – nh ng ch th sáng t o ích thực ra lịch sử ti n b c a nhân lo i;
Thái Xuân Phương

Trang 3


Tiểu luận Triết học

thông qua cu c cách m ng n c ng c thực hiện sự nghiệp giải phóng toàn nhân
lo i b ng phương thức xây dựng mối quan hệ kinh t – xã h i xã h i ch ngh a và
c ng sản ch ngh a nh m xác l p và phát tri n m t xã h i mà tự do, sáng t o c a
ngư i này tr thành iều kiện cho tự do và sáng t o c a ngư i hác. Đ c ng chính

là thực hiện tri t o ức nhân inh cao ẹp nh t c a ch ngh a c ng sản: “ nh
vì mọi ngư i; mọi ngư i vì mình”.

II. BẢN CHẤT CON NGƯỜI
1. Quan điểm ngồi mácxít về bản chất con người
Trong ịch ử tư tư ng c r t nhiều cách ti p c n v n ề con ngư i Ph t giáo
e con ngư i hác con v t chỗ c tâ và c thức. Tu v tâ chỉ à t cái g
hu ền í h ng inh ra từ h cứ t cái g nhưng i à ngu n gốc c a ọi cái
ngu n gốc c a th giới và ọi v t. Thức chỉ à ự giác ng về tâ inh giác ng về
ự phát tri n hu ền í. Các nhà tư tư ng ho giáo tu ệt ối h a ản ch t con
ngư i phương diện o ức. Trong iều iện ịch ử h i phương Đ ng úc
uan i nà ư c e như à t cống hi n cho ự nh n thức về con ngư i và
ản ch t con ngư i.
Ở phương Tâ t ố trào ưu tri t học i giải thích ản ch t con ngư i từ
g c nh ng i chung c a ọi inh v t trên trái t. ản ch t à ản tính tự
nhiên, là nh ng nhu c u thu c về ự du tr th ác và d c vọng phát tri n n i
giống hoặc t i ản ch t con ngư i trong hu n h cá nhân riêng ẻ ngh a à
con ngư i ị tách hỏi ối uan hệ h i hiện thực c a n . Tính ch t iêu h nh c a
các uan i nà về ản ch t con ngư i i u hiện chỗ coi ản ch t à cái vốn c
trừu tư ng và u n về ản ch t tự nhiên tách hỏi h i và tr nên t i n.

2. Quan điểm mácxít về bản chất con người .
Con ngư i à ự thống nh t gi a ặt inh v t và ặt h i à t thực th
inh v t- h i. Là ản phẩ c a tự nhiên và h i nên uá tr nh h nh thành và
phát tri n c a con ngư i u n ị u t ịnh i a hệ thống u u t hác nhau
nhưng thống nh t nhau. Hệ thống các u u t tự nhiên như u u t về ự ph h p
cơ th với i trư ng u u t về ự trao i ch t về di tru ền i n dị ti n h a...
u ịnh phương diện inh học c a con ngư i. Hệ thống các u u t tâ
thức
h nh thành và v n ng trên nền tảng inh v t c a con ngư i như h nh thành t nh

cả hát vọng niề tin chí. Hệ thống các u u t X h i u ịnh uan hệ
h i gi a ngư i với ngư i. a u u t trên c ng tác ng t o nên th thống nh t
hoàn chỉnh trong i ống con ngư i ao g cả ặt inh v t và t h i. ối uan
hệ inh v t và h i
à cơ
h nh thành hệ thống các nhu c u inh v t và nhu c u h i trong i
ống con ngư i như nhu c u n ặc nhu c u tái ản u t h i nhu c u t nh
cả nhu c u thẩ và hư ng th các giá trị tinh th n ...

Thái Xuân Phương

Trang 4


Tiểu luận Triết học

Khi n i ản ch t con ngư i à t ng h a nh ng uan hệ h i c ng c ngh a à
t t cả các uan hệ h i ều g p ph n h nh thành ản ch t con ngư i nhưng c
ngh a u t ịnh nh t à uan hệ ản u t. i v các uan hệ hác ều trực ti p
hoặc gián ti p chịu ự u ịnh c a uan hệ nà . ỗi h nh thái inh t - h i c
t i u uan hệ ản u t nh t ịnh gi vai tr chiphối và chính i u uan hệ ản
u t à cái ét n c ng t o nên ản ch t c a con ngư i trong giai o n ịch ử
.
Các uan hệ h i h ng phải chỉ ét uan hệ trong từng h nh thái h i
riêng iệt à c n hái uát nh ng uan hệ h i chung th hiện ua từng ch
th i i riêng iệt. Quan hệ h i vừa diễn ra theo chiều ngang ương i vừa
theo chiều dọc ịch ử ịch i . Các uan hệ h i u ịnh ản ch t con ngư i
ao g cả uan hệ h i hiện t i và uan hệ h i tru ền thống i trong ịch ử
c a nh con ngư i t u c phải thừa di ản c a nh ng th hệ trước.

PHẦN 2. ÁP DỤNG THỰC TIỄN
I. VẤN ĐỀ XÂY DỰNG NGUỒN LỰC CON NGƯỜI TRONG SỰ
NGHIỆP CƠNG NGHIỆP HĨA, HIỆN ĐẠI HĨA ĐẤT NƯỚC
1.

Khái niệm nhân tố nguồn lực con người

iệc nh n thức úng n về hái niệ nhân tố con ngư i à ự phát tri n áng
t o uan i ác-Lênin về con ngư i với tư cách à ch th áng t o c thức c a
ịch ử. Đối với hái niệ nhân tố con ngư i n na c nhiều học giả trong và
ngoài nước ề c p với nh ng g c cách ti p c n hác nhau c th dưới g c
uản ha dưới g c phân tích tâ - h i ... . Trong tài iệu tri t học - xã
h i về nhân tố con ngư i c ng n i ên nhiều cách ti p c n hác nhau. Tựu trung i
c hai cách ti p c n chính:
Thứ nh t coi nhân tố con ngư i như à ho t ng c a nh ng con ngư i riêng
iệt nh ng n ng ực và hả n ng c a họ do các nhu c u và i ích c ng như tiề
n ng trí ực và th ực c a ỗi ngư i u t ịnh.
Thứ hai coi nhân tố con ngư i như à t t ng h a các phẩ ch t thu c tính
ặc trưng n ng ực a d ng c a con ngư i i u hiện trong các d ng thức ho t ng
khác nhau. hư v cái chung trong các uan niệ nà à coi nhân tố con ngư i về
ản ch t à nhân tố h i u ịnh vai tr ch th c a con ngư i. hưng ự hác
nhau là uan niệ thứ nh t ho t ng à ặc trưng cơ ản c n phẩ ch t
n ng ực ư c th hiện trong ho t ng. Quan niệ thứ hai
ặc trưng cơ ản à
nh ng phẩ ch t n ng ực c n ho t ng à ự th hiện n . Từ â c th ưa ra
t uan niệ chung
hơn về nhau tố con ngư i à: hân t con người là hệ
th ng các yếu t , các đ c trưng uy đ nh vai tr của chủ thể t ch cực, sáng tạo của
con người, ao gồm m t ch nh thể th ng nhất gi a m t hoạt đ ng với t ng h a các
đ c trưng về ph m chất, n ng lực của con người trong m t uá tr nh iến đ i và

Thái Xuân Phương

Trang 5


Tiểu luận Triết học

phát triển x h i nhất đ nh. hư v nhân tố con ngư i à hái niệ h ng chỉ
phân iệt nhân tố “ngư i” với các u tố hác: inh t chính trị h i... trong i
ống h i à uan trọng hơn à h ng ịnh vai tr c a nhân tố “ngư i” ối với
các u tố . Tức à h ng c hái niệ nhân tố con ngư i tách
hỏi ho t ng d
à ho t ng trong nh vực inh t chính trị h i.
iệc phát hu nhân tố con ngư i h ng chỉ à hơi d hai thác ử d ng tiề
n ng áng t o c a con ngư i t cách tối a t o ra ng ực phát tri n inh t - xã
h i à ng th i c n à uá tr nh ào t o i dư ng t o ng ực ích thích phát
tri n và nâng cao h ng ngừng vai tr ch th tích cực tự giác áng t o c a con
ngư i với tư cách như à c tiêu c a ự phát tri n h i. Từ c th h ng ịnh:
hát huy nhân t con người ch nh là tạo c h i, điều iện để s d ng, ồi dư ng,
ch m lo đời s ng v t chất và tinh th n c n thiết để con người thể hiện t i đa n ng
lực của m nh trong lao đ ng và hoạt đ ng sáng tạo nh m th c đ y sự phát triển
kinh tế - x h i. Phát hu nhân tố con ngư i n i chung theo ngh a r ng thư ng ề
c p n việc ử d ng con ngư i giáo d c i dư ng ngu n nhân ực và các chính
sách,
iện pháp t o ng ực ích thích ngư i ao ng à cho các n ng ực tiề ẩn
ư c tỏa áng thành hiệu uả inh t - h i c n theo ngh a hẹp thư ng t p trung
vào việc t o ng ực ích thích các tiề n ng ư c phát hu .
Trong các v n iện ớn c a Đảng v n ề phát hu nhân tố con ngư i u n ư c chú
trọng. n iện Đ i h i XI hi ề c p n uan i phát tri n ác ịnh: “Phát

tri n nhanh g n iền với phát tri n ền v ng phát tri n ền v ng à êu c u u ên
uốt” ng th i h ng ịnh: “ r ng dân ch phát hu tối a nhân tố con ngư i
coi con ngư i à ch th ngu n ực ch u và à c tiêu c a ự phát tri n”
Phát hu nhân tố con ngư i à t n i dung cơ ản trong chi n ư c phát tri n ền
v ng c a iệt a phát hu nhân tố con ngư i à phát hu i th dân ố iệt
Nam; à nâng cao ch t ư ng ngu n nhân ực à nâng cao n ng ực và t o iều iện
nh n dân thực hiện
u ền à ch ch o i ích chính áng và h ng
ngừng nâng cao i ống v t ch t tinh th n c a nhân dân thực hiện ti n và c ng
ng h i à trọng d ng nhân tài... Ti p nối tinh th n
n iện Đ i h i XII chỉ
rõ, trong nhiệ Đ i h i c n ẩ nh toàn diện ng c ng cu c i ới
phát hu ọi ngu n ực và ng ực phát tri n t nước nhanh ền v ng ặc
iệt chú trọng t p trung nh o chỉ o thực hiện c t uả áu nhiệ v trọng
tâm, trong nhiệ v thứ áu à: “Phát hu nhân tố con ngư i trong ọi nh vực
c a i ống h i ... Thực t hiện na cho th nh ng uan i c a Đảng về
phát hu nhân tố con ngư i trong uốt chặng ư ng phát tri n phát hu hiệu uả
e i cho t nước nhiều thành tựu to ớn: Tr nh dân trí ngà càng ư c nâng
cao inh t c ng ngà càng h i c và trên à phát tri n n ịnh i ống c a
ngư i dân ư c cải thiện rõ nét con ngư i ngà càng c nhiều iều iện phát tri n
toàn iện... Tu nhiên việc phát hu nhân tố con ngư i tr thành ng ực phát
tri n inh t - h i chúng ta c n ch ng nhân thức nh ng h n ch t ra
ngu ên nhân h c ph c.

Thái Xuân Phương

Trang 6


Tiểu luận Triết học

2. Tính tất yếu khách quan của cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta
2.1. Thế nào là cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa

C ng nghiệp h a hiện i h a à uá tr nh chu n i c n ản toàn diện các ho t
ng ản u t inh doanh dịch v và uản inh t – h i từ ử d ng ức ao
ng th c ng à chính ang ử d ng t cách ph i n ức ao ng với c ng nghệ
phương tiện phương pháp tiên ti n hiện i dựa trên ự phát tri n c a c ng nghiệp
và ti n hoa học c ng nghệ nh t o ra n ng u t ao ng cao.
2.2. Tính tất yếu khách quan của cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta và tác dụng
của cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa.

t à c ng nghiệp h a hiện i h a à u u t ph i n c a ự phát tri n ực
ư ng ản u t c a ự phát tri n h i à ọi uốc gia ều phải trải ua hi uốn
phát tri n. C ng nghiệp h a hiện i h a ư c thực hiện ẽ t o cơ v t ch t
t ng cư ng tiề ực c ng cố uốc ph ng an ninh ảo vệ c p ch u ền uốc
gia và t o i trư ng inh t – h i n ịnh cho ự phát tri n inh t .
Hai à c ng nghiệp h a hiện i h a â dựng cơ v t ch t – thu t c a
ch ngh a h i. Cơ v t ch t thu t c a t phương thức ản u t à hệ thống
các u tố v t ch t c a ực ư ng ản u t h i ph h p với t tr nh
thu t
à ực ư ng ao ng h i ử d ng ti n hành uá tr nh ao ng ản u t. ỗi
phương thức ản u t c cơ v t ch t thu t tương ứng ặc trưng cho h i .
Cơ v t ch t thu t c a ch ngh a h i à nền c ng nghiệp ớn hiện i c cơ
c u inh t h p c tr nh
h i h a cao dựa trên tr nh hoa học và c ng
nghệ hiện i ư c h nh thành t cách c ho ch và thống trị trong toàn nền
inh t uốc dân.
hư v cơ v t ch t thu t c a ch ngh a h i c tr nh
h i uá

cao hơn cơ v t ch t thu t c a ch ngh a tư ản. th từ ch ngh a tư ản ha
trước ch ngh a tư ản i ên ch ngh a h i â dựng cơ v t ch t thu t cho
ch ngh a h i à t t t u hách uan t u u t inh t ph i n và ư c
thực hiện th ng ua c ng nghiệp h a hiện i h a.
Đối với nước ta từ t nước é phát tri n i ên ch ngh a h i â dựng
cơ v t ch t thu t cho ch ngh a h i phải thực hiện từ u th ng ua c ng
nghiệp h a hiện i h a. ỗi ước ti n c a uá tr nh c ng nghiệp h a hiện i h a
à t ước t ng cư ng cơ v t ch t – thu t cho ch ngh a h i phát tri n
nh ẽ ực ư ng ản u t và g p ph n hoàn thiện uan hệ ản u t h i ch
ngh a à cho nền ản u t h i h ng ngừng phát tri n i ống v t ch t v n
h a tinh th n c a ngư i dân h ng ngừng ư c nâng cao trên cơ
từng ước
nâng d n v n inh c a h i. Quá tr nh c ng nghiệp h a hiện i h a c n à cho
hối iên inh c ng nhân n ng dân và trí thức ngà càng ư c t ng cư ng c ng cố
ng th i nâng cao vai tr nh o c a giai c p c ng nhân.
T i c ng nghiệp h a hiện i h a à nhân tố u t ịnh th ng i con
ư ng i ên ch ngh a h i nước ta. th Đảng ta ác ịnh c ng nghiệp h a
hiện i h a à nhiệ v trung tâ trong uốt th i uá ên ch ngh a h i.

Thái Xuân Phương

Trang 7


Tiểu luận Triết học

II. THỰC TRẠNG VÀ PHƯƠNG PHÁP CHO VẤN ĐỀ NGUỒN LỰC
CON NGƯỜI Ở NƯỚC TA HIỆN NAY.
1.

Thực trạng:

iệt a hiện c t i ng nhân ực há d i dào o với nhiều nước trong
hu vực và trên th giới. Hiện na nước ta c trên 49 triệu ngư i trong tu i ao
ng trên t ng ố 85 79 triệu ngư i chi 57 3% ứng thứ 3 Đ ng a Á au
In- -nê-xi-a và Phi-líp-pin) và ứng thứ 13 trên th giới về u
dân ố. Số
ngư i trong tu i từ
n 39 hoảng 3 triệu ngư i chi 35% t ng dân ố và
chi 61% ực ư ng ao ng â à ực ư ng c th tha gia u t hẩu ao ng.
Sức trẻ à ặc i n i tr i à tiề n ng ngu n nhân ực iệt a à u tố r t
thu n cho việc tu n chọn ao ng i à việc nước ngoài.
ề ch t ư ng ngu n ao ng: Trong t ng ố 49 triệu ngư i trong tu i
ao ng chỉ c 7 3 triệu ngư i ư c ào t o chi 14 9% ực ư ng ao ng.
Trong ố nh ng ngư i ang theo học các trư ng chu ên nghiệp trên toàn uốc th
tỷ ệ ngư i ang theo học tr nh ơ c p à 1 7% trung c p 5 cao ng 4 5%
và Đ i học tr ên à 53 3%. Tỷ trọng ao ng ua ào t o nước ta r t th p c
th à 86 7% dân ố trong tu i ao ng chưa ư c ào t o chu ên n thu t
áng chú hơn à hu vực n ng th n nơi ph n ớn ngư i ao ng c ngu ện vọng
i à việc nước ngoài th tỷ ệ ao ng chưa ư c ào t o chi 9 %. hư v
i ng ao ng c a ta trẻ và d i dào nhưng chưa ư c trang ị chu ên n
thu t. Hiện cả nước c hơn 41 8 triệu ao ng chi 85 1% ực ư ng ao ng
chưa ư c ào t o
t t tr nh tr nh chu ên n thu t nào .
ề ặc trưng v ng iền c a ngư i ao ng tha gia u t hẩu ao ng:
Theo ố iệu thống ê cho th ố ư ng ao ng tha gia i u t hẩu ao ng
c a các tỉnh thành phố hu vực niề c và iền Trung chi 95% ố ao ng
nà ch u ống n ng th n trung du và iền núi. Đâ à ực ư ng ao ng “4
h ng” - h ng nghề h ng ngo i ng h ng tác phong c ng nghiệp và h ng c
inh t .

C th rút ra
i về thực tr ng ngu n nhân ực iệt a :
- gu n nhân ực iệt a há d i dào nhưng chưa ư c ự uan tâ
úng ức chưa ư c u ho ch chưa ư c hai thác c n ào t o th
nửa v i nhiều ngư i chưa ư c ào t o.
- Ch t ư ng ngu n nhân ực chưa cao dẫn n t nh tr ng âu thuẫn gi a
ư ng và ch t.
- Sự t h p ung an en gi a ngu n nhân ực từ n ng dân c ng
nhân trí thức … chưa tốt c n chia c t thi u ự c ng ực c ng nhau
thực hiện c tiêu chung à â dựng và ảo vệ t nước.

Thái Xuân Phương

Trang 8


Tiểu luận Triết học

2.

Giải pháp để xây dựng nguồn nhân lực trong thời đại cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa hiện nay

hân tố con ngư i ng vai tr h t ức uan trọng th chí à u t ịnh n
ự phát tri n inh t - h i. Đảng ta c ch trương hà nước và h i c ng
uan tâ ong trên thực t iệt a v n ề nà c n chưa c ư c nh ng t uả
như ong i.
M t là ti p t c hoàn thiện th ch inh t thị trư ng ịnh hướng h i ch
ngh a i ới h nh và nâng cao ch t ư ng t ng trư ng t ng n ng u t ao ng
và ức c nh tranh c a nền inh t theo hướng t h p t ng trư ng inh t i iền với

thực hiện ti n và c ng ng h i ảo vệ i trư ng. Phát hu nhân tố con
ngư i thực ch t à ch o t o ra nh ng iều iện c n thi t ỗi ngư i ỗi c ng
ng ngư i th hiện tối a n ng ực c a nh trong ao ng trong ho t ng áng
t o nh ẩ nh ự phát tri n inh t - h i v h nh phúc c a ỗi con ngư i.
Thực tiễn chứng inh nh ng chính ách inh t c a Đảng và hà nước ta trong
hơn 3 n i ới vừa ua t o nên ng ực inh t giải ph ng ức ản u t
trực ti p thúc ẩ inh t phát tri n ự phát tri n c a nhiều thành ph n inh t c ng
với ự phát tri n c a inh t thị trư ng t o ra nhiều ngành nghề ới thị trư ng ới
à cơ
iều iện thu n i phát hu nhân tố con ngư i. ên c nh việc thực
hiện ti n và c ng ng h i với n i dung cốt õi à c ng ng trong phân phối
c ng ng gi a cống hi n và hư ng th à t hía c nh c n ư c uan tâ giải
u t.
Hai là giải u t hài h a các uan hệ i ích chính áng h p pháp ư c pháp
u t và h i thừa nh n t o ng ực cho con ngư i. L i ích chính à i u
chốt à t trong nh ng ng ực hàng u nh phát hu nhân tố con ngư i.
Trong thực tiễn cách ng trước â do nhu c u giải ph ng dân t c n i ên hàng
u nên i ích tồn dân t c phải ư c ặt ên trên h t trong giải u t ọi ối uan
hệ i ích. Tu nhiên hi t nước h a nh các nhu c u và i ích chính áng c a
ngư i dân c n ư c t n trọng và ảo ả ngà càng tốt hơn. Đ chính à việc uan
tâ giải u t tốt v n ề i ích chính áng h p pháp c a ngư i ao ng h n ch
o i ỏ các h nh thức thu nh p t chính triệt tiêu ng ực c a ngư i ao ng thực
hiện c ng ng về cơ h i t o i trư ng c nh tranh ành nh trong các nh vực
c a i ống h i. Trong thực t hiện na v n ề giải u t hài h a gi a i ích cá
nhân với i ích c ng ng và i ích tồn h i gi a i ích trực ti p trước t với
i ích âu dài gi a i ích v t ch t với i ích tinh th n ang ư c ặt ra và h ng
dễ t ư c ự ng thu n. Ch tịch H Chí inh c nh ng chỉ dẫn c th ối
với i ng cán
ảng viên: “... ỗi ngư i trong Đảng phải hi u r ng: i ích c a
cá nhân nh t ịnh phải ph c t ng i ích c a Đảng. L i ích c a ỗi ph n nh t

ịnh phải ph c t ng i ích c a tồn th . L i ích t th i nh t ịnh phải ph c t ng
i ích âu dài... u gặp i ích chung c a Đảng âu thuẫn với i ích riêng c a cá
nhân th phải iên u t h inh i ích c a cá nhân cho i ích c a Đảng”.
Ba là t o p i trư ng chính trị v n h a h i ành nh ẩ nh cu c
u tranh ph ng chống tha nh ng à trong ch á Đảng và hà nước.
Thái Xuân Phương

Trang 9


Tiểu luận Triết học

Việc con ngư i c th phát hu nh ẽ n ng ực hành ng tự do áng t o n âu
ph thu c vào ản ch t c a ch
h i. Trong hiện thực c th iều ph thu c
trực ti p trước tiên vào t chức ho t ng c a á chính trị. th việc â
dựng á chính trị c ngh a cực uan trọng. Ở iệt a hiện na ên c nh
ự n ịnh chính trị c n ti p t c hồn thiện hà nước pháp u ền h i ch ngh a
t chức á Chính ph tinh gọn â dựng i ng cán c ng chức n ng
ực
phẩ ch t áp ứng êu c u nhiệ v . ên c nh c n ti p t c phát hu dân ch
ảo ả u ền à ch c a nhân dân. Thực t th i gian vừa ua trên nh vực nà
c nhiều t c p. n iện Đ i h i XII c a Đảng hái uát: “Qu ền à ch c a
nhân dân nhiều nơi nhiều nh vực c n ị vi ph . C úc c nơi việc thực hiện
dân ch c n h n ch hoặc ang tính h nh thức”. Đâ chính à t trong nh ng ực
cản h t ức to ớn n việc phát hu nhân tố con ngư i nh t à ối với i ng trí
thức ảnh hư ng n ự phát tri n c a thị trư ng hoa học c ng nghệ n việc ứng
d ng hoa học c ng nghệ vào uá tr nh phát tri n t nước. iệc thanh tra i
tra i toán iều tra phát hiện tha nh ng c n t p trung vào các ngành nh vực
dễ phát inh tiêu cực tha nh ng ng n chặn ịp th i các trư ng h p gâ th t thốt

ng phí trong uản
ử d ng ngân ách nhà nước tài ản c ng tài ngu ên c a t
nước. Tha nh ng hiện na c ặt ọi chính th ọi th ch chính trị c a ọi
uốc gia trên th giới. Ở iệt a tha nh ng à thách thức ố t với dân t c
với ự phát tri n và ịnh hướng h i ch ngh a. ài học c a nh ng cu c h ng
hoảng các nước h i ch ngh a Đ ng u Liên X cho th các th ực th ịch
trong và ngoài nước
i d ng ự tha h a c a cán
ảng viên ự uan iêu c a
á nhà nước tách dân với Đảng. Đâ à t trong nh ng ngu ên nhân ch
u trực ti p dẫn n v ch ngh a h i và triệt tiêu các ng ực chính áng
trong h i.
n là ti p t c nâng cao hiệu uả i ới giáo d c - ào t o phát tri n khoa
học công nghệ theo hướng áp ứng nhu c u thực tiễn. Thực hiện tri t giáo d c
học hiện i với ốn tr c t: học để iết, học để làm học để c ng chung s ng và
học để làm người. Tri t nà cho th
c ích c a giáo d c t ặt à nâng cao
tr nh nh n thức ặt hác à rèn u ện n ng hoàn thiện nhân cách cho ối
tư ng ư c giáo d c. uốn phát hu tính tích cực ch ng áng t o c a con
ngư i trong nh n thức và hành ng uốn n ng ực c a con ngư i tỏa áng th con
ngư i c n ư c giáo d c - ào t o. th ngà na c ng với việc i ới c ng
nghệ phải chú i ới c ng tác giáo d c với phương châ : “Giáo d c cái à t
nước c n chứ h ng phải giáo d c cái à ta c ”. ặt hác giáo d c toàn diện: giáo
d c chính trị giáo d c ao ng nghề nghiệp giáo d c o ức phải ử d ng nhiều
hình thức giáo d c ào t o a d ng phong phú t o iều iện cho con ngư i tự giác
tự giáo d c ch ng áng t o. Đ u tư cho giáo d c ư c coi à u tư cơ ản u
tư cho tái ản u t ức ao ng u tư cho tương ai.
Đ i h i XI XII c a Đảng trong a t phá chi n ư c ều nh n nh phải
phát tri n nhanh ngu n ực nh t à ngu n nhân ực ch t ư ng cao t p trung vào
việc i ới c n ản và toàn diện nền giáo d c uốc dân g n t chặt chẽ phát tri n

Thái Xuân Phương

Trang 10


Tiểu luận Triết học

ngu n nhân ực với phát tri n ứng d ng hoa học c ng nghệ. h ng uan i trên
à cơ ịnh hướng cho uá tr nh chúng ta c nh ng giải pháp úng n nh i
ới toàn diện giáo d c và ào t o phát tri n ngu n nhân ực cao nâng cao n ng ực
và hiệu uả ho t ng c a hoa học c ng nghệ. Trong iều iện hiện na hi nhân
o i ước vào cu c cách ng c ng nghiệp n thứ tư 4. với nh ng thành tựu t
phá trong nh vực c ng nghệ th ng tin c ng nghệ nano c ng nghệ inh học... trên
nền tảng c ng nghệ ố ... i hỏi giáo d c - ào t o phải h t ức coi trọng giáo d c
tri thức hoa học. C th n i ự c h u về giáo d c - ào t o ẽ phải trả giá ặt
trong cu c ch ua c a nh ng th p niên u th ỷ XXI à thực ch t à ch ua
về trí tuệ và phát tri n giáo d c - ào t o trong cách ng hoa học và c ng nghệ.
m là giải u t tốt ối uan hệ gi a giáo d c - ào t o ử d ng và i ng
ối với ngư i ao ng. ng ực con ngư i uốn c c n ư c giáo d c ào t o
uốn tỏa áng c n ư c ử d ng uốn th ng hoa phát tri n c n c ng ực ua
các chính ách i ng thỏa áng. Thực t th i gian vừa ua nhiều ngư i trong
tu i ao ng h ng t ư c việc à trong ố c t ực ư ng h ng nhỏ
ua ào t o trong ố ao ng ua ào t o h ng phải ai c ng à việc úng
ngành nghề chu ên n t nh tr ng à trái ngành trái nghề h ng phải à cá iệt.
C th n i việc ử d ng h ng h p ao ng n i chung à t ự ng phí
ong ử d ng h ng h p ao ng ua ào t o th ức
ng phí c n ớn hơn
nhiều. Điều nà h ng chỉ ảnh hư ng n thu nh p n i ống à c n à ự
lãng phí ngu n tài ngu ên u giá nh t trong ọi ngu n vốn chúng ta ang c
phát tri n inh t . Thực t nà c nhiều ngu ên nhân từng hâu và cả trong t ng

th hệ thống iên t chặt chẽ gi a các hâu trong hệ thống. Điều nà c n ư c iều
chỉnh th hiện thống nh t trong ch trương c a Đảng hệ thống chính ách c a hà
nước và c n ư c tru ền th ng r ng r i n nh n thức và hành ng c a ọi ngư i
trong h i.

Thái Xuân Phương

Trang 11


Tiểu luận Triết học

KẾT LUẬN
Ch ngh a h i do con ngư i và v con ngư i. o v h nh thành ối uan
hệ úng n về con ngư i trong vai tr c a con ngư i trong ự phát tri n c a h i
n i chung h i ch ngh a n i riêng à t v n ề h ng th thi u ư c trong
u n tư tư ng c a ch ngh a ác-Lênin.
Ở nước ta con ư ng C H HĐH à iều t t u nước ta phát tri n và h i
nh p với th giới ưa nước ta từ t nước é phát tri n t ư c nh ng thành tựu
to ớn trên cả inh t và h i. hưng C H HĐH thành c ng th chúng ta
h ng th phát tri n n trên nh ng tư tư ng u n c h u và ỗi th i. Chúng ta c n
t u n t tư tư ng th ng uốt ph h p với hoàn cảnh iệt a và áp ứng
ư c iều th chỉ c tư tư ng c a ác-Lênin à ph h p với thực tr ng c a nước
ta hiện na ua nh ng phân tích trên chúng ta c th th r ng Tư tư ng ácLênin hoàn toàn c th áp ứng ọi êu c u ư c ặt ra và n c ng chứng tỏ ua
nh ng thành tựu
t ư c trong hơn 6 n ua. Trong ự nghiệp C H HĐH
n i riêng và ự nghiệp phát tri n t nước n i chung tu chúng ta ư c nh ng
thành tựu áng ong i ống v t ch t và tinh th n c a i a ố ngư i dân c n
thi u. o việc áp d ng triệt coi ch ngh a ác-Lênin à i chỉ na cho ọi
ự phát tri n c a t nước vừa à c tiêu vừa à nhiệ v ặt ra cho nhà nước

chính ph và ọi c ng dân iệt a . Chỉ c cách ới hi n chúng ta c th
hoàn thành ư c c ng cu c i ới t nước ưa nước ta thoát hỏi nghèo nàn và
c h u ưa nước ta n t t cao hơn ngang t m với nh ng nước phát tri n trên
th giới.

Thái Xuân Phương

Trang 12


Tiểu luận Kinh tế chính trị

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. iáo r nh h ng guyên L
n ủa hủ gh a Mác – Lênin hà u t ản
Chính trị uốc gia - ự th t Hà i n 18.
2. iáo tr nh cao cấp l lu n ch nh tr
M -LÊNIN, Học viện chính trị
uốc gia H Chí inh hà u t ản u n chính trị.
3. H Chí inh: ồn t p hà u t ản Chính trị uốc gia 2011.
4. Đảng C ng ản iệt a : n iện ại h i đại iểu toàn u c l n th , Nhà
u t ản Chính trị uốc gia 11.
5. Đảng C ng ản iệt a : n iện i ngh l n th ch n an hấp hành rung
ư ng hóa , hà u t ản Chính trị uốc gia, 2014.
6. Đảng C ng ản iệt a : n iện ại h i đại iểu toàn u c l n th , Nhà
u t ản Chính trị uốc gia 16.

WEBSITE
1. PGS.TS Đào u Qt ơng nghiệp hóa, hiện đại hóa c n ph i là m t n i dung
uan trọng trong chủ đề của áo cáo ch nh tr , />dung-dang/cong-nghiep-hoa-hien-dai-hoa-can-phai-la-mot-noi-dung-quantrong trong-chu-de-cua-bao-cao-chinh-tri-567635.html

. hà áo Đoàn a Đàn Quan điểm của ng về phát huy nhân t con người
trong phát triển đất nước, />dan/2018/12380/quan-diem-cua-dang-ve-phat-huy-nhan-to-con-nguoi-trong.aspx
3. PGS TS. Hoàng n Phai - TS. Ph ng nh Cư ng h c đ y phát triển hoa
học - công nghệ và đ i mới sáng tạo trong uá tr nh đ y mạnh cơng nghiệp hóa,
hiện đại hóa đất nước - iểm nhấn uan trọng trong gh uyết ại h i
của
ng, />trong-qua-trinh-day-manh-cong-nghiep-hoa%2C-hien-dai-hoa-dat-nuoc---diem
nhan-quan-trong-trong%C2%A0nghi-quyet-dai-hoi-xiii-cua-dang.aspx#
4. hà áo Kiều Trang ơng nghiệp hóa, hiện đại hóa nền inh tế iệt am trong
i c nh cách mạng công nghiệp l n th tư,
nghiep-hoa-hien-dai-hoa-nen-kinh-te-viet-namtrong-boi-canh-cach-mang-cong nghiep-lan-thu-tu.html

Thái Xuân Phương